Sinds kort kun je op je href="https://computertotaal.nl/raspberry-pi/">Raspberry Pi</a> ook Windows installeren, aangezien Microsoft zijn nieuwste besturingssysteem geschikt heeft gemaakt voor meerdere soorten apparaten. In dit artikel leggen we uit hoe je Windows 10 installeert op je Raspberry Pi 2 en wat de mogelijkheden zijn.

Toen de Raspberry Pi Foundation in het begin van dit jaar onverwacht zijn nieuwe Raspberry Pi 2 aankondigde, kwam Microsoft met een al even verrassende aankondiging: het minicomputertje zou ook Windows 10 ondersteunen. Uiteraard niet de pc-versie van Windows 10, want die is te zwaar voor het kleine computertje en is geschreven voor een andere processorarchitectuur. Maar wel Windows 10 IoT Core, een speciale uitgeklede Windows-versie voor Internet of Things-toepassingen. Het is onderdeel van Microsofts visie om van Windows 10 een 'universeel besturingssysteem' te maken dat op allerlei apparaten draait. Lees ook: Aan de slag met de Raspberry Pi 3.

©PXimport

Benodigdheden

Wat heb je nodig om Windows 10 op je Raspberry Pi 2 uit te proberen? Allereerst heb je Windows 10 op je computer nodig. Heb je nog Windows 7 of 8, upgrade die dan (voorlopig nog gratis) naar Microsofts nieuwste besturingssysteem. Je hebt ook Visual Studio Community 2015 nodig, de gratis ontwikkelomgeving van Microsoft. Bovendien heb je een microSD-kaart van minimaal 8 GB nodig, waarop je een image van Windows 10 IoT Core schrijft. En tot slot natuurlijk een IoT-apparaat: naast de Raspberry Pi 2 wordt ook de MinnowBoard Max ondersteund.

Wat kun je met Windows 10 IoT Core?

Microsoft heeft op de website van Windows 10 IoT Core heel wat voorbeeldcode staan van software die je op het minibesturingssysteem kunt draaien. Ook is er een hele community ontstaan van ontwikkelaars die hun eigen creaties tonen. Naast pure softwaretoepassingen zijn er ook heel wat mogelijkheden met het uitlezen van sensoren en het aansturen van motoren. Als je wat op de website rondsurft, zie je onmiddellijk wat de mogelijkheden zijn: een weerstation, een robot op wielen die je met een afstandsbediening bestuurt, een domoticasysteem, een automatisch tuinbesproeiingssysteem en stembesturing voor je huis.

©PXimport

Visual Studio 2015

We gaan ervan uit dat je Windows 10 op je computer hebt staan. Verifieer of je minstens de publieke release hebt draaien. Als je winver in het startmenu typt en op Enter drukt, moet het infovenster minstens build 10240 vermelden. Is dat in orde, installeer dan Visual Studio Community 2015. Kies als installatietype Custom, vink Universal Windows App Development Tools / Tools and Windows SDK aan en klik op Install. De installatie duurt overigens wel een tijdje, want er worden meerdere gigabytes gedownload en geïnstalleerd.

Visual Studio starten

Start na de installatie Visual Studio 2015. De eerste keer vraagt het programma of je je wilt registreren, maar dat hoeft niet. Laat Development Settings op General staan, kies een kleurenschema en druk op Start Visual Studio. Dat kan de eerste keer enkele minuten duren omdat alle instellingen worden voorbereid. Ga na of in het menu Help / About Microsoft Visual Studio minstens versie 14.0.23107.0 D14Rel staat bij Visual Studio en minstens versie 14.0.23121.00 D14OOB bij Visual Studio Tools for Universal Windows Apps.

©PXimport

Ontwikkelaarsmodus

Open nu in Visual Studio het menu Tools / Extensions and Updates / Online. Zoek in de lijst Visual Studio Gallery naar Windows IoT Core Project Templates en klik op Download en daarna op Install. Sluit Visual Studio af. Ga daarna in de instellingen van Windows naar Bijwerken en beveiliging en open het tabblad Voor ontwikkelaars. Kies daar Modus voor ontwikkelaars. Bevestig met Ja dat je de beveiligingsrisico's begrijpt.

IoT Core downloaden

Nu onze computer klaar is, is het tijd om onze Raspberry Pi 2 te prepareren. Download daarvoor eerst het iso-bestand van Windows 10 IoT Core voor de Raspberry Pi 2. Open het iso-bestand, zodat het zichzelf als een virtuele schijf aankoppelt. Open de schijf en dubbelklik op het bestand Windows_10_IoT_Core_RPi2.msi om het te installeren. Na de installatie vind je een bestand flash.ffu in de directory C:\Program Files (x86)\Microsoft IoT\FFU\RaspberryPi2. Je kunt nu de virtuele schijf van het iso-bestand 'uitwerpen'.

©PXimport

Kaart beschrijven

Steek een microSD-kaart (eventueel met adapter) in je kaartlezer en start het programma WindowsIoTImageHelper op (zoek in het startmenu op WindowsIoT). Selecteer bovenaan in het programma de microSD-kaart die je wilt beschrijven (controleer of je de juiste schijfletter hebt!) en blader onderaan naar de locatie van het ffu-bestand uit de vorige stap. Klik tot slot op Flash. Wanneer het image volledig naar je microSD-kaart is geschreven, dan klik je op het icoontje Hardware veilig verwijderen en media uitwerpen rechtsonder in het systeemvak en selecteer je de kaartlezer. Haal pas daarna de microSD-kaart uit je kaartlezer.

Windows opstarten

Steek de microSD-kaart met Windows 10 IoT Core in het kaartslot van de Raspberry Pi 2. Verbind het computertje via een ethernetkabel met hetzelfde lokale netwerk als je computer. Sluit een toetsenbord, muis en HDMI-monitor aan en steek daarna de voedingskabel in je Pi en in het stopcontact. Windows 10 IoT Core start nu op. Na enkele minuten krijg je op je scherm een standaardapp te zien die wat informatie over de netwerkverbinding van je Raspberry Pi 2 en aangesloten usb-apparaten toont.

©PXimport

Blinkende led

Microsoft biedt op zijn website heel wat voorbeeldcode aan voor apps die je voor Windows 10 IoT Core kunt schrijven. Een interessante voorbeeldapp is Blinky Sample, die een ledje laat knipperen. Om de led op je Raspberry Pi 2 aan te sluiten, heb je een breadboard, twee m/f-jumperwires en een weerstand van 220 ohm nodig. Volg de instructies van de voorbeeldapp om het geheel op de correcte manier op de GPIO-pinnen van je Raspberry Pi 2 aan te sluiten.

Voorbeeldapp openen

Download de broncode van alle voorbeeldapps van Microsoft en pak het zip-bestand uit. Ga in de verkenner naar de map samples-develop\Blinky\CS en open het bestand Blinky.csproj. Visual Studio wordt nu geopend en toont je rechts alle onderdelen van het project. Dubbelklik op een bestand om de inhoud ervan te bekijken. De xaml-bestanden bevatten de xml-code die de interface beschrijft, terwijl de xaml.cs-bestanden de C#-code bevatten die het gedrag van de app definieert.

©PXimport

App op de Pi 2 starten

Ga na of in het uitklapmenu bovenaan in de toolbar als architectuur ARM staat. Klik daarnaast op Device en vink in het uitklapmenu dat verschijnt Remote Machine aan. Normaal staat je Pi (onder de naam minwinpc) onder Auto Detected. Indien dit niet het geval is, vul dan onder Manual Configuration bij Address het IP-adres van je Pi 2 in, kies None voor Authentication Mode en klik op Select. Druk dan op F5, waarna Visual Studio de Blinky app naar je Pi 2 uploadt en opstart. Het ledje zal nu samen met de simulatie op het scherm van je Pi knipperen. Druk in Visual Studio op Shift-F5 om de app te stoppen.

Inloggen met PuTTY

Net zoals je op Raspbian met het programma PuTTY via het netwerk kunt inloggen op je Pi, is dat ook mogelijk op Windows 10 IoT Core. Start dus PuTTY, geef het IP-adres van je Pi in en klik op Open. Na een beveiligingswaarschuwing waarbij je op Yes klikt, krijg je de vraag login as:. Vul hier als gebruikersnaam administrator in, druk op Enter en geef dan als wachtwoord p@ssw0rd. Na een druk op de Enter-toets krijg je de vertrouwde opdrachtprompt C:\> te zien, exact dezelfde als je op je pc met het programma Opdrachtprompt ziet.

©PXimport

Wachtwoord veranderen

Het eerste wat je nu zou moeten doen, is je wachtwoord veranderen. Iedereen kent immers het standaardwachtwoord van Windows 10 IoT Core. Typ daarvoor in PuTTY de opdracht net user administrator nieuwwachtwoord in, waarbij je uiteraard je wachtwoord invult in plaats van nieuwwachtwoord. Voor de veiligheid is het ook beter om niet altijd als administrator in te loggen. Maak daarom een gewone gebruiker aan zonder administratorrechten. Dat kan met de opdracht net user gebruikersnaam wachtwoord /add, waarbij je uiteraard een geschikte gebruikersnaam en wachtwoord kiest.

Procesbeheer

Met de opdracht tlist krijg je een lijst van processen die momenteel draaien. Als de lijst langer is dan je PuTTY-venster, voer dan tlist|more uit. Met de spatiebalk scrol je dan scherm voor scherm door de lijst. De lijst toont naast het process-ID de naam van het programma. Met tlist /t krijg je een boomstructuur te zien: een proces dat door een ander proces is opgestart, springt in de lijst in. En met tlist /c krijg je de volledige opdrachtregel te zien waarmee het proces is opgestart. Wil je een proces beëindigen, typ dan kill PID in, waarbij PID het proces-ID is.

©PXimport

Opstartprogramma's

Het programma IoTStartup beheert opstartprogramma's op je Windows 10 IoT Core-apparaat. Met IoTStartup list krijg je een lijst van alle geïnstalleerde apps. Staat er bij een app Headed, dan betekent het dat die app iets op het scherm toont. Een app met Headless draait op de achtergrond zonder interface. Met IoTStartup startup krijg je te zien welke van die apps automatisch opgestart worden. Je kunt ook de opstartprogramma's vervangen: zo zorg je met IoTStartup add Blinky ervoor dat niet de standaardapp wordt opgestart, maar de app Blinky waar we vanaf stap 9 mee aan de gang zijn gegaan.

Windows-services beheren

Windows 10 IoT Core start net zoals de desktopversie van Windows allerlei services op de achtergrond. Met de opdracht net start krijg je een lijst te zien van alle services die momenteel draaien. Met net stop servicenaam stop je een service en met net start servicenaam start je die opnieuw. Je Pi uitschakelen gaat overigens met shutdown /s /t 0 en rebooten met shutdown /r /t 0. Of als je een muis en scherm op je Pi hebt aangesloten, klik je bovenaan rechts op het powericoontje.

©PXimport

Bestanden delen

Windows 10 IoT Core start standaard een server voor Windows-bestandsdeling. De hele C-schijf van je Raspberry Pi 2 wordt daardoor gedeeld. Ga in je verkenner naar je netwerk en vul als adres \\IPADRES\c$ in. Geef dan je gebruikersnaam en wachtwoord voor Windows 10 IoT Core in. Je krijgt nu toegang tot alle bestanden op je Pi 2. Wil je bestandsdeling niet automatisch laten opstarten, typ dan de opdracht reg add HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\services\lanmanserver /v Start /t REG_DWORD /d 0x3 /f in. Wil je terug naar het standaardgedrag, voer dan dezelfde opdracht in, maar dan met 0x2 in plaats van 0x3.

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.

Voor miljoenen gebruikers was Microsoft Paint de eerste stap richting digitale creativiteit. Kinderen tekenden er hun eerste computerkunstwerkjes in, volwassenen plakten er snel iets functioneels mee in elkaar. Sinds Windows 11 is Paint door de toevoeging van AI-functies en de ondersteuning van lagen veel slimmer geworden, zonder zijn eenvoud te verliezen.

Geen download, geen licentie en altijd beschikbaar … Paint is er al sinds de vroegste Windows-versies en het is er nog altijd. Hoewel de mogelijkheden beperkt zijn, blijft het geliefd om zijn eenvoud en simpele bediening of puur vanwege nostalgie. Zelfs wie zwaardere grafische software heeft, grijpt vaak terug naar Paint om snel iets te tekenen, een schermafbeelding bij te snijden of iets te markeren. Met de nieuwe functies groeit het programma uit tot meer dan een digitaal speeltje. 

Image Creator

Met Image Creator maak je in Paint rechtstreeks afbeeldingen door simpelweg te beschrijven wat je voor je ziet. De functie gebruikt het DALL·E-model van OpenAI voor tekst-naar-beeldgeneratie. Open Microsoft Paint en klik bovenaan op Copilot. Selecteer vervolgens Image Creator om het zijvenster te openen. In de interface van Cocreator verschijnt een tekstvak waarin je beschrijft wat je wilt zien en in welke stijl. Hoe preciezer en gedetailleerder je bent, hoe beter het resultaat aansluit bij je verwachtingen.

Kies vervolgens een stijl – bijvoorbeeld Houtskool, Ink Sketch, Anime, Fotorealistisch of een andere – en klik op Maken. Image Creator genereert telkens drie varianten van je afbeelding. Selecteer de versie die je het meest bevalt om die meteen op het canvas te plaatsen.

Achtergronden

Een veelvoorkomende taak in beeldbewerking is het isoleren van een onderwerp uit de achtergrond. Met de functie Achtergrond verwijderen wordt dat verrassend eenvoudig. Houd er wel rekening mee dat deze functie niet zo verfijnd werkt als in Photoshop. Bij fijne details zoals haartjes, takjes of kleine blaadjes kan Paints AI soms een wat grof resultaat opleveren.

Ook hier start je via het pictogram Copilot. Kies vervolgens Achtergrond verwijderen. Paint analyseert het beeld en probeert automatisch te bepalen wat het onderwerp is en wat tot de achtergrond behoort. Aan de rechterkant verschijnt een miniatuurvoorbeeld waarin de achtergrond vervangen is door een schaakbordpatroon. Dat is de standaardweergave voor transparantie.

Onderaan in de zijbalk staat een vierkant pictogram. Als je daarop klikt, verschijnt hetzelfde schaakbordpatroon ook in de grote afbeelding. Je kunt via dit pictogram ook een achtergrondkleur kiezen in plaats van transparantie. Wil je een afbeelding opslaan met transparantie (bijvoorbeeld nadat je een achtergrond hebt verwijderd), dan moet je een bestandsformaat gebruiken dat transparantie ondersteunt. Het veelgebruikte jpg-formaat doet dat niet. Kies in dat geval voor png, dat wel transparante achtergronden kan bewaren.

Generatief wissen

Je kunt ook het selectiegereedschap linksboven gebruiken om een object in de afbeelding te verwijderen. Kies hiervoor het gereedschap Rechthoekige selectie of Vrije vorm selectie. Zodra je een gebied hebt geselecteerd, verschijnt er een klein contextmenu naast de selectie. Kies daar de optie Generatief wissen.

Je vindt deze functie ook via de knop Copilot. Vervolgens zie je een blauwe rechthoekige animatie rond het geselecteerde object. Paint analyseert de omgeving en vervangt het object door een realistisch ogende achtergrond die past bij de rest van de afbeelding.

Lagen

Lagen: verwijderen

De nieuwe Microsoft Paint (vanaf versie 11.2306.30.0 op Windows 11) ondersteunt lagen. Dit is een belangrijke stap richting meer geavanceerde beeldbewerking. Lagen werken als transparante vellen met afzonderlijke elementen die je op elkaar stapelt. Elke laag kun je apart bewerken zonder de andere lagen te beïnvloeden. Dat biedt veel meer controle en flexibiliteit tijdens het creatieproces. We tonen dit met een voorbeeld.

We beginnen met een afbeelding van een meisje. Via Copilot / Achtergrond verwijderen halen we de achtergrond weg. Klik je vervolgens bovenaan op de knop Lagen, dan zie je dat de achtergrond is vervangen door het schaakbordpatroon.

Lagen: combineren

Achter het meisje willen we nu een nieuwe achtergrond plaatsen. Daarvoor klik je in bij Lagen op het plusteken, zodat er een tweede, transparante laag wordt toegevoegd. Klik op de miniatuur van deze nieuwe laag om die actief te maken. Vervolgens gebruik je de opdracht Bestand / Importeren naar canvas / Uit een bestand om een nieuwe afbeelding - de achtergrond - toe te voegen op deze tweede laag. Let op, als je vergeet eerst de juiste laag te selecteren vóór je importeert, wordt de laag met het meisje overschreven door de nieuwe afbeelding.

In Lagen kun je de laagvolgorde wijzigen door te slepen. Zorg ervoor dat de laag met het meisje boven de achtergrondlaag staat. Op die manier verschijnt het meisje op de voorgrond in een nieuwe omgeving. Wil je het meisje nog wat naar links of rechts verplaatsen? Druk dan op Ctrl+A om alles in de actieve laag te selecteren. Vervolgens verschijnt de verplaatsingshandgreep, waarmee je het onderwerp kunt verschuiven.

Lagen: manipuleren

Wanneer je met de rechtermuisknop op Lagen klikt, dan zie je zes mogelijkheden. Je kunt de laag verbergen. Dan verschijnt er in de rechterbovenhoek van de miniatuur een oogje dat doorstreept is. Als je op dit pictogram klikt, wordt deze verborgen laag opnieuw zichtbaar. Je kunt ook de opdracht Ctrl+H (met de H van hide) gebruiken om de geselecteerde laag te verbergen.

De opdracht Dubbele laag kies je als je een laag wilt dupliceren. De opdracht Samenvoegen naar beneden gebruik je wanneer je klaar bent, om alle laaginformatie te bundelen in één laag. Dat is vooral nuttig als je de afbeelding wilt opslaan in een formaat dat geen lagen ondersteunt. De opties Naar boven en Naar beneden gebruik je om lagen te verplaatsen. Persoonlijk slepen we de lagen liever in het deelvenster. En ten slotte is er de opdracht Laag verwijderen.

Lagen: tekst toevoegen

Je kunt ook tekst toevoegen op een aparte laag. Zorg er eerst voor dat je een nieuwe, lege laag aanmaakt via het plusteken in het lagenvenster voordat je het tekstgereedschap gebruikt. Zodra je met het tekstgereedschap op het canvas klikt, verschijnt er een extra werkbalk waarin je het lettertype, de lettergrootte en de stijl instelt. Via een schuifregelaar kies je een lettergrootte tussen 8 en 72 pt. Let wel: bij foto's blijkt zelfs 72 pt vaak te klein. Je kunt dit oplossen door handmatig een groter getal in te voeren in het veld voor lettergrootte.

In ons voorbeeld kozen we een lettergrootte van 800 pt. In de knoppenbalk bovenaan kun je zowel de tekstkleur als de achtergrondkleur van het tekstvak instellen. Klik op de bovenste grote kleurcirkel om de tekstkleur te kiezen via de kleurstalen of de kleurkiezer. Klik op de onderste kleurcirkel om een achtergrondkleur voor het tekstvak te selecteren. In de tekstwerkbalk moet je de optie Opvulling voor achtergrond activeren als je wilt dat de tekstachtergrondkleur zichtbaar moet zijn.

Paint is groot geworden

Kijk je naar de nieuwe mogelijkheden in Paint, dan kun je gerust zeggen dat het programma volwassen is geworden. Het is nog steeds even laagdrempelig als vroeger, maar inmiddels wel uitgerust met een AI-brein en een flink aantal nieuwe functies. Of je nu snel iets wilt knutselen of een slimme bewerking wilt uitvoeren met lagen en AI, Paint laat zien dat zelfs oude software prima meekan met de tijd. En het mooiste? Je hoeft niets te installeren of te betalen. Gewoon openen, klikken en creëren. Met of zonder AI-hulp, die keuze is aan jou!