ID.nl logo
Vanilla OS maakt Linux simpel en krachtig
© Andreas Prott - stock.adobe.com
Huis

Vanilla OS maakt Linux simpel en krachtig

Vanilla OS is een Linux-distributie die zichzelf automatisch bijwerkt en tegelijk veel flexibiliteit biedt in het installeren van software uit diverse bronnen. Ook Linux-pakketten voor andere Linux-distributies kun je gebruiken met Vanilla OS.

Na het lezen van dit artikel weet je hoe Vanilla OS werkt en wat deze Linux-distributie voor jou kan betekenen: • Installeer Vanilla OS en maak gebruik van de versleutelde installatie • Configureer de GNOME-desktopomgeving en pas het systeem aan jouw voorkeuren aan • Houd je systeem up-to-date met automatische updates • Installeer software via Flatpak, de ingebouwde appwinkel, of gebruik traditionele Linux-pakketten via de geïsoleerde Vanilla System Operator (VSO) • Creëer subsystemen met Apx om software van andere Linux-distributies te draaien Ook interessant: Weg met Windows! Probeer deze Linux-alternatieven: EndeavourOS of Manjaro

Bij klassieke Linux-distributies zoals Ubuntu, openSUSE en Fedora komen zowel de componenten van het besturingssysteem als de extra software die je installeert uit één bron. De ontwikkelaars zorgen ervoor dat dit allemaal samenwerkt, maar toch treden er soms problemen op, met een instabiel systeem of niet-werkende software als gevolg.

Een andere aanpak zijn de zogenoemde ‘immutable’ (ofwel onveranderlijke) besturingssystemen. Hierbij kun je zelf niets veranderen aan de basiscomponenten van het besturingssysteem, dat automatische updates krijgt. Extra software installeer je geïsoleerd van het besturingssysteem, wat beter is voor de stabiliteit. Vanilla OS is zo’n immutable Linux-distributie en richt zich op toegankelijkheid voor iedereen.

1 Vanilla OS installeren

De nieuwste versie, Vanilla OS 2, vraagt minstens 4 GB geheugen en 32 GB opslagruimte op een 64bit-computer met UEFI-ondersteuning. Download het iso-image van de distributie en schrijf het met een programma zoals Win32 Disk Imager naar een usb-stick. Start je computer dan op vanaf de usb-stick.

In het welkomstscherm kies je voor Install. Selecteer vervolgens je taal (Nederlands staat ertussen), toetsenbordindeling en tijdzone. Selecteer dan de schijf waarop je Vanilla OS wilt installeren en klik op Use Entire Disk.

Vanilla OS stelt standaard voor om je volledige harde schijf te versleutelen. Kies een wachtwoord voor deze versleuteling. Bevestig daarna je instellingen. Na de installatie herstart je de computer en verwijder je de usb-stick. Vanilla OS start dan op en toont je een bootmenu met twee opties: Current State (A) en Previous State (B). Hiermee kun je na een mislukte update altijd terugkeren naar de vorige toestand. Vervolgens voer je het wachtwoord in om de schijf te ontsleutelen.

Stel een wachtwoord in voor de schijfencryptie.

2 Initiële configuratie

Na de eerste opstart van Vanilla OS krijg je de configuratiewizard te zien. Daarin kies je opnieuw je taal, toetsenbordindeling en tijdzone en daarna een kleurschema (licht of donker). In de volgende stappen maak je een gebruikersaccount, geef je de computer een naam en kies je welke toepassingen je wilt installeren. Bij elke categorie toepassingen kun je na een klik op het pijltje individueel aanvinken welke toepassingen je wenst. In de Common Utilities vind je zelfs toepassingen om games te spelen en Windows-software te draaien via Wine. Dat is een indicatie van de focus van Vanilla OS op het kunnen draaien van zo veel mogelijk software. Ook voor de browsers heb je heel wat keuze. Herstart daarna je computer.

Na de herstart en het invoeren van het wachtwoord voor de schijfencryptie kom je in het aanmeldvenster waar je met de ingestelde gebruikersnaam inlogt. Kies en bevestig daarna een wachtwoord voor de gebruiker. Nadat je bent aangemeld, moet je het wachtwoord nog eens invoeren om de installatiewizard toestemming te geven om toepassingen te installeren. De toepassingen die je voor de herstart hebt geselecteerd, worden nu als Flatpak-pakketten geïnstalleerd. Deze zijn volledig geïsoleerd van de basis van je besturingssysteem. De installatie kan even duren.

Vanilla OS biedt een uitgebreide selectie van browsers aan.

3 Automatische systeemupdates

Daarna biedt Vanilla OS je een overzicht van de mogelijkheden, met knoppen om bijvoorbeeld systeemupdates te configureren, via de appwinkel extra toepassingen te installeren, de instellingen van de gebruikte desktopomgeving GNOME aan te passen, en om online accounts voor e-mail en kalenders toe te voegen.

Als je op Configure Updates klikt, stel je de frequentie in waarmee Vanilla OS op systeemupdates controleert en die downloadt. Standaard gebeurt dit wekelijks, maar je kunt dit ook op dagelijks of maandelijks instellen. Met de optie Slimme updates, die standaard is ingeschakeld, zal Vanilla OS geen updates downloaden terwijl je computer actief is. Zo voorkom je dat de downloads je netwerkverbinding vertragen terwijl je aan het gamen of videobellen bent.

Systeemupdates gebeuren automatisch op een ingestelde frequentie.

4 GNOME-desktopomgeving

Vanilla OS gebruikt het klassieke GNOME als desktopomgeving. Als je al eens met Ubuntu, Fedora, openSUSE of een andere Linux-distributie hebt gewerkt die GNOME gebruikt, zul je snel met Vanilla OS kunnen werken. Rechts bovenaan vind je de systeemstatusicoontjes. Klik hierop om bijvoorbeeld meer informatie te krijgen over je netwerkverbinding, batterijlevensduur, energiemodus en audiovolume. In het kader dat verschijnt, staan ook icoontjes om rechtstreeks naar de systeeminstellingen te gaan, je scherm te vergrendelen, of om de computer uit te schakelen of te herstarten.

In het midden bovenaan zie je de datum en tijd. Klik je daarop, dan krijg je een kalender te zien en een lijst met recente notificaties. Het icoontje helemaal links bovenaan is de activiteitenknop. Wanneer je hierop klikt (of de Super- of Windows-knop op je toetsenbord indrukt), verschijnt het activiteitenoverzicht. Je krijgt dan alle open vensters te zien, een zoekveld bovenaan om naar toepassingen te zoeken en een balk met icoontjes onderaan met toepassingen, waaronder het icoontje met de negen bolletjes dat alle toepassingen toont. Helemaal rechts zie je ook een gedeelte van een nieuwe desktop, waarmee je een nieuwe werkruimte opent als je niet al je vensters op dezelfde desktop wilt hebben.

Vanilla OS is gebaseerd op de gebruiksvriendelijke desktopomgeving GNOME.

5 Software installeren

De aanbevolen manier om software te installeren in Vanilla OS is met het programma Software. Hiermee zoek je naar applicaties in Flathub, een appwinkel voor distributieonafhankelijke Linux-applicaties. Je kunt in een aantal categorieën een selectie van software bekijken of onmiddellijk met de zoekknop linksboven de naam van een toepassing intypen. Voor elke toepassing krijg je een beschrijving, een schermafbeelding, versiegeschiedenis, beoordelingen en een link naar de projectwebsite te zien. Flathub biedt overigens niet alleen opensource-software aan, maar ook propriëtaire software zoals Spotify en Steam.

Software die je op deze manier installeert, wordt standaard automatisch van updates voorzien. Wil je dat niet, klik dan op het menu van Software rechts bovenaan, kies Voorkeuren en kies bij Software-updates voor Handmatig in plaats van Automatisch. Automatische updates worden sowieso gepauzeerd in energiebesparingsmodus. Je kunt in Software ook de geïnstalleerde pakketten bekijken en verwijderen.

Met de toepassing Software installeer je duizenden toepassingen van Flathub.

6 Zonder Flatpak

Dankzij Flatpak zijn de toepassingen volledig gescheiden van het besturingssysteem en kun je dus niet per ongeluk je systeem om zeep helpen. Maar niet alle software is in een Flatpak-versie beschikbaar. Bovendien laat Vanilla OS ook niet toe om de systeemconfiguratie aan te passen buiten de mogelijkheden van de systeemapplicaties om. Je kunt dus niet zomaar als root-gebruiker inloggen zoals in een traditionele Linux-distributie, een willekeurig pakket installeren en de nodige systeembestanden aanpassen.

Om toch extra software te kunnen installeren, heeft Vanilla OS de Vanilla System Operator (VSO) ingebouwd. Dit is een geïsoleerd minibesturingssysteem dat in een container draait, waarin je wel zelf software zonder Flatpak kunt installeren. Er is zelfs een gebruiksvriendelijke interface rond gebouwd. Download je bijvoorbeeld een .deb-pakket, dat je traditioneel in Ubuntu of Debian zou kunnen installeren, dan hoef je alleen maar op het gedownloade bestand te dubbelklikken in het programma Bestanden om het in VSO te installeren met de hulp van het programma Sideloaden. Daarna is het beschikbaar tussen je geïnstalleerde toepassingen. Je ziet geen verschil met de Flatpak-toepassingen, maar onderhuids draait de toepassing in een container die van het besturingssysteem is geïsoleerd.

Vanilla OS installeert deb-bestanden in een geïsoleerde container.

7 Systeemterminal

Als je het standaard terminalprogramma van Vanilla OS opent, Black Box, dan open je geen shell in Vanilla OS zelf, maar in de container van Vanilla System Operator. Ook hier kun je extra software installeren met Debians pakketbeheerder apt, bijvoorbeeld terminalprogramma’s die je graag gebruikt. Dit alles kan zonder enige impact op de stabiliteit van het basisbesturingssysteem. De container is bovendien geïntegreerd met jouw persoonlijke map, zodat de erin geïnstalleerde software gewoon toegang heeft tot jouw bestanden.

We hadden bijvoorbeeld de terminal nodig toen we het .deb-bestand van de AI-software Jan met Sideloaden hadden geïnstalleerd en er na een klik op het icoontje van het programma niets gebeurde. We openden Black Box, voerden de opdracht jan uit en zagen een foutmelding over een ontbrekende bibliotheek libasound2.so. Blijkbaar gaf het .deb-bestand dit niet als afhankelijkheid aan. We installeerden de bibliotheek in de terminal met deze opdracht, waarna Jan wel opstartte:

sudo apt install libasound2

Overigens kun je vanuit VSO wel toegang krijgen tot een shell van Vanilla OS zelf met de opdracht host-shell. Aangezien het systeem onveranderlijk is, ben je wel beperkt in je mogelijkheden. Maar je kunt wel configuratiebestanden in de map /etc aanpassen en systemd-services beheren met systemctl. Met exit keer je terug naar de VSO-shell.

In Black Box heb je volledige toegang tot een geïsoleerde container.

Android is lastig

Op dezelfde manier dat je .deb-bestanden in een container kunt installeren, ondersteunt Vanilla OS ook Android-apps. De ontwikkelaars waarschuwen wel dat het om een experimentele functie gaat en tijdens onze test kregen we het zelf niet aan de praat. Je moet eerst het Android-subsysteem initialiseren. Typ daarvoor in de VSO-shell in Black Box deze opdracht in:

vso android init

Dit installeert Waydroid, Android in een container. Op het einde zou je in het groen SUCCESS moeten zien. Download daarna het apk-bestand van een Android-app, bijvoorbeeld op de website van F-Droid voor opensource-apps of diverse websites die apk-bestanden aanbieden van apps die op Google Play staan. Daarna zou je in het programma Bestanden op dit apk-bestand moeten kunnen dubbelklikken om het te installeren. Tijdens onze test moesten we eerst rechtsklikken, Openen met… kiezen, het programma Sideloaden kiezen en onderaan Altijd gebruiken voor dit bestandstype inschakelen. Dit toont al dat deze functionaliteit nog niet af is en zelfs na veel zoekwerk konden we hierna nog altijd geen Android-apps openen.

8 Linux-subsystemen

Met de functie Apx gaat Vanilla OS nog verder: hiermee kun je in containers subsystemen aanmaken gebaseerd op diverse Linux-distributies met bijbehorende pakketbeheerders.

Wil je een programma installeren dat in Arch Linux beschikbaar is? Maak dan gewoon een subsysteem aan met Arch Linux als stack en pacman als pakketbeheerder. Apx ondersteunt als stacks Alpine, Arch Linux, Fedora, openSUSE, Ubuntu en Vanilla OS. Als pakketbeheerders heb je zo de keuze uit apk, apt, dnf, pacman en zypper. Open het programma Apx en klik op het plusicoontje links bovenaan om een nieuw subsysteem aan te maken.

Ook voor ontwikkelaars is dit handig. Je installeert dan een geïsoleerde container met je gewenste softwarestack, die anders zou kunnen conflicteren met wat je in je basisbesturingssysteem hebt geïnstalleerd. Geef je subsysteem dus een naam, bijvoorbeeld gecko, kies een stack (het onderliggende besturingssysteem), bijvoorbeeld opensuse, en klik op Aanmaken. Apx toont dan een nieuw subsysteem gebaseerd op openSUSE, met de erbij horende pakketbeheerder zypper. Klik erop en dan op Start subsystem.

Via Apx maak je een subsysteem met een gekozen Linux-distributie.

9 Software in subsysteem installeren

Nu kun je vanuit de VSO-terminalsessie software installeren in het subsysteem. Heet je subsysteem bijvoorbeeld gecko, zoek dan naar de gewenste software, bijvoorbeeld Qucs, in het subsysteem met:

apx gecko search qucs

Krijg je een resultaat te zien (in dit geval het pakket qucs-s), dan installeer je dat met:

apx gecko install qucs-s

De deelopdrachten search, install enzovoort zijn hetzelfde voor alle pakketbeheerders en je kunt in het tabblad met pakketbeheerders in Apx zien welke achterliggende opdrachten er voor elke pakketbeheerder worden aangeroepen.

Na de installatie zie je de melding 1 apps geëxporteerd. Apx maakt de in de container geïnstalleerde toepassing namelijk ook beschikbaar in Vanilla OS zelf. Dat kun je uitproberen door het activiteitenoverzicht te openen en daarna naar Qucs te zoeken. De toepassing staat tussen je andere toepassingen als Qucs-S on gecko. Wanneer je hierop klikt, start Vanilla OS automatisch het subsysteem als dit nog niet is gebeurd en opent het daarin de toepassing. Het programma heeft ook, net zoals het hele subsysteem, toegang tot je bestanden. Je ziet alleen aan de andere stijl van het venster dat het in een container van een andere distributie draait.

Programma’s in een subsysteem start je rechtstreeks in Vanilla OS op.

10 In subsysteem werken

Je kunt ook vanuit de VSO-shell rechtstreeks in een subsysteem een terminalsessie openen met (met de naam van je subsysteem in plaats van gecko):

apx gecko enter

Hierin heb je toegang tot het volledige besturingssysteem dat je in het subsysteem hebt geïnstalleerd. Als je nu pakketten wilt installeren, kan dat wel niet met de apx-opdrachten, maar moet je de pakketbeheerder zelf gebruiken.

In dit subsysteem kun je een volledige ontwikkelomgeving of softwarestack opzetten, bijvoorbeeld om eenvoudig software in verschillende Linux-distributies uit te testen. Met exit verlaat je het subsysteem en keer je terug naar de VSO-shell. Daarin kun je ook met deze opdracht de status van alle geïnstalleerde subsystemen opvragen:

apx subsystems list

Kijk ook eens welke andere deelopdrachten van Apx er beschikbaar zijn door gewoon apx zonder toevoegingen te typen.

Met Vanilla OS draai je eenvoudig meerdere subsystemen van diverse Linux-distributies.

11 Stacks en pakketbeheerders toevoegen

Je bent zelfs niet beperkt tot de stacks en pakketbeheerders die Vanilla OS standaard in Apx aanbiedt. Open je in Apx links de lijst met stacks en klik je dan op het plusicoontje, dan opent het venster om een nieuwe stack aan te maken. Je geeft die een naam naar keuze en bij Basis vul je de url van een Docker-container in. In de lijst met bestaande stacks zie je bijvoorbeeld bij Alpine alpine:latest staan en bij openSUSE registry.opensuse.org/opensuse/tumbleweed:latest. Je kiest ook de pakketbeheerder voor het subsysteem uit de lijst en daaronder kun je zelfs pakketten opgeven die je standaard in de stack wilt installeren.

Op dezelfde manier voeg je een nog niet ondersteunde pakketbeheerder toe, bijvoorbeeld yay als alternatief voor pacman in Arch Linux-gebaseerde subsystemen. Je geeft de pakketbeheerder een naam, schakelt in of die met rootrechten moet draaien (de meeste wel), en vult alle opdrachten in zodat je pakketbeheertaken eenvoudig kunt uitvoeren met apx-opdrachten vanuit de VSO-shell. Het moge duidelijk zijn: welke Linux-software je ook wilt installeren, Vanilla OS biedt er een mogelijkheid voor.

Je kunt ook je eigen pakketbeheerder definiëren in Apx.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 dashcams voor extra veiligheid
Mobiliteit

Waar voor je geld: 5 dashcams voor extra veiligheid

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Een dashcam is handig om in het geval van een ongeval of andere gebeurtenissen de opnames terug te kunnen kijken. Wij vonden vijf dashcamsystemen voor een mooi prijsje.

Een dashcam legt videobeelden vast die kunnen dienen als bewijsmateriaal bij een ongeluk of verkeersconflict. Daarnaast kan een dashcam ook leuke of bijzondere momenten onderweg vastleggen, zoals mooie landschappen. Of een dashcam toegestaan is in het verkeer, verschilt per land. Wil je er eentje gebruiken tijdens je vakantie in het buitenland, controleer dan wat wel en niet mag, bijvoorbeeld via de website van de ANWB.

AZDome M63 Pro

De AZDome M63 Pro is een dashcam die beelden in 4K-kwaliteit opneemt. Daardoor zijn details, zoals kentekens, goed zichtbaar. De camera heeft GPS, zodat je ook achteraf kunt zien waar je gereden hebt. Je bevestigt hem met een zuignap op de voorruit en sluit hem aan op de sigarettenaansteker. Via wifi kun je beelden eenvoudig bekijken op je telefoon. De camera heeft een scherm van 3 inch en een parkeerstand, zodat hij ook opnames maakt als je auto stilstaat. Er zit standaard een geheugenkaart van 64 GB bij.

70mai A800S Smart Dashcam 4K

De 70mai A800S is een betaalbare dashcam die opneemt in 4K. Dat betekent dat de beelden scherp zijn, ook bij hoge snelheid. Hij heeft GPS om je route en snelheid vast te leggen, en wifi om beelden naar je telefoon te sturen. De lens heeft een groothoek, zodat je ook ziet wat er naast je gebeurt. Ook 's avonds of in tunnels zijn de beelden nog goed zichtbaar. De camera kan waarschuwen voor mogelijke gevaren via een rijhulpsysteem, maar die meldingen zijn niet altijd even precies.

Mio MiVue 935W 4K UHD

De Mio MiVue 935W is een dashcam van een bekend merk die opneemt in 4K-kwaliteit. Dat zorgt ervoor dat kentekens en verkeerssituaties goed zichtbaar zijn. De camera doet het ook goed bij weinig licht, dankzij een lichtgevoelige sensor. Hij heeft GPS om snelheid en locatie bij te houden, en geeft onderweg waarschuwingen voor flitspalen en trajectcontroles. De beelden kun je via wifi overzetten naar je telefoon. De dashcam heeft een vrij klein scherm, maar dat is meestal genoeg voor het bekijken van opnames.

Mio MiVue 955W

Deze andere Mio is een stevige dashcam die videobeelden vastlegt in 4K-kwaliteit en is voorzien van ingebouwde GPS om snelheid en locatie te registreren. Dankzij wifi kun je opnames draadloos overzetten naar je smartphone. De G-sensor herkent plotselinge bewegingen, zoals een botsing, en zorgt ervoor dat deze beelden niet worden overschreven. De dashcam heeft een scherm van 2,7 inch waarmee je eenvoudig kunt terugkijken. Zodra je de auto start, begint de camera automatisch met opnemen.

Nordväl DC102-4K 2CH

De Nordväl DC102-4K wordt geleverd met twee camera’s: één voor en één achter. De camera voorin filmt in 4K, en de achtercamera in Full HD. Zo krijg je een goed overzicht van wat er om je auto gebeurt. De dashcam heeft GPS om locatie en snelheid bij te houden en een G-sensor die bewegingen registreert, bijvoorbeeld bij een botsing. Via wifi kun je beelden direct bekijken of opslaan op je telefoon. Je krijgt er een geheugenkaart van 64 GB bij, zodat je meteen aan de slag kunt.

▼ Volgende artikel
Review Philips 65OLED950 – Indrukwekkende oled-tv met Ambilight
© Philips
Huis

Review Philips 65OLED950 – Indrukwekkende oled-tv met Ambilight

Het topmodel van Philips, de 65OLED950, is uitgerust met het beste oledpaneel, waarbij Philips met de P5 Dual AI-engine probeert de maximale prestaties te behalen. Daarnaast biedt dit toestel diverse speciale functies voor gamers, viervoudige Ambilight en Google TV. Maakt hij daarmee kans op een plek aan de absolute top?

Fantastisch
Conclusie

De 65OLED950 zet vol in op beeldkwaliteit, met indrukwekkende helderheid, contrast en kleuren. Tel daar de uitgebreide gamefeatures, krachtige audio en moderne smartomgeving bij op, en je krijgt een top-tv met slechts minimale kanttekeningen.

Plus- en minpunten
  • META 3-oledpaneel met record piekhelderheid
  • Vierzijdige Ambilight
  • Zeer goede beeldverwerking
  • Slimme lichtsensor voor helderheid, kleurtemperatuur, HDR en Ambilight
  • Universele HDR-ondersteuning
  • HDMI 2.1 en talrijke gamefeatures
  • Google TV met AirPlay 2
  • Knappe audio met Dolby Atmos en DTS:X
  • Soms blok- en strookvorming zichtbaar in donkere beelden
  • Slechts twee HDMI 2.1-poorten
Specificaties Philips 65OLED950/12

Adviesprijs: 3499 euro Wat: Ultra-HD 4K, 144 Hz, W-OLED-tv Schermformaat: 65 inch (164 cm) Aansluitingen: 4x HDMI (2x v2.1 48 Gbit/s, 2x v2.0 18 Gbit/s, ARC/eARC, ALLM, 4K144, VRR (AMD FreeSync, NVIDIA G-Sync Compatible), 2x usb, 1x optisch digitaal uit, 1x hoofdtelefoon, 2x antenne, 1x ethernet, wifi 6, bluetooth Extra's: HDR10, HLG, Dolby Vision, HDR10+ Adaptive, Dolby Atmos, DTS:X, Google TV, DTS Play-Fi, AirPlay 2, usb/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot, P5 Dual AI Engine, vierzijdige Ambilight Afmetingen: 1444 x 843 x 290 mm (incl. voet) Gewicht: 24,02 kg (incl. voet) Verbruik: SDR 112 kWh/1000 h (G) / HDR 163 kWh/1000 h (G)

De Philips 65OLED950/12 is nog niet leverbaar in onze regio. Zodoende is er alleen nog een adviesprijs bekend.

Design

We zien een ultradun oledscherm, geen spoor van een kader, alleen een fijne metalen rand die overvloeit in de metalen rug ter versteviging van het scherm. Verder een zwarte kunststof behuizing voor elektronica, Ambilight-leds en aansluitingen. Het design van de Philips 65OLED950 oogt nogal sober, maar wel herkenbaar. Helaas zit er geen draaivoet onder dit topmodel, maar alleen twee slanke staafvoetjes aan het uiteinde. Het scherm staat daarmee erg laag op het tv-meubel; wie een soundbar in gedachte heeft, moet daar dus rekening mee houden.

©Philips

Aansluitingen

Philips heeft niet extra uitgepakt als het aankomt op de aansluitingen. Dat betekent vier HDMI-poorten, maar slechts twee die 48 Gbit/s bandbreedte leveren voor high-end gaming in 4K120. Voor een topmodel vinden we dat aan de magere kant, zeker omdat Philips met een aantal features nogal uitgesproken op gamers mikt. Bovendien zit op een van de 4K120-compatibele poorten de ARC/eARC-functie, waardoor gamers met een soundbar nog maar één HDMI 2.1-poort overhouden.

De OLED950 ondersteunt ALLM en VRR, zowel via AMD FreeSync als NVIDIA G-Sync. De input-lag moet concurrenten van LG en Samsung helaas laten voorgaan, maar met 15,3 ms (4K60) en 7,8 ms (2K120) heb je eigenlijk niets te klagen: dat zijn prima cijfers. De tv heeft een enkelvoudige tv-tuner. Sluit externe usb-opslag aan via een van de twee usb-poorten en je kunt live televisie opnemen en/of pauzeren. Verder zijn een optisch-digitale audio-uitgang en een hoofdtelefoonaansluiting aanwezig.

©Eric Beeckmans

Vierzijdige Ambilight

Vorig jaar kreeg het OLED-topmodel Ambilight Plus, een nieuwe versie met 2D-effect. Die optie is verhuisd naar het top miniLED-model (MLED950). Deze OLED950 kreeg er een vierzijdige, klassieke Ambilight voor terug. Over de jaren zijn er talrijke opties bij Ambilight gekomen, waardoor het niet alleen erg veelzijdig, maar ook zeer gemakkelijk en uitgebreid te personaliseren is.

Deze vierzijdige versie is vooral leuk aan de muur. Maar geen nood, staat de tv op een meubel dan kun je de onderste zijde eventueel dimmen of zelfs volledig uitschakelen. Je kunt instellen hoe Ambilight moet reageren als je erg donkere content bekijkt, en via de lichtsensor kan Ambilight zijn helderheid aanpassen op basis van het omgevingslicht. Daarnaast heb je ruime opties om de dynamiek en stijl aan te passen. Voor gamers is er zelfs een specifieke, zeer reactieve modus. Je kunt Ambilight ook gebruiken als Lounge-licht, als wekker of als zachte sfeer om bij te gaan slapen. Al die zaken zitten in de Ambilight Suite-app.

©Philips

Beeldverwerking

Welke content je ook bekijkt, een minimale beeldverwerking is bijna altijd vereist. De Dual P5 AI Engine kwijt zich uitstekend van die taken. Live 1080i-inhoud deinterlacet hij prima, zodat gekartelde randen goed vermeden worden. Ruisonderdrukking en upscaling brengen elk beeld in goede kwaliteit naar 4K. Wie bij het upscalen een beetje extra scherpte wenst, activeert 'textuurverbetering' of zet de scherpte iets hoger.

De processor is zo slim dat hij binnen een beeld de scherpte op verschillende manieren kan aanpassen, afhankelijk van wat er in beeld staat. Zo vermijdt hij te weinig, maar ook te veel scherpte te gebruiken. Wie nog 576p aanlevert, bijvoorbeeld via een oude dvd-speler, moet wel opletten: daar gaat de textuurverbetering toch wat te enthousiast te werk, waardoor het allemaal wat kunstmatig oogt.

Compressieruis (blokvorming) en kleurstroken in zachte gradiënten werkt de processor goed weg, zelfs zonder detail te maskeren. Alleen de moeilijkste gevallen blijven weerstand bieden. Wil je de rijke kleuren van HDR ook in SDR zien? Dan kan je Gamut Optimization gebruiken. Die feature maakt kleuren van SDR-beelden intenser, maar vermijdt huidskleuren overmatig te boosten. We zagen in de test toch een licht effect op huidstinten, maar dat bleef goed binnen de grenzen van wat we oké vinden.

Een motionstijl selecteren is een persoonlijke keuze, maar Philips levert erg goede motion interpolatie die filmbeelden enorm vloeiend kan maken. Wil je toch liever het origineel, met wat cinematische judder, maar wil je voor sport wel vloeiende beelden, activeer dan AI Sports Optimization. Voor films blijft dan jouw geselecteerde motionstijl actief (bijvoorbeeld 'Echt Cinematisch'), terwijl voor sport wel meer motion interpolation wordt gebruikt om een vloeiende weergave te garanderen.

Vergeet zeker de lichtsensor niet te activeren (Ambient Intelligence). Die kan helderheid, donkere details en HDR-weergave optimaliseren op basis van het omgevingslicht. De kleurtemperatuur houden we liever zelf onder controle, dus die optie laten we uitgeschakeld.

©Eric Beeckmans

Speciaal voor gamers

De krachtige P5 Dual AI Engine zet Philips ook in om gamers iets extra's te bieden. Via de Game Bar zie je niet alleen nuttige info, waaronder een fps-indicator (frames per second), je kunt ook behoorlijk ingrijpen op de weergave. Voor shooters is het handig dat je schaduwen beter kunt uitlichten; dat maakt het voor tegenstanders lastiger om zich te verstoppen.

De Edge Enhancer gaat nog een stap verder. Daarmee accentueer je de randen van alle objecten in het spel. En met de kleurfilter kun je bepaalde kleuren wegfilteren. Misschien vind je dat valsspelen, maar die opties kunnen het spel ook toegankelijker maken. Nog zoiets is de optie om de minimap te selecteren, uit te vergroten en een willekeurige plek op het scherm te geven.

De Game Bar biedt je tien profielen, zodat je de instellingen voor een aantal games kunt bewaren en met één klik weer kunt oproepen. Sterker nog, voor een select aantal populaire games kan de AI zelf detecteren wanneer je het opstart en het corresponderende profiel selecteren.

Record piekhelderheid

Philips gebruikt de WOLED-panelen van LG Display, en koos voor de OLED950 het gloednieuwe META3-oledpaneel. Dat paneel zagen we al in de LG G5, dus we verwachten een indrukwekkende piekhelderheid. En Philips stelt niet teleur: het 10%-venster gemeten in de bijzonder accuraat gekalibreerde Filmmaker Mode HDR toont 2204 nits, terwijl je op het volledig witte scherm nog steeds 376 nits mag verwachten. Het kleurbereik blijft nipt onder de 100% P3 – een fantastisch resultaat.

Dat zijn uitstekende waarden die nauw aansluiten bij die van de LG G5 en deze Philips meteen aan de top plaatsen. Uiteraard kun je in de HDR Kristalhelder-modus iets meer halen, maar ook in Filmmaker Mode heeft de OLED950 nog wat extra te bieden. Met de Peak Light Boost geactiveerd analyseert de AI-processor het beeld en kan hij in spurtjes van 15 seconden de piekhelderheid nog iets boosten, tot net geen 4000 nits op het 2%-venster. Dat is ronduit indrukwekkend, ook al zal de tv dat zelden nodig hebben.

De SDR Filmmaker Mode bleek bijzonder goed gekalibreerd: alle afwijkingen vielen ruim binnen de grens van wat als niet-zichtbare afwijkingen wordt geclassiciceerd. Er is voldoende schaduwnuance, maar in sommige donkere beelden zagen we nog wat hinderlijke blokvorming of strookvorming. Het anti-kleurstrookfilter weet dat gelukkig vrij goed weg te poetsen, maar het blijft een punt waar Philips aan moet werken.

©Philips

Troeven uitspelen

In de HDR Filmmaker Mode kan de OLED950 echt zijn troeven ten volle uitspelen. De kalibratie is bijzonder goed, zodat beelden de intentie perfect weergeven. Kleuren zijn zelfs in heel heldere tinten nog duidelijk, en de processor bewaakt de weergave van witnuances met AI-Adaptive tonemapping. Ook hier zien we echter een lichte neiging tot strookvorming in heel donkere beelden.

Veruit een van onze favoriete features is de Specular Highlights-instelling. Die geeft de helderheid van kleine fonkelende lichtaccenten zoals juwelen, sterren of kleine reflecties een extra zetje. Dat geeft het beeld nog meer dimensie en voegt een vleugje realisme toe.

Stevige audiokwaliteit

Opvallend: er is geen Bowers & Wilkins-logo te bespeuren dit jaar. Philips keert terug naar een eigen oplossing. De luidsprekers zitten onderaan achter het scherm en zijn zodoende naar onderen gericht. Achterop in de rug zit een stevige woofermodule verwerkt. De opstelling is goed voor 70 watt audiovermogen en ondersteunt Dolby Atmos en DTS:X.

Echte hoogte-effecten zijn uiteraard nauwelijks te bespeuren; downfiring luidsprekers zijn daar niet ideaal voor. Maar de OLED950 levert wel stevig wat volume, met een goede sterke baslijn en een gebalanceerde klank. Alleen bij heel hoge volumes laat de woofer ook het chassis wat trillen. De audiopresets geven je voldoende keuze om muziek of film wat extra punch te geven, of je kunt vertrouwen op de AI-preset om dat voor jou te doen, al vonden we dat resultaat vaak wat te scherp.

Google TV voor al je entertainment

Philips is voor het grootste deel van de line-up overgeschakeld op Titan OS, maar deze OLED950 gebruikt nog steeds Google TV. De krachtige chipset garandeert een vlotte ervaring, en dankzij een uitgebreid app-aanbod, content-aanbevelingen per categorie, Google Cast en AirPlay2 is deze tv helemaal klaar voor modern gebruiksgemak. Voor meer detail verwijzen we je naar het artikel over Google TV.

©Dean Wu | Philips

Philips vernieuwde vorig jaar de afstandsbediening en die versie blijft behouden. Het is een slank design met ingebouwde oplaadbare batterij (via usb-c) en lage profieltoetsen met een zuivere, lichte aanslag. De kanteltoetsen voor volume en kanaal voelen eerst wat onhandig aan, maar wennen snel. De toetsen zijn verlicht, en Philips gebruikt dat om op handige wijze een numeriek toetsenbord te verbergen. Druk op de 123-toets (tussen volume en kanaal) en op de plaats van de D-pad lichten de cijfertoetsen op.

Conclusie

Voor het 2025-topmodel week Philips af van zijn gebruikelijke strategie. Geen opvallend design meer, geen Bowers & Wilkins-audio. Er is volop ingezet op beeldkwaliteit, en dat is Philips uitstekend gelukt. Alleen bij sommige donkere beelden kan wat strook- of blokvorming zichtbaar blijven. Maar met een record-piekhelderheid, prachtig contrast, ruim kleurbereik, knappe beeldverwerking en een slimme lichtsensor levert de 65OLED950 bijzonder mooie beelden.

Gamers krijgen een uitgebreide set features en lage input-lag. De eigen audio-oplossing levert krachtige klanken, en Google TV, met Google Cast en AirPlay 2, zorgt voor een moderne smart tv-omgeving. Om het af te maken is de OLED950 uitgerust met vierzijdige Ambilight die je helemaal naar smaak kunt instellen.