De meeste mensen kennen VLC media player omdat het een 'alleseter' is. Het programma speelt alle filmbestanden af die in de praktijk voorkomen. Minder bekend zijn de geavanceerde functies van VLC en juist daar richten we ons op in dit artikel, want je kunt er nog veel meer mee!

In de basis is VLC uiteraard een afspeelprogramma en daar moet je het ook voor blijven gebruiken. De opties die we bespreken in dit artikel zijn een aangename bijkomstigheid. Niet alle trucjes zijn handig voor iedereen. Gebruik ervan wat je leuk lijkt. Probeer de trucjes vooral uit, dan merk je meteen hoe krachtig VLC eigenlijk is en hoe weinig je er van gebruikt. We gaan VLC niet uitvoerig tweaken, dus de basisfunctionaliteit zoals je VLC nu al gebruikt blijft behouden. Om aan de slag te gaan met deze masterclass heb je VLC nodig en dat programma vind je hier. We gebruiken in dit artikel de Nederlandse taaloptie van VLC. Is jouw VLC misschien Engelstalig? Schakel dan (al dan niet tijdelijk) over naar de Nederlandse taal om de stappen beter te kunnen volgen. Ga naar Tools / Preferences en pas de taal aan bij Menus language.

Tip 1 - Standaardspeler

VLC speelt alles wat met videobestanden te maken heeft probleemloos af. Toch kan het gebeuren dat voor bepaalde bestanden een andere programma opstart zodra je dubbelklikt op een videobestand. Bekende programma's die zichzelf dit recht toe-eigenen zijn Windows Media Player en iTunes. In dat geval kun je opnieuw instellen dat VLC wordt gebruikt als je op een videobestand dubbelklikt. Ga naar het configuratiescherm van Windows en ga naar Programma's / Standaardprogramma's / Standaardprogramma's instellen. Zoek in de lijst naar VLC media player en selecteer deze door er op te klikken. Bevestig met Dit programma als standaardprogramma instellen.

©PXimport

Wil je VLC niet als je standaard afspeelprogramma? Dan kun je je videobestanden nog steeds afspelen met VLC. Start VLC en sleep het videobestand dat je wilt afspelen naar het VLC-venster. Uiteraard kun je ook het menu Media / Bestand openen gebruiken.

Tip 2 - Ondertiteling

Ondertiteling en films zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, maar technisch gezien zijn de componenten meestal gescheiden. Als je een mkv-videobestand afspeelt, is de ondertiteling mogelijk wel 'ingebakken'. Dit geldt ook voor dvd's die je afspeelt met VLC. Kijk tijdens het afspelen bij Ondertiteling / Ondertitelspoor. Soms zie je hier een aanduiding van de taal, maar er kan ook Track 1, Track 2 enzovoorts staan. In dat geval is het een kwestie van uitproberen om de juiste taal te vinden.

©PXimport

Tip 3 - Externe ondertiteling

Meestal is de ondertiteling van een film een apart bestand. Een srt-bestand is een populair formaat. Het is de bedoeling dat het srt-bestand met de ondertiteling in dezelfde map staat als je filmbestand. Van de film sharks2015.avi moet het bestand met ondertiteling dus de naam sharks2015.srt hebben. Alleen dan zal VLC het automatisch herkennen en tonen tijdens het afspelen van je film. Heet het bestand met ondertiteling sharks2015NL.srt? Dan kun je dit bestand eerst hernoemen voordat je de film afspeelt of het bestand handmatig toevoegen tijdens het afspelen van de film. Dit laatste gaat via Ondertitels / Ondertitelbestand toevoegen.

©PXimport

Tip 4 - Ondertiteling zoeken

Er zijn veel websites waar je ondertiteling kunt downloaden. Na het geven van een zoekopdracht krijg je meestal een zip-bestand dat je kunt downloaden en uitpakken. Hierin vind je het bestand met ondertiteling. Je moet het alleen nog even handmatig hernoemen, zodat de naamgeving overeenkomt met het filmbestand, of je moet het ondertitelbestand handmatig toevoegen. Met een beetje geluk werkt het.

Klinkt deze werkwijze omslachtig? Dat is het ook! Dankzij de uitbreiding vlsub kun je via Weergeven / Download subtitles ondertiteling direct zoeken op internet en downloaden. Vlsub is inmiddels standaard aanwezig in VLC. Je kunt de taal instellen (Nederlands) en automatisch laten zoeken of een handmatige zoekopdracht geven. De ondertiteling wordt direct bewaard met de juiste bestandsnaam en automatisch geselecteerd als actieve ondertiteling van de film die op dat moment afspeelt.

Synchronisatie ondertiteling

Als je merkt dat je ondertiteling niet synchroon loopt, kun je het beste op zoek naar nieuwe ondertiteling. Dit is de kortste weg en scheelt ergernis. In de meeste gevallen zijn nieuwe bestanden wel te vinden via populaire ondertitelwebsites, de ingebouwde zoekfunctie voor ondertiteling in VLC of met een speciaal programma als Sublight. Als dit geen uitkomst biedt, heeft VLC de mogelijkheid om de ondertiteling opnieuw te synchroniseren. Gebruik hiervoor de toetsen H en G en speel hiermee totdat de tekst weer gelijk loopt met het beeld.

©PXimport

Tip 5 - Rar- en zip-bestanden afspelen

Veel films op internet zijn ingepakt in een zip- of rar-archief. Een film kan vele tientallen van dit soort archiefbestanden beslaan. Normaal gesproken moet je de bestanden na het downloaden eerst uitpakken voordat je het filmbestand kunt bekijken, maar voor VLC hoeft dat niet. Sleep een zip- of rar-bestand waarin een filmbestand staat naar het VLC-venster om je film direct te kijken. Je kunt het archiefbestand ook openen via Media / Bestand openen. Dit scheelt niet alleen een extra handeling en veel tijd, maar ook schijfruimte omdat je te maken hebt met het filmbestand en het archiefbestand. De keerzijde van deze functie is dat het om onverklaarbare redenen soms niet werkt, maar het altijd het uitproberen waard!

©PXimport

Tip 6 - YouTube-filmpjes

VLC interesseert het niet zo veel of een videobestand op je computer, usb-stick of ergens op internet staat. Je kunt er zelfs YouTube-filmpjes mee afspelen. Open het YouTube-filmpje eerst in je browser en kopieer de link van het webadres. Start nu VLC en klik op Media / Netwerkstream openen. Plak nu de weblink naar het filmpje op YouTube en klik op Afspelen.

Tip 7 - Opslaan van YouTube

De meeste mensen die iets van YouTube willen bewaren op de computer grijpen naar Freemake of andere gratis programma's. We nemen geïntegreerde reclamenetwerken en soms zelfs spyware voor lief bij dit soort software, maar waarom zou je? Het kan ook gratis en veilig via een tussenstapje in VLC. Speel de video af zoals besproken bij de vorige tip. Ga in VLC naar het menu Extra / Codecinformatie. Onder in beeld zie je een lange cryptische link bij Locatie. Klik met de rechtermuisknop op deze link en kies Select all (alles selecteren). Kopieer het linkadres nu via Ctrl+C. Ga naar je browser en plak de link in het adresveld via Ctrl+V. Bevestig met Enter. Het filmpje begint af te spelen, maar dan zonder alle YouTube-kaders en andere opsmuk. Je mag het filmpje pauzeren. Klik in je browser met de rechtermuisknop op het filmpje en kies Opslaan als. Bewaar het videobestand op je computer als mp4-bestand.

©PXimport

Niet installeren

©PXimport

Tip 8 - YouTube naar mp3

YouTube staat vol met liedjes. Deze kun je via een paar tussenstapjes bewaren als mp3-bestand op je computer. Doorloop eerst tip 6 en tip 7. Het resultaat hiervan is een mp4-bestand op je computer. Start VLC en ga naar Media / Converteren opslaan. Voeg het mp4-filmbestand toe met de knop Toevoegen in het tabblad Bestand. Klik op Converteren opslaan en kies bij Profiel voor Audio mp3. Geef met de knop Bladeren bij Doelbestand een bestandsnaam op, bijvoorbeeld liedje.mp3. Klik op Start en wacht geduldig af tot je liedje is omgezet. Je kunt het originele mp4-videobestand wissen (als het inderdaad niet meer wilt hebben).

©PXimport

Kwaliteit

©PXimport

Tip 9 - Dvd en Blu-ray

Voor sommige mensen is het niet eenvoudig om een dvd-schijfje af te spelen op de pc. Ook dit kan met VLC. Plaats dvd in de speler van je systeem, start VLC en ga naar Media / Schijf openen. Geef aan wat je wilt afspelen. Je hebt onder andere de keuze voor Dvd of Blu-ray. Als je de menu's wilt overslaan, kun je de optie Geen schijfmenu's aanvinken. Wijs de schijfletter aan met Bladeren en klik op Afspelen.

Het afspelen van blu-ray-schijfjes werkt in de praktijk niet altijd met VLC. Je kunt hierover een programma als Leawo Blu-ray Player gebruiken.

©PXimport

Tip 10 - Schijfje rippen

Met een kleine variatie op de vorige tip kun je je dvd's en blu-rays ook opslaan op je computer. Doe dit uiteraard alleen als je hiermee geen wetten overtreedt. In plaats van op de knop Afspelen te klikken, klik je naast deze knop op het icoontje met het pijltje. Klik in het extra menu op Converteren, kies het gewenste videoformaat en geef aan waar je het videobestand wilt bewaren. Experimenteren is vereist voor een goed eindresultaat.

Tip 11 - Webcam-filmpje

VLC kan filmpjes opnemen van je webcam in hoge kwaliteit. Dit mag een usb-webcam zijn of een webcam die is ingebouwd in je laptop. Ga naar Media / Converteren opslaan en ga naar het tabblad Opnameapparaat. Kies in het menu achter Opnamemodus voor Direct show. Vervolgens kun je bij Video-apparaatnaam je webcam selecteren. Kies bij Audio-apparaatnaam je microfoon of schakel deze uit (None). Pas eventueel extra instellingen aan via de knop Geavanceerde opties en klik op de knop Converteren opslaan. VLC toont geen voorbeeldweergave. Klik op de stopknop om de opname te beëindigen.

©PXimport

Tip 12 - Bureaubladvideo

Een leuk extraatje van VLC is de mogelijkheid om een bureaubladfilmpje te maken, ook wel 'screencast' of 'video tutorial' genoemd. Hierbij maak je opnames van de handelingen die jij op je computer verricht, bijvoorbeeld als instructie voor iemand anders. Als je deze optie wilt gebruiken, volg je eerst een deel van de instructies van de vorige tip, maar kies je bij Video-apparaatnaam voor Desktop. Stel bij de optie Gewenste beeldsnelheid voor opname het aantal fps (frames per seconde) op 15 of 25 in. Meer frames levert een vloeiender beeld op, maar zorgt ook voor een groter videobestand.

Bij de meest recente versie van VLC blijkt dat het maken van een bureaubladfilmpje niet helemaal stabiel werkt, met alle ergernis van dien. Probeer het uit, misschien werkt het op jouw systeem wel goed. Bij problemen kun je voor dit doel ook een programmaatje als TinyTake gebruiken.

©PXimport

Tip 13 - Dynamisch bureaubladachtergrond

In Windows kun je foto's als bureaubladachtergrond instellen, maar wist je dat dit ook een videobestand of YouTube-filmpje mag zijn? Speel het filmpje dat je op je bureaublad wilt zien af met VLC en kies in het menu Video voor Als bureaubladachtergrond instellen. Een film kijken op deze manier is niet zo fijn vanwege de icoontjes en vensters die het zicht belemmeren. De optie is wel leuk om een (live) video van je favoriete uitzicht weer te geven.

©PXimport

Tip 14 - Uitgebreide functies

De meeste mensen kennen alleen het strakke minimalistische afspeelvenster van VLC, maar er is ook een uitgebreidere mediaspeler met meer functies. Deze vind je via Weergave / Afspeellijst (of sneltoets Ctrl+L). In de linkerkolom zie je een overzicht van de extra's, zoals Playlist, Mijn video's (met een verwijzing naar de inhoud van gelijknamige map) en diverse streamingopties. Er is zelfs een podcast-functie aanwezig voor wie dit handig vindt. Deze werkt goed, maar is wel Spartaans omdat je zelf het adres van de podcast-feed moet kopiëren/plakken.

©PXimport

Tip 15 - Combineer je trucs

De mogelijkheden en kracht van VLC ontdek je nooit in één keer. De mediaspeler wordt pas een 'ultieme mediaspeler' als je VLC gebruikt met de functies die jij handig vindt. Misschien volstaat de basis die alle videoformaten probleemloos afspeelt, maar de kans is groot dat meer mogelijkheden in de smaak zullen vallen. Combineren is een must. Je kunt bijvoorbeeld afspeellijsten aanleggen van lokale bestanden/video's, maar ook YouTube-filmpjes of YouTube-afspeellijsten toevoegen. Dit laatste lijkt misschien omslachtig, maar is bijzonder handig als je graag de 'YouTube DJ' uithangt. Dankzij VLC heb je tussendoor geen last van reclames.

©PXimport

Tip 16 - Extra uitbreidingen

Er is een aantal plug-ins te krijgen voor VLC, maar deze hebben we bewust niet gebruikt in dit artikel. Veel plug-in-functies zijn al geïntegreerd in VLC. Zo onthoudt de afspeelsoftware bijvoorbeeld waar je gebleven was en kun je de volgende keer wanneer je een filmbestand opent je weergave hervatten. Voorheen was hier een extra uitbreiding voor nodig. Dit geldt ook voor de uitbreiding om ondertiteling te vinden. Bij de plug-ins vind je ook een installatieprocedure om de uitbreiding aan de praat te krijgen. Meestal moet je een paar bestandjes kopiëren met Windows Verkenner. Meer tips over add-ons en skins voor VLC vind je in dit artikel.

©PXimport

Smartphone-app

VLC is niet alleen handig op je pc, maar ook voor je smartphone of tablet. De functies van de iOS- en Android-app wijken behoorlijk af, maar ze hebben één ding gemeen: het is handige afspeelsoftware voor alle videobestanden. Bij Android-apparatuur kun je videobestanden (bijvoorbeeld mkv's) op je toestel krijgen via een SD-kaartje, bij iOS-toestellen is dat lastig. Voor dit laatste heeft de iOS-app van VLC een handige functie genaamd Delen via WiFi. Hiermee gebruik je de browser op je computer om (grote) videobestanden op je smartphone te krijgen en af te spelen: handig! De iOS- en Android-app vind je in de app-store van je platform.

©PXimport

De Flip 7 voegt heel wat toe aan het beproefde succesrecept van JBL. Is dat voldoende om de iconische bluetooth-speaker weer de publieksfavoriet te maken? Dat lees je in deze review.

Met de Flip 7 brengt JBL een update uit voor een wel zeer populaire bluetooth-speaker. Zoals die '7' al aangeeft, is dat verre van de eerste keer dat dit gebeurt. Deels gaat het dan om kleuren en design, zodat een nieuwe Flip helemaal de laatste trends volgt. Maar ook deze keer weet het bedrijf weer op technisch vlak wat verbeteringen toe te voegen. Auracast en AI Sound Boost zijn de belangrijkste, naast een verhoogde batterijduur van 16 uur.

Beschikbaar in zeven kleuren 

Even belangrijk zijn de nieuwe kleurtjes, met een weelderig paars als de opvallendste. Een 'Squad' camouflage-editie ontbreekt ook niet, terwijl een oranje randje rond het JBL-letterlogo een subtielere toevoeging is. De adviesprijs blijft 149,99 euro, dat blijft onveranderd.

©JBL

De Flip 7 is verkrijgbaar in zeven kleuren, waaronder een aantal nieuwe.

Het design van de Flip is grotendeels onveranderd gebleven sinds de eerste versie uit 2012. Ook de Flip 7 is een kleine cilinder, ongeveer even groot als een blik bier van een halve liter. Je kunt hem neerleggen of recht plaatsen. En aan elke uiteinde vind je een (passieve) woofer met het JBL-logo. Zodra je muziek iets luider zet, zie je ze heen en weer dansen. Een iconische gimmick mag je het noemen, maar het verhoogt wel de fun-factor. Hetzelfde design zie je ook terugkomen bij de grotere bluetooth-speakers van JBL, zoals de even nieuwe Charge 6 en de Xtreme 4.  

Met haak of lus te gebruiken

Niet zoveel veranderingen op designvlak dus. Maar details zijn belangrijk en dat is ook waar JBL zijn pijlen op richt. Een opvallend toevoeging is de mogelijkheid om een lus van stevig textiel of een karabijnhaak aan de speaker vast te maken. Beide accessoires vind je in de doos. Hoewel je de haak of lus kunt verwijderen via een kliksysteem, zit het muurvast genoeg om de Flip 7 zorgeloos aan een rugzak te hangen. 

©JBL

De haak of lus zit muurvast via een handig mechanisme.

Bestand tegen water en stof 

De Flip 7 is gemaakt om overal mee naartoe te nemen. Het IP68-etiket maakt duidelijk dat er weinig is waar deze speaker niet tegen kan. Stof en water deren hem niet gauw. Je kunt deze speaker in het (ondiepe) zwembad laten vallen en hem gewoon daarna weer gebruiken. De Flip 7 is daarmee ook net iets meer waterbestendig dan zijn voorganger. De hele behuizing is bovendien heel robuust, met dikke rubberen dopje aan de uiteinden. Het geeft echt de indruk dat je deze bluetooth-speaker niet gauw kapot zou krijgen. Handig op de camping, maar ook gewoon thuis in een tienerkamer.

©Jamie Biesemans

In de JBL Portable-app vind je niet veel opties.

Zeer goede batterijduur

Qua vermogen gaat de Flip 7 er niet echt op vooruit, maar 35 W is wel indrukwekkend voor zo'n klein ding. Door het gebruik van AI Sound Boost kan de speaker wel luid én helder blijven spelen, wat best indrukwekkend is. AI is natuurlijk een geweldig buzzwoord momenteel; hier worden AI-algoritmes in ieder geval gebruikt om de woofer en tweeter optimaal te laten presteren. Playtime Boost heeft ook een impact op de klank. Schakel dit via de JBL Portable-app in en de speelduur wordt verlengd van 14 tot maximaal 16 uur. Houd er wel rekening mee dat je dan geen audiopreset van de equalizer kunt gebruiken.

Bouw een feestje met meerdere speakers

De JBL Portable-app heb je eigenlijk niet echt nodig om de speaker te bedienen, tenzij je via de equalizer nog de klank wilt aanpassen of een stereopaar wil vormen met een tweede Flip 7. Je kunt daarnaast meerdere compatibele JBL-speakers koppelen zodat ze allemaal dezelfde muziek spelen. Leuk om op een feestje met vrienden een groot muzieksysteem te bouwen. Dit kon vroeger ook al, via PartyTogether in de app, maar nu voegt JBL ook Auracast aan de Flip 7 (en de Charge 6) toe. Je kunt echter geen oude en nieuwe speakers combineren.

©Jamie Biesemans

De Auracast-knop licht op als je deze functie gebruikt.

Even tikken op het knopje met het A-logo op de speaker volstaat zo om de Flip 7 een Auracast-stream te laten afspelen. En je kunt compatibele speakers blijven toevoegen, er lijkt geen rem op het aantal te staan.

Luider zonder vervorming

Op het vlak van geluidskwaliteit is de Flip 7, onder andere dankzij AI Sound Boost, een indrukwekkende speaker geworden. Zelfs als je hem hard zet, wordt muziek open neergezet – zeker als je rekening houdt met het formaat van deze speaker. JBL opteert natuurlijk graag voor wat extra bass, wat de Flip 7 heel geschikt maakt voor feestjes of om even stoom af te blazen tussen het studeren door.

Lage tonen zijn vaak het moeilijkst voor kleine speakers, maar hier kun je dankzij de diepe audiokennis van JBL rekenen op bassen die merkbaar aanwezig zijn. Stemmen worden goed geplaatst, waardoor je helder podcasts kunt beluisteren.

©JBL

De speaker klinkt ook buiten zeer goed.

Warmer geluid

Door zijn kleinere formaat en relatief eenvoudige opbouw (met slechts één tweeter) is de Flip 7 wel nogal directioneel. Dat heb je vaak bij dit type speakers. Heel dichtbij hoor je het snel doffer worden als je wat schuiner gaat zitten. Ideaal is als je de Flip 7 wat verder weg plaatst en met het JBL-logo naar je feestgezelschap richt. Dan wordt Stromae's 'Ma Meilleure Ennemie' van het tweede seizoen van het indrukwekkende 'Arcane' heel vol in de kamer geplaatst, met een afgemeten beat die de track zijn snelheid geeft. Het is zeker een warm geluid, wat het heel oorvriendelijk maakt als 'Colors' van Black Pumas in de achtergrond speelt. Als het gaat om een feestje of gewoon een gezellig moment, dan doet de Flip 7 uitstekend zijn werk.

Conclusie

Met een prijs van bijna 150 euro is de Flip 7 niet de goedkoopste bluetooth-speaker die je kunt aanschaffen. Je krijgt wel heel wat voor die prijs. Want niet alleen is deze JBL heel goed opgewassen tegen een slechte behandeling, hij projecteert muziek met veel emotie de kamer in. Ook buiten heeft de Flip 7 de power om een feestje te bouwen. Het betere batterijleven en de gecontroleerde bassen van deze generatie zijn upgrades ten opzichte van de Flip 6, al vind je misschien die oude versie voor een veel lagere prijs. Dan is het afwegen wat je belangrijk vindt. 

Houd je van knutselen én automatiseer je alles in en om je huis met Home Assistant? Kijk dan zeker eens naar ESPHome. Je kunt eindeloos variëren met componenten. Dankzij de koppeling met Home Assistant bouw je gemakkelijk en voor weinig geld een lichtschakelaar of sensor, om maar wat te noemen. De LVGL-bibliotheek zorgt ervoor dat je nu ook eenvoudig met een touchscreen en zelfbedachte gebruikersinterface kunt werken. We laten zien hoe dat werkt met tips voor passende projecten.

ESPHome maakt het heel makkelijk om apparaten te maken voor een slim huis, zoals je eigen sensors. Zo bouwden we eerder al eens een luchtkwaliteitsmonitor, een infraroodzender/ontvanger en een controller met drukknoppen en leds, waarmee je apparaten kunt bedienen en de status aflezen. Hoe je dat doet, lees je in dit artikel: Zo maak je met ESPHome apparaten geschikt voor je smarthome.

De basis voor ESPHome is een kleine, voordelige en zuinige microcontroller, meestal de ESP32. ESPHome ondersteunt enorm veel componenten en biedt daardoor haast onbegrensde mogelijkheden. We helpen je kort op weg met ESPHome, maar gaan ook meteen een stapje verder met de toevoeging van een touchscreen en de LVGL-bibliotheek. Daar kun je sinds augustus 2024 officieel gebruik van maken binnen ESPHome.

Met LVGL kun je aan de hand van widgets een grafische gebruikersinterface opbouwen en weergeven (zie kader ‘Grafische interfaces met widgets’). Soms kom je de term HMI (Human Machine Interface) tegen, waarmee een grafische gebruikersinterface voor het bedienen van apparatuur wordt bedoeld.

De kracht van ESPHome is dat je niet alleen lokaal aangesloten apparaten bedienbaar kunt maken, bijvoorbeeld via een relais, maar ook alle apparaten die je binnen Home Assistant gebruikt.

1 Wat gaan we doen?

Met ESPHome kun je relatief eenvoudig apparaatjes voor je slimme huis maken. Een voordeel ten opzichte van bijvoorbeeld Arduino en MicroPython is dat je niet hoeft te programmeren. Je hoeft alleen een configuratiebestand te maken waarin je de gebruikte microcontroller, verbindingsgegevens voor je wifi-netwerk en alle aangesloten componenten aanduidt. Hierna wordt firmware gemaakt en weggeschreven op je microcontroller. Alleen die eerste keer is dit soms wat lastig. Heb je het eenmaal werkend? Alle keren erna kun je heel eenvoudig de configuratie aanpassen en over-the-air (OTA) naar de microcontroller sturen.

In dit artikel gaan we met LVGL werken. Hiermee kun je binnen ESPHome grafische interfaces maken via widgets. Voor veel projecten zul je daarom niet eens componenten hoeven aan te sluiten, maar heb je genoeg aan een touchscreen. Denk bijvoorbeeld aan een lichtknop en helderheidsregeling voor een slimme lamp in Home Assistant, zoals we in dit artikel demonstreren. Je kunt natuurlijk ook geavanceerdere gebruikersinterfaces maken voor vrijwel elk apparaat in Home Assistant.

©pozitivo - stock.adobe.com

Je kunt bijvoorbeeld zelf een gebruikersinterface voor je slimme lampen bouwen, zodat je ze eenvoudig kunt bedienen.

2 Wat heb je nodig?

Wat hardware betreft, is het vrij eenvoudig. De ESP32-chip heeft snel de voorkeur boven de verouderde ESP8266-versie, zeker als je met een touchscreen gaat werken. De Raspberry Pi Pico W (zie gelijknamig kader) is ook een optie, maar die wordt nog niet volledig ondersteund binnen ESPHome.

Makkelijk om mee te starten is een eenvoudig ontwikkelbordje rondom de ESP32 dat je voor ongeveer 5 euro kunt aanschaffen. Het is wel fijn als je hier goede documentatie bij hebt, zodat je op zijn minst weet waar alle aansluitingen zitten.

Er zijn diverse varianten van de ESP32-module. Bekende opties zijn de ESP-WROOM-32E, ESP32-C3 en ESP32-S3. De ESP32-C3 wordt vaak in extra compacte bordjes gebruikt, die je onder de naam ‘super mini’ tegenkomt – handig als je niet veel aansluitingen nodig hebt of niet veel ruimte hebt.

De ESP32-S3 is een fijne optie vanwege de beschikbaarheid van PSRAM (Pseudo Static RAM), een voordelig type werkgeheugen dat onder meer nuttig is bij grafische toepassingen. Staat een touchscreen centraal in jouw project en wil je snel van start, overweeg dan een model met ingebouwde ESP32-chip (zie volgende paragraaf).

De ESP32-module is in verschillende uitvoeringen verkrijgbaar.

3 Touchscreen

Als je een touchscreen gaat gebruiken in je ESPHome-project, dan kun je eventueel een los exemplaar op de microcontroller aansluiten en configureren. Maar je kunt ook een touchscreen met ingebouwde ESP32 kiezen. Dat is vaak veel handiger en goedkoper. Je hoeft niet te solderen en kunt direct een gebruikersinterface bouwen in YAML-code. Het scheelt ook wat tijd. Bovendien zijn er zelfs modellen compleet met behuizing.

Kies een scherm dat door ESPHome wordt ondersteund. De website van ESPHome geeft goede suggesties. Je kunt ook afgaan op ervaringen van anderen. Het kan dan een iets grotere uitdaging zijn om de juiste configuratie voor je display in ESPHome te vinden. Je zult daarbij waarschijnlijk wel even moeten experimenteren, niet alleen bij het instellen van je display, maar ook bijvoorbeeld voor het touchgedeelte. Zelfs bij het vrij gangbare touchscreen dat we in dit artikel gebruiken, was dat een beetje prutsen.

Kies een touchscreen dat door ESPHome wordt ondersteund.

4 Scherm met ESP32

Voor dit artikel hebben we een eenvoudige ESP32-2432S028 gebruikt, met een resistief touchscreen van 2,8 inch met 240 × 320 pixels. Dit model wordt ook wel de ‘Cheap Yellow Display’ genoemd, wat vooral met de gele printplaat te maken heeft.

Er zijn meerdere varianten. Zo wordt in de schermpjes vaak de ILI9341-chip als aansturing gebruikt, maar soms ook de ILI9342, zoals in ons exemplaar. Dat vergt dan een heel kleine, maar noodzakelijke aanpassing in je configuratie.

Je kunt het scherm flexibel inzetten voor je IoT-projecten. Zoek je een wat groter touchscreen, dan kun je bijvoorbeeld de CrowPanel van Elecrow overwegen. Die is er in een versie van 5 inch (ca. 32 euro) en 7 inch (ca. 42 euro), inclusief acrylbehuizing en verzending via de fabrikant. Beide versies hebben een touchscreen met hoge resolutie van 800 × 480 pixels en zijn voorzien van de modernere ESP32-S3-chip. Het touchscreen is capacitief, wat zeker voor kleinere bedieningselementen fijner werkt dan het resistieve touchscreen in ons goedkope alternatief.

Tegenwoordig bestaan er ook ronde touchscreens. Een leuke optie (zij het met beperkte schermruimte) is de ESP32-2424S012 met een ESP32-C3-microcontroller, een rond kleuren-touchscreen van 1,28 inch en in een witte of zwarte behuizing. Makerfabs heeft een vergelijk schermpje zonder behuizing. De LilyGo T-RGB heeft een wat groter 2,1inch-scherm (zonder behuizing), maar is ruim twee keer zo duur.

De ESP32-2432S028 is een voordelig scherm (onder), een wat duurder alternatief is het capacitieve 5inch-aanraakscherm met ESP32 van Elecrow (boven).

5 Add-ons voor ESPHome

Hoewel je bijvoorbeeld een pc met Python kunt gebruiken voor het bewerken van je configuratiebestanden en het flashen van de microcontroller met de software voor ESPHome, is het meestal veel makkelijker om de add-on voor ESPHome binnen Home Assistant te gebruiken. Dat geeft ook een ander groot voordeel: je kunt de configuratie voor alle apparaten met ESPHome binnen Home Assistant beheren. Je zult zeker in de testfase veel wijzigingen aan de configuratie moeten maken.

Via de add-on voor ESPHome voeg je eenvoudig microcontrollers toe.

6 Microcontroller toevoegen

We gaan nu een verse microcontroller toevoegen. Je kunt eventueel ESPHome Web gebruiken om de microcontroller voor te bereiden voor gebruik met ESPHome, maar wij geven zoals gezegd de voorkeur aan de ESPHome-add-on, die je binnen Home Assistant kunt openen.

Je kunt voor deze methode de microcontroller gewoon via usb aansluiten op je eigen pc, maar dit vereist wel dat je Home Assistant opent via een beveiligde https-verbinding. Lukt dat niet? Als alternatief kun je de microcontroller ook via usb aansluiten op het systeem met Home Assistant zelf, voordat je verder gaat in ESPHome.

Het dashboard van ESPHome toont alle toegevoegde apparaten.

Ook leuk: Werk met wat je hebt: creëer je eigen alarmsysteem met Home Assistant

7 Configuratie

Klik binnen ESPHome op New device om een nieuwe microcontroller te initialiseren. Vul bij Name een naam in voor het apparaat. Bij Network name vul je de naam (SSID) in van het wifi-netwerk waarmee de microcontroller moet verbinden en bij Password het bijbehorende wachtwoord. Klik dan op Next.

In de volgende stap zal ESPHome een configuratiebestand maken, firmware bouwen en de microcontroller flashen. Klik daarvoor dus eerst op Connect. Als het goed is, kun je nu de com-poort selecteren waarmee de microcontroller is verbonden. Zie je geen com-poort, dan zul je eerst drivers moeten installeren. De instructies krijg je als je het venster sluit zonder een com-poort te selecteren. Als de verbinding is gelukt, zal de installatie verdergaan. Lukt het niet? Dan kun je kiezen voor Skip this step gevolgd door een handmatige configuratie.

Vul een naam in en de details voor het wifi-netwerk.

8 Touchscreen met ESP32

We gebruiken in dit artikel zoals gezegd de ESP32-2432S028 als voorbeeld. Dit is een touchscreen met ingebouwde ESP32-chip. Dit apparaatje kun je direct toevoegen aan ESPHome: precies zoals in paragraaf 7 staat omschreven, al moesten we in dit geval na het aanwijzen van de com-poort wel de boot-knop even indrukken.

Overigens bevat het apparaat meestal een voorgeprogrammeerde demo met een gebruikersinterface op basis van LVGL. Die zie je als je hem zo uit de doos op een voeding aansluit. Je kunt daarmee meteen de werking controleren. Je zult bij een model met resistief aanraakscherm overigens iets harder moeten drukken dan je misschien gewend bent.

We gebruiken dit voordelige 2,8inch-aanraakscherm, dat ook wel ‘Cheap Yellow Display’ wordt genoemd.

9 Schermconfiguratie

Na het toevoegen van je touchscreen heb je direct een basisconfiguratie voor ESPHome. Via Edit kun je deze configuratie aanpassen. Zowel voor het aansturen van het display als de registratie van het aanraken wordt SPI (Serial Peripheral Interface) gebruikt. Voor onze ESP32-2432S028 is dit de configuratie, rekening houdend met de gebruikte interne GPIO-pinnen:

We voegen nu eerst de configuratie van het display toe en in paragraaf 11 het touchgedeelte. Voor het display is de configuratie als volgt:

Merk op dat er ook een (oudere) variant van dit touchscreen is met de ILI9341. In dat geval gebruik je model: ILI9341 en invert_colors: false. Na het maken van de aanpassingen kies je Install. Je kunt nu kiezen hoe je de firmware wilt overbrengen. Meestal kies je Wirelessly voor over-the-air-updates. Het apparaat hoeft daarbij niet meer met jouw pc te zijn verbonden.

Binnen ESPHome kun je eenvoudig de configuratie bewerken.

10 LVGL-bibliotheek

Binnen ESPHome kon je voorheen met displays werken door binnen de component display met lambda bijvoorbeeld teksten met een bepaald lettertype naar je scherm te sturen. Als je LVGL gaat gebruiken, gebruik je geen lambda meer, maar alleen LVGL en widgets. Als eerste voegen we de LVGL-bibliotheek toe aan de YAML-code:

De optie buffer_size is ons geval noodzakelijk, vanwege de afwezigheid van PSRAM. In paragraaf 13 voegen we ook nog widgets toe. Omdat we dat hier nog niet hebben gedaan, zie je na het flashen als het goed is een demo met een knop, checkbox, cirkel met tekst en schuifbalk.

11 Configuratie touchscreen

Bediening via het scherm is nog niet mogelijk. Daarvoor moeten we het touchscreen toevoegen aan de configuratie van ESPHome:

Bewaar de aanpassingen en installeer de nieuwe firmware. Controleer of je de demo goed kunt bedienen. De regels onder on_touch zorgen dat in de logs de geregistreerde coördinaten worden getoond. Er kunnen aanpassingen nodig zijn in de regels onder calibration en transform.

12 Backlight

Het display is voorzien van een achtergrondverlichting (backlight) via pin 21. We definiëren deze output als volgt:

Daarna configureren we de achtergrondverlichting, waarbij we verwijzen naar de hierboven gedefinieerde output.

Na het flashen zal de backlight standaard aanstaan. Eventueel kun je deze vanuit Home Assistant aan- en uitzetten en de helderheid ervan regelen, bijvoorbeeld op basis van afwezigheid. Je kunt ook een script maken om de helderheid bij inactiviteit terug te brengen. Daarvoor verwijzen we je naar het uitgewerkte voorbeeld op GitHub (zie kader ‘Code downloaden’).

Binnen Home Assistant kun je eventueel ook de backlight aan- en uitzetten.

13 Widgets toevoegen

Onder de regel lvgl kun je nu de gewenste LVGL-componenten toevoegen aan je YAML-configuratie. Denk aan bijvoorbeeld knoppen, schuifregelaars, grafieken of labels. In dit voorbeeld voegen we aan de bovenkant alleen twee widgets toe voor een dimbare led, te weten een schakelaar (button) en schuifregelaar (slider).

De meeste opties dienen voor het positioneren van de widget. We geven bijvoorbeeld de breedte (width) en hoogte (height) aan, halen de widgets iets van de rand of met x en y, en regelen de uitlijning met align. Het gedeelte bij on_click zorgt dat de bewuste lamp in Home Assistant wordt omgeschakeld bij het klikken op de button. Voor de slider doen we hetzelfde onder on_release. Die acties zijn overigens om veiligheidsredenen niet direct mogelijk. In paragraaf 16 leggen we uit hoe je dit kunt toestaan.

We voegen in dit voorbeeld alleen twee eenvoudige widgets toe.

14 Interactie met Home Assistant

De entiteit voor de dimbare lamp heeft in Home Assistant de naam light.wledkantoor. De waardes zijn nodig om de widgets de juiste status te kunnen geven. Daarom voegen we hieronder een binary_sensor toe voor de status (aan of uit) en een sensor voor het helderheidsniveau. We werken vervolgens bij on_state en on_value de widgets bij als de status verandert in Home Assistant. Bij id vul je uiteraard de id van de betreffende widget in.

Gebruik de logfunctie om te zien of bijvoorbeeld een status verandert.

15 Toevoegen aan Home Assistant

De add-on voor ESPHome hebben we gebruikt om de microcontroller van firmware te voorzien. Maar je zult het apparaat hierna nog wel moeten toevoegen aan Home Assistant. Dat is heel eenvoudig: het wordt automatisch gevonden. In Home Assistant zie je via Instellingen / Apparaten en diensten het bewuste apparaat direct terug op het tabblad Integraties. Klik op de knop Toevoegen om het aan Home Assistant toe te voegen.

Het apparaat met ESPHome moet je nog toevoegen aan Home Assistant.

16 Acties toestaan

Als je het touchscreen bedient, zal Home Assistant een melding geven dat het ESPHome-apparaat heeft geprobeerd een actie in Home Assistant uit te voeren. Standaard is dit om veiligheidsredenen niet toegestaan, maar dit is eenvoudig op te lossen.

Ga naar Instellingen / Apparaten en klik dan onder het kopje Geconfigureerd op ESPhome. Achter het bewuste apparaat klik je vervolgens op Configureren. Zet een vinkje bij Toestaan dat het apparaat Home Assistant-acties uitvoert. Klik op Verzenden. Hierna zijn alle acties zoals het omschakelen van de lamp en regelen van de helderheid wel toegestaan.

Zorg dat het apparaat acties in Home Assistant mag uitvoeren.