ID.nl logo
Siri-spraakopdrachten combineren doe je zo
© Reshift Digital
Huis

Siri-spraakopdrachten combineren doe je zo

Je zegt tegen Siri simpelweg ‘Naar huis gaan’ en je Apple-apparaat toont de route, start je favoriete podcast en stuurt tegelijk je partner een bericht waarin staat hoe laat je zult thuiskomen. Of je kunt je iPad, iPhone of Apple Watch zodanig instellen zodat deze acties automatisch gebeuren iedere keer als je naar huis rijdt. Siri-spraakopdrachten combineren doe je zo.

De term snelkoppeling betekent in dit verhaal iets anders dan in Windows. Het gaat niet om een pictogram op het bureaublad waarmee je toegang krijgt tot een programma of een document. In de wereld van Apple is een snelkoppeling de snelle manier om één of meerdere taken uit te voeren met het besturingssysteem of met apps. 

Apple gebruikt de termen snelkoppelingen en opdrachten allebei. Je kunt in Siri korte opdrachten inspreken of typen, zoals ‘Zet mijn wekker om halfacht’. Om het ons gemakkelijk te maken, zit er al een omvangrijke bibliotheek aan kant-en-klare snelkoppelingen in de app Opdrachten. Sommige routines bestaan uit één of twee opeenvolgende acties, bij andere gaat het om een domino-effect van elf of meer taken. 

In de app Opdrachten kun je met een tikje de gewenste snelkoppeling activeren, maar de meeste luisteren naar Siri. Daarnaast zijn er ook snelkoppelingen die automatisch worden uitgevoerd op een bepaald tijdstip (zoals iedere ochtend om 8 uur), op een bepaalde locatie (bijvoorbeeld als je thuiskomt) of bij een bepaalde gebeurtenis (als je de koptelefoon inplugt).

©PXimport

Uitvoeren met Siri

Met Siri-snelkoppelingen kun je apps allerlei dingen laten doen door stembesturing. Zeg je bijvoorbeeld: Hé Siri, ik ga naar bed, dan zal de digitale assistent je telefoon automatisch op Niet storen instellen. Het centrum van de snelkoppelingen is de app Opdrachten, die gebaseerd is op de automatiseringstool Workflow die Apple in 2017 overnam. 

Sinds iOS 13 is deze toepassing op iOS beschikbaar onder de naam Opdrachten. Je vindt deze app op de iPhone, de iPad, de Apple Watch en op de Mac als die draait op het laatste besturingssysteem Monterey. 

De app bevat al een selectie starteropdrachten voor nieuwkomers, zoals Neem een pauze, Stuur laatste afbeelding en Muziekquiz. Dat laatste is een spel waarbij je in vijf ronden titels moet herkennen uit je muziekbibliotheek. Om Siri een snelkoppeling te laten uitvoeren, moet je Siri eerst oproepen. Zeg dus ‘Hé Siri’ tegen je iPad, iPhone of Apple Watch en wanneer de animatie verschijnt die aangeeft dat Siri luistert, zeg je de naam van de snelkoppeling.

Belangrijk is het tabblad Galerie, daar kom je bij een brede collectie aan opdrachten die thematisch zijn gerangschikt. Wanneer een snelkoppeling je bevalt, kun je die toevoegen aan de groep Mijn opdrachten.

©PXimport

Slimme suggesties

Siri is meer dan een spraakassistent. De app werkt ook proactief en zal zelf suggesties aanreiken om bepaalde snelkoppelingen te maken. Die suggesties verschijnen op het scherm zonder dat je een woord hoeft te zeggen. Daarvoor analyseert Siri hoe je het toestel en de apps gebruikt. 

Siri kijkt in de browsergeschiedenis van Safari, in e-mails, in berichten en gegevens in apps. Om deze suggesties te ontvangen, is het nodig dat je de optie Siri Suggesties hebt ingeschakeld. Dat doe je in de Instellingen bij Siri en zoeken

Je kunt daar vier soorten suggesties in- en uitschakelen: suggesties bij zoekopdrachten, suggesties op het toegangsscherm, suggesties op het beginscherm en suggesties wanneer je iets wilt delen met anderen. Een voorbeeld van zo’n suggestie is dat Siri voorstelt een familielid te bellen omdat diegene vandaag jarig is. De verjaardag en de telefoonnummer heeft de assistent gehaald uit de app Contacten. 

Hoe zit het daarbij met privacy? Alle processen van de snelkoppeling gebeuren op je iPhone en er wordt dus niets met de cloud gedeeld of op de servers van Apple geplaatst. Siri leert van lokale data. Ten slotte koppelt Siri jouw gewoonten aan voorgestelde apps. Wat je daarna binnen die programma’s uitvoert, weet Siri niet.

 Taken combineren

Als je in de Galerie op een van de voorgestelde snelkoppelingen tikt, kom je meer te weten over wat hij doet. In de meeste gevallen gaat het om een combinatie van taken. Taken zijn de individuele bouwstenen waarbij je soms nog enkele parameters moet ingeven. 

Laten we even de snelkoppeling Leesmodus bekijken. Het lijkt een simpele snelkoppeling die ervoor zorgt dat je een bepaalde tijd ongestoord een e-book op je iPad kunt lezen. Als je de opdracht opent, zie je dat hij uit zeven aaneengeschakelde taken bestaat. Als je ‘Hé Siri, leesmodus’ zegt, beslis je eerst hoelang de leessessie zal duren. Daarna schakelt het toestel over naar de modus Niet storen. Het wijzigt de weergave van de iPad of iPhone naar donker. De muziekspeler start en speelt nummers van een vooraf geselecteerde afspeellijst en daarna opent Siri de gewenste lees-app. 

Iedere stap kun je aanpassen. Misschien wil je helemaal geen muziek horen tijdens het lezen? Of misschien bevalt de donkere weergavemodus je niet? Bij elke snelkoppeling kun je taken verwijderen of op een andere manier configureren. Een snelkoppeling die inmiddels in de groep Mijn opdrachten zit, kun je aanpassen door op de knop met de drie stippen te tikken. Hiermee open je de snelkoppelingseditor.

In apps van derden

Sommige ontwikkelaars zetten aangepaste Siri-snelkoppelingen klaar. Philips heeft bijvoorbeeld de Hue-lampen compatibel gemaakt met Siri-snelkoppelingen. Hiermee kun je in de Hue-app per kamer commando’s voor scènes instellen met stembediening.

Bovendien zal de Hue-app op basis van je gewoonte zelf suggesties geven om bepaalde scènes en lampen te activeren. Hierdoor hoef je dus niet meer naar de Hue-app te gaan om een instelling te starten, omdat Siri al weet wat je wilt.

Ook de NS-app ondersteunt Siri. Je kunt de vertrektijden van een bepaald station of je eigen traject opvragen. En met een snelkoppeling laat je in de app van de Nederlandse Spoorwegen opzoeken wanneer de eerstvolgende trein richting je bestemming vertrekt en tegelijk dim je de lampen in de woonkamer. De NS-app ondersteunt trouwens ook de Apple Watch om je stap voor stap door de reis te begeleiden. Hierdoor kun je vanaf je smartwatch aflezen hoe laat de trein vertrekt en wanneer je moet overstappen.

Als je met MyTuner Radio een zender kiest en je tikt op het Siri-icoontje in de app, dan kun je een voorbeeldzin inspreken om vanaf voortaan deze zender in de app te openen.

©PXimport

Zelf aan de slag

Het is uiteraard mogelijk om zelf vanaf nul eigen snelkoppelingen te maken. Daarvoor is de knop met het plusteken in de Galerie bedoeld. Hiermee stel je een routine samen, waarbij je de volgorde van scripts en apps aangeeft. De snelkoppeling wordt namelijk van boven naar onder uitgevoerd. Daarna sleep je de acties uit de rechterkolom naar de linkerkolom. 

De lijst met beschikbare taken is lang, maar gelukkig is er een zoekfunctie. Het samenstellen van eigen acties is helaas niet zo gebruiksvriendelijk als de meeste iPad- en iPhone-functies. Het vergt toch enige ervaring, omdat je vaak allerlei parameters moet ingeven.

©PXimport

De vorm aanpassen

Als je de Opdrachten-app vaak gebruikt, kan de verzameling snelkoppelingen oplopen. Je kunt die collectie sinds iOS 14 en iPadOS 14 sorteren in zelfgemaakte mappen. Bovendien is het mogelijk om de naam, de kleur en het pictogram van de snelkoppeling te wijzigen.

Selecteer in Alle opdrachten de opdracht die je wilt aanpassen. Tik op het pictogram naast de opdrachtnaam. Nu kun je de kleur en het symbool wijzigen. Wanneer je een nieuwe opdracht maakt, dan krijgt die standaard het toverstafsymbool en een van de vijftien standaardkleuren.

Automatisering

In de app Opdrachten kun je in plaats van de Galerie ook de groep Automatisering openen. Hier komen automatiseringssnelkoppelingen. Deze groep koppelingen wordt niet geactiveerd door iets te zeggen of te typen voor Siri, maar door een gebeurtenis. Dit zijn dus prima oplossingen om huisautomatisering te regelen. 

Je laat slimme huislampen iedere dag op een bepaald tijdsstip inschakelen. Of je zorgt ervoor dat de navigatie automatisch opstart wanneer je in de wagen stapt met of zonder CarPlay. Je kunt deze automatiseringen laten starten op specifieke tijdstippen of wanneer je een bepaalde locatie betreedt of verlaat. 

Zo’n automatisering kan er bijvoorbeeld als volgt uitzien: wanneer je iPhone verbinding maakt met je koptelefoon, open Deezer (of een andere muziek-app).

©PXimport

 Of: wanneer ik een e-mail ontvang van (mailadres), stuur me een bericht. Of: wanneer mijn iPhone-verbinding maakt met mijn thuisnetwerk, speel muziek af van… We noemen hieronder enkele interessante snelkoppelingen.

Andere camera

Via snelkoppelingen kun je de normale werking van je mobiele toestel aanpassen. Al lang kun je vanaf het Vergrendelscherm snel de camera openen, maar dat is wel altijd de standaard Camera-app. Gebruik je liever een andere camera-app, zoals Camera+, dan kun je dit oplossen via een automatiseringssnelkoppeling. 

Selecteer Persoonlijke automatisering en selecteer App. In het scherm Wanneer tik je bij App op de knop Kies en vervolgens selecteer je de app Camera en plaats je een vinkje bij Wordt geopend. Daarna tik je op Volgende en bij Open app selecteer je Camera +. In het volgende scherm zet je de optie Vraag voor uitvoeren uit en je tikt op Gereed. In mensentaal klinkt de opdracht dan ‘Als het systeem de app Camera vraagt, opent het automatisch Camera+’.

QR-code voor wifi

©PXimport

Een eenvoudige snelkoppeling die vaak van pas komt, is QR-code voor wifi. In deze opdracht noteer je eerst de naam en het wachtwoord van je wifi-netwerk. Als je daarna zegt ‘Hé Siri, QR-code voor wifi’ brengt de snelkoppeling een blokjescode op het scherm. Op die manier kun je deze gegevens eenvoudig delen met iemand anders die je toegang wilt geven tot je netwerk. 

De andere moet op zijn beurt de QR-code scannen om toegang te krijgen. Dit heeft twee voordelen. Op deze manier krijgt de ander je wachtwoord niet te lezen. Bovendien is dit een handige manier als je een moeilijk te typen wachtwoord hebt ingesteld. Deze opdracht zit in de groep Opdrachten voor toegankelijkheid.

Foto’s en video’s

Zeg ‘Hé Siri, maak een selfie’ en Siri start meteen de app Camera en selecteert daarbij de lens die je nodig hebt om een selfie te maken. Dat is handig als je tijd wilt besparen of als je je handen vol hebt. Je moet nog wel op de sluiterknop tikken om de foto te maken of je kunt een van de volumeknoppen aan de zijkant van je telefoon gebruiken.

De naar achteren gerichte camera spreek je aan met de opdracht ‘Hé Siri, maak een foto’. De opdrachten Maak een panorama, Maak een video en Maak een slo-mo openden bij ons wel de camera-app, maar de specifieke keuze moesten we nog wel handmatig maken.

De opdracht Waar is deze foto gemaakt bestaat uit vijftien taken en toont de fotolocatie op een kaart. Wanneer de foto geen locatie-informatie bevat, ontvang je daar een melding van. 

De snelkoppeling AirDrop foto’s opent de fotobibliotheek, waar je de bestanden selecteert die Siri via AirDrop naar je computer of naar een ander mobiel toestel zal overzetten. En met Maak GIF aan ga je eerst naar de fotobibliotheek waar je een filmpje selecteert om dit automatisch om te zetten naar een animated gif.

©CIDimport

Tekst dicteren

De snelkoppeling Dicteer en deel converteert in realtime wat je zegt. Daarna kun je de uitgeschreven tekst delen via e-mail, berichten, notities en herinneringen. Heb je geen zin om te typen, dan kun je deze snelkoppeling ook op de Mac gebruiken. Je kunt de opdracht zodanig instellen dat de tekst automatisch naar je mailadres wordt verzonden. Eventueel kun je nog andere e-mailadressen instellen om een kopie naar te versturen.

Ochtendbriefing gebruik je om ‘s morgens eerst de datum van vandaag te horen, daarna volgt de weersverwachting en Siri vertelt ook hoelang het duurt om naar je werk te gaan. Eventueel kun je ook nog een van je favoriete podcasts starten.

Een van de nieuwe taken in iOS 15 is Zet tekst om naar Audio. De snelkoppeling werkt op basis van slechts twee taken. Zodra je de snelkoppeling activeert, moet je een tekst plakken. Daarna leest Siri de tekst voor.

Je kijkt uit naar een feestje of een reisje? Zeg: ‘Hé, Siri, aantal dagen tot’. In vier stappen configureer je deze snelkoppeling. Wat is de datum waar je naar uitkijkt en wat is de activiteit? Iedere keer dat je de snelkoppeling activeert, lees je het aantal dagen, uren en minuten tot de activiteit af.

©CIDimport

Voor de Mac

Snelkoppelingen hebben we lang moeten missen op de Mac. Er was Automator, maar die app kan niet tippen aan het gemak van de snelkoppelingen die je in macOS Monterey terugvindt. Je kunt de opdrachten selecteren via de zoekfunctie Spotlight of vanuit de app Opdrachten. We merken wel dat op een gelokaliseerd besturingssysteem sommige opdrachten in het Nederlands staan en andere in het Engels.

Het werkt een beetje traag, maar de snelkoppeling 2 apps met gesplitst scherm brengt de twee gekozen apps in zij-aan-zij aanzicht. In de galerie staan verschillende varianten op dit thema. zoals Splits scherm met Foto’sen Berichten of Splits scherm met Safari en Notities. Ondertussen weet je dat je gemakkelijk deze bestaande snelkoppelingen kunt aanpassen tot bijvoorbeeld Splits scherm met Safari en Word.

De snelkoppeling Minder afleiding helpt om meer gefocust te werken. Hiermee stop je alle actieve apps behalve degene waarmee je aan de slag wilt. De opdracht schakelt ook de Niet storen-modus in. 

Start My Next Meeting is tenslotte een must-have voor liefhebbers van Zoom. De snelkoppeling scant je agenda naar de aanstaande Zoom-vergaderingen en maakt op het juiste moment verbinding met de app.

©CIDimport

▼ Volgende artikel
Review OnePlus 15 – Smartphone die je niet elke nacht hoeft op te laden
© Rens Blom
Huis

Review OnePlus 15 – Smartphone die je niet elke nacht hoeft op te laden

De OnePlus 15 is een premium smartphone met een megabatterij en dat merk je. Je kunt dit toestel bijna twee volle dagen gebruiken voordat je hem moet opladen, ook bij intensiever gebruik. Een mooi pluspunt, maar wat heeft de telefoon nog meer te bieden? Je leest het in deze OnePlus 15-review.

Uitstekend
Conclusie

De OnePlus 15 is een premium smartphone met iets minder goede camera's en een korter updatebeleid dan sommige concurrenten, maar zet daar een fantastische accuduur en bloedsnelle prestaties tegenover. De adviesprijs vanaf 949 euro vinden we voor een vlaggenschip sympathiek.

Plus- en minpunten
  • Fantastische accuduur
  • Bloedsnel
  • Goedkoper dan veel andere vlaggenschepen
  • Minder goede camera's
  • Korter updatebeleid
  • Snelladen alleen met OnePlus-gadgets

Het klopt dat er na de OnePlus 13 geen 14 is verschenen. Volgens OnePlus is de 15 niet één, maar twee generaties beter en heet hij daarom de 15. Dat is mooie marketingpraat, want het getal 14 is in thuisland China een ongeluksgetal en wordt daarom vermeden in hotels, adressen en dus ook smartphoneseries. De 15 is dus gewoon de opvolger van de 13, maar voert wel degelijk boeiende vernieuwingen door.

©Rens Blom

Enorme accu...

De reusachtige batterij springt het meest in het oog. De OnePlus 13 had al een bovengemiddeld grote accucapaciteit van 6000 mAh, maar in de 15 zit een 7300mAh-accu. De topsmartphone heeft daarmee ook een veel grotere accu dan de Apple iPhone 17 Pro Max (4823 mAh), Samsung Galaxy S25 Ultra (5000 mAh), Google Pixel 10 Pro XL (5200 mAh) en vrijwel alle andere vlaggenschepen. Enkel Oppo's nieuwe Find X9 Pro – die een adviesprijs heeft van 1299 euro – gaat met zijn 7500mAh-accu de OnePlus 15 voorbij.

Leidt die enorme accu in de OnePlus 15 ook tot een geweldige accuduur? Ja, gelukkig wel. Wij kunnen de smartphone zonder zorgen een hele lange dag intensief gebruiken en dan is hij zeker nog niet leeg als we naar bed gaan. Bij regulier gebruik kun je deze telefoon prima twee dagen gebruiken voordat je laat op de tweede avond een oplader nodig hebt.

... laadt ook snel op

Opladen kan via usb-c of draadloos. Beide methoden komen met een addertje onder het gras. Bedraad opladen kan namelijk met een duizelingwekkende 120 watt, maar alleen als je zelf de juiste OnePlus-adapter koopt. Via een andere goede usb-c-adapter is het laden beperkt tot 36 watt. Niet langzaam, maar ook niet indrukwekkend snel. Voor draadloos geldt hetzelfde. Met een draadloze OnePlus-lader kun je met 50 watt laden, met een andere moderne oplader langzamer. Let erop dat de smartphone geen magnetisch draadloos opladen ondersteunt, tenzij je een geschikt hoesje (met ingebouwde magneetring) koopt. Met zo'n hoesje, bijvoorbeeld van OnePlus zelf, kun je de OnePlus 15 wél aan een MagSafe-oplader hangen. Dat werkt prima, kunnen we uit ervaring zeggen.

©Rens Blom

Bloedsnelle hardware

In een nieuwe premium smartphone verwacht je de beste, nieuwste hardware. OnePlus maakt die belofte waar. De OnePlus 15 draait als een van de eerste telefoons op de Qualcomm Snapdragon 8 Elite Gen 5-processor en die is bloedsnel. Zeker in combinatie met 16 GB werkgeheugen en 512 GB opslagcapaciteit in ons testtoestel. Dit is overigens de duurdere configuratie (1099 euro). In de basisversie (949 euro) zit 12 GB en 256 GB – ook ruim voldoende.

©Rens Blom

Het ontwerp van de smartphone laat eveneens een fijne indruk achter. De OnePlus 15 houdt comfortabel vast, heeft een geweldige vingerafdrukscanner in het display en beschikt over een prachtig oledscherm. Het scherm is met 6,78 inch aan de grote kant, waardoor je het toestel moeilijk met één hand kunt gebruiken. Op de linkerzijkant zit een speciale knop om AI-functies te starten. Als je dat niets vindt, zit de knop niet in de weg.

©Rens Blom

Goede camera's

De OnePlus 15 heeft een hoofdcamera, groothoekcamera en zoomcamera, allemaal met 50megapixel-sensoren. De camera's zijn goed en veelzijdig, maar jammer genoeg niet echt beter dan die van de OnePlus 13. Het nieuwe vlaggenschip moet ook concurrenten als de iPhone 17 Pro en Google Pixel 10 Pro voor zich dulden, met name als het gaat om ver inzoomen en de groothoeklens. Storend? Naar onze mening niet, tenzij je de beste camerasmartphone van dit moment zoekt. Dan is de OnePlus 15 niet de topper voor jou.

Hieronder zetten we een paar fotoseries gemaakt met de OnePlus 15 op een rijtje.

©Rens Blom

©Rens Blom

Updatebeleid kan nog steeds beter

OnePlus heeft zijn updatebeleid voor dure smartphones in de afgelopen jaren verbeterd, maar kan met de OnePlus 15 nog steeds niet tippen aan sommige concurrenten. Het toestel krijgt vier jaar Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. Samsung, Apple en Google geven hun dure telefoons zeven jaar complete updates. Bijzonder is dat de Oppo Find X9 Pro vijf om zes jaar updates krijgt, terwijl Oppo en OnePlus zusterbedrijven zijn en dezelfde ColorOS-softwareschil gebruiken. Alhoewel, OnePlus noemt zijn schil OxygenOS. In de praktijk verschilt de software echter nauwelijks met de ColorOS-schil van de Oppo Find X9 Pro, die we na de OnePlus 15 getest hebben.

©Rens Blom

Conclusie: OnePlus 15 kopen?

De OnePlus 15 is een premium smartphone met iets minder goede camera's en een korter updatebeleid dan sommige concurrenten, maar zet daar een fantastische accuduur en bloedsnelle prestaties tegenover. De adviesprijs vanaf 949 euro vinden we voor een vlaggenschip sympathiek.

▼ Volgende artikel
MX, Elementary, Mint of Zorin: ken je deze Linux-alternatieven voor Windows al?
© ID.nl
Huis

MX, Elementary, Mint of Zorin: ken je deze Linux-alternatieven voor Windows al?

Nu de ondersteuning voor Windows 10 echt gestopt is, zul je binnenkort toch echt moeten overstappen. Maar wat nu als je hardware ontoereikend is voor Windows 11 of als je helemaal geen zin hebt in dat systeem? Met Linux kun je alle kanten uit, dus bespreken we de interessantste varianten.

Dit gaan we doen

We bekijken welke Linux-versies geschikt zijn nu Windows 10 niet langer wordt ondersteund. Je leest welke distributies soepel draaien op oudere computers, hoe je ze installeert en uitprobeert, en welke verschillen er zijn in uiterlijk, functies en systeemeisen. Ook laten we zien hoe je via Flathub extra software toevoegt en je Linux-omgeving naar wens inricht.

Lees ook: Het einde van Windows 10: wat zijn je opties?

Een groot voordeel van Linux zijn de acceptabele systeemeisen, waardoor je in de praktijk ook nog volop plezier kunt halen uit oudere computers. Met het recente afscheid van Windows 10 bedenk je nu mogelijk wat je met de computer of laptop kunt doen en hoe je niet afhankelijk bent van een eventuele overstap naar Windows 11.

MX Linux

We beginnen met MX Linux. Dit is een goed voorbeeld van een Linux-distributie die niet al te hoge eisen aan de hardware stelt: minimaal een dualcore-processor van minstens 2 GHz en zo'n 15 GB vrije schijfruimte. Een intern geheugen van 1 GB is al voldoende om MX Linux te draaien. Behalve een 64bit-versie is er ook een 32bit-uitvoering beschikbaar, prettig voor oudere computers. Dat wordt gewaardeerd: MX Linux is een van de populairste Linux-distributies op dit moment.

MX Linux stelt niet al te hoge eisen aan de computer.

Omgevingen

Verwacht niet te veel toeters en bellen op het gebied van gebruikersinterface. Dat heb je ook niet nodig voor alledaagse taken. Voor MX Linux zijn verschillende omgevingen beschikbaar. Ga je voor ultieme prestaties en functioneel gebruik, dan is Xfce een goede kandidaat. De omgeving heeft een eenvoudige opzet, maar stelt ook geen hoge eisen aan het systeem.

In de sectie MX Tools vind je een verzameling van handige programma's om de computer te onderhouden. Je kunt hier nieuwe gebruikers aanmaken en de opstartvolgorde van het systeem aanpassen, als je gebruikmaakt van meerdere besturingssystemen. Ook zijn er programma's waarmee je de computer kunt herstellen in geval van problemen. Via de sectie Setup installeer je aanvullende drivers en bijvoorbeeld codecs voor audio en video. 

Rijkere omgeving

Geef je de voorkeur aan een rijkere omgeving, dan kun je de KDE-omgeving gebruiken. Deze vertoont grote gelijkenis met een gemiddeld Windows-bureaubladomgeving en is relatief gebruiksvriendelijk. Ook is er veel ruimte voor het aanpassen van de omgeving aan je eigen smaak, bijvoorbeeld met aangepaste achtergronden en een pictogramset. Je kunt die zelf samenstellen of gebruikmaken van kant-en-klare thema's, wederom vergelijkbaar met Windows.

De derde omgeving – Fluxbox – combineert het beste van beide werelden: de snelheid van het eerder genoemde Xfce en de gebruiksvriendelijkheid van de KDE-omgeving. Dit maakt de omgeving geschikt voor iets oudere hardware, maar ook prima bruikbaar voor meer moderne hardware.

Stel de omgeving naar je eigen smaak in.

Standaardapps

MX Linux is standaard voorzien van een aantal apps waarmee je direct aan de slag kunt. Zo vinden we Firefox als browser en heeft MX Linux de Thunderbird-client voor e-mail. Ook is er een recente editie van het kantoorpakket LibreOffice vooraf geïnstalleerd. Voor het afspelen van audio en video hebben de makers het bekende VLC meegeleverd. Ook vind je Strawberry, een relatief uitgebreide muziekspeler, terug in de omgeving. Je kunt zelf aanvullende apps installeren via de MX Package Installer. De apps zijn onderverdeeld in verschillende categorieën, zoals Email, Games en Browser. Via het zoekvak bovenin kun je specifieke apps vinden.

Elementary OS

Visueel aantrekkelijk

Waar sommige Linux-distributies niet uitblinken in gebruiksvriendelijkheid of uiterlijk, onderscheidt Elementary OS zich van de rest. In onze ogen is dit een van de meest visueel aantrekkelijke Linux-versies op dit moment. Een deel van de omgeving doet sterk denken aan het uiterlijk van Apple-omgevingen. Zelf noemen de makers het de Pantheon-omgeving. Voor Elementary OS heb je een Intel Core i3 of vergelijkbare processor nodig, 4 GB intern geheugen en 32 GB vrije schijfruimte. Je kunt Elementary OS ook proberen zonder het eerst te installeren (zie ook het kader 'Probleemloos proberen' verderop in dit artikel).

Een Linux-installatie proberen zonder te installeren.

Extra veilige óf klassieke modus

Veel aandacht is besteed aan veiligheid en privacy. Dat merk je bijvoorbeeld met de Secure Session. Deze modus kun je activeren tijdens het aanmelden. Bij de Secure Session heeft elke app expliciet toestemming nodig om een taak uit te voeren, bijvoorbeeld toegang krijgen tot de fotomap of de camera. Dit is vergelijkbaar met de machtigingen die je op een mobiele telefoon per app kunt toekennen. Heb je hieraan geen behoefte en wil je de apps direct toegang geven tot 'alle' acties, dan kun je in Elementary OS ook nog kiezen voor de klassieke modus.

Elementary OS is gebruiksvriendelijk én ziet er overzichtelijk uit.

AppCenter

Standaard is in Elementary OS een volwassen set apps ingebouwd. Zo vind je onder meer apps voor het afspelen van audio en video, maar ook voor het werken met Office-documenten. Aanvullende apps installeer je via het onderdeel AppCenter. Handig is dat dit onderdeel ook toegang biedt tot de apps die je via Flathub kunt krijgen (over Flathub lees je elders in dit artikel).

Je kunt kiezen welke repository (bron) je wilt gebruiken: die van Elementary OS of Flathub. Ook in het AppCenter is de focus op veiligheid goed merkbaar: je leest welke rechten de app wil gebruiken (bijvoorbeeld het aanpassen van systeeminstellingen). Ook lees je op voorhand over eventuele compatibiliteitsproblemen of onderdelen die niet werken. Verder valt Elementary OS in positieve zin op qua toegankelijkheidsfuncties. Zo hebben de makers veel aandacht besteed aan navigatie met het toetsenbord (in plaats van afhankelijkheid van de muis) en screenreader-functionaliteit, waarbij de elementen op het scherm worden voorgelezen door een stem en je niet afhankelijk bent van het beeldscherm.

Meerdere omgevingen

Mogelijk gebruikte je in Windows verschillende bureaubladen, bijvoorbeeld om privé en werk gescheiden te houden. Die functionaliteit vinden we ook terug in de standaardomgeving van Elementary OS: voor elk type taak kun je een afgescheiden werkruimte met eigen bureaublad en pictogrammen maken. Ook biedt het een Niet storen-modus, die ervoor zorgt dat afleidende berichten tijdelijk worden gedempt. De omgeving beschikt ook over een beeld-in-beeldmodus, waarbij je bijvoorbeeld een video kunt afspelen terwijl je in Office een document aanpast.

Voor het gebruik van Elementary OS betaal je volgens de makers 'wat je ervoor kunt missen'. Op de website kun je een standaardbedrag (zoals 20 of 30 euro) of een aangepast bedrag opgeven.

Installeren maar!

Wil je aan de slag met een Linux-distributie, dan kun je deze relatief eenvoudig installeren. Je hebt hiervoor een usb-stick nodig. Gebruik een stick van minstens 4 GB. Download het installatiebestand van de website van de makers. Vaak gaat het hier om een iso-bestand. Vervolgens maak je van de usb-stick een opstartbaar medium. Een goed programma dat je hiervoor kunt gebruiken is Etcher. Klik eerst op Select Image en wijs het installatiebestand aan. Klik hierna op Select Drive en wijs de usb-stick aan. Klik op Flash om de stick te maken.

Usb-stick nodig

Voor je Linux-installatie?

Linux Mint

Interessante keuze

In de lijst met aantrekkelijke Linux-kandidaten mag Linux Mint niet ontbreken. Niet voor niets kun je bij ons regelmatig lezen over deze Linux-distributie. Zoek je bijvoorbeeld een opvolger voor Windows 10 en kun je door hardwarebeperkingen niet overstappen naar Windows 11, dan is Linux Mint een interessante keuze.

Het besturingssysteem stelt geen onredelijke eisen aan de computer: je hebt minimaal 2 GB werkgeheugen nodig (al is 4 GB aanbevolen) en kunt al aan de slag met 20 GB vrije schijfruimte (100 GB is aanbevolen). Prettig van Linux Mint is de lange ondersteuningsperiode. De meest recente versie van Linux Mint ('Xia') wordt tot 2029 ondersteund.

Net als bij het elders besproken MX Linux, kun je bij Linux Mint kiezen tussen verschillende omgevingen. Voor de beste ervaring kies je voor Cinnamon. Deze omgeving is het meest modern en kent een grote gelijkenis met Windows 10: handig voor de Windows-overstappers. Daarnaast kun je kiezen voor de Mate- en Xfce-omgeving. De omgeving Mate is beperkter en kent minder functies dan Cinnamon, vergt minder van de computer en is hierdoor geschikt voor oudere computers. Tot slot legt Xfce verreweg het minst beslag op de computer, maar biedt minder functies dan Mate en Cinnamon.

Linux Mint is een veelgebruikte vervanger voor Windows.

Naast Windows

Tijdens de installatie kun je ervoor kiezen om Linux Mint naast Windows te installeren (via de optie Installeer Linux Mint naast Windows Boot Manager) of juist een volledige overstap te maken (Wis schijf en installeer Linux Mint). Eenmaal geïnstalleerd, valt de gebruikersomgeving direct op: overzichtelijk en in veel opzichten vergelijkbaar met Windows. Ook valt het relatief grote aantal standaardapps op. Deze zijn toegankelijk via het Menu en ondergebracht in verschillende categorieën, bijvoorbeeld Kantoor voor Office-programma's en Geluid & Video voor audio- en videospelers.

Een belangrijk pluspunt van Linux Mint is de mogelijkheid om de gebruikersomgeving tot in detail naar je hand te zetten. Dat doe je via Menu, Voorkeuren. Bepaal hier onder meer het bureaublad, de pictogrammen en kies een thema, waarmee je het uiterlijk van Linux Mint in één keer aanpast, vergelijkbaar met Windows.

Je vindt veel aanpassingsmogelijkheden in Linux Mint.

Linux-software

Stap je van Windows over op Linux en ben je benieuwd welke Linux-programma's een goed alternatief zijn voor eerdere Windows-programma's? Hier vind je een overzicht van Linux-programma's die je Windows-software vervangen.

Zorin OS

Gebruiksvriendelijke optie

Zorin OS is ook een interessant alternatief voor Windows. De Linux-distributie biedt je een gebruiksvriendelijke omgeving en heeft wat betreft opzet veel weg van Windows 11. Er bestaan meerdere uitvoeringen van Zorin OS. Zorin OS Core mag je gratis gebruiken. Dit is een prima startpunt om te controleren of deze Linux-distributie je bevalt. Ben je tevreden, dan kom je echter al gauw uit bij het betaalde Zorin Pro. Je betaalt hiervoor een kleine 50 euro, maar krijgt met Pro toegang tot de eerdergenoemde Windows 11-achtige omgeving.

Als je op de website even doorklikt, kom je uit bij Zorin OS Lite. Zoals de naam al doet vermoeden, gaat het hier om een lichtgewicht uitvoering van het besturingssysteem, dat je kunt gebruiken op oudere hardware. Houd er wel rekening mee dat de Lite-versie verder niet meer wordt ontwikkeld. Voor de nieuwste versie van Zorin OS Core heb je een processor op 1 GHz, 1,5 GB intern geheugen en 15 GB schijfruimte nodig. Voldoet de computer aan deze minimale eisen, dan kies je voor het toekomstbestendige Core of de betaalde Pro-versie.

Zorin OS is beschikbaar in verschillende uitvoeringen.

Android-integratie

In Zorin OS vind je Zorin Connect. Met deze optie kun je je Android-telefoon nauw integreren met de computer. Er wordt hierbij een beveiligde verbinding opgezet tussen de computer en de telefoon. Vervolgens kun je bestanden uitwisselen en worden meldingen van de telefoon ook in Zorin OS getoond. Bovendien kun je de computer deels bedienen met de telefoon. Bijvoorbeeld bij het afspelen van muziek en video's.

Probleemloos proberen

Prettig aan een besturingssysteem zoals Linux Mint is de mogelijkheid om het in een live sessie te gebruiken. Je start hiermee het besturingssysteem op en kunt ermee werken, maar hoeft het niet permanent te installeren. Zo'n live sessie geeft je de mogelijkheid om de functies te verkennen en te bepalen of Linux in de smaak valt. Op het bureaublad van Linux Mint vind je de snelkoppeling Install Linux Mint. Gebruik deze om het besturingssysteem daadwerkelijk te installeren.

Appstore Flathub: meer software

Uiteraard wil je je computer voorzien van de nodige software. Een goed startpunt hiervoor is Flathub, een appstore voor Linux. Hoe je ermee aan de slag gaat, verschilt per distributie. In sommige distributies is de ondersteuning standaard ingebouwd, zoals in Linux Mint. In andere distributies moet je Flathub zelf instellen.

Ga naar https://flathub.org/setup en kies hier je Linux-versie. In het vak bovenin geef je de naam van de distributie op en klik je op het zoekresultaat voor verdere instructies. Ga hierna op zoek naar apps die je wilt installeren.

Prettig aan Flathub is dat je ziet wanneer een app door het platform is geverifieerd en je zeker weet uit welke bron de code afkomstig is. Elke pagina bevat aanvullende links zoals verwijzingen naar taalbestanden en veelgestelde vragen. Op de tab Statistics lees je hoe vaak de software is gedownload via Flathub.

Flathub is een rijke bron voor Linux-software.

P.S. Ook op een nieuwe laptop kun je natuurlijk Linux installeren. Op zoek naar een goedkope laptop? Op Kieskeurig.nl zie je de sterkste prijsdalers van het moment.