Er is een nieuwe speler in de wereld van kunst en technologie die de aandacht trekt en je hebt de naam vast al eens horen vallen: MidJourney. Deze revolutionaire AI-tool transformeert tekstbeschrijvingen in unieke, hoogwaardige afbeeldingen. Maar wat is MidJourney precies, wat kun je ermee en hoe gebruik je het? In dit artikel geven we antwoord op die vragen en leggen we alles uit wat je moet weten.

MidJourney is een onafhankelijk onderzoekslab dat met zijn gelijknamige AI-programma momenteel voor een heuse revolutie zorgt in de wereld van kunstmatige intelligentie. Het programma is ontworpen om afbeeldingen te creëren op basis van tekstbeschrijvingen, vergelijkbaar met OpenAI's DALL-E en Stable Diffusion.

Terwijl de onderliggende technologie vermoedelijk is gebaseerd op Stable Diffusion, hebben de makers van MidJourney hun eigen unieke stijl ontwikkeld voor de gegenereerde afbeeldingen die veel aandacht trekken van zowel AI-enthousiastelingen als kunstenaars. 

Geschiedenis van MidJourney

David Holz, medeoprichter van Leap Motion, is de drijvende kracht achter MidJourney. Holz is een bekend figuur in de tech-industrie, die in 2010 Leap Motion mede-oprichtte, een bedrijf dat bewegingssensortechnologie produceert voor computers en virtual reality-headsets. 

MidJourney debuteerde voor het eerst op 14 maart 2022, toen de Discord-server werd gelanceerd met een verzoek om hoogwaardige foto's op Twitter en Reddit te posten voor de training van dit nieuwe systeem. Sindsdien heeft het bedrijf onvermoeibaar doorgewerkt om zijn algoritmen te verbeteren en verschijnt er om de paar maanden wel een nieuwe versie. Versie 2 van het algoritme werd in april 2022 gelanceerd, gevolgd door versie 3 in juli van hetzelfde jaar. Op 10 november 2022 werd de alfaversie van versie 4 uitgebracht. 

Met versie 5, dat verscheen op 16 maart 2023, zette MidJourney opeens reusachtige stappen ten opzichte van concurrerende platforms als DALL-E van OpenAI (dat we inmiddels ook kennen van ChatGPT) en Stable Diffusion. Dat werd nog een pijnlijk duidelijk toen op 4 mei 2023 versie 5.1 werd vrijgegeven, waarmee verrassend realistische afbeeldingen kunnen gegenereerd.

Verschillen tussen MidJourney en DALL-E 2 / Stable Diffusion

Hoewel het concept van deze beeldgeneratietools vergelijkbaar is, verschillen de resultaten die sterk van model tot model. Het is daarnaast maar net wat je het meest aanspreekt.

MidJourney vs Dall-E

Hoewel MidJourney en DALL-E 2 beide geweldige kwaliteit leveren, is er een significant verschil in de stijl van afbeeldingen die ze genereren. Afbeeldingen gegenereerd door DALL-E 2 zijn meer schilderachtig. MidJourney streeft naar een meer realistische stijl. 

Al met al is MidJourney een stuk beter in het maken van gedetailleerde afbeeldingen. 

MidJourney vs Stable Diffusion

MidJourney werkt makkelijker en vereist minder prompt-tinkering in vergelijking met Stable Diffusion, terwijl die laatste het voordeel heeft van opensource-ontwikkeling en dus met specifieke datasets kan worden getraind om te krijgen wat je wilt. 

MidJourney heeft niettemin de bovenhand als het gaat om kwaliteit van afbeeldingen die de platforms produceren. Ook de grafische stijl van MidJourney is een stuk aantrekkelijker (al is dat een kwestie van smaak), maar het is ook een van de belangrijkste redenen voor de wereldwijde populariteit. Al de genoemde platforms bevinden zich nog in de bètafase en evolueren voortdurend, dus wie weet welke kant het nog op gaat. 

Hoe gebruik je MidJourney AI?

Momenteel kan MidJourney alleen worden benaderd via de Discord-server, dus om het te gebruiken, heb je om te beginnen een Discord-account nodig. Discord is een communicatieplatform dat oorspronkelijk is ontworpen voor gamers, maar nu wordt gebruikt door allerlei soorten online community's – waaronder dus MidJourney. Het biedt spraak-, video- en tekstcommunicatie, evenals gedeelde kanalen om discussies te organiseren.

Om aan de slag te gaan met MidJourney, bezoek je eerst de website en klik je op de knop linksonder om deel te nemen aan het bètaprogramma. Helaas bestaat er geen gratis deelname meer, dus om MidJourney te gebruiken, zul je een betaald abonnement moeten afsluiten.

Daarna moet je een uitnodiging accepteren voor de MidJourney Discord-server. Open of download nu de Discord-app en klik op het bootvormige pictogram van de MidJourney-server. Je kunt elke nieuwkomerskamer met de naam 'newbie' betreden (zichtbaar in de balk links). 

Om een afbeelding te maken, moet je eerst het scherm van de MidJourney Bot tevoorschijn toveren. Dat doe je door in de app linksboven op het Discord-logo te klikken. Vervolgens verschijnt er nieuwe balk met daarin je Discord-contacten. Als het goed is, staat daar nu ook de MidJourney Bot tussen. Klik daarop om een chatvenster te openen; dit is de plek waar we met beeldgeneratie aan de slag gaan!

Prompt engineering in MidJourney

Je gebruikt zogenaamde prompts (de gangbare term voor opdrachten) om de MidJourney Bot aan het werk te zetten en afbeeldingen te laten genereren. Prompts dienen trouwens in het Engels te worden ingediend; MidJourney begrijpt (nog) geen Nederlands. Je geeft een tekstbeschrijving van het beeld dat je wilt maken en stuurt daarmee de bot in zijn generatieproces. Of je nu een foto, schilderij of gewoon zomaar een doodle wilt, de prompt kan de bot helpen het exacte type afbeelding te produceren dat jij voor ogen hebt. De prompts worden gebruikt met het /imagine-commando.

Je tikt /imagine in de regel waarin je normaal gesproken een chatbericht verstuurt, gevolgd door Enter. Daarna tik je direct achter het woordje prompt een Engelstalige opdracht (de prompt dus), bijvoorbeeld: photo of a man on a horse (foto van een man op een paard).

Basisprompts zijn zo eenvoudig als een enkel woord, zin of zelfs een emoji. De bot hecht geen waarde aan grammatica of zinsstructuur, maar woordkeuze is enorm belangrijk. Meer specifieke synoniemen werken beter dan generieke, en minder woorden betekent dat elk woord een krachtiger invloed heeft. 

Om ervoor te zorgen dat de bot specifieke details genereert, voeg je extra elementen toe. Je schildert als het ware met woorden. Denk aan het onderwerp, het medium, de omgeving, de verlichting, kleur, stemming en compositie. Alles wat ongezegd blijft, wordt gerandomiseerd en geeft MidJourney vrij spel – en de uitkomsten kunnen echt bizar zijn. 

Geavanceerde prompts voor MidJourney

Geavanceerde prompts kunnen één of meer afbeeldings-url's, meerdere tekstzinnen en een of meer parameters (zie volgende paragraaf) bevatten. Afbeeldings-url's (links naar foto's die je als voorbeeld wilt gebruiken) kunnen aan een prompt worden toegevoegd om de stijl en inhoud van het eindresultaat te beïnvloeden, en parameters kunnen de manier waarop een afbeelding wordt gegenereerd veranderen, zoals beeldverhoudingen, negatieve prompts, modellen, upscalers en meer. 

Bij het uitschrijven van een prompt moet je vooral focussen op wat je in beeld wilt hebben, in plaats van wat je niet wilt zien. Als je een afbeelding genereert van bijvoorbeeld een boerderij, maar je wilt dat er geen koeien te zien zijn, gebruik dan niet 'no cows' in de prompt zelf, maar gebruik geavanceerde prompting met de '--no'-parameter om 'no cows' als negatieve prompt in te zetten. Voorbeeld: image of a farm with animals --no cows.

©ER - ID.nl

Eigen afbeelding als voorbeeld gebruiken

Sinds MidJourney v5 kun je ook eigen afbeeldingen gebruiken om je creaties te beïnvloeden. Dat doe je door je afbeelding naar de Discord-server te uploaden en er een prompt aan te plakken. De resultaten zijn soms verbluffend en soms regelrecht hilarisch.

Om een afbeelding toe te voegen, sleep je die naar Discords chatventer met de MidJourney Bot (of je drukt op het plusje links van de chatregel onderaan), waarna je de afbeelding die je wilt gebruiken opzoekt. Druk daarna op Enter om hem up te loaden. Vervolgens klik je met je rechtermuisknop op de geüploade afbeelding en selecteer je onderaan Kopieer link. Daarna plak je de url van de afbeelding in je prompt (controleer of die url eindigt op .png, .gif of .jpg). Daarna kun je nog wat tekst of parameters toevoegen om je prompt af te maken. Bijvoorbeeld: /imagine [afbeeldings-URL] [jouw prompt].

Je kunt ook bepalen hoeveel invloed je afbeelding heeft op het eindresultaat. Gebruik hiervoor de parameter --iw X, waarbij X een waarde is tussen 0,5 en 2. Standaard is dat 1,0, maar je kunt het verminderen of verhogen door --iw 0,5 of --iw 2 te gebruiken. Let op: het eindresultaat zal geen exacte kopie van jouw afbeelding zijn. Het is meer een invloed, dus verwacht geen perfecte gelijkenis.

MidJourney-parameters

Parameters zijn opties die aan een prompt worden toegevoegd en van invloed zijn op de manier waarop een afbeelding in MidJourney wordt gegenereerd. Deze parameters kunnen de beeldverhoudingen van een afbeelding veranderen, negatieve prompts aangeven of schakelen tussen verschillende MidJourney-modelversies (zie volgende paragraaf). Parameters worden altijd aan het eind van een prompt toegevoegd en er kunnen meerdere parameters aan elke prompt worden toegevoegd. Je gebruikt parameters altijd door eerst twee streepjes (--) te typen. Hieronder een overzicht van de verschillende parameters die MidJourney gebruikt.

©ER - ID.nl

Verschillende modellen

MidJourney heeft verschillende versies om uit te kiezen, die door de ontwikkelaar 'modellen' worden genoemd. Het nieuwste en meest geavanceerde model is V5.1, dat uitblinkt in het nauwkeurig interpreteren van natuurlijke taalprompts en het produceren van scherpe afbeeldingen met minder ongewenste artefacten.

Het oudere V5-model was al meer gericht op het produceren van fotografische generaties, terwijl V4, dat de standaard was van november 2022 tot mei 2023, een geheel andere codebasis en AI-architectuur had. Deze versie had in vergelijking met eerdere modellen een geavanceerde kennis van wezens, plaatsen en objecten.

Daarnaast is er het Niji-model, een samenwerking tussen MidJourney en Spellbrush, dat is afgestemd op het produceren van anime en illustratieve stijlen. Het is dan ook vooral geschikt voor het creëren van manga- en anime-achtige afbeeldingen en niet zozeer voor het genereren van fotorealistische creaties.

Je kunt elk model selecteren door de juiste parameter aan het eind van je prompt toe te voegen of door het /settings-commando te gebruiken en een standaard modelversie te selecteren. Experimenteer gerust met de verschillende modellen om te zien welke versie het best bij jouw favoriete stijl past. En vergeet niet: het resulterende beeld valt of staat bij de kwaliteit van jouw ingegeven prompt. De kwaliteit van de gekozen woorden en de samenhang ervan betekent dat het beeld een nauwkeurige weergave is van de prompttekst.

Iedereen is kunstenaar

Zoals je hebt kunnen lezen is MidJourney meer dan alleen een tool. We durven gerust te stelle dat het een revolutie is in de manier waarop we over kunst en creativiteit denken. Door de kracht van AI kunnen we onze verbeelding en fantasie op nieuwe manieren verkennen. Of je nu een door de wol geverfde fotograaf of illustrator bent die op zoek is naar nieuwe manieren om je creativiteit te uiten, of gewoon een AI-enthousiasteling die geïnteresseerd is in de nieuwste technologie, MidJourney heeft iets te bieden voor iedereen. Wij zijn fan in elk geval.

Cameradrones zijn klein, licht en bieden verrassend veel mogelijkheden. Je stopt ze eenvoudig in je rugtas en toch leveren ze indrukwekkende foto's en video's op. In dit artikel lees je waar je op moet letten bij de keuze van een lichte drone, hoe je ze bedient, welke regels gelden en hoe je het maximale uit je beelden haalt met slimme nabewerking.

Drones zijn een prachtige aanvulling in je camerakit. Ze worden commercieel gebruikt, bijvoorbeeld om winkels of woningen te presenteren. Maar ook op reis kun je eenvoudig een heel ander perspectief en daarmee extra flair aan je materiaal geven. Het zijn eigenlijk vliegende camera's, die tegenwoordig ook eenvoudig zijn te bedienen. Sterker nog, dankzij intelligente opnamemodi kunnen ze geheel zelfstandig vliegen. Denk aan het volgen of het maken van een creatieve opname.

De drone vertrekt vanaf de palm van je hand, maakt de opname en keert zelf weer terug. Een controller is niet per se nodig. Dat scheelt veel gedoe tijdens een wandeling. Een smartphone blijft handig om extra opties in te stellen of handmatig te vliegen. Een controller óók, voor meer controle en een (veel) groter vliegbereik. Maar ook daarvoor hoef je geen ervaren piloot te zijn. De regels zijn bovendien gunstig voor de lichte drones die we in dit artikel bespreken. Wel is een registratie bij de RDW nodig, die meteen geldig is in heel de EU.

We geven tips voor de handigste drones, leggen uit wat de regels zijn, geven praktische informatie voor het meenemen en gebruiken van een drone op reis, en geven tot slot nog tips voor de nabewerking.

🚁 Hardware

Keuze

We beginnen met enkele aandachtspunten bij het kiezen van een drone. We richten ons op de kleine en lichte exemplaren, die ideaal zijn voor op reis of bij sportieve uitstapjes. Ze wegen alle minder dan 250 gram, wat als bijkomend voordeel heeft dat je in Nederland en de rest van de EU dan geen vliegbewijs nodig hebt. Verderop behandelen we deze regels wat uitvoeriger.

Er is een breed aanbod van lichte drones, al is het gros afkomstig van één fabrikant: het Chinese DJI. Deze fabrikant is al jaren marktleider op het gebied van drones, zowel onder consumenten als in het zakelijke segment. Daarnaast ken je het bedrijf wellicht van actioncamera's zoals de Osmo Action 4 en accessoires zoals gimbals, die zorgen dat je vloeiende en stabiele beelden met je smartphone kunt maken.

Zo'n gimbal vind je ook in de Osmo Pocket 3, een compacte camera van DJI die enorm populair is onder vloggers, maar ook heel praktisch als reiscamera. In dit artikel zoomen we vooral in op de relatief nieuwe drones: de Neo en de Flip. Die neem je makkelijk mee op reis en bieden innovatieve functies, waarmee het bedrijf een nieuwe, bredere doelgroep lijkt aan te spreken.

©DJI

Bediening

Vóór de aanschaf van een drone moet je eigenlijk al bedenken hoe je hem gaat bedienen. Ze worden namelijk vaak met een controller gebundeld. De Neo is een vrij zeldzame uitzondering en kun je ook los kopen. Dit heeft te maken met de intelligente opnamemodi, die je overigens ook op de Flip vindt. Hierdoor kun je de drone zonder controller gebruiken (zie kader 'Intelligente modi').

Met een smartphone kun je die opnamemodi eventueel nader instellen en ook handmatig vliegen, al is het bereik beperkt tot ongeveer twintig meter. Een controller is daarom geen overbodige luxe en verhoogt het bereik zelfs in stedelijk gebied gemakkelijk tot meerdere kilometers.

De RC-N3 en RC 2 zijn het meest gangbaar en werken met alle genoemde drones (Neo, Flip en Mini 4 Pro). De RC-N3 gebruik je in combinatie met een smartphone die je er bovenop zet en via een kabel aansluit. Bij de RC 2 hoeft dat niet: dit is een 'smart controller' met ingebouwd scherm met extra hoge helderheid. Er zijn (nog) niet veel smartphones die qua schermhelderheid in de buurt komen.

©DJI

Neo versus Flip

De Neo (135 gram) is lichter dan de Flip (249 gram) en heeft een kortere vliegtijd op één batterijlading (18 versus 31 minuten). De Neo mist een obstakeldetectie, maar blijkt wel zeer robuust. Een ongelukje blijkt zelden fataal. De Flip biedt wel (enigszins beperkte) obstakeldetectie. De beeldkwaliteit van de Neo is wat minder, al kun je onder goede omstandigheden een mooi resultaat behalen. Het is vooral nuttig om de scherpte iets terug te brengen, al kan dat helaas alleen via een controller.

Dat je de Neo zo makkelijk mee neemt is een pre. De beste camera is uiteindelijk de camera die je altijd bij je hebt. De Flip is met zijn kenmerkende uitklapbare propellers net wat forser, zelfs in vergelijking met de Mini 4 Pro. De camera van de Flip is merkbaar beter, vergelijkbaar met die van de Mini 4 Pro.

©DJI

Bundels

Hoewel de Neo zoals gezegd los verkrijgbaar is, koop je een drone vaak als bundel met controller. De Neo is leverbaar met de RC-N3 in een Fly More Combo. Zo'n bundel bevat naast de controller vaak ook handige accessoires, zoals extra batterijen, een oplaadhub en draagtas.

Een leuke meerwaarde van de Neo is de FPV-ondersteuning, wat spannende en zeer dynamische beelden kan opleveren, al is het niet voor iedereen geschikt (zie kader 'First Person View met de Neo'). Voor FPV-vliegen kun je de Motion Fly More Combo overwegen met onder meer de RC Motion 3-afstandsbediening en de DJI Goggles N3.

De Flip is verkrijgbaar als Fly More Combo met de RC-N3-controller of met de RC 2-smartcontroller, maar kun je niet voor FPV-vliegen gebruiken.

Opslag

Je zult niet al je apparatuur meenemen op reis, waardoor toegang tot de gemaakte beelden lastiger kan zijn. De Neo heeft 22 GB intern geheugen, genoeg voor ongeveer veertig minuten filmen in 4K-resolutie, maar je kunt het niet uitbreiden.

In de Flip past een microSD-geheugenkaart. Zeker op reis is een extra kaartje heel praktisch, vooral als je beelden niet direct kunt veiligstellen. Dat moet voor 4K-beelden wel een snel exemplaar zijn, zoals een SanDisk Extreme Pro of Samsung Pro Plus. Eventueel kun je beelden van de Neo of Flip met de DJI Fly-app overzetten naar je smartphone om direct ruimte te maken voor nieuwe creaties.

©SanDisk

Praktisch

Lichte drones zoals de Neo en de Flip zijn gevoelig voor wind. Tot ongeveer 8 m/s (windkracht 4) lukt het vliegen met de Neo nog, terwijl de Flip tot 10,7 m/s (windkracht 5) werkt, daarboven zijn ze lastiger te besturen en minder stabiel. De Neo heeft het al snel lastiger dan de Flip. Bij veel wind krijg je een waarschuwing om lager te vliegen of zelfs te landen.

Belangrijk om te weten is dat de Neo geen obstakeldetectie heeft. Er zijn wel sensors aan de onderkant, maar die helpen (in combinatie met gps) alleen bij de verticale positionering. Sommige QuickShot-modi hebben relatief veel ruimte rondom nodig. Pas daar dus op, zeker als je de Neo gebruikt. Het wordt daarnaast afgeraden om boven water te vliegen met de Neo. Water is een reflecterend oppervlak waardoor de sensors verkeerde metingen kunnen doen. Vlieg dan wat hoger en controleer of er genoeg gps-satellieten zijn gevonden (zestien of meer). De Flip heeft wel een obstakeldetectie, maar wat beperkt, dus je kunt er niet volledig op vertrouwen. Controleer ook altijd of deze wel actief is. In de snelle sportieve modus worden de sensors bijvoorbeeld standaard uitgeschakeld.

©DJI

Ook leuk: Drones, actiecamera's en meer: slimme gadgets voor buitenliefhebbers

👮 Regels

Dronewetgeving

Sinds 2021 zijn er nieuwe regels voor het vliegen met drones die in alle EU-lidstaten gelden. Die zijn, na enkele overgangsregelingen, sinds januari 2024 volledig van kracht. Er gelden dezelfde regels voor alle EU-lidstaten, in plaats van een aparte dronewetgeving per land. De regels zijn eenvoudig, maar geven soms toch verwarring. Omdat de besproken drones minder dan 250 gram zwaar zijn, heb je om te beginnen geen vliegbewijs nodig. Voor drones onder 250 gram is geen registratie nodig, tenzij ze over een camera beschikken. Voor speelgoed geldt een uitzondering, maar deze drones vallen daar niet onder.

Buiten de EU gelden andere regels. Controleer deze altijd voordat je op reis gaat. Registratie is voor drones tot 250 gram vaak niet nodig, maar er zijn uitzonderingen zoals in sommige Aziatische landen (zoals Thailand en Indonesië) en Zuid-Amerika. In die landen kan registratie of een melding wel verplicht kan zijn.

Landen als Cuba, India, Egypte en Marokko zijn heel streng, laat je drone thuis als je daar naartoe gaat! Het risico is groot dat je de drone al bij de douane mag inleveren. Voor FPV-vliegen kunnen strengere regels of beperkingen gelden, omdat je strikt genomen niet zelf naar je drone kijkt (line of sight), wat vaak verplicht is. In de EU is het vaak voldoende als je een spotter (waarnemer) naast je hebt die wel zicht op de drone heeft.

©DJI

Registratie

Registratie bij het RDW kun je eenvoudig zelf online doen. Je logt in met DigiD en na het invullen van je naam, e-mailadres en telefoonnummer kun je betalen via iDEAL. Je registreert je hierbij feitelijk als drone-operator en ontvangt een exploitantnummer. Het is daarna niet nodig om je drone(s) apart te registreren. Je betaalt eenmalig 23 euro (prijspeil september 2025) voor de aanvraag van het exploitantnummer, dat één jaar geldig blijft. Daarna kun je het steeds met een jaar verlengen voor 13 euro (prijspeil september 2025), maar alleen als het nog niet is verlopen.

Het eerste deel van het exploitantnummer (vóór het streepje) moet je op je drone(s) aanbrengen, bijvoorbeeld met een label. Het exploitantnummer van RDW of een andere EU-lidstaat is in heel de EU geldig. Als je al in Nederland bent geregistreerd, hoef je dit dus niet opnieuw te doen voor andere EU-landen. Op https://www.rdw.nl/drones vind je alle informatie.

©ID.nl

Beperkingen

Volg altijd de basisregels bij het vliegen en check lokale beperkingen. Zo mag je meestal niet hoger vliegen dan 120 meter. In de praktijk vliegen de meeste dronepiloten veel lager. Je mag boven mensen vliegen, maar niet boven menigtes. Je mag in woonwijken vliegen, zolang het veilig is en je rekening houdt met de privacywetgeving. Er zijn zones die je moet vermijden, zoals vliegvelden, militaire zones en snelwegen. Via de officiële dronekaart kun je dat controleren, bijvoorbeeld voor Nederland op https://www.godrone.nl. Op de kaart zie je verboden zones, zones met beperkingen en zones waar je vrij mag vliegen. Er is ook een mobiele app beschikbaar.

©Screenshot GoDrone.nl

Bagage

Je mag een drone meestal meenemen in het vliegtuig, maar controleer de actuele regels bij je vliegmaatschappij. Een kleine drone tot 10 kg zul je veelal als handbagage meenemen, grotere drones gaan in de ruimbagage. De accu's moeten echter altijd mee in je handbagage, veilig verpakt. Je kunt accu's in de originele verpakking opbergen of een hittebestendig hoesje gebruiken. Als alternatief kun je de contactpunten met niet-geleidende tape afplakken. Vaak mag je voor een drone maximaal twee batterijen meenemen. Voor exemplaren tot 100 Wh is geen speciale toestemming nodig. De hier besproken drones blijven daar ver onder (ongeveer 10 tot 25 Wh).

©DJI

📹 Videotips

Camerastandpunten

Een groot voordeel van een drone is dat je deze kunt manoeuvreren naar plekken waar je zelf niet makkelijk komt. Denk aan panoramische shots van bovenaf of op een bergtop. De zwevende drone kan je statief vervangen, bijvoorbeeld voor een spontane groepsfoto. Waar het uitkomt, kun je natuurlijk ook vanuit de hand filmen.

Heel krachtig is ook de 'reveal', waarbij je bijvoorbeeld vanachter een boom of rots omhoog vliegt. Ook volgshots kunnen interessant zijn, zolang je ze afwisselt. Het is handig als je tijdens het filmen al een idee hebt van het resultaat dat je nastreeft of het verhaal dat je wil overbrengen. Zo werkt het soms beter om te beginnen bij het einde van een shot, zoals een mooi uitzichtpunt, waarna je naar achteren of omhoog vliegt. In nabewerking draai je dit vervolgens om, waarbij je eventueel delen versnelt of vertraagt.

Bewerking

De gratis versie van DaVinci Resolve is erg compleet, en populair voor het bewerken van dronevideo's. Begin met het maken van nieuw project en open de projectinstellingen via het tandwielicoon rechtsonder. Onder het kopje Timeline Format kies je bij Timeline resolution de resolutie, zoals 3840 × 2160 voor 4K, en bij Timeline frame de framerate, zoals 30 frames per seconde (fps). Ga naar de tab Media, zoek je dronebeelden op en voeg ze toe aan je media-pool. Hebben de beelden een andere framerate, zoals 60 fps, dan krijg je de vraag of de framerate van de tijdlijn moet worden aangepast. Meestal doen we dit niet. Als je opneemt in 60 fps en afspeelt op 30 fps, kun je het beeld namelijk tot 50% van de originele snelheid vertragen zonder dat het gaat haperen of schokkerig wordt. Bewerk je video onder Edit.

©ID.nl

Kleurprofielen

Met geavanceerdere drones als de Flip en de Mini 4 Pro kun je in D-Log M opnemen, een logaritmisch kleurprofiel. Hiermee wordt een groter dynamisch bereik vastgelegd, waardoor je in nabewerking flexibeler kleur, contrast en helderheid kunt aanpassen, bijvoorbeeld om de beelden een creatieve stijl te geven. De aanpassingen vallen onder de zogenoemde color grading. Dit is bij D-Log M noodzakelijk: de beelden zien er standaard vlak en grauw uit. Minimaal is een basisconversie naar een standaard kleurprofiel zoals Rec.709 nodig. Hiervoor kun je een LUT (LookUp Table) gebruiken, een bestand (vaak in .cube-formaat) dat een soort opzoektabel bevat die helpt bij het omzetten van kleurwaarden. Zo'n LUT kun je toevoegen en gebruiken in de meeste moderne video-editors.

We zullen kort laten zien hoe je dat gebruikt in DaVinci Resolve. Haal eerst een standaard LUT voor Rec.709 op. Hiervoor ga je naar https://www.dji.com/downloads. Zoek je je drone op onder Products en download onder het kopje Transcoders het .cube-bestand. Open DaVinci Resolve, klik op het tandwielpictogram rechtsonder. Ga naar Color Management. Klik op Open LUT Folder en zet het .cube-bestand in deze of een andere map. Ga terug naar DaVinci Resolve en klik op Update Lists. Je kunt het bestand nu gebruiken voor kleurcorrectie.

©ID.nl

Kleurprofiel toepassen

Om een kleurprofiel toe te passen, ga je naar het tabje Color. Rechts zie je dat een zogenoemde node is toegevoegd. Klik op de node en dan op Alt+S om een tweede node daarachter toe te voegen. Je kunt er nog meer toevoegen en dan in elke node een specifieke correctie toepassen, zoals helderheid en contrast.

Voor de technische correctie klik je op een node. Kies dan LUT en blader naar het hiervoor toegevoegde bestand. Je ziet nu het resultaat van de correctie. Met Alt+D kun je snel wisselen tussen het beeld met en zonder alle correcties. Na deze technische correctie zul je vaak nog creatieve aanpassingen willen maken via de extra nodes, met behulp van een extra LUT of handmatig, in specifieke delen van het beeld. Dat is tijdsintensief en maakt je workflow een stuk trager, wat het minder geschikt maakt voor hobbyprojecten of snelle posts op social media.

©ID.nl

Een wasmachine verhuizen doe je niet zomaar. Het apparaat is zwaar en kwetsbaar, en bij verkeerd transport kan er snel iets stukgaan. Met een goede voorbereiding en door het volgen van de juiste stappen voorkom je problemen en staat je wasmachine straks veilig in het nieuwe huis. Een kind kan de ...uhm was doen!

Stap 1: Stroom eraf, water laten weglopen

Open deur, maar: begin met het uitschakelen van de wasmachine. Trek de stekker uit het stopcontact en draai de kraan dicht. Wacht daarna even zodat de druk in de slang afneemt. Koppel de toevoerslang los en vang eventueel lekwater op in een emmer of teiltje. Haal ook de afvoerslang uit de afvoer en laat het restwater eruit lopen. In sommige machines blijft er nog water achter in de pomp of het filter. Open daarom het klepje aan de voorkant en draai het filter los. Laat het water rustig weglopen in een teiltje. Zorg dat je een dweil bij de hand houdt.

Stap 2: Transportbouten terugplaatsen

Bij de levering van een nieuwe wasmachine worden de transportbouten vaak meegeleverd, bijvoorbeeld in een apart zakje of bevestigd aan de achterkant. Zoek ze op voordat je gaat verhuizen. Deze bouten zorgen ervoor dat de trommel tijdens het vervoer niet kan bewegen. Door ze terug te plaatsen voorkom je schade aan de lagers en vering. Steek de bouten in de aangegeven openingen aan de achterkant en draai ze stevig vast.

©Kabardins photo - stock.adobe.com

Stap 3: Wasmachine goed verpakken

Wikkel de wasmachine in dekens of bubbeltjesplastic. Daarmee voorkom je krassen op de behuizing en schade aan muren of deuropeningen tijdens het tillen. Plak snoeren en slangen vast met tape of bind ze op een andere manier aan de achterkant vast, zodat ze niet gaan bungelen of ergens achter blijven haken. Het deurtje hoeft niet op slot, maar zorg dat het niet opengaat tijdens het tillen of rijden. Afplakken met een stukje ducttape is vaak al genoeg.

Stap 4: Wasmachine veilig tillen en verplaatsen

Een wasmachine kan makkelijk 60 tot 80 kilo wegen. Ga je 'm tillen, doe dat dan met z'n tweeën. Gebruik bij voorkeur een steekwagen of meubelroller. Zorg dat je je rug recht houdt, til vanuit je benen en stem goed af met degene die meehelpt. Zet de machine niet scheef op een trap of helling, want dan kan de trommel alsnog verschuiven. Lukt tillen met twee personen niet, dan kun je vaak een steekwagen of transportkar huren bij een bouwmarkt of verhuurbedrijf.

Stap 5: Wasmachine stabiel vervoeren

Zet de wasmachine rechtop in de bus of aanhanger, bij voorkeur tegen een wand. Leg er geen zware dozen of meubels bovenop. Zet de machine goed vast met spanbanden, zodat hij onderweg niet gaat schuiven of kantelen. Rijd rustig over drempels, neem bochten niet te scherp en rem niet te abrupt.

Stap 6: Wasmachine aansluiten op het nieuwe adres

Op de nieuwe plek pak je de wasmachine voorzichtig uit. Laat de machine een paar uur tot een dag rusten voordat je hem aansluit, vooral als hij gekanteld heeft gelegen. Haal de transportbouten eruit en bewaar ze voor een volgende keer. Sluit de watertoevoer en -afvoer weer aan, controleer op lekkage en steek de stekker in het stopcontact. Start eventueel eerst een spoelprogramma zonder was om te controleren of alles naar behoren werkt.

©Leonid Iastremskyi