Kies de beste bluetooth speaker en koptelefoon

De ene Bluetooth speaker of hoofdtelefoon is de andere niet. En daarmee doelen we niet op de fysieke opbouw en daarmee samenhangende geluidskwaliteit, maar op welke codecs zowel zender als ontvanger ondersteunen. Bluetooth is namelijk de overkoepelende techniek om draadloos data mee over te dragen. Oorspronkelijk is het niet ontwikkeld voor de overdracht van hoogwaardige draadloze audio, dat is er pas later bijgekomen. Met name de eerste versies van Bluetooth boden maar weinig bandbreedte. Vandaar dat een protocol werd geïmplementeerd dat audio comprimeerde alvorens het te verzenden.

Dit ‘oerprotocol’ voor stereo geluid in wat betere kwaliteit heet SBC, wat weer onder het audioprotocol Advance Audio Distribution Profile A2DP valt. A2DP kent tegenwoordig een scala aan ondersteunde onderliggende codecs, waaronder bijvoorbeeld AAC en aptX. Komen we zo op terug! Waar het om gaat is dat elke Bluetooth speaker en hoofdtelefoon over in ieder geval SBC als codec beschikt. Veel van die apparaten zelfs – vreemd genoeg – nog altijd alleen over die ‘fall back’-codec SBC.

Vreemd genoeg, want het betekent dat als je bijvoorbeeld vanaf je iPhone een iTunes-track – gecomprimeerd met audiocodec AAC – afspeelt, deze nógmaals wordt gecomprimeerd naar SBC bij gebruik van een dergelijke weergever. Nu is SBC al niet echt super-hifi te noemen, dus hercomprimeren hoort zelfs een ongeoefende luisteraar. Bijvoorbeeld door wat ‘bubbelige’ geluiden in de lage tonen en een weinig sprankelend geheel. Eenzelfde redenering geldt voor als je een mp3’tje vanaf je Windows laptop speelt; hercomprimering naar SBC maakt het er qua geluidskwaliteit beslist niet beter op.

Codecs

Om de optimale geluidskwaliteit te behalen, is het zaak dat zowel zender als ontvanger dezelfde codec gebruiken. En dan het liefst iets dat beter is dan het basisprotocol SBC. Kortom, kijken we als voorbeeld weer even naar die iPhone: kies een hoofdtelefoon die de huiseigen codec van dat apparaat ondersteunt, wat in dit geval AAC is. Het betekent dat zodra een AAC-capabele Bluetooth hoofdtelefoon verbinding maakt met je iPhone, alle audio in AAC-formaat wordt overgedragen. En er dus geen hercompressie plaatsvindt wanneer je iTunes-muziek afspeelt. De uiteindelijke decodering vindt pas plaats in de hoofdtelefoon zelf. AAC is het standaardprotocol bij Apple.

In de wereld van Android is geen eenduidig antwoord te geven op de vraag welk protocol jouw smartphone ondersteunt. Soms is het alleen SBC, en dan ben je natuurlijk snel klaar. Meer geavanceerde toestellen ondersteunen vaak ook aptX of zelfs de nog betere variant aptX HD. AptX is een codec die een veel en veel betere geluidskwaliteit biedt als SBC, waarbij de HD-variant nog weer een stapje verder gaat. Het is – in tegenstelling tot wat velen denken – overigens geen verliesvrije compressie, het is een zogeheten ‘lossy’ codec. Maar om er gebruik van te kunnen maken moeten zowel jouw smartphone of tablet als de Bluetooth speaker of hoofdtelefoon aptX en/of aptX HD ondersteunen.

Verder heeft Sony het huiseigen protocol LDAC in gebruikt, dat net als aptX HD in staat is hi-res audio draadloos over te brengen. Waarbij hi-res audio overigens de paraplu-term is voor geluidskwaliteit die die van de standaard cd overstijgt. Een cd heeft een samplefrequentie van 44,1 kHz bij een resolutie van 16 bit. Alles daarboven (denk aan bijvoorbeeld 96 kHz / 24 bit) valt onder de noemer hi-res. Waarbij geldt dat hi-res voor puristen staat voor verliesvrij gecomprimeerde audio, maar dat hoeft niet per se het geval te zijn. Zoals LDAC en aptX HD dus laten zien.

Passend

Waar het onder de streep om gaat, is dat zowel je zender (smartphone, tablet, pc enzovoorts) als ontvanger (speaker, hoofdtelefoon) hetzelfde dialect moeten spreken om tot een optimale geluidskwaliteit te komen. Ofwel bijvoorbeeld AAC en AAC of aptX en aptX. Als terugvaloptie is er altijd SBC, dat door elk zichzelf respecterend audioapparaat ondersteund wordt. Windows 10 ondersteunt overigens – zo lezen we hier – aptX. Probleem is echter dat dit nooit trefzeker lijkt te werken. Wanneer je headset een microfoon heeft, wordt bijvoorbeeld teruggeschakeld naar SBC.

Verder kun je niet controleren welke codec Windows 10 daadwerkelijk gebruikt. Kortom: een onbetrouwbaar geheel. Het beste kun je kiezen voor een hoofdtelefoon die zowel aptX en AAC ondersteunt. Dan kun je alle kanten op, ook mobiel. Qua prijs maakt het vaak niets of weinig uit ten opzichte van hoofdtelefoons (of speakers) die alleen SBC ondersteunen.

Wel geldt dat je de Bluetooth audiocodecs die een apparaat ondersteunt vaak alleen in de kleine lettertjes van de uitgebreide specificaties terugvindt. Het is vrijwel nooit iets dat in grote, heldere letters op de verpakking staat. Bij twijfel kun je ook altijd een mail naar de fabrikant sturen alvorens je tot aanschaf overgaat. In ieder geval geldt dat je bij gebruik van een moderne ‘zender’ zoals een smartphone in principe niet hoeft te lijden onder de verouderde SBC codec! Mits je dus met beleid koopt…