Met Docker kun je niet alleen serverdiensten opzetten, maar ook grafische applicaties draaien. Voor dit laatste is Kasm Workspaces een uitkomst. Toepassingen als Chrome, Discord en GIMP, of zelfs een complete Linux-desktop, kun je gewoon binnen je bestaande browser gebruiken. Dat werkt opvallend soepel. Een groot voordeel is de geïsoleerde omgeving: je bent beschermd én je kunt niets stukmaken.

Heb je wat ervaring met Docker, dan weet je hoe makkelijk je een container voor een bepaalde serverdienst kunt starten en ook weer weggooien. Het gaat meestal om webgebaseerde toepassingen, die je via je browser kunt benaderen via een webinterface. Kasm Workspaces gaat een stap verder: het maakt zogenoemde streamingcontainers mogelijk, waardoor je bijvoorbeeld een browser of zelfs een volledige Linux-desktop in een container kunt draaien. De toepassing wordt als het ware gestreamd naar de browser, wat je met remote desktop kunt vergelijken.

De toepassing draait geïsoleerd van je eigen systeem. Je kunt hierin dus veilig spelen of werken zonder het risico iets stuk te maken. Bovendien maken malware, ransomware en phishing geen kans. Gebruik het bijvoorbeeld om een nieuwe Linux-distributie uit te proberen. Of zet een tijdelijke browser op, bijvoorbeeld om je zelfontwikkelde website te testen. Je hebt de zekerheid dat na afloop de browserhistorie volledig wordt verwijderd. Ook kun je een veilige browseromgeving voor je kinderen creëren voor de online games die ze spelen. We leggen uit hoe je Kasm Workspaces installeert en verkennen de mogelijkheden voor thuisgebruik.

1 Uitvoeringen

Kasm Workspaces kun je lokaal op je eigen server installeren, maar ook als dienst via de cloud afnemen. De clouddienst is wel op grotere bedrijven gericht, want je moet het voor minimaal 25 gebruikers afnemen. Installeer je de software zelf, dan kun je uit meerdere edities kiezen. Wij gebruiken voor dit artikel de Community-editie, die volledig gratis is voor persoonlijk gebruik. Hiermee zijn tot vijf gelijktijdige sessies mogelijk, wat voor thuisgebruik meer dan genoeg is. Een lichte server zit daarmee wellicht ook al aan zijn limiet, al zijn de systeemeisen niet heel hoog. Voor een upgrade zijn overigens schappelijk geprijsde licenties beschikbaar.

2 Systeemeisen

Hoewel Kasm Workspaces zelfs op een Raspberry Pi werkt, heeft een wat zwaardere server zeker de voorkeur. Als besturingssysteem zijn onder andere Ubuntu 22.04 en Debian 12 geschikt. Je hebt minimaal een dualcore-processor nodig, 4 GB werkgeheugen en 50 GB opslag. Elke sessie vraagt ongeveer 1 tot 3 GB geheugen, en 1 of 2 processorkernen.

Je kunt Kasm Workspaces ook uitstekend in een Linux-container of in een virtuele machine op basis van KVM installeren binnen Proxmox VE (zie de paragraaf hierna: ‘Kasm Workspaces in Proxmox VE’. We schreven eerder al een artikel over het populaire opensource-virtualisatieplatform Proxmox VE, je leest het hier. Het werkt dan geïsoleerd van de (rest van de) server. Die blijft bovendien verschoond van de extra software die wordt geïnstalleerd. Het maken van eventuele back-ups is ook eenvoudiger.

Gebruikers kunnen voor de toegang tot Kasm Workspaces gewoon een moderne browser gebruiken, zoals Chrome, Edge, Firefox en Safari. We behandelen in dit artikel een vrij standaard installatie. Heb je bijzondere wensen, dan vind je vast een antwoord in de uitgebreide online documentatie.

3 Kasm Workspaces in Proxmox VE

Voor dit artikel hebben we Kasm Workspaces in een Linux-container binnen Proxmox VE geïnstalleerd met Ubuntu 22.04 als template. Je zou ook de laatste TurnKey Core-template kunnen kiezen die Debian als basis heeft. Laat bij het maken van een container het vinkje bij Unpriviliged container staan en zorg dat de optie Nested actief blijft, wat nodig is voor Docker. Begin met bijvoorbeeld 4096 MB geheugen, 1024 MB swap en 2 cores.

Klik voordat je de container start onder Options op Features en activeer naast Nesting ook de optie FUSE. Ga naar Console om de shell te openen en log in met je root-account. Zorg dat het besturingssysteem up-to-date is met de volgende commando’s:

en:

Installeer curl dat vereist is voor de installatie met:

Stel de juiste tijdzone in met:

Je kunt nu Kasm Workspaces via de shell installeren volgens de instructies in dit artikel. Merk op dat je één keer tegen een foutmelding aanloopt: dat probleem is eenvoudig op te lossen door het installatiescript een tweede keer te starten. Als het installatiescript vraagt een swap-partitie te maken, kun je dat overslaan.

4 Installatie

De installatie neemt enige tijd in beslag, maar is niet lastig omdat een installatiescript al het werk uit handen neemt. Controleer wel de onderstaande opdrachten. De kans is groot dat je ze iets moet aanpassen voor nieuwere versies.

Een korte uitleg over deze commando’s: we bladeren voor de installatie eerst naar de tijdelijke map (die wordt overigens bij elke herstart van het besturingssysteem automatisch leeg gemaakt). We halen dan de installatiebestanden op met curl, pakken ze uit met tar, bladeren naar de juiste map en starten de installatie. Als root-gebruiker kun je sudo overigens weglaten.

Merk op dat standaard de https-poort 443 wordt gebruikt voor de installatie. Is er een conflict, bijvoorbeeld met een webserver, dan kun je het voorafgaand aan de installatie veranderen naar bijvoorbeeld 8443 met deze opdracht:

Na afloop van de installatie worden alle gemaakte accounts getoond. Bewaar deze gegevens goed!

5 Beheeromgeving

Na de installatie kun je met je administratoraccount (admin@kasm.local) inloggen via https://ipadres:poort. We raden je aan direct het wachtwoord te veranderen. Dat kan in je profiel, dat je bereikt via het icoontje rechtsboven. Log hierna in met het nieuwe wachtwoord. Ga dan naar Toegangsbeheer / Gebruikers. Verwijder de standaard bij de installatie aangemaakte gebruiker user@kasm.local. Maak een nieuwe gebruiker aan met minimaal een gebruikersnaam en wachtwoord.

6 Rechten voor gebruikers

Het is raadzaam te controleren welke rechten gebruikers hebben. Ga daarvoor naar Toegangsbeheer / Groepen, open All Users en klik op het penseeltje. Ga dan naar het tabblad Instellingen. Hier kun je kiezen wat de standaardrechten voor gebruikers moeten zijn. In recente versies zijn de belangrijkste opties al standaard actief, maar het is goed dit te controleren.

Zo kun je er bijvoorbeeld voor zorgen dat gebruikers de audio van een workspace kunnen horen, zoals een YouTube-filmpje in een browser. Ook kun je kiezen welke hardware aan een workspace mag worden doorgegeven, zoals een webcam, microfoon of gamecontroller. Verder kun je het gebruik van het klembord mogelijk maken voor het knippen en plakken van tekst.

Ook zie je opties voor downloads en uploads, om bijvoorbeeld met een browser gedownloade bestanden over te kunnen zetten naar je eigen pc. Veel van de genoemde opties komen verderop in dit artikel nog aan bod.

7 Workspaces maken

Met een workspace wordt in feite een toepassing bedoeld die je kunt starten, wat overigens ook een volledig besturingssysteem kan zijn. Standaard zijn er nog geen workspaces beschikbaar, waardoor een gebruiker nog niet veel kan doen. Daarom gaan we er eerst een paar maken. Ga daarvoor naar Afbeeldingen / Register. (Merk op dat ‘afbeeldingen’ een heel slordige vertaling van ‘images’ is. Dit zal in een toekomstige versie wellicht worden opgelost. Eventueel kun je via je profiel de taal op Engels zetten.)

Een image is in feite de basis voor een workspace. Als voorbeeld voegen we de Brave-browser toe. Zoek hem gewoon op in de lijst, klik er op en kies Installeren. Het image wordt daarna op de achtergrond gedownload en Brave komt beschikbaar als workspace. Verder voegen we onder meer Chrome, Ubuntu Jammy, Discord en Doom toe. Bij elk image zie je hoeveel ruimte er ongeveer nodig is. Zeker bij grotere workspaces moet je de beschikbare opslagruimte in de gaten houden. Een volledig Linux-besturingssysteem vraagt al snel zo’n 7 GB.

8 Workspaces bekijken

In de vorige paragraaf hebben we enkele workspaces toegevoegd. Als je in de bovenbalk naar Werkplekken gaat, zie je deze staan in een soort dashboard. Zie je bij een workspace op dit moment nog een rood uitroepteken, dan betekent het dat die workspace nog niet (volledig) is gedownload.

Als je als gewone gebruiker inlogt, bijvoorbeeld met het gebruikersaccount dat we in een eerdere stap hebben gemaakt, dan zie je geen beheeropties, maar wel alle workspaces. Je kunt daardoor dus alleen workspaces openen en gebruiken. Dat is zeker aan te raden voor huisgenoten die je liever uitsluit van de beheerdersomgeving. Als er actieve sessies zijn door geopende workspaces, dan zie je die ook terug op je dashboard, zoals je links in de afbeelding ziet.

9 Workspace openen

Open je een workspace, dan kun je kiezen of deze in het huidige tabblad, een nieuw tabblad of een nieuw venster van je huidige browser moet worden geopend. Op de achtergrond wordt nu een sessie gestart. In het dashboard zie je zoals gezegd een verwijzing naar deze en eventuele andere actieve sessies.

Een sessie wordt standaard na één uur beëindigd. Op je dashboard kun je een sessie ook handmatig pauzeren, stoppen of verwijderen. Kies je voor pauzeren of stoppen, dan kun je de sessie op een later moment hervatten in de toestand waarin je deze hebt achtergelaten. Als je een sessie verwijdert, kun je uiteraard een nieuwe sessie starten, maar begin je met een schone lei.

10 Brave-browser

Nemen we de Brave-browser als voorbeeld, dan zie je dat bij een nieuwe sessie steeds een verse installatie krijgt voorgeschoteld. Dat betekent ook dat je steeds de optie krijgt om Brave als standaardbrowser in te stellen en instellingen te importeren. Om zulke vragen te vermijden, kun je kiezen om de sessie te stoppen in plaats van te verwijderen.

Waar je verder nog op moet letten, is dat bestanden die je downloadt met in dit geval de Brave-browser, normaal worden opslagen ín de bewuste container – eigenlijk zitten ze daar ‘gevangen’. Er is een speciaal menu met extra opties dat je kunt openen via een icoontje aan de linkerkant van je scherm. Als je naar Downloaden gaat, zie je alle bestanden die je met de bewuste browser hebt gedownload. Je kunt ook bestanden uploaden van je pc naar de container via Uploaden. In dat menu zie je ook andere opties, zoals het in- of uitschakelen van de webcam, het geluid en de microfoon.

11 Linux-desktop

We hebben ook een volledige desktop geprobeerd, in dit geval Ubuntu Jammy. De workspace blijkt snel gestart en je krijgt er meteen een flink aantal toepassingen bij, waaronder GIMP, OnlyOffice, Visual Studio Code en Zoom.

Als je het prettig vindt, kun je de desktop via het menu op je volledige scherm weergeven.

We hebben ook Kali Linux geïnstalleerd. Dit besturingssysteem is populair onder ethische hackers, die de extra isolatie van Kasm Workspaces zeker zullen waarderen.

Je kunt de configuratie van elke workspace desgewenst aanpassen, zodat standaard een VPN-verbinding wordt gebruikt. Het is echter makkelijker om een aparte VPN-container op te zetten. In de documentatie wordt dit een ‘vpn sidecar’ genoemd. Door de configuratie voor een bepaalde workspace aan te passen, zorg je er op die manier voor dat het verkeer voor die workspace voortaan door het VPN gaat.

12 Openen in Kasm

Je kunt Kasm Workspaces uitstekend gebruiken voor onveilige links die je tijdens het browsen tegenkomt in je gewone browser. Je kunt deze zelfs via een eenvoudige handeling automatisch laten openen in een geïsoleerde browser. Daarvoor installeer je in jouw browser de extensie genaamd Kasm – Open in Isolation (deze staat in de Chrome Web Store).

Klik rechts op de extensie om de opties te openen. Vul het https-adres van jouw server in. In ons voorbeeld is dat https://10.0.10.57. Kom je tijdens het browsen met je gewone browser een link tegen, klik dan met rechts op de link en kies in het menu de optie Koppeling openen in Kasm.

De eerste keer moet je instellen welke workspace standaard moet worden gebruikt, bij de optie Standaard werkruimte-afbeelding. Deze optie vind je overigens ook in je profiel.

De Philips Hue Bridge Pro volgt de tien jaar oude Bridge op en doet dat met verve. Het apparaat biedt nieuwe functies en is toekomstbestendig, wat hem boeiend maakt voor bestaande én nieuwe Philips Hue-gebruikers. In deze review leggen we je uit waarom.

Als je thuis slimme verlichting van Philips Hue hebt, is de kans groot dat je gebruikmaakt van de witte Hue Bridge. Dit kleine kastje verbindt met je lampen en bijbehorende accessoires en stelt je in staat om de verlichting ook te bedienen als het internet even is uitgevallen. Na een decennium is er nu een Bridge Pro, goed te herkennen aan zijn zwarte ontwerp. De Bridge Pro kost 90 euro, waar de reguliere Bridge (versie 2.1) circa 50 euro kost. Ja, dat is een relatief forse meerprijs, maar als je het systeem tien jaar wilt gebruiken juist weer een kleine extra investering.

©Rens Blom

Veel meer lampen

De Bridge Pro biedt belangrijke voordelen ten opzichte van de normale Bridge, zowel voor bestaande als nieuwe gebruikers. Zo kun je hem nog steeds via ethernet gebruiken, maar is dat niet verplicht. Er is namelijk ook - nieuw - wifi-ondersteuning. De voeding is bovendien geen specifieke stroomkabel meer, maar een usb-c-kabel. Die kun je eenvoudiger vervangen.

©Rens Blom

De belangrijkste vernieuwing? Een compleet nieuwe processor, meer werkgeheugen en meer opslagcapaciteit, waardoor de Hue Bridge Pro veel krachtiger is dan zijn voorganger. Dat is geen mooie marketingpraat, maar goed zichtbaar aan het totaal aantal gadgets dat de bridge kan aansturen. Bij de reguliere Bridge zijn dat 50 lampen en 12 accessoires (zoals draadloze afstandsbedieningen), waar de Bridge Pro 150 lampen en 50 accessoires ondersteunt. Heb je een huis (en misschien ook tuin) vol Hue-producten, dan loop je bij de normale Bridge waarschijnlijk (snel) tegen de limieten aan. Bij de Bridge Pro moet je daar echt je best voor doen.

Je kunt met de Bridge Pro ook veel meer scènes (500) opslaan in de Hue-app dan met de normale Bridge (200), wat voor sommigen handig zal zijn. De Bridge Pro biedt ook nieuwe optionele foefjes, zoals je lampen inzetten als bewegingssensoren om je te attenderen bij beweging in bepaalde kamers. Ook is de Bridge Pro standaard geschikt voor Matter, het nieuwe smarthomeprotocol waar veel merken ondersteuning voor bieden.

©Rens Blom

Overzetten is zo gebeurd

Van oude technologie naar nieuwe technologie overstappen kan soms frustrerend zijn, maar dat geldt zeker niet wanneer je de Bridge verruilt voor de Bridge Pro. De stappen in de Philips Hue-app zijn duidelijk en wij waren binnen tien minuten klaar, waarna de app op de achtergrond veertig minuten nodig had voor de echte migratie.

Al onze instellingen zijn behouden, de accessoires en lampen zijn overgezet en de reguliere Bridge mag na tien jaar met pensioen. Begin je pas met Philips Hue, dan stel je de Bridge Pro vanzelfsprekend in als je eerste bridge. Ook dat is een fluitje van een cent.

©Rens Blom

Conclusie: Philips Hue Bridge Pro kopen?

De Philips Hue Bridge Pro is naar onze mening dé bridge om te kopen als je start met Philips Hue. Heb je nu de normale Bridge, dan biedt de Pro-versie zo veel verbeteringen dat wij het (op termijn) upgraden de eenmalige investering waard vinden.

Een computer laat het vaak afweten op het slechtste moment. Of het nu gaat om een zwart scherm, geen internetverbinding of verdwenen bestanden: wie goed voorbereid is, bespaart tijd en ergernis. In dit artikel lees je welke hardware- en softwaretools je het best vooraf klaarzet, voor jezelf of om anderen te helpen – desnoods vanaf afstand.

Tip 1 - Gerichte aanpak

Een computer en zeker een (thuis)netwerk vormen een complex geheel van componenten, waardoor het lastig kan zijn om snel de juiste oorzaak van een probleem te achterhalen en het op te lossen. Het kan aan hardware liggen (zoals een defecte adapter of slechte kabel), maar ook aan software (zoals een configuratiefout, malware of een incompatibel stuurprogramma). Het is dus verstandig om op zowat alles voorbereid te zijn. Dit vraagt niet alleen kennis en ervaring, maar ook een doordachte aanpak.

Begin met een gerichte observatie van fout­meldingen of gedrag, en voer dan systematisch tests uit. Start bij de eenvoudigste oorzaken, zoals herstarten of bekabeling. Sluit stapsgewijs andere mogelijke oorzaken uit. Noteer wat je test en welk resultaat je krijgt. Bij netwerkproblemen werk je het best van buiten naar binnen: controleer eerst randapparatuur en verbindingen, daarna besturingssysteeminstellingen, en tot slot software of hardware.

Daarvoor heb je natuurlijk ook het juiste ­materiaal nodig, en dat is nu net onze focus. We bekijken eerst welke hardwaretools nuttig zijn, zowel vrij eenvoudige gereedschappen als meer geavanceerde tools. Je kiest uiteraard zelf hoe ver je hierin wilt gaan. Daarna bespreken we handige softwaretools voor diagnose, herstel en reparatie, gebundeld op een multibootstick. Tot slot bekijken we nog enkele opties voor hulp op afstand.

©Angela - stock.adobe.com

Tip 2 - Basisgereedschap

We starten met het basisgereedschap. Kleine dingen die je weleens over het hoofd kunt zien, maar die soms goed van pas komen! We denken bijvoorbeeld aan plakband of ducttape (bijvoorbeeld voor het (tijdelijke) herstel van een gescheurde kabel) en labeltape of markeerstickers om bepaalde (te verplaatsen) onderdelen duidelijk te identificeren. Enkele fijne permanente kleurmarkers kunnen hiervoor ook nuttig zijn. Zorg ook dat je een pincet of fijn tangetje bij de hand hebt, evenals een usb-lampje of een mini-zaklamp (eventueel gebruik je de led van je smartphone). Schroevendraaiers mogen uiteraard evenmin ontbreken: zowel kruiskopschroevendraaiers (Phillips PH0, PH1, PH2), als sleufschroevendraaiers, als torx-modellen (vooral T5 tot T10). Eventueel stop je er ook een paar drie- en zeskantige schroevendraaiers bij, evenals pentalobe-modellen (zoals voor Apple-laptops). Het is wel zo makkelijk als je schroevendraaiers magnetisch zijn om kleine schroefjes (in de systeemkast) niet te verliezen. Let wel op dat je hiermee geen elektronische onderdelen aanraakt. Een handige allround-oplossing is een precisie-schroevendraaierset met magnetische houder en verwisselbare bits.

Voor het schoonhouden van je apparatuur heb je ook altijd een spuitbus met perslucht in de buurt, evenals een luchtblazer (rubberen balgpompje), enkele watten- of schuimstaafjes en een paar micro­vezeldoekjes. Voor het reinigen van contactpunten, sockets, toetsenborden en behuizingen is een goed afsluitbare fles isopropyl-alcohol handig (liefst minimaal 99,9 procent). Zorg ook voor een anti­statische polsband of mat om elektrostatische schade te voorkomen. Denk verder ook aan een usb-stick, usb-hub (met eigen voeding) en een paar netwerk-patchkabels (bij voorkeur CAT 6). Bij elkaar kost dit hele setje basisgereedschap zo’n 160 euro.

©Nikolay - stock.adobe.com

Tip 3 - Extra gereedschap

Kant-en-klare netwerkkabels hebben onze voorkeur, maar soms is een zelfgemaakte kabel op maat handiger. Daarvoor heb je een krimptang nodig en wat handigheid om de connector goed te plaatsen. Op YouTube vind je genoeg instructievideo’s; na enige oefening lukt dat vlot. Zorg ook voor een RJ45-netwerktester. Er bestaan complete netwerksets met krimptang, stripper en tester.

Stop een paar lithium-knoopcellen (CR2032) in je kit, want het CMOS-geheugen van veel computers krijgt stroom van zo’n batterij en die dien je na enkele jaren te vervangen. Een batterijtester die ook geschikt is voor knoopcellen, is ook altijd handig (circa 10 euro). Voor het uitlezen van SD-kaarten gebruik je het liefst een externe SD-kaartlezer. Om problemen met draadloze muizen of toetsenborden te vermijden, zijn een usb-muis en -toetsenbord ­nuttig (samen vanaf zo’n 20 euro).

Ook enkele typische adapters zijn onmisbaar. Denk aan een usb-naar-wifi-adapter, usb-naar-ethernet-adapter (voor als de interne netwerkpoort niet werkt), usb-naar-SATA-adapter (om een interne schijf via usb op je eigen pc aan te sluiten), en een usb-c-multi-adapter. De geschatte totaalprijs van de spullen uit deze tip is zo’n 190 euro.

©kvladimirv - stock.adobe.com

Tip 4 - Voor de echte techneut

Ben je intussen de vaste computerreparateur geworden voor buren, kennissen en familie, dan is het misschien tijd om je reparatiekit verder te professionaliseren. Een psu-tester en een multimeter horen daar zeker bij. Met een psu-tester controleer je eenvoudig een pc-voeding (Power Supply Unit): sluit de ATX-stekker (van de desktop) en eventueel andere connectors (als cpu of PCIe) aan, waarna je per lijn de spanning uitleest (zoals 3,3V, 5V, 12V en andere). Een multimeter is veelzijdiger: je meet er spanning, stroom en weerstand mee (categorie 2 is geschikt tot 230V). Zo’n apparaat vergt wel enige ervaring, maar YouTube-video’s helpen je vast op weg.

Een (snelle) externe usb-ssd van bijvoorbeeld 2 TB komt ook van pas, bijvoorbeeld voor systeemback-ups. Bij schermproblemen is een klein reservescherm met voldoende resolutie (én HDMI en usb-c-aansluitingen) handig. Zorg eveneens voor een tubetje thermische pasta, voor als je cpu-koelers moet (ver)plaatsen of bij oververhittingsproblemen.

Eventueel kun je een diagnostische POST-kaart (Power-On Self Test) toevoegen, die je via PCIe (x1) op een (desktop)computer aansluit. Bij het opstarten voert het UEFI/BIOS een POST-routine uit, waarbij het systeem per stap een hex-code via de systeembus doorstuurt. Zo’n kaart vangt deze codes op en toont ze op een leddisplay. De betekenis lees je af in een POST-tabel (online of in de onderhoudshandleiding), zodat je gericht kunt testen. Eenvoudige modellen vind je al vanaf zo’n 10 euro. De geschatte totaalprijs van deze spullen is zo’n 280 euro.

©Mr.Norasit Kaewsai

Tip 5 - Programma's verzamelen

Je EHBO-kit is inmiddels goed gevuld met tools voor hardwareproblemen. Maar wat als de oorzaak bij software ligt? Zulke fouten los je doorgaans software­matig op, dus verzamel je het best vooraf alvast de meest geschikte programma’s voor diagnose en herstel. Deze tools kunnen sterk variëren, want ook de oorzaken van problemen verschillen. Denk aan corrupte drivers of systeembestanden, foutgelopen updates, conflicterende software, malware, ­verkeerde configuraties en beschadigde opstartitems. Je hebt dus tools nodig die malware kunnen opsporen en verwijderen, bootstructuren (tot op sectorniveau) kunnen controleren en herstellen, schijven kunnen herpartitioneren, data kunnen redden van nukkige systemen, wachtwoorden kunnen achterhalen of wissen en meer.

Daarnaast moet je de juiste manier vinden om de software te starten. Soms lukt dat via een koppeling van de interne schijf van het defecte systeem aan je eigen computer. In de praktijk werkt het meestal handiger als je de EHBO-software rechtstreeks op het probleemtoestel kunt draaien. Als een ­normale start niet lukt, zelfs niet in de veilige modus (Windows), biedt een bootstick uitkomst. Dit is een opstartbare usb-stick met een eigen besturingssysteem, zoals Windows of Linux. Idealiter kies je voor een multibootstick, met meerdere systemen of tools, zodat je vlot de meest geschikte diagnose- of herstelomgeving kunt selecteren. We behandelen in dit artikel twee uitstekende, gratis oplossingen.

Tip 6 - YUMI-stick maken

YUMI (Your Universal Multiboot Installer) is een tool waarmee je zo’n multibootstick kunt maken. Deze tool is handig omdat je uit tal van besturingssystemen kunt kiezen, zonder die zelf te hoeven zoeken. Surf naar www.kwikr.nl/yumi, scrol tot bij YUMI exFAT Download en klik op Download YUMI. Dubbelklik op het gedownloade exe-bestand om de portable tool te starten. Klik op I Agree en plaats een (lege) usb-stick in je pc, bij voorkeur 3.x en met voldoende ruimte voor alle gewenste distributies. Klik indien nodig op Redetect Disks als het station niet zichtbaar is bij Step 1: You Chose. Selecteer de juiste stick en klik op Prepare this Device, zodat de stick correct geformatteerd wordt. Bevestig met Ja als je zeker weet dat de stick geen belangrijke gegevens bevat. Na afloop verschijnt een exFAT-partitie in Verkenner met de naam YUMI. Voor wie technisch geïnteresseerd is: via Schijfbeheer zie je ook een kleine FAT-partitie (VTOYEFI). Dit is de EFI-systeempartitie, maar daar hoef je je verder niet om te bekommeren.

Bij Step 2: Select a Distribution […] kies je vervolgens de gewenste distributie. Er zijn er meer dan 100, vooral Linux-distributies, maar ook systemen als back-uptools, partitiebeheerders, wachtwoordkrakers, geheugentesters, penetratietesters en allround-troubleshooters zoals Ultimate Boot cd, SystemRescue (Linux) en Hiren’s BootCD PE (Windows). Op enkele hiervan komen we straks nog even terug.

Tip 7 - YUMI-distributies

Selecteer de eerste gewenste distributie. De verwijzing naar het bijbehorende schijfkopiebestand kleurt oranje als YUMI dit in de YUMI-map detecteert, althans wanneer je het daar zelf al had geplaatst. Kleurt dit rood, dan kun je via Browse naar de juiste downloadmap navigeren. Staat het bestand nog niet op je schijf, klik dan op Download link om het te downloaden. Of klik op Visit the […] site om het zelf binnen te halen van de site van de producent. Bij sommige distributies, zoals Ubuntu, verschijnt een extra optie (Step 4) waarmee je optioneel opslagruimte reserveert voor persistente wijzigingen. Zodra de juiste distributie is geladen bij Step 3, klik je op Create en bevestig je met Ja. De voortgang volg je in het logvenster. Na afloop klik je op Next en op Ja om extra distributies toe te voegen aan het YUMI-bootmenu, op dezelfde manier als daarnet. Dat kan ook later nog, zolang je YUMI opnieuw start zonder de stick opnieuw te formatteren.

Wil je een toegevoegde distributie verwijderen, plaats dan een vinkje bij View or Remove Installed Distros, selecteer het ongewenste systeem en klik op Remove.

Tip 8 - Ventoy

Lukt het om een of andere reden niet met YUMI of wil je liever een andere tool gebruiken, dan is Ventoy een prima alternatief. Download de recentste versie van het portable programma via www.kwikr.nl/ventoy. Pak het zip-bestand uit en start de tool. In het Language-menu kies je eventueel voor Dutch (Nederlands).

Plug een geschikte (lege) usb-stick in en dubbelklik op het bestand Ventoy2Disk.exe. Klik op de ronde pijlknop zodat Ventoy de stick correct herkent. Open nu eerst even het menu Opties. Bij Partitietabel staat standaard MBR geselecteerd. In de meeste gevallen is dat de beste optie, tenzij je zeker weet dat je de stick enkel op moderne UEFI-systemen gebruikt; in dat geval kun je GPT selecteren. Laat ook de optie voor Secure Boot aangevinkt, behalve als je weet dat je de stick enkel op oudere systemen zonder secure boot gebruikt of bereid bent secure boot tijdelijk uit te schakelen (zonder de UEFI-bootmodus te wijzigen). In dit menu vind je ook de optie Ventoy verwijderen: hiermee maak je de stick leeg en verwijder je de partities als je dit wenst.

Tip 9 - Distributies plaatsen

Er rest nu nog maar één stap. Klik op Installeren (Bijwerken is bedoeld voor een update naar een recentere Ventoy-versie) en bevestig dit tweemaal met Ja. Alle data op de stick worden gewist en, net als bij YUMI, verschijnen er twee partities: een grote VENTOY-datapartitie en een kleine VTOYEFI-systeempartitie. Het hele proces duurt slechts enkele seconden.

Daarna mag je Ventoy sluiten: je stick is nu klaar om de eerste distributies te ontvangen. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar eigenlijk is het heel eenvoudig. Je hoeft enkel het schijfkopiebestand (meestal een iso-bestand) van een distributie naar de VENTOY-partitie te kopiëren, desgewenst in aparte mappen (zoals \allround, \antivirus, \backup, \dataherstel, \partitiebeheer enzovoort). Dit kan gewoon via Verkenner. Dit geldt trouwens ook voor een YUMI-stick, aangezien die onderliggend gebruikmaakt van Ventoy-technologie. In het tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’ vermelden we enkele uitstekende tools, inclusief hun downloadlocaties.

Tip 10 - Bootstick opstarten

Het is nu de bedoeling dat je je multibootstick opstart op een (problematisch) systeem. Daarbij maakt het weinig uit of je een YUMI- of een Ventoy-stick gebruikt. Tijdens het opstarten druk je enkele keren op een sneltoets, zoals ESC, F8 of F12, om het opstartmenu te openen. Op oudere toestellen moet je mogelijk eerst het BIOS-setupmenu oproepen via een sneltoets en daar bij Boot order (priority) de usb-stick als eerste opstartmedium instellen.

Gaat het om een moderner UEFI-systeem, dan staat secure boot waarschijnlijk ingeschakeld, wat kan verhinderen dat je bootstick opstart. Voor een YUMI-stick moet je deze functie wellicht eerst tijdelijk uitschakelen om te kunnen opstarten. Een Ventoy-stick start meestal wél op als je eerder de optie Secure Boot had aangevinkt (zie tip 8). In dit geval moet je bij de allereerste opstart wel nog een korte procedure doorlopen, zoals beschreven op www.kwikr.nl/vensec. Je kunt eventueel ook hier eerst secure boot tijdelijk uitschakelen.

Het startmenu van je bootstick verschijnt nu. Laten we Ventoy als voorbeeld nemen. Je ziet hier alle toegevoegde distributies als menu-opties. Met F3 kun je ook overschakelen naar een mapweergave, waarbij je eerst een map opent (zoals \allround, \antivirus enzovoort) en daarna de gewenste distributie start. Zo start je vanaf één stick moeiteloos allerlei distributies en tools, en kun je meteen gericht troubleshooten.

Tip 11 - Extra tools

De kans is groot dat je met de applicaties uit de kadertekst ‘Onmisbare reddingstools’ al vrijwel alle nodige tools hebt. Toch kun je gaandeweg nog programma’s ontdekken die je graag aan je bootstick toevoegt. Dat werkt zowel op een YUMI- als op een Ventoy-stick heel eenvoudig.

Op www.portableapps.com/apps kun je alvast terecht voor meer dan 1100 apps, waaronder zo’n 160 uiteenlopende hulpprogramma’s. Download het .paf.exe-bestand van de gewenste tool en voer dit uit in een tijdelijke map op je eigen systeem. Kopieer daarna de uitgepakte bestanden naar een aparte submap op je bootstick, bijvoorbeeld in \tools\<naam\_app>.

Daarna open je binnen een opgestarte distributie (zoals de Windows Verkenner in Hiren’s BootCD PE: zie tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’) gewoon deze map en start je de portable exe-app van daaruit. Zo stem je je bootstick volledig af op je eigen voorkeuren en behoeften (zie ook tekstkader ‘AIO-pakketten’).

Tip 12 - Quick Assist

Tot nu toe gingen we ervan uit dat je als troubleshooter fysiek aanwezig bent om het probleem op te lossen. Maar er zal vast weleens iemand vanaf afstand je hulp inroepen. We veronderstellen dan wel dat die persoon zijn systeem nog kan opstarten, eventueel in de veilige modus, en zo een tool voor afstandsbeheer kan openen.

Eerst stellen we kort een app voor die standaard met Windows wordt meegeleverd: Quick Assist. Begin aan de helperszijde door de app te starten, klik op Iemand helpen en meld je aan met je Microsoft-account. Noteer de beveiligingscode en geeft die door aan de hulpvrager, bijvoorbeeld via telefoon of bericht. Deze persoon start daarna ook Quick Assist en vult de beveiligingscode in bij Beveiligingscode van assistent. Na een klik op Verzenden verschijnt een bevestigingsvraag: hij plaatst een vinkje en klikt op Toestaan. Zijn bureaublad zou nu zichtbaar moeten zijn in een schaalbaar venster op jouw systeem.

Om het systeem over te nemen klik je bovenaan op Besturing aanvragen. Na een bevestiging van de hulpvrager via Toestaan krijg je toegang tot zijn pc. Boven in het venster vind je knoppen als Laserpointer, Aantekening en Chat (voor communicatie via een apart venster). Als er meerdere schermen zijn aangesloten, kun je via Scherm selecteren het gewenste scherm kiezen. Je kunt de overname stopzetten met Stop best. of Besturing annuleren, en met Verlaten sluit je de sessie volledig af.

Tip 13 - AnyDesk

Quick Assist werkt uitsluitend op Windows, maar er bestaan ook tools als AnyDesk die meerdere platformen ondersteunen, waaronder Windows, macOS en mobiele systemen (www.anydesk.com; gratis voor persoonlijk gebruik). Hier gaan we uit van de Windows-versie.

Start de app op, zowel aan jouw kant als aan die van de hulpvrager. Vraag hem vervolgens via telefoon of bericht om de identificatiecode van zijn werkplek: dit is een 10-cijferige code bovenaan in het venster. Vul deze code in op je eigen app, bij Voer remote adres in. Druk op Enter en geef je firewall desgevraagd toestemming.

De hulpvrager klikt nu op de knop Accepteren met het schildicoon om een sessie met beheerrechten toe te staan. Even later verschijnt zijn bureaublad op jouw scherm en kun je zijn pc op afstand bedienen.

AnyDesk biedt meer opties dan Quick Assist. Zo is er een chatfunctie, een schermopnamefunctie, een whiteboard en een handige datatransferfunctie om snel bestanden tussen beide systemen te verplaatsen. Je kunt de schermweergave aanpassen en via de knop Acties bijvoorbeeld een screenshot maken of de toegangsrichting omkeren. Uiteraard kunnen ook hier beide partijen de verbinding op elk moment stopzetten.