Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste programma’s van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: Gevonden!

Geschikt voor: Chrome

Soms zoek je de contactgegevens van iemand op internet, maar zijn ze met geen mogelijkheid te vinden. Bedrijven verstoppen de mailadressen van hun medewerkers steeds vaker diep in de website. Begrijpelijk misschien, omdat het risico op spam groter wordt als je gemakkelijk te vinden bent. Maar het maakt het wel lastiger om contact met iemand te leggen. De plug-in Snov.io is in die gevallen ideaal. Nadat de extensie is geïnstalleerd in Chrome en je een gratis account hebt aangemaakt, kun je op iedere website Snov.io de opdracht geven om te zoeken naar mailadressen. Stel, je zoekt e-mailadressen van mensen bij Computer!Totaal. Je gaat naar Linkedin.com, zoekt op Computer!Totaal, en klikt in Sov.io op Find and Save. Vervolgens stelt het programma een lijst samen met alle gevonden adressen. Maar de extensie werkt ook op ieder andere willekeurige website. Sov.io is gratis zolang je je beperkt tot 100 mailadressen per maand.

©PXimport

Tip 02: Handige reparatiekit

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Als je Windows gebruikt loop je vroeg of laat tegen problemen aan. Programma’s die niet meer werken, vervelende pop-ups van per ongeluk geïnstalleerde malware, updates die niet meer willen installeren etc. Voor bijna elk probleem is een oplossing te vinden. Maar vaak is het vinden van die oplossing een enorme zoektocht. Het programma Windows Repair Toolbox heeft alle mogelijke oplossingen verzamelt in een overzicht. Erg aantrekkelijk ziet het er niet uit, maar het werkt wel heel handig. Stel een programma crasht: met een druk op de knop AppCrash krijg je meteen een overzicht van alle programma’s die onverwacht zijn gestopt en een analyse van wat er mis is gegaan. Last van ongewenste binnendringers? Klik op HitmanPro en het gelijknamige programma wordt gedownload en geopend, waarna het op zoek gaat naar malware.

Tip 03: Slimme lampjes

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Wie bedacht heeft dat de Shift-toets en de CapsLock zo dicht bij elkaar op een toetsenbord moeten worden geplaatst, had er vast geen rekening mee gehouden dat mensen vaak niet naar hun handen kijken als ze met een computer bezig zijn. Zit je iets te enthousiast te gamen, of tik je er flink op los in een tekstverwerker, dan gebeurt het regelmatig dat je per onGELUK OP DE CAPS LOck drukt. Veel fabrikanten plaatsen een lampje in de CapsLock-toets om aan te geven wanneer de functie actief is. Maar die valt niet echt op als je constant naar het scherm kijkt en niet naar beneden. Keyboard Lights is een simpel programmaatje dat die ergernis verhelpt. De software van Vovsoft laat in een klein venstertje op je bureaublad zien of de CapsLock, NumLock of ScrollLock actief is. Overzichtelijk en handig.

©PXimport

Tip 04: Veilig internetten

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10; macOS

Maak je weleens gebruik van een gratis hotspot in de trein, de snackbar of het koffietentje op de hoek, dan is het verstandig om een vpn te installeren. Kwaadwillenden liggen soms op de loer om via de open internetverbinding, die tegenwoordig in vrijwel alle winkels en restaurants wordt aangeboden, je wachtwoorden of persoonlijke gegevens te stelen. Door een vpn te gebruiken wordt het netwerkverkeer versleuteld en omgeleid. Op die manier zijn je data en identiteit veilig. Er zijn veel vpn-diensten, maar een goede gratis optie is Windscribe. De dienst kan als aparte applicatie worden geïnstalleerd, maar werkt ook als plug-in bij Chrome, Firefox of Opera. Na installatie kies je een server in bijvoorbeeld Amerika, Canada, Engeland, Spanje of Japan en kun je aan de slag. Met de gratis versie kun je 10 GB per maand via de vpn verbruiken. Voor meer moet je betalen.

Tip 05: Beknopt startmenu

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Er is veel verbeterd aan Windows 10 dankzij de grote herfstupdate (Fall Creators Update). Maar helaas ziet het startmenu er standaard nog steeds uit als een reclamefolder. Je kunt diep in de instellingen van het besturingssysteem duiken om allerlei aanpassingen te maken. Maar met Classic Shell kun je het menu ook terugbrengen naar hoe het eruit zag in de tijd van Windows 2000, XP en 7. Simpel en helder met één of twee kolommen die duidelijk al je programma’s laten zien. Tijdens de installatie geeft het programma je ook opties om Verkenner en Internet Explorer aan te passen, maar die mogelijkheden kun je gewoon overslaan. Na de installatie kun je meteen het uiterlijk van je startmenu kiezen: in de stijl van Windows XP of 7. Vervolgens kun je het menu nog meer naar je smaak instellen met sneltoetsen of ‘skins’ (een kleurenstijl). Wil je toch even het originele menu zien van Windows 10? Dat kan door op Shift te drukken en met de linkermuisknop op de startknop te klikken.

©PXimport

Tip 06: Allesspeler

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10; macOS

Kodi is onmisbaar voor elk entertainmentsysteem. Het programma begon ooit als XBMC, een mediaspeler voor de eerste Xbox en werd in één klap ontzettend populair. Kodi, zoals het systeem later werd genoemd, is inmiddels voor vrijwel elk platform beschikbaar en is de meest veelzijdige en gebruiksvriendelijke manier om media via je computer af te spelen. Met de mediaspeler kun je heel gemakkelijk je eigen muziek, films en foto’s vanaf een externe harde schijf, nas of pc op je televisie toveren. Maar het programma kan ook overweg met bijvoorbeeld Spotify, YouTube, podcasts en Nederland 24. De installatie wijst zichzelf en het toevoegen van nieuwe functies is niet moeilijk. Via zogenoemde add-ons kun je nog veel meer functies toevoegen, bijvoorbeeld programma’s om illegaal films en series te streamen. Hoe dat werkt, kun je hier lezen.

Tip 07: Knipsels

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Een van de meest gebruikte functies van een besturingssysteem is waarschijnlijk knippen en plakken. Je knipt een stuk tekst uit je browser en plakt het in Word, kopieert een internetadres naar een mailtje of plakt een plaatje van het web in Photoshop. Knippen en plakken is ontzettend handig, maar soms ben je met zoveel dingen tegelijk bezig dat je het overzicht kwijtraakt. ClipClip brengt dat overzicht weer terug. Elke keer als je een link, tekst of plaatje knipt of kopieert plaatst ClipClip het in een handig overzicht en bewaart ze eventueel in een mapje als je dat wenst. De informatie blijft daardoor altijd beschikbaar en kan op ieder moment worden bewerkt of opnieuw gebruikt. Ideaal als je vaak met tekst of afbeeldingen werkt.

©PXimport

Tip 08: Foto’s bewerken

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Ben je net lekker op vakantie geweest, moet je bij thuiskomst die honderden foto’s nog bewerken. Je schiet al in de stress als je eraan denkt. Gelukkig hoeft dat niet meer. ImBatch kan al je foto’s in één keer bewerken naar jouw wensen. Het gratis programma kent ontzettend veel mogelijkheden: van kleuren aanpassen, de grootte instellen en de naam veranderen, tot het aanpassen van alle exif-gegevens en het doorvoeren van effecten. Sleep de foto’s naar het linkervak, kies rechts een of meerdere bewerkingen onder Toevoegen taak en klik ten slotte links bovenin op de startknop. Vervolgens gaat ImBatch aan de slag. Dat scheelt je enorm veel tijd en een heleboel hoofdpijn.

Tip 09: Weg met die rommel!

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Sommige gratis programma’s installeren stiekem andere programma’s (zie kader ‘Niet te snel klikken’). Als je niet oplet, zit je zo opgescheept met vervelende browser plug-ins, irritante werkbalken of een opdringerig spelletje. Je kunt ze verwijderen via Apps en onderdelen (Windows 10), maar die functie werkt niet altijd even accuraat. Soms blijven mappen of bestanden achter. IObit Uninstaller pakt het beter aan. Dit programma grijpt ongewenste gasten bij de kladden en en zorgt ervoor dat ze volledig verdwijnen. IObit Uninstaller detecteert vervelende plug-ins en maakt het een stuk gemakkelijker om werkbalken te verwijderen. Het programma laat in een duidelijk overzicht zien welke software er allemaal is geïnstalleerd, en geeft daarbij meteen aan welke je nauwelijks gebruikt, of door welke browser ze worden gebruikt (als het een plug-in betreft). Verwijderen is enorm simpel: even de ongewenste software aanvinken en vervolgens op de knop Verwijderen drukken.

©PXimport

Tip 10: Rustig tikken

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10; macOS

Soms moet je je focussen. Bij het schrijven van een sollicitatiebrief, opdracht of je scriptie bijvoorbeeld. Dan kun je geen afleiding gebruiken van Facebook, Twitter of schreeuwerige knoppen op je scherm. Je kunt natuurlijk Word beeldvullend maken en proberen je ogen van de taakbalk met verleidelijke snelkoppelingen af te houden. Maar zelfs de vele opties in de werkbalk van Word kunnen soms te veel zijn. Typora biedt dan een oase van rust. De tekstverwerker ziet er net zo minimalistisch uit als Notepad (het standaard kladblok in Windows), maar biedt veel meer opties. Je kunt bijvoorbeeld de Focus Mode inschakelen, die ervoor zorgt dat de zin of alinea waarin je werkt duidelijk zichtbaar is, maar dat de overige tekst wordt gedimd. Ook kent de tekstverwerker een nachtthema, dat de tekst een stuk vriendelijker voor je ogen maakt als het donker is. En als je Typora beeldvullend maakt, verdwijnen álle knoppen. Dat maakt het pas echt lekker rustig werken.

Tip 11: Wie wat bewaart ...

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10; macOS

Tijdens een middagje scrollen op je pc, of twitteren op je mobiel, kom je al snel een heleboel interessante artikelen, foto’s of video’s tegen. Je wilt ze allemaal graag bekijken, maar daar is helaas niet altijd tijd voor. Met Pocket kun je ze op een gemakkelijke en overzichtelijke manier bewaren voor later. Je kunt het programma onder andere installeren als plug-in in je browser. Zie je iets dat je wilt bewaren, dan klik je even op het Pocket-logo en klaar. Heb je ‘s avonds op de bank wel tijd om dat artikel van The New York Times te lezen, of om die ene YouTube-video te kijken? Dan kun je het er gemakkelijk bij pakken via de app op je mobiel of tablet. Pocket is op vrijwel alle platformen beschikbaar en alles wat je selecteert wordt ook meteen gesynchroniseerd op je pc, mobiel, tablet etc.

©PXimport

Tip 12: Naar je hoek

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Het besturingssysteem van Apple, macOS, kent een simpele functie die ontzettend populair is onder de gebruikers: interactieve hoeken. Daarmee kun je bijvoorbeeld instellen dat als je je muis naar rechtsonder beweegt, alle openstaande vensters aan de kant gaan en je het bureaublad te zien krijgt. Heel handig als je snel even iets op je bureaublad wilt openen. Je kunt nu hetzelfde doen op een Windows-pc dankzij het programma Hot Corners. Met de software kun je op dezelfde manier functies toewijzen aan de hoeken van je scherm. Bijvoorbeeld om je bureaublad te tonen of om snel het venster waarin je werkt te sluiten. Maar je kunt ook instellen dat een bepaald programma wordt geopend, zodra je met je muis in een bepaalde hoek gaat. Het lijkt misschien een onnodige toevoeging, maar tijdens de dagelijkse werkzaamheden kan het je heel veel frustratie en tijdsverspilling schelen.

©PXimport

Gevaarlijk?

Niet te snel klikken

©PXimport

Hoewel het steeds lastiger wordt om AI-gegeneerde content te herkennen, zijn er nog altijd signalen waaraan je door kunstmatige intelligentie gemaakte teksten, afbeeldingen en video's kunt herkennen. In dit artikel lees je hoe je echt van AI kunt onderscheiden.

Lees ook: Dit zijn de populairste AI-tools voor het creëren van video's

Teksten

De makkelijkste manier om erachter te komen dat een tekst door een mens is geschreven (of op zijn minst is aangepast), is door te kijken naar de spelling. Hoewel AI-chatbots op inhoudelijk vlak vaak de mist in gaan, zul je ze zelden spel- of grammaticafouten zien maken. Online posts barsten vaak van de taalfouten*, dus een volledig correct geschreven post is al verdacht.

*tenzij er natuurlijk nog een goede eindredacteur van vlees en bloed naar heeft gekeken.

Hoewel er weinig taalfouten worden gemaakt, wil dat niet zeggen dat AI-teksten altijd mooi geschreven zijn. Zonder specifieke instructies hebben bots er namelijk een handje van om nogal wollig te zijn. Ze gebruiken vaak veel tekst om iets uit te leggen en herhalen dezelfde punten in andere bewoordingen.

Ook volgen ze uit zichzelf vaak een vast stramien. Eerst herhalen ze de vraag, dan geven ze een opsomming (bijna altijd met deelonderwerpen of bulletpoints) en tot slot komt er een conclusie (ingeleid door kortom of iets in dezelfde trant). De meeste AI-modellen zijn ook getraind om zo onpartijdig en neutraal mogelijk te zijn. Zelfs als ze gevraagd worden om een bepaald standpunt te verdedigen, is de beantwoording doorgaans voorzichtig en afstandelijk (sommige mensen vinden dat...).

Kortom (😉), als je ziet dat een online gebruiker een lange, opsommende reactie geeft zonder taalfouten, moeten de alarmbellen afgaan. Je kunt een chatbot echter instructies geven als 'hou het antwoord kort', of 'gebruik geen opsomming', waarmee je zulke signalen eenvoudig kunt verdoezelen. Bovendien is het ook zo moeilijk niet om expres een taalfoutje toe te voegen aan een AI-tekst, dus deze vorm van generatieve AI is momenteel waarschijnlijkst het moeilijks om betrouwbaar te herkennen.

Chatbots hebben de neiging om opsommingen te gebruiken.

Afbeeldingen

AI-afbeeldingen zagen er een paar jaar geleden nog heel nep uit, maar inmiddels moet je goed je best doen om ze te onderscheiden van echte afbeeldingen. Vooral AI-afbeeldingen van mensen blijven echter vooralsnog relatief eenvoudig te herkennen. De meeste AI-modellen hebben namelijk moeite met het weergeven van gezichtsuitdrukkingen, waardoor mensen vaak of emotieloos uit hun ogen kijken, of juist overdreven expressief zijn. Let ook altijd op de handen, want het gebeurt geregeld dat iemand er een zesde vinger bij krijgt. 👇

Verder zien teksten op afbeeldingen er vaak vervormd uit of ontbreken er zelfs complete letters, wat leidt tot onleesbare wartaal. Ook andere details ogen, als je inzoomt, vaak wat vervormd. Daarnaast voegt AI aan realistische beelden meestal een overdreven gloed en onnatuurlijke belichting toe, waardoor ze er wat té perfect uitzien.

Bedenk je bij het zien van een afbeelding tot slot of het logisch is wat je ziet. In het onderstaand plaatje zie je een leeuw en een lammetje gebroederlijk naast elkaar liggen. In het echte leven zou het lammetje allang lamsbout zijn. Wat doet de koning van de jungle trouwens in een herfstbos in plaats van op de savanne? En sinds wanneer lijkt een leeuw (gemiddelde gewicht rond de 150 kilo) maar een heel klein beetje groter dan een babyschaapje (dat een paar maanden na zijn geboorte misschien 25 kilo weegt)? Wie wat beter kijkt, ziet dus dat deze foto niet echt is, maar door AI gemaakt is.

©Activision

Video's

Naast dat de herkenningspunten die we bij de afbeeldingen genoemd hebben ook gelden voor video's, zorgt bewegend beeld ervoor dat AI nog vaker (en duidelijker) de mist in gaat. AI-gegenereerde animaties zijn namelijk vaak nog niet heel realistisch. Zo bewegen objecten en mensen meestal onnatuurlijk en 'zweverig', vaak in slow-motion.

AI-video's hebben er ook moeite mee om consequent te blijven. Hoe langer een video duurt, hoe meer deze uit elkaar valt. Zo zie je nog vaak dat een gezicht gaandeweg vervormt, of dat mensen en objecten op de achtergrond ineens verdwijnen. Daarom zul je in AI-video's ook zelden een shot zien die langer dan 10 seconden duurt. In deze video worden veel eigenaardigheden van AI-video's op grappige wijze uitgebeeld.

Dat AI logica niet begrijpt, uit zich tot slot ook duidelijk in video's. AI-gegenereerde eetvideo's zijn daar notoire voorbeelden van, aangezien mensen (of, zoals in dit voorbeeld, pandaberen) hun bestek vaak niet wegleggen voordat ze een slok drinken nemen. En dat er na het drinken nog net zoveel sap in het glas zit als voor het drinken verraadt ook dat een video AI is, zoals je hieronder kunt zien.

Met een NUC of Raspberry Pi zet je snel een thuisserver op, bijvoorbeeld door allerlei services in Docker-containers te draaien en bestanden op je netwerk te delen. CasaOS maakt dit wel heel eenvoudig dankzij een toegankelijk dashboard waarmee je diensten kunt installeren en beheren.

Een thuisserver draaien is nog nooit zo eenvoudig geweest. Een Raspberry Pi of NUC kosten niet veel en draaien relatief energiezuinig 24/7 in je thuisnetwerk. Je installeert er een Linux-distributie op en deelt de bestanden die op de aangesloten schijf staan met je netwerk. Daarbovenop draai je dan allerlei opensource-services, bijvoorbeeld als Docker-containers. Het is een beproefd recept met mooie resultaten.

CasaOS maakt dit proces nog eenvoudiger om te realiseren. Het biedt een gebruiksvriendelijke webinterface aan waarmee je met één klik allerlei services op een Linux-server installeert. In dit artikel doen we dat op een Intel NUC met Debian 12 (codenaam Bookworm), het door CasaOS aanbevolen besturingssysteem. Raadpleeg het kader ‘Systeemeisen’ voor andere opties.

1 CasaOS installeren

In dit artikel gaan we ervan uit dat je al Debian 12, of een van de andere aanbevolen besturingssystemen, op ondersteunde hardware hebt geïnstalleerd. Je dient op je besturingssysteem ook een gewoon gebruikersaccount (zonder beheerrechten) te hebben, die het commando sudo kan uitvoeren. Raadpleeg de documentatie van je besturingssysteem voor de instructies hiervoor.

Update daarna de pakketbronnen en upgrade de geïnstalleerde pakketten:

Daarna start je de installatie van CasaOS met de volgende regel, waarmee je het installatiescript downloadt en vervolgens met rootrechten uitvoert:

Het installatiescript controleert allerlei systeemvereisten en installeert ook pakketten die nodig zijn voor CasaOS. Dat kan enige tijd duren. Als alles naar behoren verloopt, krijg je op het einde in je terminalvenster het ip-adres te zien waarop de webinterface van CasaOS bereikbaar is.

Installeer CasaOS in Debian 12.

2 Eerste keer inloggen

Wanneer je dit ip-adres in je browser bezoekt, krijg je de vraag om een account aan te maken. Klik op Go, kies een gebruikersnaam en wachtwoord, en klik daarna op Create. Je ziet daarna het dashboard. Dat toont standaard de huidige datum en tijd, de systeemstatus (CPU en RAM), de gebruikte opslag, netwerkstatistieken en enkele knoppen om extra apps te installeren of te activeren.

De icoontjes linksboven geven je toegang tot je account (naam en wachtwoord aanpassen, en uitloggen), de instellingen, en de terminal en logs. De terminal laat je toe om via je browser met SSH in te loggen op de computer waarop CasaOS draait. Vul de gebruikersnaam en het bijbehorende wachtwoord in van een geldig account op de computer en klik dan op Connect om een inlogsessie te starten. Doorgaans zul je dit niet vaak nodig hebben: CasaOS is juist ontworpen om zoveel mogelijk via de gebruiksvriendelijke webinterface te gebruiken.

Via het dashboard van CasaOS heb je toegang tot allerlei apps en widgets.

3 Instellingen

Als je op het instellingenicoontje klikt, kun je een reeks algemene instellingen aanpassen. Zo kies je hier of je de zoekbalk wilt zien en welke zoekmachine je daarin gebruikt, en configureer je de taal van CasaOS (Nederlands behoort tot de opties). Ook de achtergrondafbeelding is te wijzigen naar een van de andere meegeleverde afbeeldingen of een bestand dat je zelf uploadt.

Als je bovenaan geen aanbevelingen voor apps te zien wilt krijgen, schakel dit hier dan uit. Het automatisch aankoppelen van usb-schijven die je aansluit, is hier ook uit te schakelen. Daarnaast zie je hier of je de nieuwste versie van CasaOS draait en kun je de computer herstarten of uitschakelen.

Onderaan heb je een widget met de naam Widgetinstellingen. Hier kun je de widgets met de tijd, systeemstatus, opslagstatus en netwerkstatus individueel in- en uitschakelen. De meeste van die widgets laten ook nog lichte aanpassingen toe. Klik je bijvoorbeeld op de widget met de tijd, dan schakel je over van 24- naar 12-uursnotatie. Bij Opslag en Netwerkstatus schakel je over naar een andere schijf of netwerkkaart.

De instellingen van CasaOS zijn beperkt, maar bieden de belangrijkste configuratiemogelijkheden.

4 Bestanden

CasaOS biedt diverse apps aan, weergegeven als tegels in het dashboard. Standaard zijn er al twee apps geïnstalleerd: App Store en Files. Als je op die laatste klikt, kom je in een interface van een bestandsbeheerder, die standaard de inhoud van de map DATA toont, die CasaOS in de Root-directory van het bestandssysteem heeft gemaakt.

Daarin zijn ook de volgende subdirectory’s gemaakt: AppData (waarin de gegevens van de containers terechtkomen), Documents, Downloads, Gallery en Media. Overigens krijg je ook gewoon toegang tot het hele bestandssysteem van je Linux-distributie via deze app: links bovenaan brengt het menu-item Root je naar de Root-directory.

In elke map kun je bovenaan op Uploaden of aanmaken klikken om een bestand of map te uploaden, of een nieuw bestand of nieuwe map aan te maken. In een lege map krijg je deze mogelijkheden ook wat zichtbaarder te zien als icoontjes in het midden van de mapweergave.

Een klik op een bestand geeft een voorvertoning, zodat je bijvoorbeeld een Word- of pdf-document rechtstreeks in je browser kunt bekijken. Uiteraard kun je de bestanden ook downloaden. Bij een map klik je op de drie puntjes rechts bovenaan en dan op Downloaden om een zip-bestand met de volledige inhoud van de map te downloaden.

De webgebaseerde bestandsbeheerder van CasaOS geeft je toegang tot het hele bestandssysteem.

5 Mappen delen

Verder maakt CasaOS het delen van mappen op het netwerk heel eenvoudig. Klik op de drie puntjes rechts bovenaan de gewenste map en kies dan Delen in het contextmenu dat verschijnt. De map wordt onmiddellijk gedeeld en je krijgt te zien via welk netwerkpad de map toegankelijk is in Verkenner (Windows) of in Finder (macOS).

Merk op dat CasaOS nu zonder enige authenticatie mappen op je netwerk deelt. Iedereen op je netwerk kan dus als anonieme gebruiker toegang krijgen tot de gedeelde map. De app Files toont een groen icoontje over de rechteronderhoek van het icoontje van de map om aan te duiden dat hij gedeeld is. Onder Gedeeld (helemaal linksonder van de webpagina) krijg je een overzicht van alle gedeelde mappen. Je stopt het delen met een klik op de drie puntjes bij de map en dan Delen stoppen.

CasaOS maakt bestanden op het netwerk delen heel eenvoudig.

6 App Store

Wanneer je de app Files afsluit met een klik op het kruisje helemaal rechts bovenaan, keer je terug naar het dashboard. Klik vervolgens op App Store om de applicatiewinkel van CasaOS te openen. Je krijgt hier een honderdtal apps te zien, die je eenvoudig installeert. Bovenaan loopt een slideshow van enkele aanbevolen apps.

Je kunt de hele lijst met apps doorbladeren of links bovenaan de lijst All veranderen naar een specifieke categorie waarvoor je de apps wilt zien. En ernaast kun je de apps filteren tot de door CasaOS of de community aangeboden apps. Uiteraard kun je ook eenvoudig zoeken door een naam of term uit de beschrijving in te typen in het zoekveld.

In de App Store vind je een honderdtal apps en diensten die je in CasaOS kunt installeren.

7 App installeren

Klik je op een van de apps in de lijst, dan krijg je een korte beschrijving, en een of meerdere screenshots te zien. Vaak staat er ook bij hoeveel MB geheugen de app nodig heeft. Klik op de blauwe knop Installeren om de app met de standaardconfiguratie te installeren. Op de achtergrond downloadt CasaOS dan een Docker-image van de app en installeert deze als een container op je Linux-server.

Dit gebeurt allemaal transparant op de achtergrond. Wil je meer flexibiliteit, klik dan op het pijltje-omlaag helemaal rechts in de knop Installeren en kies dan de optie Aangepaste installatie. Je krijgt nu alle mogelijke eigenschappen van de container te zien en kunt deze individueel aanpassen. Zo kun je een ander Docker-image of andere tag kiezen, en omgeleide poorten, volumes en omgevingsvariabelen configureren. Je kunt de container ook toegang tot specifieke apparaten geven, een specifieke opdracht laten uitvoeren en een limiet instellen op de hoeveelheid geheugen die de container mag innemen.

Installatie van een app start op de achtergrond een container op.

8 Apps gebruiken

Na de installatie van een app draait de software in een Docker-container en toont het dashboard van CasaOS onder App een extra icoontje. Klik hierop om de webinterface van de app in een nieuw tabblad van je browser te openen. Zowel het icoontje als de url van de webinterface zijn instellingen die via de optie Aangepaste installatie te vinden waren.

De meeste apps zullen de eerste keer vragen een account aan te maken. De container slaat zijn data overigens op in een submap van de map /DATA/AppData met de naam van de container.

Klik je op de drie puntjes rechts bovenaan van het icoontje van een geïnstalleerde app, dan open je een contextmenu met meer mogelijkheden. Zo kun je de app hier verwijderen, herstarten of afsluiten. Ook kun je controleren of er een nieuwe versie van de container beschikbaar is en deze bijwerken. En als je op Instellingen klikt, krijg je dezelfde containereigenschappen te zien als bij de optie Aangepaste installatie. Je kunt deze eigenschappen nu ook aanpassen, opslaan, en dan de container opnieuw aanmaken.

Via CasaOS pas je allerlei containerinstellingen van een app aan.

9 Containerbeheer

Als je in het contextmenu van een app op Instellingen klikt, zie je rechts bovenaan ook twee icoontjes links van het kruisje om het instellingenvenster te sluiten. Met het meest linkse icoontje open je een terminal in de container. Op deze manier kun je Linux-opdrachten in de container uitvoeren, bijvoorbeeld om problemen op te lossen. Het tabblad Logboeken daarnaast toont je de loguitvoer van de container.

Met het meest rechtse icoontje in het instellingenvenster exporteer je de huidige containerconfiguratie naar een yaml-bestand voor Docker Compose. Hiermee kun je op elke andere Linux-machine met Docker Compose de app opstarten. Eventueel moet je dan wel het pad met de data voor de container aanpassen.

Op deze manier kun je de app ook naar een andere computer met CasaOS verplaatsen. Klik daar in CasaOS op App Store, vervolgens bovenaan rechts op Aangepaste installatie en daarna op het icoontje bovenaan rechts naast het kruisje. Upload je Docker Compose-bestand van de app en bevestig. Daarna worden de containereigenschappen ingevuld en kun je deze nog wijzigen voordat de container geïnstalleerd wordt.

Importeer een app in CasaOS via een Docker Compose-bestand.

10 Willekeurige containers installeren

Op dezelfde manier kun je in CasaOS willekeurige containers installeren, ook als CasaOS daarvoor geen app aanbiedt, door in de App Store bovenaan op Aangepaste installatie te klikken en dan op het importeerknopje. Als de documentatie van de software een Docker Compose-bestand beschrijft, kun je dit op dezelfde manier als in de vorige paragraaf uploaden, of de Docker Compose-code in het tekstveld plakken. En als de documentatie een Docker-opdracht beschrijft om de container te starten, plak die dan in het tekstveld van het tabblad Docker CLI.

Na een klik op Bevestigen worden alle containereigenschappen ingevuld en kun je deze nog aanpassen. Als de documentatie geen Docker Compose-code of Docker-opdracht beschrijft, vul dan al deze eigenschappen handmatig in. De belangrijkste zijn het Docker-image en de tag, die bepalen welk image er wordt uitgevoerd. Vul ook de titel in, want die wordt getoond in de lijst met apps. Na een klik op Installeren wordt de container geïnstalleerd en verschijnt hij bij je andere apps in het dashboard van CasaOS.

Kopieer en plak een Docker-opdracht om een container in CasaOS te importeren.

11 Andere appstores

Als een app niet in de officiële appstore van CasaOS beschikbaar is, betekent dat niet dat je onmiddellijk zelf een Docker-container hoeft aan te maken. CasaOS ondersteunt namelijk ook andere appstores. Open hiervoor de App Store, klik rechts bovenaan de lijst met apps op het aantal apps en kies dan Meer apps. Vul de url van de extra appstore in en klik op Toevoegen.

Deze zogenoemde third-party-appstores voor CasaOS worden door communityleden beheerd. Zo is er de Big Bear CasaOS-appstore met allerlei interessante apps, of de CasaOS LinuxServer-appstore met meer dan honderd containerimages van de populaire site LinuxServer.io.

Installeer containerimages van LinuxServer.io in CasaOS.

12 En verder

CasaOS heeft zijn beperkingen. Zo is de ondersteuning voor aangepaste netwerken voor de apps beperkt. Wil je een completer platform om containers te draaien, kies dan voor Portainer of Proxmox Virtual Environment. Maar beide oplossingen zijn ook complexer om te gebruiken.

Wat CasaOS aantrekkelijk maakt, is de gebruiksvriendelijke interface: de eenvoud waarmee je zonder dat je Linux-opdrachten hoeft in te typen allerlei diensten op een Raspberry Pi of Intel NUC kunt draaien. Bovendien ben je niet beperkt tot de apps die CasaOS aanbiedt. Je kunt zelf Docker-containers toevoegen en er bestaan meerdere third-party-appstores met extra apps.

Ook interessant: Overal toegang tot je Pi: ontdek Raspberry Pi Connect