Iedereen heeft ongetwijfeld het Windows-onderdeel PowerShell weleens gezien, maar lang niet iedereen gebruikt het. Wat kun je er eigenlijk mee? In dit artikel praten we je bij.

Microsoft biedt met de tool PowerShell al jaren een veelzijdigere manier om het systeem door middel van getypte opdrachten te beheren. PowerShell pakt de zaken weer heel anders aan en biedt ook andere mogelijkheden.  

Geschiedenis

De eerste versie van PowerShell dateert al uit 2006 en is ontwikkeld vanuit de behoefte om een gereedschap voor beheer en automatisering te bieden met meer mogelijkheden dan de Opdrachtprompt. Die laatste was immers nog gebaseerd op het aloude MS-DOS en kent daarom geen functies die betrekking hebben op de vele aanvullende mogelijkheden van een grafisch besturingssysteem.

Al sinds Windows 7 wordt PowerShell meegeleverd en vanwege het algemene karakter van het product zijn er ook versies voor macOS en verschillende Linux-distributies.

Sinds zijn ontstaan is PowerShell nog volop doorontwikkeld en inmiddels zit het op versie 7.3.

Eerste blik

Wie slechts incidenteel gebruikmaakt van de Opdrachtprompt en nooit eerder aandacht heeft geschonken aan PowerShell, zal het idee hebben in een vertrouwde omgeving terecht te komen. Om de tool te starten, klik je met rechts op de startknop en open je Windows PowerShell.

Net als bij de Opdrachtprompt begin je in een map – in dit geval die van de ingelogde gebruiker – en het enige wat afwijkt, is de blauwe achtergrondkleur en de letters PS voor de mapnaam om aan te duiden dat je je in PowerShell bevindt. Iets wat de venstertitel natuurlijk ook al verraadt.

Probeer je het vertrouwde commando dir, dan ziet ook de uitvoering daarvan er best vertrouwd uit. Oké, de volgorde van de kolommen is wat anders en PowerShell toont standaard de bestandsattributen, maar op het eerste gezicht lijkt het op de Opdrachtprompt. Schijn bedriegt echter. Dat merk je wanneer je probeert de weergave van een map met veel bestanden na elk scherm te pauzeren met de vertrouwde opdracht dir /p. In plaats van het gewenste resultaat zie je nu een foutmelding. Help!

Voor wie de Opdrachtprompt kent, lijkt PowerShell vertrouwd, maar schijn bedriegt. (Klik op de afbeelding voor een betere resolutie.)

Help!

Waar de Opdrachtprompt bij de opdracht help een lijst met beschikbare commando’s toont, geeft PowerShell je een tamelijk algemeen verhaal. Vraag je specifiek hulp voor een enkel commando, bijvoorbeeld met help dir, dan krijg je een tekst te zien over iets dat Get-ChildItem heet. Hoe zit dat?

PowerShell kent een groot aantal opdrachten die cmdlets (lees: commandlets) worden genoemd. Voor zover deze overeenkomen met bekende functies in Opdrachtprompt zijn ze daarmee niet compatibel. Om toch een mate van vertrouwdheid te creëren, biedt PowerShell een systeem van aliassen. Daarin kan een commando onder meerdere namen beschikbaar zijn.

In ons voorbeeld zie je dat dir een alias is voor Get-ChildItem, de cmdlet waarmee je inhoud van mappen kunt opvragen. Ook kun je zien dat hetzelfde commando door het leven gaat onder de aliassen gci en ls. Om een en ander nog verwarrender te maken, kun je ook nog zelf aliassen voor opdrachten toevoegen.

Voor alle duidelijkheid werken wij vanaf nu met de officiële namen van cmdlets.

PowerShell geeft zijn geheimen maar moeizaam prijs.

Hulp online

Dezelfde hulp die we krijgen bij help dir, krijgen we ook bij dit volledige commando:

Dat ziet er nog altijd niet al te informatief uit voor beginners. Dat komt omdat PowerShell standaard alleen een beknopte lokale helpfunctie biedt. Voegen we aan ons commando de parameter -Online toe, dan opent PowerShell onze browser en krijgen we wél de uitgebreide hulp die we mogen verwachten.

Wil je uitgebreidere hulp lokaal beschikbaar hebben, dan kun je het best PowerShell sluiten met het commando exit en opnieuw starten als Administrator. Vervolgens geef je de opdracht Update-Help.

Als de installatie klaar is, verschijnt de gevraagde hulp voortaan binnen het PowerShell-venster. Dat gebeurt overigens wel in losse segmenten. Om alles in één keer te zien, voeg je de parameter -full toe, en ben je alleen geïnteresseerd in gebruiksvoorbeelden dan is er -examples.

De online hulp is wél uitgebreid.

Met de toevoeging -examples geeft de helpfunctie alleen voorbeelden van gebruik.

Afwijkend

Dat Get-ChildItem de officiële naam is voor een opdracht die ook als dir kan worden aangeroepen, maakt al duidelijk dat het om een veel algemener soort commando gaat.

In ons eerste voorbeeld zag je de standaardweergave van de inhoud van een map. Net als bij het commando dir in Opdrachtprompt biedt Get-ChildItem allerlei manieren om de uitvoer te filteren met een jokerteken (*) of uit te breiden naar onderliggende mappen met de parameter -recurse.

Je kunt de cmdlet ook voor andere doeleinden gebruiken, bijvoorbeeld door rechtstreeks vanuit PowerShell een registersleutel uit te lezen. Geef als voorbeeld daarvan deze opdracht:

Het equivalent van dir in PowerShell kan ook registersleutels lezen.

Inhoudsopgave

We hebben nu een globaal idee van het verschil tussen PowerShell en Opdrachtprompt, en we weten hoe we hulp kunnen vragen. Maar hoe zit het eigenlijk met de opdrachten die we kunnen geven? Anders gezegd: welke cmdlets heeft PowerShell in huis?

Om daar achter te komen, gebruik je de opdracht Get-Command. Je krijgt dan een enorme lijst aan beschikbare opdrachten. Een deel van deze lijst wordt gevormd door aliassen en ook zie je naast de cmdlets een categorie die Function heet. Tussen cmdlets en functions zit een technisch onderscheid dat hier niet van belang is.

Uiteraard is het onmogelijk om de vele honderden opdrachten uit deze lijst te behandelen. We beperken ons dan ook tot een kleine selectie om je een beeld te geven van de kracht en veelzijdigheid.

De lijst met beschikbare opdrachten is enorm lang.

Veiligheid

Zelfs al begrijp je maar een fractie van de lijst met beschikbare opdrachten, dan heb je vast wel gezien dat ze heel krachtig zijn en betrekking hebben op elk onderdeel van je systeem. Waar je via de beschikbare commando’s in de Opdrachtprompt alleen algemene schade kunt aanrichten (zoals het formatteren van een schijf), kunnen opdrachten en zeker scripts in PowerShell al dan niet opzettelijk zeer subtiele problemen veroorzaken (denk aan hacks). Om die reden is er een veiligheidssysteem actief dat de mogelijkheden standaard beperkt.

Geef het commando Get-ExecutionPolicy. Je zou als antwoord Restricted moeten krijgen. Dit is het hoogste beveiligingsniveau waarin je alleen losse commando’s kunt geven en geen scripts kunt uitvoeren. Dit beveiligingsniveau kun je alleen wijzigen wanneer je PowerShell als Administrator uitvoert. Wijzigen doe je met Set-ExecutionPolicy waarbij je vier veiligheidsniveaus hebt, zie ook deze opdracht:

Informatie

PowerShell biedt verschillende opdrachten die een alternatief vormen voor functies die je doorgaans via Windows zou gebruiken. Neem bijvoorbeeld het opvragen van een lijst met actieve processen waarvoor je anders Taakbeheer zou openen. In PowerShell kun je zo’n lijst opvragen met Get-Process.

Maar waarom zou je dat willen wanneer Taakbeheer voldoet? Taakbeheer geeft je een momentopname die je hooguit zou kunnen bewaren door een reeks schermafdrukken van het venster te maken. Vraag je zo’n lijst op in PowerShell, dan kun je hem ook bewaren en later vergelijken met een soortgelijke lijst die je op een ander moment maakt.

Geef deze opdracht:

Hiermee maak je een lijst met alle processen inclusief alle beschikbare informatie daarover, converteer je die naar html en sla je hem op als bestand. Processen stoppen (pas op!) kan met Stop-Process en dan zal het je niet verrassen dat je ze ook kunt starten met Start-Process.

Op vergelijkbare wijze kun je bijvoorbeeld actieve en gestopte services achterhalen (Get-Service), logboeken van het systeem uitlezen (Get-EventLog) en meer. Uitvoer van dit soort opdrachten kun je bovendien op basis van allerlei criteria filteren met Where-Object.

Een lijst met actieve processen in PowerShell.

Dezelfde lijst met actieve processen maar nu geconverteerd naar een tabel in html.

Bestandsbeheer

Net als in Opdrachtprompt heb je in PowerShell de beschikking over opdrachten voor bestandsbeheer. De syntax vraagt vaak wat meer typewerk wanneer je de volledige vorm gebruikt, maar dat komt de begrijpelijkheid van instructies alleen maar ten goede. Vind je de opdrachten te lang, dan kun je altijd nog de aliassen opzoeken of zelf nieuwe maken.

Deze opdracht gebruik je om een map naar een andere locatie te kopiëren waarbij de toevoeging -Recurse ervoor zorgt dat ook onderliggende mappen worden verwerkt:

Vervang je het woord Copy door Move, dan verplaats je mappen en bestanden. Uiteraard is er ook de mogelijkheid om bestanden en mappen te verwijderen. Dat doe je met Remove-Item. Hernoemen gebeurt door middel van Rename-Item.

Tot slot kun je met Clear-Item de inhoud van een object verwijderen maar het object zelf bewaren. Denk bijvoorbeeld aan de inhoud van een map.

Stapje verder

Het feit dat je in al deze namen van cmdlets het woord Item tegenkomt, geeft de indruk dat ze veelzijdiger zijn dan hun tegenhangers in de Opdrachtprompt en dat is ook zo. Zoals je ook al kon zien bij Get-ChildItem, hebben opdrachten zoals Copy-Item een breder bereik dan alleen bestanden en mappen en zou je deze opdracht ook kunnen gebruiken om bijvoorbeeld registersleutels te kopiëren.

De PowerShell-opdrachten werken niet alleen op een lokale computer, maar ook op een andere machine in het netwerk. Dat maakt ze ideaal voor systeembeheerders (en thuisgebruikers met een bescheiden lokaal netwerk) om vanaf een centrale locatie aanpassingen op alle machines te doen via één script.

Scripts

Zoals we al zeiden in de paragraaf ‘Veiligheid’ kun je standaard alleen losse commando’s geven binnen PowerShell. Tussen de vele beschikbare opdrachten zitten ook instructies die programmeurs herkennen als lus-opdracht, bijvoorbeeld ForEach-Object, waarmee je dezelfde reeks commando’s op een heleboel objecten kunt loslaten. De typische plek waar je dat doet is binnen een script, de tegenhanger van het batch-bestand bij de Opdrachtprompt.

Vanwege hun kracht kennen scripts, net als gewone programma’s (exe-bestanden) een systeem van certificaten, zodat je zeker kunt weten of een script uit een betrouwbare bron komt.

Het zal duidelijk zijn dat PowerShell vooral bedoeld is voor (zeer) ervaren computergebruikers. Ook zul je begrijpen dat het veel meer studiemateriaal vereist dan dit artikel kan bieden. Dé plek om je studie te vervolgen is de online documentatie van Microsoft en de website PowerShell Gallery.

In de PowerShell-documentatie en Gallery vind je veel lesmateriaal, voorbeeldscripts en meer.

Smarthome-apparaten zijn handig, maar vaak ook relatief prijzig. Dan wil je natuurlijk niet dat de fabrikant na een paar jaar de ondersteuning stopt. Daar hoef je niet bang voor te zijn als je spullen koopt die gebruikmaken van standaarden die door iedereen gebruikt kunnen worden. Wij hebben allerlei smarthome-spullen voor je gezocht die werken met open standaarden, zoals Zigbee, Z-Wave of wifi, die je daardoor met een eigen systeem als Home Assistant of Homey kunt gebruiken.

5x Beveiliging

Aqara Deur en Raam Sensor T1

Aqara is een fabrikant van smarthomeproducten die bedoeld zijn om te gebruiken in combinatie met een eigen hub, maar vaak gebruikmaken van Zigbee. Zo is de Deur en Raam Sensor T1 een compact deur- of raamcontact die je via Zigbee kunt koppelen met onder andere Home Assistant. Je plakt de twee delen van de sensor met bijgeleverde tape op je raam of deur, waarna gedetecteerd kan worden of je raam of deur openstaat. De sensor werkt op een CR1632-knoopcel die ongeveer twee jaar meegaat.

Aeotec Multipurpose Sensor

De Aeotec Multipurpose Sensor is in eerste instantie een deur- of raamcontact waarmee je kunt detecteren of een raam of deur open of dicht is. Aeotec heeft daarnaast een temperaratuursensor en accelerometer ingebouwd. Hierdoor kan de Multipurpose Sensor de temperatuur en de hoek van de sensor detecteren, maar ook trillingen. Met die hoek kun je bijvoorbeeld bepalen of een raam in de kiepstand openstaat, terwijl trillingen naast inbraakdetectie voor allerlei dingen gebruikt kunnen worden.

De sensor communiceert via Zigbee en werkt op een CR2450-knoopcelbatterij die het ongeveer een jaar uithoudt.

IKEA Vallhorn

Het grootste voordeel van de IKEA Vallhorn is de prijs, want voor 10 euro heb je een bewegingssensor die je kunt koppelen via Zigbee. Veel van IKEA’s slimme producten gebruiken Zigbee voor communicatie met de eigen hub. De bewegingssensor heeft een ingebouwde timer die je kunt instellen op één of vijf minuten waarmee de status na het verstrijken van die tijd weer op geen beweging wordt gezet.

Je kunt hem neerzetten, maar de behuizing is ook voorzien van gaten waarmee je hem aan de muur kunt monteren. De IKEA Vallhorn werkt op twee AAA-baterijen waarbij je het best oplaadbare batterijen kunt gebruiken. Een nadeel is dat de behuizing door deze normale batterijen vrij groot is.

©PER LIEDBERG

Aeotec Sirene 6

De Aeotec Siren 6 is een sirene die gebruikmaakt van Z-Wave. Het apparaat kan hard geluid maken en lichtsignalen geven als er alarm is, maar je kunt hem ook voor andere doeleinden gebruiken. Het is namelijk mogelijk om verschillende geluiden te programmeren waardoor de speaker ook te gebruiken is voor bijvoorbeeld een deurbel of andere situatie waarin je een melding wilt horen. De sirene werkt op een netspanningsadapter, maar is voorzien van een back-upbaterij voor wanneer de stroom uitvalt.

Philips Hue Motion Sensor

De Hue Motion Sensor is uiteraard bedoeld voor Philips’ eigen Hue-bridge, maar maakt gebruik van Zigbee en je kunt hem ook koppelen met andere smarthome-systemen. Het grootste voordeel van de Hue Motion Sensor is dat de compacte behuizing een fraai uiterlijk heeft. Behalve neerzetten, kun je hem ook aan de muur monteren, bijvoorbeeld bovenaan in een hoek je van het plafond. De sensor werkt op twee AAA-batterijen.

3x Rookmelder

FIBARO Smoke Sensor 2

Uiteraard is het primaire doel van een rookmelder om bij brand jouw leven te redden als je thuis bent en de Fibaro Smoke Sensor 2 waarschuwt daarom met licht- en geluidsignalen als er rook gedetecteerd wordt. Daarnaast wordt een signaal verstuurd naar je smarthome-systeem. Er wordt hiervoor gebruikgemaakt van Z-Wave, dus die draadloze standaard moet dus wel ondersteund worden door je smarthome-systeem. Deze rookmelder werkt op een verwisselbare CR123A-batterij die ongeveer twee jaar meegaat.

KlikAanKlikUit ZSDR-850

Ook als je Zigbee gebruikt, is er een geschikte rookmelder voor Home Assistant of andere smarthome-systemen in de vorm van de KlikAanKlikUit ZSDR-850. Hoewel je dit merk waarschijnlijk kent van zijn 433MHz-producten, maakt de fabrikant tegenwoordig ook Zigbee-producten. Dezelfde producten worden ook onder de merknaam Trust verkocht.

De rookmelder heeft een luid alarm van 85 dB, dat afgaat als rook gedetecteerd wordt. Hij werkt op een verwisselbare CR123A-batterij, die volgens de fabrikant zo’n drie jaar meegaat. De rookmelder geeft uiteraard ook een luid geluidssignaal als er rook gedetecteerd wordt.

Shelly Plus Smoke

Heb je geen Zigbee- of Z-Wave-radio in je smarthome-systeem, dan kun je terecht bij de Shelly Plus Smoke. Deze rookmelder gebruikt wifi voor de verbinding met onder andere Home Assistant.

Ook de rookmelder heeft een verwisselbare CR123A-batterij, die volgens de fabrikant vijf jaar meegaat. Dat lijkt ons wat optimistisch, zorg er bij iedere rookmelder voor dat je een reservebatterij op voorraad hebt, zodat je deze direct kunt vervangen als de batterij leeg is.

3x Tuinverlichting

Philips Hue Buitensensor

Wil je de buitenverlichting niet de hele tijd laten branden, maar wel als er beweging gedetecteerd wordt? Dan heeft Philip met de Hue Buitensensor een bewegingssensor in het assortiment die je dankzij een weerbestendige behuizing buiten kunt gebruiken.

De bewegingssensor is in eerste instantie bedoeld om te koppelen aan een Hue Bridge, maar maakt gebruik van Zigbee en is hiermee ook direct te koppelen aan Home Assistant. De sensor werkt op twee AA-batterijen, die minimaal twee jaar meegaan.

Innr Outdoor Smart Pedestal Light Colour

De Innr Outdoor Smart Pedestal Light Colour is een setje van drie lichtpaaltjes waarmee je verlichting in ieder denkbare kleur kunt maken met een lichtopbrengst van maximaal 230 lumen per paaltje.

De paaltjes zijn voorzien van scherpe punten die je in de grond of een plantenbak kunt prikken. De lampen zelf werken op 24volt-gelijkspanning, er wordt een adapter meegeleverd die je in een stopcontact steekt. Als de meegeleverde kabels te kort zijn, levert Innr verlengkabels in twee of vijf meter. Verbinden doe je via het Zigbee-protocol.

Philips Hue Impress Sokkellamp

Philips levert diverse Hue-buitenlampen, waaronder deze Impress-buitenlamp op sokkel. Er is zowel een variant die je direct op de netspanning aansluit als in een variant die je aansluit op een 24volt-adapter. Beide varianten hebben een lichtopbrengst van maximaal 1180 lumen en kosten hetzelfde.

Voor de laagspanningsvariant moet je de benodigde buitenvoeding wel los aanschaffen, waarbij de goedkoopste 40watt-variant 50 euro kost en genoeg is om bijvoorbeeld vijf Impress-buitenlampen op sokkels van energie te voorzien.

4x Schakelen

Sonoff ZBMiniL2

Met een inbouwmodule kun je een wandschakelaar slim maken en zo normale lampen opnemen in je smarthome. Veel inbouwmodules hebben een nuldraad nodig, maar zo’n draad ontbreekt in de meeste inbouwdozen voor wandschakelaars. Gelukkig hoeft een draad trekken niet per se, want de Sonoff ZBMiniL2 vereist geen nuldraad.

De inbouwmodule gebruikt Zigbee en is lekker compact, waardoor hij achter de meeste wandschakelaars moet passen.

Innr Outdoor Smart Plug

Met een slimme stekker kun je allerlei apparaten schakelen via je smarthome-systeem, waaronder lampen. Ook buiten kan zo’n slimme stekker handig zijn, bijvoorbeeld voor kerstverlichting. Een willekeurige slimme stekker buiten gebruiken is natuurlijk niet zo’n goed idee, maar de Innr Outdoor Smart Plug met Zigbee is wel ontworpen voor buiten en is spatwaterdicht.

Let er op dat deze slimme stekker met randaarde maximaal een belasting van 10 ampère (2300 watt) aan kan.

Fibaro Walli Outlet

Je kunt een wandcontactdoos slim maken met een inbouwmodule, maar er bestaan ook complete slimme wandcontactdozen, zoals de Walli Outlet van Fibaro. Dit slimme stopcontact maakt gebruik van Z-Wave, en is er in een witte of zwarte uitvoering.

Fibaro levert het stopcontact inclusief afdekraam, maar de Walli Outlet is ook compatibel met schakelmateriaal van andere fabrikanten. Behalve schakelen kan de Walli Outlet ook het energieverbruik meten en wordt dit ook getoond middels een gekleurde ring.

EcoDim Draadloze schakelaar

EcoDim maakt onder andere diverse smarthome-producten met Zigbee of Z-Wave. De fabrikant heeft onder andere Zigbee-schakelaars in het assortiment, in een witte of zwarte uitvoering. Ze werken draadloos als een afstandsbediening en je kunt ze dus over al tegen de muur bevestigen, maar ze passen ook over een inbouwdoos. De schakelaars zijn er met één, twee of vier groepen, zodat je ook in een kamer met meerdere lampen toch een wandbediening kunt gebruiken.

4x Binnenklimaat

IKEA Vindstyrka

Voor een dashboard is het handig als je voor iedere kamer gegevens hebt als de temperatuur en luchtvochtigheid. Daar kun je de IKEA Vindstyrka voor gebruiken, die je kunt koppelen via Zigbee. De Vindstyrka meet fijnstof, de temperatuur en de luchtvochtigheid. Ook wordt aangegeven of vluchtige organische stoffen toe- of afnemen. Handig is dat deze luchtkwaliteitssensor ook zijn eigen schermpje heeft.

Awair Element

De Awair Element is een prettig ontworpen kastje dat de luchtkwaliteit in de gaten houdt en sensors heeft voor de temperatuur, luchtvochtigheid, CO2, luchtige organische stoffen en fijnstof. Het apparaat heeft een ingebouwd ‘scherm’ bestaande uit leds waarmee je de verschillende waarden kunt aflezen.

Awair-apparaten communiceren via wifi en gebruik je eigenlijk met een eigen app en clouddienst. Je kunt echter instellen dat Home Assistant het apparaat lokaal kan benaderen via een API-functie.

Lees ook: Slimme luchtkwaliteitsmeter: zo meet en verbeter je de luchtkwaliteit in huis

Aqara Temperature and Humidity Sensor T1

Wil je de temperatuur en luchtvochtigheid onopvallend in de gaten houden, dan heeft Aqara met de Temperature and Humidity Sensor een compacte optie. De behuizing heeft een afmeting van slechts 3,6 bij 3,6 centimeter en is nog geen centimeter plat. Een perfect apparaatje dus om op een onopvallende plek op de muur te plakken.

De sensor werkt op een CR2032-knoopcelbatterij, die zo’n twee jaar meegaat. Daarbij zijn ze ook nog eens redelijk betaalbaar, waardoor je je hele huis in de gaten kunt houden.

IKEA Badring

De IKEA Badring maakt gebruik van Zigbee voor de communicatie en detecteert waterlekkage. Leg hem dus onder je wasmachine, in je keukenkastje of andere plekken waar het risico op waterlekkage groot is en voorkom de schade die lekkage altijd veroorzaakt. Uiteraard kun je IKEA-sensors ook gebruiken in combinatie met IKEA’s eigen smarthome-systeem.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.