Kunstmatige intelligentie treffen we tegenwoordig overal aan. Op onze smartphones en computers, binnen tekstverwerkers en fotosoftware, en nu ook in onze browsers. Maar wat kun je daarmee en welke browsers zijn je aandacht waard? We presenteren in dit artikel vier opties.

Je gebruikt een webbrowser natuurlijk om over het internet te browsen (of surfen, zoals we twintig jaar geleden zeiden). In de url-balk vul je een zoekopdracht of websitenaam in en in no-time zit je op de website die je op het oog had. Dat is tegenwoordig in feite de functionaliteit van een browser, ongeacht het platform of de hardware. Maar wat als browsers méér voor je kunnen betekenen? Verschillende ontwikkelaars bieden alternatieven op basis van kunstmatige intelligentie, waardoor je sneller informatie kunt vinden.

1) Microsoft Edge met Copilot

De eerste browser op de lijst is Microsoft Edge. Dat zal voor een grote groep mensen niet als een verrassing komen. Binnen de Edge-browser vind je namelijk Microsoft Copilot. Dat is een ingebouwde chatbot die werkt op basis van ChatGPT. Op ID.nl hebben we al eerder aandacht besteed aan dit productiviteitsmonster, want je kunt hier onder meer afbeeldingen mee maken of je werk verlichten binnen de Office-apps. Daarnaast is Copilot in Amerika al een standaardonderdeel van Windows 11. Je komt de digitale assistent dus overal tegen.

Met Copilot binnen Microsoft Edge kun je niet alles doen wat we hierboven vermeldden. De functionaliteit richt zich in deze browser echt op taken die betrekking hebben op het web, of een deel van je werk. Wat je ook besluit te doen, je moet eerst een chat met Copilot aangaan. Dat doe je door de browser te downloaden en te installeren, en daarna in te loggen met je Microsoft-account. Vervolgens druk je op het Copilot-icoontje rechts bovenin. Zodra je daar op klikt, kun je aan Copilot vragen of die pagina’s kan samenvatten of een bepaalde vraag voor je wil beantwoorden.

Er is ook nog een optie waarmee Microsoft Copilot kan helpen bij het opstellen van tekstberichten. Merk je dat je tegen een writer’s block aanloopt voor je eigen blog, dan kun je Copilot om inspiratie vragen. Datzelfde geldt voor wanneer die belangrijke e-mail maar niet wil opschieten. Neem de tekst echter nooit zo over zoals die eruit komt rollen, want het zal ontvangers en lezers mettertijd opvallen dat de tekst door een AI is gegenereerd. Verder kan Copilot via Inzichten achtergrondinformatie verschaffen op basis van de website die je bezoekt.

©Wesley Akkerman

Opera met Aria

De Opera-browser pakt het fenomeen AI-browser net even anders aan dan je wellicht zou willen. Maar dat maakt de ervaring er mogelijk niet minder waardevol op. Uiteraard moet je de browser wel eerst even installeren en een account aanmaken voordat je de functies op basis van kunstmatige intelligentie kunt uitproberen, maar daarna kun je losgaan. Opera bevat namelijk drie chatbots waarmee je van alles kunt doen. Dan doelen we op Aria (het aanbod van Opera zelf), ChatGPT (bekend van OpenAI) en ChatSonic (een ChatGPT-alternatief).

Je bereikt de drie assistenten door hen links op de zijbalk te activeren. Mocht je geen zijbalk zien, klik dan op de drie streepjes rechts bovenin (Eenvoudig instellen) en scrol naar beneden totdat je Indeling ziet staan. Klik onder Sidebar op Aan en de balk verschijnt automatisch in beeld. Datzelfde geldt voor de drie chatbotknopjes. Selecteer de variant die je wilt gebruiken, log in met je account en je kunt vervolgens allerlei vragen stellen, teksten opstellen en informatie opvragen. Aria weet helaas niet dat een bepaalde vraag over de pagina gaat die je open hebt staan.

©Wesley Akkerman

Brave met Leo AI

Veel mensen kennen de Brave-browser als een mooi alternatief voor privacyvriendelijk browsen. Dit programma heeft standaard ingebouwde advertentieblokkers en verbetert de browse-ervaring verder door met Leo AI allerlei handige functies op basis van kunstmatige intelligentie aan te bieden. Als je Brave hebt gedownload, kun je Leo benaderen door op de knop voor de Zijbalk te klikken. Rechts in beeld komt er dan een extra venster tevoorschijn, waarin je leest dat Leo kan helpen bij het samenvatten van teksten en het beantwoorden van vragen.

Het kan zijn dat de knop voor de zijbalk niet meteen in beeld staat. Wellicht omdat je die een keer hebt weggehaald. Wat de reden ook is, via Meer (de drie streepjes bovenin) > Instellingen > Vormgeving > Werkbalk (een kopje op deze pagina) zie je Knop zijbalk weergeven staan. Zorg ervoor dat de schuifregelaar naar rechts staat (en ingekleurd is). Leo is meteen de eerste optie rechts bovenin. Je kunt hem verschillende vragen stellen, artikelen laten samenvatten of toelichting laten geven – en dat zonder dat je daarvoor een account hoeft aan te maken!

©Wesley Akkerman

SigmaOS met Airis

Tot slot nemen we Airis van SigmaOS nog even onder de loep. Dat is een browser die exclusief voor macOS beschikbaar is, en voorlopig ziet het er niet naar uit dat deze webbrowser naar Windows komt. In de basis probeert de browser gepersonaliseerde werkomgevingen aan te bieden, en met Airis als AI-kompaan gaat SigmaOS een stapje verder door eenvoudige taken te automatiseren en de browserervaring te optimaliseren. Vanzelfsprekend dien je hiervoor de browser te downloaden. Daarna is Airis in principe meteen beschikbaar voor gebruik. Let wel: de bot spreekt vooralsnog alleen Engels.

Je kunt Airis benaderen door rechts bovenin op het stervormige icoontje te klikken. Vervolgens kun je verschillende vragen stellen, webpagina’s samenvatten, teksten vertalen en allerlei soorten teksten laten schrijven. Je kunt zelfs complete webpagina’s toegankelijker maken door de AI hem te laten herschrijven voor een specifieke doelgroep, of door meer humor te injecteren. Alle aanpassingen zijn dan direct zichtbaar op de webpagina zelf en niet in het chatvenster.

Hoewel koken op gas voorlopig nog mag, is duidelijk dat de toekomst elektrisch is. Veel mensen stappen nu al over op elektrisch koken – vaak in combinatie met inductie. Ben jij toe aan een nieuwe kookplaat of wil je van het gas af? Dan is het goed om te weten hoe je zo’n elektrische kookplaat aansluit, waar je op moet letten en wanneer je beter een professional kunt inschakelen.

Eén, twee of drie fasen: wat betekent dat?

In tegenstelling tot een gaskookplaat, die je simpelweg aan een gasaansluiting koppelt, is een elektrische kookplaat net iets technischer. Zo'n kookplaat kan worden aangesloten op één, twee of drie elektrische fasen. Welke van de drie je nodig hebt, hangt af van het vermogen van je kookplaat én van de aansluiting in je keuken.

Een 1-fase kookplaat is het eenvoudigst. Die werkt op een gewone stekker met twee pinnen, precies zoals je gewend bent van andere apparaten in huis. Deze modellen hebben een beperkt vermogen – maximaal 3680 watt – maar zijn vaak krachtig genoeg voor wie niet al te fanatiek kookt. Aansluiten is simpel: stekker erin en je kunt aan de slag.

Voor een 2-fase kookplaat heb je een zogenoemde perilex-stekker nodig, met vijf pinnen. Die zie je vooral bij iets krachtigere inductiekookplaten. Meestal worden dit soort kookplaten zonder stekker geleverd, en is het slim om een elektricien in te schakelen voor de installatie. Het benodigde vermogen ligt tussen de 3681 en 7360 watt.

Een 3-fase kookplaat vraagt nog meer stroom en werkt op krachtstroom. Ook hier gebruik je een perilex-stekker met vijf pinnen, maar je moet wel eerst controleren of je meterkast daar op is voorbereid. De aansluitwaarde ligt boven de 7360 watt en het is belangrijk dat de aansluiting klopt – anders werkt de kookplaat niet of loop je zelfs risico op overbelasting. Laat dit daarom bij voorkeur aan een vakman over.

©vectorizer88 - stock.adobe.com

Hoe weet je welke kookplaat bij je keuken past?

Wat je kunt aansluiten, hangt af van het type stopcontact in je keuken. Heb je een standaard wandcontactdoos met twee gaten? Dan past daar alleen een 1-fase kookplaat op. Die worden meestal geleverd met stekker en snoer, zodat je hem meteen kunt gebruiken.

Zie je een perilex-stopcontact (met vijf gaten)? Dan is je keuken in principe geschikt voor een 2- of 3-fase kookplaat. Alleen weet je dan nog niet of je meterkast daadwerkelijk drie fasen aankan. Dat kun je op twee manieren controleren: met een multimeter of door in je meterkast te kijken.

Zo check je de aansluiting met een multimeter

Heb je een multimeter in huis? Dan kun je precies meten hoeveel fasen je aansluiting ondersteunt. Teken op een papier het patroon van het perilex-stopcontact en noteer per gat wat je meet. Prik met één pin in het middelste gat (de aarde) en meet met de andere pin de overige vier. Krijg je twee keer 230 volt en twee keer 0? Dan heb je een 2-fase aansluiting. Meet je drie keer 230 volt en één keer 0? Dan is het een 3-fase aansluiting. Label de gaten met ‘L’ voor stroom en ‘N’ voor nul, zodat je straks precies weet wat waar hoort.

©Dmitriy

Geen multimeter? Kijk in de meterkast

Heb je geen meetapparatuur? Dan kun je in de meterkast zien hoeveel fasen er beschikbaar zijn. Bij een 2-fase aansluiting zie je twee gekoppelde groepen met een hendel ertussen. Zie je vier gekoppelde groepen? Dan is er krachtstroom aanwezig en kun je dus ook een 3-fase kookplaat aansluiten – mits het stopcontact daar geschikt voor is.

©auremar

Zelf een kookplaat aansluiten

Ga je zelf aan de slag? Dan is het belangrijk dat je weet wat je doet. Elektriciteit is geen speelgoed, dus bij twijfel: bel een vakman. Heb je een 1-fase kookplaat met powermanagement die je op een normaal stopcontact wilt aansluiten? Dan moet je deze eerst correct instellen.

Leg om te beginnen een stuk piepschuim onder de kookplaat, zodat je hem veilig kunt omdraaien zonder krassen of barsten. Plak daarna de afdichtband rondom het apparaat, bij voorkeur zo dicht mogelijk bij de glasrand. Begin aan de achterkant, zodat de naad niet in het zicht valt.

Open het aansluitcompartiment onder de kookplaat en controleer het aansluitschema dat daar staat. Gebruik de bijgeleverde bruggetjes om de juiste verbindingen te maken. Sluit het snoer aan: bruin op L, blauw op N en geelgroen op aarde. Zet het snoer vast met trekontlasting en sluit het klepje.

Draai nu de kookplaat weer om en steek de stekker in het stopcontact. Leg de kookplaat op z’n plek in het aanrechtblad. Houd de pauzeknop vijf seconden ingedrukt om het menu te openen. Zoek via de plusknop naar het onderdeel ‘PO’ (power) en stel het vermogen in op 3.7 in plaats van 7.4. Bevestig dit door de pauzeknop nog eens vijf seconden ingedrukt te houden. Je kookplaat is nu geschikt voor een standaard aansluiting.

Een 2-fase kookplaat aansluiten: zo werkt het

Heb je een 2-fase kookplaat? Dan moet je eerst bepalen welke kleur draad bij welk contact hoort. Meet het snoer door met een multimeter, op de piepstand of op de Ohm-stand. Noteer welke draad bij welke stekkerpin hoort en gebruik die info bij het aansluiten.

Open vervolgens het aansluitvak onder de kookplaat en kijk welk aansluitschema je moet gebruiken. L1 en L2 koppel je aan de juiste stroomdraden, 01 en 02 aan de juiste nuldraad. Maak de trekontlasting los, sluit de draden aan zoals je eerder hebt gemeten, en zet alles weer stevig vast.

Steek daarna de stekker in het stopcontact en plaats de kookplaat netjes in het blad. Dankzij de afdichtband blijft alles goed op z'n plek. Zet vervolgens de kookplaat aan en test of alle kookzones werken. Krijg je een foutmelding? Dan is er waarschijnlijk iets misgegaan bij het aansluiten. Geen foutmelding? Dan is je kookplaat klaar voor gebruik.

©S.Engels

Vooral in de zomer is het vaak raak: code geel of code oranje wegens onweer. Weet jij wat je wél en juist níet moet doen als er een onweersbui nadert? Thuis kun je veel risico's beperken, maar juist buitenshuis – en zeker op de camping – is het opletten geblazen. In dit artikel lees je hoe je jezelf en anderen beschermt, of je nu binnen, buiten of aan het kamperen bent.

Lees ook: Regen, regen en nog eens regen … zo voorkom je wateroverlast

Thuis tijdens onweer: veilig, maar niet zonder risico's

In huis ben je relatief goed beschermd tegen blikseminslag, zeker als het gebouw voorzien is van een goede bliksemafleider. Toch zijn er een paar voorzorgsmaatregelen die je serieus moet nemen. Gebruik bij onweer liever geen apparaten die verbonden zijn met het stroomnet of met leidingen. Denk aan de wasmachine, een vaste telefoon of een bedrade computer. Bliksem kiest daarbij meestal de makkelijkste route naar de grond, en dat zijn vaak metalen onderdelen in huis zoals koperdraden of waterleidingen.

Trek bij voorkeur de stekkers uit het stopcontact van kwetsbare apparatuur zoals computers, tv's of de router. Een stekkerdoos met overspanningsbeveiliging biedt wel wat bescherming, maar niet bij een directe inslag. Ga liever ook niet douchen of in bad, want waterleidingen kunnen de elektrische spanning van een blikseminslag geleiden.

Ramen kun je gewoon dicht houden, en als je wilt kijken naar het natuurgeweld, doe dat dan vanaf een veilige plek binnenshuis. Zorg dat huisdieren binnen zijn en zet het alarmsysteem even uit als dat storingsgevoelig is bij blikseminslag.

Buiten bij onweer: voorkom dat je zelf bliksemafleider bent

Ben je onderweg of buiten als het begint te donderen, dan is het zaak om snel te handelen.

Onthoud: als je de bliksem ziet en binnen 10 seconden de donder hoort, zit je binnen de gevarenzone. Zoek dan zo snel mogelijk een veilige schuilplek.

De veiligste plek is een gebouw met muren en een dak – bijvoorbeeld een winkel, huis of station. Een auto met metalen carrosserie is ook een prima optie. Die werkt als een kooi van Faraday en geleidt de stroom om je heen in plaats van door je heen.

Vermijd tijdens onweer open velden zoals weilanden of sportterreinen, want daar ben je letterlijk het hoogste punt. Ook hooggelegen plekken zoals duinen of heuveltoppen vormen een risico. Zoek geen beschutting onder een boom die in z'n eentje op een veld staat – dat is juist een bliksemmagneet. Blijf verder uit de buurt van metalen objecten zoals hekken, masten of fietsen, en houd afstand van water – of dat nu een meer, sloot of zwembad is.

Kun je nergens heen? Maak jezelf dan zo klein mogelijk: hurk neer op je voetzolen, houd je voeten tegen elkaar en wikkel je armen om je knieën. Ga niet liggen; zo vergroot je je contactoppervlak met de grond, wat het risico op aardstroom vergroot.

©ID.nl

Kamperen met onweer: extra opletten in tent of caravan

Kamperen geeft een gevoel van vrijheid, maar bij onweer ben je juist extra kwetsbaar. Een tent biedt geen enkele bescherming tegen bliksem, hoe stevig het doek ook is. Het metalen frame vergroot het risico juist, vooral als je op een open veld kampeert of vlak bij een losse boom staat.

Als er onweer op komst is, zoek dan zo snel mogelijk een veilig onderkomen. Een stenen sanitairgebouw, de receptie of je auto bieden veel meer bescherming dan een tent. Zit je in een camper of caravan met een metalen buitenkant? Dan ben je redelijk veilig, mits je ramen en deuren gesloten houdt en geen contact maakt met metalen delen. Stacaravans met een houten of kunststof omhulsel bieden die bescherming niet: het klopt dat ze geen stroom geleiden, maar ze voeren die ook niet af. Daardoor kan een blikseminslag via leidingen of metalen onderdelen binnen alsnog gevaarlijk uitpakken. Tijdens onweer blijf je dus beter uit de buurt van dat soort constructies.

Laat ook je elektronische spullen niet in de tent of aan opladers zitten. Berg ze los op, zonder kabels of contact met de grond.

Staan er bomen op de camping? Zorg dat je tent daar niet direct onder staat. Bij inslag kunnen takken afbreken of kan de bliksem via de wortels naar de grond doorslaan. Ook op campings in de bergen of aan open water is het risico op blikseminslag extra hoog – check bij aankomst wat de aanbevolen schuilplaatsen zijn.

Tot slot: een goede voorbereiding helpt

Kijk altijd naar de weersvoorspelling voordat je op pad gaat. Veel weerapps geven een melding bij onweerskansen, vaak met een tijdsindicatie en locatie. Op de camping is het handig om bij aankomst al te weten waar je naartoe kunt bij slecht weer.

Zorg ook dat je zaklamp, powerbank en radio of noodaccu paraat hebt als je kampeert, voor het geval de stroom uitvalt. En vooral: blijf rustig. Onweer is gevaarlijk, maar met de juiste kennis en voorzorgsmaatregelen voorkom je ongelukken.