Boetes voor het downloaden van films en series (die vaak niet legaal beschikbaar zijn), de invoering van een draconische ‘sleepwet’ en talloze bedrijven die maar wat graag willen weten wat je online uitvoert – het zijn stuk voor stuk redenen om een goede vpn te nemen. Gelukkig is er keuze zat: voor elk doel is een goede vpn te vinden. Dit zijn de 15 beste vpn-diensten!

Waar moet je op letten?

1 Private Internet Access

Al jaren is Private Internet Access (PIA) een grote favoriet onder vpn-gebruikers, met name door de spotgoedkope prijs die door maar weinig concurrenten kan worden geëvenaard. Ondanks de lage prijs hoef je bijna nergens op in te leveren: snelheid, servers, gebruiksgemak – ze zijn allemaal aanwezig. Bovendien is Private Internet Access een van de weinige bedrijven dat kan aantonen geen gebruiksgegevens te loggen. Niet dat andere vpn-diensten dat per se wél doen, maar PIA bewees tijdens een rechtszaak met de FBI niets bij te houden. Een van de beste keuzes voor... nou ja, eigenlijk iedereen!

©PXimport

2 TorGuard

TorGuard heeft niets te maken met Tor, maar is speciaal ontwikkeld voor torrent-downloaders. Inmiddels is het bij (bijna) elke vpn wel toegestaan via p2p te downloaden en is TorGuard niet meer heel uniek. Toch is het nog steeds een van de meest geavanceerde torrentprogramma’s met een reeks configuraties waar alleen de echte pro’s iets mee kunnen: verschillende ssl-protocols, verschillende sleutels en encryptiestandaarden, en op veel manieren te implementeren. Wel is de desktopclient behoorlijk gedateerd en zijn er veel verschillende, verwarrende pakketten te koop. Maar goed, als je weet wat je doet en wilt, is dat natuurlijk geen probleem!

3 WindScribe

Een gratis vpn moet je nooit vertrouwen, maar soms zijn er gratis proefversies die helemaal niet verkeerd zijn. WindScribe onderscheidt zich als vpn op twee manieren: een gratis versie met een royale 10 gigabyte die je mag verstoken (wel slechts op één apparaat en niet voor bittorrentverkeer), en een betaalde versie die je op een oneindig aantal apparaten tegelijk kunt gebruiken. Ook de prijs van deze vpn is prima, al moeten we zeggen dat het zeker op Amerikaanse servers niet de snelste verbindingen haalt die we van een vpn zouden willen.

©PXimport

4 NordVPN

NordVPN is een van de duurste vpn’s uit ons overzicht, maar daarvoor krijg je ook wel het beste van het beste. Niet alleen is NordVPN qua opties en servers bijzonder uitgebreid, het bedrijf steekt ook buitengewoon veel aandacht in zijn beveiliging. Waar de meeste vpn’s nog enkel pptp- en l2tp-protocols ondersteunen, is NordVPN inmiddels bezig met de uitrol van het nieuwe (en betere) IKEv2. Ook kun je servers op specifieke wensen selecteren, zoals servers met extra bescherming tegen DDoS-aanvallen of waarmee je via het Tor-protocol kunt surfen. NordVPN heeft een lifetime-abonnement beschikbaar.

©PXimport

5 TunnelBear

Dat vpn’s helemaal niet saai hoeven te zijn, bewijst TunnelBear, een vrolijk programma dat je opvrolijkt met geanimeerde beren die her en der door de software verstopt zitten. Uiteraard willen we méér dan dat, maar TunnelBear is voornamelijk geschikt als je een vpn zoekt die je even snel kunt aanzetten of die je kunt aanraden aan familieleden die ‘gewoon weleens e-mailen vanaf de camping’. Het probleem met TunnelBear is dat je er geen torrents mee kunt downloaden. Het Bittorrent-protocol wordt geblokkeerd, dus als je je vpn juist daarvoor wilt gebruiken, kun je beter verder kijken.

©PXimport

6 Freedome

Opvallend aan Freedome is niet zozeer de dienst zelf, maar de prijspakketten. In tegenstelling tot de meeste vpn’s kun je bij Freedome maar één periode kiezen om de dienst af te nemen (twaalf maanden), maar de prijs verschilt per aantal apparaten. Er zijn pakketten voor drie, vijf of zeven apparaten die je met Freedome kunt ondersteunen, dus een gezinspakket voor meerdere familieleden is al snel een aantrekkelijke deal. Daarnaast is de dienst prima, met genoeg servers om uit te kiezen en snelheden waar je bijna geen last van hebt. De Android-app van Freedome wordt helaas misbruikt om een overbodige virusscanner op je toestel op te dringen.

©PXimport

7 Express VPN

Express VPN onderscheidt zich op één heel belangrijk onderdeel van andere vpn’s: je kunt hier op moment van schrijven nog steeds de Amerikaanse Netflix mee kijken! Sinds de streamingservice vpn’s vorig jaar begon te blokkeren, kun je het aanbod helaas niet meer vergroten door de Amerikaanse catalogus te bekijken, maar met Express kan dat nog wel gewoon. Daar staat tegenover dat je veel geld betaalt en daar maar een magere drie verbindingen tegelijk mee kunt opzetten. Bovendien is er geen gratis proefversie beschikbaar. Wel staan er aangenaam veel artikelen online over hoe je Express handmatig op andere apparaten, zoals je smart-tv, kunt installeren.

©PXimport

8 PureVPN

Vpn’s mogen dan lekker veilig zijn, ze trekken je internetsnelheid wel flink omlaag en dat is vaak flink frustrerend. Veel vpn-diensten hebben de afgelopen jaren gelukkig veel maatregelen genomen om die snelheid wat op te krikken, maar nog steeds kan een trage vpn een bron van ergernis zijn. Als dat je belangrijkste probleem is, moet je bij Pure VPN zijn. Deze dienst heeft misschien niet het grootste aantal servers, maar komt keer op keer als snelste uit tests en ook wij merkten amper dat deze vpn op de achtergrond draaide. Woosh!

9 Hotspot Shield

Qua prijs zit Hotspot Shield iets boven het gemiddelde, maar dat hebben we graag over voor een vpn met deze snelheden. Maar wat Hotspot Shield pas écht interessant maakt, is de ‘lifetime subscription’, waarmee je voor € 139,99 voor de rest van je leven gebruik kunt maken van deze vpn. Dat is nogal een toewijding, maar bedenk maar zo: als je de vpn meer dan anderhalf jaar gebruikt, ben je al goedkoper uit dan wanneer je het jaarabonnement afsluit. En als je het dan nóg niks vindt, kun je altijd nog je geld binnen 45 dagen terugvragen.

©PXimport

10 ZenMate

Een vpn is niet alleen geschikt voor power-users, maar ook voor je minder technisch onderlegde familieleden. Als je die een vpn moet aanraden waarvan meteen duidelijk is hoe je het gebruikt, dan is ZenMate een goede optie. Geen flauwekul, simpele menu’s en weinig ingewikkelde opties. Dat betekent wel dat iedereen die méér uit zijn vpn wil halen dan alleen even een snelle verbinding niet veel met ZenMate kan. Je eigen securityprotocol kiezen is bijvoorbeeld niet mogelijk, maar als je dat soort dingen niet nodig hebt, zit je met ZenMate gewoon goed.

11 CyberGhost

Sommige vpn’s springen op geen enkele manier écht uit de verf, maar dat betekent niet dat ze niet goed zijn. CyberGhost is zo’n dienst, waarbij je weliswaar geen extra’s of aparte functies krijgt, maar wel een degelijke vpn tegen een goede prijs. Zeker als je gaat voor de tweejarige optie zit je bij CyberGhost goed; die wordt dan een stuk goedkoper dan heel veel concurrenten. Combineer dat met een gezond aantal servers in veel landen, veel verschillende opties, een killswitch en autostart ... Vertrouw je het niet? Dan kun je op cyberghostvpn.com/team een bio lezen van elke medewerker in het bedrijf, inclusief de schoonmaakster!

©PXimport

12 Mullvad

Eén zwakke plek van heel veel vpn-diensten is het betaalsysteem. Je kunt nog zo goed beveiligd zijn, als je je vpn betaalt met een persoonlijke creditcard en een e-mailadres, ben je vaak toch nog te achterhalen. Mocht je daar bang voor zijn, dan kun je bij Mullvad terecht. Daar kun je namelijk betalen met een hele rits aan anonieme betaalmiddelen zoals bitcoin, en je kunt zelfs per post cash naar het bedrijf sturen. Ook heb je geen e-mailadres nodig om een account aan te maken. Voor 5 euro per maand krijg je dan een vpn-dienst met een goede snelheid (maar niet het allersnelst) en een flink aantal opties.

©PXimport

13 SurfEasy

SurfEasy is de vpn-dienst die in 2015 werd overgenomen door Opera, de browsermaker die de laatste jaren erg veel inzet op privacy. De techniek achter SurfEasy wordt tegenwoordig ook gebruikt in Opera’s gratis proxydienst, maar je kunt het ook als op zichzelf staande betaalde vpn gebruiken. Er zijn verschillende abonnementen voorhanden, waarbij je de vpn op één of vijf apparaten tegelijk kunt gebruiken en waarbij je een verschillend aantal servers kunt kiezen. Let wel op, want alleen met het duurste pakket kun je ook torrents downloaden.

14 VyprVPN

Vypr is een vpn van het Amerikaanse GoldenFrog en is vooral interessant voor wie héél veel verschillende servers zoekt. Met VyprVPN kun je verbinden met ruim 200.000 verschillende ip-adressen, verdeeld over meer dan 700 servers over de hele wereld. Daarnaast is er niet heel veel opmerkelijks te vermelden over VyprVPN, maar misschien is dat juist wel de kracht: geen gedoe, makkelijk te installeren, geen problemen met snelheid en duidelijke apps voor desktop en mobiel. Dat is ook weleens fijn.

©PXimport

15 Tor

Oké vooruit, we spelen een klein beetje vals met deze, maar geen vpn-lijst is compleet zonder het (gratis!) Tor-protocol. Dat is ontwikkeld door privacy-activisten en wordt al jaren gezien als nagenoeg onkraakbaar: opsporingsdiensten kunnen de encryptie tot op de dag van vandaag niet omzeilen. Het nadeel van Tor is wel dat het je internetverkeer via een half dozijn proxy’s stuurt en dat je verbinding daar extreem langzaam van wordt, dus om te streamen kun je beter iets anders zoeken. Maar als je zeker wilt weten dat je écht geen last van pottenkijkers hebt, is er geen beter alternatief.

©PXimport

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.