ID.nl logo
De zin en onzin van 4K en hoger
© PXimport
Huis

De zin en onzin van 4K en hoger

Fabrikanten zijn goed op stoom als het gaat om resoluties van tv’s. 4K is inmiddels de norm en 8K staat op het punt de nieuwe ongekroonde koning te worden. Leuk. Maar is het zinvol? Dat valt in de praktijk best tegen!

De stap van ‘standard definition’ (SD) televisie, zoals we die decennia lang kenden van de aloude beeldbuis-tv naar ‘high definition’ (HD) was een grote. Full HD levert een resolutie van 1920 x 1080 pixels. In vergelijking met de aloude beeldbuis-tv die een (omgerekende) resolutie kende van 768 x 576 pixels was het alsof je ineens naar real-life beelden zat te kijken. Ook de overgang van de beeldbuis naar LCD was een verademing, vanwege bijvoorbeeld het ontbreken van trillingen. Eigenlijk is die Full HD-resolutie nog altijd de ‘sweet spot’ voor vele toepassingen. Denk aan pc- en laptopschermen, maar natuurlijk ook aan de huiskamer-tv. Bij een normale kijkafstand en normale schermafmetingen levert het een haarscherp beeld op waarbij geen afzonderlijke pixel te zien is.

Marketing

Waarom dan toch 4K en inmiddels zelfs 8K? Wel, ten eerste is dat – natuurlijk – een marketingverhaal. Aan de huidige tv valt eigenlijk nog verrassend weinig te verbeteren. Kies uit LCD of OLED, waarbij geldt dat bij deze laatstgenoemde variant de pixels zelf licht uitstralen. Uit is zwart en dus écht zwart, wat voor een uitstekend contrast zorgt. Maar wel tegen een prijs: OLED-schermen gaan minder lang mee dan een LCD-scherm, terwijl ook het gevaar op inbranden aanwezig is. Veelbelovend zijn microled-schermen. OLED-schermen zijn gebaseerd op organisch materiaal dat relatief snel ‘vergaat’. Microled’s zijn ‘echte’ LED’s met dezelfde kenmerken als de LED-indicator op je portable radio of het display van je klokradio. Ze hebben de dus geen last van organische achteruitgang en gaan veel langer mee. De eerste toestellen staan inmiddels op springen. Zodra de prijs voldoende daalt, vagen ze de OLED-schermen weg. Dát is een veel grotere doorbraak dan steeds maar stijgende resoluties.

Kijkafstand versus schermgrootte

Goed, terug naar die resolutie. Daarbij maakt het niet uit welk type scherm je gebruikt. Op zich klinkt het natuurlijk logisch: hoe meer pixels, hoe scherper je beeld wordt. Echter: dat geldt eigenlijk alleen als je dichter op dat scherm zit. Bij een bepaalde afstand zie je geen enkel verschil meer tussen Full HD, 4K en 8K. En dan doelen we op een vergelijking met dezelfde schermgrootte. Ga jij een mega-grote tv in je huiskamer hangen, terwijl je niet ver genoeg van dat toestel vandaan zit dan merk je wel een verschil tussen Full HD en 4K. De pixels worden immers groter en dus duidelijker zichtbaar bij een lagere resolutie. Het gaat dus echt om kijkafstand versus schermgrootte. Waarbij je je natuurlijk af kunt vragen of een mega-tv in de huiskamer echt lekker kijkt. Maar da’s een kwestie van persoonlijke smaak.

©PXimport

Stijgend energieverbruik

Het energieverbruik van hogere resoluties is ook een probleempje. Zowel bij de bron als in de tv zelf. De televisie moet simpelweg veel meer data verwerken bij hogere resoluties, wat krachtiger beeldprocessoren vereist. Ook het smart deel van de tv moet overweg kunnen met de hoge resolutie, wat een steviger interne GPU vereist. Sluit jij een laptop, game console of capabele tablet aan op een 4K of zelfs 8K-scherm, dan heb je een knappe GPU nodig om een acceptabele framerate bij die resoluties te houden. Een steviger GPU met vooral ook meer videogeheugen vreet energie. Het is precies de reden dat veel laptops nog altijd met een Full HD scherm worden uitgeleverd. Los van de flink hogere kosten van de GPU is het energieverbruik simpelweg een probleem.

Computer en hoge schermresoluties

Dat 4K-schermen best bruikbaar zijn bewijst Apple alweer een tijdje met z’n iMac’s. We zien daar wel meteen een ander – keurig opgelost – ‘probleem’. Eigenlijk is die 4K-resolutie zinloos voor computergebruik. Zinloos in die zin, dat de gebruikersinterface wel heel priegelige elementen zou gaan tonen. Daarom zet Apple een soort van virtuele resolutie in. Daarbij wordt een lagere resolutie – bijvoorbeeld 1920 x 1080 – ‘uitgesmeerd’ over 4K. Scaling heet dat, en als je het goed doet levert dat haarscherpe beelden op. Voordeel is dat veel programma’s niet in 4K-resolutie hoeven te rekenen, zoals bijvoorbeeld een tekstverwerker. Kortom: de volledige 4K-resolutie van het scherm wordt ten volle benut, maar programma’s ‘zien’ een lagere resolutie. Dezelfde truc wordt trouwens ook toegepast bij iPad’s. Windows 10 kent ook een vorm van scaling, maar die is eigenlijk dramatisch van kwaliteit. Het levert wollige teksten op en andere vage schermelementen. Behalve voor gamen heeft een hogere resolutie dan Full HD onder Windows dan ook nauwelijks zin. Je kijkt ofwel naar veel te kleine schermteksten, pictogrammen en wat dan ook. Of je kiest voor scaling, waarna de beeldkwaliteit hollend achteruit gaat. Je ziet hier duidelijk de roots van Windows: het kantoor, alwaar fratsen als zeer hoge resoluties geen rol spelen. Mac’s komen traditioneel uit de grafische hoek, waarbij zeer veel aandacht wordt besteed aan scherpe weergave onder alle omstandigheden.

©PXimport

Arme gamer: je blijft investeren

Voor gamers betekent gamen in 4K-resolutie een forse investering in hardware (om het over 8K maar helemaal niet te hebben). Mits je tenminste in de hoogste resolutie op 60 beelden per seconde wilt kunnen spelen, zonder irritante vertragingen en haperingen. De videokaart met GPU speelt hier de grootste rol, inclusief de hoeveelheid videogeheugen. Goedkoop zijn videokaarten die 60 fps op 4K resolutie onder alle omstandigheden halen niet bepaald. Bovendien is het een kat-en-muisspel. Games worden grafisch steeds zwaarder, waardoor je vroeger of later tegen een exemplaar aanloopt dat je videokaart niet meer bij kan benen. Dan kun je je afvragen wat slimmer is: wéér een nieuwe videokaart kopen, of simpelweg op een wat lagere resolutie gaan spelen?

▼ Volgende artikel
Dit is wat One UI 7 op de Samsung Galaxy S25 te bieden heeft
© Wesley Akkerman
Huis

Dit is wat One UI 7 op de Samsung Galaxy S25 te bieden heeft

De Samsung Galaxy S25-lijn is de eerste smartphonereeks die beschikt over versie 7 van One UI, de Samsung-softwareschil die je aantreft op de Android-apparaten van het bedrijf. In dit artikel lees je wat je allemaal verwachten kunt van One UI 7.

One UI 7 heeft verschillende softwaremogelijkheden die niet altijd aan bod komen in een recensie, maar die wel heel handig kunnen zijn. We nemen je mee langs de belangrijkste wijzigingen aan het systeem en kijken onder meer naar: • Systeemaanpassingen • Now Bar en Now Brief • Het aanpasbare snelmenu • De overige AI-mogelijkheden

Lees ook: Review Samsung Galaxy S25 Ultra – Slimme AI of slimme marketing?

De rek is inmiddels wel uit de smartphoneontwikkeling. Fabrikanten kunnen nauwelijks nog innovatieve onderdelen toevoegen, omdat de slimme telefoon inmiddels zo goed als alles kan. Vooral op hardwaregebied valt er weinig nieuws meer te verwachten. Natuurlijk zullen we nog verbeteringen zien in camera's, processors en accu's, maar in grote lijnen is de smartphone uitontwikkeld. Daardoor zijn ze tegenwoordig net zo spannend als wasmachines: ze doen wat ze moeten doen.

Dat betekent echter niet dat er geen nieuwe functies worden ontwikkeld. Die zitten vooral in software. De Google Pixel 9-reeks zette die trend medio 2024 in met een verrassend snelle opvolger van de Pixel 8-serie. OnePlus, Asus en Samsung volgen die lijn en leggen de nadruk op software. One UI 7 is daar het beste voorbeeld van. Zonder die softwareschil had Samsung net zo goed een jaar aan smartphonelanceringen kunnen overslaan.

Systeemaanpassingen

Maar wat maakt One UI 7 dan zo bijzonder? We hebben de afgelopen weken de drie verschillende Samsung Galaxy S25-toestellen getest en zijn tot de onderstaande observaties gekomen. Zo is het onder meer mogelijk om een verticale applade in te stellen. Daarmee bedoelen we dat je al je apps in de applade kunt bekijken door omhoog en omlaag te vegen (in plaats van naar links en rechts). Dat regel je door de lade te openen, onderin op de drie puntjes te tikken en dan Sorteren > Alfabetische volgorde te selecteren.

Daarnaast valt op dat de animaties in One UI 7 veel soepeler zijn dan voorheen. Ze ogen en voelen gestroomlijnd, wat het hele systeem een verfijnde en samenhangende uitstraling geeft. In eerste instantie merk je dit misschien niet direct, maar na een paar uur gebruik valt de soepelheid steeds meer op. Ook de vernieuwde systeemiconen dragen bij aan de prettige bediening op de S25-modellen. One UI 7 voelt daardoor even modern als afgewerkt aan – en dat is een groot compliment.

©Wesley Akkerman

Hier zie je de menu-opties staan voor het opnieuw rangschrikken van de applade.

Now Bar en Now Brief

Ook biedt One UI 7 ruimte aan twee nieuwe onderdelen, de Now Bar en Now Brief. Hoewel ze enkele overeenkomsten hebben, gebruik je ze allebei op andere momenten. De Now Bar is een soort zwevend eiland (waar hebben we dat eerder gehoord) onderaan het vergrendelde scherm van je Galaxy, waar je basale interface-elementen in aantreft – denk aan een opnameknop voor een geluidsopname of bijvoorbeeld wegwijzers van Google Maps. Zo kun je snel iets regelen zonder je smartphone te hoeven ontgrendelen..

Now Brief daarentegen is veel uitgebreider. Dit is een apart onderdeel binnen One UI 7 waar veel AI-opties moeten samenkomen. Now Brief biedt op drie momenten van de dag een overzicht aan van onder meer het weer, het verkeer, je agenda-afspraken en bijvoorbeeld een Spotify-afspeellijst. Het moet je helpen de dag voor te bereiden, door te komen en erop terug te kijken. Zie dit als een soort persoonlijke dag-overzicht dus. Daarmee kan de Samsung Galaxy S25 Ultra, en later ook andere Galaxy's, dienen als een persoonlijke assistent.

©Wesley Akkerman

Dit is het thuisscherm van de Galaxy S25. Rechts van het weerbericht zie je twee widgets staan: de bovenste is een snelkoppeling naar Now Brief.

Aanpasbaar snelmenu

Een ander onderdeel dat het vermelden waard is, is het snelmenu. Daarmee doelen we op het menu dat je van boven naar beneden trek. Daarin staan allerlei opties, bijvoorbeeld voor wifi, bluetooth en andere kernonderdelen. Daar kon je al langer allerlei dingen in wijzigen, zoals bijvoorbeeld de knoppenindeling. Maar in ONe UI 7 ziet het er wel anders uit. Als je de Samsung Galaxy S25 Ultra opstart, dan heeft Samsung dit snelmenu voor je in twee delen opgedeeld. In het kader van overzicht – maar dat beteken ook dat je moet weten aan welke kant je de boel naar beneden moet trekken. Links geeft meldingen, terwijl je vanaf rechts de instellingen bekijkt.

Vind je deze tweedeling niet prettig? Je kunt gelukkig ook alles weer heel makkelijk in één overzicht bij elkaar zetten (zonder dat je daar bijvoorbeeld een aparte app als Good Lock voor hoeft te downloaden). Wanneer je dit doet, dan krijg je met een enkele swipe toegang tot zowel de notificaties als de opties. Je stelt dit met een paar simpele stappen in. Trek je snelmenu vanaf rechts naar beneden en tik op het potloodicoon aan de rechterkant. Tik nu op Vensterinstellingen (links) en tik op het volgende scherm op Samen. Tik nu op Gereed om de keuze te bevestigen. Vanaf dat moment heb je (weer) één snelmenu.

©Wesley Akkerman

Dit is het aangepaste snelmenu, dat notificaties en instellingen samenvoegt.

Overige AI-mogelijkheden

Tot slot kijken we naar de overige AI-mogelijkheden van de Samsung Galaxy S25-serie. Zo is het onder meer mogelijk Google Gemini te gebruiken. Dat doe je door de powerknop kort in te drukken: de assistent komt dan vanzelf vanaf beneden omhoog. Op moderne Galaxy's biedt Gemini ondersteuning aan voor verschillende Samsung- en Google-apps, waardoor het mogelijk is die apps aan te spreken en dingen uit te laten voeren met een stemcommando. Soms kun je zodoende twee of drie apps in één keer iets voor je laten doen, met één commando.

Op moment van schrijven lijken de mogelijkheden al redelijk uitgebreid te zijn, maar eerlijk is eerlijk: schijn bedriegt. Momenteel werken alleen de genoemde apps met deze AI-functie. Datzelfde geldt overigens voor Now Brief, als we daar nog even kort op terugkomen. Alleen de echt grote namen binnen de Google Play Store zullen direct werken met dit soort diensten. In de toekomst wordt dat aanbod uitgebreid. Nederlandse apps, zoals die van de NS bijvoorbeeld, werken hier nog niet mee. Daardoor is de waarde van dit soort AI-opties nu nog twijfelachtig.

©Wesley Akkerman

Als je op de powerknop drukt, komt Google Gemini naar boven. Zo ziet dat eruit.

▼ Volgende artikel
Wintersport voorbij? Zo houd je je skikleding fris en waterdicht
© Gorilla
Huis

Wintersport voorbij? Zo houd je je skikleding fris en waterdicht

Na een week vol sneeuwpret, frisse berglucht en indrukwekkende pistes is je skikleding niet meer zo fris. Eenmaal thuis gekomen blijft de tas met vuile was liggen voor de wasmachine. Want hoe was je eigenlijk skikleding? Als je je kleding niet goed wast en opbergt, is de kans groot dat je volgend jaar niet zo warm en droog blijft tijdens de afdaling. Onze tips helpen je om je skikleding te wassen, drogen en veilig op te bergen voor volgend jaar.

Dit artikel in het kort: ⛷️ Wacht niet te lang met je skikleding wassen. ⛷️ Bereid de kleding voor op de wasbeurt. ⛷️ Was op lage temperaturen met weinig wasmiddel en geen wasverzachter. ⛷️ Impregneer de kleding. ⛷️ Droog de kleding in een geventileerde ruimte.

Lees ook: Dit wil je weten over de wasprogramma's van je wasmachine

Was snel na je weekje wintersport

Het op de juiste wijze je skikleding wassen is belangrijk: daardoor blijft de kwaliteit van de kleding goed. Ook blijft de kleding warm en waterdicht. Veel skikleding is gemaakt van kunststoffen, zoals polyamide en polyester. Deze stoffen zijn waterafstotend, sterk en licht. De kleding is van tevoren extra behandeld om ze waterdicht te maken, waardoor sneeuw of regen niet door de kleding komt. Was je de kleding verkeerd? Dan kan de beschermende functie verloren gaan. Je zweet en vuiligheid tasten de kleding namelijk aan. Laat je skikleding na wintersport dus niet te lang voor de wasmachine liggen.

Check voordat je gaat wassen altijd het wasetiket van de kleding. Dan weet je precies hoe het kledingstuk gewassen mag worden. Lees ook: Betekenis wassymbolen: wat zijn die wasvoorschriften?

©Lyudmila

Wasmiddel en voorbereiding

Gebruik weinig wasmiddel om je skikleding te wassen. En koop een speciaal wasmiddel voor sport- en outdoorkleding om zeker te weten dat het goed is of gebruik een fijnwasmiddel. Giet er geen wasverzachter bij, want dat is niet goed voor de kleding. Laat de kleding ook niet stomen en gebruik geen bleekmiddelen.

Bereid de kleding altijd eerst voor op de wasbeurt. Leeg alle zakken, sluit alle ritsen, knopen en klittenband om schade aan de stoffen te voorkomen. Zitten er vlekken op de kleding? Behandel deze eerst. Zorg dat de kleding binnenstebuiten de wasmachine in gaat. Ook belangrijk: doe de trommel niet te vol. Er moet voldoende ruimte zijn wil de kleding schoon worden.

Wassen met de wasmachine

Nu de kleding op de juiste wijze in de wasmachine zit, is het tijd om het juiste programma aan te zetten. Kies een programma met lage temperaturen, maximaal 30 °C. Hogere temperaturen kunnen ervoor zorgen dat de waterdichte coating beschadigd raakt. Zit er een speciaal programma op je wasmachine voor outdoor kleding? Kies dan dit programma. Het programma heeft een laag toerental bij het centrifugeren. Doe naast je skikleding geen andere kleding in de wasmachine.

©Oriol Roca

Waterdicht maken van de skikleding

Heb je voor deze wintersportvakantie net nieuwe kleding gekocht? Dan is de kans groot dat deze gewoon waterdicht is gebleven na de wasbeurt. Als je kleding wat ouder is, kan het zijn dat deze niet meer zo waterdicht is als voorheen. Misschien heb je tijdens het skiën of snowboarden wel gemerkt dat er wat vocht doorheen kwam. Was dan de kleding nog een keer, maar nu met een impregneermiddel. Of spuit de kleding in met een speciale waterdicht-spray.

Drogen en opbergen

Als er op het waslabel staat dat de skikleding in de droger mag, dan kun je de kleding zo laten drogen. Anders hang je de kleding op, of leg je die ergens plat neer. Dit doe je in een ruimte waar er genoeg ventilatie is. Hang de kleding niet op in de zon. Drogen op een verwarming kun je beter ook niet doen.

Het wasetiket geeft ook aan of je de kleding mag strijken, mocht je de behoefte hebben om je skibroek te strijken. Je mag de kleding dan op een lage temperatuur strijken. Omdat je de skikleding een lange tijd waarschijnlijk niet meer gebruikt, is het verstandig om de kleding goed op te bergen. Hang de kleding op aan een haakje in de kast of vouw de kleding losjes op, zodat het op een plank kan liggen. Daardoor haal je je kleding volgend jaar weer fris uit de kast, direct klaar om van de pistes te zoeven.