ID.nl logo
Oled, wat is dat eigenlijk...?
Zekerheid & gemak

Oled, wat is dat eigenlijk...?

Smartphones, tablets, tv's en andere apparaten zijn steeds vaker voorzien van oled schermen. Maar wat zijn dat nou eigenlijk precies en verschijnen er alweer betere technieken aan de horizon?

De kans is levensgroot dat jouw nieuwe smartphone of tv over een oled-scherm beschikt. Vroeger was de standaard TFT. Dergelijke beeldschermen waren (en zijn) opgebouwd uit op het glas zelf aangebrachte transistoren. Die schakelen vervolgens vloeibare kristallen - per pixel verdeeld over de primaire kleuren rood, groen en blauw - op lichtdoorlatend of blokkerend (of gedeeltelijk lichtdoorlatend). Op die manier zijn alle mogelijke kleuren te mengen. Wel is een egale achtergrondverlichting met puur wit licht nodig. Precies dat maakt een TFT-scherm minder energie-efficiënt. Zelfs als je namelijk alle pixels zwart zou maken, gebruikt het geheel dezelfde energie als bij alle pixels wit. De achtergrondverlichting blijft namelijk altijd branden.Ook geldt dat een 'zwarte' pixel de achtergrondverlichting nooit 100% tegen zal houden; er blijft dus altijd een heel klein beetje licht doorschijnen. Voor dagelijks gebruik geen drama, de verhoudingen tussen de lichte en donkere delen zijn zo groot dat je ogen zwart gewoon als zwart interpreteren.

Zwarter met oled

Toch zijn beide nadelen (energieverbruik en licht-doorschijning) eenvoudig op te lossen. Namelijk door elke pixel in beeld zelf licht te laten genereren. Dat kan bijvoorbeeld met oled's. Dat zijn led's die opgebouwd zijn uit een organisch materiaal dat eenvoudig aan te brengen is op een glasplaat (of kunststof drager). De pixels zijn weer opgebouwd uit clusters van rode, groene en blauwe exemplaren, maar deze keer dus uit een echt oplichtend minuscuul led'je. Daarbij geldt: led's die uit staan of minder helder licht produceren verbruiken geen of minder energie dan volop brandende exemplaren. Een oled-scherm is dus (vooral als veel zwarte of donkere delen in het getoonde beeld staan) energiezuiniger. Het verklaart ook waarom fabrikanten van smartphones blij zijn met donkere thema's: die zijn energiezuiniger, waardoor je batterijlading langer mee gaat. Verder geldt dat uit ook echt uit is, ofwel: zwart is zwart, zonder restlicht. Bij lcd- en tft-panelen is zwart wat grauwer, omdat er licht aan te pas komt.

©PXimport

Nadelen van oled

Helaas kent de oled ook nadelen. Ten eerste is er de duidelijk kortere levensduur. Omdat de led's gemaakt zijn van een organisch basismateriaal degradeert ('bederft') dat na een bepaalde tijd. Inmiddels zijn we op het punt aanbeland waarbij fabrikanten claimen dat de levensuur van oled's minstens zo lang is als die van gewone led's. Dat valt nog altijd te betwijfelen, maar het is iets wat de tijd zal leren. Een ander euvel is dat een oude bekende z'n intrede weer heeft gedaan: inbranden. Lang stilstaande beelden op een oledscherm (denk aan een menubalk, zenderlogo, klokje enzovoorts) vormen na verloop van tijd een soort van permanente schaduw. Als je dan een ander beeld zonder dat element bekijkt zie je het element nog steeds vaag in beeld. Uit onderzoek van de Consumentenbond blijkt overigens dat de kans dat je er iets van merkt klein is. Met name televisies hebben trucs aan boord om inbranden te voorkomen. Door bijvoorbeeld niet bewegende, vaststaande elementen te detecteren en - ongemerkt - af en toe eens een paar pixels op te schuiven. Ook is het verstandig om oled-tv's standby te laten staan. Als jij slaapt, worden met regelmaat onderhoudsprogramma's uitgevoerd die de beeldweergave zo optimaal mogelijk houden. Hoewel het in theorie mogelijk is, zul je er in praktijk niet snel wat van merken. Je aankoop niet doen, vanwege angst voor inbrandende beelden is dus onnodig.

De toekomst van oled: Microled?

Inmiddels zijn we weer een stap verder en is het langzaam aan mogelijk geworden om ook 'echte' led's economisch verantwoord op een glasplaat aan te brengen. Deze chemische led's hebben simpelweg dezelfde lange levensduur als de led's die je kent van bijvoorbeeld indicatoren of je zaklamp. Kortom: nagenoeg onverwoestbaar. Op dit moment verschijnen de eerste tv's met Microled's op de markt. Die zijn (net als oled en lcd-televisies) uit de begindagen nog tamelijk aan de prijs. Maar de verwachting is dat dit snel gaat veranderen. Over een paar jaar kan de Microled de nieuwe standaard zijn.

▼ Volgende artikel
Btw-verhoging media, cultuur en sport (voorlopig) van de baan
Zekerheid & gemak

Btw-verhoging media, cultuur en sport (voorlopig) van de baan

De voorgenomen btw-verhoging voor boeken, tijdschriften en cultuur en sport is van de baan. Het kabinet gaat op zoek naar een alternatief voor de verhoging, die in 2026 in zou moeten gaan.

De oppositie, bestaande uit CDA, SP, GroenLinks-PvdA, Volt, SGP, JA21, D66 en ChristenUnie vroeg het kabinet om de verhoging van 9 naar 21 procent uit te stellen, in ieder geval voorlopig. Minister Heinen van Financiën ging vandaag akkoord met het voorstel van de oppositie.

De verhoging van 9 naar 21 procent voor onder meer mediaproducten (boeken, tijdschriften, muziek en films), hotelovernachtingen en sport, gaat dus voorlopig niet door. Het plan was om die verhoging begin 2026 in te laten gaan. Het betekent overigens niet dat de verhoging helemaal van de baan is, en niet op een later moment alsnog wordt ingevoerd. Hoe dat vorm krijgt, is nog niet duidelijk.

Ook de regerende coalitie was uiteindelijk bereid om de verhoging uit te stellen, maar zag ook geen alternatief. Volgens Kamerlid Wendy van Eijk heeft de VVD de afgelopen periode te weinig gedaan om een meerderheid in het kabinet te vinden voor het doorvoeren van de btw-verhoging.

Financiële impact

Het niet laten doorgaan van de verhoging heeft een grote impact op de begroting, want de verhoging naar 21 procent zou goed zijn voor 1,3 miljard extra inkomsten voor de Staatskas. Het kabinet heeft nu de tijd genomen tot het voorjaar van 2025 om met een alternatief te komen.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 betaalbare grote airfryers voor de lekkere trek
Huis

Waar voor je geld: 5 betaalbare grote airfryers voor de lekkere trek

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een prijsvriendelijke airfryer waarmee je grote hoeveelheden tegelijk kunt klaarmaken? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Ninja Max Pro AF180EU

De breed verkrijgbare Ninja Max Pro AF180EU is op het moment van schrijven goedkoper dan ooit. Enkele webshops duiken zelfs net onder de prijsgrens van honderd euro. Niet gek voor een krachtige airfryer van 2000 watt! Dankzij een riante inhoud van 6,2 liter braad je met gemak vier kippenbouten gaar. Via de Engelstalige knoppen op het bedieningspaneel kies je tussen zes kookfuncties, namelijk heteluchtfrituren, knapperig maken, bakken, braden, drogen en opwarmen. Je selecteert op het overzichtelijke bedieningspaneel de tijd en temperatuur, waarna je lekker achterover kunt leunen. De maximaal instelbare temperatuur bedraagt 240 graden.

Zoals we inmiddels van Ninja-airfryers gewend zijn, bevat ook dit exemplaar een zogeheten crispplaat. Daarmee geef je jouw gerechten een lekker krokant laagje! Voor het klaarmaken van kleine porties plaats je dit onderdeel eventueel een verdieping hoger. Klaar met koken? Doe de lade en crispplaat dan in de vaatwasser. Ninja levert een receptenboek mee. Lees voor ervaringen van andere gebruikers deze reviews op Kieskeurig.nl.

Ninja Foodi FlexDrawer AF500EU

Met de imposante Ninja Foodi FlexDrawer AF500EU maak je moeiteloos twee gerechten tegelijk klaar. Deze kookhulp heeft namelijk twee riante lades met een inhoud van 5,2 liter. Handig, want op die manier serveer je bijvoorbeeld tegelijk friet en een bittergarnituur. Je stelt voor elke kookzone een ander kookprogramma in. Hebben de afzonderlijke gerechten een andere bereidingstijd? Met behulp van de Sync-functie regelt de airfryer dat alle etenswaren evengoed op hetzelfde moment klaar zijn. Vanwege de omvang ondersteunt het apparaat een hoog vermogen van 2470 watt.

In de zogenoemde Megazone-modus kun je eten in één grote lade van maar liefst 10,4 liter bereiden. Verwijder hiervoor de verdeler en maak zo bijvoorbeeld een grote hoeveelheid patat klaar. Met de twee bijgesloten crispplaten geef je snacks en vleesgerechten een krokant laagje. Gebruik de draaiknop om het gewenste programma te selecteren. Kies tussen knapperig maken, heteluchtfrituren, braden, bakken, opwarmen, drogen en rijzen. Overweeg je om deze grote airfryer te kopen? Wacht dan niet te lang, want het product is momenteel goedkoper dan ooit.

Philips 3000 Series NA352/04

Philips heeft op airfryergebied al sinds jaar en dag een goede reputatie. Met een gemiddelde beoordeling van een 8,9 onder Kieskeurig.nl-bezoekers is de 3000 Series NA352/04 daarvan weer eens het bewijs. Vrijwel alle testers waarderen de aanwezigheid van twee manden. Logisch, want je maakt zo tegelijkertijd twee verschillende gerechten klaar. De manden zijn overigens niet even groot. De gedachte daarvan is dat je zo een hoofd- en bijgerecht kunt scheiden. De totale inhoud bedraagt negen liter. 

In tegenstelling tot de meeste andere airfryers heeft dit model een bedieningspaneel aan de bovenzijde. Je activeert hierop bijvoorbeeld de synchronisatiefunctie, zodat gerechten met afwijkende bereidingstijden op hetzelfde moment klaar zijn. Dankzij een hoog vermogen van 2750 watt kun je de mandjes helemaal volstoppen, want alles wordt evengoed gaar. We vallen met deze airfryer in herhaling, maar ook dit exemplaar was op het moment van schrijven nooit eerder zo goedkoop.

Lees ook: Nou dát is handig: ontdek de verborgen talenten van je airfryer!

Philips Premium Smart Sensing HD9867/90

Ten opzichte van veel andere airfryers gaat dit exemplaar van Philips een stapje verder. Op basis van de hoeveelheid en het gerecht kiest de Premium Smart Sensing HD9867/90 namelijk op eigen houtje de optimale temperatuur en bereidingstijd. Het resultaat is een perfecte maaltijd! Er zijn vijf automatische kookprogramma's. Uiteraard kun je als alternatief ook zelf het aantal graden Celsius en de tijd instellen. Bewaar favoriete instellingen eventueel in het geheugen en kies de volgende keer direct jouw zelfbedachte programma.

Deze airfryer heeft een mand met een inhoud van 7,3 liter. Volgens de fabrikant maak je daarin 1,4 kilo patat klaar. Bovendien kun je er met gemak een volledige kip in kwijt. Het hoge vermogen van 2225 watt zorgt ervoor dat alle etenswaren geleidelijk gaar worden. Kortom, vul het hele mandje gerust met bitterhapjes. Philips ontwikkelt een eigen app waarin je allerlei lekkere gerechten voor deze airfryer kunt vinden. Tot slot is het product op het moment van schrijven goedkoper dan ooit.

Tefal Easy Fry & Grill Dual EY905D

Deze airfryer van het bekende keukenapparatuurmerk Tefal valt bij Kieskeurig.nl-bezoekers goed in de smaak. Lees maar eens deze positieve reviews. Daarnaast is het product ook nog eens flink afgeprijsd. De Easy Fry & Grill Dual EY905D telt twee kookzones. Stop in de linkerlade van 5,2 liter het hoofdgerecht, terwijl je in de rechterlade van 3,1 liter een bijgerecht kwijt kunt. Op die manier maak je bijvoorbeeld groente en vlees tegelijk klaar. Je stelt voor elke kookzone de temperatuur en kooktijd in. Dankzij de handige synchronisatiefunctie kun je alle gerechten tegelijk serveren.

Deze airfryer heeft acht automatische programma's. Tik boven het display bijvoorbeeld op het pictogram van friet, groente, vis of kip om de optimale instellingen te kiezen. Een pluspunt is het nogal hoge vermogen van 2700 watt, want je hebt hierdoor geen last van ongare of koude hapjes. Nuttig om te weten is dat Tefal een lange levensduur belooft, want wegens de beschikbaarheid van reserveonderdelen is het apparaat minimaal vijftien jaar te repareren.