ID.nl logo
Gratis software: de beste freeware-tips van april 2021
© PXimport
Huis

Gratis software: de beste freeware-tips van april 2021

Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Hier vind je de beste gratis freewaretips van 2021

Tip 01: Vintager - Verouderingsproces

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10

Zolang je harde schijf niet crasht en je back-upmedia niet al te hard slijten, blijven je digitale foto’s er altijd hetzelfde uitzien. Dit in tegenstelling tot papieren afdrukken, waarvan we allemaal weten hoe ze door de tand des tijds worden aangetast. Vaak zou je dat liever niet willen, maar soms ook wel omdat zo’n foto meteen een bepaalde nostalgische uitstraling heeft. Wie zijn onberispelijk scherpe digitale foto’s zo’n uitstraling wil geven, kan terecht bij Vintager. Dit programma biedt een groot aantal voorgebakken stijlen met verschillende varianten van kleurzweem, verbleking enzovoort. Naast deze stijlen kun je je foto’s van een groot aantal verschillende kaders voorzien en er texturen overheen leggen die bijvoorbeeld vlekken of vegen nabootsen. Ook zijn er de nodige vervagingseffecten of een wazige achtergrond.

Naast al deze manieren om een foto een oud aanzien te geven, vind je in Vintager de nodige basisgereedschappen om foto’s juist op te lappen (helderheid, kleurtoon, curven enzovoort), bij te snijden of te roteren. Tot slot kent Vintager een onderdeel om snel en gemakkelijk collages te maken in verschillende stijlen.

©PXimport

Tip 2: OpenSpace - Universeel

Geschikt voor: Windows 10

Als er een snelweg naar de maan zou bestaan, dan zou je met een gemiddelde snelheid van 100 kilometer per uur en zonder pauzes een klein halfjaar onderweg zijn. En dan hebben we het nog maar over het dichtstbijzijnde natuurlijke object in de ruimte. Denk je aan dergelijke tripjes naar andere planeten, dan is een mensenleven al snel te kort. De reisduur naar andere sterren of zelfs melkwegstelsels gaat écht elk voorstellingsvermogen te boven. Toch proberen we al eeuwen om iets van die onmetelijkheid te doorgronden en ons inzicht schrijdt dan ook gestadig voort.

Om een realistisch beeld te krijgen van het complete universum zoals we dat nu kennen, is er het fraaie OpenSpace, dat in samenwerking met NASA tot stand is gekomen. Dit programma toont de exacte locatie van objecten in ons zonnestelsel, veel sterren in onze Melkweg en een groot aantal andere melkwegstelsels. Al die objecten zie je op de positie waarin ze zich nu bevinden, maar door de tijd te versnellen kun je ze zien bewegen. Door middel van scripts kun je je eigen planetariumshow maken.

©PXimport

Om een realistisch beeld te krijgen van het complete universum is er het fraaie OpenSpace

-

Tip 03: Chasys Draw - Fotogeniek

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Hoewel Chasys Draw vooral wordt gepresenteerd als tekenprogramma, is het een van de uitgebreidste gratis fotobewerkers die we ooit zagen. Dat betekent dat je met dit programma vanaf een blanco vel nieuwe kunstwerken kunt produceren met behulp van een groot aantal uitgebreid instelbare penselen (die je ook kunt importeren vanuit het Adobe-formaat, GIMP of Paint Shop Pro). Ook kun je een of meer bestaande foto’s te lijf gaan met behulp van vele zeer geavanceerde mogelijkheden.

Uiteraard biedt Chasys Draw de gebruikelijke functies, zoals niveaus en curven en de mogelijkheid om met lagen te werken en deze op allerlei manieren samen te voegen. Het programma heeft ook functies aan boord die we normaliter alleen vinden in commerciële producten, zoals de mogelijkheid om uit meerdere foto’s een hdr-opname samen te stellen, om foto’s met verschillende scherptediepte samen te voegen (focus stacking), om foto’s aan elkaar te lijmen om een hogere resolutie te creëren en om foto’s samen te voegen, waarbij een onderwerp wordt vermenigvuldigd of bewegende objecten juist worden gewist. Voeg bij dat alles de mogelijkheid om animaties te maken en je hebt een topper in handen.

©PXimport

Tip 04: Explzh - Gearchiveerd

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10

Wie regelmatig bestanden downloadt via torrents of uit nieuwsgroepen, kan niet zonder uitpaksoftware. Dit om de simpele reden dat alles daar als archiefbestand wordt aangeboden. Stuur je regelmatig meerdere bestanden tegelijk naar mensen, dan loont het ook de moeite om die samen te voegen tot één bestand. Niet alleen omdat ze dan gecomprimeerd worden en je ze dus sneller kunt uploaden, maar ook omdat je archieven kunt beveiligen met een wachtwoord. Dat laatste is dan weer handig wanneer je bestanden deelt via een clouddienst of openbaar platform. Je kunt dan simpelweg het wachtwoord mailen aan degenen voor wie het bestand bedoeld is.

Alhoewel veel mensen hiervoor WinRar gratis gebruiken, is dit officieel een commercieel product. Wie zich dus netjes aan de regels wil houden en toch geen geld kwijt wil zijn, moet op zoek naar alternatieven. Explzh is zo’n alternatief. Het programma is van Japanse makelij, maar is wel beschikbaar in het Engels. Dat geldt niet voor het help-bestand. Explzh is niet moeilijk in gebruik en kan alles met (archief)bestanden doe wat je maar kunt wensen, tot automatische virusscans aan toe.

©PXimport

Tip 05: LightShot - Lichtpuntje

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10, macOS, Linux

Programma’s die meer kunnen met schermafdrukken dan Windows zelf zijn er in overvloed. Een betrekkelijk nieuwe naam in dat rijtje is LightShot.

Als het gaat om het type beeld dat je met LightShot kunt vastleggen, zijn er geavanceerdere programma’s, zeker wanneer je beelden uit games wilt vastleggen. Daar staat tegenover dat LightShot wel allerlei handige functies biedt voor na het maken van de schermafdruk.

Zodra je een gebied markeert dat moet worden opgeslagen, verschijnen meteen allerlei pictogrammen. Deze geven toegang tot gereedschappen om het beeld te bewerken, zodat je het bijvoorbeeld van pijlen of tekst kunt voorzien. Ook zijn er pictogrammen om een plaatje meteen te delen. Dat kan op via de eigen cloud van het programma of via de bekende sociale netwerken. Erg handig is de mogelijkheid om een ‘reverse image search’ te doen bij Google. Normaliter moet je dan eerst een afbeelding lokaal opslaan en dan weer uploaden. Nu kan dat met één toetsaanslag.

Tot slot kun je een afbeelding direct afdrukken, lokaal opslaan of op het klembord zetten voor gebruik in een andere toepassing.

©PXimport

Tip 06: NirLauncher - Vergaarbak

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Met enige regelmaat behandelen we in deze rubriek één van de vele handige programmaatjes die zijn ontwikkeld door Nir Sofer en die hij via zijn site www.nirsoft.net verspreidt. Wie geen geduld heeft om te lezen wat wij ervan vinden of te wachten tot een bepaald tooltje voorbijkomt, kan zich storten op de vergaarbak NirLauncher. Hiermee heb je in één keer toegang tot alle tools die door NirSoft zijn ontwikkeld. Dat we deze tip een hogere moeilijkheidsgraad hebben gegeven, heeft te maken met de enorme variëteit aan programma’s. Sommige ervan kunnen diep op je systeem ingrijpen en bij onoordeelkundig gebruik dus gevaar opleveren. Ook waarschuwen we bij voorbaat voor antivirusalarmen. Sommige scanners keuren dergelijke tools standaard af, niet omdat er daadwerkelijk virussen in zitten.

Wie NirLauncher downloadt, krijgt via een menu toegang tot honderden hulpprogramma’s die allerlei aspecten van je systeem beslaan. Denk aan verloren wachtwoorden, netwerk- en internetverkeer, schijfgebruik, browsers, het bureaublad, Outlook en Office, het register en ga zo maar door. Een echte goudmijn.

©PXimport

Erg handig is de mogelijkheid om een reverse image search te doen bij Google

-

Tip 07: PhotoStage Free - Voor de show

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Waar we vroeger weinig anders met onze foto’s konden doen dan ze te laten afdrukken om ze vervolgens in een album te plakken, hebben we nu een keur aan opties. Daarvan is de slideshow toch wel de meest dynamische en de onderhoudendste. Om zo’n diashow te produceren zijn allerlei programma’s beschikbaar, maar PhotoStage Free – gratis voor niet-commercieel gebruik – is zonder twijfel een van de uitgebreidste.

Je kunt een voorstelling zo ingewikkeld maken als je maar wilt. Maar wanneer je geen zin hebt om in de vele mogelijkheden te duiken, dan kan PhotoStage ook automatisch alle ingelezen foto’s achter elkaar zetten met een vaste of willekeurige beeldovergang.

Neem je wel de tijd om je te verdiepen in alle functies, dan zul je merken dat er heel veel meer mogelijk is. Niet alleen kun je uit onnoemelijk veel overgangen kiezen, maar je kunt op foto’s ook allerlei effecten loslaten. Bovendien breng je je presentatie tot leven met zogeheten Ken Burns-effecten, waarbij je door slim zoomen en pannen gefilmd beeld nabootst. Voeg je dan ook nog muziek en gesproken commentaar toe, dan is het feest helemaal compleet.

©PXimport

Tip 08: Mosaizer Lite - Blokjes

Geschikt voor: 7, 8.x, 10

Je kent ze vast wel, van die foto’s die – als je ze van dichtbij bekijkt – uit een heleboel kleine fotootjes zijn opgebouwd. Leuk, zo’n zogeheten foto-mozaïek, maar hoe maak je die en dan liefst ook nog een beetje rap?

Dat kan bijvoorbeeld met Mosaizer Lite, dat zelf claimt de snelste mozaïekmaker ter wereld te zijn. Die bewering hebben we niet getoetst, maar wat we wel probleemloos konden vaststellen, is dat het programma de klus inderdaad heel vlot klaart.

Voor het maken van een foto-mozaïek heb je twee dingen nodig: één enkele foto die je in kleine partjes wilt laten hakken en een map met een heleboel foto’s waaruit het programma moet putten om die partjes te kiezen. Dat kiezen gebeurt op basis van gemiddelde kleur. Elke regio van je te verwerken foto heeft een bepaalde gemiddelde kleurwaarde. Mosaizer zoekt iets vergelijkbaars in de map, die dus liefst veel en gevarieerde foto’s moet bevatten. Je kunt zelf instellen uit hoeveel kleine plaatjes het mozaïek moet worden opgebouwd en dat kan tot wel 100 bij 100 foto’s (oftewel 10.000 miniatuurtjes!).

©PXimport

Tip 09: Rambox Community Edition - Communicatief

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10, macOS, Linux

Al voordat het coronavirus de wereld in zijn greep hield, werd er heel wat gecommuniceerd via allerlei mail- en chatdiensten. Maar sinds Covid onder ons is, heeft dat fenomeen een nog veel grotere vlucht genomen. Logisch, vanwege het sterk toegenomen thuiswerken en de opgelegde isolatiemaatregelen.

Toen we voor communicatie op afstand alleen het medium telefoon hadden, was het allemaal heel overzichtelijk. Een nummer draaien en als er werd opgenomen kon je praten. Helaas is die uniformiteit volledig verdwenen en moet je Facebook Messenger openen als je met Gerard wilt praten, WhatsApp als je iets te melden hebt aan Chantal en Skype als je een dringende boodschap hebt voor Jacky. Al die diensten hebben hun eigen programma’s en met hun eigen inlogprocedures en die moet je allemaal tegelijk open hebben om met je wereld in verbinding te blijven.

Nu is er Rambox Community Edition. Dit programma bundelt een groot aantal diensten op het gebied van mail, chat en andere vormen van digitale communicatie. Het koppelt hun notificatiesystemen,zodat je via één pictogram kunt zien of er ergens nieuwe activiteit is. Naast deze standaarddiensten kun je zelf nieuwe toevoegen.

©PXimport

Tip 10: Raindrop.io - Organisator

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10, macOS, iOS, Android

De meesten van ons surfen tegenwoordig niet meer alleen via de pc. Zitten we daar toevallig achter, dan doen we dat wel. Maar als we op de bank zitten en geen zin hebben om op te staan, dan pakken we de iPad. Zijn we onderweg, dan raadplegen we de smartphone. Kom je dan op die apparaten iets interessants tegen, dan wil je natuurlijk ook daarvan een bladwijzer bewaren. Gebruik je een iPad of iPhone, dan kun je deze met je browser synchroniseren via iCloud. Gebruik je op elk platform dezelfde browser, dan biedt deze ook vaak mogelijkheden om altijd en overal toegang te hebben tot dezelfde collectie bladwijzers. Er zijn ook heel wat situaties waarin dat niet zo makkelijk gaat. Raindrop.io probeert daarom een universeel systeem te bieden waarmee je altijd en overal eenvoudig toegang hebt tot al je favoriete informatie op internet. Dat is op zich al een reden om het systeem te gebruiken, maar het biedt ook nog eens meer mogelijkheden dan het bladwijzerbeheer van veel browsers, zoals het toewijzen van allerlei trefwoorden aan sites.

©PXimport

Tip 11: Kodu - Speels

Geschikt voor: Windows Vista, 7, 8.x, 10

In deze rubriek doen we niet aan spelletjes. Met Kodu begeven we ons geenszins op verboden terrein want Kodu – hoewel in eerste instantie bedoeld voor kinderen – is een serieuze zaak. Kodu is namelijk een platform voor het zelf creëren van 3D-games voor zowel pc als Xbox.

Als je nu denkt: ja, maar ik kan helemaal niet programmeren, dan komt dat goed uit. Het programma dwingt je namelijk niet om een moeilijke programmeertaal te leren, maar maakt in plaats daarvan gebruik van visuele elementen die je simpelweg naar het programmavenster kunt slepen. Deze elementen zijn krachtig genoeg om je allerlei structuren te leren kennen die in elke programmeertaal voorbijkomen. Zo kun je bijvoorbeeld eenvoudig voorwaardelijke regels invoeren (Als Spelfiguur Appel ziet, beweeg dan naar Appel en Eet Op). Om mogelijkheden te leren kun je de nodige tutorials volgen. Daarnaast zijn er veel voorbeeldprogramma’s, zowel van de makers van Kodu als van derden. Heb je dit materiaal doorgenomen en je eigen programmaatjes gemaakt, dan heb je een zeer goed beeld van wat programmeren inhoudt en zet je makkelijk(er) de stap naar het serieuze werk.

©PXimport

Tip 12: WhoCrashed - Uitleg

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10

Door de jaren heen is Windows steeds stabieler geworden en kan het systeem vaak automatisch zaken optimaliseren voordat zich problemen voordoen. Vanwege het grote aantal combinaties van hard- en software waarop Windows moet draaien, zijn crashes nooit geheel uitgesloten, zodat soms toch nog het gevreesde Blauwe Scherm des Doods (oftewel bsod) opdoemt. Hierop lees je dan allerlei cryptische informatie die je desgewenst kunt terugvinden in logbestanden en/of crashdumps. Daarmee wordt de inhoud niet per se minder cryptisch. Het is zelfs voor experts vaak nog een hele puzzel om te achterhalen wat het probleem veroorzaakt.

Helaas wordt dat lastige en vervelende klusje ons voorlopig nog niet uit handen genomen, maar het programma WhoCrashed Home Edition kan wel helpen. Het analyseert namelijk de relevante logbestanden na een crash en probeert hieruit in een wat begrijpelijker taal een oorzaak te herleiden. Vaak gaat zo’n rapport vergezeld van linkjes die je dan weer naar aanvullende informatie op internet leiden. Dat kan je veel tijd besparen.

©PXimport

Gevaarlijk?

Bij sommige freeware kun je een enge waarschuwing van je beveiligingsprogramma verwachten. Laat je niet afschrikken, maar lees goed wat er aan de hand is en bedenk of je dit logisch vindt. Programma’s maken bijvoorbeeld verbinding met internet. Deze actie kan al een reactie uitlokken bij je beveiliger. Ook voor software die relatief nieuw is of wordt aangeduid als ‘zeldzaam’ kan je beveiliger een waarschuwing geven. Vertrouw je de download? Laat het programma dan uitvoeren. Voel je twijfel? Laat je download onderzoeken door www.virustotal.com, dat doen wij ook. Deze dienst controleert je programma met meer dan vijftig beveiligingsprogramma’s. Zo zie je snel of je te maken hebt met een risico of met een overijverig beveiligingsprogramma.

©PXimport

Niet te snel klikken

We zien het helaas te vaak en het zou verboden moeten worden: installatieprocedures die extra programma’s bundelen en zomaar aanpassingen doen. Je probeert een programma uit en voor je het weet is de homepage van je browser aangepast en ben je een aantal ongewenste programma’s rijker. Deze handelswijze heet in de volksmond ‘achterbaks’, maar de nette aanduiding is ‘potentially unwanted program’ (pup). Steeds meer beveiligingsprogramma’s letten hierop als je iets probeert te installeren. Wij gebruiken Unchecky om verkeerde vinkjes op te merken. Je kunt de extra’s ook zelf voorkomen. Download een programma bijvoorbeeld alleen via de website van de makers. Kies altijd voor de geavanceerde of aangepaste installatie. Zo kun je goed nakijken welke opties er actief zijn. Verwijder de vinkjes bij aanpassingen/programma’s die je als ongewenst beschouwt of keur de aanpassing op een andere manier af.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 Amerikaanse koelkasten met ijsblokjesmachine
© Daniel Krasoń
Huis

Waar voor je geld: 5 Amerikaanse koelkasten met ijsblokjesmachine

Bij ID.nl zijn we gek op apparaten die het dagelijks leven nét een beetje makkelijker maken. En wat is er nu – zeker tijdens warme dagen – makkelijker dan altijd ijsblokjes of ijskoud water binnen handbereik? We zetten vijf modellen op een rij die uitblinken in comfort en gebruiksgemak.

Een koelkast met ingebouwde ijsdispenser is niet alleen handig, maar ook hygiënisch. Je hebt altijd direct toegang tot ijsblokjes, crushed ice of koud water, zonder dat je de vrieslade of een waterfles hoeft te openen. Sommige modellen werken met een vaste wateraansluiting, andere met een hervulbaar reservoir – handig als er geen waterleiding in de buurt is. Daarnaast zijn veel dispensers voorzien van filters die ongewenste smaakjes of deeltjes uit het water halen. Een slimme toevoeging voor wie gemak, hygiëne en een frisse smaak belangrijk vindt.

Samsung RS6HA8880B1 (Family Hub)

Ben je op zoek naar een koelkast die meer doet dan alleen koelen? De Samsung RS6HA8880B1 is een slimme Amerikaanse koelkast met een indrukwekkende inhoud van 614 liter. Dankzij SpaceMax-technologie blijft de buitenmaat compact, terwijl de binnenkant verrassend ruim is. Het geïntegreerde Family Hub-scherm doet dienst als digitaal prikbord, kookassistent en entertainmenthub. Met camera's binnenin zie je zelfs onderweg wat er nog in de koelkast ligt. De ijs- en waterdispenser is aangesloten op de waterleiding en bevat een UV-nanofilter voor optimale hygiëne. Twin Cooling Plus zorgt voor aparte luchtstromen in het koel- en het vriesgedeelte, wat de versheid van jouw voedsel ten goede komt.

Toepassingen: Gezinnen die smartfuncties en ruimte willen combineren Bijzonderheden: Family Hub-display, Twin Cooling, UV-filter, 36 dB geluidsniveau

Hisense RS694N4TFE

Zoek je een ruime en betaalbare koelkast met ijsdispenser? Dan zit je goed met de Hisense RS694N4TFE. Deze stijlvolle zwarte side-by-side heeft een inhoud van 562 liter, verdeeld over een koel- en een vriesgedeelte. Het apparaat beschikt over Total No Frost, wat handmatig ontdooien overbodig maakt. De Multi Air Flow-technologie zorgt voor een gelijkmatige temperatuurverdeling, wat bederf tegengaat. Handig: de ijs- en waterdispenser werkt met een intern waterreservoir van 4,5 liter, zodat een vaste aansluiting niet nodig is.

Toepassingen: Grote huishoudens, zonder vaste wateraansluiting Bijzonderheden: Intern reservoir, Total No Frost, strak zwart design

LG GSXE90EVDD

Deze ruime Amerikaanse koelkast van LG biedt met 628 liter voldoende plek voor alles wat je gekoeld wilt bewaren. Het model combineert een fraai zwart design met slimme technologie zoals LinearCooling, waarmee temperatuurschommelingen worden geminimaliseerd. Dankzij No Frost en de water- en ijsdispenser met waterleidingaansluiting geniet je van optimaal gemak. De inverter-compressor maakt het apparaat stil en energiezuinig. Dit model is bovendien voorzien van de InstaView-functie, waarbij je door twee keer kloppen de inhoud kunt bekijken zonder de deur te openen.

Toepassingen: Moderne huishoudens met focus op comfort en design Bijzonderheden: InstaView-deur, LinearCooling, 35 dB, wateraansluiting

Bosch KAD93AIDP (Serie 6)

De Bosch KAD93AIDP is een solide en stijlvolle keuze met een netto-inhoud van 533 liter. Dankzij de anti-fingerprint RVS-look blijft hij er netjes uitzien, ook bij intensief gebruik. De VarioZone-indeling biedt flexibiliteit, met uitneembare plateaus en lades. De ijs- en waterdispenser levert zowel ijsblokjes als crushed ice, en is aangesloten op een vaste waterleiding. Total No Frost voorkomt ijsvorming, en met functies als superkoelen en supervriezen ben je altijd voorbereid op grotere hoeveelheden boodschappen.

Toepassingen: Gezinnen die functionaliteit en duurzaamheid zoeken Bijzonderheden: Crushed ice, anti-fingerprint RVS, VarioZone

Siemens KF96DAXEA (iQ500)

Met zijn French-door ontwerp en een inhoud van 574 liter biedt de Siemens KF96DAXEA een moderne uitstraling en veel gebruiksgemak. Deze koelkast beschikt over een hyperFresh-lade op 0 °C voor vlees en vis, en houdt dankzij multiAirflow een constante temperatuur. De water- en ijsdispenser werkt via een vaste aansluiting, en levert naast ijsblokjes ook crushed ice. Het model is voorzien van ledverlichting, een digitaal display en een deur-alarm. Met een geluidsniveau van 39 dB is hij bovendien opvallend stil.

Toepassingen: Designliefhebbers en versfanaten Bijzonderheden: HyperFresh-lade, crushed ice, 39 dB, French-door design

▼ Volgende artikel
11 ergernissen in Windows 11 en hoe je ze uit de weg ruimt
© MehmetDinler
Huis

11 ergernissen in Windows 11 en hoe je ze uit de weg ruimt

Wanneer je naar Windows 11 overstapt, zijn er ongetwijfeld zaken waaraan je moet wennen. Maar soms kunnen die dingen ronduit irritant zijn. Daarom bekijken we de grootste ergernissen van Windows 11 én de manieren om ze te verhelpen.

In dit artikel laten we zien hoe je de grootste ergernissen in Windows 11 aanpakt en het systeem naar je hand zet:

  • Schakel onnodige opstart-apps en achtergrondprocessen uit
  • Zet hinderlijke widgets, badges en meldingen uit
  • Beperk of verwijder OneDrive-synchronisatie en koppeling
  • Verwijder de Microsoft Edge-browser en andere bloatware
  • Zet de Game Bar en Game Mode uit als je geen gamer bent
  • Herstel het klassieke startmenu met Open-Shell
  • Beperk reclame en tracking via de privacy-instellingen
  • Maak Windows stiller en overzichtelijker met Niet storen
  • Ruim je systeem op door handmatig ongewenste vooraf geïnstalleerde apps te verwijderen

Lees ook: Geen fan van Windows Verkenner? Dit zijn je alternatieven

Wat voor de een ergernis is, kan voor de ander simpelweg een verrassende functie zijn. Alles draait om persoonlijke perceptie. We zijn in de fora van Windows 11-gebruikers gedoken om de pijnpunten te vinden. De belangrijkste klachten zijn: de dagelijkse prestatieproblemen die worden veroorzaakt door te veel achtergrondprocessen, Microsoft stuurt je voortdurend richting haar betaalde diensten en overdreven bemoeizucht bij meldingen, badges en reclame. In plaats van te klagen, zorgen wij voor een oplossing. 

Opstartvertraging

Onnodige opstartapps zijn altijd al een bron van ergernis geweest in Windows. Ze belasten de pc doordat ze waardevolle cpu-bronnen aanspreken en zorgen voor een opstartvertraging. Windows 11 bevat zelfs meer bloatware dan Windows 10. Bloatware is een term voor toepassingen die je niet nodig hebt en die het systeem afremmen. Deze toepassingen worden vaak voor de aankoop op nieuwe apparaten geïnstalleerd of ze sluipen op je pc via downloads waarin ze gebundeld zitten. Hoe meer programma’s je hebt, hoe meer achtergrondprocessen die het opstarten kunnen vertragen.

Je kunt ze te slim af zijn door ze te beëindigen in Taakbeheer. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies voor Taakbeheer. Klik met de rechtermuisknop op alle processen die zijn gekoppeld aan ongebruikte applicaties en gebruik de opdracht Beëindigen. Daarna schakel je de onnodige opstartapps definitief uit. Druk op Windows-toets+I om de Instellingen te openen. Ga naar Apps / Opstarten en zet de apps uit waarvan je niet wilt dat ze samen met het systeem automatisch opstarten.

Wees terughoudend wat betreft toepassingen die automatisch opstarten.

Nieuwsfeeds uitschakelen

Widgets zijn een soort mini-apps. Ze tonen bijvoorbeeld de weersverwachting, een overzicht van je agenda-afspraken of de voetbalresultaten. Standaard toont Microsoft ook zijn nieuwsfeed van het MSN-netwerk, wat doorgaans geen toegevoegde waarde heeft. Oorspronkelijk waren widgets bedoeld om nieuwsfeeds en sociale media in het besturingssysteem te integreren.

Sommige gebruikers houden ervan, anderen haten de widgets hartgrondig, omdat er toch al van alle kanten steeds meer nieuws en sociale info op ons afkomen. Wie zit te wachten op de volgende vondst die meer van hetzelfde levert? Als je tot deze laatste groep behoort, dan kun je de functie uitschakelen. Ga naar Instellingen / Persoonlijke instellingen / Taakbalk / Taakbalkitems en schakel daar Widgets uit.

Gebruik je de widgets zelden of nooit, zet ze dan uit.

OneDrive beperken

Microsoft heeft er een handje van om je met zachte hand naar haar online opslagdienst OneDrive te dirigeren. Bij de eerste set-up krijg je de vraag om OneDrive te gebruiken en daarna maakt OneDrive automatisch en zonder waarschuwing verschillende back-upmappen op OneDrive aan. Dat lijkt op een assertieve dienstverlening, maar de waarheid is dat je als gebruiker op die manier sneller tegen de limiet van 5 gigabyte gratis OneDrive-opslagruimte aanbotst. Het is een marketingtactiek van Microsoft waardoor je gedwongen wordt om te upgraden. Hierdoor ga je sneller overwegen om een betaald abonnement te nemen. Met een Personal Microsoft 365-account krijg je 1 TB aan opslag en 6 TB met een Microsoft Family-abonnement.

Je kunt je overigens afvragen in hoeverre hier een loopje wordt genomen met je privacy. Online back-ups zijn handig, maar ben je ermee gediend dat je gegevens op de servers van Microsoft worden opgeslagen? Misschien wil je liever gebruikmaken van een andere online back-updienst? Nu wordt de indruk gewekt dat de concurrentie tweede keuze is. Ben je het niet eens met deze overijverige OneDrive-synchronisatie, dan klik je met rechts op het pictogram van OneDrive in het systeemvak. Vervolgens selecteer je het tandwieltje rechtsboven om de Instellingen van OneDrive te openen om naar het tabblad Synchroniseren en back-up maken te gaan. Dan klik je op Back-up beheren. Daar kun je aangeven om documenten, afbeeldingen of je bureaublad niet online te bewaren.

Bepaal zelf de mappen waarvan OneDrive een back-up moet maken.

OneDrive ontkoppelen

Wanneer je OneDrive niet vaak gebruikt, kun je deze dienst op je Windows-apparaat ontkoppelen en zelfs verwijderen. Door de koppeling met je Microsoft-account zijn de persoonlijke bestanden in OneDrive beschikbaar op elk apparaat waarop je bent ingelogd met hetzelfde Microsoft-account. Je bent dus niet meer aan een vaste werkplek gebonden. Door te ontkoppelen weet je zeker dat de lokale map niet meer kan synchroniseren met de online opslag.

Klik met rechts in het systeemvak op het pictogram van OneDrive (het wolkje). Kun je dit pictogram niet zien? Klik dan eerst op het PijltjeOmhoog van het systeemvak. Daarna open je het instellingenvenster van OneDrive en ga je naar het tabblad Account. Onder je account selecteer je Deze pc ontkoppelen / Account ontkoppelen. De gegevens die al in OneDrive staan, blijven hierdoor onaangeroerd en de speciale OneDrive-map op de computer verandert in een normale map. Je kunt er bestanden in plaatsen, verwijderen en verplaatsen, maar ze worden niet langer automatisch gesynchroniseerd in de cloud.

Ook al ontkoppel of verwijder je OneDrive, de virtuele map blijft staan in het navigatievenster van Windows Verkenner.

Weg met OneDrive en Edge

Ben je OneDrive echt helemaal beu? Weet dan dat je OneDrive zelfs kunt verwijderen. Het zal je Windows-pc niet beschadigen. Ga naar Instellingen / Apps en open het lijstje met Geïnstalleerde apps. Daar vind je Microsoft OneDrive. Klik op de drie puntjes achter de naam van deze app en selecteer Verwijderen net zoals je dat met elk ander programma zou doen. Het duurt een paar seconden voor de app is verwijderd. Ondertussen heeft Microsoft er ook voor gezorgd dat je op dezelfde manier de browser Edge kunt verwijderen. In het begin van Windows 11 was deze functie nog lichtgrijs gemarkeerd.

Dankzij de nieuwe antimonopoliewet kun je sinds maart 2024 ook de browser van Microsoft verwijderen.

Game Bar voor niet-gamers

De instellingen van Windows 11 bevatten een speciaal onderdeel bedoeld voor gaming. Wanneer je de toetscombinatie Windows-toets+G gebruikt, open je de Windows Game Bar. Daarmee kun je schermafdrukken en clips vastleggen van games die door Microsoft zijn geverifieerd. Eigenlijk is deze functie bedoeld voor het vastleggen van Xbox-games, maar je kunt hem ook gebruiken voor schermopnames van gewone programma’s.

Geen kwaad woord over de Windows Game Bar. Maar als je geen of zelden games speelt, heeft het geen zin om de Game Bar en Game Mode op de computer in te schakelen. Bovendien kan deze applicatie veel cpu en geheugen gebruiken. Om de Game Bar uit te schakelen, ga je weer naar het instellingenvenster van Windows. Daar kies je Gaming / Game Bar. Vervolgens schakel je bovenaan de optie uit bij Je controller mag Game Bar openen. Daarna ga je terug naar het venster Gaming en je kiest het tabblad Gamemodus om ook hier de optie Gamemodus uit te zetten.

Ben je geen gamer, schakel dan de Game Bar uit.

Badges in de kiem smoren

Windows 11 toont voortdurend meldingen op de taakbalk die je waarschuwen voor onder meer updates en nieuwe e-mail. Deze zogenaamde badges staan standaard ingeschakeld. Ze blijven eindeloos opduiken. Bankwebsites sturen je constant badges, maar ook browserextensies doen dat. Het wordt snel te veel van het goede. Nogal wat gebruikers ergeren zich hieraan, wat heel begrijpelijk is.

Je kunt de badges uitschakelen door met rechts op de taakbalk te klikken en dan te kiezen voor Taakbalkinstellingen. Scrol aan de rechterkant naar beneden en klik op Taakbalk. Vervolgens scrol je nog wat verder naar beneden tot je bij Gedrag van taakbalk bent. Hier kun je de optie uitschakelen bij Badges weergeven in taakbalk-apps. Dit is trouwens ook de plaats waar je de uitlijning van de taakbalk wijzigt. Standaard staan de pictogrammen gecentreerd op de taakbalk. Hier kun je aangeven dat die links moeten worden uitgelijnd. Hierdoor wordt het Startmenu aan de linkerkant weergegeven zoals vroeger.

In de taakbalk kun je de badges verbergen.

Terug naar bekend startmenu

Mis je het startmenu van Windows 10? Er is een interessante tweak waarbij je het Windows 11-startmenu vervangt door het type uit Windows 10. Download Open-Shell van de GitHub-website. De laatste versie op het moment van schrijven is OpenshellSetup 4.4.195. Je hebt de keuze tussen een zelfuitvoerbaar exe-bestand of een gecomprimeerd 7Z-bestand. Wij gaan voor het exe-bestand.

In de set-upwizard schakel je de opties Classic Explorer en Classic IE uit. De optie Create a start menu folder moet aangevinkt blijven. Zodra het installatieproces voltooid is, open je via Windows Zoeken de Open-Shell Menu Settings. Daarna kun je kiezen tussen de Classic Style, Classic with two columns of Windows 7 style.

Misschien wil je ook de knop naar het startmenu aanpassen zodat deze op die van Windows 10 lijkt. Hiervoor vink je de optie Replace start button aan. Vervolgens kies je een van de drie voorstellen uit, of je klikt op Pick Image. Zoek op het web naar een afbeelding van het Windows 10-startmenu en selecteer die. Wil je op je schreden terugkeren en Open-Shell verwijderen? Dat doe je via Instellingen / Apps / Geïnstalleerde apps. Selecteer Open-Shell en gebruik de optie Verwijderen.

Geef het startmenu zijn oude look terug.

Advertenties uitschakelen

Windows 11 genereert een unieke identifier, een zogenaamde reclame-ID, om je activiteiten te volgen. Hiervoor gebruikt Microsoft je zoekopdrachten, eerdere aankopen van Microsoft-producten en online activiteiten die gekoppeld zijn aan je Microsoft-account. Adverteerders kunnen die gebruiken om jou gerichte advertenties te sturen wanneer je apps gebruikt. Ben je gevoelig voor je privacy, dan zet je hier ook het mes in.

Open Instellingen en ga naar Privacy en beveiliging. Klik rechts op het onderdeel Algemeen. Zet de schakelaar uit bij Laat apps me persoonlijke advertenties zien door mijn reclame-id te gebruiken. Doe hetzelfde bij Websites hebben toegang tot mijn lijst met talen zodat er inhoud kan worden weergegeven die relevant is voor mijn locatie. Optioneel schakel je ook de optie daaronder uit: Start en zoekresultaten door Windows laten verbeteren door app-lanceringen bij te houden. Tot slot zet je ook de vierde optie uit: Suggesties voor inhoud in de app Instellingen weergeven.

Draag zorg voor je privacy en schakel reclamemeldingen uit.

Meldingen uitschakelen

In het Berichtencentrum komen ook systeemwaarschuwingen, ongelezen berichten, nieuwe artikelen van je favoriete websites en meer meldingen binnen. Deze kunnen nuttig zijn om je op de hoogte te houden van wat er gebeurt, maar het is best mogelijk dat de hoeveelheid meldingen en geluiden overweldigend is en op je zenuwen gaat werken. Daarom kun je meldingen uitschakelen om afleiding te minimaliseren. Open de Instellingen en klik op Systeem. Aan de rechterkant klik je op de pagina Meldingen. Hier kun je de schakelaar Meldingen uitschakelen omzetten. Wil je nog verder gaan, dan zet je de schakelaar Niet storen aan.

Zo, dat scheelt een hoop afleiding.

Snoeien in bloatware

Een nieuwe pc komt met een hoop bloatware en bij Windows 11 is dat niet anders. Het gaat om software waar je niet om hebt gevraagd. Bloatware neemt niet alleen geheugenruimte in beslag, hij verslechtert ook de prestaties van het systeem. Meestal gaat het om spelletjes, testversies van beveiligingssuites en virusscanners, cloudservices en zelfs fotoboeken.

Er zijn freewaretools die scannen naar bloatware, ook wel crapware genoemd, om die automatisch te verwijderen. Maar als je er niet goed in thuis bent, kun je hiermee meer kwaad dan goed doen. Sommige applicaties zijn immers noodzakelijk voor de goede werking van het systeem. De website Should I Remove It is gespecialiseerd in het vinden en verwijderen van bloatware. Hier vind je uitgebreide overzichten van bloatware bij alle belangrijke computermerken. Neem bijvoorbeeld Toshiba, die heeft meer dan dertig applicaties die als testversie worden geïnstalleerd. Snoei de bloatware dus handmatig. Dat doe je via Instellingen / Apps / Geïnstalleerde apps. Daar zie je alle programma’s die op de machine zijn geïnstalleerd. Blader door de lijst en controleer welke programma’s je kunt verwijderen.

Volgens de website Should I Remove It bevat een Toshiba de meeste bloatware.

Watch on YouTube