Google heeft dinsdagavond de jaarlijkse Google I/O-conferentie voor ontwikkelaars gehouden. Daarin presenteert het bedrijf allerlei nieuwe producten en tools. Dit keer ligt de focus sterk op kunstmatige intelligentie, en dan met name Gemini.

Voor dit overzicht concentreren we ons voornamelijk op veranderingen binnen producten die mensen dagelijks gebruiken, zoals Gmail en Android. Ook komt er natuurlijk nieuws over Gemini voorbij, maar dan nog proberen we ons te beperken tot welk effect de AI gaat hebben op het dagelijkse leven.

©Google

Android, Gemini Nano en Circle to Search

We beginnen met Android. Daar kunnen Amerikaanse gebruikers de Gemini-app downloaden vanuit de Google Play Store. Die app zal voortaan beter weten wat je doet en wat er op het scherm gebeurt, en zal zichzelf presenteren als overlay. Zodoende blijft de context van hetgeen je doet behouden en is het mogelijk een gegeneerde afbeelding te plakken in een gesprek. Verder kan Gemini vragen beantwoorden over YouTube-video’s die je kijkt en door pdf’s heengaan; maar voor die laatste functionaliteit moet je wel een Advanced-abonnement hebben.

Circle to Search, een functie die geïntroduceerd werd op de Galaxy S24 en Pixel 8, krijgt huiswerkondersteuning. Je kunt de camera van je smartphone richten op een wiskundige som waarna je duidelijke uitleg krijgt. Dit werkt ook met formules met symbolen, grafieken, diagrammen en andere complexe opdrachten. Verder zal Gemini, binnen de Nano-versie, dynamische suggesties kunnen doen. Wanneer je iets opzoekt over een sport, dan kan de digitale hulp clubs in de buurt voor je opzoeken of een basale uitleg van de spelregels geven.

Verder wordt Gemini Nano multimodaal. Dat betekent dat deze AI-assistent in de toekomst om kan gaan met gesproken woord, camerabeelden en geluiden. Ook kan Nano straks afbeeldingen omschrijven, ook als die nog geen eerdere labels, tags of omschrijvingen hebben. Tot slot kan de AI helpen bij het identificeren van spamtelefoontjes. De kunstmatige intelligentie let dan op bepaalde patronen die vaak voorkomen bij oplichters. Word je gebeld en vermoed Nano dat het spam is? Dan krijg je daarvan een melding. Zo blijf je als gebruiker veiliger.

©Google

Google Play, Gmail en Foto’s

We blijven nog even bij de AI: ook de Google Play Store ontkomt niet aan Gemini. Niet alleen krijgen ontwikkelaars betere tools voor het ontwikkelen van hun apps, ook krijgen ze hulp bij het omschrijven van hun producten en het juiste gebruik van zoekwoorden. Voor gebruikers houdt dit in dat de kwaliteit van apps beter wordt, terwijl ze mogelijk ook beter vindbaar worden. Verder houdt de downloadwinkel allerlei gevaren in de gaten, zoals malware. Dit zijn voornamelijk aanpassingen achter de schermen. Voor jou als gebruiker betekent dat vooral een fijnere ervaring.

Dan is Gmail aan de beurt. Zo kan de AI mails voor je samenvatten en taken uit handen nemen. Informatie terugvinden in al die duizenden mails wordt voortaan nog makkelijker. Je hoeft niet meer zelf alle mails door, maar kunt gewoon een vraag stellen en AI zoekt het voor je op. Denk dan aan vragen als Hoe laat begint het feest van Wesley, Wat gaat de dakreparatie kosten of Welke vragen hebben mijn medelezers al ingediend om te bespreken tijdens de komende boekclub. De voorwaarde is wel dat de informatie aanwezig moet zijn binnen je mailbox. Logisch ook: het gaat om specifieke, voor jóu belangrijke informatie. Tot slot breidt Google de mogelijkheden uit van het automatisch opstellen van een antwoord op mails. Deze antwoorden worden genuanceerder en gedetailleerder. Ook kun je ze makkelijker aanpassen.

Google Foto’s wordt ook een stuk slimmer. Die app kan namelijk veel meer overweg met context. Zo is het mogelijk dat je zoekt op specifieke details op je foto’s en video’s. Ben je benieuwd naar een nummerbord of een specifieke auto, dan kan Google Foto’s die info tevoorschijn toveren. Ook kun je vragen naar wanneer een kind leerde zwemmen; dan komen foto's of video's waarop dat te zien is vanzelf naar boven. Uiteraard geldt ook hier dat je zelf verantwoordelijk bent voor het aandragen van de content. Hoe meer foto’s er in je bibliotheek staan, hoe handiger de functie wordt.

©Google

Google Zoeken en Veo

Voor Google Zoeken introduceert het bedrijf AI Overviews. Dit zijn overzichten bovenaan de zoekresultaten van de Google-zoekmachine. Daar tref je tips, samengevatte informatie en meer aan. Hierdoor worden overige pagina’s verder naar onderen gedrukt, waardoor ze minder zichtbaar zijn. Daardoor moeten websites rekening houden met teruglopende bezoekersaantallen, al zouden websites in de AI Overview “meer bezoekers genereren”, aldus Google. Er is een webfilter beschikbaar, zodat je als gebruiker kunt zoeken op de oude manier.

Tijdens de presentatie introduceerde Google ook nog wat handige tools. Denk dan aan Veo, een tekst-naar-video-generator die het gaat opnemen tegen OpenAI’s Sora. Veo kan omgaan met “filmische termen” en produceert video’s in 1080p, die langer dan een minuut duren (langer dan die van Sora). Imagen 3 is de nieuwste versie van de afbeeldingen generator, die realistischere en levensechte afbeeldingen kan maken. Ook kan de generator omgaan met tekst (dat gaat bij de concurrentie nog wel eens mis) en zouden we minder oneffenheden moeten gaan tegenkomen.

Gemini Live en Astra

Tot slot kijken we nog naar Gemini Live. Dit is een apart onderdeel binnen de Gemini-app. Als gebruiker kun je een beknopt gesprek voeren met de AI, waarin Gemini zich constant aanpast naar wat je nodig hebt. Zo kun je dit gebruiken als voorbereiding voor een sollicitatiegesprek of het oefenen van een presentatie. Gemini kan dan vragen stellen over de inhoud van de taakomschrijving of je tips geven over hoe je rustig presenteert. Later zal Live ook kunnen omgaan met beeld: dan richt je je camera op iets, en kan Gemini je er alles over vertellen.

Project Astra ligt in het verlengde van dat idee. Dit wordt een universele AI-agent die zich ter plekke aanpast aan de omgeving. Daardoor kan die heel snel en redelijk natuurlijk reageren. De AI kan daarnaast onthouden waar jullie het over hadden en die context meenemen in volgende gesprekken. Project Astra kan je bijvoorbeeld zeggen waar je op dit moment bent (handig als je ergens bent waar je nog niet eerder geweest bent), hulp bieden bij het programmeren of leuke dingen doen, zoals een bandnaam bedenken voor een hond en zijn knuffel. Astra zou zelfs naar slimme brillen kunnen komen, als echte augmented reality.

Mocht je de complete presentatie willen kijken, dan kan dat via de video hieronder.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.