ID.nl logo
CachyOS: gratis Windows-alternatief met bekende freeware
© Andreas Prott - stock.adobe.com
Huis

CachyOS: gratis Windows-alternatief met bekende freeware

Reageert Windows op jouw (oude) pc of laptop stroperig? Via allerlei kunstgrepen kun je de boel mogelijk nog wat vlottrekken, maar verwacht geen wonderen. Iets wat écht helpt, is de installatie van een lichtgewicht besturingssysteem. De relatief nieuwe en gratis Linux-distributie CachyOS is hiervoor heel geschikt. Je komt in de overzichtelijke gebruikersomgeving heel wat vertrouwde namen tegen.

In dit artikel vertellen we je hoe je de Linux-distributie CachyOS op jouw pc aan de praat krijgt:

  • Maak eerst een opstartbare usb-stick
  • Installeer vervolgens CachyOS met behulp van de usb-stick
  • Werk het systeem bij
  • Installeer de gewenste programma's

Lees ook: Geef Linux ook eens een kans!

CachyOS is tot dusver onderbelicht gebleven. Ten onrechte, want volgens de bekende informatieve website Distrowatch wint dit besturingssysteem in rap tempo terrein. Niet voor niets staat CachyOS inmiddels in de top tien van populairste Linux-systemen.

Systeemeisen

CachyOS is niet veeleisend. Zo kun je het besturingssysteem op vrijwel elke computer met een dualcore-processor en 3 GB werkgeheugen installeren. Houd verder rekening met minimaal 30 GB schijfruimte. Dit zijn de minimale eisen. Voor een soepele werking adviseren de makers om het pakket op een systeem met 4 GB werkgeheugen en een ssd te installeren.

Opstartbare usb-stick maken

Je hebt van CachyOS een zogeheten image nodig. Hiermee ga je op een later moment de installatie in orde maken. Er bestaan verschillende versies van het besturingssysteem. In dit artikel gaan we aan de slag met de desktopeditie. Surf naar www.cachyos.org/download en klik op Download Desktop Edition / Direct om het iso-bestand op te slaan.

Je kunt CachyOS het beste vanaf een opstartbare usb-stick installeren. Je moet het opslagmedium hiervoor klaarmaken. Er bestaan diverse hulpprogramma’s waarmee dat kan. De ontwikkelaar adviseert balenaEtcher. Dit tooltje is voor Windows, macOS en Linux beschikbaar. Verbind eerst een usb-stick met minimaal 8 GB opslagruimte met een willekeurige computer en start het programma daarna op. Via Flash from file selecteer je in de verkenner het iso-bestand. Klik nu op Select target en vink de usb-stick aan. Bevestig met Select. Je klikt als laatste op Flash om de opstartbare usb-stick te creëren.

Live-omgeving

Het is nu de bedoeling om de beoogde CachyOS-computer met de zojuist gemaakte usb-stick op te starten. Sluit de opslagdrager aan en schakel het systeem in. Druk tijdens de opstartfase op een specifieke toets om het computermenu (BIOS of UEFI) te openen. Vaak is dat F2, maar het kan bijvoorbeeld ook F10, F12 of Delete zijn. Dat verschilt per computer. Het is nu zaak om de usb-stick als eerste opstartschijf te selecteren. Kijk of je een onderdeel als Boot, Boot Priority of iets soortgelijks kunt vinden. Met behulp van de muis of pijltjestoetsen kun je vaak de opstartvolgorde wijzigen. Als dat eenmaal is gelukt, herstart je de computer.

Zodra het menu van CachyOS verschijnt, kies je voor een standaardinstallatie. Dat is doorgaans de bovenste optie. Bevestig vervolgens met Enter. Na even wachten komt de live-omgeving tevoorschijn. Dat is in feite een voorproefje van het besturingssysteem waarin je alvast wat zaken kunt uitproberen. Klik in het welkomstvenster op Launch installer om de definitieve installatie te starten.

Voorafgaand aan de installatie kom je eerst in de live-omgeving van CachyOS terecht.

Installatie uitvoeren

Je controleert in het installatiescherm of de Nederlandse taal is geselecteerd en kiest in het volgende venster de juiste regio. Via Volgende selecteer je de gewenste toetsenbordindeling. Klik verder en bepaal op welke partitie je CachyOS wilt installeren. Wil je met een schone lei beginnen, dan ligt de optie Wis schijf voor de hand. Wijs daarna in het uitrolmenu ext4 aan als bestandssysteem. Daarmee creëer je namelijk een stabiele werkomgeving.

Overigens kun je CachyOS eventueel ook naast Windows installeren. Voor het inrichten van zo’n dualboot-systeem moet je de juiste partitie aan de Linux-distributie toewijzen. Maak een keuze en bevestig met Volgende.

Het besturingssysteem is in allerlei sausjes beschikbaar. Voor deze workshop selecteren we Plasma Desktop, maar het staat je vrij om een ander uiterlijk te kiezen. In het volgende scherm voeg je eventueel extra onderdelen toe, al kan dat ook op een later moment. Laat de standaardinstellingen ongewijzigd en klik wederom op Volgende. Vul nu een naam, gebruikersnaam en computernaam in. Je bedenkt ook een wachtwoord. Via Volgende / Installeer / Install Now wordt de installatie uitgevoerd. Je zet na afloop een vinkje voor Nu herstarten en klikt op Voltooid.

Je kunt tussen maar liefst zeventien lay-outs kiezen!

Eerste kennismaking

Als de installatie is gelukt, start het zojuist geïnstalleerde Linux-systeem voor het eerst op. Typ het wachtwoord om door te gaan naar het bureaublad. Elke keer dat CachyOS opent, verschijnt er een welkomstvenster. Klik dat nog niet weg, want je hebt hiermee snel toegang tot enkele handige onderdelen. Daar gaan we zo dadelijk mee aan de slag.

Vanaf het prille begin hebben andere personen niet zomaar toegang tot jouw computer.

Wie Windows gewend is, hoeft vermoedelijk niet lang te wennen aan de navigatiestructuur. Klik linksonder op het logo van CachyOS om het startmenu te openen. Hier zijn flink wat applicaties over verschillende categorieën verdeeld. Kies bijvoorbeeld Systeem / Dolphin om een bestandsbrowser te openen. Hier vind je alle lokaal opgeslagen foto’s, video’s, documenten en overige bestanden. Daarnaast bevindt zich in Dolphin ook een prullenbak met verwijderde items.

Verder staan helemaal rechts van de taakbalk diverse systeempictogrammen. Daarmee regel je onder andere het geluid en de netwerktoegang. Via het kleine pijltje komen er nog meer pictogrammen tevoorschijn. Vraag bijvoorbeeld een overzicht van recente meldingen op of pas de energie-opties aan. Tot slot kun je hier ook scherminstellingen wijzigen.

Dolphin is een soort verkenner waarin je alle bestanden kunt terugvinden.

CachyOS bijwerken

Net zoals bij elk besturingssysteem is het belangrijk om de boel regelmatig bij te werken. Hiervoor komt het eerder genoemde welkomstvenster goed van pas. Heb je dat weggeklikt, dan haal je het weer tevoorschijn. Klik in het menu op Systeem en CachyOS Hello. Ga nu naar Programma’s / Aanpassingen en Systeem bijwerken. Na opgave van het juiste wachtwoord checkt een hulpprogramma of er updates zijn. Tik op de J-toets en Enter om het besturingssysteem bij te werken. Je sluit na afloop het venster met Enter.

Vertrouwde tooltjes

Elk besturingssysteem valt of staat met de beschikbare programma’s. Dat zit bij CachyOS wel goed. Er zijn zelfs een aantal nuttige tooltjes voorgeïnstalleerd. Zo gebruik je Cachy Browser om op internet te surfen en VLC Media Player om naar video’s te kijken. Verder vind je in het menu een fotoviewer (Gwenview), tekstverwerker (KWrite) en analyseprogramma (Systeemmonitor).

In Systeemmonitor zie je in hoeverre de processor en het werkgeheugen worden belast.

Je kunt in CachyOS nog veel meer toepassingen installeren. Klik in het welkomstscherm rechtsonder op Programma’s installeren. Er opent een venster met vijftien categorieën. Je klikt voor een categorie op het pijltje om de onderliggende tooltjes te tonen. Op die manier kom je allerlei vertrouwde namen op het spoor. Firefox is bijvoorbeeld een bekende browser, terwijl je met Thunderbird e-mailaccounts kunt beheren. Voor kantoortoepassingen is het LibreOffice-pakket een aanrader. Je komt daarnaast onder andere toepassingen voor e-bookbeheer (Calibre), fotobewerking (GIMP) en videomontages (Kdenlive) tegen. De keuze is reuze!

Wil je iets installeren? Zet dan achter een of meerdere programma’s een vinkje. Je kiest daarna Systeem bijwerken. Typ in het verschenen commandovenster het juiste wachtwoord en bevestig met Enter. Nadat alle programmagegevens zijn opgehaald, druk je achtereenvolgens op de J-toets en Enter. Is de installatie afgerond? Sluit dan met Enter het commandovenster. De freeware nestelt zich automatisch in het startmenu.

Je kunt vanuit CachyOS in één klap diverse bekende programma’s installeren.

Snelkoppelingen maken

Buiten een fraaie achtergrond is het bureaublad van CachyOS verder helemaal kaal. Daar kun je eenvoudig iets aan doen. Creëer van je favoriete programma’s snelkoppelingen, zodat je ze voortaan vlot kunt opstarten. Navigeer in het startmenu naar een toepassing. Klik erop met de rechtermuisknop en kies Aan bureaublad toevoegen. Daarnaast kun je ook bestanden en mappen op het bureaublad plaatsen. Dat werkt simpel, want je sleept een map of bestand gewoon naar het bureaublad. Kies vervolgens in het contextmenu Hierheen verplaatsen, Hierheen kopiëren, of Hierheen verbinden.

Als je een browser dagelijks gebruikt, plaats je hiervan een snelkoppeling op het bureaublad.

Tot slot

In dit artikel komen alleen de basisbeginselen van CachyOS aan bod. Je kunt je ontdekkingstocht natuurlijk op eigen houtje vervolgen, want het besturingssysteem kent verrassend veel mogelijkheden. Bekijk alle onderdelen in het startmenu, zodat je CachyOS goed leert kennen.

Vooral het hulpprogramma Systeeminstellingen is de moeite waard. Hier kun je diverse zaken van de computer naar eigen wens aanpassen. Denk bijvoorbeeld aan het gedrag van de muis, het touchpad, het toetsenbord en de monitor. Je kunt ook de achtergrond, het thema en het lettertype wijzigen. Gebruik bovenaan zo nodig de zoekfunctie om een bepaalde instelling te vinden. Veel computerplezier!

In de Systeeminstellingen pas je talloze zaken naar eigen smaak aan, zoals het kleurenschema.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
testtesttesttesttest productcards
Huis

testtesttesttesttest productcards

Dit is een test article intro test test

Dit is een test


28 november 2024: productcardtest van Annemarie


1: met brand=

De string die ik hieronder gebruik is https://www.kieskeurig.nl/widget/get?type=product_widget&group=laptop&min=300&sort=pop&output=json&brand=apple

Test ik die in de browser dan zie ik dit:

Maar de productcard ziet er anders uit: geen Apple te zien




2: sort=pop: resultaat heel verschillend


String: https://www.kieskeurig.nl/widget/get?type=product_widget&group=laptop&min=700&sort=pop&output=json

Voorbeeld:

3: standaard string met 3 producten laat er maar 2 zien

String: https://www.kieskeurig.nl/widget/get?type=product_widget&group=wasmachine&sort=pop&output=html



Voorbeeld:



Hoe dan ook: op de productcard zie je én heel andere wasmachines en je ziet er maar 2.




Wat ons ook is opgevallen

We zien de laatste week/weken heel vaak wanneer we een productcard aanmaken voor een populaire groep (dus waar veel aanbod is, en waar meestal per product ook veel aanbieders/prijzen zijn) dat er productcards terugkomen met telkens 1 prijs erop. Het lijkt wel alsof bij de sortering van de producten voor de productcards dus een soort 'chronologie' wordt meegegeven: laat eerst alle producten zien die maar 1 prijs hebben.

Daarnaast zien we ook asynchroniteit bij prijzen op de productcard en de daadwerkelijke prijzen op KK

Nemen we even onderstaande productcard als voorbeeld

Kader 16-01: Hieronder een voorbeeld om te controleren hoe een kader nu werkt, aan de hand van de tekst hieronder:

Dit is tekst in een kader dat achter elkaar doorloopt. Deze alinea heeft dus tekst die in één keer doorloopt, en eindigt met een harde return. Dit is een nieuwe regel na een harde return om te controleren of de tekst inderdaad op een nieuwe regel begint. Na deze alinea geef ik twee harde returns.

Twee harde returns om een enkele witregel te geven, levert eigenlijk bijna twee witregels op, en komt dus niet overeen met de tekst in het kader zelf.

Dit is een alinea die komt na het opgeven van twee harde returns, komt de tekst nu op de goede plek? En hoe zit het met bulletpoints, die ik hieronder ga opsommen? Tekst na Shift+Enter

  • Bulletpoint 1
  • Bulletpoint 2 na een enter
  • Bulletpoint 3 na een enter
  • Bulletpoint 4 na een enter

Twee enters en een nieuwe alinea. De regels tussen de alineas zijn dubbel, hoe zit het met een ShifT+Enter?

Twee keer Shift+Enter levert deze witruimte op. Dat blijft dus gelijk aan een 'gewone' harde return

  • Bulletpoint 1, gevolgd door Shift+Enter
  • Bulletpoint 2, gevolgd door Shift+Enter, maar bulletpoint wordt niet automatisch aangemaakt.

Opsommingen met cijfers (gevolgd door Shift+Enter)

  1. Dit is een numbered bulletpoint, gevolgd door Enter
  2. Dit is een numbered bulletpoint, gevoldt door Enter
  3. Dit is een numbered bulletpoint, gevolgd door Shift+Enter
  4. Bulletpoint moet handopnieuw worden aangemaakt, gaat na Shift+Enter niet automatisch

Sinds 16-01: Afbeeldingen worden nu direct onder elkaar geplaatst, in plaats van een extra witregel ertussen, wat eerst wel het geval was. Verder zouden we ook graag de captions onder de afbeeldingen terug willen. Als je ze invult, blijven ze in he gepubliceerde artikel toch leeg.


▼ Volgende artikel
Zo vind je het ideale hoesje voor je smartphone
© Margo Basarab
Huis

Zo vind je het ideale hoesje voor je smartphone

Een smartphonehoesje is meer dan een accessoire. Het beschermt je telefoon tegen schade en maakt het gebruik makkelijker. Door de enorme variatie in modellen, materialen en extra functies kan het lastig zijn om een keuze te maken. In dit artikel lees je waar je op moet letten bij het kiezen van een hoesje en welke mogelijkheden je allemaal hebt.

Dit artikel in het kort: • Soorten smartphonehoesjes • Gebruikte materialen • Hardcase versus softcase • Speciale hoesjes • Handige extra's

Lees ook: Waarom dat hoesje om je telefoon toch echt handig is

Het type hoesje dat je kiest, hangt af van hoe je je telefoon gebruikt en tot in hoeverre je je toestel wilt beschermen. Een bumperhoesje is een beschermrand die om de zijkanten van je smartphone zit, terwijl de voor- en achterkant vrij blijven. Dit type hoesje beschermt de randen van je toestel tegen stoten en vallen, maar biedt minder bescherming voor het scherm en de achterkant. Een backcover beschermt alleen de achterkant en zijkanten van je telefoon, maar zorgt er wel voor dat je het slanke ontwerp van je toestel blijft zien. Is dat voor jou minder belangrijk en wil je juist zoveel mogelijk bescherming? Dan is een bookcase of wallet case een goede keuze. Dit type hoesje omsluit je hele telefoon en biedt vaak ruimte voor pasjes of geld. Als je zowel de voor- als achterkant wilt beschermen, kun je ook een flipcase overwegen, die verticaal opent. Een insteekhoesje, ook wel pouch genoemd, is een beschermhoes waarin je je smartphone schuift wanneer je deze niet gebruikt. Een opbergzakje zeg maar. In de dagelijkse praktijk zul je deze niet snel gebruiken, maar als je bijvoorbeeld op vakantie gaat, of je telefoon meeneemt in je tas tussen andere spullen, dan kan het handig zijn. Je weet namelijk zeker dat je telefoon in een puch goed beschermd is tegen vuil en krassen.

Van siliconen tot leer

Het materiaal van een hoesje bepaalt niet alleen de uitstraling, maar ook hoe goed het beschermt. Siliconen en TPU zijn flexibel en schokabsorberend. Daarnaast zijn ze een beetje stroef, waardoor ze minder snel uit je handen of van de bank kunnen glijden. Wel is het zo dat met name siliconen wat sneller stof aantrekken. Wanneer je je telefoon vooral meeneemt in je broekzak of tas, is dit materiaal dus misschien net wat minder praktisch. Hard kunststof is stevig en lichtgewicht, maar kan barsten of scheuren bij een flinke klap of val. Leer, of het nu echt of kunstleer is, straalt luxe uit en biedt goede bescherming. Echt leer wordt mooier na verloop van tijd. Kunstleer niet, maar dit hoef je wel weer minder te onderhouden dan echt leer. Voor maximale stevigheid kun je kiezen voor aluminium of roestvrij staal, hoewel dit je telefoon zwaarder kan maken en minder flexibel is.

©picsmart

Hardcase versus softcase

Telefoonhoesjes zijn grofweg onder te verdelen in twee varianten: hardcover en softcover, elk met hun eigen kenmerken. Hardcover hoesjes staan bekend om hun stevige constructie, die uitstekende bescherming biedt tegen zware schokken en vallen. Ze behouden hun vorm goed, maar zijn vaak duurder, minder flexibel en voelen minder comfortabel aan in je hand.

Softcover hoesjes zijn lichter, flexibeler en vaak goedkoper. Ze liggen prettig in de hand en passen gemakkelijk in een broekzak of tas. Het zachte materiaal biedt goede schokdemping, maar kan sneller beschadigd raken en slijten. Ook kunnen softcovers na verloop van tijd verkleuren.

Speciale hoesjes voor specifieke situaties

Naast standaardmodellen zijn er ook speciale hoesjes die extra bescherming bieden. Waterdichte hoesjes zijn ideaal als je je telefoon wilt beschermen tegen vocht, stof en zand, bijvoorbeeld tijdens het sporten of op het strand. Veel van deze hoesjes hebben een IP-certificering, zoals IP67 of IP68, wat aangeeft hoe goed ze bestand zijn tegen water en stof. Shockproof hoesjes zijn ontworpen om vallen en stoten op te vangen, met schokabsorberende materialen en verstevigde hoeken. Rugged cases combineren water-, stof- en schokbescherming en zijn geschikt voor extreme omstandigheden, zoals op de bouwplaats of tijdens outdooractiviteiten.

Extra functies

Veel hoesjes hebben handige extra's. Het meest bekend zijn hoesjes met ruimte voor je bank- of creditcards. Er zijn ook modellen waarin je bankbiljetten kwijt kunt. Andere hoesjes hebben bijvoorbeeld geïntegreerde standaards waardoor je je telefoon makkelijk kunt neerzetten; ideaal om filmpjes te kijken of voor online vergaderingen. Ook heel handig zijn hoesjes met een ingebouwde powerbank. Met zo'n battery case weet je zeker dat je een hele dag door kunt met je smartphone. Heb je een iPhone, dan is een MagSafe-compatibel hoesje misschien handig.

Kies uit meer dan 300.000 hoesjes

Bij bol.

MagSafe? MagSafe! MagSafe is een technologie van Apple die oorspronkelijk werd ontwikkeld voor MacBooks en later werd aangepast voor de iPhone. Het systeem gebruikt magneten aan de achterkant van de iPhone om accessoires stevig te bevestigen. Bij MagSafe-compatibele hoesjes zijn deze magneten ingebouwd, waardoor ze naadloos werken met andere MagSafe-accessoires. Een goed voorbeeld is de MagSafe powerbank. Deze klik je magnetisch vast aan je iPhone, zodat je onderweg eenvoudig kunt opladen, ook zonder stopcontact in de buurt. Kleinere powerbanks zijn zo ontworpen dat je je telefoon gewoon kunt blijven gebruiken tijdens het opladen.

©YALCIN SONAT

Waar let je op bij de aankoop?

Bij het kiezen van een hoesje is de pasvorm belangrijk. Zorg dat het hoesje naadloos aansluit op jouw telefoon. Let ook op extra bescherming voor het scherm en de camera, zoals verhoogde randen. Houd rekening met de dikte en het gewicht van het hoesje, vooral als je een slank ontwerp belangrijk vindt. Controleer daarnaast of alle functies van je telefoon, zoals de knoppen en poorten, makkelijk toegankelijk zijn.

Conclusie

Het kiezen van een smartphonehoesje is meer dan een kwestie van smaak. Denk goed na over hoe en waar je je telefoon gebruikt. Zoek je maximale bescherming tegen vallen of juist een bescheiden hoesje zodat het design van je smartphone zo goed mogelijk zichtbaar blijft? Zijn extra's, zoals ruimte voor pasjes, belangrijk voor je? Heb je een voorkeur voor een bepaald materiaal? Het aanbod van smartphonehoesjes is enorm. Door voor jezelf goed te weten wat je precies wilt, maak je het jezelf een stuk gemakkelijker!