Met de ingebouwde mogelijkheden van Windows kun je het besturingssysteem als je eigen gepersonaliseerde werkomgeving laten aanvoelen. Toch zijn die standaardopties niet altijd voldoende. Met behulp van een extra tool is het nu ook mogelijk om geanimeerde achtergronden te gebruiken als bureaublad.

Live wallpapers zijn Windows-bureaubladachtergronden mét beweging. Doorgaans gaat het om mp4-videobestanden of geanimeerde gifs. Zo’n live wallpaper ziet er cool uit, maar niet alle video’s zijn geschikt als geanimeerd bureaublad. Het is tenslotte niet de bedoeling dat de animatie je tijdens het werk gaat afleiden of irriteren. Dikwijls gaat het dan ook om natuurbeelden: een golvende zee, het subtiele geritsel van bladeren of een rustieke onderzeewereld. Kortom, om een animatie die rust geeft. Windows heeft zelf geen ingebouwde optie om video’s of een geanimeerd bestandsformaat in te stellen als bureaubladachtergrond. Je moet dus een beroep doen op een extra hulpapplicatie. We tonen er twee: Lively Wallpaper en Wallpaper Engine. De eerste is gratis, de tweede is spotgoedkoop.

Lively Wallpaper

Twaalf live wallpapers

Lively Wallpaper is een opensource-tool die beschikbaar is in de Microsoft Store. Je kunt deze zowel in Windows 10 als in Windows 11 installeren. Eenmaal gevonden in de Store klik je op Downloaden. In de app zitten al twaalf dynamische achtergronden. Voordat je er eentje instelt, klik je op de drie puntjes en kies je Preview wallpaper. Daarmee zie je wat je te wachten staat. Klik op een miniatuur van een wallpaper om deze als achtergrond in te stellen. De geselecteerde animatie vervangt je huidige bureaublad, totdat je de app afsluit, want dan keert je oorspronkelijke bureaublad terug.

Interactief met muis

Live wallpapers bewegen niet alleen, ze zijn ook interactief. Kies bijvoorbeeld de achtergrond Fluids. Dit behang geeft een veelkleurig vloeiend effect dat reageert op de muisaanwijzer. Kijk maar eens hoe de achtergrond reageert als je de cursor of een venster over het bureaublad beweegt.

Kies je Periodic Table dan markeer je elk element in de tabel wanneer je er met de cursor over gaat. Hetzelfde gebeurt met de Medusa-kwal die zacht over het scherm dobbert. Je kunt deze kwal draaien door er met de linkermuisknop op te klikken, dan de muisknop ingedrukt te houden en te slepen. Soms gaat het om regendruppels die op scherm terechtkomen, soms om een futuristisch landschap. Bij andere live wallpapers zit de datum en de tijd in het bureaublad verwerkt.

Bewerken

Alle vooraf klaargemaakte achtergronden kun je aanpassen in de instellingen. Als de live wallpaper actief is, open je eerst Lively Wallpaper vanuit het systeemvak aan de rechterkant van de taakbalk. Daarvoor klik je op de knop met de drie puntjes. Selecteer dan Bewerken in het menu om de instellingen voor de achtergrond weer te geven. Omdat de beschikbare achtergronden behoorlijk verschillend zijn, variëren ook de opties die je kunt wijzigen. Deze kunnen kleuren, grootten van bepaalde elementen en meer omvatten. Je kunt je wijzigingen direct zien als je ze doorvoert, mits de achtergrond actief is.

Eigen video-achtergronden

Om een eigen video op het Windows-bureaublad te krijgen, klik je op de plusknop in Lively. Daarna klik je op Openen om het bestandsselectievenster te activeren. Vervolgens navigeer je naar het bedoelde videobestand en tot slot klik je op Openen om de achtergrond toe te voegen.

Voer een naam in voor de live wallpaper in het vak Titel. Je kunt ook aanvullende informatie over de achtergrond toevoegen in het vak Beschrijving. Klik dan op OK om de video in te stellen als bureaublad. In het tabblad Bibliotheek van Lively Wallpaper zal de nieuwe achtergrond inmiddels zijn opgenomen, samen met alle andere toegevoegde achtergronden.

Achtergronden bewerken

Wanneer je een eigen video hebt geselecteerd als nieuwe achtergrond dan kun je de weergave ervan nog aanpassen met schuifregelaars. Het is mogelijk om de verzadiging (Saturation), kleurtoon (Hue), helderheid (Brightness), contrast (Contrast), gamma (Gamma dat is de lichtintensiteit) en snelheid (Speed) te wijzigen.

Wanneer je eigen video toevallig geluid bevat, vink je het vakje dempen (Mute) aan. Hierdoor worden de ongewenste videogeluiden uitgeschakeld zonder het systeemvolume te beïnvloeden. Via de menuknop, dat zijn de drie puntjes, kun je ook video’s uit de bibliotheek verwijderen.

Extra Live-achtergronden

Heb je zelf geen geschikte video’s om toe te voegen? Dan zijn er vele websites waar je deze wel vindt. Pixabay heeft bijvoorbeeld een uitgebreide verzameling live wallpaper-achtergronden in het mp4-formaat die je met Lively Wallpaper op het bureaublad plaatst.

Ga hiervoor naar Pixabay, kies voor de rubriek Video’s en tik in het zoekvak live wallpaper. De bovenste vier zijn stockvideo’s waarvoor je moet betalen. Daaronder volgt een reeks rechtenvrije video’s die perfect zijn voor eigen gebruik. Je kunt ook zelf nieuwe video’s samenstellen met een video-editor. Gamefanaten kunnen hun spectaculairste momenten toevoegen die ze hebben opgenomen met de Game Bar-app.

YouTube-achtergronden

Met Lively Wallpaper kun je ook online video, zoals die van YouTube, als achtergrond gebruiken. Open een YouTube-pagina en klik op de afspeelknop van de video. Selecteer met de muisaanwijzer het websiteadres van de pagina in de adresbalk. Druk op Ctrl+C om de url te kopiëren. Daarna klik je op de plusknop van Lively Wallpaper.

In het deelvenster Achtergrond toevoegen ga je naar het vak Voer URL in en daar plak je het internetadres dat je daarnet hebt gekopieerd met Ctrl+V. Daarna klik je op de pijlknop. Klik op Bekijken op YouTube in het videovoorbeeld. De video speelt automatisch in een lus af. Je kunt eventueel een titel invoeren voor de online video en een beschrijving, maar dat is niet noodzakelijk. Klik op OK om de video op het bureaublad te plaatsen.

Meerdere beeldschermen

Wie twee of meer beeldschermen op de pc heeft aangesloten, moet zeker de knop gebruiken met het pictogram van een computerschermpje. Hiermee bepaal je hoe de nieuwe live wallpaper zich gedraagt op meerdere monitoren. Je hebt de keuze uit drie mogelijkheden.

Alleen geselecteerd scherm (standaard) past de achtergrond alleen toe op het geselecteerde scherm. Verspreid over schermen breidt de achtergrond uit over alle monitoren. Dupliceer dezelfde achtergrond herhaalt dezelfde achtergrond op elk beeldscherm. In het tweede tabblad van dit venster kun je de geselecteerde animatie instellen als screensaver. In dat geval wijst een link je de weg naar de plug-in die je eerst moet downloaden op de aangeduide Lively GitHub-pagina.

AI-diepte

Een speciaal effect is de AI-gegeneerde diepte op een 2D-afbeelding die reageert op je muisbewegingen. Het valt te proberen. In sommige gevallen is het mooi. Het resultaat is afhankelijk van de afbeelding die je omzet in 3D. Klik op de plusknop om een nieuwe achtergrond toe te voegen en gebruik dan de functie Geavanceerd. Dan komt deze optie tevoorschijn: Diepte achtergrond om foto’s om te zetten in 3D. Als je daarop klikt, moet je eerst een afbeelding op de harde schijf selecteren. Daarna downloadt het programma eerst nog de benodigde software (52 MB). Klik op Verder, het programma genereert nu een parallaxeffect dat (een beetje) reageert op je muisbewegingen.

Wallpaper Engine

Sterk alternatief

Een sterk en mooi alternatief voor Lively is Wallpaper Engine. Deze app werkt in Windows 10 en Windows 11, is te koop op Steam en kost slechts 3,99 euro. Het is een van de populairste niet-gameapps op dit platform om je eigen wallpapers te maken op basis van games, landschappen, digitale kunst en meer. Bovendien heeft de app een actieve community en een vele achtergronden in allerlei thema’s.

Koop en installeer Wallpaper Engine op Steam en start de app op vanuit de Steam-bibliotheek. Steam vraagt om een startoptie te selecteren, houd het rustig bij de eerste mogelijkheid. Vink het vakje aan bij Altijd deze optie gebruiken om dit bericht in de toekomst te vermijden. Selecteer daarna de gewenste kwaliteit van de live achtergrond. Laag geeft je een animatie van tien beelden per seconde, Medium vijftien, Hoog vijfentwintig en Ultra dertig. Je kunt later de kwaliteit nog aanpassen.

Ontdekken en toepassen

Als je in het volgende scherm het vakje Start automatically aanvinkt, wordt Wallpaper Engine geactiveerd op het moment dat je Windows opstart. Daarna is de app beschikbaar in het systeemvak. Door erop te dubbelklikken kun je een wallpaper selecteren. Met de rechtermuisklik open je de instellingen. Nu ben je klaar om de enorme bibliotheek te verkennen.

Bovenaan zie je drie tabbladen: Geïnstalleerd, Ontdekken en Workshop. Alle achtergronden die je binnenhaalt, komen in de eerste sectie, zodat je ze snel kunt toepassen. De sectie Ontdekken belicht enkele van de meer populaire achtergronden. De sectie Workshop toont alle door de gebruikers gemaakte achtergronden die ondertussen naar de app zijn geüpload. Aan de linkerkant word je bij je keuze geholpen door labels, zoals Abstract, Dieren, Anime, Cartoon en CGI. Je kunt ook andere criteria gebruiken, denk aan Goedgekeurd, Mobile compatible en Reageert op geluid.

Instellingen

Nadat je een achtergrond hebt gevonden die je interessant lijkt, klik je erop om deze te openen. Selecteer in het venster aan de rechterkant de knop Download. In dit voorbeeld hebben we een animatie gekozen van een computerchip die over een structuur trippelt op de tonen van Stayin’ Alive. Aan de rechterkant kun je het volume van de achtergrondmuziek regelen. Vijf minuten Bee Gees is leuk, maar daarna kruipt de muziek onder je schedel. Dus zet gerust het volumeschuifje naar links.

Verder kun je de afspeelsnelheid en de kleur van de ondergrond wijzigen in de Eigenschappen. Vervolgens sluit je Wallpaper Engine, zodat die zichzelf minimaliseert in het systeemvak. De geselecteerde live wallpaper wordt toegepast, terwijl de app op de achtergrond draait. Met de rechtermuisknop open je de Instellingen waar je opnieuw de kwaliteit van de animatie kunt aanpassen. Hier bepaal je ook hoe de geanimeerde achtergronden zich moeten gedragen op meerdere schermen.

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!