ID.nl logo
Bewegende bureaubladachtergrond: een kijkbuis op je computer
© Stocks Marketing - stock.adobe.com
Huis

Bewegende bureaubladachtergrond: een kijkbuis op je computer

Met de ingebouwde mogelijkheden van Windows kun je het besturingssysteem als je eigen gepersonaliseerde werkomgeving laten aanvoelen. Toch zijn die standaardopties niet altijd voldoende. Met behulp van een extra tool is het nu ook mogelijk om geanimeerde achtergronden te gebruiken als bureaublad.

In dit artikel gaan we aan de slag met twee programma’s om je bureaublad in beweging te brengen:

  • Lively Wallpaper
  • Wallpaper Engine

Lees ook: 12 tips voor een overzichtelijk Bureaublad

Live wallpapers zijn Windows-bureaubladachtergronden mét beweging. Doorgaans gaat het om mp4-videobestanden of geanimeerde gifs. Zo’n live wallpaper ziet er cool uit, maar niet alle video’s zijn geschikt als geanimeerd bureaublad. Het is tenslotte niet de bedoeling dat de animatie je tijdens het werk gaat afleiden of irriteren. Dikwijls gaat het dan ook om natuurbeelden: een golvende zee, het subtiele geritsel van bladeren of een rustieke onderzeewereld. Kortom, om een animatie die rust geeft. Windows heeft zelf geen ingebouwde optie om video’s of een geanimeerd bestandsformaat in te stellen als bureaubladachtergrond. Je moet dus een beroep doen op een extra hulpapplicatie. We tonen er twee: Lively Wallpaper en Wallpaper Engine. De eerste is gratis, de tweede is spotgoedkoop.

Lively Wallpaper

Twaalf live wallpapers

Lively Wallpaper is een opensource-tool die beschikbaar is in de Microsoft Store. Je kunt deze zowel in Windows 10 als in Windows 11 installeren. Eenmaal gevonden in de Store klik je op Downloaden. In de app zitten al twaalf dynamische achtergronden. Voordat je er eentje instelt, klik je op de drie puntjes en kies je Preview wallpaper. Daarmee zie je wat je te wachten staat. Klik op een miniatuur van een wallpaper om deze als achtergrond in te stellen. De geselecteerde animatie vervangt je huidige bureaublad, totdat je de app afsluit, want dan keert je oorspronkelijke bureaublad terug.

Lively Wallpaper heeft al twaalf dynamische achtergronden in de bibliotheek.

Interactief met muis

Live wallpapers bewegen niet alleen, ze zijn ook interactief. Kies bijvoorbeeld de achtergrond Fluids. Dit behang geeft een veelkleurig vloeiend effect dat reageert op de muisaanwijzer. Kijk maar eens hoe de achtergrond reageert als je de cursor of een venster over het bureaublad beweegt.

Kies je Periodic Table dan markeer je elk element in de tabel wanneer je er met de cursor over gaat. Hetzelfde gebeurt met de Medusa-kwal die zacht over het scherm dobbert. Je kunt deze kwal draaien door er met de linkermuisknop op te klikken, dan de muisknop ingedrukt te houden en te slepen. Soms gaat het om regendruppels die op scherm terechtkomen, soms om een futuristisch landschap. Bij andere live wallpapers zit de datum en de tijd in het bureaublad verwerkt.

Je bureaublad wordt een onderzeewereld waarin een lichtgevende kwal zwemt.

Bewerken

Alle vooraf klaargemaakte achtergronden kun je aanpassen in de instellingen. Als de live wallpaper actief is, open je eerst Lively Wallpaper vanuit het systeemvak aan de rechterkant van de taakbalk. Daarvoor klik je op de knop met de drie puntjes. Selecteer dan Bewerken in het menu om de instellingen voor de achtergrond weer te geven. Omdat de beschikbare achtergronden behoorlijk verschillend zijn, variëren ook de opties die je kunt wijzigen. Deze kunnen kleuren, grootten van bepaalde elementen en meer omvatten. Je kunt je wijzigingen direct zien als je ze doorvoert, mits de achtergrond actief is.

Dit zijn de instellingen die je bij Fluids kunt aanpassen.

Eigen video-achtergronden

Om een eigen video op het Windows-bureaublad te krijgen, klik je op de plusknop in Lively. Daarna klik je op Openen om het bestandsselectievenster te activeren. Vervolgens navigeer je naar het bedoelde videobestand en tot slot klik je op Openen om de achtergrond toe te voegen.

Voer een naam in voor de live wallpaper in het vak Titel. Je kunt ook aanvullende informatie over de achtergrond toevoegen in het vak Beschrijving. Klik dan op OK om de video in te stellen als bureaublad. In het tabblad Bibliotheek van Lively Wallpaper zal de nieuwe achtergrond inmiddels zijn opgenomen, samen met alle andere toegevoegde achtergronden.

Je kunt video’s op het bureaublad plaatsen die je hebt gedownload naar de harde schijf.

Eigen huis verfraaien?

Zoek een mooi behangetje uit!

Achtergronden bewerken

Wanneer je een eigen video hebt geselecteerd als nieuwe achtergrond dan kun je de weergave ervan nog aanpassen met schuifregelaars. Het is mogelijk om de verzadiging (Saturation), kleurtoon (Hue), helderheid (Brightness), contrast (Contrast), gamma (Gamma dat is de lichtintensiteit) en snelheid (Speed) te wijzigen.

Wanneer je eigen video toevallig geluid bevat, vink je het vakje dempen (Mute) aan. Hierdoor worden de ongewenste videogeluiden uitgeschakeld zonder het systeemvolume te beïnvloeden. Via de menuknop, dat zijn de drie puntjes, kun je ook video’s uit de bibliotheek verwijderen.

Als je het geluid van de video uitzet, beïnvloedt dit het systeemgeluid niet.

Extra Live-achtergronden

Heb je zelf geen geschikte video’s om toe te voegen? Dan zijn er vele websites waar je deze wel vindt. Pixabay heeft bijvoorbeeld een uitgebreide verzameling live wallpaper-achtergronden in het mp4-formaat die je met Lively Wallpaper op het bureaublad plaatst.

Ga hiervoor naar Pixabay, kies voor de rubriek Video’s en tik in het zoekvak live wallpaper. De bovenste vier zijn stockvideo’s waarvoor je moet betalen. Daaronder volgt een reeks rechtenvrije video’s die perfect zijn voor eigen gebruik. Je kunt ook zelf nieuwe video’s samenstellen met een video-editor. Gamefanaten kunnen hun spectaculairste momenten toevoegen die ze hebben opgenomen met de Game Bar-app.

Pixabay bevat heel veel videobestanden die bruikbaar zijn voor Lively Wallpaper.

YouTube-achtergronden

Met Lively Wallpaper kun je ook online video, zoals die van YouTube, als achtergrond gebruiken. Open een YouTube-pagina en klik op de afspeelknop van de video. Selecteer met de muisaanwijzer het websiteadres van de pagina in de adresbalk. Druk op Ctrl+C om de url te kopiëren. Daarna klik je op de plusknop van Lively Wallpaper.

In het deelvenster Achtergrond toevoegen ga je naar het vak Voer URL in en daar plak je het internetadres dat je daarnet hebt gekopieerd met Ctrl+V. Daarna klik je op de pijlknop. Klik op Bekijken op YouTube in het videovoorbeeld. De video speelt automatisch in een lus af. Je kunt eventueel een titel invoeren voor de online video en een beschrijving, maar dat is niet noodzakelijk. Klik op OK om de video op het bureaublad te plaatsen.

Een miniatuur van de online video verschijnt als voorvertoning.

Instellingen configureren

Via het tandwieltje in de rechterbovenhoek van de bibliotheek, open je de instellingen van het programma. De settings zijn verdeeld over vier tabbladen.

Als je wilt dat er altijd een live wallpaper op de pc te zien is, dan moet je in het tabblad Algemeen instellen dat het programma samen met Windows opstart.

Wil je nooit de geluiden horen die bij bepaalde live wallpapers zitten? Schakel dan deze optie uit: Audio afspelen wanneer bureaublad gefocust is. Je kunt ook het volumeschuifje helemaal naar links schuiven.

Bij de optie Achtergrondfolder selecteer je waar het programma de live wallpapers opslaat. Je bepaalt ook of je het programma in het systeemvak wilt terugvinden. Dat is handig, want als je achteraf een ander live wallpaper wilt selecteren, moet je met de rechtermuisknop op het pictogram in het systeemvak klikken en de opdracht Open Lively selecteren.

In het tabblad Achtergrond kun je instellen in welke verhouding de nieuwe achtergrond op het bureaublad komt. Houd het daar gerust bij Schermvullend.

Om Lively Wallpaper automatisch te laten werken, laat je de tool samen met Windows opstarten.

Meerdere beeldschermen

Wie twee of meer beeldschermen op de pc heeft aangesloten, moet zeker de knop gebruiken met het pictogram van een computerschermpje. Hiermee bepaal je hoe de nieuwe live wallpaper zich gedraagt op meerdere monitoren. Je hebt de keuze uit drie mogelijkheden.

Alleen geselecteerd scherm (standaard) past de achtergrond alleen toe op het geselecteerde scherm. Verspreid over schermen breidt de achtergrond uit over alle monitoren. Dupliceer dezelfde achtergrond herhaalt dezelfde achtergrond op elk beeldscherm. In het tweede tabblad van dit venster kun je de geselecteerde animatie instellen als screensaver. In dat geval wijst een link je de weg naar de plug-in die je eerst moet downloaden op de aangeduide Lively GitHub-pagina.

In dit geval passen we de wallpaper alleen toe op scherm drie.

AI-diepte

Een speciaal effect is de AI-gegeneerde diepte op een 2D-afbeelding die reageert op je muisbewegingen. Het valt te proberen. In sommige gevallen is het mooi. Het resultaat is afhankelijk van de afbeelding die je omzet in 3D. Klik op de plusknop om een nieuwe achtergrond toe te voegen en gebruik dan de functie Geavanceerd. Dan komt deze optie tevoorschijn: Diepte achtergrond om foto’s om te zetten in 3D. Als je daarop klikt, moet je eerst een afbeelding op de harde schijf selecteren. Daarna downloadt het programma eerst nog de benodigde software (52 MB). Klik op Verder, het programma genereert nu een parallaxeffect dat (een beetje) reageert op je muisbewegingen.

Het programma genereert een 3D-effect op de foto.

Wallpaper Engine

Sterk alternatief

Een sterk en mooi alternatief voor Lively is Wallpaper Engine. Deze app werkt in Windows 10 en Windows 11, is te koop op Steam en kost slechts 3,99 euro. Het is een van de populairste niet-gameapps op dit platform om je eigen wallpapers te maken op basis van games, landschappen, digitale kunst en meer. Bovendien heeft de app een actieve community en een vele achtergronden in allerlei thema’s.

Koop en installeer Wallpaper Engine op Steam en start de app op vanuit de Steam-bibliotheek. Steam vraagt om een startoptie te selecteren, houd het rustig bij de eerste mogelijkheid. Vink het vakje aan bij Altijd deze optie gebruiken om dit bericht in de toekomst te vermijden. Selecteer daarna de gewenste kwaliteit van de live achtergrond. Laag geeft je een animatie van tien beelden per seconde, Medium vijftien, Hoog vijfentwintig en Ultra dertig. Je kunt later de kwaliteit nog aanpassen.

Je moet Wallpaper Engine vanuit Steam downloaden en installeren.

Ontdekken en toepassen

Als je in het volgende scherm het vakje Start automatically aanvinkt, wordt Wallpaper Engine geactiveerd op het moment dat je Windows opstart. Daarna is de app beschikbaar in het systeemvak. Door erop te dubbelklikken kun je een wallpaper selecteren. Met de rechtermuisklik open je de instellingen. Nu ben je klaar om de enorme bibliotheek te verkennen.

Bovenaan zie je drie tabbladen: Geïnstalleerd, Ontdekken en Workshop. Alle achtergronden die je binnenhaalt, komen in de eerste sectie, zodat je ze snel kunt toepassen. De sectie Ontdekken belicht enkele van de meer populaire achtergronden. De sectie Workshop toont alle door de gebruikers gemaakte achtergronden die ondertussen naar de app zijn geüpload. Aan de linkerkant word je bij je keuze geholpen door labels, zoals Abstract, Dieren, Anime, Cartoon en CGI. Je kunt ook andere criteria gebruiken, denk aan Goedgekeurd, Mobile compatible en Reageert op geluid.

Klik op de live wallpapers die je wilt downloaden.

Instellingen

Nadat je een achtergrond hebt gevonden die je interessant lijkt, klik je erop om deze te openen. Selecteer in het venster aan de rechterkant de knop Download. In dit voorbeeld hebben we een animatie gekozen van een computerchip die over een structuur trippelt op de tonen van Stayin’ Alive. Aan de rechterkant kun je het volume van de achtergrondmuziek regelen. Vijf minuten Bee Gees is leuk, maar daarna kruipt de muziek onder je schedel. Dus zet gerust het volumeschuifje naar links.

Verder kun je de afspeelsnelheid en de kleur van de ondergrond wijzigen in de Eigenschappen. Vervolgens sluit je Wallpaper Engine, zodat die zichzelf minimaliseert in het systeemvak. De geselecteerde live wallpaper wordt toegepast, terwijl de app op de achtergrond draait. Met de rechtermuisknop open je de Instellingen waar je opnieuw de kwaliteit van de animatie kunt aanpassen. Hier bepaal je ook hoe de geanimeerde achtergronden zich moeten gedragen op meerdere schermen.

Vanuit het systeemvak kun je met de rechtermuisknop de instellingen openen.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Broodroosters anno nu: veel meer dan een paar sneetjes toast
© Lightfield Studios - stock.adobe.com
Huis

Broodroosters anno nu: veel meer dan een paar sneetjes toast

Of je nu trek hebt in toast met avocado en een gepocheerd eitje of in een klassieke tosti met ham en kaas: met het moderne broodrooster kan het allemaal. Benieuwd wat broodroosters anno nu zo bijzonder maakt? We vertellen je er alles over.

In het kort: Moderne broodroosters zijn echte alleskunners: naast het roosteren van brood gebruik je ze ook voor het maken van tosti's, het opwarmen van croissants en het ontdooien van bevroren brood. En ze kunnen vaak nog veel meer dan dat. In dit artikel lees je wat moderne broodroosters allemaal kunnen en in welk opzicht ze verschillen van de meer traditionele modellen.

Lees ook: 🥪 Gezonde tosti's om de hele middag op door te gaan

'Ouderwetse' broodroosters doen precies wat ze moeten doen. Je doet er één of twee sneetjes brood in, wacht een paar minuten en plop: daar heb je je perfect gebruinde en knapperige toast. Deze modellen zijn dankzij hun eenvoudige werking nog altijd bij veel mensen in trek, maar er er is ook steeds meer vraag naar modellen die meer kunnen dan alleen brood roosteren. Van het maken van tosti's tot het roosteren van bagels en croissants: met de nieuwste modellen heb je je tosti-ijzer of oven haast niet meer nodig! Veel modellen zijn daarnaast voorzien van allerlei handige extra's, zoals een ontdooifunctie en speciale sleuven voor extra groot of klein brood. En dan hebben we het nog niet eens over de vele bruiningsstanden op moderne broodroosters.

Bruiningsstanden 

Traditionele broodroosters zitten vaak lekker simpel in elkaar, met een draaiknop die je keuze biedt uit drie tot hoogstens vijf standen. Maar het beperkte aantal opties op deze modellen heeft wel als nadeel dat je niet altijd evenveel controle hebt over hoe bruin je sneetjes brood worden. Moderne broodroosters beschikken vaak over veel meer bruiningsstanden, gemiddeld tussen de zes en negen. De lagere standen zijn ideaal voor het licht roosteren van dun of oud brood, terwijl de hogere standen perfect zijn om brood donkerbruin te krijgen of om zwaarder brood zoals volkoren of roggebrood te roosteren. Sommige modellen hebben zelfs slimme sensoren die de dikte van het brood detecteren en op basis daarvan de roostertijd aanpassen. Handig! 

Ontdooifunctie

Brood ontdooien kan best een gedoe zijn. Op het aanrecht duurt het lang, voor gelijkmatig ontdooien in de oven moet je maar net de juiste instellingen weten en in de magnetron wordt bevroren brood snel slap. In een broodrooster met ontdooifunctie wordt het een stuk eenvoudiger. Het enige wat je hoeft te doen, is de bevroren sneetjes brood in het rooster te plaatsen en de ontdooistand te selecteren. Het broodrooster past vervolgens automatisch de tijd en temperatuur aan, zodat je brood gelijkmatig ontdooit zonder dat het verbrandt. Deze functie werkt ook goed voor bevroren croissants of andere kleine broodjes.

©Goffkein - stock.adobe.com

Hoeveelheid sleuven

Voor grotere gezinnen is een broodrooster met maar twee sleuven niet altijd handig. Zeker als jullie gezellig samen aan tafel willen eten, is het niet ideaal om steeds op je beurt te moeten wachten. Gelukkig zijn broodroosters er tegenwoordig in allerlei soorten en maten, met bijvoorbeeld ruimte voor vier sneetjes brood of speciale sleuven voor extra lang brood (denk aan zuurdesem of stokbrood) of breed brood (zelf gesneden brood of croissants en bagels). Sommige modellen beschikken over sleuven met liftfunctie voor kleine sneetjes brood, zodat je je handen niet hoeft te branden. Er zijn ook modellen met een enkele brede sleuf waarin je meerdere sneetjes brood naast elkaar plaatst. 

Extra functies

Naast de ontdooistand hebben moderne broodroosters vaak nog veel meer handige functies. Zoals een opwarmstand die brood alleen opwarmt zonder het te roosteren: handig voor overgebleven croissants of andere afgebakken broodjes. Of een sneltoastfunctie, die brood snel en efficiënt roostert als je haast hebt. Een warmhoudrooster komt mooi van pas als je veel sneetjes brood achter elkaar wilt roosteren: deze houdt je brood tot wel vijftien minuten warm. 

Ook voor tosti's en bagels hebben moderne broodroosters vaak speciale standen. De tosti-stand zorgt ervoor dat het brood langzaam wordt verhit zodat ondertussen de kaas kan smelten. Eventuele meegeleverde tostiklemmen voorkomen dat het een knoeiboel wordt in je broodrooster. De bagelstand is speciaal ontworpen om bagels perfect te roosteren, met een zachte buitenkant en een krokante binnenkant. 

©morkovkapiy - stock.adobe.com

Design

Als je ook de uitstraling van je broodrooster belangrijk vindt, bieden moderne broodroosters je meer dan genoeg keus. Broodroosters anno nu zijn namelijk allang niet meer alleen maar basic zwart of zilver. Steeds meer fabrikanten bieden modellen in stijlvolle kleuren, zoals zachtroze, mintgroen of lichtblauw. Of wat dacht je van een opvallend retromodel in felrood? Gerenommeerde merken als Russell Hobbs, KitchenAid en Smeg verkopen verschillende kwalitatieve broodroosters in een origineel design. Misschien geef je niks om design en ga je liever voor functionaliteit. In dat geval is een broodrooster met transparante zijkanten misschien wat voor jou: hiermee hou je tijdens het roosteren precies bij hoe bruin je sneetjes kleuren.

▼ Volgende artikel
Zo bespaar je flink met groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin*
© encierro - stock.adobe.com
Huis

Zo bespaar je flink met groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin*

Groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin kunnen een flinke besparing opleveren. Zeker als je kiest voor soorten die in de winkel duur zijn, weinig verzorging vragen en jaar na jaar opnieuw groeien. Je hoeft er geen groene vingers voor te hebben en ook geen grote tuin. In dit artikel lees je welke planten slim zijn om te kweken, hoe je begint en waar je op moet letten om zoveel mogelijk uit je oogst te halen.

* Of van je eigen balkon natuurlijk

In dit artikel lees je: • Waarom zelf kweken geld bespaartWelke groenten je makkelijk zelf kweekt, ook in pottenWelke fruitplanten jarenlang opbrengst gevenOf je beter kruiden kunt kopen of zelf zaaienWelke kruiden goed groeien in pottenWanneer je het beste kunt zaaien of plantenHoe je je oogst beschermt tegen slakken, rupsen en vogelsWaarom avocado's kweken in Nederland nauwelijks zin heeftHoe je eenvoudig begint, ook zonder moestuin

Lees ook: Ingemaakt! 4 manieren om zelf thuis voedsel te conserveren

Waarom zelf kweken loont

In de supermarkt kunnen verse bessen, kruiden en biologische groenten behoorlijk aantikken. Een klein bosje rozemarijn kost al snel meer dan een euro, terwijl een rozemarijnplantje je jarenlang voorziet als je 'm goed behandelt. Ook courgettes, cherrytomaatjes en paprika's zijn flink aan de prijs, terwijl je ze zelf makkelijk kweekt, zelfs in een pot.

Daarnaast scheelt het in verpakkingsmateriaal, voorkom je verspilling en smaakt alles verser dan vers. Zelfs op een balkon of klein terras kun je met een paar bakken al behoorlijk wat opbrengen.

Groenten: veel opbrengst, dus dat bespaart geld!

Voor deze groenten heb je weinig ruimte of moeite nodig, terwijl ze wel een goede opbrengst geven.

1. Courgette

Courgette groeit snel, vraagt weinig aandacht en geeft veel vruchten. Eén plant kan je wekenlang oogst opleveren. Toegegeven, in de zomermaanden zijn ze best betaalbaar in de winkel. Maar juist door de grote opbrengst kun je er makkelijk ook iemand anders blij mee maken en je kunt ze inmaken voor de winter.

  • Zaaien: april binnen, mei buiten

  • Zon: veel zon

  • Grond: luchtige, voedzame grond

  • Let op: geef genoeg water, vooral bij warm weer

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

2. Cherrytomaten

Perfect voor op het balkon. In pot of in de volle grond.

  • Zaaien: maart binnen, uitplanten in mei

  • Zon: volle zon, uit de wind

  • Grond: goed doorlatend en rijk aan voeding

  • Let op: bind ze op en haal regelmatig dieven (zijscheuten) weg

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

3. Prei

Prei is populair en veelzijdig. Je kunt het hele jaar door zaaien, afhankelijk van de soort (zomer- of winterprei).

  • Zaaien: februari tot juni

  • Zon: zon of halfschaduw

  • Grond: losse, voedzame grond

  • Let op: plant jonge prei diep, dat zorgt voor lange witte stelen

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

4. Paprika

Paprika's doen het goed in een pot op een zonnig balkon of in een kas. Ze vragen iets meer aandacht, maar zijn het waard.

  • Zaaien: februari binnen

  • Zon: veel zon, liefst beschut

  • Grond: voedselrijke potgrond

  • Let op: paprika's houden van warmte – een kas of warm hoekje helpt enorm

  • Oogsten: augustus t/m oktober; zodra paprika's volledig gekleurd zijn oogsten

5. Rucola

Korte groeicyclus, dus je kunt meerdere keren per seizoen zaaien.

  • Zaaien: maart tot september

  • Zon: liefst halfschaduw, anders wordt het snel bitter

  • Grond: normale tuingrond, niet te droog

  • Let op: jonge rucola is het lekkerst – wacht niet te lang met oogsten

  • Oogsten: mei tot oktober; al 4-6 weken na zaaien

©Brent Hofacker

Fruit: planten voor jarenlange opbrengst

Met fruitstruiken of -bomen leg je de basis voor een structurele besparing. Na het eerste jaar begint de oogst, en die wordt vaak elk jaar groter.

1. Blauwe bes

Duur in de winkel, maar als struik jarenlang opbrengst.

  • Planten: november tot maart

  • Zon: volle zon

  • Grond: zure grond (meng turf door de aarde)

  • Let op: geef bij droogte water met regenwater (geen kalkrijk kraanwater)

  • Oogsten: juli t/m september; vruchten regelmatig plukken als ze volledig blauw zijn

2. Framboos

Geeft snel oogst, kan ook in grote pot op balkon.

  • Planten: najaar of vroeg voorjaar

  • Zon: liefst veel zon

  • Grond: goed doorlatend, voedzaam

  • Let op: snoei oude takken na de oogst voor meer vruchtvorming

  • Oogsten: juni t/m oktober; afhankelijk van ras, pluk zodra rijp

3. Aardbeien

Makkelijk, ook in hangpotten.

  • Planten: maart of augustus

  • Zon: volle zon

  • Grond: luchtige aarde, niet te nat

  • Let op: verjong elk jaar door nieuwe stekken te planten

  • Oogsten: juni t/m september; direct oogsten zodra ze volledig rood zijn

4. Vijg (in pot)

Zelfs op een balkon kun je een vijgenboom houden.

  • Planten: voorjaar

  • Zon: volle zon, beschut plekje

  • Grond: voedzame, goed doorlatende grond

  • Let op: bescherm bij strenge vorst

  • Oogsten: augustus t/m oktober; vijgen oogsten als ze zacht en volledig gekleurd zijn

©Valery Sheiko | draw05 - stock.adobe.com

Kruiden: kopen of zaaien?


Kopen: sneller en makkelijker

Bij kruiden als rozemarijn, tijm, munt en bieslook is een plantje van het tuincentrum of zelfs de supermarkt vaak de handigste optie.

  • Je hebt direct een oogstbare plant

  • Je ziet meteen of de plant gezond is

  • Je bespaart tijd, want kiemen duurt bij sommige soorten weken

  • Vooral houtige kruiden (rozemarijn, tijm) groeien langzaam uit zaad

Belangrijk is wel dat je supermarktplantjes niet als wegwerpkruid gebruikt. Verpot ze in voedzame aarde, geef ze licht, en knip regelmatig bij. Zo gaan ze makkelijk maanden (soms jaren) mee.

Zaaien: zinvol bij snelle groeiers

Kruiden als basilicum, koriander, dille en peterselie kun je prima zaaien, vooral als je ze in grotere hoeveelheden gebruikt.

  • Goedkoop: één zakje zaad geeft veel planten

  • Leuk om te doen in de lente

  • Je kunt steeds nieuwe rondes opkweken

Maar ook hier geldt: zaaien vraagt aandacht. Je hebt een warme, lichte plek nodig en moet zorgen dat de kiemplantjes niet uitdrogen of omvallen.

Kruiden: altijd vers binnen handbereik

Verse kruiden zijn duur, terwijl een plantje vaak jarenlang meegaat. Deze soorten zijn eenvoudig in onderhoud en groeien goed in potten.

1. Rozemarijn

  • Zon: volle zon

  • Grond: droge, arme grond

  • Let op: geef weinig water, winterhard tot -10 °C, snoei regelmatig takjes om groei compact te houden

  • Oogsten: het hele jaar

2. Tijm

  • Zon: veel zon

  • Grond: doorlatend, kalkrijk

  • Let op: snoei regelmatig voor compacte groei, regelmatig toppen

  • Oogsten: hele jaar door

3. Munt

  • Zon: halfschaduw of zon

  • Grond: vochtig, niet te droog

  • Let op: woekert, dus altijd in pot houden

  • Oogsten: maart t/m november; jonge blaadjes smaken het beste

4. Bieslook

  • Zon: halfschaduw tot zon

  • Grond: voedzaam, vochtig

  • Let op: bloeit in zomer, maar dan kun je nog steeds de stengels oogsten

  • Oogsten: maart t/m oktober; knip regelmatig voor verse aanwas

©stockcreations

Wanneer zaaien of planten?

GewasBinnen zaaienBuiten zaaienPlantenOogsten vanaf
Courgetteaprilmeimeijuli–sept
Cherrytomaatmaartmeimeijuli–sept
Preifebruari–maartapril–juni-juli–dec
Paprikafebruari–maartmeimeijuli–sept
Rucola-maart–sept-april–okt
Blauwe bes--nov–maartjuli–aug
Framboos--okt–mrtjuni–aug
Aardbei--maart/augjuni–juli
Vijg--voorjaaraug–okt
Rozemarijn-maart–julimaart–meihet hele jaar
Tijm-maart–julimaart–meihet hele jaar
Munt-maart–julimaart–meihet hele jaar
Bieslook-maart–julimaart–meihet hele jaar
Basilicummaart–meimei–juli-juni–sept
Koriandermaart–aprilapril–juni-mei–aug
Dillemaart–aprilapril–juni-mei–aug
Peterseliefebruari–aprilmaart–juli-mei–okt

Wat te doen tegen slakken, rupsen en vogels?

Zodra het groen gaat groeien, ontdekken ook dieren je tuin. Met deze tips houd je de schade beperkt:

Slakken:

  • Leg koperen munten rond potten of bedden

  • Zet schuilplaatsen zoals omgekeerde bloempotten om ze weg te vangen

  • Kies planten die slakken minder lekker vinden (zoals rozemarijn of tijm)

  • Zet een schoteltje met bier neer

Rupsen:

  • Controleer planten regelmatig op eitjes (onder bladeren)

  • Plant afrikaantjes of dille tussen je groenten – die trekken natuurlijke vijanden aan

  • Gebruik fijnmazig net als je veel last hebt

Vogels:

  • Span vogelnetten over bessenstruiken

  • Hang oude cd's of glimmend lint op om ze af te schrikken

  • Zet een nep-roofvogel in de buurt van je fruit

©APISIT Wilaijit

Kun je zelf avocado's kweken? Hoewel avocado's duur zijn in de winkel, is het niet realistisch om ze zelf te kweken met het idee dat je er ooit van zult oogsten. Je kunt de pit laten kiemen – bijvoorbeeld in een glas water of direct in potgrond – en daar groeit met wat geduld een mooie plant uit. Maar een echte avocado-oogst? Die blijft in Nederland vrijwel altijd uit. De boom heeft jaren nodig om vrucht te dragen, meestal tussen de zeven en tien jaar, en stelt hoge eisen aan temperatuur en licht. Buiten overleeft hij onze winters niet. Zelfs in een kas is het lastig om genoeg warmte en luchtvochtigheid te bieden. Daarbij komt dat veel soorten alleen vruchten dragen als er een tweede, genetisch afwijkende boom in de buurt staat voor kruisbestuiving. Leuk dus als groene kamerplant, maar niet als serieuze manier om geld te besparen op avocado's.

Begin klein, groei vanzelf

Je hoeft niet meteen een hele moestuin aan te leggen. Begin met drie bakken op je balkon of een paar vaste planten in een zonnig hoekje. Kies soorten die je vaak gebruikt en die je veel geld schelen in de winkel. Na een eerste jaar weet je wat werkt en kun je stap voor stap uitbreiden.

 

Moestuinzaden?

Heel veel keus