Doordat de markt snel ontwikkelt zijn de eisen en verwachtingen van vpn’s flink hoger vergeleken met vorige jaren. Wij testen vpn-diensten naar de maatstaven van 2020. 14 stuks in totaal. Wie zet de trend en wie blijft achter? Zoek je de beste VPN van het moment, lees dan verder.

Het gebruik van vpn’s wordt steeds normaler en consumenten worden steeds kritischer. Een paar jaar geleden was het nog acceptabel om alleen de populairste platformen te ondersteunen, tegenwoordig doe je als vpn-provider niet meer mee zonder routerondersteuning. Iets wat een aantal jaar geleden baanbrekend was, is tegenwoordig de norm. Gratis varianten worden ook steeds beter; hoewel we nog steeds zeer terughoudend zijn met het aanbevelen van gratis vpn-diensten, is er een flinke verbetering zichtbaar. Zo bieden sommige premium vpn-providers een volwaardige gratis oplossing voor sporadische gebruikers.

Auditing is een nieuw fenomeen dat we dit jaar voor het eerst meerekenen. Een aantal vpn-providers heeft zichzelf vrijwillig laten testen door onafhankelijke auditors. Een succesvolle audit zou erop kunnen wijzen dat een vpn-provider daadwerkelijk voldoet aan een claim dat ze geen logboeken bijhouden. Natuurlijk is een audit niet waterdicht, maar het kan een goede indicatie zijn. Bewijs uit de praktijk waarbij vpn-providers aantoonbaar geen logbestanden aan de autoriteiten konden overdragen, is veelzeggender. Per audit verschillen de richtlijnen dusdanig dat we geen onderscheid maken in het soort audit. Het enige dat telt is dat de audit is uitgevoerd door een onafhankelijke partij. In een enkel geval was er wel een audit uitgevoerd, maar is de onafhankelijkheid van de auditor dermate discutabel dat we dat in de test vermelden.

Een andere opvallende trend is een verbetering in snelheden. Vorig jaar kwamen we nog een aantal vpn-diensten tegen die onze internetverbinding flink vertraagden. Dit jaar presteerde slechts één van de onderzochte aanbieders onder 70 procent van de originele snelheid. Daarom rekenen we snelheid dit jaar niet als pluspunt maar als eis. De snelheid dient in ieder geval boven 70 procent van de originele snelheid te zijn. Alles daaronder beschouwen we als onacceptabel.

Dat gezegd hebbende, laten we snel de individuele aanbieders onder de loep nemen.

©PXimport

AirVPN

©PXimport

AirVPN richt zich niet op beginners, maar levert een vpn-dienst die tot op microscopisch niveau aan te passen is door de gebruiker. Normaal gesproken is dit praktisch alleen mogelijk door een vpn handmatig te installeren of met universele vpn-applicaties zoals Viscosity of de officiële OpenVPN-client. De apps van AirVPN ogen wat gedateerd, maar daar staat een scala aan geavanceerde opties tegenover die bij veel andere vpn-diensten niet beschikbaar zijn. Denk hierbij aan portforwarding, tor-over-vpn, split tunneling op basis van ip/host/range, aangepaste dns.

Alsof dat nog niet genoeg is, kun je ook eigen scripts laten uitvoeren op vooraf gedefinieerde momenten, zoals tijdens het opstarten van de app of het verbreken van de verbinding. AirVPN is niet de beste vpn-dienst voor beginners, maar powerusers kunnen zich er lekker mee uitleven.

Privacytechnisch is AirVPN zeer sterk, mede door eerdergenoemde mogelijkheden. Het privacybeleid zit goed in elkaar en op het AirVPN-forum zijn veel privacygidsen te vinden. Hoewel AirVPN geoblokkades van diverse streamingdiensten goed deblokkeert, is dit niet de beste vpn-dienst voor streaming, daarvoor kun je beter aankloppen bij ExpressVPN of NordVPN.

Prijs per maand vanaf: € 2,75

AirVPN

7Score70

CyberGhost

©PXimport

Als je de website en de marketing van CyberGhost ziet, lijkt het op het eerste gezicht een vpn die zich richt op privacy. Gezien de soepele wetgeving omtrent copyright en downloaden in Roemenië, waar CyberGhost juridisch gevestigd is, kan deze vpn je privacy goed beschermen tijdens een torrent-sessie. Toch is dat niet het sterkste punt van deze aanbieder.

CyberGhost komt het best tot zijn recht bij het deblokkeren van streamingdiensten. Hiervoor heeft de app een aantal speciale, vooraf ingestelde profielen waarmee je doelgericht bepaalde streamingdiensten kunt deblokkeren. Niet alle streamingdiensten worden ondersteund, maar dat claimt deze provider ook niet. Apps van deze vpn-provider werken niet perfect, maar goed genoeg voor huis-tuin-en-keukengebruik. De kwaliteit van de apps sluit goed aan bij de relatief lage prijs van een twee- of driejarig CyberGhost-abonnement: een goede prijs-kwaliteitsverhouding.

In vergelijking met alle andere providers die we testten, viel CyberGhost erg laag uit met slechts 67 procent van de oorspronkelijke downloadsnelheid en 37 procent van de upload. CyberGhost heeft geen gratis proefperiode, maar de provider hanteert een royale ‘niet goed, geld terug’-periode van 45 dagen. Ter vergelijking, de meeste aanbieders geven je maximaal 30 dagen de tijd om hun dienst uit te proberen.

Prijs per maand vanaf: € 2,64

CyberGhost

6Score60

ExpressVPN

©PXimport

Waar je veel vpn-providers op hun blauwe ogen moet geloven, kun je bij ExpressVPN gewoon vertrouwen op bewezen privacybescherming. Bij de moordaanslag op een Russische diplomaat liep het spoor dood bij een ExpressVPN-server die gebruikt werd in een poging bewijsmateriaal te wissen. ExpressVPN kon geen logs overhandigen aan de autoriteiten, omdat deze logs simpelweg niet werden bijgehouden. Hoewel dit onethisch is, bewijst dit wel dat ExpressVPN je privacy echt beschermt.

Je kunt met ExpressVPN alle torrents van de wereld downloaden zonder je druk te maken over downloadboetes. Het deblokkeren van streamingdiensten werkt vlekkeloos met het servernetwerk van ExpressVPN. Aanvullend op Amerikaanse en Nederlandse Netflix zijn ook diverse andere Netflix-regio’s te deblokkeren met deze vpn-dienst. Alle Nederlandse streamingdiensten waaronder Ziggo GO, KPN iTV en NLziet werken perfect met de Nederlandse serverlocaties.

De apps zijn stabiel, gebruiksvriendelijk en op elk platform te gebruiken. Zelfs op je router hoef je deze vpn niet handmatig in te stellen, daar heeft ExpressVPN aangepaste firmware voor ontwikkeld. De helpdesk reageert erg snel en heeft een hoog kennisniveau. Portforwarding is het enige dat we al jaren missen bij deze vpn.

Prijs per maand vanaf: € 6,04

ExpressVPN

9Score90

Hotspot Shield

©PXimport

Hotspot Shield is een van de bekendste vpn-providers die ook gratis te gebruiken is. Dus niet via een gratis proefperiode of een ‘niet goed, geld terug’-garantie, maar echt gratis. De beperking bij het gratis abonnement zit ‘m in een maandelijks datalimiet en de app toont eigen advertenties. De betaalde versie verwijdert deze beperkingen en voorziet je van een redelijke vpn.

Het grootste nadeel van Hotspot Shield is dat het een eigen vpn-protocol gebruikt. Daardoor is Hotspot Shield alleen te gebruiken op Windows, macOS, Android en iOS. Op alle andere apparaten zoals routers, mediaboxen en consoles kun je deze vpn-dienst niet installeren, ook niet buiten de app om. Op platformen waarop de app beschikbaar is, werkt deze wel erg goed en makkelijk.

De beperkte ondersteuning zou geen probleem zijn als deze vpn-dienst spotgoedkoop zou zijn, maar Hotspot Shield is de allerduurste vpn in deze test met een regulier maandabonnement van bijna 15 euro (lager bij langere looptijd). Daarmee gaat de prijs-kwaliteitsverhouding hard omlaag. Tel daarbij op dat deze vpn-dienst een zeer matig privacybeleid heeft. We kunnen alleen maar adviseren om deze vpn-provider te vermijden. De snelheid is wel goed.

Prijs per maand vanaf: € 8,74

Hotspot Shield

3Score30

IPVanish

©PXimport

Qua privacy is IPVanish op z’n minst discutabel te noemen. IPVanish claimt dat ze geen logbestanden bijhouden, maar in het verleden werden logs gewoon overgedragen aan de Amerikaanse Department of Homeland Security. Privacyfanaten kunnen beter een account aanmaken bij ExpressVPN. Daarnaast zijn audits op deze vpn niet onafhankelijk uitgevoerd. Vlak voordat IPVanish van Highwinds overgenomen werd door StackPath heeft StackPath zelf een audit uitgevoerd. Dit soort audits dienen door een onafhankelijke partij uitgevoerd te worden.

Het servernetwerk van IPVanish is wel erg uitgebreid. Naast een dekking van 54 landen zijn er in elk van die landen meerdere serverlocaties te vinden. De apps zijn prima te gebruiken en de snelheden zijn goed. Streamingdiensten deblokkeren werkt redelijk voor Nederlandse streamingdiensten maar internationale regioblokkades zoals van de Amerikaanse Netflix en BBC iPlayer zijn niet altijd te omzeilen met IPVanish.

Voor Nederlandse gebruikers die geen creditcard of PayPal hebben, is het ook niet mogelijk om een abonnement af te sluiten bij deze vpn-dienst. Veelgebruikte betalingsmethoden zoals iDEAL en Bitcoin worden niet ondersteund. Gelukkig is dat ook niet nodig, want wij zouden niemand aanraden hier een abonnement te nemen.

Prijs per maand vanaf: € 5,86

IPVanish

4Score40

Mullvad

©PXimport

Mullvad heeft een zeer goede reputatie als het gaat om privacybescherming. Niet zonder reden, dit bedrijf is juridisch gevestigd in Zweden, een land dat bekend staat als een vriendelijk milieu om een vpn-dienst te vestigen. In tegenstelling tot veel andere aanbieders komt Mullvad neutraal over. Geen loze beloften, gewoon een goede vpn-dienst die je privacy beschermt tegen een eerlijke prijs: vijf euro.

Het maakt niet uit hoelang je het abonnement neemt, de prijs is simpelweg vijf euro. Verhelderend in een landschap waar aanbieders de reguliere maandprijzen kunstmatig hoog houden om tegen stuntprijzen driejarige vpn-abonnementen te kunnen aanbieden. Voor een stabiele, goede vpn tegen een eerlijke prijs ben je bij Mullvad aan het juiste adres.

Wisselen van server gaat makkelijker dan bij veel andere vpn’s. Mullvad verbreekt dan automatisch de verbinding met de huidige server en maakt verbinding met de nieuwe server zonder tussenkomst van de gebruiker. Mullvad verkleint daarmee de kans aanzienlijk dat je eigen ip-adres per ongeluk blootgesteld wordt. Naast OpenVPN kun je bij Mullvad als een van de weinige aanbieders gebruikmaken van het experimentele WireGuard-protocol.

Prijs per maand: € 5,-

Mullvad

8Score80

NordVPN

©PXimport

NordVPN is razend populair, werkt goed en kost niet al te veel als je bereid bent om een twee- of driejarig abonnement vooruit te betalen. Toch zijn er twee zaken waar we ons aan storen bij NordVPN: de kill switch sluit alleen vooraf ingestelde applicaties. Het zou veel handiger zijn als de hele internetverbinding gewoon geblokkeerd zou worden als NordVPN onverwacht de verbinding verbreekt. Hier worden applicaties direct afgesloten zonder dialoogvenster om bijvoorbeeld je werk op te slaan. Dat doen veel andere aanbieders toch beter.

De geadverteerde prijs is kunstmatig lager door de btw niet te berekenen. Als je NordVPN in Nederland legaal wilt aanschaffen, dus inclusief btw, is het abonnement opeens 21 procent duurder. Google maar eens op ‘NordVPN btw betalen’. Om de vergelijking objectief te houden, zijn de prijzen van NordVPN in deze test wel inclusief 21 procent btw.

Als je kunt leven met de minder conventionele kill switch en het idee dat je met btw kunt sjoemelen, is NordVPN een superdeal. De snelheid is namelijk zeer goed en de verbinding is stabiel. Met de overdaad aan servers kun je vrijwel elke streamingdienst deblokkeren en de apps werken goed op elk platform.

Prijs per maand vanaf: € 3,75

NordVPN

8Score80

Private Internet Access

©PXimport

Private Internet Access (PIA) begon als een van de eerste prijsvechters. De prijzen van PIA zijn vrijwel onveranderd gedurende de jaren, maar de kwaliteit is wel sterk verbeterd. Daardoor valt PIA in de top van het budgetsegment. Voor omgerekend iets meer dan 2,50 euro per maand heb je al een PIA-abonnement. Door de jaren heen heeft PIA zich goed aangepast en levert deze provider een prima op privacy gerichte vpn-dienst.

Portforwarding is mogelijk, maar is in verband met privacy en veiligheid standaard uitgeschakeld, dit moet je dus even aanvragen bij de klantenservice. Naast vpn-functionaliteit met aangepaste dns, een kill switch en split tunneling heeft de app een contentblocker tegen advertentienetwerken, trackers en malware. Zoals bij veel andere blockers worden alleen bepaalde domeinnamen geblokkeerd, waardoor deze relatief simpel te omzeilen is.

Opmerkelijk is de snooze-functie. Deze zijn wij nog niet eerder tegengekomen bij andere vpn’s. Met ‘snooze’ verbreek je de vpn-verbinding en laat je deze na een vooraf ingestelde tijd weer hervatten. PIA heeft een goede balans tussen gebruiksvriendelijkheid en geavanceerde functies, en levert een prima prijs-kwaliteitsverhouding.

Prijs per maand vanaf: € 2,57

Private Internet Access

7Score70

ProtonVPN

©PXimport

In deze test hebben we het ProtonVPN Plus-abonnement getest. Deze variant komt qua functies en kosten het meest overeen met vergelijkbare abonnementen van andere providers. Naast het Plus-abonnement is er ook een Free-, Basic- en Visionary-abonnement verkrijgbaar.

De Free-variant is gratis en beperkt tot één gelijktijdige verbinding in plaats van vijf, 3 landen tegenover 46 en een lagere snelheid. De Visionary-variant is een combinatie van het Plus-abonnement en ProtonMail, de anonieme email-dienst van moederbedrijf Proton Technologies.

De meeste Nederlandse streamingdiensten werken prima met ProtonVPN, maar Netflix kregen we zo snel niet aan de praat. ProtonVPN lijkt volledig gericht op het beschermen van je online privacy. Zaken zoals streamingdiensten deblokkeren zijn bijzaak voor deze aanbieder.

De ProtonVPN-apps werken erg goed en geven de mogelijkheid om via ‘Secure Core’ een verbinding op te zetten. Dit is een dubbele vpn-verbinding waarbij het tweede verbindingspunt altijd in een extra beveiligd datacenter in Zwitserland of IJsland staat. Daardoor is het nog moeilijker om de echte locatie van de gebruiker te traceren. Zoals een echte op anonimiteit gerichte vpn-provider betaamd, kun je bij ProtonVPN ook contant betalen.

Prijs per maand vanaf: € 6,63

ProtonVPN Plus

9Score90

Surfshark

©PXimport

Surfshark biedt naast een vpn ook bovengemiddeld veel tools om je online privacy te beschermen. Cleanweb blokkeert advertentienetwerken en trackers (maar geen malware). Hacklock checkt of jouw e-mailadressen voorkomen in gepubliceerde hacks, vergelijkbaar met websites als haveibeenpwned.com. BlindSearch is een zoekmachine die zoekresultaten uit Bing haalt en is exclusief voor Surfshark-klanten. Handig, maar niet essentieel voor regulier vpn-gebruik. Sommige van deze tools zijn alleen als betaalde add-on verkrijgbaar.

Naast OpenVPN en IKEv2/IPSec kun je ook gebruikmaken van NoBorders, een zelfontwikkeld vpn-protocol dat vpn-verkeer eruit laat zien als regulier http-verkeer. Hiermee kun je ook in gebieden waar vpn’s geblokkeerd worden zoals China en Iran vrij gebruikmaken van een vpn. Statische ip-adressen zijn standaard voor een aantal servers in Duitsland, Japan, Nederland, Singapore, Verenigd Koninkrijk en de VS. Multihop ook voor meerdere populaire combinatielanden. Andere servers gebruiken dynamische ip-adressen.

Al met al biedt Surfshark een uitgebreid privacypakket waarbij de vpn centraal staat. Met prijzen vanaf 1,79 euro per maand is deze vpn-dienst spotgoedkoop als je een tweejarig abonnement neemt.

Prijs per maand vanaf: € 1,79

Surfshark

8Score80

TorGuard

©PXimport

TorGuard richt zich net zoals AirVPN vooral op gevorderde gebruikers en wat minder op beginners. Dat zie je vooral terug in het relatief ingewikkelde configuratiescherm waarin je een overdaad aan opties en add-ons kunt vinden. Die beperking is tegelijkertijd de kracht van TorGuard. Deze vpn concentreert zich op het beschermen van je online privacy en alles daar omheen. Gebruikers kunnen via de app ook eigen scripts uitvoeren.

Het standaardabonnement werkt goed, maar is wat kaal. Wel zijn er zeer veel add-ons te koop, zoals toegang tot het 10Gbit-netwerk, een tegen DDOS-aanvallen ip-adres, een vast ip-adres, een ip-adres speciaal voor streaming en zelfs speciale ‘residential’ ip-adressen (normaal gereserveerd voor normale thuisgebruikers). Dat laatste komt weinig voor bij andere vpn-aanbieders, wat jammer is want deze residential ip-adressen zijn aanzienlijk minder opvallend dan de datacenter-ip-adressen die veel andere vpn-providers gebruiken.

De meeste streamingdiensten zijn via TorGuard te deblokkeren via de standaardservers. Sommige streamingdiensten zijn alleen beschikbaar met een vast streaming-ip-adres, wat 7,21 euro per maand extra kost. Hoewel TorGuard een ijzersterk op privacy gericht product is, kunnen streamingfans beter een andere vpn-aanbieder kiezen.

Prijs per maand vanaf: € 4,51

TorGuard

7Score70

TunnelBear

©PXimport

TunnelBear lijkt tussen wal en schip te vallen. De dienst profileert zich als allround vpn-dienst, daarvan mag je een sterk privacybeleid verwachten, goede ondersteuning voor torrents en het omzeilen van de regioblokkades voor de meest gangbare streamingdiensten.

Privacytechnisch is TunnelBear oké, maar er zijn veel diensten die het beter doen. Als privacy je hoofdreden is om een vpn te gebruiken, is oké niet goed genoeg. Torrents werken wel goed met TunnelBear, maar portforwarding is niet beschikbaar. Het deblokkeren van streamingdiensten werkt ook niet optimaal. Zo zijn alle servers die we probeerden geblokkeerd door Netflix en Nederlandse streamingdiensten in het buitenland werkten ook bijna nooit.

De apps zijn wel erg gebruiksvriendelijk en de support is goed. Er is ook een gratis versie beschikbaar, maar deze heeft een maandelijks datalimiet van 500 MB. Voor de beeldvorming: daarmee kun je maandelijks iets meer dan twee minuten Netflix op mediumkwaliteit streamen, als Netflix tenminste zou werken met TunnelBear.

Prijs per maand vanaf: € 3,01

TunnelBear

5Score50

VyprVPN

©PXimport

VyprVPN is een zeer complete vpn-dienst die door veel Nederlanders over het hoofd gezien wordt. Dat komt voornamelijk doordat je VyprVPN niet met iDEAL kunt betalen. Toch levert VyprVPN een goede vpn die standaard veel opties biedt: de beste kill switch uit deze test die je zelfs op systeemniveau kunt instellen, dus ook als de VyprVPN-app zou crashen, is je eigen ip-adres beschermd tegen blootstelling. Standaard gebruikt deze vpn een eigen dns-netwerk, maar je kunt ook een aangepaste dns instellen via de app om het privacyrisico te spreiden over meerdere partijen.

Streamingdiensten deblokkeren werkt zeer goed, zowel de Nederlandse Netflix in het buitenland als de Amerikaanse Netflix in Nederland werken vlekkeloos. Ook Nederlandse streamingdiensten zoals Ziggo GO en KPN iTV zijn in het buitenland te bekijken met VyprVPN. Naast apps voor alle standaardplatformen heeft VyprVPN een router-app ontwikkeld in de vorm van aangepaste firmware. Instellingen zijn makkelijk aan te passen en veel keuzes worden aan de gebruiker overgelaten.

Qua kwaliteit komt VyprVPN in de buurt van ExpressVPN, maar voor minder dan de helft van de prijs!

Prijs per maand vanaf: € 2,26

VyperVPN

9Score90

Windscribe

©PXimport

De gratis versie van Windscribe werkt erg goed, net als de betaalde variant. Hoewel de betaalde variant onbeperkt dataverkeer heeft, is een gratis Windscribe-account met 10 GB per maand veel minder beperkt dan TunnelBear, die slechts 500 MB weggeeft. Het meest opmerkelijke is dat je op één Windscribe-account onbeperkt gelijktijdige verbindingen mag maken, wel op basis van fair use.

Naast reguliere vpn-protocollen zoals IKEv2 en OpenVPN biedt Windscribe Wstunnel, een aangepaste combinatie van OpenVPN en WebSocket. Hiermee kun je ook in landen met nationale firewalls zoals in China gewoon gebruikmaken van de vpn. Voor torrents en het omzeilen van overheidsblokkades is Windscribe zeer geschikt, voor streaming iets minder. Zo kregen wij de Nederlandse Netflix in het buitenland niet aan de praat. De Amerikaanse Netflix in Nederland werkte wel goed en ook andere Nederlandse streamingdiensten deden het goed.

Op het moment dat je overstapt van gratis naar betaald heb je drie dagen een ‘niet goed, geld terug’-garantie. Dat is veel korter dan de dertig dagen die je bij de meeste aanbieders krijgt, maar daar staat tegenover dat je Windscribe goed kunt testen met de gratis versie.

Prijs per maand vanaf: € 3,68

Windscribe

7Score70

Conclusie

Voor hoge snelheden kun je tegenwoordig bijna overal terecht. Als de snelheid niet goed is, zoek dan verder. In elk segment zijn er vpn-providers te vinden die een hoge snelheid leveren. De prijzen zijn ten opzichte van vorige jaren vooral gezakt in het budgetsegment en de prijs-kwaliteitsverhouding is over het algemeen sterk verbeterd. De winnaars blijven onveranderd, ExpressVPN levert nog steeds de beste ervaring. VyprVPN levert nagenoeg dezelfde kwaliteit, maar voor de helft van het geld.

Tekst:Robin Kooij, VPNService.nl

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.