Met programma’s voor partitiebeheer kun je de indeling van de harde schijf, ssd-drive of usb-stick vastleggen, verkleinen, splitsen en samenvoegen. Niet toevallig werd het programma PartitionGuru omgedoopt tot DiskGenius. Dit zelfuitgeroepen genie heeft zich inmiddels ontpopt tot allround schijfhulpprogramma dat zich bekommert om de gezondheid van al je opslagapparaten.

Een partitie is een logische eenheid van een drive. Voordat een harde schijf in gebruik kan worden genomen, moet hij minimaal één partitie bevatten. Maar vaak verdelen mensen de drive om praktische redenen in meerdere partities. De oorsprong van DiskGenius zit in het management van die partities. Zelfs in de gratis versie kun je de partities op een veilige manier aanmaken en aanpassen. Maar daarnaast is deze tool een alles-in-één-oplossing voor wat betrekking heeft op gegevensdragers. Denk aan het maken van back-ups en klonen van partities en schijven, het herstellen van gegevens, het migreren van een besturingssysteem van een hdd naar een ssd en het samenstellen van virtuele drives. En er is nog veel meer.

Drie varianten

DiskGenius is een Chinees product en bij de installatie heb je de keuze tussen de Japanse of Engelse taalinstelling. We downloaden en installeren hier versie 5.4.1 van www.diskgenius.com. Je kunt DiskGenius op elk type harde schijf uitvoeren.

De installer waarschuwt dat je deze applicatie beter niet installeert op de partitie waarvan je de bestanden wilt herstellen, omdat het mogelijk is dat door het installatieproces gegevens worden overschreven. Je kunt trouwens de software ook in draagbare modus laten werken, vanaf een usb-stick.

Wij gaan aan de slag met de gratis versie. Er zijn twee betaalde varianten: de standaardversie (69,90 dollar) en de professionele versie (99,90 dollar). Uiteraard beschik je met die laatste twee over meer functies. Op www.diskgenius.com/editions.php lees je de verschillen tussen de edities.

Wat betreft schijf- en partitiebeheer zijn de drie varianten gelijkwaardig. En ook als hdd-naar-ssd-migratietool en om schijven te klonen doet de gratis variant niet onder. Het verschil laat zich vooral voelen op het vlak van dataherstel. De gratis versie kan alleen kleine bestanden terughalen. En je kunt meemaken dat de tool de vermiste bestanden wel toont, maar dat je voor het herstel toch naar de standaardeditie moet overstappen.

©PXimport

S.M.A.R.T.

Wanneer je de tool opstart, krijg je een opsomming van alle gegevensdragers en de bijbehorende partities te zien. Door op een naam van de drive in de linkerkolom te klikken, lees je de detailinformatie. Hier vind je onder meer het type adapter (bijvoorbeeld sata of usb), het model, het serienummer, de capaciteit en het aantal sectoren.

Door met de rechtermuisknop op een schijf te klikken, kom je bij heel veel functies. Zo kun je bijvoorbeeld de S.M.A.R.T.-status opvragen. Dat is het rapport van het interne bewakingssysteem voor harde schijven en ssd’s. De Self-Monitoring, Analysis, and Reporting Technology houdt de betrouwbaarheid in de gaten, in de hoop dat je hierdoor op tijd rekening kunt houden met een mogelijke uitval. Als u, zoals wij in dit voorbeeld, gewaarschuwd wordt voor slechte sectoren, dan kun je die proberen te repareren vanuit het contextueel menu met de opdracht Verify Or Repair Bad Sectors.

©PXimport

Partitiemanager

DiskGenius heeft een krachtige partitiebeheerder. De tool geeft alle partities weer die op de gegevensdrager aanwezig zijn. Bovendien blader je binnen de partities tot op bestandsniveau. Je kunt zelfs de inhoud van deze bestanden bekijken door er in deze tool op te dubbelklikken.

In het tabblad Preview kun je bijvoorbeeld afbeeldingen bekijken of Word-documenten lezen. Als je het tabblad Raw Data gebruikt, dan zie je de onbewerkte inhoud in hexadecimale vorm en ascii. Bovendien is het mogelijk bestanden van een partitie te kopiëren, (permanent) te verwijderen en te hernoemen. Al deze opdrachten krijg je te zien door met de rechtermuisknop op een bestand te klikken.

©PXimport

Partities aanmaken

Partities aanmaken in de vrije ruimte op de schijf is bijzonder eenvoudig. Hiervoor gebruik je de knop bovenaan: New Partition. Daarna zie je hoeveel ruimte er door de data is ingenomen. Vervolgens sleep je in de grafische weergave om de grootte van de nieuwe partitie te wijzigen of je vult de nieuw capaciteit gewoon numeriek in.

Wanneer de partitie klaar is, geef je die vanuit het contextueel menu een nieuwe naam (Set Volume Name) en als je dat wilt, kun je een eigen schijfletter toekennen (Assign New Drive Letter). DiskGenius kan ook een partitie in een bestaande maken door die zonder gegevensverlies in tweeën te splitsen. Hiervoor klik je met de rechtermuisknop op de partitie en selecteer je Create New Partition of Split Partition. Met de laatste opdracht krijg je twee partities van dezelfde grootte. Elke partitie kun je op een andere manier formatteren (Format Current Partition).

DiskGenius ondersteunt bijna alle populaire bestandssystemen en als je het volledige harde schijfschema wilt omzetten, bijvoorbeeld van MBR (Master Boot Record) naar GPT (GUID Partition Table), dan kun je dat ook doen. Als je een partitie formatteert, moet je er rekening mee houden dat de gegevens daarbij worden gewist.

©PXimport

Herstel

DiskGenius beschikt over een gegevensherstelmodule (File Recovery). Die scant eerst de volledige harde schijf, pendrive of een specifieke partitie. De herstelde bestanden worden dan weer zichtbaar. Als je per ongeluk een partitie hebt verwijderd, kun je die die herstellen met behulp Partition Recovery. Bij bestandsherstel is het mogelijk alleen naar bepaalde bestandsindelingen te zoeken, zoals documenten, muziek, foto’s en e-mail.

Als je je de naam van een vermist bestand herinnert, kun je ook een zoekopdracht starten naar een stukje tekst in de bestandsnaam. Dat versnelt de hersteloperatie aanzienlijk. Het zoek-en-herstelproces verloopt nogal traag, zorg dus dat er geen al te zware applicaties op de achtergrond draaien. Je kunt dit proces op ieder moment onderbreken, waarna je de inmiddels gevonden bestanden alvast kunt herstellen. Bovendien moet je een doelmap opgeven waarnaar DiskGenius de herstelde bestanden wegschrijft.

©PXimport

Herstel-usb-stick

Sommige bewerkingen op een drive kun je alleen uitvoeren wanneer je bent opgestart vanaf een andere drive. Dan is het handig om een herstel-usb-stick te hebben waarop deze tool staat. Om een usb-herstelstation te maken ga je naar het menu Tools en dan selecteer je de opdracht Create WinPE bootable USB drive of Disk Genius.

Dit houdt in dat DiskGenius een Windows Preinstalled Environment (een light-versie van Windows met ondersteuning voor sata- en raid-controllers) maakt om partities te benaderen. Hierdoor kun je verloren gegevens herstellen en schijf- of back-upgegevens beheren zonder dat systeem op te starten. Hiervoor heb je een usb-stick nodig die geformatteerd is naar exfat, fat32 of ntfs. Nagenoeg alle functies van deze tool zijn ook beschikbaar in de opstartbare versie van DiskGenius.

©PXimport

Windows AIK of ADK

©PXimport

Partitie back-up

In de knoppenbalk van DiskGenius zit het pictogram Backup Partition. Dit is de tool voor gegevensback-up. Je gebruikt die om een schijfimage te maken van een partitie, zodat je vanaf die image de gegevens kunt herstellen. Het is niet mogelijk om op geregelde tijdstippen een reservekopie te laten maken.

Je hebt de keuze tussen een full back-up en een incrementele back-up. Een full back-up bevat alle bestanden en mappen die je hebt geselecteerd. Dit type back-up vereist veel tijd om te voltooien, maar als de harde schijf kapotgaat, kun je in één keer alle bestanden herstellen en dat vermindert de hersteltijd.

Een incrementele back-up bevat alleen de bestanden die gewijzigd zijn sinds de laatste back-up. Het kost dus minder tijd om een incrementele back-up maken. Het nadeel is dat bij een hersteloperatie elke incrementele back-up moet worden verwerkt en dat levert dan weer langere hersteltijden op.

We raden daarom aan een combinatie te maken van full back-ups en incrementele back-ups. Je kunt bepaalde mappen uitsluiten voor de back-up-operatie. Misschien is het niet nodig om een back-up van het systeem of van de map downloads te maken, dan kun je deze gegevens uitsluiten. Bovendien kun je ervoor kiezen om de pc af te sluiten of in sluimerstand te zetten wanneer de reservekopie klaar is.

©PXimport

Klonen

Met een back-up maak je een kopie van de gegevens die je wilt beveiligen, zodat je ze als het noodlot toeslaat, kunt terugplaatsen. Een kloon is een exacte kopie van de volledige drive of partitie. Bij een kloon merk je na herstel geen verschil met de oude omgeving. Onder het menu Tools zitten de opdrachten Clone Partition en Clone Disk. Wil je de opstartstructuur behouden, dan kun je het systeem klonen, zodat je straks kunt opstarten vanaf het doelapparaat.

Je duidt de bron aan in Source Partition en daarna selecteer je het doel in Target Partition. Daarbij is het mogelijk om de slechte sectoren uit te sluiten. Omdat het bij grote drives lang kan duren voordat deze operatie is afgerond, kun je ook hier aangeven wat er moet gebeuren zodra het klonen klaar is. De pc kan zichzelf uitzetten, herstarten, in sluimerstand gaat of gewoon afwachten.

©PXimport

OS-migratie

Steeds meer mensen stappen van de klassieke harde schijven over naar solid state drives. Het is soms niet eenvoudig om al je gegevens van hdd naar ssd te migreren. Het proces moet niet alleen het Windows-besturingssysteem overzetten, maar ook alle geïnstalleerde apps, systeemupdates, stuurprogramma’s, aangepaste instellingen en de persoonlijke gegevens.

Met de knop OS Migration regelt DiskGenius het lastige werk. Je hoeft alleen maar de bronpartitie en de doelpartitie aan te duiden. Je kunt daarbij de partitiegrootte van de doelschijf nog aanpassen door de pijlen tussen de partitieranden in grafische weergaven te verslepen. Bovendien kun je de opstartvolgorde van je computer wijzigen. Zo geef je aan dat de pc straks moet opstarten vanaf de doelschijf wanneer de systeemmigratie is afgerond.

©PXimport

BitLocker-ondersteuning

©PXimport

Virtuele schijven

In DiskGenius maak je makkelijk virtuele drives. Dit zijn spiegelkopieën die je kunt gebruiken als virtuele optische drives, zoals dvd- en cd-stations. Sommige mensen bewaren de installers van belangrijke software op virtuele schijven. DiskGenius ondersteunt meerdere manieren om zo’n virtuele drive te maken.

Ga hiervoor naar het menu Drive en kies Create New Virtual Disk File. Je hebt de keuze tussen vijf bekende virtuele schijf-indelingen: VMware Virtual Disk, Virtual PC Virtual Disk, Virtual Box Virtual Disk, Parallels Virtual Disk en een Img-bestand. Telkens geef je daarbij de gewenste capaciteit aan en de locatie waar deze virtuele drive moet komen. Om achteraf zo’n virtual disk te laden, ga je naar het menu Disk, Open Virtual Disk. In hetzelfde menu zit trouwens een converter om de virtuele disk om te zetten naar een andere indeling.

Via Disk, Convert Virtual Disk Format selecteer je bijvoorbeeld een virtuele schijfbestand van het type Parallels. Dat zet je het om naar een schijfbestand van het type VirtualBox. Met de opdracht Tools, Explore Partition Image File kun je zelfs in de virtuele schijf bladeren naar de bestanden alsof je Windows Verkenner gebruikt.

©PXimport

Koppige bestanden wissen

Er zijn verschillende oorzaken waardoor je een bestand niet kunt verwijderen. Het kan gaan om een bestand dat nog gebruikt wordt door een actief programma. De oorzaak kan ook liggen bij problemen met het eigenaarschap. Hoe dan ook, een bestand dat je met geen mogelijkheid van het bureaublad krijgt, word je vroeg of laat een doorn in het oog.

Klik met de rechtermuisknop op het bestand of ga via het menu File naar de opdracht Delete Files Directly. DiskGenius verwijdert nu het bestand geforceerd. Als je niet wilt dat het bestand in de prullenbak belandt, maar dat het definitief wordt gewist, dan gebruik je de opdracht File, Delete FilesPermanently. Daarna verschijnt een venstertje dat vraagt met welke getallen DiskGenius deze gegevens moet overschrijven).

©PXimport

Arlo is geen onbekende naam op de markt voor beveiligingscamera's. Met de Essential 3-lijn wil het bedrijf beveiligingscamera's uitbrengen die voldoen aan allerlei (kwaliteits)eisen, voor een zo laag mogelijk bedrag. Lukt dat met de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom?

De Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom-beveiligingscamera voor buiten en binnen heeft een prijskaartje van 199,99 euro voor een set van twee camera's. Een enkele camera kost 149,99 euro. Dat is 150 euro minder dan de uitstekende buitencamera die we onlangs van Eufy getest hebben. Op het eerste gezicht biedt het systeem twee slimme onderdelen aan, namelijk een Early Warning System (dat dreiging kan spotten voordat het uit de hand loopt) en een handig ontwerp dat privacy hoog in het vaandel heeft.

Handig ontwerp, onhandige kabel

Om met dat laatste te beginnen: de binnenlens draait automatisch omlaag als de camera uit staat. Een kleiner sluiter had ook gekund, maar dit past perfect bij het karakter. In de actieve modus volgt de camera beweging stil en accuraat. Maar als je wil, kun je alles ook handmatig volgen via een optie binnen de app. Verder is deze camera uitgerust met een handige led-lamp en een sirene.

©Wesley Akkerman

Het grootste nadeel aan het ontwerp is dat de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom altijd een stroomkabel nodig heeft. Er zit géén accu in de beveiligingscamera. Aangezien het de bedoeling is dat je dit model aan een plafond of muur bevestigt, moet je dus rekening houden met kabelmanagement. Bovendien is er geen lokale opslagmogelijkheden aanwezig. Als je beelden voor later wilt bewaren, dan moet je een abonnement bij Arlo afnemen.

Duidelijke app, soms feed met ruis

De Arlo-app hebben we al we vaker geprezen om zijn heldere interface en handige functies, zoals inloggen met je vingerafdruk – en daar is niets aan veranderd. De 2k-videofeed is scherp en kleurrijk, maar heeft soms ook last van wat ruis wanneer je de camera buiten ophangt. De app biedt verder veel instellingen: van objectdetectie en privacyzones tot routines en vaste pan/tilt-posities. Mocht dit je eerste pan/tilt-camera zijn, houd dan wel rekening met een (korte) leercurve.

©Wesley Akkerman

Heel fijn aan de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom is dat je nachtzicht in kleur hebt. Daardoor zie je duidelijker wat er in je directe omgeving gebeurt dan wanneer je alleen naar grijstinten kijkt. De twee-weg audio is duidelijk en goed verstaanbaar. Je voorkomt een audio-feedbackloop (een pieptoon) door je telefoon niet vlak naast de camera te houden terwijl je spreekt. In de praktijk merk je daar weinig van, omdat je deze functie meestal gebruikt wanneer je niet thuis bent.

Arlo Intelligence

Arlo verbetert zijn software met Arlo Intelligence (kortweg: AI), dat unieke features toevoegt die vaak nog in bèta zijn. Een voorbeeld is de ingebouwde herkenning van vlammen, die sneller kan reageren dan een traditionele rookmelder. Een andere AI-functie maakt gedetailleerde samenvattingen van gebeurtenissen. Deze (nog in bèta) beschrijven veel preciezer wat er gebeurt: bijvoorbeeld dat een pakket wordt verplaatst, in plaats van alleen een algemene bewegingsmelding.

De meest essentiële functies zitten echter achter een betaalmuur. Zonder Arlo-abonnement mis je veel. Voor belangrijke features zoals video-opnames (zelfs van incidenten), automatische noodhulp en het instellen van specifieke activiteitenzones moet je namelijk maandelijks betalen.
Ja, de camera is functioneel zonder abonnement - maar voelt zonder abonnement wel erg kaal aan. Zo mis je zelfs basale opnamemogelijkheden, vanwege het gebrek aan SD-kaartondersteuning.

©Wesley Akkerman

We willen best begrijpen dat je voor een aantal functies moet betalen, omdat Arlo ook zijn eigen systemen moet trainen en onderhouden. Maar beelden zelf kunnen opslaan, zonder maandelijkse of jaarlijkse kosten, zien we toch echt als een basisfunctie. Nu is 5,99 euro per maand of 59,90 euro per jaar nog te overzien voor een enkele camera. Maar als je meer Arlo-producten gebruikt, dan kunnen de kosten al snel hoog oplopen (respectievelijk 12,99 of 129,90 euro).

Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom kopen?

Ondanks dat we onder de indruk zijn van de hardware-kwaliteiten van de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom zijn we toch minder geneigd het systeem direct aan te bevelen. Zeker wanneer je meer uit het systeem wilt halen, moet je bereid zijn dieper in de buidel te tasten. Met een Eufycam S4 ben je aanvankelijk meer kwijt bij de aanschaf, maar daar kun je op de langere termijn veel geld besparen – daar zitten essentiële functies namelijk niet achter een betaalmuur.

Na de telefoon en het horloge is nu het gehoorapparaat aan de beurt om te veranderen in een altijd-online slim apparaat. En daarbij gaat deze kleinste aller wearables, dankzij AI, neurale netwerken en de allernieuwste bluetoothvariant er meteen vol in. Van verguisd medisch hulpmiddel tot een soms noodzakelijke, maar ook steeds handiger gadget. Dat ook Apple zich nu in deze markt begeeft, zegt immers wel iets.

Een miljoen Nederlanders leven met slechthorendheid. Het hindert ze bij het luisteren naar muziek, het kijken naar de televisie en vooral bij de communicatie met anderen. Omdat slechthorendheid niet tot nauwelijks te herstellen is, blijft er weinig anders over dan het ondersteunen van het gehoor via een gehoorapparaat. Goed afgesteld dempt dit het omgevingsgeluid en versterkt belangrijke signalen zoals stemmen van andere mensen in een gesprek. Gehoorapparaten en draadloze oordopjes lijken op het eerste gezicht twee totaal verschillende producten: het een medisch hulpmiddel, het ander een gadget voor muziek, bellen en entertainment. Toch is deze scheidslijn de afgelopen jaren snel vervaagd. 

Een neuraal netwerk in het oor

Gehoorapparaten en draadloze oordopjes maken gebruik van vergelijkbare en vaak zelfs dezelfde technologieën: krachtige microfoons, digitale signaalverwerking, draadloze verbindingen en zelfs neurale netwerken en kunstmatige intelligentie. Moderne gehoorapparaten kunnen telefoongesprekken en muziek streamen, omgevingsgeluid filteren en zich automatisch aanpassen aan verschillende luisteromstandigheden: allemaal functies die ooit waren voorbehouden aan high-end audioapparatuur en premium headsets.

Tegelijkertijd hebben oordopjes functies gekregen als transparantiemodus, spraakversterking en gepersonaliseerd luisteren: technieken die rechtstreeks uit de gehoortechnologie komen. Volgens Apple zijn de AirPods Pro 2 daarom ook geschikt om als gehoorapparaat te worden gebruikt voor iedereen boven de 18 jaar met licht tot matig gehoorverlies. En ook Jabra, Sennheiser en Sony bieden soortgelijke oplossingen.

Wat is slechthorendheid?

Slechthorendheid wil zeggen dat iemand minder hoort dan gemiddeld. Het menselijk gehoor bestrijkt het geluidsspectrum van grofweg 20 Hz tot 20 kHz (20.000 Hz). De hoge tonen (richting de 20 kHz) verliest ieder mens al op jonge leeftijd, zoals ook bij eigenlijk iedereen het gehoor over de rest van het spectrum bij stijgende leeftijd achteruitgaat. Slechthorenden hebben boven-standaard verlies van het hoorvermogen op het hele spectrum of, en dat komt vaker voor, delen van het spectrum. Dit verlies kan aan één of aan beide oren zijn, en is zelden aan beide oren gelijk. De mate waarin gehoorverlies moet worden gecompenseerd verschilt dus per oor en verandert ook nog eens met de tijd. 

OTC of conventioneel

Wie via de conventionele route een gehoorapparaat koopt, doet dat veelal via een audicien of audioloog. De gehoorspecialist meet het gehoorverlies en stelt een oplossing op maat voor. Vaak zal dit een gehoorapparaat zijn, specifiek afgestemd op de persoonlijke situatie. Voor iedereen met licht tot matig gehoorverlies is er een alternatief: het OTC-gehoorapparaat. OTC staat voor over-the-counter, oftewel: vrij verkrijgbaar, zonder tussenkomst van een specialist. Vergelijk het met een leesbril die je bij de drogist koopt. Deze apparaten zijn doorgaans goedkoper en direct aan te schaffen: snel, simpel en zonder afspraak. Maar er zijn ook nadelen. OTC-apparaten bieden geen maatwerk, hebben minder instelmogelijkheden en de geluidskwaliteit is doorgaans minder dan bij een professioneel afgesteld apparaat. Ook zijn ze meestal niet medisch gecertificeerd en worden ze niet vergoed door de zorgverzekering.

Cross-over van headsets en oordoppen

Is voor consumenten een gehoorapparaat iets totaal anders dan een set draadloze oordopjes, fabrikanten zien al heel lang hoe nauw deze productgroepen met elkaar verbonden zijn. Merken als Sony, Apple, Sennheiser en Jabra gebruiken hun kennis van headsets en oordoppen om een positie op de markt voor gehoorapparaten te krijgen. Andere merken, zoals Sonova, WS Audiologie, Dermant, GN, Starkey en Amplifon zijn daarin al decennia actief. Ze zijn door hun specialistische producten minder bekend, maar soms toch dichterbij dan menigeen denkt. Jabra en de SteelSeries-gamingproducten, waaronder headsets, zijn eigendom van GN. Sennheiser is eigendom van Sonova, de wereldmarktleider bij gehoorapparaten. En ondanks dat het zelf veel geluidskennis in huis heeft, werkt Sony nauw samen met WS Audiologie.

Apple AirPods Pro 2 als gehoorapparaat

Wie op de Apple-site de AirPods Pro 2 bekijkt, leest als snel van alles over gebruik van de oordopjes als gehoorapparaat. De basis hiervoor is de ruisonderdrukking van de AirPods Pro 2 en de mogelijkheid om met die oortjes zelf een gehoortest uit te voeren. Zo’n test bepaalt de mate van gehoorverlies en is de basis voor de afstelling van een gehoorapparaat. Doorgaans gebeurt dit door een audicien of in een audiologisch centrum, maar de AirPods Pro 2 kunnen het dus ook.

De manier van testen is ook niet heel anders. In combinatie met iPhone of iPad laat de AirPods Pro 2 een reeks tonen horen op verschillende frequenties en volumes. Door telkens wanneer je een geluid hoort op het scherm van de telefoon of tablet te klikken, leert de app welke geluiden wel en niet worden waargenomen en op welk volume.

De test wordt voor het linker- en rechteroor apart doorlopen om de gehoorschade per oor te meten. Vervolgens wordt een persoonlijk profiel gemaakt, waarbij toonhoogtes die niet of minder goed gehoord worden, voortaan versterkt worden afgespeeld. Volgens Apple is de meting goed genoeg, maar komt een audiogram van een hoorzorgprofessional mogelijk beter overeen met het actuele gehoorvermogen. Heb je zo’n audiogram, dan is het ook mogelijk die in te laden en te gebruiken voor het persoonlijk profiel.

Een audiogram lezen

Een audiogram is de grafische weergave van iemands gehoor. Het wordt gebruikt om de mate van gehoorverlies weer te geven. Een audiogram heeft twee assen, op de verticale staat de toonsterkte in decibel (dB), op de horizontale de toonfreguentie/toonhoogte in hertz (Hz). De punten in de audiogram laten zien wat iemand nog hoort (de gehoordrempel). Een audiogram bestaat altijd uit een curve voor het rechter- en een voor het linkeroor. In het algemeen geldt dat hoe hoger de lijnen in het audiogram zijn, hoe beter het is.

Luister je wel?

Met de ruisbeheersing (zoals Apple het noemt) ingesteld op Transparantie, functioneren de AirPods Pro 2-oordopjes als gehoorapparaat. Ze filteren wat zij denken dat ongewenst geluid is en versterken wat op basis van de meting versterkt moet worden. Gesprekken een-op-een en in kleine groepen zijn duidelijk beter verstaanbaar, in grote groepen en lawaaiige omgevingen zoals een restaurant schieten de AirPods Pro 2 nog tekort.

Volume, balans en toon van het geluid kunnen via de app worden aangepast en ook zijn er instellingen om het volume van media aan te passen aan het omgevingsgeluid of wanneer een gesprek wordt gestart. Een echte fijnmazige equalizer ontbreekt en het lukt ook niet het geluid van de Microsoft Natural Keyboard Pro (het favoriete toetsenbord van de auteur van dit artikel) dat door de AirPods Pro 2 onwerkbaar hard versterkt wordt, te temmen zonder de werking als gehoorapparaat teniet te doen.

Zichtbaarheid

Een beperking om de AirPods Pro 2 als gehoorapparaat te gebruiken is de accuduur. Met zes uur bij onafgebroken gebruik kom je een werkdag niet door. De grootste drempel is de vormgeving. De AirPods Pro 2 zijn relatief groot, opvallend wit en zeer zichtbaar. Iedereen weet bovendien dat ze gemaakt zijn om naar muziek of andere media te luisteren en mensen vermoeden dan ook dat je dat doet. Iedereen met wie je praat, zal vermoeden of denken dat je juist geen contact wilt. Men wil je niet storen bij wat men denkt dat je doet. Uitleggen dat je de oortjes gebruikt om deel te nemen aan het gesprek helpt, maar is niet altijd voldoende.

Een audiogram maken zonder Apple

Benieuwd naar de kwaliteit van het eigen gehoor, maar niet in het bezit van een stel AirPods Pro 2? Met een iPhone en de Mimi-app is het mogelijk ook met andere oortjes de gehoorkwaliteit te meten. De app werkt het best met oortjes van Beats, Bose, JBL, Nothing, Samsung, Skullcandy en Sony. Met een andere headset of oordoppen werkt de test ook, maar is de meting minder betrouwbaar.

Ook voor Android zijn er apps om een gehoormeting te doen, zoals Gehoortest en Hearing Test. Samsung heeft geen eigen gehoortest-app en ook geen roadmap voor draadloze oortjes die als gehoorapparaat te gebruiken zijn, zo laat het bedrijf ons weten.

Conventionele gehoorapparaten

Gehoorapparaten zijn er in verschillende modellen, maar bijna allemaal klein en niet of nauwelijks zichtbaar. Ze hinderen hierdoor ook niet in de communicatie zoals de AirPods Pro 2 dat wel doen. Gehoorapparaten worden bijna uitsluitend via een audicien of audiologisch centrum gekocht waarbij de professional de hoortest doet en adviseert bij de productkeuze. Gehoorapparaten zijn echt fors duurder dan bijvoorbeeld een set AirPods Pro 2.

In 2013 introduceerde GN met de ReSound LiNX een gehoorapparaat dat met een iPhone verbonden kon worden en waarmee bijvoorbeeld het volume kon worden aangepast en ook streaming mogelijk werd. De basis hiervoor was de Apple-implementatie van Bluetooth Low Energie (BLE) bekend als Made for iPhone (MFi). Het door Google ontwikkelde MFi-alternatief ASHA (Audi Streaming or Hearing Aids) werd nooit een succes. Het maakte vooral duidelijk dat er behoefte was aan een platformonafhankelijk communicatieprotocol met ondersteuning voor zowel iOS als Android zoals Sonova dat met zijn universele bluetooth-ondersteuning altijd al bood.

BLE Audio en Auracast

De toekomst van connectiviteit voor gehoorapparaten én oordopjes heten Bluetooth LE Audio en Auracast. Twee open standaarden die de efficiënte LC3-codec gebruiken voor betere geluidskwaliteit bij lager energieverbruik. Bovenop BLE Audio komt Auracast. Dit is een vorm van multi-stream audio die goed te vergelijken is met wifi. Met Auracast kunnen meerdere mensen tegelijk naar dezelfde audio luisteren, bijvoorbeeld in theaters, op vliegvelden maar ook tijdens vergaderingen. Had MFi de mogelijkheid een smartphone als remote-microfoon te gebruiken voor één persoon met gehoorverlies, met Auracast kan het dan voor meerdere gebruikers. Auracast kent nog wel enkele uitdagingen zoals een vertraging van enkele milliseconden waardoor het nu nog minder geschikt is voor scenario’s waarin beeld en geluid synchroon moeten lopen. Een aparte ontvanger die de gehoorapparaten verbindt met de tv heeft dan nog altijd voordelen.

Op dit moment is het aantal gehoorapparaten dat Bluetooth LE Audio en Auracast ondersteunt nog beperkt. GN biedt het op enkele modellen en heeft een Auracast Assistant in de smartphone-app geïntegreerd. Bij de nieuwste gehoorapparaten van Sonova is de hardware geschikt, maar is een firmware-update nodig die te activeren. Apple ondersteunt momenteel noch BLE Audio noch Auracast. Volgens PR-manager Martijn Kroonstuiver van Apple is Auracast wel een geweldige volgende stap. Onbekend is of en wanneer Apple het gaat ondersteunen.

Maximale marktwerking, minimale inspraak

“Nergens heeft marktwerking in de zorg zulke negatieve effecten als bij hoortoestellen,” aldus de landelijke KNO-artsenvereniging. Stichting Hoormij, de belangenvereniging van mensen met gehoorproblemen, de Consumentenbond en het Zorginstituut Nederland delen deze kritiek: de koper heeft nauwelijks keuzevrijheid, ziet niet wat er beschikbaar is en krijgt zelden het hoortoestel dat hij nodig heeft. De keuze wordt vergaand bepaald door de audicien en de verzekeraar. De eerste is lang niet altijd onafhankelijk, de tweede bepaalt welke toestellen worden vergoed: maximaal 75 procent voor categorie 1 t/m 5. De beste (categorie 6) worden helemaal niet vergoed, ook niet als een specialist ze nodig vindt bijvoorbeeld vanwege werk of andere omstandigheden. De kosten die kunnen oplopen tot 6000 euro zijn dan geheel voor eigen rekening. 

AI en neurale netwerken

In de nieuwste premium modellen van bijna alle fabrikanten zit eigen hard- en software voor kunstmatige intelligentie. Neurale netwerken zijn uitermate geschikt om patronen te herkennen en worden ingezet om nog beter te begrijpen welk geluid relevant is en ook welke stemmen. Dus niet de harde prater van twee tafels verderop, maar de personen aan de eigen tafel. Het resultaat in een restaurant was met de Phonak Audéo Sphere Infinio gehoorapparaten duidelijk beter dan met de AirPods Pro 2. Ook werd het geluid van het Microsoft-toetsenbord niet versterkt.

Het gebruik van AI kost veel rekenkracht en betekent dat de maximale gebruiksduur van dit specifieke model bijvoorbeeld teruggaat van zeventien uur zonder AI naar zes uur bij maximaal gebruik van AI. De AI afhankelijk van het omgevingsgeluid automatisch te laten in- en uitschakelen levert genoeg tijdswinst op om een werkdag door te komen. Dat kan ook met tussentijds even kort opladen. Fabrikanten wachten met smart op innovaties in batterijtechniek om behalve voor het geluid, AI ook te kunnen gebruiken voor andere innovaties zoals spraakassistenten of live-vertaling.

App en data

Belangrijk bij al deze functionaliteit is de app. Apple gebruikt voor de AirPods Pro 2 vooral de Gezondheidsapp in iOS, maar voegt slimmigheidjes toe. Zo krijgen de AirPods Pro 2 een prominente plek in het instellingenmenu van iOS zodra de iPhone met de oortjes is verbonden. Apps van de traditionele gehoorapparatenfabrikanten hebben snel bijgeleerd. Phonak, dat nooit MFi heeft omarmd maar altijd de volledige klassieke bluetooth heeft ondersteund, heeft een uitgebreide app met identieke functionaliteit binnen iOS en Android.

Een gehoortest ontbreekt, maar wel kunnen eigen profielen worden gemaakt voor verschillende situaties, zoals in een restaurant of theater, en is eenvoudig hiertussen te wisselen. Ook zijn eerste Health-functies aanwezig. De gehoorapparaten tellen nu al stappen en calorieën, maar dit gaat ongetwijfeld in de toekomst nog verder uitgebreid worden.

Zoals we in een eerder artikel over de waarde van gezondheidsdata van smartwatches zagen, is in het oor een zeer betrouwbare plek om bijvoorbeeld veranderingen in de temperatuur te meten. Ook ligt vanwege de toch vaak iets hogere leeftijd van de gebruikers zoiets als valdetectie en automatische alarmering erg voor de hand.

Conclusie

De technologische kruisbestuiving tussen gehoorapparaten en draadloze oordoppen zorgt ervoor dat beide apparaten slimmer, compacter en beter afgestemd zijn op persoonlijke audiobehoeften. Mediagebruik en gebruiksgemak verbeteren razendsnel en beloven met de komst van Bluetooth LE Audio en Auracast nog veel beter te worden. Vooral gehoorapparaten hebben een enorme sprong gemaakt en combineren de kwaliteit van oordoppen met de geluidskwaliteit van gehoorapparaten. Het is spijtig dat de Nederlandse zorgverzekeraars deze innovaties niet belonen maar juist ontmoedigen.