Als je een nieuwe pc of laptop koopt, draait er veelal Windows 8.1 op. Heb je een Windows 8-computer? Dan kun je gratis upgraden naar 8.1. In dit artikel bespreken we alle nieuwe functies van Windows 8.1 en geven we je slimme tips om nog meer uit je computer te halen.

Tip 01: Welke versie?

Als je twijfelt of je Windows 8 of Windows 8.1 gebruikt, kun je de exacte versie eenvoudig controleren. Druk gelijktijdig op Windows-toets+Pause en kijk bij Windows-versie. Hier staat de aanduiding Windows 8 of Windows 8.1. Laptop-gebruikers opgelet: de Pause-toets kan verstopt zitten achter een toets met een dubbele functie. Meestal is de extra functie toegankelijk via de speciale Fn-functietoets. Is dit niet mogelijk, klik dan met de rechtermuisknop helemaal linksonder in beeld en kies Systeem.

©PXimport

Tip 01 Wel of geen Windows 8.1? Controleer je Windows-versie!

Tip 02: Eerst alle updates

Als je nog niet over Windows 8.1 beschikt maar wel over Windows 8, dan kun je gratis upgraden. Zorg er wel voor dat je systeem helemaal is bijgewerkt met alle updates. Hierdoor voorkom je dat de update 'vastloopt' en je computer weer terugkeert naar Windows 8. Open je Charms-balk (bijvoorbeeld met Windows-toets+C) en geef binnen Apps de zoekopdracht Configuratiescherm. Open hier Systeem en beveiliging / Windows Update. Zoek naar Windows-updates en installeer deze. Voor sommige updates is een herstart vereist. Herhaal de controle op nieuwe updates tot alles is geïnstalleerd. Deze tip kun je altijd uitvoeren, dus ook als je Windows 8.1 al hebt. In principe installeert Windows belangrijke updates automatisch, maar soms gaat hier iets mis. Door zelf de updates actief te controleren en installeren, weet je zeker dat je niets mist!

©PXimport

Tip 02 Installeer nieuwe updates, herstart je computer en herhaal dit totdat alle updates binnen zijn.

Tip 03: Update naar 8.1

Voer deze tip alleen uit als je computer nog niet beschikt over Windows 8.1. Klik op de tegel Store in je startscherm. Je krijgt direct de aanbieding om Windows 8.1 op te halen. Klik hier op en kies Downloaden. De download is groter dan 3 GB (!) en neemt dus, afhankelijk van de snelheid van je internetverbinding, veel tijd in beslag. Nadat je de 8.1-update volledig hebt binnengehaald, kun je de update installeren. Als het goed is en je hebt de vorige tip niet overgeslagen, wordt je systeem bijgewerkt naar Windows 8.1. Het daadwerkelijke updateproces kan eveneens veel tijd in beslag nemen. Als er iets mis gaat tijdens de installatie, wordt de update 'teruggedraaid'.

©PXimport

Tip 03 Haal de Windows 8.1-update binnen als je deze nog niet geïnstalleerd hebt.

Tip 04: Aanmelden

Er zijn twee manieren om een computer met Windows 8 te gebruiken: met een lokaal account of met een Microsoft-account. In Windows 8.1 lijkt het alsof je gedwongen wordt om een Microsoft-account te gebruiken. Als je bent geüpgraded naar Windows 8.1, is de optie om je aan te melden met een lokaal account namelijk verdwenen. Als je per se geen Microsoft-account wilt gebruiken, is dit via een omweggetje nog steeds mogelijk. Kies na de upgrade de optie om een nieuw account aan te maken. Doe dit niet, maar klik op Verder gaan met mijn bestaande account en meld je aan met je lokale account.

©PXimport

Tip 04 Windows 8.1 maakt het lastiger om je aan te melden zonder Microsoft-account.

Tip 05: Aanmelden nieuwe pc

Als je een nieuwe computer aanzet met Windows 8.1 (dus niet de upgrade-versie), wordt er ook gevraagd om je aan te melden met je Microsoft-account. Kies voor Een nieuw account maken en klik op Aanmelden met een Microsoft-account. Je krijgt nu wel de mogelijkheid om een lokaal account aan te maken.

©PXimport

Tip 05 Een nieuwe computer met Windows 8.1 neem je het snelst in gebruik met een Microsoft-account, maar het kan ook zonder.

Tip 06: Updateresten

De update naar Windows 8.1 laat nogal wat bestandsresten achter. Dit is geen probleem als je een grote harde schijf hebt, maar wel als je schijfruimte beperkt is. SSD-gebruikers hebben hier bijvoorbeeld al snel mee te maken. Ga naar Configuratiescherm / Systeem en beveiliging / Systeembeheer en open Schijfopruiming. De restanten van geïnstalleerde Windows-updates (en andere resten) vind je achter de knop Systeembestanden opschonen.

Let op: met deze schoonmaakactie maak je veel schijfruimte vrij, maar er is ook een klein risico om rekening mee te houden. De bestanden die je opruimt zijn onder andere bedoeld om updates 'terug te draaien' als er iets mis gaat. Voer deze schoonmaakactie dus alleen uit als je systeem stabiel werkt met alle geïnstalleerde updates.

©PXimport

Tip 06 Werkt je systeem al enige tijd stabiel? Dan kun je bestandsresten van de updateprocedure laten verwijderen.

Tip 07: Startknop

Windows 8.1 heeft een startknop op de plek waar voorheen je startmenu stond: linksonder in beeld. De startknop is zichtbaar in de bureaubladomgeving en meestal ook in het nieuwe startscherm of geopende apps. De omschrijving 'meestal' is op zijn plaats omdat de knop om onduidelijke regenen soms ineens niet meer verschijnt. Zodra je op de startknop klikt, keer je terug naar het nieuwe startscherm. Door nogmaals te klikken, schakel je terug naar de app of bureaubladomgeving waar je zojuist vandaan kwam. Een druk op de Windows-toets op je toetsenbord doet hetzelfde als een klik op de startknop.

©PXimport

Tip 07 De startknop brengt je terug naar het Windows 8.1-startscherm.

Tip 08: Startknop extra's

De functie van de Windows 8.1-startknop lijkt weinig te betekenen als je erop klikt met de linkermuisknop, maar probeer vooral de rechtermuisknop eens! Je krijgt een geavanceerd menu met directe verwijzing naar bijvoorbeeld je apparaatbeheer, configuratiescherm en taakbeheer. Ook kun je een zoekopdracht starten. Handig is de optie Afsluiten of afmelden. Hiermee kun je je computer direct uitschakelen, opnieuw opstarten of een energiebesparende stand kiezen.

©PXimport

Tip 08 Gebruik het krachtige menu achter de rechtermuisknop op je startknop.

Tip 09: Bureaublad

In Windows 8 kreeg je steevast het nieuwe startscherm voor je kiezen, ook als je hier nooit iets mee doet. Veel mensen klikken direct voor naar het Bureaublad via de gelijknamige tegel. De toetscombinatie Windows-toets+D (ezelsbruggetje: de D van Desktop) doet hetzelfde. In Windows 8.1 kun je eindelijk zelf bepalen welke omgeving je wilt starten: het startscherm of de klassieke bureaublad/desktop-omgeving. Ga naar je bureaublad via de gelijknamige tegel. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk, vraag de eigenschappen op en ga naar het tabblad Navigatie. Plaats een vinkje bij Wanneer ik mij aanmeld of alle apps op het scherm (...) en bevestig met Ok.

©PXimport

Tip 09 Bepaal zelf hoe Windows opstart: naar het nieuwe startmenu of naar de klassieke bureaubladomgeving.

Tip 10: Store op taakbalk

Een van de nieuwigheden van Windows 8.1 is de mogelijkheid om apps ook te starten vanaf de bureaubladomgeving. Het icoontje van Store is zelfs aanwezig op de taakbalk van de bureaubladomgeving. Je kunt dit icoontje (indien gewenst) verwijderen. Klik met de rechtermuisknop op het Store-icoontje op de taakbalk en kies Dit programma losmaken van de taakbalk.

©PXimport

Tip 10 De toegang tot Store vind je in Windows 8.1 standaard op de taakbalk.

Tip 11: Vensterbesturing

Het was in Windows 8 lastig om een app af te sluiten of te minimaliseren. Sinds de Windows 8.1-update hebben ook apps de beschikking over standaard vensterbesturing via een titelbalk. Beweeg je muispijl in de app naar de bovenzijde van je scherm en de titelbalk verschijnt. Je ziet de titel van de app, bijvoorbeeld Muziek of Nieuws, en kunt de app minimaliseren of sluiten via de bekende icoontje in de rechterbovenhoek.

©PXimport

Tip 11 Windows 8.1 geeft apps de beschikking over een titelbalk zodat je een app eenvoudiger kunt sluiten of minimaliseren.

Tip 12: Meer formaten

Een andere verbetering in Windows 8.1 is de weergave van de tegels in je startscherm. Je hebt eindelijk de keuze uit meer formaten. Dit lijkt een nietszeggende aanpassing, maar het werkt uiterst praktisch! Zorg ervoor dat de apps die je het meest gebruikt groter zijn dan de rest, maak andere apps kleiner of kies voor een aangepast breed formaat. Klik met de rechtermuisknop op de tegel op je startscherm en kies Klein, Normaal, Breed of Groot. Afhankelijk van de app zijn al deze opties beschikbaar.

©PXimport

Tip 12 Bepaal hoe groot (of klein) je de app-tegel wilt zien op je startscherm.

Tip 13: Slimme sneltoetsen

Een groot gedeelte van Windows 8.1 is ontwikkeld om met je vinger te bedienen via een aanraakscherm, maar de meeste mensen zullen toch veelal de muis gebruiken. Het gaat nog sneller met je toetsenbord! Het is handig om enkele sneltoetsen uit je hoofd te leren. We noemen de belangrijkste. Een volledig overzicht van alle Windows 8-sneltoetsen (en de nieuwe in Windows 8.1) vind je op deze website.

Windows-toets+C: Toon de Charms-balk.

Windows-toets+I: Open de instellingen van de huidige app.

Windows-toets+D: Ga naar je bureaublad.

Windows-toets+T: Toon de taakbalk, ook als je werkt in de metro-omgeving.

Windows-toets+X: Toon het geavanceerde menu.

Windows-toets+.+pijltje: Deze is lastig uit te leggen, uitproberen dus! We doen een poging: met Windows-toets+. grijp je de geopende app vast waarna je het met je pijltjestoetsen verplaatst en zelfs groter/kleiner maakt.

Alt+F4: Een klassieker, maar omdat sommige mensen de weg kwijt raken in geopende apps is deze nog steeds handig. Met Alt+F4 sluit je een programma, app of geopend venster.

©PXimport

Tip 13 Leer de belangrijkste sneltoetsen voor Windows 8.1 uit je hoofd.

Windows 9

Ben je blij met je nieuwe auto? De nieuwste versie is al aangekondigd en staat volgend jaar bij de dealer. Dit geldt ook voor Windows-versies. Nu we eindelijk een klein beetje gewend zijn aan Windows 8.1, staat Windows 10 alweer voor de deur. De geruchtenmachine draait op volle toeren. Komt het startmenu wel of niet terug? Blijft de nieuwe metro-omgeving prominent aanwezig of gaan we terug naar de klassieke bureaubladomgeving op laptop en pc? Er is nog niets bevestigd, maar er wordt veel gespeculeerd. Ten tijde van schrijven werd in september het eerste voorproefje verwacht en leek het er op dat Windows 10 ergens in 2015 beschikbaar komt. We houden je op de hoogte!

Tip 14: Bibliotheken

Sinds Windows 8.1 zijn de bibliotheken verdwenen uit de Windows Verkenner. Bibliotheken gaven snel toegang tot een bepaalde categorie bestanden in je persoonlijke mappen, bijvoorbeeld Afbeeldingen, Documenten en Muziek. Je kunt de bibliotheken eenvoudig opnieuw toevoegen. Open de Windows Verkenner en klik met de rechtermuisknop in de rechterkolom. Plaats het vinkje bij Bibliotheken en je kunt het gelijknamige onderdeel weer gewoon gebruiken.

©PXimport

Tip 14 Het onderdeel Bibliotheken is verdwenen in Windows 8.1, maar ook weer eenvoudig terug te halen.

Tip 15: Zelfde achtergrond

Het is geen nieuws dat je fraaie foto's kunt instellen in de bureaubladomgeving van Windows 8.1, maar wel dat deze foto ook getoond kan worden achter het metro-startscherm. Ga naar je bureaublad, klik met de rechtermuisknop op je taakbalk en vraag de eigenschappen op. Ga naar het tabblad Navigatie en plaats een vinkje bij Mijn bureaublad achtergrond op startscherm weergeven. Met deze instelling integreer je de moderne metro-omgeving met je klassieke bureaubladomgeving.

©PXimport

Tip 15 Laat je bureaubladfoto ook weergeven achter je Windows 8.1-startscherm.

Tip 16: Minder omslachtig

Alle Windows 8.1-gebruikers zullen blij zijn met één wijziging: een eenvoudige manier om je computer uit te zetten of jezelf af te melden. Voorheen moest je je keuze maken via Charms-balk / Instellingen / Aan-uit. Nu kan dit direct via de aan/uit-knop, die op het startscherm rechtsboven in beeld staat. Uiteraard kun je ook de fysieke aan/uit-knop van je pc of laptop gebruiken. De actie die wordt ondernomen als je hierop drukt, kun je instellen. Ga naar Configuratiescherm / Hardware en geluiden / Energiebeheer / Systeeminstellingen. Laptopgebruikers kunnen bijvoorbeeld instellen dat met het sluiten van het scherm de slaapstand actief wordt en dat een druk op de aan/uit-knop het systeem laat afsluiten.

©PXimport

Tip 16 Gelukkig is het in Windows 8.1 eenvoudiger geworden om je computer uit te zetten, de slaapstand te activeren of je af te melden.

Klassiek startmenu

Het ontbreken van het klassieke startmenu heeft een golf van verontwaardiging teweeg gebracht. Windows 8.1 mist het klassieke startmenu nog steeds. Er gaan geruchten dat het startmenu in Windows 10 wel volledig in ere wordt hersteld. Tot die tijd kun je aan de slag met goede alternatieven. Meestal wordt het startscherm van Windows 8.1 direct overgeslagen (of je kunt dit instellen) en beland je direct in je vertrouwede bureaubladomgeving. We geven je vier voorbeelden met hun voordelen.

Classic Shell is zeer uitgebreid en heeft veel instelmogelijkheden. Start8 werkt zeer eenvoudig en is daarom een aanrader. Het programma is helaas niet gratis maar met 5 euro wel zeer betaalbaar. Start Menu 8 werkt eenvoudig, maar heeft weinig geavanceerde instellingen. Startw8 is net als Start Menu 8 zeer eenvoudig, ook hier zijn minder geavanceerde instellingen.

©PXimport

Er zijn meerdere oplossingen beschikbaar om snel weer over je startmenu te beschikken.

Tip 17: OneDrive

De cloudopslagdienst van Microsoft genaamd OneDrive is diep geïntegreerd in het Windows-besturingssysteem. Als je je aanmeldt met een Microsoft-account, is je OneDrive actief. Je krijgt gratis 15 GB opslagruimte. Als je Office 365 gebruikt, krijg je 1 TB opslagruimte. Alles wat je bewaart in je OneDrive wordt automatisch ook veiliggesteld in 'de cloud'. In Windows 8.1 is je OneDrive bereikbaar via de gelijknamige app en met de Windows Verkenner. Op een willekeurige computer met internetverbinding open je de inhoud van je OneDrive eenvoudig.

©PXimport

Tip 17 In Windows 8.1 bewaar je bestanden het liefst in de OneDrive, zodat je ze overal kunt openen.

Tip 18: Inhoud OneDrive

De inhoud van je OneDrive wordt standaard niet volledig gedownload naar je computer. De bestanden zijn op afroep beschikbaar en worden, met een kleine vertraging, binnengehaald als je ze probeert te openen. Met een kleine aanpassing zorg je ervoor dat je wel alle bestanden van je OneDrive binnenhaalt. Open de OneDrive-app via je startscherm. Ga via de Charms-balk naar Instellingen / Opties. Activeer de optie Al mijn OneDrive-bestanden offline beschikbaar maken. Als je beperkte opslagruimte hebt, bijvoorbeeld omdat je systeem een kleine SSD heeft, kun je deze tip beter overslaan.

©PXimport

Tip 18 Verander een instelling om ervoor te zorgen dat Windows 8.1 de volledige inhoud van je OneDrive automatisch downloadt.

Tip 19: Zoeken

De zoekfunctie van Windows 8.1 is flink uitgebreid. In de basis werkt de zoekfunctie zo eenvoudig, dat veel mensen alleen de omslachtige manier kennen via de optie Zoeken in de Charms-balk. Je kunt echter direct beginnen met typen zodra je het startscherm voor je neus hebt. De zoekfunctie vindt bestanden, instellingen, muziek en kan programma's starten. Zoektermen blijven niet beperkt tot je eigen computer, er worden ook resultaten op internet getoond via Bing (de zoekdienst van Microsoft). De koppeling tussen je lokale inhoud van je computer en content op internet loopt bijna naadloos in elkaar over. Als je bijvoorbeeld een liedje zoekt, kom je via de zoekfunctie snel uit bij de mp3 op je harde schijf, de muziekclip op YouTube en het liedje in Xbox Music (de muziekdienst van Microsoft).

©PXimport

Tip 19 De zoekfunctie van Windows 8.1 doorzoekt je computer en toont ook relevante resultaten van internet.

Hoewel koken op gas voorlopig nog mag, is duidelijk dat de toekomst elektrisch is. Veel mensen stappen nu al over op elektrisch koken – vaak in combinatie met inductie. Ben jij toe aan een nieuwe kookplaat of wil je van het gas af? Dan is het goed om te weten hoe je zo’n elektrische kookplaat aansluit, waar je op moet letten en wanneer je beter een professional kunt inschakelen.

Eén, twee of drie fasen: wat betekent dat?

In tegenstelling tot een gaskookplaat, die je simpelweg aan een gasaansluiting koppelt, is een elektrische kookplaat net iets technischer. Zo'n kookplaat kan worden aangesloten op één, twee of drie elektrische fasen. Welke van de drie je nodig hebt, hangt af van het vermogen van je kookplaat én van de aansluiting in je keuken.

Een 1-fase kookplaat is het eenvoudigst. Die werkt op een gewone stekker met twee pinnen, precies zoals je gewend bent van andere apparaten in huis. Deze modellen hebben een beperkt vermogen – maximaal 3680 watt – maar zijn vaak krachtig genoeg voor wie niet al te fanatiek kookt. Aansluiten is simpel: stekker erin en je kunt aan de slag.

Voor een 2-fase kookplaat heb je een zogenoemde perilex-stekker nodig, met vijf pinnen. Die zie je vooral bij iets krachtigere inductiekookplaten. Meestal worden dit soort kookplaten zonder stekker geleverd, en is het slim om een elektricien in te schakelen voor de installatie. Het benodigde vermogen ligt tussen de 3681 en 7360 watt.

Een 3-fase kookplaat vraagt nog meer stroom en werkt op krachtstroom. Ook hier gebruik je een perilex-stekker met vijf pinnen, maar je moet wel eerst controleren of je meterkast daar op is voorbereid. De aansluitwaarde ligt boven de 7360 watt en het is belangrijk dat de aansluiting klopt – anders werkt de kookplaat niet of loop je zelfs risico op overbelasting. Laat dit daarom bij voorkeur aan een vakman over.

©vectorizer88 - stock.adobe.com

Hoe weet je welke kookplaat bij je keuken past?

Wat je kunt aansluiten, hangt af van het type stopcontact in je keuken. Heb je een standaard wandcontactdoos met twee gaten? Dan past daar alleen een 1-fase kookplaat op. Die worden meestal geleverd met stekker en snoer, zodat je hem meteen kunt gebruiken.

Zie je een perilex-stopcontact (met vijf gaten)? Dan is je keuken in principe geschikt voor een 2- of 3-fase kookplaat. Alleen weet je dan nog niet of je meterkast daadwerkelijk drie fasen aankan. Dat kun je op twee manieren controleren: met een multimeter of door in je meterkast te kijken.

Zo check je de aansluiting met een multimeter

Heb je een multimeter in huis? Dan kun je precies meten hoeveel fasen je aansluiting ondersteunt. Teken op een papier het patroon van het perilex-stopcontact en noteer per gat wat je meet. Prik met één pin in het middelste gat (de aarde) en meet met de andere pin de overige vier. Krijg je twee keer 230 volt en twee keer 0? Dan heb je een 2-fase aansluiting. Meet je drie keer 230 volt en één keer 0? Dan is het een 3-fase aansluiting. Label de gaten met ‘L’ voor stroom en ‘N’ voor nul, zodat je straks precies weet wat waar hoort.

©Dmitriy

Geen multimeter? Kijk in de meterkast

Heb je geen meetapparatuur? Dan kun je in de meterkast zien hoeveel fasen er beschikbaar zijn. Bij een 2-fase aansluiting zie je twee gekoppelde groepen met een hendel ertussen. Zie je vier gekoppelde groepen? Dan is er krachtstroom aanwezig en kun je dus ook een 3-fase kookplaat aansluiten – mits het stopcontact daar geschikt voor is.

©auremar

Zelf een kookplaat aansluiten

Ga je zelf aan de slag? Dan is het belangrijk dat je weet wat je doet. Elektriciteit is geen speelgoed, dus bij twijfel: bel een vakman. Heb je een 1-fase kookplaat met powermanagement die je op een normaal stopcontact wilt aansluiten? Dan moet je deze eerst correct instellen.

Leg om te beginnen een stuk piepschuim onder de kookplaat, zodat je hem veilig kunt omdraaien zonder krassen of barsten. Plak daarna de afdichtband rondom het apparaat, bij voorkeur zo dicht mogelijk bij de glasrand. Begin aan de achterkant, zodat de naad niet in het zicht valt.

Open het aansluitcompartiment onder de kookplaat en controleer het aansluitschema dat daar staat. Gebruik de bijgeleverde bruggetjes om de juiste verbindingen te maken. Sluit het snoer aan: bruin op L, blauw op N en geelgroen op aarde. Zet het snoer vast met trekontlasting en sluit het klepje.

Draai nu de kookplaat weer om en steek de stekker in het stopcontact. Leg de kookplaat op z’n plek in het aanrechtblad. Houd de pauzeknop vijf seconden ingedrukt om het menu te openen. Zoek via de plusknop naar het onderdeel ‘PO’ (power) en stel het vermogen in op 3.7 in plaats van 7.4. Bevestig dit door de pauzeknop nog eens vijf seconden ingedrukt te houden. Je kookplaat is nu geschikt voor een standaard aansluiting.

Een 2-fase kookplaat aansluiten: zo werkt het

Heb je een 2-fase kookplaat? Dan moet je eerst bepalen welke kleur draad bij welk contact hoort. Meet het snoer door met een multimeter, op de piepstand of op de Ohm-stand. Noteer welke draad bij welke stekkerpin hoort en gebruik die info bij het aansluiten.

Open vervolgens het aansluitvak onder de kookplaat en kijk welk aansluitschema je moet gebruiken. L1 en L2 koppel je aan de juiste stroomdraden, 01 en 02 aan de juiste nuldraad. Maak de trekontlasting los, sluit de draden aan zoals je eerder hebt gemeten, en zet alles weer stevig vast.

Steek daarna de stekker in het stopcontact en plaats de kookplaat netjes in het blad. Dankzij de afdichtband blijft alles goed op z'n plek. Zet vervolgens de kookplaat aan en test of alle kookzones werken. Krijg je een foutmelding? Dan is er waarschijnlijk iets misgegaan bij het aansluiten. Geen foutmelding? Dan is je kookplaat klaar voor gebruik.

©S.Engels

Vooral in de zomer is het vaak raak: code geel of code oranje wegens onweer. Weet jij wat je wél en juist níet moet doen als er een onweersbui nadert? Thuis kun je veel risico's beperken, maar juist buitenshuis – en zeker op de camping – is het opletten geblazen. In dit artikel lees je hoe je jezelf en anderen beschermt, of je nu binnen, buiten of aan het kamperen bent.

Lees ook: Regen, regen en nog eens regen … zo voorkom je wateroverlast

Thuis tijdens onweer: veilig, maar niet zonder risico's

In huis ben je relatief goed beschermd tegen blikseminslag, zeker als het gebouw voorzien is van een goede bliksemafleider. Toch zijn er een paar voorzorgsmaatregelen die je serieus moet nemen. Gebruik bij onweer liever geen apparaten die verbonden zijn met het stroomnet of met leidingen. Denk aan de wasmachine, een vaste telefoon of een bedrade computer. Bliksem kiest daarbij meestal de makkelijkste route naar de grond, en dat zijn vaak metalen onderdelen in huis zoals koperdraden of waterleidingen.

Trek bij voorkeur de stekkers uit het stopcontact van kwetsbare apparatuur zoals computers, tv's of de router. Een stekkerdoos met overspanningsbeveiliging biedt wel wat bescherming, maar niet bij een directe inslag. Ga liever ook niet douchen of in bad, want waterleidingen kunnen de elektrische spanning van een blikseminslag geleiden.

Ramen kun je gewoon dicht houden, en als je wilt kijken naar het natuurgeweld, doe dat dan vanaf een veilige plek binnenshuis. Zorg dat huisdieren binnen zijn en zet het alarmsysteem even uit als dat storingsgevoelig is bij blikseminslag.

Buiten bij onweer: voorkom dat je zelf bliksemafleider bent

Ben je onderweg of buiten als het begint te donderen, dan is het zaak om snel te handelen.

Onthoud: als je de bliksem ziet en binnen 10 seconden de donder hoort, zit je binnen de gevarenzone. Zoek dan zo snel mogelijk een veilige schuilplek.

De veiligste plek is een gebouw met muren en een dak – bijvoorbeeld een winkel, huis of station. Een auto met metalen carrosserie is ook een prima optie. Die werkt als een kooi van Faraday en geleidt de stroom om je heen in plaats van door je heen.

Vermijd tijdens onweer open velden zoals weilanden of sportterreinen, want daar ben je letterlijk het hoogste punt. Ook hooggelegen plekken zoals duinen of heuveltoppen vormen een risico. Zoek geen beschutting onder een boom die in z'n eentje op een veld staat – dat is juist een bliksemmagneet. Blijf verder uit de buurt van metalen objecten zoals hekken, masten of fietsen, en houd afstand van water – of dat nu een meer, sloot of zwembad is.

Kun je nergens heen? Maak jezelf dan zo klein mogelijk: hurk neer op je voetzolen, houd je voeten tegen elkaar en wikkel je armen om je knieën. Ga niet liggen; zo vergroot je je contactoppervlak met de grond, wat het risico op aardstroom vergroot.

©ID.nl

Kamperen met onweer: extra opletten in tent of caravan

Kamperen geeft een gevoel van vrijheid, maar bij onweer ben je juist extra kwetsbaar. Een tent biedt geen enkele bescherming tegen bliksem, hoe stevig het doek ook is. Het metalen frame vergroot het risico juist, vooral als je op een open veld kampeert of vlak bij een losse boom staat.

Als er onweer op komst is, zoek dan zo snel mogelijk een veilig onderkomen. Een stenen sanitairgebouw, de receptie of je auto bieden veel meer bescherming dan een tent. Zit je in een camper of caravan met een metalen buitenkant? Dan ben je redelijk veilig, mits je ramen en deuren gesloten houdt en geen contact maakt met metalen delen. Stacaravans met een houten of kunststof omhulsel bieden die bescherming niet: het klopt dat ze geen stroom geleiden, maar ze voeren die ook niet af. Daardoor kan een blikseminslag via leidingen of metalen onderdelen binnen alsnog gevaarlijk uitpakken. Tijdens onweer blijf je dus beter uit de buurt van dat soort constructies.

Laat ook je elektronische spullen niet in de tent of aan opladers zitten. Berg ze los op, zonder kabels of contact met de grond.

Staan er bomen op de camping? Zorg dat je tent daar niet direct onder staat. Bij inslag kunnen takken afbreken of kan de bliksem via de wortels naar de grond doorslaan. Ook op campings in de bergen of aan open water is het risico op blikseminslag extra hoog – check bij aankomst wat de aanbevolen schuilplaatsen zijn.

Tot slot: een goede voorbereiding helpt

Kijk altijd naar de weersvoorspelling voordat je op pad gaat. Veel weerapps geven een melding bij onweerskansen, vaak met een tijdsindicatie en locatie. Op de camping is het handig om bij aankomst al te weten waar je naartoe kunt bij slecht weer.

Zorg ook dat je zaklamp, powerbank en radio of noodaccu paraat hebt als je kampeert, voor het geval de stroom uitvalt. En vooral: blijf rustig. Onweer is gevaarlijk, maar met de juiste kennis en voorzorgsmaatregelen voorkom je ongelukken.