Met de Windows 10 Creators Update was daar opeens ook een nieuwe versie van Paint. Waar de oude versie vooral geschikt was voor het snel schetsen van ideeën, ligt hier de nadruk meer op ruimtelijke vormgeving. Iedereen kan nu modelleren in 3D, waardoor zelf ontworpen illustraties net wat spannender worden. Wij geven 13 tips voor Paint 3D.

Tip 01: Gewoon tekenen

Je kunt nog steeds even snel wat kladden in Paint 3D. De menu-optie Art Tools bovenaan geeft je toegang tot een aardig assortiment tekengereedschappen, waaronder fineliners, stiften en kwasten. Je kunt diverse materialen kiezen om mee te werken, allemaal met een eigen effect. Zo kun je olieverf gebruiken, wat er dik en lobbig uitziet en waarbij je bovendien kunt kiezen of de verf mat of glanzend moet zijn. Het resultaat van een minuutje kliederen ziet er beduidend anders uit dan in het ouderwetse Paint: lijnen zijn niet meer kartelig of iel. Maar: écht mooi wordt het alleen als je ook zelf wat betere tekenvaardigheid hebt.

©PXimport

Tip 02: 3D-objecten

We zijn hier echter voor het maken van 3D-afbeeldingen. Hiervoor zijn een aantal opties ingebouwd. De meest basale is het gebruik van standaard 3D-objecten, zoals blokken en bollen. Bovenaan selecteer je 3D en rechts kies je de vormen die je wilt gebruiken. Klik een vorm aan en plaats hem op je werkblad (je scene) door te klikken en te slepen. Na het aanbrengen van de vorm zie je een aantal gereedschapjes rond je vorm hangen. Je kunt de vorm vergroten of verkleinen met de bekende hoekjes, maar je kunt ’m ook in de ruimte vooruit of achteruit slepen, om zo werkelijk een ruimtelijk tafereel op te bouwen. Het beeld kantelt dan even naar een isometrisch perspectief zodat je goed kunt zien welke vorm waar precies is.

©PXimport

Tip 03: Stickers

Standaard objecten zijn natuurlijk wat saai. Daarom biedt Paint 3D een assortiment aan stickers. Denk hierbij aan oogjes, mondjes en allerlei andere clip art, maar ook meer eenvoudige zoals rechthoeken en hartjes. Het interessante is dat je deze stickers niet alleen op het platte vlak neerlegt, maar ook op 3D-modellen kunt plakken. Zo kun je een mondje op een bol plakken, sleep er wat oogjes overheen en je hebt een eigen 3D-emoji gemaakt.

Je bent hierbij niet gebonden aan het ingebouwde aanbod. Je kunt eigen afbeeldingen importeren en als sticker gebruiken. Ook deze sleep je heel eenvoudig over het object dat je wilt decoreren. Of je gebruikt stickers om het canvas (achtergrond) mee in te kleuren.

Houd het simpel

Tip 04: Beschilderen

Niet alleen stickers hechten zich aan 3D-oppervlakken: ook alle gereedschappen werken in 3D. Feitelijk is het canvas (het witte achtergrondvlak) ook een 3D-voorwerp. En net zoals we met de olieverfkwast een schets kunnen maken op het canvas, kunnen we dat op alle 3D-objecten. Ook kun je hierbij gebruik maken van de Fill-functie, waarmee je een heel oppervlak van kleur (en materiaal!) kunt laten veranderen. Houd wel goed in de gaten dat je te maken hebt met 3D-voorwerpen. Gebruik daarom vooral vaak de View in 3D’-knop rechtsonder (een oogje). Hiermee schakel je over naar perspectiefmodus en kun je zien of je kleuren wel alles dekken.

©PXimport

Tip 05: Importeren

Een heel handige functie is het importeren van externe 3D-modellen. Hiervoor moet je je aanmelden met je Microsoft-id, waarna je toegang krijgt tot de Remix 3D-beeldbank. Hierin vind je allerlei driedimensionale objecten die je in je eigen kunstwerk kunt plaatsen of naar eigen smaak kunt aanpassen. Het is ook mogelijk om je eigen modellen in deze beeldbank te publiceren, zodat anderen ze kunnen gebruiken. Zoeken in de beeldbank gaat met sleutelwoorden. Als je bijvoorbeeld op ‘tree’ zoekt, vind je allerlei bomen, zowel realistisch als tekenfilm-achtig.

Tip 06: Effecten

De optie Effecten klinkt spectaculairder dan het is. Verwacht hier geen animaties of andere trucages: in Paint 3D staan effecten vooral gelijk aan belichting, met een vleugje filters. Je kiest een bepaald effect uit het pallet, waardoor het omgevingslicht verandert van kleur en intensiteit. Met de schuifjes kun je dit nog verder aanpassen, en bovendien bepalen waar de lichtbron zich bevindt. Hoewel dit allemaal wat zakelijk klinkt, is het uiteindelijk wel de juiste belichting die van een saaie afbeelding nog iets dramatisch kan maken.

©PXimport

©PXimport

Tip 07: 3D-tekst

Ook tekst kun je als 3D-object in de scene plaatsen. Alle lettertypes die je op je computer hebt geïnstalleerd worden automatisch van diepte voorzien. Je kunt je tekst vervolgens roteren, verplaatsen en van kleur voorzien, net zoals alle andere 3D-objecten. Ook kun je er stickers en texturen op plakken, om heel speciale resultaten te bereiken. Pro-tip: maak het niet te bont met het gebruik van texturen op letters, want dat gaat ten koste van de leesbaarheid.

Tip 08: Magic Select

Een heel leuke functie is de intelligente selectiefunctie, oftewel Magic Select. Hiermee kun je heel snel heel nauwkeurig onderdelen uit een platte afbeelding knippen. De achtergrond wordt vervolgens via een soort retoucheersysteem intelligent ingevuld, zodat er geen witte plek overblijft. Deze selectie kun je vervolgens weer in 3D roteren en verplaatsen, zodat je met enige oefening zelfs achtergrondelementen naar de voorgrond kunt halen, met het juiste perspectief.

©PXimport

Tip 09: Exporteren

Als je tevreden bent over het resultaat, kun je je scene op diverse manieren exporteren. De meest eenvoudige manier om snel een 2D-plaatje van je 3D-tafereel te maken is door eerst op het kleine oogje rechtsonder te klikken (View in 3D) en vervolgens met de muis het geheel te roteren en/of in te zoomen tot je tevreden bent met de compositie. Klik dan op het kleine fototoestel om een screenshot te maken van het tafereel. Dit legt alleen het kunstwerk vast, niet de knoppen eromheen. Vervolgens sla je het geheel op als plat png-bestand. Je kunt ook in het menu (knop linksboven) de optie Export kiezen en je project in diverse 3D- en 2D-formaten opslaan. Zo kun je je werk bijvoorbeeld naar een 3D-printer sturen, of gebruiken in een andere applicatie die het gekozen formaat ondersteunt.

©PXimport

Tip 10: 3D-doodle

Wie niet heel goed is in 3D-modelleren maar toch snel een vorm nodig heeft, kan de 3D-Doodle-functie gebruiken. Deze is er in twee smaken: Sharp edge (rechte lijnen) en Soft edge (ronde vormen). Selecteer eerst een van de twee opties in het 3D-menu. Klik vervolgens op het canvas en verbindt de lijnen uiteindelijk met het beginpunt. Het programma maakt er vervolgens een 3D-vorm van, al dan niet met afgeronde lijnen. Het resultaat is heel functioneel voor simpele vormen of logo’s die je even snel moet uitsnijden en roteren.

Tip 11: Leg je stappen vast

Paint 3D bevat een Undo-optie om eerdere stappen ongedaan te maken. Maar het programma doet meer. Het legt al je handelingen vast zodat je die later als een filmpje kunt exporteren. Zo kun je bijvoorbeeld een eenvoudige instructievideo maken, of gewoon laten zien hoe jij tot jouw artistieke resultaat bent gekomen. Dit soort filmpjes is natuurlijk ook een leuke toevoeging aan een PowerPoint-presentatie. Als je dus met enige zorg je handelingen plant, kan het resultaat verbazend professioneel zijn.

©PXimport

Tip 12: Schakel canvas uit

Het canvas lijkt misschien een handig houvast aan het begin van je 3D-ontwerpavonturen, maar al snel ontdek je dat dat 2D-vlak niet zo heel veel toevoegt. Je kunt het gelukkig uitschakelen, zodat je er geen last meer van hebt. Ga hiervoor naar de Canvas-optie, waar je kunt kiezen om het vlak in- of uit te schakelen of onzichtbaar te maken.

Tip 13: Groeperen

Als je met 3D-modelleren begint, ben je vast geneigd om diverse vormen naar elkaar te slepen en het zo maar te laten. Maar wat moet je doen als je een zo ontstane vorm later in zijn geheel wil verplaatsen? Gelukkig kan dat eenvoudig met de Group-tool. Sleep de muis over de diverse vormen om die gezamenlijk te selecteren en klik op Group om ze samen te smelten tot één geheel. Deze nieuw vorm kun je dan ook roteren, vervormen, vergroten of verkleinen alsof het een enkel voorwerp is. Met Ungroup maak je dit weer ongedaan, zodat je de losse componenten weer individueel kunt manipuleren.

©PXimport

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom gaan we een paar keer per week voor je op zoek naar zulke aanbiedingen. Met Kerst en Oud en Nieuw voor de deur is het weer tijd om te bedenken wat je wil gaan eten. Wat dacht je van fondueen? Met deze vijf fonduesets maak je indruk op je vrienden en familie.

Met een fondueset smelt je de lekkerste kazen en dep je je broodje of vlees in bouillon of kaas. Fonduesets zijn de ultieme sfeermakers voor de feestdagen, of het nu met vrienden is of familie en of je kiest voor romige kaas, bouillon of chocolade; het is op en top genieten. Een absolute must-have voor elke levensgenieter en perfect voor de feestdagen. Wij vonden vijf betaalbare fonduesets voor je.

Boska Elektrische Fondueset Pro - 8 personen

De Boska Elektrische Fondueset Pro is ontworpen voor liefhebbers van kaas‑ en vleesfondue. De set bestaat uit een geëmailleerde gietijzeren pot met een inhoud van circa 2,15 liter, waardoor je genoeg ruimte hebt voor een volledige kaasfondue of bouillon. Het verwarmingselement is elektrisch en beschikt over een instelbare thermostaat; hierdoor kun je de temperatuur naar wens aanpassen voor verschillende soorten fondue. Een handig indicatielampje laat zien wanneer het element aan staat. De pot staat op een stevige basis en heeft een extra lang snoer van twee meter, zodat je hem makkelijk midden op tafel plaatst. Bij de set worden acht fonduevorken geleverd die zijn voorzien van gekleurde markeringen. De combinatie van gietijzer en emaille zorgt voor een gelijkmatige warmteverdeling en eenvoudige reiniging.

Swissmar Lausanne 11‑delige fondueset - 6 personen

De Zwitserse fabrikant Swissmar levert met de Lausanne een 11‑delige fondueset die is gericht op traditioneel fonduen. De set bestaat uit een koperen pan met een geëmailleerde binnenkant en een zware RVS‑branderschaal. Doordat koper de warmte snel opneemt en verdeelt, is de fondue snel op temperatuur. De pan staat op een robuuste stalen houder waarin een brander met regelaar zit; hiermee pas je de vlamsterkte aan voor kaas‑, bouillon‑ of chocoladefondue. In de doos zitten verschillende accessoires, waaronder zes vorkjes en een branderschaal. Deze set is niet elektrisch, waardoor je hem zelfs buiten of op de camping kunt gebruiken.

Mäser Fondueset - 4 personen

De fondueset van Mäser bestaat uit een roestvrijstalen pan met bijbehorende brander. Roestvrij staal is slijtvast en eenvoudig te reinigen; je kunt de pan na gebruik in de vaatwasser zetten. De set heeft een inhoud van rond één liter, voldoende voor een kaas‑ of chocoladefondue voor een klein gezelschap. Er worden meerdere fonduevorkjes meegeleverd met gekleurde puntjes om ze te onderscheiden. Dankzij de stevige basis staat de pan stabiel op tafel, terwijl de gelijkmatige warmteverdeling voorkomt dat de inhoud aanbrandt. Omdat het geen elektrisch toestel is, gebruik je de brander met brandgel of spiritus.

Baumalu 385050 fondueset - 6 personen

Deze fondueset van Baumalu bestaat uit een zware gietijzeren pan die op een decoratieve houten plaat staat. Gietijzer houdt de warmte goed vast en is geschikt voor zowel kaas‑ als chocoladefondue. De bijgeleverde brander plaats je onder de pan; je regelt de vlamsterkte met een draaiknop. Omdat de pot stevig op de houten plaat staat, blijft hij stabiel en kras je niet op de tafel. In de set zitten fonduevorkjes met houten handvatten.

Tristar FO‑1107 Fonduepan - 8 personen

De Tristar FO‑1107 is een elektrische fondueset met een inhoud van ongeveer 1,5 liter. Je gebruikt deze pan voor verschillende soorten fondue, zoals kaas, bouillon of chocolade. Het verwarmingselement levert circa 1000 watt en heeft een instelbare thermostaat, zodat je de temperatuur kunt aanpassen aan het type fondue. Een indicatielampje geeft aan wanneer het apparaat actief is. De pan heeft een antiaanbaklaag, een cool‑touch handgreep en staat op een antislipvoet voor extra stabiliteit. Er worden acht fonduevorkjes meegeleverd en door de ring bovenop blijven de vorkjes op hun plek tijdens het fonduen.

Papieren facturen, garantiebonnetjes, contracten en andere documenten slingeren al snel overal rond. Waarom niet alles digitaal bewaren, zodat je het in enkele klikken terugvindt? In dit artikel vind je gratis tools en praktische tips om je administratie te scannen, te taggen, doorzoekbaar te maken en veilig op te slaan zonder veel gedoe.

Tip 1: Scanner

Stel, je wilt een hele reeks documenten digitaliseren, zoals garantiebewijzen of facturen. We gaan ervan uit dat je een scanner in huis hebt, eventueel als onderdeel van een all-in-one-printer. Zo’n toestel is goed geschikt voor stabiele, rechte scans, en een (soms optionele) documentinvoer maakt het extra handig bij grotere aantallen. Je scant het best op zo’n 300 dpi, in grijswaarden of kleur, en bewaart het resultaat bij voorkeur als pdf. Helaas genereert de meegeleverde scansoftware vaak alleen pdf’s met een afbeelding van de tekst, waardoor je die later niet kunt doorzoeken of kopiëren.

©OttoPles

Tip 2: NAPS2

Gebruik in dit geval beter scansoftware met geïntegreerde OCR, zoals het gratis en opensource NAPS2 (www.naps2.com, Windows, macOS en Linux). Start de app, klik op Nieuw profiel en op Apparaat kiezen om je scanner te selecteren. Je kunt kiezen uit drie drivertypes: WIA (ingebouwd in Windows, beperkt), TWAIN (krachtiger) en ESCL (voor moderne netwerk- of wifi-scanners, vergelijkbaar met Apple AirScan). Doorgaans kies je voor TWAIN. Stel de scanopties in en open Geavanceerd voor extra instellingen. Typ een profielnaam en bevestig met OK.

Klik nu op de knop OCR en download de gewenste talen, zoals Dutch en English. Plaats een vinkje bij PDFs doorzoekbaar maken middels OCR en kies taal en modus (Snel of Beste). Vink ook de andere opties aan en druk op Scannen.

Klik daarna op het pijlknopje bij PDF opslaan en kies PDF-instellingen. Vul bij Standaard bestandspad een bestandsnaam in – gebruik eventueel ‘placeholders’ als $(YY)-$(MM)-$(DD) – en kies bij Compatibiliteit bij voorkeur PDF/A, zoals PDF/A-2b. Dit formaat slaat namelijk alle lettertypes, kleurprofielen en structuurinformatie in het bestand zelf op, wat ‘garandeert’ dat je het document ook jaren later nog in zijn oorspronkelijke vorm te zien krijgt. Vink Onthoud deze instellingen aan, klik op OK, selecteer de scans en kies PDF opslaan. Het is trouwens ook mogelijk om een (niet-doorzoekbaar) pdf-bestand in NAPS2 te importeren, dit vervolgens te OCR’en en als PDF/A te bewaren.

Tip 3: Mobiel

Een vlakbedscanner is zeker handig, maar niet noodzakelijk, want je kunt tegenwoordig ook prima scannen met je smartphone. Met de juiste app wordt het beeld automatisch ge-OCR’d en indien nodig rechtgetrokken. Een van de betere apps is Adobe Scan, beschikbaar via www.kwikr.nl/adobescan of in de appstore van Android en iOS.

Installeer en start de app. De gratis versie volstaat meestal, al laat de betaalde versie (circa 10 euro per maand) je onder meer tot 100 pagina’s per bestand scannen (in plaats van 25) en pdf’s exporteren naar Office 365-formaten.

Meld je aan, bijvoorbeeld via je Google-account, en tik op Scan. Je kunt het resultaat onder meer uitsnijden, roteren en de helderheid en het contrast aanpassen. Kies Blijven scannen voor extra pagina’s of tik op PDF opslaan zodra je klaar bent. De pdf belandt standaard in je Adobe-account (https://acrobat.adobe.com), maar je kunt het bestand ook delen of (via Meer) bijvoorbeeld opslaan in Google Drive. Het pdf-bestand is standaard doorzoekbaar, controleer bij Voorkeuren of Tekstherkenning uitvoeren op opgeslagen PDF wel is ingeschakeld, maar het is geen PDF/A. Wil je dat, dan kun je het bestand alsnog omzetten met reeds eerder vermelde, gratis tools als NAPS2 of PDFCreator (zie ook kader ‘Pdf-printer’).

Tip 4: Tags koppelen

Om naderhand snel het gewenste document te kunnen terugvinden, zorg je er dus allereerst voor dat je documenten doorzoekbaar zijn (bij pdf’s kan dit via OCR: zie tip 2). Je kunt gerust ook zelf extra trefwoorden, zeg maar digitale kleefbriefjes, aan je documenten koppelen.

Met een tool als TagSpaces (www.tagspaces.org, Windows, macOS en Linux) tag je in één keer meerdere bestanden en mappen met eigen trefwoorden. Bestaande tags voeg je simpelweg toe door ze naar bestanden te slepen. TagSpaces heeft ook een krachtige zoekfunctie waarmee je snel documenten met de juiste tag(s) terugvindt.

Handig zijn ook ‘smart tags’: je bepaalt dan zelf de criteria, waarna nieuwe bestanden automatisch de juiste tags krijgen. Deze tags kun je opslaan in aparte sidecar-bestanden (JSON) of je voegt ze achteraan de bestandsnaam toe: een bestand als aanpassing.pdf bijvoorbeeld wordt dan iets als aanpassing[huur indexering].pdf. De betaalde Pro-versie (42 euro per jaar) heeft enkele geavanceerde opties, zoals het toekennen van tags op basis van lokale AI-taalmodellen.

Tip 5: Tags zoeken

Vind je TagSpaces toch wat overkill, dan zijn er andere manieren om documenten van (doorzoekbare) trefwoorden te voorzien. Je kunt in Verkenner (met sneltoets F2) trefwoorden toevoegen aan de bestandsnaam, maar het kan ook anders. Klik met rechts op een bestand of selectie, kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Afhankelijk van het bestandstype kun je hier tags toevoegen bij velden als Titel, Onderwerp, Labels, Categorieën en Opmerkingen. Dit werkt goed bij bijvoorbeeld Office-bestanden en afbeeldingen, maar pdf-documenten laten zich minder makkelijk taggen. Dit kan bijvoorbeeld wel bij het aanmaken van zo’n document vanuit NAPS2 of PDFCreator. Bij deze laatste kun je bij een profiel titel, auteur, onderwerp en trefwoorden meegeven.

Vanuit de Verkenner kun je vervolgens zoeken op deze tags, ook in pdf-bestanden (ook al zijn ze niet zichtbaar op het tabblad Details). Navigeer naar de juiste map of het station en typ in de zoekbalk van de Verkenner labels:<trefwoord>.

Werkt dit niet, dan ontbreekt waarschijnlijk een geschikt zoekfilter. Je kunt zo’n Adobe-IFilter alsnog installeren via deze link. Je kunt dit controleren vanuit het Configuratiescherm: open Indexeringsopties, klik op Geavanceerd en scrol op het tabblad Bestandstypen naar pdf. Daar hoort PDF Filter (of eventueel Reader Search Handler) te staan, en Eigenschappen en inhoud van het bestand indexeren moet zijn ingeschakeld. Zorg er tevens voor dat alle gewenste mappen zijn opgenomen bij Deze locaties beheren (via de knop Wijzigen).

Tip 6: Opslagstructuur

Je documenten zijn nu doorzoekbaar en mogelijk ook getagd, maar er is nog een derde belangrijk aspect: bewaar alles met logische bestandsnamen in een doordachte mappenstructuur.

Voor bestandsnamen plaats je de belangrijkste info, zoals projectnaam en/of datum, liefst vooraan. Gebruik de ISO-notatie (JJJJ-MM-DD), zodat je bestanden makkelijk chronologisch sorteert. Zoals vermeld in tips 4 en 5 kun je de naam aanvullen met trefwoorden, gescheiden door een koppelteken of onderstrepingsteken (vermijd spaties of speciale tekens). Eventueel voeg je achteraan een versienummer toe, zoals _v1. Een voorbeeld is 2025-08-31_Huurcontract_Appartement_v1.pdf.

Breng de bestanden onder in een logische structuur, bijvoorbeeld op datum, per project of klant, of per categorie (zoals Huis, Werk, Gezondheid, Financieel enzovoort). Je zult merken: dankzij consistente map- en bestandsnamen vind je documenten sneller terug.

Tip 7: Organisatietool

Je hebt een logische mappenhiërarchie opgezet, maar je moet natuurlijk ook zorgen dat documenten in de juiste map terechtkomen. Externe hulp van een organisatietool als het gratis Dropit (www.dropitproject.com, werkt nog onder Windows 11) of File Juggler (www.filejuggler.com, betaalde versie 44 euro) kan daarbij handig zijn. We bekijken kort deze laatste.

Start de geïnstalleerde tool op en klik op Add rule (of eerst op Add rule group als je de regels wilt categoriseren). Stel dat je alle pdf’s die in de map \gedeeld terechtkomen automatisch wilt verplaatsen op basis van trefwoorden. Vul dan Description in en klik op de knop met drie puntjes bij Monitor om de bronmap te kiezen. Via het tandwielpictogram kun je eventueel Examine everything regularly <frequentie> between checks instellen, wat ook goed werkt voor gedeelde netwerkmappen.

Klik daarna op de plus-knop bij If en stel het filtercriterium in, bijvoorbeeld: Any of the following / Other / PDF Properties / Keywords. Bevestig met Insert en geef het trefwoord op bij Contains / Text. Je kunt via de plus-knop extra filters instellen en kiezen tussen Any of All of the following.

Leg nu de gewenste actie vast bij Then: klik op de plusknop, kies bijvoorbeeld Move file en vul de doelmap in bij to. Bewaar je filter met Save and close. Op het tabblad Rules klik je op de pijlknop naast je filter om het te activeren. Test het resultaat.

Tip 8: Zoektool

Zoals gezegd laat de ingebouwde zoektool in Windows je met de juiste filters en instellingen ook zoeken naar metadata, zoals trefwoorden in pdf’s. Met zoekfilters en operatoren zijn zelfs complexe opdrachten mogelijk, zoals labels:factuur auteur:Toon van Daele grootte:>300kB gewijzigdop:dit jaar. Echt gebruiksvriendelijk of handig is deze functie helaas niet. Je bent dan beter af met een tool als Agent Ransack (alias Filelocator Pro, www.mythicsoft.com/agentransack). Ook de gratis Lite-versie ondersteunt netwerkshares, Booleaanse operatoren, reguliere expressies en zoeken naar metadata via IFilter.

Start de tool, zet deze op Expert en open het tabblad Hoofd. Vul bij Bevat tekst je zoekterm in en bij Zoek in het gewenste station of de map. Eventueel kun je ook filters instellen voor Grootte en Gewijzigd Na / Voor. Op het tabblad Datum voeg je extra tijdsfilters toe en op het tabblad Opties vink je zeker Office en PDF documenten aan. Vul je bij Bevat tekst een pdf-trefwoord in, dan vindt Agent Ransack ook de bijbehorende bestanden. In het tabblad Treffers (rechtsonder) zie je bij gevonden bestanden bijvoorbeeld Keywords: <gezocht_trefwoord>. Met een dubbelklik open je meteen het bestand.

Tip 9: Back-ups

Je administratie digitaliseren is een goed idee, maar dit is pas veilig met een degelijke back-upstrategie. Het best hanteer je hier de 3-2-1-regel: drie datakopieën (hoofdversie en twee back-ups), op twee soorten media, waarvan minstens één kopie op een andere locatie. Zo bescherm je je data tegen hardwarestoringen, ransomware, brand en diefstal.

Een uitstekende gratis en opensource back-uptool is Duplicati (www.duplicati.com, Windows en macOS), die we zelf al jaren dagelijks geautomatiseerd gebruiken voor back-ups naar zowel een netwerkschijf (NAS) als de cloud (Google Drive).

Installeer het gedownloade msi-bestand. Klik na afloop met rechts op het programma-pictogram in het Windows-systeemvak en kies Open om het browserdashboard te starten. Verschijnt First Run Setup, klik dan op Yes en stel een wachtwoord in. Je kunt Duplicati in je browser openen via http://localhost:8200. Wil je ook toegang vanaf een andere pc in je netwerk, open Instellingen in Duplicati en vink Remote toegang toestaan aan, zodat het dashboard bereikbaar is via http://<intern_ip-adres>:8200. Klik vervolgens op +Back-up toevoegen, laat Een nieuwe back-up instellen geselecteerd en vul een naam in. Schakel bij opslag buiten je netwerk versleuteling in. Geef vervolgens doel- en bronlocatie op en bepaal wanneer en hoe vaak de back-up wordt uitgevoerd. Duplicati maakt standaard incrementele back-ups, waarbij alleen nieuwe of gewijzigde data worden opgeslagen, waardoor het back-upvolume beperkt blijft.

Tip 10: Beveiliging

Een goede back-upstrategie is cruciaal om je data veilig te bewaren, maar veiligheid draait ook om privacy. De beste manier om te voorkomen dat onbevoegden inzage krijgen in je (medische, financiële …) gegevens is versleuteling. In tip 9 vermeldden we al dat je in Duplicati back-ups automatisch kunt versleutelen met sterke AES-256-encryptie. Maar ook de data op je originele opslaglocatie wil je wellicht beveiligen.

Hiervoor kun je een gratis opensource-tool als VeraCrypt gebruiken, die naast containerbestanden ook complete partities of schijven kan versleutelen met sterke algoritmen als AES-256. We hebben niet de ruimte hier verder op in te gaan, maar hier vind je meer uitleg. Ook handig is Cryptomator om via je lokale synchronisatiemap data te versleutelen bij cloudopslagdiensten als Google Drive, OneDrive of Dropbox. Je vindt hier meer uitleg daarover.

Daarnaast kun je voor diverse documenttypes ook individuele bestanden beveiligen met een wachtwoord, al is dit vaak minder robuust dan een volledig versleutelde opslaglocatie. Dit kan bijvoorbeeld vanuit verschillende Office-applicaties, maar ook met pdf-tools zoals NAPS2 (bij PDF-instellingen vink je PDF versleutelen aan) en PDFCreator (bij Profielen, via Actie toevoegen / Versleuteling).