ID.nl logo
Knutselen met Paint 3D in Windows 10
© PXimport
Huis

Knutselen met Paint 3D in Windows 10

Over Paint wordt altijd een beetje neerbuigend gesproken, maar het laagdrempelige karakter van het tekenprogramma spreekt nog altijd veel mensen aan. Al sinds 1985 is het een gratis onderdeel van Windows en door de jaren heen is er weinig aan veranderd. Met de komst van de Makers Update voor Windows 10 komt daar verandering in. Microsoft introduceert Paint 3D, waarmee het zelf in elkaar knutselen en printen van 3D-modellen voor iedereen behapbaar moet worden. We nemen een kijkje.

Je kunt het zo gek niet bedenken of het komt tegenwoordig uit een 3D-printer rollen. Het begon het nog bij toepassingen zoals een driedimensionaal figuurtje van jezelf, maar inmiddels willen architecten zo hele gebouwen tevoorschijn toveren en worden orgaandonoren in de toekomst wellicht overbodig. Want die organen, die printen we ook zelf. 3D-modellen worden eerst gebouwd in software zoals AutoCAD of Blender, professionele programma’s die je niet zomaar even onder de knie hebt. De mogelijkheden van Paint 3D zijn een stuk beperkter, maar daardoor ook toegankelijker en juist geschikt om de eerste stappen op dit gebied te zetten. Plus, het is nog altijd gratis. Daardoor kan iedereen die ook maar een beetje interesse in 3D heeft, er gewoon mee aan de slag.

01 Installeer de Creators Update

Om Paint 3D te kunnen gebruiken, heb je de Creators Update, ook wel Makers Update, van Windows 10 nodig. Die voegt het programma namelijk standaard toe aan het besturingssysteem. De update is door Microsoft begin april uitgerold. Handmatig updaten kan ook met de hulp van de Windows 10-upgradeassistent. Ben je eenmaal up-to-date, dan vind je Paint 3D gewoon in het startmenu terug.

©PXimport

Drie decennia Paint

Paint is al zo oud als Windows zelf. De eerste versie maakte in 1985 zijn opwachting in Windows 1.0. Windows 3.0 introduceert in 1987 een verbeterde versie in kleur en een interface die door de jaren heen nauwelijks zou veranderen. Het grote publiek ontdekt Paint in Windows 95 en Microsoft voegt mondjesmaat nieuwe functies toe. Zo kan de software met telkens meer bestandsextensies overweg – als jpeg opslaan (in plaats van bmp) kan bijvoorbeeld pas sinds Windows 98. En meer dan drie acties ongedaan maken is pas een optie sinds Windows Vista. Met de komst van Windows 7 in 2009 krijgt Paint een belangrijke make-over, de software krijgt een nieuwe interface. Zo zijn alle belangrijke gereedschappen verplaatst van de linkerkant van het scherm naar de bovenkant. Ook zijn er veel meer soorten verfkwasten te selecteren. Deze variant van Paint zou tot en met Windows 10 meegaan, tot de introductie van Paint 3D.

©PXimport

02 Paint 2D

Laten we eerst even kijken naar wat er nog hetzelfde is gebleven. Je kunt in Paint 3D namelijk nog steeds in 2D werken. De indeling van de software is wel op de schop gegaan. Zo vind je de bekende gereedschappen niet meer boven in beeld, maar juist in het menu aan de rechterzijde. Hier selecteer je het vertrouwde tekengerei zoals de verfkwast, het potlood, de gum en ook de opvulemmer. In hetzelfde menu bepaal je onder meer de dikte en de kleur van de lijn. Op de plaatsing van de menu’s na werkt Paint tot dusver als vanouds.

©PXimport

03 3D-modellen plaatsen

Nu is het hoog tijd om de nieuwe 3D-opties te ontdekken. Boven in beeld zijn nieuwe icoontjes te vinden, waarbij de driedimensionale objecten achter het symbool van een kubus zitten verscholen. Klik je daarop, dan opent zich aan de rechterkant een menu met tools … maar pennen en potloden maken plaats voor vormen zoals cirkels, driehoeken en ovalen. Ook kant-en-klare modellen van mensen en dieren zijn er te selecteren. Zodra je een object hebt uitgekozen, kun je ook nog de kleur ervan uitkiezen. Plaats vervolgens het 3D-model in je project door op het witte vlak te klikken, de muisknop ingedrukt te houden en de muis te verslepen om de grootte te bepalen. Laat dan de muisknop los. Na het plaatsen van een object zie je rondom vier knoppen verschijnen. Daarmee laat je het 3D-figuur draaien en kantelen, of breng je het juist meer naar de voor- of achtergrond. Op die manier kun je ook het ene object voor het andere plaatsen, zodra je er meer aanmaakt. Rechtsonder in beeld zie je een schuifbalkje staan. Daarmee zoom je in en uit. Klik daarnaast op het icoontje van een oog om de 3D-weergave in te schakelen. Nu zie je daadwerkelijk de diepte die je hebt gecreëerd. Bewerken kan in deze modus niet. Om verder te werken, klik je op het icoontje van de kwast.

©PXimport

04 3D-objecten bewerken

Het blijft uiteraard niet bij simpelweg wat objecten plaatsen, je kunt ze ook helemaal personaliseren. Het leuke is dat de oude vertrouwde 2D-kwasten gewoon werken op 3D-vormen. Stel, je wilt een gezichtje tekenen, dan plaats je eerst een ronde cirkel. Vervolgens teken je daar met de kwast twee ogen en een mondje op. Je tekent dan letterlijk op de 3D-cirkel. Zodra je deze cirkel ronddraait, draait het nieuw getekende gezichtje ook daadwerkelijk mee. Overigens werkt de opvulemmer ook op 3D-modellen.

©PXimport

05 Stickers plakken

Ben je zelf niet zo goed in tekenen, dan kan de nieuwe sticker-functie je helpen. Je gaat met stickers aan de slag door bovenin op het rondje te klikken: de derde knop van rechts. Hier vind je overigens ook bekende opties terug als het plaatsen van een cirkel, een rechthoek of een pijl. Dit zijn standaard 2D-vormen die je eventueel op een 3D-model kunt plakken. Klik in het zij-menu bovenin op de smiley om nog veel meer stickers te vinden. Denk aan grappige zonnebrillen, snorren, kattenogen en noem zo maar op.

Net zoals pennenstreken zijn deze op driedimensionale objecten te plakken, waarbij ze zich op natuurlijke wijze naar dat object vormen. Hetzelfde geldt voor de patroon-stickers, die zich onder de knop ernaast bevinden. Ze zorgen ervoor dat een object een andere structuur krijgt. Zo maak je bijvoorbeeld van een ronde cirkel een marmeren knikker, of van een simpel vierkant een houten kubus. Je plaatst zo’n sticker door hem op de juiste plek te zetten en op de stempelknop te drukken. Je bent overigens niet gebonden aan de stickers die Microsoft heeft bedacht. Je kunt iedere afbeelding of foto van jezelf importeren als een sticker, wederom het in het menu aan de rechterkant. Klik helemaal rechts op de knop Aangepaste stickers en druk op de plus om je eigen plaatjes te importeren.

©PXimport

06 Van 2D naar 3D

Paint 3D geeft je daarnaast verschillende mogelijkheden om je 2D-tekeningen om te zetten in een 3D-object. Tijdens het knutselen valt op meerdere momenten op dat er een knop 3D maken tevoorschijn komt, bijvoorbeeld zodra je een selectie van een 2D-tekening maakt. Daarmee transformeer je je creatie om naar een 3D-model. Ook is er een tool waarmee je 2D-vormen tekent, die daarna direct een 3D-vorm aannemen. Je vindt deze onderaan in het menu voor 3D-objecten, onder de naam 3D-schets.

07 3D-teksten plaatsen

Wil je je afbeeldingen opleuken met tekst? Ook dat kan nog steeds, nu met de optie om 3D-teksten te plaatsen. Bovenin vind je daarvoor de bekende T-knop voor tekst. Zodra je erop klikt, opent rechts een nieuw menu waar onder andere het lettertype, de tekstgrootte en de kleur van de letters te bepalen zijn. Bij het aanmaken van een 3D-tekst typ je eerst gewoon wat je wilt schrijven. Klik dan naast de tekst om nieuwe knoppen tevoorschijn te halen, waarmee je net als ieder ander 3D-object de plaatsing en de diepte van je woorden kunt bepalen.

©PXimport

Tijdmachine

We komen zo langzamerhand aan op een punt dat je waarschijnlijk wel wat foutjes ongedaan wilt maken. Werken op een driedimensionaal canvas vergt immers oefening en gewenning. Uiteraard werkt de toetscombinatie Ctrl+Z ook gewoon in Paint 3D, maar je hebt ook de beschikking over de Tijdmachine-functie. Rechtsboven vind je knoppen voor Ongedaan maken en Opnieuw, daartussenin zit de Tijdmachine. Door dit schuifbalkje heen en weer te slepen, kun je zo ver door je acties terug of vooruit spelen als je zelf wilt, om zo fouten te corrigeren.

©PXimport

08 Werk van anderen

Ondanks het laagdrempelige karakter, is het nog niet zo eenvoudig om fatsoenlijke 3D-creaties uit je mouw te schudden. Andere Paint 3D-gebruikers kunnen je dan op weg helpen via Remix 3D. Hier vind je namelijk ontwerpen die anderen hebben geüpload. Remix 3D is te benaderen vanuit Paint 3D zelf, via de knop met de drie poppetjes helemaal rechtsboven. Wanneer je Remix 3D de eerste keer gebruikt, zie je meteen al een hoop 3D-objecten van anderen. Gelukkig zijn ze opgedeeld in categorieën. Onder het thema ‘Slaapkamer’ vind je bijvoorbeeld voorgebouwde bedden, kastjes en lampen. Muziekinstrumenten, bomen en planten of exotische dieren, je kunt het zo gek niet verzinnen of iemand heeft het al bedacht. Log hier eerst in met een Microsoft-account. Klik daarna op het 3D-model dat je graag wilt gebruiken, en klik tot slot op de paarse place in project-knop. Overigens ben je niet afhankelijk van Remix 3D alleen. Paint 3D ondersteunt ook de bestandstypen .fbx, .3mf, .stl, en .obj, die handmatig te importeren zijn.

09 Opslaan, exporteren en publiceren

Ben je nog niet klaar met een project maar moet je er even tussenuit? Klik dan in het hamburgermenu op Opslaan als / Opslaan als project. Geef het beestje een naam en klik op 3D-project opslaan. Wanneer je de volgende keer aan je creatie verder wilt werken, kies je in het hamburgermenu voor Openen. Hier vind je meteen je Recente projecten terug. Is je project wél af, kies dan voor Opslaan als en Exporteren. Je kunt het bestand nu onder andere opslaan als jpeg, png of bmp, maar ook als 3mf-bestand. Dit laatste is een bestandsindeling die niet alleen door andere 3D-software gelezen kan worden, maar ook door 3D-printers. Heb je zelf geen 3D-printer, dan kun je zo’n bestand aanleveren bij printbedrijven die de 3D-afdruk voor je kunnen verzorgen. Tot slot kun je je werk exporteren naar Remix 3D, zodat anderen weer met jouw 3D-modellen aan de slag kunnen. Klik in het hamburgermenu op Publiceren naar Remix 3D. Geef een naam en een beschrijving op en voeg labels toe waarop je werk gevonden kan worden. Rest daarna enkel nog op Publiceren te klikken.

©PXimport

10 Afdrukken

Het leukste is natuurlijk als jouw 3D-project echt tot leven komt door het uit een 3D-printer te laten rollen. Dat kan in het hamburgermenu onder Afdrukken / 3D-afdruk. Heb je zelf een 3D-printer, dan wordt deze automatisch geselecteerd. Maar de kans is vrij groot dat je zelf nog geen 3D-printer in huis hebt staan. Je kunt dan een online bestelling plaatsen via de 3D-afdrukservice. Kies je hiervoor, dan wordt je model geüpload naar de Amerikaanse webshop. De prijs van de 3D-afdruk is onder andere afhankelijk van het materiaal dat je kiest en de schaal waarop het geprint moet worden. Houd daarnaast rekening met een levertijd van al gauw enkele weken. Heb je dus haast, dan kun je beter je 3mf-bestand aanbieden aan een Nederlandse winkel.

▼ Volgende artikel
De 5 meest gemaakte fouten bij het kopen van een matras
© Andrey Popov
Huis

De 5 meest gemaakte fouten bij het kopen van een matras

Zodra je bent neergeploft op dat heerlijke zachte bed in de showroom weet je het: dit wordt jouw nieuwe matras. Maar ho, niet zo snel: een nieuw matras koop je niet zomaar even. Voorkom in elk geval het maken van deze vijf veelvoorkomende fouten.

Om jou aan het perfecte matras te helpen, sommen we in dit artikel de fouten op die veel mensen maken bij het kopen van een nieuw matras. Zodat jij die fouten niet hoeft te maken en iedere ochtend fris en pijnvrij wakker wordt. Dit zijn ze: 1. Niet proefslapen 2. Afgaan op de prijs 3. Niet naar het materiaal kijken 4. Geen rekening houden met slaaphouding 5. Geen rekening houden met partner

Lees ook: Da's relaxed: 10 tips voor de aankoop van het perfecte bed

Goed slapen betekent herstellen. Zonder een goede nachtrust hebben we weinig energie, presteren we slechter, krijgen we last van pijntjes en worden we sneller ziek. Als je je daarbij bedenkt dat we maar liefst eenderde van ons leven in bed doorbrengen, snap je waarom het kopen van een nieuw matras niet iets is wat je even tussen de bedrijven door doet. Toch is dat wel wat er vaak gebeurt: mensen kiezen al gauw een matras dat lekker ligt of dat met veelbelovende claims wordt verkocht, om er vervolgens thuis achter te komen dat het toch niet het comfort of de ondersteuning biedt waar ze naar zochten. Dat gaat jou natuurlijk niet gebeuren, mits je de volgende fouten niet maakt.

Fout 1: Niet proefslapen

Het is een klassieke fout bij het kopen van een nieuw matras: op basis van vijf minuutjes proefliggen in de showroom besluiten dat een matras goed is. Vaak gaat het immers om een momentopname. En zeg nou eerlijk: ligt niet elk matras lekker na een dagje shoppen op de woonboulevard? Natuurlijk is een eerste indruk ook belangrijk, maar een periode proefslapen is bij het kiezen van het juiste matras absoluut geen overbodige luxe. Veel fabrikanten bieden een proefslaapperiode van zo'n drie maanden aan, wat het ideale tijdsbestek is om te beslissen of je tevreden bent met je nieuwe matras. Is er geen mogelijkheid tot proefslapen? Bedenk dan goed of je het risico wilt nemen. Vooral als je een moeilijke slaper bent of snel last hebt van lichamelijke klachten, is proefslapen echt een must.

©Kaspars Grinvalds

Fout 2: Afgaan op de prijs

Matrassen zijn doorgaans niet goedkoop, vooral niet als je voor kwaliteit gaat. Het kan dan verleidelijk zijn om een budgetmatras te kopen, maar daarmee is de kans groot dat je jouw lichaam niet geeft wat het nodig heeft. Houd hierbij wel in het achterhoofd dat niet elk goedkoop matras van slechte kwaliteit is, en dat ook zeker niet elk duur matras goed is. Maar vaak zegt de prijs van een matras wel iets over de kwaliteit van het materiaal waarvan het is gemaakt. Kies je een matras puur vanwege het gunstige prijskaartje dat eraan hangt, dan zou het zomaar kunnen dat je binnen relatief korte tijd alweer een nieuw matras nodig hebt, bijvoorbeeld omdat je last krijgt van rug-, nek- of schouderklachten. Slimmer is om één keer een grotere investering te doen, waar je vervolgens wél jarenlang plezier van hebt.

Fout 3: Niet naar het materiaal kijken

Met claims als 'extra zacht' en 'optimale ondersteuning' proberen matrassenfabrikanten potentiële klanten over de streep te trekken, maar trap hier niet te snel in. Zo betekenen termen als 'zacht' en 'hard' voor iedereen wat anders. Daarnaast kan een zacht matras in het begin heerlijk liggen, maar op den duur ook lichamelijke klachten veroorzaken. En een matras dat veel ondersteuning biedt, kan voor veel mensen juist weer te hard en daarmee oncomfortabel zijn. Het is altijd het beste om een nieuw matras zelf uit te proberen en er minstens een paar weken op te proefslapen, maar vergeet ook niet te kijken naar het materiaal waarvan het is gemaakt. Soms is een combinatie van materialen (hybride matras) nodig voor de beste ondersteuning.

©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy)

Populaire materialen voor matrassen zijn koudschuim, traagschuim en pocketvering. Koudschuimmatrassen worden het meest verkocht en niet voor niets: dit veelzijdige materiaal combineert comfort, ondersteuning én ventilatie. Ook traagschuim is bij veel mensen geliefd, omdat dit zachte materiaal zich perfect naar het lichaam vormt en zo drukverlagend werkt. Traagschuim wordt dan ook vaak aangeraden aan mensen met gewrichtsklachten. Matrassen met pocketvering zijn erg veerkrachtig en bieden daarmee een goede ondersteuning, wat bijvoorbeeld fijn is voor zijslapers of voor mensen die veel draaien in hun slaap. Omdat dit materiaal bijzonder goed ventileert, zijn pocketveringmatrassen ook ideaal voor wie het snel warm heeft in bed.

Fout 4: Geen rekening houden met slaaphouding

Voor een kwalitatieve nachtrust is een gezonde slaaphouding belangrijk. Dat houdt in dat de nek- en rugwervels recht uitgelijnd liggen. Slaap je vooral op je zij? Dan heb je een wat zachter, maar goed ondersteunend matras nodig dat de druk van jouw schouders, heupen en knieën kan opvangen. Buikslapers hebben juist baat bij een wat harder matras dat voorkomt dat de rug hol trekt, en rugslapers liggen vaak het lekkerst op een middelhard matras dat de natuurlijke kromming van de ruggenwervel ondersteunt. Heb je geen uitgesproken slaaphouding? Zoek dan een veelzijdig matras dat zowel ondersteunend als drukverlichtend werkt. Dit kan bijvoorbeeld een pocketveringmatras of een hybride matras van meerdere materialen zijn.

Fout 5: Geen rekening houden met partner

Voor koppels is het kiezen van het juiste matras een extra uitdaging, want hoe kies je een matras dat perfect aansluit op twee verschillende lichaamstypen? Nou, er is een eenvoudigere oplossing: twee losse matrassen kopen en daar met een topmatras één geheel van maken. Vooral voor twee mensen met verschillende slaapbehoeften (denk daarbij aan postuur, maar ook aan slaaphouding) is dat de beste optie. Geven jullie toch de voorkeur aan een tweepersoonsmatras, kies dan een matras dat voor beiden stevig genoeg is en dat geschikt is voor verschillende slaaphoudingen. Houd ook rekening met het ventilerend vermogen, zodat het matras de warmte van beide lichamen goed kan afvoeren. Ook prettig: een matras dat de bewegingen van de ander goed dempt. Zo maken jullie elkaar niet onbedoeld wakker.

Uitgeslapen idee:

Toppers van topmatrassen

▼ Volgende artikel
Bescherm je thuisnetwerk: DNS-filters voor zorgeloos surfen
© Have a nice day - stock.adobe.com
Huis

Bescherm je thuisnetwerk: DNS-filters voor zorgeloos surfen

Veel sites bevatten trackers, vervuilen pagina’s met advertenties of nog erger: bevatten malware. Het is dus beter om ze te vermijden, maar hoe doe je dat voor je hele thuisnetwerk? Dit kan met DNS-filtersoftware, die je vanuit de cloud gebruikt of installeert op een pc of NAS.

In dit artikel laten we zien hoe je DNS-filtering instelt om advertenties, malware en trackers op je thuisnetwerk te blokkeren: • Configureer het DNS-filter voor je netwerk • Beheer filterlijsten en blokkeer specifieke domeinen • Gebruik dynamische DNS (DDNS) om je netwerk continu te beschermen Wat je moet weten: Van A naar B: zo werken IP-adressen

Wanneer je een webadres invoert, zorgen DNS-servers (Domain Name System) ervoor dat dit adres wordt omgezet naar het bijbehorende ip-adres. Zo kan een applicatie verbinding maken met de juiste server. Meestal gebruik je hiervoor de DNS-server van je internetprovider of een publieke DNS-server, zoals die van Google.

Stel nu even dat je software hebt die alle DNS-verzoeken van je systeem onderschept voordat ze naar een DNS-server gaan en die automatisch de toegang tot onveilige websites kan blokkeren. Dit is precies wat DNS-filters doen en als je wilt, geldt dit type filter direct voor je hele thuisnetwerk, inclusief je desktop, laptop en mobiele apparaten.

In dit artikel komen twee gratis tools aan bod. De eerste is OpenDNS Home, een eenvoudige cloudoplossing. Heb je een NAS of een (oude) pc ter beschikking en schrikt enig configuratiewerk je niet af, dan is de tweede een beter alternatief: AdGuard Home, dat je lokaal kunt draaien.

Welk DNS-filter je ook gebruikt, je zult de DNS-server(s) die je systeem of je netwerk momenteel gebruikt, moeten aanpassen. We gaan hierbij uit van IPv4. Een vervelend klusje dat we meteen toelichten, waarna we ons volledig op de filters zelf kunnen focussen.

DNS-instelling op apparaatniveau

We bekijken eerst hoe je een DNS-server wijzigt op je pc of mobiele apparaat, bijvoorbeeld wanneer je het DNS-filter enkel op systeemniveau wilt instellen en niet voor je hele netwerk.

Op Windows 11 ga je naar Instellingen, kies je Netwerk en internet, en selecteer je Ethernet of Wi-Fi / Hardware-eigenschappen. Klik bij DNS-server toewijzing op Bewerken, kies Handmatig en activeer IPv4. Vul bij Voorkeurs-DNS het adres van de primaire DNS-server in en bij Alternatieve DNS dat van de secundaire. Bevestig met Opslaan.

Je kunt hiervoor ook het gratis DNS Jumper gebruiken. Start de tool, selecteer de netwerkadapter en noteer de huidige instellingen. Vink vervolgens Aangepaste DNS-server aan, vul de primaire en secundaire DNS-servers in en bevestig met DNS toepassen.

Ook op mobiele apparaten, bijvoorbeeld een Android-toestel, kun je de DNS-server aanpassen. Ga naar Instellingen, kies Netwerk en internet, selecteer Internet en tik op het tandwiel bij de actieve wifi-verbinding. Tik op het potloodicoon, ga naar Geavanceerde opties, kies DHCP Statisch en voer de gewenste ip-adressen in bij DNS 1 en DNS 2. De instructies kunnen licht variëren, afhankelijk van je apparaat of Android-versie.

Je kunt de DNS-instellingen op een Windows-pc ook aanpassen via de tool DNS Jumper.

DNS-instelling op netwerkniveau

De bedoeling van dit artikel is om het DNS-filter direct voor je hele thuisnetwerk te activeren door de DNS-server op je router aan te passen. De werkwijze kan per router verschillen, maar de volgende stappen helpen je op weg. Raadpleeg eventueel de handleiding van je router.

Typ het interne ip-adres van je router in je browser (vaak 192.168.0.1 of 192.168.1.1). Dit adres vind je door in de Opdrachtprompt het commando ipconfig uit te voeren en het adres bij Default Gateway van je actieve netwerkadapter te noteren.

Log in op de set-uppagina van je router en open een rubriek als Internet, Network of WAN, eventueel onder Advanced Settings. Hier kun je de opties Primary DNS Server en Secondary DNS Server aanpassen, en bevestigen met OK of Save (afbeelding 2).

De exacte plek voor het wijzigen van DNS-servers kan per router verschillen.

Zorg ervoor dat je netwerkapparaten automatisch de DNS-servers van de router overnemen. Dit gaat het makkelijkst als de DHCP-server op je router is ingeschakeld (wat meestal het geval is), en als ip- en DNS-toewijzing op je apparaten automatisch via DHCP verloopt. In Windows 11 vind je deze opties bij Instellingen / Netwerk en internet, waarna je Wi-Fi / Hardware-eigenschappen en/of Ethernet kiest.

Je stelt de toewijzingen het best in op automatisch om de DNS-servers van je router over te nemen.

DNS-servers met filter

Als je de eerste paragrafen hebt doorgenomen, kun je direct starten met een cloud-DNS-server met ingebouwd filter. Vul de ip-adressen van een van de gratis DNS-diensten uit de tabel in bij je primaire en secundaire DNS-server (van je systeem of nog beter op je router). Nadat je de adressen hebt ingevoerd en indien nodig je apparaat opnieuw hebt opgestart, ben je klaar om verder te gaan. Let wel, als eindgebruiker kun je deze filters niet zelf configureren. Het is dus alles of niets.

Dienst/serverPrimair ip-adresSecundair ip-adresFilters
OpenDNS FamilyShield (Cisco), www.opendns.com/home-internet-security208.67.222.123208.67.220.123Malware, phishing, pornografie
AdGuard DNS, https://adguard-dns.io94.140.14.1494.140.15.15Advertenties, malware, trackers
Quad9, www.quad9.net9.9.9.9149.112.112.112Botnets, malware, phishing
CleanBrowsing Family, www.cleanbrowsing.org/filters185.228.168.168185.228.169.168Malware, phishing, pornografie

OpenDNS Home

In de tabel vind je bijvoorbeeld OpenDNS FamilyShield: een DNS-filter waar je niets zelf kunt aanpassen. Wil je meer controle over de filters en toegang tot logs, dan is het gratis OpenDNS Home een betere keuze. Registreer je op https://signup.opendns.com/homefree via Get a free account. Je krijgt de ip-adressen van de DNS-servers (208.67.222.222 en 208.67.220.220) die je invult in je router of specifieke systemen, zoals eerder uitgelegd.

Klik op de link in de bevestigingsmail om toegang te krijgen tot je online dashboard op https://dashboard.opendns.com. Druk op de knop Add a network en voer het publieke ip-adres van je router of thuisnetwerk in. Dit staat meestal al correct ingevuld, maar je kunt het ook vinden via www.whatismyip.com (zie kader ‘Dynamisch adres’). Bevestig met Add this network, geef een naam op en klik op Done.

Controleer of het DNS-filter actief is door naar https://welcome.opendns.com te navigeren.

We hebben ons thuisnetwerk toegevoegd aan OpenDNS Home.

Configuratie OpenDNS Home

Open het tabblad Settings in je dashboard, klik op je ip-adres en kies Custom bij Choose your filtering level. Hiermee bepaal je zelf welke van de ongeveer zestig filtercategorieën je wilt activeren door een vinkje te zetten. Voorbeelden zijn Weapons, Adware, Drugs, Gambling, Pornography en Web Spam. Bevestig met Apply.

Onderaan kun je eigen domeinnamen toevoegen en kiezen voor Always block of Never block. Bevestig met Add Domain. Het kan enkele minuten duren voordat de filters actief zijn; de geblokkeerde site toont dan een melding. Je kunt dit veilig testen op https://phish.opendns.com.

Je kunt dergelijke meldingen aanpassen via de rubriek Customization linksboven. Ga naar Stats and Logs, vink Enable stats and logs aan om (enige tijd later) op het tabblad Stats alle DNS-aanvragen, inclusief geblokkeerde, van je systeem of netwerk te bekijken. Het is ook aan te raden om in de rubriek Security zowel Malware/Botnet Protection als Phishing Protection ingeschakeld te houden.

OpenDNS Home heeft enkele tientallen filtercategorieën. 

Dynamisch adres

Diensten als OpenDNS Home gaan ervan uit dat het ip-adres van je router of netwerk altijd hetzelfde blijft. Bij de meeste thuisnetwerken is dit adres helaas dynamisch, wat betekent dat je provider het zomaar kan wijzigen, bijvoorbeeld na een herstart van je router. Je hebt daarom een techniek nodig die adreswijzigingen direct aan de dienst doorgeeft: Dynamische DNS (DDNS). We leggen uit hoe je dit instelt voor OpenDNS Home.

Controleer eerst in je online dashboard bij Settings en Advanced Settings of de optie Enable dynamic IP update is aangevinkt. Download vervolgens een tool die je op je pc (Windows of macOS) kunt installeren: OpenDNS Dynamic IP Updater Client. Installeer deze met een muisklik en log in met je OpenDNS-account. De tool detecteert automatisch elke wijziging van het ip-adres van je netwerk en meldt dit aan OpenDNS. De updater start automatisch mee bij het starten van Windows.

Een speciaal tooltje zorgt ervoor dat de koppeling tussen jouw externe ip-adres van je netwerk en OpenDNS intact blijft, ook als het wijzigt.

Installatie AdGuard Home

Een dienst als OpenDNS Home is handig, maar je DNS-verzoeken worden wel allemaal naar die server gestuurd. Als je je privacy belangrijk vindt, kun je een lokale oplossing overwegen, zoals AdGuard Home. Dit programma is te installeren op Windows, maar ook op Linux of een NAS (zie kader ‘AdGuard Home: Linux en NAS’).

We gaan hier uit van Windows. Een oudere pc volstaat, maar besef dat deze altijd ingeschakeld moet zijn als je op internet wilt via een netwerkapparaat dat AdGuard Home als DNS-server gebruikt. De systeemeisen zijn in elk geval minimaal.

Open op die pc de Opdrachtprompt en voer het volgende commando uit:

winget install AdGuard.AdGuardHome

Sluit na de download en installatie de Opdrachtprompt. Start deze nogmaals op met administratorrechten en voer adguardhome.exe uit. Negeer de commando’s in het Opdrachtprompt-venster, maar laat hem geopend. Krijg je een melding van je (Windows-)firewall, klik dan op Toestaan voor de benodigde netwerkverbindingen.

Start je browser en ga naar 127.0.0.1:3000 om de webinterface van AdGuard Home te openen. Vanaf een andere netwerk-pc kun je deze in principe ook bereiken via IPADRES:3000, waarbij je in plaats van IPADRES het interne ip-adres van de pc invult waar AdGuard Home op draait.

Installeren, starten en je firewall sussen.

AdGuard Home: Linux en NAS

AdGuard Home is ook eenvoudig op Linux te installeren. De benodigde commando’s (met curl, wget of fetch) vind je hier.

Voor installatie op een NAS, zoals Synology, is de aanpak iets complexer. Het is het best om eerst Container Manager te installeren, een aangepaste versie van Docker door Synology, via het Package Center van DSM.

Een volledige uitleg hiervoor past helaas niet in dit artikel, maar via deze pagina vind je een duidelijke Engelstalige handleiding die je stapsgewijs door het proces leidt. We hebben deze instructies zelf succesvol getest. In de voorbeeldcode wijzig je -e TZ=Europe/Bucharest in -e TZ=Europe/Amsterdam.

AdGuard Home, via Container Manager geïnstalleerd op een Synology-NAS.

Configuratie AdGuard Home

Bij de eerste keer starten van de webinterface van AdGuard Home start je een configuratiegids met vijf stappen. Klik op Beginnen, en kies eventueel de netwerkinterface en poort voor de admin-webinterface, standaard ingesteld op Alle interfaces en poort 80. Stel dit ook in voor de optie DNS-server, standaard ingesteld op Alle interfaces en poort 53, wat je gerust zo kunt laten. Klik op Volgende, en vul de velden Gebruikersnaam en Wachtwoord (2x) in voor de beheerder. Klik weer op Volgende.

Je krijgt nu uitleg over waar je AdGuard Home als DNS-server kunt instellen. Dat zal wellicht op je router zijn of eventueel alleen op specifieke apparaten (dit hebben we aan het begin al toegelicht). Rond de configuratie af met Volgende en met Open Dashboard.

Om AdGuard Home als Windows-service te laten draaien, zodat aanmelden niet nodig is, ga je naar het openstaande Opdrachtprompt-venster. Druk op Ctrl+C om AdGuard Home te stoppen en voer deze opdracht uit:

adguardhome.exe -s install

Je kunt nu de voorkeurs- en alternatieve DNS-server van de AdGuard Home-pc handmatig instellen op het eigen ip-adres, aangezien deze als DNS-server fungeert. Zorg er op je router tevens voor dat deze pc een vast ip-adres krijgt, buiten het DHCP-adresbereik.

Draait bijvoorbeeld al een andere service op poort 80, dan kies je gewoon een andere.

Filters en lijsten

Controleer of de AdGuard Home-service draait door Windows-toets+R te drukken en services.msc uit te voeren: AdGuard Home Service zou actief moeten zijn.

Ga vervolgens naar het dashboard via de webinterface en log in met je beheeraccount. Bovenaan zie je een knop om de AdGuard-bescherming tijdelijk uit te schakelen. Klik op Ververs statistieken voor een actueel overzicht van de DNS-verzoeken van je apparaten.

Als er ongewenste sites doorheen glippen, ga dan naar het tabblad Filters en kies DNS Blokkeerlijsten. Klik op Blokkeerlijst toevoegen en selecteer Uit de lijst selecteren voor extra filterlijsten. Met het I-knopje krijg je een overzicht van de geblokkeerde domeinen. Meer blokkeerlijsten vind onder meer op de sites in het kader ‘Sites met blokkeerlijsten’. Om een lijst toe te voegen, kies Blokkeerlijst toevoegen / Aangepaste lijst toevoegen en voer de naam en complete url in, bijvoorbeeld https://v.firebog.net/hosts/Prigent-Ads.txt (let op: deze url is hoofdlettergevoelig!).

Met reguliere expressies (ook wel regex genoemd) kun je specifieke domeinen met trefwoorden blokkeren via Filters / Aangepaste filter. Meer informatie hierover vind je op deze webpagina.

Via Instellingen / Algemene instellingen kun je de webservice AdGuard Ouderlijk Toezicht activeren en veilig zoeken op zoekmachines afdwingen. Onder Filters / Geblokkeerde services kun je bijna 120 diensten blokkeren, waaronder Discord, Netflix en Temu.

In de rubriek Query log vind je een chronologische lijst van alle DNS-aanvragen, met details over welke apparaten wat en wanneer hebben aangevraagd.

Extra blokkeerfilters en -criteria toevoegen is snel gebeurd.

Sites met blokkeerlijsten