Het woord ‘chiptekort’ is het laatste jaar veelvuldig in nieuwskoppen verschenen. De gevolgen lijken groot, vooral bij autofabrikanten die noodgedwongen hun productie stilleggen. Er zijn veel meer sectoren die er last van ondervinden. Wat is er aan de hand, en wat zijn de gevolgen voor ons?

Vooral de auto-industrie staat veel in de belangstelling hierbij. Producties worden maandenlang stilgelegd en wordt personeel naar huis gestuurd. Chips zijn immers in veel producten nodig en auto’s beschikken over meer elektronica dan ooit. Een dure strop, want de vraag naar auto’s is hoog nu de economie weer begint te draaien na de pandemie. 

Daar zit mogelijk ook het probleem in. Autofabrikanten mogen achteraan in de rij aansluiten bij de chipfabrikanten, die op maximale capaciteit draaien om aan de vraag te voldoen. Want niet alleen bij autofabrikanten hebben ermee te kampen, ook andere producenten, zoals die van smartphones, consoles en wasmachines (je zou bijna vergeten dat deze ook een behoorlijke verzameling chips aan boord hebben). Eigenlijk heeft de productie van ieder apparaat met chips aan boord productie-uitdagingen door het tekort. En in deze moderne tijden zijn er haast geen producten meer zonder chips.

Er werd verwacht dat de globale vraag naar chips ten tijde van de pandemie zou dalen. Het tegenovergestelde gebeurde. De vraag groeide met vijf procent. Naarmate de economie na de ergste maatregelen weer opkrabbelde, is de vraag alleen nog maar groter.

Waarom juist de auto-industrie?

Een auto associeer je misschien niet erg met chips, maar het zijn intussen rijdende computers met tot 3000 chips aan boord. Het is niet het aantal chips dat de problemen heeft veroorzaakt, maar ook hier is de pandemie debet aan. 

Vanwege de lockdown en het thuiswerken is de vraag naar auto’s enorm gedaald, waardoor de productie werd teruggeschroefd. Anderzijds explodeerde de vraag naar andere elektronica, zoals webcams, laptops, monitors, gameconsoles enzovoort. Dit leidde tot een flinke wachtrij bij chipfabrikanten. Nu de lockdown voorbij is en de vraag naar auto’s weer toeneemt, moeten de autofabrikanten met hun nieuwe orders achteraan in de wachtrij aansluiten. 

Volgens Thorsten Muschal, hoofd van CLEPA (European Association of Automotive Suppliers) is het ergste achter de rug: “Hoewel de crisis nog niet voorbij is, denken we dat de situatie niet verder zal verslechteren. Maar het kan niet worden uitgesloten dat de effecten tot ver in 2022 merkbaar zijn. Deze omstandigheden hebben ook een indirecte impact op leveranciers die geen chips gebruiken voor hun eigen producten, waardoor de hele productielijn hinder ondervindt.”

©PXimport

Productietekort

Voor de productie van chips met veel rekenkracht kom je uit bij twee leveranciers: TSMC uit Taiwan en het Zuid-Koreaanse Samsung. TSMC zal wellicht niet bij iedereen een belletje doen rinkelen, toch is het de grootste chipfabrikant ter wereld. Het bedrijf levert chips van onder meer Apple, Qualcomm, Nvidia, MediaTek, Broadcom en AMD. 

De vraag legt TSMC geen windeieren: de omzet het bedrijf groeit per kwartaal met zo’n 17 procent. In het eerste kwartaal van 2021 was dat meer dan 12 miljard euro. Toch stelt TSMC in 2021 boven 100 procent capaciteit te hebben moeten draaien. Om die capaciteit uit te breiden, is er in 2021 30 miljard geïnvesteerd en belooft TSMC in totaal 100 miljard te investeren om dit in drie jaar tijd nog meer op te schalen. Dat zijn ongekende producties en bedragen. Naar verwachting zal TSMC in 2022 aan de vraag kunnen voldoen.

Ook bij Samsung is er een soortgelijk probleem, waarbij het bedrijf niet aan de vraag kan voldoen. Natuurlijk produceert het chips voor eigen producten, van smartphones tot koelkasten. De omzet van de chipdivisie van Samsung is in een jaar tijd met 46 procent gegroeid naar zo’n 6 miljard euro. Maar ook hier groeit de productie uit zijn jasje. 

Namens Samsung schreef Ben Suh aan analisten: “Vanwege het wereldwijde tekort aan halfgeleiders ervaren we ook enkele effecten, vooral rond bepaalde vaste producten en de productie van schermen. We zijn in gesprek met retailers en grote kanalen over leveringsplannen, zodat we de componenten kunnen toewijzen aan de producten met meer urgentie of hogere prioriteit in termen van levering.”

Analisten

In een artikel van AGConnect wijst Glenn O’Donnell van onderzoeksbureau Forrester nog naar een andere achterliggende oorzaak van het chiptekort. De vraag naar chips komt niet alleen voort uit consumentenelektronica, maar ook veel uit bedrijven zelf. O’Donnell stelt: “De pandemie heeft een crisis verergerd die al in de maak was.” Hiermee wijst hij naar de groei van clouddiensten en bijbehorende datacenters, die op grote schaal opgezet worden. 

Door de pandemie werd de druk op cloudaanbieders, zoals Google, Microsoft en Zoom opeens nóg groter. Maar ook bedrijven zelf moesten hun thuiswerkers (naast producten) faciliteren met veilige verbindingen en eigen opslag, wat veel upgrades van de eigen datacenters vereiste. Deze ontwikkeling voerde de productie op voor opslag- en servercomponenten, waar natuurlijk ook chips voor nodig zijn.

Eén van de analisten die met een vergrootglas de chipproductie en chipvraag bestuderen is Gartner. In een analyse van mei 2021 stelde de analist dat het dieptepunt van het chiptekort in het tweede kwartaal van 2021 plaatsvond. In hetzelfde kwartaal een jaar later zou de productie net aan de vraag voldoen, iets wat verder uitbouwt in het derde en vierde kwartaal van dat jaar.

Dat zijn geruststellende analyses, maar wel waar een korrel zout aan te pas moet komen. Dezelfde analisten voorzagen namelijk een krimp van de vraag naar chips vanwege een pandemie, terwijl de vraag juist groeide.

PlayStation 5

Het bekendste voorbeeld van een product dat te lijden heeft onder het chiptekort is de PlayStation 5. Wie op zoek is naar de nieuwste console van Sony moet de grootste moeite doen om er een te kopen of woekerprijzen betalen bij louche doorverkopers. Sinds november 2020 is de PlayStation 5 te koop, precies in de donkerste dagen van de pandemie. Eind 2021 verwachtte Sony in totaal 22 miljoen PlayStation 5 consoles te verkopen. 

Hiermee verkoopt de PlayStation 5 beter dan zijn voorganger. Sony stelt dat de verkopen de verwachtingen hebben overtroffen en hier zit het pijnpunt. Aan die hogere vraag kon niet worden voldaan omdat Sony de productie niet meer kon opschalen. 

Die productie is natuurlijk al ver voor de pandemie gestart. Heeft Sony zijn huiswerk slecht gedaan dat het bedrijf de vraag zo onderschatte? Is de PlayStation 5 niet te vroeg in de verkoop gegaan? Heeft Sony te veel op safe gespeeld met de chipsinkoop en plukt het daar nu de vruchten van? Of had Sony een marketingplan door met schaarste een hype te creëren? Een hype die door het chiptekort vervolgens in het gezicht terugslaat.

©PXimport

Risco’s nemen?

Eén van de gevolgen is ook dat fabrikanten weinig speelruimte hebben om de productie op te schalen, wanneer nodig. Er is veel productiecapaciteit, maar het is wel allemaal in gebruik. Dit zorgt ervoor dat je als fabrikant al moeite hebt je productie te starten en niet kunt opschalen wanneer producten onverwachts beter verkopen. En onzekerheid is er altijd in een markt. Wie had een paar jaar geleden gedacht dat de vraag naar webcams zo ongekend zou stijgen door de pandemie? 

Een hete zomer jaagt de vraag naar mobiele airco’s enorm op, maar wanneer het koel blijft, kun je met onverkochte voorraden blijven zitten. Tesla-frontman Elon Musk noemt daarom het chiptekort de grootste uitdaging van de auto-industrie en stelt: “Ik heb nog nooit zoiets gezien. Elk bedrijf is nu aan het bijbestellen uit angst zonder chips te zitten. Net als het tekort aan toiletpapier, maar dan op een epische schaal.”

©PXimport

Gevolgen voor ons

Zowel Apple als Samsung heeft gewaarschuwd dat het chiptekort weleens zou kunnen leiden tot lege schappen. Hierbij lijkt Apple iets betere kaarten in handen te hebben, het bedrijf wist aardig bij zijn leverancier te hamsteren in navolging van Huawei, dat vanwege een combinatie van een handelsembargo en productieproblemen al aan het hamsteren was geslagen.

De aloude regel van de economie-les is hierdoor wel van toepassing. De vraag is groot, het aanbod stokt. Dit drijft prijzen op en naar verwachting gaan we dat zien bij elektronica. Lange levertijden en hogere prijzen dan we gewend zijn. Dat is niet positief, maar kan op lange termijn de markt een positieve impuls geven. Onze elektronica, van smartphones tot koptelefoons, is onderhand wegwerpapparatuur geworden. 

Met hogere prijzen en aanbod-uitdagingen valt er voor fabrikanten wellicht wat te winnen op het gebied van duurzaamheid: door repareerbaarheid en update-ondersteuning serieus te nemen. Maar of die lange termijn er komt? Dat lijkt onwaarschijnlijk, de productie wordt in zo’n tempo opgevoerd dat het over een jaar mogelijk weer ‘business as usual’ is.

©PXimport

Maatregelen nemen om de cyberveiligheid te vergroten, is voor iedereen belangrijk. Behalve zelf goed op te letten en bijvoorbeeld antivirussoftware te gebruiken of een wachtwoordmanager, kun je meer doen. Zo is er ook hardware die jouw digitale leven een stuk veiliger maakt.

3x Beveiligingssleutels

YubiKey 5 Series

Authenticatie is een essentiële stap bij het inloggen op een account. Dat kan met een wachtwoord, maar wachtwoorden zijn kwetsbaar. Met een securitysleutel zoals de YubiKey voeg je een extra authenticatiemiddel toe aan de login. Een fysieke beveiligingssleutel geldt als de beste beveiliging tegen phishing. De YubiKeys ondersteunen bekende authenticatieprotocollen en standaarden en werken met de meeste sites. De YubiKey series 5 is er in usb-a- en usb-c-uitvoering, maar ook met lightning en zelfs NFC. De YubiKey Bio-series voegt nog een biometrische vingerafdrukscanner toe. Let op, je hebt minimaal één back-upsleutel nodig.

Solo 2

Wat begon als een Kickstart-project, is inmiddels een serieuze aanbieder van beveiligingssleutels. Ontwerp en firmware zijn volledig opensource, waarmee ze uitvoering geven aan het Kerckhoffs-principe dat de beveiliging van cryptografische beveiliging niet mag afhangen van geheimhouding van de werking, maar alleen van de gebruikte sleutels. De Solo 2 is er voor usb-a- en usb-c-poorten en met of zonder NFC. Kritiek op de SoloKey is de mindere bouwkwaliteit en het ontbreken van een OTP-app. Daarvoor is de prijs wel prettig laag.

OnlyKey

De OnlyKey-beveiligingssleutel heeft aan de bovenzijde zes genummerde fysieke knoppen. Hiermee voer je een pincode in die de sleutel activeert. Ook bieden de knoppen toegang tot twaalf sloten waarin je in totaal 24 wachtwoorden of combinaties van gebruikersnaam, wachtwoord én url van een online dienst veilig kunt opslaan. Met één druk op de knop open je de dienst en log je in. OnlyKey lijkt hiermee meer een handig toetsenbord dan een echte beveiligingssleutel, maar kan ook gebruikt worden voor 2FA en het versleutelen van berichten. De key ondersteunt FIDO2, U2F, Google TOTP en YubiKey OTP. Ontwerp en firmware van de OnlyKey zijn opensource.

3x Versleutelde verwisselbare opslag

Samsung T7 Touch 2TB

Versleuteling is een belangrijke maatregel om gegevens tijdens opslag en zeker tijdens transport extra te beschermen. De Samsung T7 Touch is een portable ssd met een capaciteit van 2 TB. Heel de opslag van de ssd is versleuteld met AES256-encryptie en bestanden en mappen worden alleen na invoer van een wachtwoord of door het scannen van een vingerafdruk ontsloten. Voor dit laatste is de behuizing voorzien van een biometrisch-scanner. Een usb-kabel om de T7 Touch aan te sluiten wordt meegeleverd. De lees-/schrijfsnelheid is volgens Samsung maximaal 1,050/1000 MB per seconde.

Kingston Ironkey Keypad 200 8GB

De IronKey Keypad 200 van Kingston is een versleutelde usb-geheugenstick met opslagcapaciteit van 8 GB tot 256 GB. De 256bit-AES-versleuteling is hardwarematig en daarmee onafhankelijk van elk besturingssysteem bruikbaar. Er zijn zowel usb-a- als usb-c-uitvoeringen. De Keypad 200 is voorzien van tien numerieke toetsen waarmee een pincode van maximaal vijftien tekens kan worden geconfigureerd. Een kleine batterij in de stick laadt zichzelf op wanneer deze is aangesloten. Voor lezen (user) en schrijven (admin) zijn aparte pincodes instelbaar. Tien keer een verkeerde pincode blokkeert een user-login of wist de hele stick (admin).

Kingston Ironkey Vault Privacy 80

De IronKey Vault 80 van Kingston is een versleutelde externe ssd met een capaciteit van 960 GB tot 8 TB. De behuizing is voorzien van een groot display waarop het toetsenbord voor de invoer van de pincode wordt weergegeven, net als aanvullende informatie. De tijd tot de schijf bij inactiviteit vergrendelt is instelbaar, net als een patroon voor het direct wissen van de schijf en alle wachtwoorden en sleutels. Dankzij het formaat van de opslag is deze behalve voor reguliere dataopslag ook zeer geschikt voor beveiligde mobiele back-ups.

3x Routers met antivirus

TP-Link HomeShield (Norton)

TP-Link biedt op alle HomeShield-routers en Deco Mesh-producten nu HomeShield beveiliging op basis van Norton-technologie. Een deel van de functies is kosteloos, een deel zit in een betaald abonnement. De belangrijkste gratis functies zijn bescherming van IoT-apparaten, blokkeren van onveilige websites en bescherming tegen aanvallen van buitenaf. Aanvullend (Total Security) is het mogelijk tegen betaling ook antivirus en extra Norton-bescherming op alle apparaten in het netwerk te krijgen. De gratis functionaliteit beschermt apparaten alleen binnen het eigen netwerk, bovendien is veel netwerkverkeer versleuteld.

Lees ook: 5 redenen waarom je toe bent aan een nieuwe router 

Netgear Armour (BitDefender)

Armor is een extra beveiligingsdienst van Netgear op basis van BitDefender-techniek. De dienst is standaard geïnstalleerd op alle Orbi Mesh-systemen en Nighthawk-routers. Behalve controle van de configuratie en security-instellingen van de router zelf beschermt de dienst ook tegen phishing en controleert hij IoT-apparaten op verdacht gedrag. Armor scant het netwerk en aangesloten apparaten en waarschuwt als er beveiligingslekken zijn gedetecteerd. Daarnaast is Bitdefender Security beveiligingssoftware inbegrepen. 

Asus (Asus AiProtection)

Asus biedt op zijn routers AiProtection Classic of AiProtection Pro aan. Het is afhankelijk van het model Asus-router welk van de twee je krijgt. Pro heeft iets meer functionaliteit dan de Classic. Standaard biedt AiProtection onder meer beveiligingscontrole van het draadloze netwerk en alle apparaten die ermee verbonden zijn, blokkade van schadelijke websites, en detectie en blokkade van geïnfecteerde apparaten. De Pro-versie heeft ook slimme beveiliging via IPS, webfiltering op basis van categorieën en een dashboard met informatie over de internetactiviteit. AiProtection werkt samen met onder meer de Asus Safe Browsing-app, ouderlijk toezicht en gebruik van de router als VPN-server.

3x NAS met cloudback-up

Synology DS224+

De DS224+ is een NAS van Synology met ruimte voor twee harde schijven of ssd’s. De NAS beschikt over 2GB intern geheugen en een Intel Celeron J4125-processor met vier kernen op 2 GHz. Hoewel deze hardwarespecificaties niet extreem hoog scoren, doet de NAS dat wel. Een NAS alleen is geen back-up, maar wel een prima tweede plek om data van elk apparaat in het netwerk op te slaan en via RAID te beschermen tegen hardwarefalen. Aanvullend kan de DS224+ de back-ups synchroniseren met de Synology-cloud of een reeks aan andere aanbieders van online opslag.

QNAP TS-432X

Net als Synology biedt QNAP ook NAS-apparaten met twee schijven en in een goedkopere prijsklasse, maar de TS-432X is een van de nieuwe modellen met ruimte voor vier schijven. Dit betekent meer RAID-opties en daarmee relatief meer ruimte voor het opslaan van bestanden en mappen. De TS-432X is voorzien van de al wat oudere 64bit-Annapurna Labs Alpine AL-524 processor met vier kernen op 2 GHz en 4GB geheugen. De nieuwste versies van het QTS-besturingssysteem bieden bescherming tegen ransomware op de NAS door controle van verdachte schrijfactiviteit.

Asustor Drivestor 2 Pro Gen 2 AS3302T v2

Hoewel Asustor mooie producten maakt, lukt het dit merk maar niet een echt gat in een pakje boter te slaan. Terwijl er ook weer over deze tweede generatie Drivestor 2, afgezien van de onmogelijke naam en typeaanduiding, weinig negatiefs te melden is. Op basis van een Realtek RTD1619B 64bit-ARM-processor met vier cores en 2GB werkgeheugen biedt deze NAS met de ruimte voor twee schijven, een hele boel functionaliteit. Voor back-up naar de NAS biedt Asustor het eigen Asustor Backup Plan en EZ Sync voor synchronisatie van gegevens.

3x Hardwarewallets

Ledger Nano S Plus

De Ledger Nano S Plus is een hardwarewallet ter grootte van een usb-geheugenstick met een klein display. Op de bovenzijde van de Nano S Plus zitten twee kleine knopjes om het apparaat te bedienen. Dit werkt, maar is niet heel comfortabel. De Nano S Plus komt in een doosje samen met een recoverysheet. Een klein papiertjes waarop je de 24 woorden noteert die de Ledger tijdens de installatie genereert en waarmee je altijd een andere hardwarewallet kunt herconfigureren als jouw wallet. Ledger levert software mee voor de installatie en het verdere gebruik, evenals de benodigde apps om met verschillende cryptovaluta te verbinden.

OneKey Pro

Eerder innoveerde OneKey door een hardwarewallet uit te rusten met een touchscreen. Waar het schermpje op een traditionele wallet erg klein is en onvoldoende ruimte biedt voor lange gegevensstrings zoals een account-adres, past dit bij een touchscreen al snel allemaal wel duidelijk in beeld. Inmiddels is er de OneKey Pro, die komt met een vingerafdrukscanner voor biometrische identificatie en een camera voor zogeheten air-gapped signing van crypto-transacties. Door met de camera de QR-code van een transactie te scannen, hoeft de wallet niet meer met een pc of smartphone te worden verbonden.

Tangem Wallet

Geen zin in nog meer moeilijke hardware? Dan is de wallet van Tangem een uitkomst. Dit is een hardwarewallet in de vorm van een bankpas en met bijna dezelfde werking. De kaart is voorzien van een NFC-chip die je met een smartphone en de Tangem-app kunt uitlezen en gebruiken om in te loggen op een cryptowallet, maar ook om transacties te ondertekenen. De app is er voor Android en iOS; gebruik van een smartphone is dus wel vereist. De kaartjes worden in sets van twee (één en één back-up) en drie (één en twee back-up) aangeboden.

3x Anti-skim voor onderweg

The Chesterfield Brand Baldwin RFID-portemonnee

Een portemonnee met een RFID-bescherming voorkomt skimming. De Baldwin is een populair model RFID-portemonnee van het merk The Chesterfield Brand. De portemonnee is gemaakt van duurzaam buffelleer dat met de hand in de gewenste kleur wordt gespoten. Het binnenwerk biedt ruimte aan zes pasjes. Daarnaast is er een insteekvak geschikt voor briefgeld en bonnetjes. Aan de achterkant is nog een extra opbergvak met ritssluiting voor muntgeld.

Urban Cutproof anti-diefstalrugzak

Het Nederlandse XD Design ontwerpt duurzame tassen en rugzakken. De Urban Cutproof is een rugzak met een binnenvak dat groot genoeg is voor een 15,6inch-laptop en een 12,9inch-tablet. Het hoofdvak is afsluitbaar met een met staal versterkt combinatieslot. De sluiting kan daarbij worden gebruikt om de tas aan een vast voorwerp te vergrendelen. In de schouderriemen zijn enkele verborgen zakken gemaakt om onderweg belangrijke spullen goed op te bergen en toch makkelijk bij de hand te hebben.

Secrid Cardprotector

De aluminium beschermhoes van het Nederlandse familiebedrijf Secrid beschermt al jouw kaarten tegen buigen en breken maar ook tegen ongewenste RFID-communicatie. De minimalistische Cardprotector van Secrid biedt plek aan vier verdikte of zes platte kaarten en heeft een handig mechanisme om de kaarten uit de omhulsel te drukken. Gebruik gaat daardoor zeer eenvoudig en handzaam. Voor een klein bedrag kan de Secrid Cardprotector worden voorzien van een eigen tekst, icoon of artwork.

Een lekkende vaatwasser is geen pretje. Het is niet goed voor het apparaat zelf, en ook niet voor je keukenvloer. Voor je meteen je telefoon pakt en een monteur laat komen, zijn er een paar dingen die je kunt doen om te kijken of je het zelf op kunt lossen. Dit zijn ze.

Lees ook: 7 dingen die je nooit in de vaatwasser mag stoppen

⚠️ Let op: haal altijd eerst de stekker uit het stopcontact voor je met gereedschap aan de slag gaat. 

Deurrubber

Een van de meest voorkomende redenen voor een lekkende vaatwasser is verouderd deurrubber. Dat rubber zorgt ervoor dat de deur goed sluit en dat er geen water naar buiten kan komen, maar bij oude rubbers kan dat minder goed werken. 

De deurrubbers vervangen kun je prima zelf. Meestal staat er in de handleiding van je vaatwasser hoe je dat kunt doen, maar waarschijnlijk moet je de binnenkant van de deur losmaken voor je erbij kunt. De rubbers zelf kun je bestellen op de website van de fabrikant van je vaatwasser. 

Afvoerpomp

Een andere veel voorkomende reden is een verstopte afvoerpomp. Als er etensresten of ander vuil in de afvoer komen, kan er een laag water in je vaatwasser komen te staan, en dat kan onderaan de deur gaan lekken. 

Met een beetje mazzel zit er alleen vuil vast, dat je met je vingers of een schroevendraaier los kunt maken, net als bij het doucheputje of de gootsteen. Dikke kans dat hij daarna gewoon weer doorloopt. Als dat niet het geval is, moet je waarschijnlijk de afvoerpomp vervangen. Dat is een klusje dat je in principe zelf kunt uitvoeren, maar met twee linkerhanden is het waarschijnlijk beter om een monteur te bellen. 

©Nadezhda

Sproeiarmen

Een andere mogelijkheid is een defecte sproeiarm. Die arm sproeit het water door je vaatwasser tijdens het wasprogramma. Het kan zijn dat de arm kapot is en daardoor water de verkeerde kant op spuit, of het kan zijn dat hij deels is losgekomen. Als je pech hebt, kan het water dan door de deur naar buiten komen, zodat het lijkt alsof je een lekkende vaatwasser hebt, terwijl dat in werkelijkheid wel meevalt. 

De sproeiarm kun je prima zelf checken. Kijk even of de plastic behuizing nog intact is, en of er geen rare buigingen in zitten. Check ook of de arm nog goed op zijn plek zit en of hij nog op een normale manier in de rondte kunt draaien. 

Als je sproeiarm kapot is, kun je gewoon een nieuwe aanschaffen. Hoe je de arm losmaakt hangt van je vaatwasser af, maar dat vind je wel in de handleiding, of je kunt het gewoon zien als je de rekken uit de machine haalt. Dat scheelt weer een belletje naar de monteur. 

Leidingen

In een wat minder prettig scenario kan het probleem ook in de leidingen zitten. Die kunnen verkeerd zijn geïnstalleerd, of ze kunnen verstopt zitten. Hetzelfde geldt voor de sifon, de zwanenhals die ervoor zorgt dat het water niet terug de vaatwasser in kan lopen en nare luchtjes tegenhoudt. 

Tenzij je zelf een loodgieter bent, is het lastig om dat met eigen handen op te lossen. Als het probleem in de leidingen zit, is het dus wel een belletje waard. 

Conclusie

Een lekkende vaatwasser hoeft helemaal niet te betekenen dat het apparaat kapot is. Het kan prima zijn dat de afvoer verstopt zit, of dat er iets mis is met een simpel te vervangen onderdeel, zoals de sproeiarm. Hoe ouder de vaatwasser, des te groter de kans dat het deurrubber niet meer precies werkt zoals het zou moeten doen. 

Check dus eerst even of je het zelf kunt oplossen voor je meteen de telefoon grijpt. Als de tips hierboven niet werken, en je hebt nog steeds last van een lekkende deur of een laag water na het wasprogramma, dan is een monteur misschien geen overbodige luxe.