ID.nl logo
Zo kun je je NAS als server gebruiken
© PXimport
Huis

Zo kun je je NAS als server gebruiken

Een nas biedt veel meer dan alleen netwerkopslag. Naast de standaardtoepassingen kun je gemakkelijk extra servertoepassingen installeren, zolang ze niet al te veeleisend zijn. Hoewel je veel toepassingen rechtstreeks op je nas zou kunnen installeren, bijvoorbeeld vanuit de bijgeleverde app-store, is het slimmer en veiliger om ze geïsoleerd te installeren, bijvoorbeeld in een Docker-container. We laten zien wat de mogelijkheden hiervan zijn en hoe je containers gebruikt op een nas van Synology of QNAP.

Op een NAS kun je prima toepassingen laten meedraaien waarvoor je anders bijvoorbeeld een pc, aparte server of Raspberry Pi zou moeten gebruiken. Er is niet alleen behoorlijk wat rekenkracht, maar ook veel opslag voorhanden én het apparaat staat altijd aan. Je zou natuurlijk toepassingen van de fabrikant zelf of van derden rechtstreeks op je NAS kunnen installeren, bijvoorbeeld vanuit de app-store, maar dat is niet altijd ideaal. Zo is niet iedere toepassing (in een actuele versie) beschikbaar en is de herkomst niet altijd vertrouwd. Ook kun je tegen installatie- en compatibiliteitsproblemen aanlopen. En de NAS zelf blijft ook niet ‘schoon’. Docker kan met zijn containertechnologie zulke problemen oplossen.

01 Wat is Docker?

Docker is gemaakt om het verspreiden van toepassingen te vereenvoudigen via images. Dat zijn een soort templates waarmee een container kan worden opgebouwd. Die bevat daarna alles wat een toepassing nodig heeft. Soms zijn meerdere containers nodig om het doel te bereiken. Denk aan een container met WordPress en een tweede met een MySQL-database. Gebruik je Docker via de opdrachtregel, dan is Docker Compose hierbij een uitkomst (zie kader). In deze masterclass richten we ons op de grafische gebruikersinterface van Synology en QNAP, waarmee je individuele containers kunt opzetten en eventueel koppelingen kunt maken. Overigens is Docker alleen op geschikte modellen beschikbaar, doorgaans zijn dat apparaten voorzien van een x86-processor. We gebruiken images van de officiële Docker Hub, maar eventueel kun je zowel bij Synology als QNAP ook alternatieven toevoegen.

©PXimport

Docker Compose

Voor toepassingen die meerdere containers vereisen, is Docker Compose vaak een redder in nood: in één configuratiebestand kun je de details voor alle containers definiëren. Voor het starten en stoppen van al die gestapelde containers volstaat vervolgens één opdracht: een simpele up of down. Bij Synology en QNAP kun je eventueel, als je inlogt via ssh, via de opdrachtregel Docker Compose gebruiken. In deze masterclass beperken we ons tot de grafische gebruikersinterface.

02 Netwerk en volumes

Enkele eigenschappen van Docker hebben vooraf wat uitleg nodig, zoals het netwerk. Het systeem waarop Docker draait – in dit geval de NAS – noemen we de host. Containers kunnen ditzelfde netwerk gebruiken, maar ook een geïsoleerd netwerk (met nat of bridgetechnologie). In dat laatste geval koppel je specifieke poorten van de container aan hostpoorten. Zo gebruikt de Nginx-container intern de standaard http-poort 80 die je aan een willekeurige vrije hostpoort koppelt, zoals 8888.

Het concept van volumes is ook belangrijk. Je kunt ze zien als mappen (bijvoorbeeld /config voor configuratiebestanden). Door deze buiten het bestandssysteem van de container te houden en te koppelen (ofwel te mounten) aan een (voor jou bereikbare) map op de NAS, blijven de gegevens daarin bijvoorbeeld bewaard bij een update en je kunt ze gemakkelijker bewerken. In deze masterclass passen we dit alles ook toe.

©PXimport

Wat voor toepassingen?

Docker op je NAS zul je wellicht niet voor alle toepassingen willen gebruiken. De NAS heeft al prima toepassingen voor bijvoorbeeld een vpn-server, downloads, back-ups en fotobeheer. Als je toch iets anders zoekt, kan Docker een uitkomst zijn. Dat geldt ook voor toepassingen die je niet of lastig kunt installeren op je NAS. Home Assistant bijvoorbeeld, het bekende pakket voor thuisautomatisering, vraagt handmatige aanpassingen op je NAS waarbij je via ssh moet inloggen. Het grijpt misschien dieper in dan je zou willen en je kunt niet zeker zijn dat het bij een update van de besturingssoftware op je NAS blijft werken. Soms is het heel lastig een geschikte toepassing te vinden die ook nog is gecompileerd voor jouw type NAS. Dat geldt bijvoorbeeld voor de UniFi Controller-software, voor het beheren van de netwerkproducten van Ubiquiti. Ook dan is Docker praktischer.

03 Installatie

Zowel bij Synology als QNAP kun je Docker direct installeren via de ingebouwde app-store. Bij Synology ga je hiervoor naar Package Center en zoek je Docker. Bij de installatie wordt standaard de map docker gemaakt. Hier kunnen we bepaalde volumes van containers aan koppelen, zodat die gegevens bewaard blijven en ook handmatig aangepast kunnen worden. Geef jezelf daarom toegang tot deze map. Ga hiervoor naar Configuratiescherm / Gedeelde map en selecteer de map docker. Kies Bewerken, ga naar het tabblad Machtigingen en geef jezelf lees- en schrijftoegang. Je kunt nu naar bijvoorbeeld \\diskstation\docker bladeren. Hier geven we straks iedere container een eigen map.

Bij QNAP zoek je Container Station in App Center. Als je het de eerste keer start, wordt gevraagd naar een map waar Container Station zelf al zijn data mag opslaan. Het is handig daarnaast ook nog zelf een map voor het koppelen van bepaalde volumes te maken. Ga hiervoor naar Configuratiescherm / Gedeelde mappen en maak een map, bijvoorbeeld appdata. Bij Configureer de toegangsprivileges voor gebruikers kies je Bewerken en geef jezelf met de optie RW lees- en schrijftoegang. Klik dan op Maken. Je kunt dan naar de nu nog lege map \\qnap\appdata bladeren. Het is ten slotte nog nodig om via Configuratiescherm / Gedeelde mappen op het tabblad Geavanceerde machtigingen de optie Schakel Geavanceerde mapmachtigingen in aan te zetten, zodat toegang tot diepere mappen (de bestanden gemaakt onder \appdata) geen rechtenconflict geeft.

©PXimport

04 Images downloaden

We nemen een installatie van de webserver Nginx als eenvoudig voorbeeld. We kiezen voor het image van LinuxServer.io (zie kader). De imagenaam is linuxserver/nginx. Je kunt hem opzoeken in de Docker Hub. Bij Synology open je Docker en kies je Register in het menu. Zoek met het trefwoord nginx, klik op het image genaamd linuxserver/nginx en dan Downloaden. Accepteer de voorgestelde tag (latest).

Bij QNAP open je Container Station. Ga dan naar Images en druk op Pull. Achter Registry is standaard al Docker Hub gekozen. Vul achter Image Name de imagenaam (linuxserver/nginx) in en klik op Pull om deze op de achtergrond te downloaden. Hierna vind je hem binnen ditzelfde onderdeel terug in de lijst.

©PXimport

LinuxServer.io

Diverse individuen en groepen zorgen voor het samenstellen, onderhouden en documenteren van images. We maken zelf graag gebruik van de images van LinuxServer.io. De containers zijn sterk op thuisgebruikers toegespitst, werken betrouwbaar en zijn goed gedocumenteerd. Deze pagina geeft een overzicht van het aanbod en de populariteit. Het is ook een goede plek om inspiratie op te doen voor leuke toepassingen die je via Docker kunt installeren.

©PXimport

05 Container maken (Synology)

Na het downloaden vind je het image terug onder Image en kun je de container starten. Het is handig de documentatie er bij te houden als referentie voor bepaalde instellingen. Klik dan op het image en kies Starten. Er opent een wizard voor de configuratie van de container. Klik op Geavanceerde instellingen. Ga naar het tabblad Volume en kies Map toevoegen. Blader in het dialoogvenster naar de map docker, maak daarin de nieuwe map nginx, wijs deze map aan en kies Selecteren. Onder het kopje Pad koppelen vul je /config in. Zoals ook in de documentatie staat, bevat deze map de websitecontent en configuratiebestanden. Ga naar Poortinstellingen. Vul onder Lokale poort in plaats van Automatisch een vaste waarde in voor koppeling met de containerpoort (bijvoorbeeld 8443 voor containerpoort 443 en 8888 voor containerpoort 80). Helemaal rechts staat (soms wat verscholen) het tabblad Milieu waar je omgevingsvariabelen kunt invoeren die worden meegenomen bij de configuratie van de container. Klik bijvoorbeeld voor de tijdzone op het plusteken, vul onder Variabele de tekst TZ in en met onder Waarde de tekst Europe/Amsterdam. Klik ten slotte op Toepassen en doorloop de wizard om de configuratie te voltooien. De welkomstpagina van Nginx kun je daarna bekijken op http://diskstation:8888 en https://diskstation:8443. Relevante bestanden zoals de indexpagina van de website en configuratie van Nginx zijn aangemaakt en toegankelijk via de bewuste map op je NAS, waar je ze ook kunt wijzigen.

©PXimport

06 Container maken (QNAP)

Bij QNAP maken we eerst handmatig in \\qnap\appdata een map nginx. Open dan Container Station en ga naar Images. Klik achter het image van Nginx op het plusteken om een container te maken. In het dialoogvenster kun je informatie zoals de naam en het gebruik van bronnen wijzigen. Ga naar Advanced Settings voor meer instellingen. Klik onder Environment op Add en voeg een omgevingsvariabele toe met als naam TZ en waarde Europe/Amsterdam. Onder Network volstaat de netwerkmodus NAT. Vul een hostpoort in (bijvoorbeeld 8443) om te koppelen aan containerpoort 443 (https-verkeer) en een tweede hostpoort (bijvoorbeeld 8888) voor de koppeling met containerpoort 80 (http-verkeer). Om volumes te koppelen, ga je naar Shared Folders en klik je bij het gedeelte Volume from host op Add. Blader in het linker invoerveld naar /appdata/nginx en vul onder Mount Point de tekst /config in. Klik ten slotte op Create en in het dialoogvenster met een samenvatting op Ok. De welkomstpagina zie je op bijvoorbeeld http://qnap:8888 en de map op je NAS bevat alle relevante bestanden.

©PXimport

07 Meer containers

Met bovenstaande instructies kun je gemakkelijk andere containers opzetten, bijvoorbeeld Heimdall (zie kader) met het image linuxserver/heimdall die eigenlijk dezelfde configuratiekenmerken heeft als het image van Nginx. Je kiest uiteraard wel andere poortnummers en een andere map op je NAS. Ook deze container kent het volume /config voor alle relevante bestanden. Soms zijn de koppelingen die je bij Synology tussen containers kunt maken handig. Neem bijvoorbeeld WordPress. Hiervoor maak je eerst een container met MySQL, met als tag versie 5.7.29 (versie 8.0 vereist namelijk aanpassingen in de container zelf). Koppel de poorten 3306 en 33060 aan bijvoorbeeld diezelfde poorten op de host. Voeg de omgevingsvariabele MYSQL_ROOT_PASSWORD toe met als waarde het gewenste wachtwoord voor de root-gebruiker van MySQL. Een tweede omgevingsvariabele MYSQL_DATABASE geef je als waarde wordpress. Die database wordt hierdoor automatisch gemaakt bij het starten. Maak hierna een container met het meest recente WordPress-image. Start deze container en koppel hierbij poort 80 aan een lokale poort (bijvoorbeeld 8123). Cruciaal is nu dat je bij Koppelingen op het plusteken drukt. Kies dan bij Containernaam de mysql-container en vul bij Alias de waarde mysql in. Dankzij deze koppeling zal, zodra je de container van WordPress start, de eerste configuratiestap (waarin je een database koppelt) niet nodig zijn en kun je direct de website-instellingen voor WordPress configureren als je naar http://diskstation:8123 gaat.

©PXimport

Heimdall-dashboard

Iedere dienst die je op je NAS installeert heeft vaak weer zijn eigen webinterface. Om nu en in de toekomst het overzicht te houden, is de webinterface Heimdall een uitkomst. Dat is in feite een simpele webserver die op een zelf in te delen dashboard alle diensten laat zien die je gebruikt, als een soort startpagina voor je thuisnetwerk. Je kunt daarbij diensten ook handig kunt groeperen in mappen. Heb je de container van Heimdall gestart? Ga dan naar de webpagina en voeg een applicatie toe. Vul bijvoorbeeld Synology in. Dat is één van de vele bekende apps waarvoor Heimdall direct een bijpassend icoontje laat zien en soms ook extra details. Voor SABnzbd kan het bijvoorbeeld je wachtrij en downloadsnelheid laten zien.

©PXimport

08 Processen volgen

Heb je containers gestart, dan zie je ze bij Synology samen met het processor- en geheugengebruik terug onder Overzicht. Bij QNAP ga je hiervoor naar Overview. Ook zijn er meer details over containers te vinden. Stel dat het starten van een container lang duurt, dan kun je opsporen of er iets fout is gegaan via een console. Bij Synology ga je hiervoor naar Container. Klik op de container en kies Details. Op het tabblad Logboek kun je zien wat er op de achtergrond gebeurt. Bij QNAP ga je naar Overview of Container en klik je op de naam van de container. Je ziet dan direct het consolescherm. Verder kun je zowel bij Synology als QNAP een terminalscherm openen.

©PXimport

09 Updates installeren

Er zullen regelmatig nieuwe images verschijnen met nieuwe versies van de toepassingen voor Docker. Je kunt ze relatief eenvoudig installeren én de gegevens behouden, zoals je dashboard in Heimdall en website in Nginx. Belangrijk is dat je de volumes hebt gekoppeld met een map op de NAS. Die gegevens worden namelijk nooit weggegooid. Bij Synology begin je met het downloaden van een nieuw image onder Register met de tag latest. Dit image zal het eerdere image op je NAS vervangen. Daarna ga je naar Container en klik je op de container. Kies Actie / Stoppen en dan Actie / Wissen. Start nu de container. Die wordt nu automatisch gerecreëerd op basis van de oude instellingen en gegevens, maar nu op basis van het nieuwe image.

Bij QNAP is de procedure iets omslachtiger. Stop eerst onder Overview de actieve container. Ga dan naar Images en haal de nieuwste versie van het image op. Maak vervolgens een nieuwe container op basis van het nieuwe image waarbij je precies dezelfde instellingen als voor de oude container gebruikt, inclusief de koppeling van het volume. Zowel Synology als QNAP biedt ook import- en exportmogelijkheden voor de instellingen en inhoud van containers.

©PXimport

Linux-containers: tegenhanger van Docker

Docker Station van QNAP ondersteunt naast Docker ook Linux-containers (LXC). Die gebruiken in feite dezelfde technologie, maar in het gebruik zijn er grote verschillen. In een Linux-container beschik je over een volledig Linux-besturingssysteem die de kernel met de host deelt, maar wel geïsoleerd is. Je kunt zo’n container inrichten en onderhouden als een ‘gewone’ Linux-server en bijvoorbeeld een typische LAMP-stack (Linux, Apache, MySQL en php) installeren. Nog een alternatief naast Docker en LXC zijn virtuele machines, waarmee je op enkele modellen van Synology en QNAP kunt werken. Kenmerkend is dat de hardware wordt geëmuleerd, zoals processor, netwerk, videokaart en opslag. Dat vraagt meer van het systeem, maar biedt ook voordelen, zoals een betere isolatie en de mogelijkheid bijvoorbeeld Windows te installeren.

▼ Volgende artikel
Review Harman Kardon Onyx Studio 9 – Bluetoothspeaker met overtuigende self-tuning
© Wesley Akkerman
Huis

Review Harman Kardon Onyx Studio 9 – Bluetoothspeaker met overtuigende self-tuning

De Harman Kardon Onyx Studio 9 is een uitgebreide bluetoothspeaker, verkrijgbaar in de kleuren Classic Black en Stone Grey, en heeft een adviesprijs van net geen 250 euro. Het systeem beschikt onder meer over self-tuning-technologie – hoe klinkt dat in de praktijk?

Uitstekend
Conclusie

Hoewel de speaker veelzijdig is met opties als multipoint-connectiviteit en het aanmaken van een stereopaar, zijn er aandachtspunten. Het ontbreken van een duidelijke batterij-indicator op het toestel en een oplaadbasis doet licht afbreuk aan het gebruikersgemak. De accuduur van zo'n 6 tot 8 uur is redelijk, maar de afwezigheid van water- of stofbestendigheid beperkt de inzetbaarheid. Toch biedt de Onyx Studio 9 een premium luisterervaring, waarbij het ontwerp en de geluidskwaliteit de voornaamste pluspunten vormen.

Plus- en minpunten
  • Warme, volle klanken
  • Heldere, hoge tonen
  • Stand en handgreep
  • Gemakkelijk te verplaatsen
  • Zevenpunts-equalizer
  • Auracast, multipoint en stereopaar
  • Geen oplaadbasis
  • Niet water- of stofbestendig
  • Het midden valt soms weg

De Harman Kardon Onyx Studio 9 is een eigentijdse doorontwikkeling van de bekende speaker, waarbij het iconische ronde ontwerp behouden is gebleven, maar de technologie erachter een flinke sprong voorwaarts maakt. Een van de grootste vernieuwingen is het Constant Sound Field-algoritme (CSF), dat het geluid over de drie interne kanalen verdeelt en via de tweeters verspreidt. Zo ontstaat een breder en consistenter geluidsbeeld. Dankzij Auracast koppel je de speaker eenvoudig aan een tweede Onyx Studio 9 of een andere compatibele Harman Kardon-luidspreker, waarmee je snel een stereoset of zelfs een hele multiroom-opstelling creëert.

De geluidsweergave past zich automatisch aan de ruimte aan dankzij ingebouwde self-tuning-technologie. Wie liever zelf de touwtjes in handen houdt, kan via de Harman Kardon One-app de equalizer gebruiken om het geluid naar eigen smaak af te stellen. De app is optioneel, maar wel handig voor wie net wat meer controle wil, bijvoorbeeld over het accuniveau. Dat is namelijk nergens op de speaker zelf duidelijk zichtbaar. Het strakke en stijlvolle ontwerp oogt daardoor extra clean, al levert dat wel wat in op het praktische gemak.

©Wesley Akkerman

Gemoderniseerd ontwerp

Het vernieuwde design blijft trouw aan de herkenbare ronde vorm, maar oogt tegelijkertijd frisser en functioneler. De geïntegreerde handgreep, aluminium standaard en een rij zachte siliconen knoppen maken de Onyx Studio 9 niet alleen mooier, maar ook gebruiksvriendelijker. Wat bovendien opvalt: je kunt de accu vervangen als dat nodig is. Handig, want zo hoef je niet meteen een nieuwe speaker aan te schaffen als de batterij na verloop van tijd minder presteert. Wel jammer dat Harman Kardon daar op de officiële website weinig over loslaat: over de prijs of verwachte levensduur van zo'n accu blijft het stil.

Doordat het voetstuk nu onderdeel is van de onderzijde, kun je de speaker flexibeler neerzetten. Bij de vorige generatie – de Onyx Studio 8 – moest de rand iets uitsteken om de speaker stabiel neer te kunnen zetten, en dat was niet overal praktisch. De huidige opstelling is daardoor een stuk eenvoudiger en veelzijdiger. Aan de achterkant vind je nog een aux-ingang voor wie liever een bekabelde verbinding gebruikt, en een usb-c-poort waarmee je bijvoorbeeld je telefoon kunt opladen. Functioneel, zonder het strakke ontwerp uit het oog te verliezen.

©Wesley Akkerman

Geen simpele bluetoothspeaker

Hoewel de Onyx Studio 9 in de basis een bluetoothspeaker is, betekent dat niet dat je beperkt bent in je mogelijkheden. Dankzij Auracast kun je bijvoorbeeld eenvoudig meerdere speakers koppelen of een stereopaar vormen. Daarnaast ondersteunt het apparaat multipoint-connectiviteit, waardoor je twee apparaten tegelijk kunt verbinden. Wisselen tussen bijvoorbeeld je laptop en je telefoon gaat dan razendsnel, zonder opnieuw te hoeven koppelen. Wel goed om te weten: bediening via wifi behoort niet tot de mogelijkheden; dat is iets voor een ander type speaker.

Voor de fijnproevers onder ons is er de Harman Kardon One-app. Daarmee stel je eenvoudig zaken in zoals Auracast-configuratie; de app loodst je daar soepel doorheen. We hebben geen tweede speaker kunnen testen, dus het vormen van een stereopaar hebben we niet zelf uitgeprobeerd. Toch lijkt dat proces dankzij de duidelijke interface weinig voeten in de aarde te hebben. Verder biedt de app een zevenbands-equalizer en diverse geluidsprofielen, waarmee je het geluid naar wens kunt tweaken. Wij lieten de speaker z'n eigen ding doen, en dat werkte prima.

©Wesley Akkerman

Self-tuning, hoe klinkt dat?

Zelfkalibrerende bluetoothspeakers zijn allang geen unicum meer, maar of het eindresultaat daadwerkelijk goed klinkt, blijft per merk en model verschillend. In het geval van de Onyx Studio 9 mogen we niet klagen: de speaker levert een volle, warme bas die nergens overheerst. Ook het midden en vooral de hoge tonen blijven netjes overeind, al zou het middengebied af en toe wat extra definitie kunnen gebruiken. Gelukkig kun je dat prima corrigeren via de equalizer in de bijbehorende Harman Kardon One-app.

Wel merk je dat de plaatsing in huis flinke invloed heeft op hoe de speaker klinkt. Zet je 'm midden op een tafel in een open ruimte, dan krijg je een ander geluidsbeeld dan wanneer je 'm op een kast tegen de muur zet. Vooral bij plaatsing vlak bij een wand of raam kan de bas wat te prominent worden, alsof de self-tuning daar nog niet helemaal op inspeelt. In zo'n geval biedt de app gelukkig uitkomst, maar telkens finetunen na een nieuwe plek voelt dan weer wat omslachtig.

©Wesley Akkerman

Bij de gratie van gebruikersgemak

Wat dat verplaatsen betreft: met zijn 3,3 kilo is de Onyx Studio 9 geen lichtgewicht speaker, maar dankzij de stevige, slim geplaatste handgreep bovenop til je hem moeiteloos van de ene naar de andere kamer. Zo heb je overal in huis meteen goed geluid bij de hand. Wat je alleen misschien een beetje mist, is een vaste oplaadbasis. Nu werk je met een losse voedingskabel die je steeds handmatig moet aansluiten en weer opbergen; functioneel, maar het had nét wat eleganter gekund.

Misschien valt dat onder de noemer 'luxeprobleem', maar juist bij dit soort producten draait alles om gebruiksgemak. En als dat nog net iets soepeler kan, waarom zou je daar dan niet voor gaan? De accuduur ligt officieel op 8 uur, al hangt dat natuurlijk af van hoe hard je de muziek afspeelt en of je onderweg ook een ander apparaat oplaadt via de usb-c-poort. Reken in de praktijk dus eerder op een uur of 6 à 7. Tot slot nog een belangrijke kanttekening: de Onyx Studio 9 is niet water- of stofbestendig, dus laat hem liever binnen staan.

©Wesley Akkerman

Onyx Studio 9 kopen?

De Harman Kardon Onyx Studio 9 is een bluetoothspeaker die vertrouwd oogt, maar op meerdere vlakken een stap vooruit zet. Het ronde ontwerp is gebleven, maar de nieuwe voet en geïntegreerde handgreep maken hem stabieler én makkelijker te verplaatsen. De automatische geluidsafstemming doet z'n werk goed, met warme bassen en kraakheldere hoge tonen. Staat hij dicht bij een muur, dan kan de bas wat overheersen, maar dat pas je snel aan via de equalizer in de app.

Qua mogelijkheden zit het ook wel snor. Je kunt meerdere apparaten koppelen via multipoint, een stereopaar vormen of gebruikmaken van Auracast. Toch zijn er wat kanttekeningen. Zo ontbreekt een zichtbare accustatus op de speaker zelf en zou een vaste oplaadbasis het gebruik net iets soepeler maken. De batterij houdt het zo'n zes tot acht uur vol, afhankelijk van hoe je 'm gebruikt. En hoewel hij er robuust uitziet, kun je hem beter binnen houden: tegen water of stof is hij namelijk niet bestand. Dat neemt niet weg dat de Onyx Studio 9 een stijlvolle speaker is met indrukwekkend geluid: ideaal voor wie een premium audio-ervaring zoekt in huis.

▼ Volgende artikel
Van Saharazand tot stuifmeel:  zo krijg je je auto, ramen en zonnepanelen weer schoon
© ID.nl
Huis

Van Saharazand tot stuifmeel: zo krijg je je auto, ramen en zonnepanelen weer schoon

Je hebt nét je auto gewassen of je ramen gelapt… en dan is alles weer bedekt met een waas van stof. Vooral in de zomer is het vaak geen gewone luchtvervuiling, maar stuifmeel (pollen), Saharazand of een combinatie van beide. Hoe verwijder je dat spul snel én veilig, zonder krassen of vlekken?

In dit artikel lees je hoe je Saharazand en pollen kunt verwijderen van je: • Auto • Ramen • Zonwering, parasols en rolluiken • Terras en tuinmeubels • Zonnepanelen • Vensterbanken, vloeren en meubels (binnenshuis)

Lees ook: Zonnepanelen onderhouden: moet dat?!

Een paar dozijn keer per jaar komt het voor, dat alles ineens onder een roodbruine of gelige stofwaas zit. Het eerste is Saharazand, dat ontstaat in de woestijn en door sterke luchtstromen duizenden kilometers wordt meegenomen. Het komt via regen of droge luchtstromen in Nederland terecht, vooral in het voorjaar (maart-juni) en in het najaar (oktober-november). Het geelgroene stof zijn pollen: stuifmeelkorrels van bomen, grassen en planten. In het voorjaar zijn elzen, berken en hazelaars actief. In de zomer en nazomer volgen grassen en kruiden. Pollen zijn licht en plakkerig, hechten zich makkelijk aan oppervlakken en zijn lastig te verwijderen. Voor zowel Saharazand als pollen geldt dat het geen kwestie is van gewoon even wegvegen. Onder de tabel lees je wat je wél moet doen.

KenmerkSaharazandStuifmeel (pollen)
KleurRoodbruinGeel of geelgroen
TextuurFijn, korreligPoederachtig, plakkerig
VerspreidingVaak na zuidelijke luchtstromenTijdens bloeiperiodes
Effect op oppervlakkenKan in de lak branden bij zon*Kan vlekken vormen bij regen

*Met 'in de lak branden' wordt bedoeld dat Saharazand zich onder invloed van zonlicht en warmte kan hechten aan de lak van je auto. Dit gebeurt vooral wanneer het zand niet tijdig wordt verwijderd en de zon fel schijnt. Het resultaat zijn doffe plekken of vlekken die moeilijk te verwijderen zijn en soms alleen met polijsten kunnen worden hersteld. Dit effect is vergelijkbaar met wat er gebeurt bij vogelpoep of boomhars die te lang op de lak blijft zitten. Daarom is het belangrijk om Saharazand zo snel mogelijk en op de juiste manier van je auto te verwijderen.

Auto

Zowel Saharazand als stuifmeel zijn schurend. Veeg je het droog af, dan ontstaan microscopische krasjes in de lak of op het glas. En bij zon of regen kunnen er doffe vlekken ontstaan, omdat het vuil zich vastzet.

Laat de auto dus nooit alleen in de regen staan in de hoop dat het vanzelf wegspoelt. Spoel eerst royaal af met schoon water. Pas daarna gebruik je een spons, zachte borstel of microvezeldoek. Ga je naar de wasstraat? Kies dan een programma met voorwas en hogedruk. Overweeg ook een waxbehandeling: dat maakt de lak water- en vuilafstotend, waardoor vuil zich minder snel hecht.

©Kärcher

Ramen

Na een Saharazandbui blijft er vaak een bruinig stoflaagje achter op de ramen en kozijnen. Laat dit niet te lang zitten: zonlicht en regen kunnen het zand als het ware 'inbakken', met doffe plekken als gevolg. Spoel de ramen daarom altijd eerst ruim af met schoon water. Zo voorkom je dat het zand krassen maakt tijdens het zemen. Gebruik daarna een raamwisser of een snoerloze raamreiniger voor een streeploos resultaat. Ook buitenvensterbanken verdienen aandacht: daar hoopt het stof zich vaak in hoekjes op.

Pollen zijn minder zichtbaar dan zand, maar kunnen een plakkerige laag vormen op glas. Op ramen kunnen ze zich hechten aan condens of lichte verontreinigingen, waardoor je een doffe waas ziet. Binnenramen kun je het best afnemen met een licht vochtige doek. Hebben er ventilatieroosters open gestaan, dan is het slim ook die in de schoonmaak mee te nemen: pollen komen daar makkelijk door naar binnen.

Zonwering, parasols en rolluiken

Op textiel en kunststof mengt Saharazand zich met pollen, roet en stof tot een hardnekkige laag. Vooral zonneschermen, parasols, rolluiken en buitenjaloezieën raken snel vervuild. Stel schoonmaken niet uit: bij regen trekt het vuil in de vezels of ontstaan er vlekken.

Gebruik een zachte borstel of een opzetstuk van je hogedrukreiniger om het vuil voorzichtig los te weken. Werk van boven naar beneden. Spoel goed na en laat het doek volledig drogen, bij voorkeur uitgeklapt. Behandel textiel daarna met een impregneermiddel dat vuil en vocht afstoot. Zo blijft het langer schoon én beschermd.

Lees ook: Je zonnescherm schoonmaken doe je zo

Terras en tuinmeubels

Op je terras lijkt het zand of stuifmeel misschien onschuldig. Maar wie het laat liggen, loopt het al snel naar binnen. En dat kan krassen veroorzaken op parket, pvc of laminaat. Bovendien blijven fijne stofdeeltjes aan schoenen plakken.

Verwijder Saharazand en pollen met een zachte buitenbezem of een nat-droogzuiger. Daarna kun je het terras grondig reinigen met een hogedrukreiniger. Een terrasreiniger-opzetstuk verdeelt het water gelijkmatig, voorkomt opspattend vuil en zorgt voor een egaal resultaat zonder modderspetters tegen je gevel. Denk ook aan je tuinmeubels: hout of kunststof moet je direct afspoelen en zacht afborstelen om vlekvorming te voorkomen.

Zonnepanelen

Pollen en Saharazand laten een dunne laag achter die de lichtinval op zonnepanelen vermindert. Zeker na enkele droge dagen kan het rendement met meerdere procenten dalen. Je merkt dit vooral aan een lager opgewekt vermogen in je app of omvormerdisplay.

Spoel de panelen voorzichtig af met een tuinslang of zachte borstel met water. Vermijd schurende materialen of hogedruk, want die kunnen de coating beschadigen. Gebruik alleen een neutraal schoonmaakmiddel als dat écht nodig is. Zijn je panelen moeilijk bereikbaar? Laat dan een professioneel bedrijf langskomen. Zij reinigen de panelen veilig en controleren direct of alles nog goed werkt.

©Marina Lohrbach

Ook binnen kun je last hebben

Heb je ramen of deuren open gehad tijdens een stofwolk of stuifmeelperiode? Dan ligt er vaak een fijne laag op vensterbanken, vloeren en meubels. Gebruik een stofzuiger met HEPA-filter om te voorkomen dat het stof wordt rondgeblazen. Microvezeldoekjes (licht vochtig) zijn ideaal om het stof op te nemen. Droog afnemen heeft weinig effect en verspreidt het alleen maar. Heb je hooikoorts? Dan is grondig schoonmaken extra belangrijk. Fijnstof en pollen kunnen allergische klachten verergeren.

Minder last met de juiste voorbereiding

Wanneer er Saharazand wordt verwacht, hoor je dat vaak bij het weerbericht op radio, tv of online. En ook van pollen is redelijk bekend wanneer je er last van kunt hebben – omdat dat meestal seizoensgebonden is. Met een paar simpele maatregelen beperk je de overlast:

☐ Houd een tuinslang, zachte borstel en een paar microvezeldoeken binnen handbereik.

☐ Impregneer zonwering en parasoldoek elk voorjaar.

☐ Plan vaste schoonmaakmomenten in het voorjaar en na de zomer.

☐ Overweeg wax of coating voor je auto.

☐ Houd ramen gesloten tijdens droge, stoffige dagen – zeker als je gevoelig bent voor pollen.