Een nas biedt veel meer dan alleen netwerkopslag. Naast de standaardtoepassingen kun je gemakkelijk extra servertoepassingen installeren, zolang ze niet al te veeleisend zijn. Hoewel je veel toepassingen rechtstreeks op je nas zou kunnen installeren, bijvoorbeeld vanuit de bijgeleverde app-store, is het slimmer en veiliger om ze geïsoleerd te installeren, bijvoorbeeld in een Docker-container. We laten zien wat de mogelijkheden hiervan zijn en hoe je containers gebruikt op een nas van Synology of QNAP.

Op een NAS kun je prima toepassingen laten meedraaien waarvoor je anders bijvoorbeeld een pc, aparte server of Raspberry Pi zou moeten gebruiken. Er is niet alleen behoorlijk wat rekenkracht, maar ook veel opslag voorhanden én het apparaat staat altijd aan. Je zou natuurlijk toepassingen van de fabrikant zelf of van derden rechtstreeks op je NAS kunnen installeren, bijvoorbeeld vanuit de app-store, maar dat is niet altijd ideaal. Zo is niet iedere toepassing (in een actuele versie) beschikbaar en is de herkomst niet altijd vertrouwd. Ook kun je tegen installatie- en compatibiliteitsproblemen aanlopen. En de NAS zelf blijft ook niet ‘schoon’. Docker kan met zijn containertechnologie zulke problemen oplossen.

01 Wat is Docker?

Docker is gemaakt om het verspreiden van toepassingen te vereenvoudigen via images. Dat zijn een soort templates waarmee een container kan worden opgebouwd. Die bevat daarna alles wat een toepassing nodig heeft. Soms zijn meerdere containers nodig om het doel te bereiken. Denk aan een container met WordPress en een tweede met een MySQL-database. Gebruik je Docker via de opdrachtregel, dan is Docker Compose hierbij een uitkomst (zie kader). In deze masterclass richten we ons op de grafische gebruikersinterface van Synology en QNAP, waarmee je individuele containers kunt opzetten en eventueel koppelingen kunt maken. Overigens is Docker alleen op geschikte modellen beschikbaar, doorgaans zijn dat apparaten voorzien van een x86-processor. We gebruiken images van de officiële Docker Hub, maar eventueel kun je zowel bij Synology als QNAP ook alternatieven toevoegen.

©PXimport

Docker Compose

02 Netwerk en volumes

Enkele eigenschappen van Docker hebben vooraf wat uitleg nodig, zoals het netwerk. Het systeem waarop Docker draait – in dit geval de NAS – noemen we de host. Containers kunnen ditzelfde netwerk gebruiken, maar ook een geïsoleerd netwerk (met nat of bridgetechnologie). In dat laatste geval koppel je specifieke poorten van de container aan hostpoorten. Zo gebruikt de Nginx-container intern de standaard http-poort 80 die je aan een willekeurige vrije hostpoort koppelt, zoals 8888.

Het concept van volumes is ook belangrijk. Je kunt ze zien als mappen (bijvoorbeeld /config voor configuratiebestanden). Door deze buiten het bestandssysteem van de container te houden en te koppelen (ofwel te mounten) aan een (voor jou bereikbare) map op de NAS, blijven de gegevens daarin bijvoorbeeld bewaard bij een update en je kunt ze gemakkelijker bewerken. In deze masterclass passen we dit alles ook toe.

©PXimport

Wat voor toepassingen?

03 Installatie

Zowel bij Synology als QNAP kun je Docker direct installeren via de ingebouwde app-store. Bij Synology ga je hiervoor naar Package Center en zoek je Docker. Bij de installatie wordt standaard de map docker gemaakt. Hier kunnen we bepaalde volumes van containers aan koppelen, zodat die gegevens bewaard blijven en ook handmatig aangepast kunnen worden. Geef jezelf daarom toegang tot deze map. Ga hiervoor naar Configuratiescherm / Gedeelde map en selecteer de map docker. Kies Bewerken, ga naar het tabblad Machtigingen en geef jezelf lees- en schrijftoegang. Je kunt nu naar bijvoorbeeld \\diskstation\docker bladeren. Hier geven we straks iedere container een eigen map.

Bij QNAP zoek je Container Station in App Center. Als je het de eerste keer start, wordt gevraagd naar een map waar Container Station zelf al zijn data mag opslaan. Het is handig daarnaast ook nog zelf een map voor het koppelen van bepaalde volumes te maken. Ga hiervoor naar Configuratiescherm / Gedeelde mappen en maak een map, bijvoorbeeld appdata. Bij Configureer de toegangsprivileges voor gebruikers kies je Bewerken en geef jezelf met de optie RW lees- en schrijftoegang. Klik dan op Maken. Je kunt dan naar de nu nog lege map \\qnap\appdata bladeren. Het is ten slotte nog nodig om via Configuratiescherm / Gedeelde mappen op het tabblad Geavanceerde machtigingen de optie Schakel Geavanceerde mapmachtigingen in aan te zetten, zodat toegang tot diepere mappen (de bestanden gemaakt onder \appdata) geen rechtenconflict geeft.

©PXimport

04 Images downloaden

We nemen een installatie van de webserver Nginx als eenvoudig voorbeeld. We kiezen voor het image van LinuxServer.io (zie kader). De imagenaam is linuxserver/nginx. Je kunt hem opzoeken in de Docker Hub. Bij Synology open je Docker en kies je Register in het menu. Zoek met het trefwoord nginx, klik op het image genaamd linuxserver/nginx en dan Downloaden. Accepteer de voorgestelde tag (latest).

Bij QNAP open je Container Station. Ga dan naar Images en druk op Pull. Achter Registry is standaard al Docker Hub gekozen. Vul achter Image Name de imagenaam (linuxserver/nginx) in en klik op Pull om deze op de achtergrond te downloaden. Hierna vind je hem binnen ditzelfde onderdeel terug in de lijst.

©PXimport

LinuxServer.io

©PXimport

05 Container maken (Synology)

Na het downloaden vind je het image terug onder Image en kun je de container starten. Het is handig de documentatie er bij te houden als referentie voor bepaalde instellingen. Klik dan op het image en kies Starten. Er opent een wizard voor de configuratie van de container. Klik op Geavanceerde instellingen. Ga naar het tabblad Volume en kies Map toevoegen. Blader in het dialoogvenster naar de map docker, maak daarin de nieuwe map nginx, wijs deze map aan en kies Selecteren. Onder het kopje Pad koppelen vul je /config in. Zoals ook in de documentatie staat, bevat deze map de websitecontent en configuratiebestanden. Ga naar Poortinstellingen. Vul onder Lokale poort in plaats van Automatisch een vaste waarde in voor koppeling met de containerpoort (bijvoorbeeld 8443 voor containerpoort 443 en 8888 voor containerpoort 80). Helemaal rechts staat (soms wat verscholen) het tabblad Milieu waar je omgevingsvariabelen kunt invoeren die worden meegenomen bij de configuratie van de container. Klik bijvoorbeeld voor de tijdzone op het plusteken, vul onder Variabele de tekst TZ in en met onder Waarde de tekst Europe/Amsterdam. Klik ten slotte op Toepassen en doorloop de wizard om de configuratie te voltooien. De welkomstpagina van Nginx kun je daarna bekijken op http://diskstation:8888 en https://diskstation:8443. Relevante bestanden zoals de indexpagina van de website en configuratie van Nginx zijn aangemaakt en toegankelijk via de bewuste map op je NAS, waar je ze ook kunt wijzigen.

©PXimport

06 Container maken (QNAP)

Bij QNAP maken we eerst handmatig in \\qnap\appdata een map nginx. Open dan Container Station en ga naar Images. Klik achter het image van Nginx op het plusteken om een container te maken. In het dialoogvenster kun je informatie zoals de naam en het gebruik van bronnen wijzigen. Ga naar Advanced Settings voor meer instellingen. Klik onder Environment op Add en voeg een omgevingsvariabele toe met als naam TZ en waarde Europe/Amsterdam. Onder Network volstaat de netwerkmodus NAT. Vul een hostpoort in (bijvoorbeeld 8443) om te koppelen aan containerpoort 443 (https-verkeer) en een tweede hostpoort (bijvoorbeeld 8888) voor de koppeling met containerpoort 80 (http-verkeer). Om volumes te koppelen, ga je naar Shared Folders en klik je bij het gedeelte Volume from host op Add. Blader in het linker invoerveld naar /appdata/nginx en vul onder Mount Point de tekst /config in. Klik ten slotte op Create en in het dialoogvenster met een samenvatting op Ok. De welkomstpagina zie je op bijvoorbeeld http://qnap:8888 en de map op je NAS bevat alle relevante bestanden.

©PXimport

07 Meer containers

Met bovenstaande instructies kun je gemakkelijk andere containers opzetten, bijvoorbeeld Heimdall (zie kader) met het image linuxserver/heimdall die eigenlijk dezelfde configuratiekenmerken heeft als het image van Nginx. Je kiest uiteraard wel andere poortnummers en een andere map op je NAS. Ook deze container kent het volume /config voor alle relevante bestanden. Soms zijn de koppelingen die je bij Synology tussen containers kunt maken handig. Neem bijvoorbeeld WordPress. Hiervoor maak je eerst een container met MySQL, met als tag versie 5.7.29 (versie 8.0 vereist namelijk aanpassingen in de container zelf). Koppel de poorten 3306 en 33060 aan bijvoorbeeld diezelfde poorten op de host. Voeg de omgevingsvariabele MYSQL_ROOT_PASSWORD toe met als waarde het gewenste wachtwoord voor de root-gebruiker van MySQL. Een tweede omgevingsvariabele MYSQL_DATABASE geef je als waarde wordpress. Die database wordt hierdoor automatisch gemaakt bij het starten. Maak hierna een container met het meest recente WordPress-image. Start deze container en koppel hierbij poort 80 aan een lokale poort (bijvoorbeeld 8123). Cruciaal is nu dat je bij Koppelingen op het plusteken drukt. Kies dan bij Containernaam de mysql-container en vul bij Alias de waarde mysql in. Dankzij deze koppeling zal, zodra je de container van WordPress start, de eerste configuratiestap (waarin je een database koppelt) niet nodig zijn en kun je direct de website-instellingen voor WordPress configureren als je naar http://diskstation:8123 gaat.

©PXimport

Heimdall-dashboard

©PXimport

08 Processen volgen

Heb je containers gestart, dan zie je ze bij Synology samen met het processor- en geheugengebruik terug onder Overzicht. Bij QNAP ga je hiervoor naar Overview. Ook zijn er meer details over containers te vinden. Stel dat het starten van een container lang duurt, dan kun je opsporen of er iets fout is gegaan via een console. Bij Synology ga je hiervoor naar Container. Klik op de container en kies Details. Op het tabblad Logboek kun je zien wat er op de achtergrond gebeurt. Bij QNAP ga je naar Overview of Container en klik je op de naam van de container. Je ziet dan direct het consolescherm. Verder kun je zowel bij Synology als QNAP een terminalscherm openen.

©PXimport

09 Updates installeren

Er zullen regelmatig nieuwe images verschijnen met nieuwe versies van de toepassingen voor Docker. Je kunt ze relatief eenvoudig installeren én de gegevens behouden, zoals je dashboard in Heimdall en website in Nginx. Belangrijk is dat je de volumes hebt gekoppeld met een map op de NAS. Die gegevens worden namelijk nooit weggegooid. Bij Synology begin je met het downloaden van een nieuw image onder Register met de tag latest. Dit image zal het eerdere image op je NAS vervangen. Daarna ga je naar Container en klik je op de container. Kies Actie / Stoppen en dan Actie / Wissen. Start nu de container. Die wordt nu automatisch gerecreëerd op basis van de oude instellingen en gegevens, maar nu op basis van het nieuwe image.

Bij QNAP is de procedure iets omslachtiger. Stop eerst onder Overview de actieve container. Ga dan naar Images en haal de nieuwste versie van het image op. Maak vervolgens een nieuwe container op basis van het nieuwe image waarbij je precies dezelfde instellingen als voor de oude container gebruikt, inclusief de koppeling van het volume. Zowel Synology als QNAP biedt ook import- en exportmogelijkheden voor de instellingen en inhoud van containers.

©PXimport

Linux-containers: tegenhanger van Docker

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.