Ook met een draadloos netwerk kan er weleens iets fout lopen. Het signaal is niet sterk genoeg of het valt af en toe weg. Je wifi analyseren is dan nodig, maar hoe doe je dat? En hoe zoek je uit welke data de apps op je (Android-)smartphone zoal versturen? We gaan aan de slag met enkele gratis analysetools en -technieken.

Je herkent het vast: het ene moment heb je een goede draadloze netwerkverbinding, het andere ogenblik dan weer niet. Of op de ene plek gaat het vlot, maar op een andere is dat heel wat minder, zelfs met een draadloos toegangspunt in de buurt. Wat is de oorzaak? Is het signaal van je router niet sterk genoeg, gaat er iets fout bij het roamen, is de router niet optimaal gepositioneerd, is er storing van naburige netwerken?

De exacte oorzaak opsporen is niet altijd eenvoudig, maar met de juiste tools kun je in ieder geval gerichter troubleshooten. We focussen ons in dit artikel op enkele Windows-tools, maar bekijken ook een paar Android-apps. Naast troubleshooting besteden we ook aandacht aan de data zelf: welke gegevens gaan er eigenlijk door de ether?

01 WinFi

Er bestaan verschillende gratis tools om draadloze netwerken te analyseren en te monitoren, zoals Acrylic Wi-Fi Home, NetSpot Free en WifiInfoView.

We zijn vooral onder de indruk van nieuwkomer WinFi gezien de uitgebreide en technische informatie die de tool verschaft. Het programma kun je hier downloaden. We gaan er onder meer de signaalsterkte van ons draadloos netwerk mee controleren, om na te gaan met welk toegangspunt onze client is verbonden, welke wifi-kanalen je het best instelt en hoeveel data er door zo’n kanaal gaan.

Zodra je de tool start, scant die naar draadloze netwerken en somt die op. Het netwerk waarmee je daadwerkelijk bent verbonden, krijgt een afwijkende kleur.

©PXimport

02 Scan

Je kunt kiezen tussen 2.4 GHz, 5GHz en ALL. Houd er wel rekening mee dat sommige routers van het ‘simultaneous dual band’-type zijn en dus gelijktijdig op beide frequenties kunnen uitzenden.

Standaard hernieuwt WinFi de scan om de drie seconden, een proces dat je altijd kunt pauzeren. Geef je een andere scanfrequentie de voorkeur, klik dan Settings, open Data Grid en stel de frequentie in bij Scan interval (van 0 tot 10 seconden). Hier verneem je dat Unreachable AP’s (accesspoints) na drie minuten niet langer worden getoond. Je kunt de duur aanpassen, maar ook Dont Show of Dont Remove kiezen. We raden je alvast aan het vinkje bij Show ToolTips te laten staan: je krijgt dan nuttige uitleg wanneer je de muisaanwijzer boven een kolomnaam beweegt.

©PXimport

03 Informatie

Welke kolommen je precies te zien krijgt, bepaal je zelf en dat hangt onder meer af van de gekozen weergave. Die stel je rechtsboven in, bijvoorbeeld Default View, Basic of Pro. Er zijn overigens nog veel meer informatieve kolommen beschikbaar. Klik in het rechtervenster op +Columns en plaats een vinkje naast de kolom die je zichtbaar wilt maken. Kolommen geef je met een eenvoudige sleepbeweging een andere plaats. Je kunt een bepaalde weergave ook in een profiel onderbrengen om dat naderhand snel op te kunnen roepen. Open de weergaveknop, kies Create New Profile en vul bovenaan een Profile Name in.

©PXimport

04 Signaalkwaliteit

Hoe kun je WinFi inzetten om een problematische netwerkverbinding te onderzoeken? Om te beginnen controleer je de signaalkwaliteit van je router of toegangspunt. Er zijn verschillende kolommen die je informatie kunnen geven.

Signal Quality is de minst technische en drukt de signaalkwaliteit uit als een percentage: van onwerkbaar (0%) tot uitstekend (100%). Besef wel dat zelfs een hoog percentage niet noodzakelijk garanties biedt op een hoge datatransfer. Er kunnen namelijk signalen zijn die je eigen wifi-netwerk verstoren, afkomstig van andere draadloze apparaten zoals een babyfoon, of van een naburig netwerk (zie ook paragraaf 6 ‘Kanaalkeuze’).

Als je een zwak signaal ontvangt en je bevindt je toch nabij een toegangspunt, controleer dan even of roaming wel werkt en of je toestel zich daadwerkelijk met dat toegangspunt is verbonden. Daarvoor maak je het best ook de kolom BSSID zichtbaar (Basic Service Set Identifier), aangezien die het unieke mac-adres van de netwerkadapter van je toegangspunt bevat.

Ook de kolom Channel Utilization Graph geeft je nuttige informatie. Die geeft aan hoe intens het actieve kanaal van je router of toegangspunt wordt gebruikt. Ligt dit percentage op 75% of hoger, dan is er heel druk verkeer – bijvoorbeeld omdat er meerdere clients je router aanspreken, wat kan leiden tot tragere overdrachten, onderbrekingen of tot het wegvallen van datapakketten. Dit laatste kun je eventueel verder onderzoeken met een datasniffer als Wireshark (zie ook paragraaf 12 ‘Pakketsniffer’).

©PXimport

05 Signaal versus ruis

Mag het net iets technischer, maak dan zeker ook de kolommen RSSI en SNR zichtbaar. RSSI staat voor Received Signal Strength Indicator en wordt in negatieve dBm-waarden uitgedrukt (decibel-milliwatts). Hoe hoger de negatieve dBm-waarde, hoe zwakker het signaal. Bij een waarde tussen -70 dBM en -100 dBM hoef je niet langer op een stabiele netwerkverbinding te rekenen. In veel gevallen helpt het dan met je mobiele toestel dichter bij je router of toegangspunt te gaan staan (zie ook paragraaf 8 ‘Site survey’).

Nauw verwant aan RSSI is de kolom SNR (Signal To Noise Ratio). Deze waarde wordt in decibels uitgedrukt (dB) en hoe hoger de waarde hoe beter het wifi-signaal uitkomt boven eventuele achtergrondruis. Een cijfer lager dan 25 dB wijst op een zwak wifi-signaal.

Overigens presenteert WinFi beide waarden ook mooi grafisch. Open daarvoor het tabblad Dashboard (of Signals) in het onderste venster. Je leest hier zowel de maximale, minimale als de gemiddelde waarden af van het geselecteerde netwerk. Daarnaast is er nog de UTIL-waarde (Channel Utilization), de LINK-waarde (een indicatie van de signal quality) en de RATE (geeft de fysiek maximaal beschikbare overdrachtssnelheid van je router aan).

©PXimport

06 Kanaalkeuze

WinFi geeft je dus een uitstekend beeld van de signaalkwaliteit van je draadloze netwerk. Bevind je je dicht bij de actieve router en kamp je toch met (afgebroken) overdrachtproblemen, dan heb je wellicht met een stoorzender te maken. Vooral wanneer je de 2,4GHz-band gebruikt, doe je er dan goed aan de kanaalkeuze te controleren. Immers, hier is het aantal daadwerkelijk inzetbare kanalen doorgaans beperkt tot 11, waarbij naburige kanalen elkaar bovendien flink overlappen. Daarom stel je het kanaal van je router bij voorkeur in op een kanaal dat minstens vijf nummers is verwijderd van dat van naburige netwerken.

In de praktijk betekent dat doorgaans een keuze tussen kanalen 1, 6 of 11. In de kolom CH (Channel) lees je de gebruikte kanalen af en in de grafiek krijg je dat ook mooi uitgetekend op het tabblad Spectrum. Blijkt er inderdaad (teveel) overlap met een andere netwerk, dan schakel je het best over op een ander kanaal in je router.

©PXimport

07 Monitoring

Op het tabblad History in het grafische venster krijg je een overzicht van recent vastgestelde resultaten zowel naar RSSI, SNR, Signal als UTIL toe.

WinFi houdt echter automatisch alle scansessies bij en die bereik je via de knop Archive. Je hoeft maar de gewenste sessie te selecteren en de knop Replay in te drukken, waarna WinFi de diverse scanmomenten na elkaar afspeelt; bovenaan krijg je een teller te zien en kun je het afspelen op elk moment pauzeren. Tijdens het afspelen kun je elk onderdeel van de interface bekijken en zo nagaan welke waarden er zoal fluctueren.

Goed om weten: rechtsklik op een netwerknaam om de gedetecteerde gegevens in diverse formaten naar het klembord te kopiëren of als Pcap-bestand te exporteren. Dit laatste kun je dan bijvoorbeeld ophalen in een pakketsniffer als Wireshark.

©PXimport

08 Site survey

WinFi kun je weliswaar ook gebruiken om je router optimaal te positioneren, maar voor een echt ‘site survey’ ben je beter af met een gespecialiseerd programma. Terwijl je met je laptop rondwandelt registreert zo’n tool continu de signaalsterkte van je draadloze netwerk en plot die de resultaten vervolgens uit in een zogenoemde heatmap. Zo zoek je snel uit waar de dekking ondermaats is. Je kunt dan je router verplaatsen of een extra toegangspunt installeren.

Ekahau Heatmapper is zowat de enige gratis site survey-tool die we kennen. Bij het opstarten importeer je bij voorkeur een plattegrond van je huis of werkruimte via I have a map image. Vervolgens wandel je met je laptop rond en klik je op alle relevante locaties waar je je op een gegeven ogenblik bevindt. Klik op de rechtermuisknop zodra je hiermee klaar bent. Wanneer je vervolgens op je plattegrond op een netwerknaam klikt, zie je aan de hand van kleurcodes hoe sterk het draadloze signaal is.

Eventueel ga je na wat er gebeurt als je bijvoorbeeld (de antennes van) je draadloze router herpositioneert.

©PXimport

09 Apparaatdetectie

Stel: je hebt je draadloze netwerk (minimaal) met wpa2-versleuteling afgeschermd, maar toch vermoed je dat er een niet-geautoriseerd apparaat zich af en toe met je netwerk verbindt. Een monitoringtool als het gratis Wireless Network Watcher (Nederlands taalbestand beschikbaar) kan je dan behulpzaam zijn.

Het programma scant meteen je netwerk en lijst de verbonden apparaten op, inclusief ip- en mac-adres, apparaat- en merknaam. Via Geavanceerde opties duid je de gewenste (draadloze) netwerkadapter aan, stel je de scanfrequentie in en bepaal je wat er moet gebeuren wanneer de tool een nieuw apparaat in je netwerk ontdekt, zoals het afspelen van een geluid of het uitvoeren van een opdracht.

Softperfect WiFi Guard (beschikbaar voor Windows, macOS en Linux; vanaf 19 euro) kan je tevens een e-mail sturen met het ip- en mac-adres van nieuw gedetecteerde apparaten, maar in de gratis versie is de weergave jammer genoeg beperkt tot vijf toestellen.

©PXimport

10 Mobiele analyse

Het kan best ook handig zijn om met je smartphone rond te wandelen en ‘live’ de signaalsterkte van de gedetecteerde draadloze netwerken af te lezen. Op iOS wordt dat lastig omdat Apples api-beperkingen niet zomaar toelaten dat je netwerken scant en informatie ophaalt. In de Apple App Store is er wel het gratis Network Analyzer Lite (door Techet), maar deze app geeft je weinig meer dan de naam, het ip- en mac-adres van de toestellen die met je netwerk zijn verbonden.

In de Google Play Store vind je gelukkig wel bruikbare apps. Een van de betere is WiFi Analyzer (van farproc). Tik op het oogpictogram en kies Kanaalgrafiek om voor elk netwerk het gebruikte kanaal evenals de signaalsterkte af te lezen (in -dBm-waarden). Open Kanaalbeoordeling om het optimale kanaal voor het geselecteerde netwerk op te vragen.

11 Pakketanalyse

Met WiFi Analyzer kun je de signaalsterktes en kanalen van draadloze netwerken bepalen, maar wat als je ook een kijkje wilt nemen in de datapakketten zelf? Verder in dit artikel doen we dat met behulp van een pc die als hotspot fungeert. Op een Android-toestel kan het ook rechtstreeks, met de gratis app Packet Capture (van Grey Shirts). De app installeert namelijk eerst een lokale vpn-dienst en zorgt ervoor dat al het dataverkeer daarlangs passeert, wat het inkijken mogelijk maakt.

Installeer de app en start die op. Tik op pijlknopje en bevestig met Toestaan / OK om een vpn-verbinding op te zetten. De scan start meteen. Tik op zo’n scansessie om de opgevangen datapakketjes te zien; nog meer details krijg je als je zo’n pakket zelf selecteert.

Om ook versleuteld https-verkeer af te vangen open je Settings in Packet Capture en kies je Status. Bevestig met OK om een zelf-ondertekend vpn-certificaat te installeren. Open vervolgens de instellingen van je apparaat en kies Netwerk en internet / VPN. Tik op het tandwielpictogram bij Packet Capture en activeer Always-on VPN.

Houd er wel rekening mee dat je geen andere vpn-server kunt gebruiken zolang Packet Capture actief is.

©PXimport

12 Pakketsniffer

Het sniffen en analyseren van data kan nog veel grondiger gebeuren met een gratis tool als Wireshark. We vertellen je er graag bij dat dit programma vooral tot zijn recht komt in handen van een gevorderde gebruiker die goed op de hoogte is van netwerkprotocollen. We beperken ons hier tot een bescheiden aanzet.

Installeer de tool, inclusief de nieuwste Npcap-driver. Start Wireshark vervolgens op: dat toont de beschikbare netwerkinterfaces, waarna je de – draadloze – interface selecteert.

Met een dubbelklik start je de scan. Om die te beëindigen, kies je Capture / Stop. Vervolgens selecteer je Capture / Options en zorg je dat er bij je draadloze netwerkadapter een vinkje staat naast Promiscuous. Voor een uitgebreide analyse zet je tevens een vinkje bij Monitor Mode. In deze modus worden niet alleen de loutere data opgepikt, maar ook alle beheer- en controle-informatie. Het probleem is dat lang niet alle draadloze netwerkadapters hiermee overweg kunnen: zie www.tiny.cc/wifiadap (kolommen Monitor mode en Capture works).

Verder, wil je tevens data van andere draadloze apparaten in je netwerk opvangen, dan kun je je pc instellen als mobiele hotspot en je draadloze toestellen daarmee laten verbinden zodat Wireshark ook die data kan oppikken (zie ook het kader ‘Hotspot’).

©CIDimport

Hotspot

©CIDimport

Cursus netwerkbeheer

Om je thuisnetwerk - en alle verbonden apparaten - op volle snelheid te laten draaien bieden wij de Tech Academy cursus Netwerkbeheer voor thuis aan.

Als je alles uit je staafmixer wilt halen, moet je wel weten hoe je ermee om moet gaan. Met deze tips krijg je niet alleen de beste (lees: lekkerste) resultaten, maar gaat je staafmixer ook langer mee. Win-win! 

Lees ook: Dit kun je allemaal (nog meer) met een staafmixer

Tip 1: Ingrediënten voorsnijden

Hoewel staafmixers erg krachtig kunnen zijn, hebben ze ook relatief kleine mesjes. In tegenstelling tot bijvoorbeeld een blender kan het voor een staafmixer daarom lastig zijn om grote stukken goed en gelijkmatig te verpulveren. Je kunt je staafmixer dus een handje helpen door je ingrediënten van tevoren in kleinere stukken te snijden. Hiermee verklein je de kans op klonten of stukjes in je soep of saus én raken de messen minder snel overbelast. 

Tip 2: Let op het vermogen

Het is altijd belangrijk om rekening te houden met het vermogen van je staafmixer, want dat bepaalt welke ingrediënten het apparaat kan pureren. Het pureren van harde ingrediënten zoals noten of ongekookte groenten met een staafmixer met een laag vermogen gaat hoogstwaarschijnlijk niet lukken. Of het lukt wel, maar met een overbelaste motor tot gevolg. Voor harde ingrediënten is vaak een vermogen van minstens 600 watt nodig. Wil je vaak en veel gaan pureren, kies dan voor een vermogen van minstens 1000 watt. Maar let ook op het toerental, oftewel het aantal rotaties per minuut (RPM). Een staafmixer kan namelijk een laag vermogen hebben, maar wél een toerental van minstens 10.000 RPM. Dan is hij alsnog krachtig genoeg om harde ingrediënten te pureren. 

©Khaletski Siarhei | goffkein.pro

Tip 3: Niet te lang pureren

Lang achter elkaar pureren is funest voor de messen en de motor van een staafmixer. Beter is om in pulsen te pureren, waarbij je de motor tussen het pureren door steeds een paar seconden laat rusten. Vooral bij dikkere mengsels, zoals notenpasta, smoothies en dikke soepen, is dit belangrijk. Het is afhankelijk van het vermogen van een staafmixer hoe lang hij achter elkaar kan pureren. Vaak staat dit aangegeven bij de specificaties. Heb je geen idee? Pureer zachte ingrediënten dan niet langer dan 1,5 minuut en harde ingrediënten niet langer dan 45 seconden. Maakt je staafmixer een raar geluid of wordt hij erg warm, stop dan meteen met pureren. Dit zijn signalen dat het apparaat overbelast is. 

Tip 4: De juiste snelheid

De meeste staafmixers hebben meerdere snelheidsstanden en dat is niet zonder reden. Zo heb je voor het fijn pureren van dikkere mengsels en harde ingrediënten vaak een hogere snelheid nodig dan voor lichte bereidingen. En de turbostand kan handig zijn om harde ingrediënten kort maar krachtig te verpulveren of om een extra gladde soep te maken. Soms wil je een combi van snelheden gebruiken. Je begint bijvoorbeeld met een lage snelheid om spatten in de keuken te voorkomen en bouwt vervolgens geleidelijk op naar een hogere snelheid voor een glad resultaat. 

Tip 5: Ronddraaiende beweging

Beweeg je je staafmixer tijdens het pureren altijd gewoon op en neer? Op zich niks mis mee, want pureren doet het apparaat toch wel. Maar wil je zeker weten dat je geen plekken overslaat, maak dan tijdens het op en neer gaan óók een cirkelvormige beweging. Want op een mayonaise met klontjes zit natuurlijk niemand te wachten. 

©VI Studio

Tip 6: Schoonmaken

Een staafmixer neemt je veel werk uit handen, maar daar moet je wel iets voor terugdoen. Een staafmixer die niet goed schoongemaakt wordt, zal sneller vastlopen door aangekoekte etensresten. De motor moet dan tijdens het pureren harder werken en zal waarschijnlijk sneller overbelast raken. Daarnaast is een vieze staafmixer natuurlijk niet zo hygiënisch. Wil je geen bacteriën en nare geurtjes in je verse soep, maak je staafmixer dan na elk gebruik goed schoon. Dat kost je nauwelijks moeite: laat het apparaat even draaien in een maatbeker met warm water en wat afwasmiddel of doe hem, als dat kan, in de vaatwasser.

Tijdens het persevent van Sony op het Europese hoofdkwartier in Weybrigde in het Verenigd Koninkrijk werden de nieuwe soundbars en tv's van 2025 aangekondigd. Het bedrijf zegt het misschien niet met zoveel woorden, maar de boodschap is duidelijk: minder frequente updates van alle modellen, en miniled blijft de technologie voor het topmodel.

 De 2023 A95L qd-oled-tv heeft twee jaar in het aanbod gestaan, ondanks het feit dat er vorig jaar wel degelijk een nieuw paneel beschikbaar was. In 2025 krijgt het model wel een update. De Bravia 8 II - te lezen als Bravia 8 Mark 2 - zal uitgerust zijn met het nieuwste (3e generatie) qd-oled-paneel van Samsung Display. Sony claimt dat dit paneel een 25% hogere piekhelderheid zal leveren ten opzichte van de A95L. Als we kijken naar wat Samsung Display (de panelfabrikant) claimde op CES, dan kan dit paneel tot 4.000 nits piekhelderheid leveren. We vermoeden dat Sony daar onder zal blijven, het merk is over het algemeen wat voorzichtiger en pusht zijn oled-panelen niet tot het uiterste op het gebied van piekhelderheid. Opmerkelijk genoeg vermeldde Sony expliciet dat de Bravia 8 II goedkoper zal zijn dan de A95L, maar concrete prijzen zijn er nog niet. De Bravia 8 II zal beschikbaar zijn in 55 en 65 inch.

©Eric Beeckmans | ID.nl

De Bravia 5 en Bravia 3

Verder naar onder in de line-up worden de Bravia 5 en Bravia 3 aangekondigd, ze vervangen respectievelijk de X90L en de X75WL. De Bravia 5 wordt uitgerust met de XR-processor (ook te vinden op de hogere modellen) en een XR Backlight Master Drive, een miniled-achtergrondverlichting die zes keer meer zones zal gebruiken dan de X90L. Hij zal beschikbaar zijn in 55, 65, 75,85, en 98 inch. De Bravia 3 is een instap 4K-model met direct led-achtergrondverlichting en de X1-processor. Dit model zal beschikbaar zijn in 43, 50, 55, 65, 75, en 85 inch. Beide modellen ondersteunen Dolby Vision en Dolby Atmos.

Demo's van nieuwe modellen

Sony toonde een aantal demonstraties van de nieuwe modellen, in vergelijking met een aantal concurrenten (dat waren uiteraard 2024-modellen). De Bravia 8 II stond opgesteld naast de voorganger de A95L, een Sony referentie studiomonitor, en een LG G4 en Samsung S95D. Zowel in Vivid Mode als de Filmmaker Mode (of vergelijkbaar want Sony gebruikt geen Filmmaker Mode) liet de Bravia 8 II een sterke indruk na. Zijn beelden leunen erg dicht tegen de studioreferentie aan. Kleuren in zeer heldere accenten zijn beter, en donkere gradaties worden nauwkeuriger weergegeven.

De Bravia 5 stond opgesteld naast een X85L (wat overigens een ietwat vreemde vergelijking is, want het toestel vervangt de X90L) en een Samsung QN85D. De XR Backlight Master Drive geeft de Sony flink wat extra helderheid en een duidelijke verbetering in contrast. Sony toonde ook een nieuwe techniek voor ruisonderdrukking bij oude bronnen (SD-content zoals Friends). Dat presteerde in sommige gevallen goed, maar liet in andere gevallen meer ruis zien. Mogelijk verfijnt Sony dit nog voordat het model op de markt komt. Het feit dat de testen in Vivid beeldmode gedaan werden, maakt de vergelijking ook moeilijk, vermits fabrikanten daar vaak veel vrijheid nemen.

Audioverwerking, beeldverwerking en Studio Calibrated

Op het gebied van beeldverwerking liet Sony dit keer geen belangrijke nieuwigheden zien. Ons oordeel over het nieuwe ruisonderdrukkingsalgoritme dat tijdens de Bravia 5 demo getoond werd, laten we nog even achterwege totdat we het zelf kunnen testen. De Bravia 3 heeft een nieuw algoritme voor beeldkwaliteit, maar dat werd alleen in Vivid-mode getoond en dat is een test waaruit weinig op te maken valt.  

©Eric Beeckmans | ID.nl

Sony benadrukte verder nog de aanwezigheid van Voice Zoom 3 op de Bravia 8 II en Bravia 5. Daarmee kan de processor nauwkeurig stem of dialogen isoleren van de rest van de audio. Zo kun je die selectief versterken (voor film kijken ’s avonds) of verzwakken (om de commentator bij sport wat stiller te maken).

De tagline van Sony, ‘Cinema is coming home', wil de fabrikant garanderen met een aantal Studio Calibrated beeldmodes: Netflix Adaptive Calibrated Mode, Prime Video Calibrated Mode en Sony Pictures Core Calibrated Mode. Die modi zijn specifiek in samenwerking met de respectievelijke streamingdienst opgezet. Voor alle andere content is er de ‘Professional’-beeldmode.

Tweejaarlijkse cyclus en miniled als toptechnologie

Net als vorig jaar heeft Sony alleen een deel van line-up vernieuwd. Dat is een aanpak die we toejuichen, want het maakt de verbeteringen die een nieuw model krijgt veel duidelijker. Sony kan daar eventueel nog wel van afwijken, bijvoorbeeld als een model het slecht doet in de markt. Maar we hopen dat dit voorbeeld navolging krijgt.

De 2024 Bravia 9 - een miniled-model - geldt nog steeds als het topmodel, ondanks de vernieuwde Bravia 8 II QD-OLED. Sterker nog, Sony kondigde voor volgend jaar een RGB-miniled technologie aan die duidelijk voorbestemd is om het nieuwe topmodel te worden.

Wat is een rgb-miniled achtergrondverlichting?

De achtergrondverlichting is het onderdeel van een lcd-tv dat licht produceert. Dat kunnen witte leds zijn, maar een moderne premium lcd-tv gebruikt doorgaans talloze minileds die blauw licht produceren, dat via een quantum dot-folie wordt omgezet naar wit licht. De leds worden onderverdeeld in zones die de processor individueel kan aansturen om het contrast te verbeteren. In donkere zones dimt hij het licht, in heldere zones kan hij de leds sterker aansturen. Om kleur te produceren wordt elke pixel met behulp van een kleurfilter opgedeeld in een rode, groene en blauwe subpixel.

©Sony

RGB-miniled technologie vervangt dit systeem door trio's van rode, groene en blauwe minileds te gebruiken die samen wit licht creëren, waardoor de quantum dot-laag overbodig wordt. Omdat er nog steeds veel minder leds dan pixels zijn, blijft het kleurenfilter nodig om per pixel de juiste kleuren te creëren. Net zoals bij een huidige miniled-tv worden de leds onderverdeeld in zones om het contrast te verbeteren.

©Sony

Maar deze technologie kan nog een stapje verder gaan. Als de processor detecteert dat er in een bepaalde zone enkel groen licht nodig, dan kan hij de rode en blauwe leds uitschakelen. Dat is alvast veel efficiënter dan het overbodige licht weg te filteren.

Wachten tot 2026 voor nog rijkere, helderdere kleuren

Sony claimt dat dit soort achtergrondverlichting een piekhelderheid van 4.000 nits en kleurbereik van 99 % P3 kan bereiken en 90% Rec.2020. Dat is een flinke upgrade ten opzichte van de beste tv’s die momenteel wel 4000 nits halen, maar eerder 95% P3 en 75% Rec.2020 leveren. Concreet kan een rgb-miniled veel helderdere kleuren tonen, die toch erg intens zijn.

©Sony

Daarnaast zijn ook meer nauwkeurige kleurgradaties mogelijk, en dat zowel in heel donkere als heel heldere tinten. Een aangezien meer en meer filmmakers vaak erg donkere scènes gebruiken, zou dat een welkome verbetering zijn. De technologie heeft nog twee extra voordelen. Ze is schaalbaar naar grote tv-maten. En een rgb-miniled tv zou ook een betere kijkhoek hebben, al liet Sony niet weten hoe dat gerealiseerd wordt. Sony zal een eerste model vermoedelijk in 2026 lanceren.

Ook bij audio een beperkt aantal nieuwe modellen

Net als bij de televisies worden ook de audioproducten niet meer elk jaar vernieuwd zo blijkt. Vorig jaar kreeg de top van het aanbod een make-over, dit jaar is de onderste helft aan de beurt. De Bravia Theatre Bar 6 is een 3.1.2 soundbar met subwoofer. De Bravia Theatre System 6 is een 5.1 soundbar met bijgeleverde surroundluidsprekers en subwoofer. Beide ondersteunen Dolby Atmos, DTS:X, Voice Zoom 3. We kregen een korte demo van de vernieuwde Bravia Bar 6, die een duidelijk vollere en stevigere klank produceerde dan de voorganger.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Daarnaast zijn er ook twee optionele accessoires. De Bravia Theatre Rear 8 bestaat uit één paar draadloze surroundluidsprekers die je kunt gebruiken om de Bar 6 uit te breiden. De Bravia Theatre Sub 7 is een compacte draadloze subwoofer van 100W.

Bekijk andere Sony-tv's op Kieskeurig.nl: