ID.nl logo
Overstappen van gasfornuis naar inductieplaat: de voor- en nadelen
© Henadzy - stock.adobe.com
Energie

Overstappen van gasfornuis naar inductieplaat: de voor- en nadelen

Koken op inductie is de laatste jaren alsmaar populairder geworden. Zo’n strakke inductiekookplaat ziet er stijlvol uit in een moderne keuken. Daarnaast bakt en kookt inductie sneller en het is veiliger. Toch bestaan er nog veel misverstanden en vragen over deze kookplaten. Laten we de voor- en nadelen op een rij zetten.

In het kort… De inductiekookplaat verdringt de klassieke elektrische kookplaat, de keramische plaat en het gasfornuis. We zetten de voor- en nadelen van de inductiekookplaat op een rij. Denk aan gebruiksgemak, energieverbuik en de kosten.

Ook interessant voor jou: Zo maak je aanspraak op de nieuwe subsidie voor elektrisch koken

Net als de klassieke elektrische fornuizen werken inductieplaten op elektriciteit. Het grote verschil zit hem in het feit dat de klassieke elektrische kookplaten de kookpannen opwarmen door geleiding. Deze platen worden heet en door het contact warmen de pannen op. Bij inductie wordt de kookplaat niet heet, maar via elektromagnetische inductie warmt de pan wel op. 

Zonder pan niet heet

Onder de kookplaat bevindt zich een koperen wikkeling waar stroom doorheen gaat. Wanneer je op deze wikkeling een oppervlak plaatst waarin magnetiseerbaar materiaal is verwerkt, zoals de bodem van een kookpan, ontstaat er wervelstroom in de bodem van de kookpan. Deze wervelstroom wordt door de weerstand van de bodem omgezet in warmte. Bij inductie is het de bodem van de pan die onmiddellijk warm wordt en niet de kookplaat. Zonder pan wordt de kookplaat dus niet heet.

©obje 0bje

Het metaal waarop het ei ligt, wordt heet, de kookplaat zelf niet. 

Typen inductiekookplaten

Er zijn drie verschillende typen inductiekookplaten. Fase 1 is de kookplaat die het minst krachtig is en die je op een gewoon stopcontact kunt aansluiten. Een nadeel van dit type is dat de kracht afneemt als je meerdere kookzones tegelijk aanspreekt.

De meest gebruikte inductiekookplaat voor huishoudens is het type fase 2. Hiervoor moet de elektriciën meestal wel een andere aansluiting maken naar de meterkast. Type fase 3 is een bijzonder krachtige inductiekookplaat die je tegenwoordig steeds vaker in een gewoon huishouden ziet. Daarvoor heb je wel een driefasen-aansluiting nodig. 

INDUCTIE VERSUS KERAMISCH Wanneer een inductiekookplaat en een keramische kookplaat uitgeschakeld zijn, zie je nauwelijks verschil. Beide kookplaten bestaan uit een zwarte glasplaat. Bij een keramische kookplaat worden de kookzones wel heet. Deze zones hebben enkele minuten nodig om op te warmen. Een inductiekookplaat werkt met een magnetisch veld waarbij de kookzones niet heet worden, maar de pan zelf wel. Bovendien zet de inductiekookplaat de energie efficiënter in en daarom is deze veel energiezuiniger dan de keramische kookplaat. 

Voordelen van inductie

  • De verbranding van een gasfornuis benut slechts 60 procent van de opgewekte energie. Bij koken op inductie wordt 90 procent van de opgewekte energie benut. Inductie gaat dus efficiënter met de energie om. 

  • Wanneer er restjes op de kookplaat terechtkomen, branden die niet aan, want de warmte zit hem niet in de kookplaat, maar in de kookpan. Een inductiekookplaat is gemakkelijker in onderhoud, want hier heb je geen ingebrande troep nadat een pan overkookt.

  • Inductie is veiliger, want er is geen open vuur. Er is geen risico op een gaslek en het vet dat uit de pan spettert, kan evenmin ontbranden door de vlam. Bij inductie loop je bovendien minder risico om je te verbranden. Meestal bevat een inductiekookplaat zelfs een kinderbeveiliging. Wanneer je de pan van de inductiekookplaat haalt, wordt er geen energie meer gegenereerd. Je kunt je dus alleen nog verbranden aan de pan.

  • Een inductiekookplaat is flexibeler door een reeks interessante functies. Denk maar aan de boost-stand waarmee je heel snel water aan de kook brengt. Vaak kun je twee kookzones ook gebruiken als één grote zone, waarop je grote kookpannen kunt plaatsen. 

  • Inductie reageert snel op temperatuurwijzigingen. Brandt iets aan? Verlaag dan het vermogen en de pan zal gelijk minder heet worden.

  • Het vermogen van inductie is beter regelbaar dan bij een gasfornuis. Je kunt gerechten traag laten garen, wat bijna onmogelijk is op gas. 

  • De inductieplaat is makkelijker schoon te maken. De kookzones van een inductiekookplaat worden niet zo vies. Even een doekje eroverheen en klaar is Kees. Bij een gasfornuis is dat wel even anders 

  • Inductiekoken geeft de keuken een luxueuze strakke uitstraling. De kookplaten worden bediend door ingebouwde aanraaktoetsen (tactiele schakelaars). 

©Lazy_Bear - stock.adobe.com

En nu de nadelen…

  • Inductiekookplaten zijn duurder. Een kleine kookplaat van 60 cm met vier kookzones kost ongeveer 400 euro. Voor een grote kookplaat die voorzien is van de nieuwste snufjes kan de prijs oplopen tot 2500 euro en meer. Een gewoon gasfornuis met 4 gaspitten kost tussen 100 en 200 euro.

  • Je hebt pannen nodig met een gladde bodem die uit magnetisbaar materiaal bestaan. Je kunt dat eenvoudig testen. Neem een magneet en voel of die wordt aangetrokken door de bodem. Is je lievelingspan niet magnetiseerbaar, dan kun je een adapter gebruiken om die tussen de kookplaat en de pan te leggen. Zo’n accessoire kan de kooktijd wel vertragen. De pannensets van de afgelopen jaren zijn bijna allemaal geschikt voor inductie.

  • Vooral oude en goedkope inductiekookplaten kunnen een zoemend geluid maken dat afkomstig is van een kleine koelventilator.

  • Je moet je elektrische aansluiting laten nakijken. Vaak moet je een nieuwe kabel laten aanleggen naar de meterkast. Houd hiermee rekening bij de kostenberekening. Het inbouwmodel van de inductiekookplaat heeft een kookgroep van tweemaal 16 ampère met vijf draden nodig.

Zie voor meer informatie over het aansluiten van kookplaten ons artikel Elektrische kookplaat aansluiten? Zo doe je dat!

De finishing touch, de inductiebeschermer

De glazen bovenzijde van deze kookplaat kan tegen een stootje, maar krassen en kringen zijn nooit uitgesloten. Om dit te vermijden, kun je over de kookplaat een beschermer plaatsen wanneer je het fornuis niet gebruikt. Op die manier vrijwaar je de plaat van krassen en stof en vergroot je de werkruimte. Deze beschermer is 1,5 mm tot 2 mm dik en oprolbaar, zodat je hem tijdens het koken gemakkelijk kunt opbergen. Je vindt eindeloos veel prints: effen zwart, marmer, een skyline van je favoriete stad enzovoort … Bovendien kun je een beschermer laten maken van een eigen foto. Er zijn ook inductiebeschermers te koop van Italiaans leer die op maat worden gemaakt. 

©www.inductiebeschermer.nl

Je kunt de inductiebeschermer zelfs verkrijgen in Italiaans leer.  (foto: https://www.inductiebeschermer.nl)

Bescherm je inductieplaat met een decoratieve plaat

Zo blijft hij langer mooi

INDUCTIE EN GEZONDHEID Soms hoor je dat inductiekoken de werking van een pacemaker of een inplanteerbare defibrillator kan verstoren. De moderne pacemakers zijn goed beschermd en raken niet snel van slag. In de meeste gevallen zijn pacemakers bestand tegen de elektromagnetische straling die huishoudelijke apparaten opwekken, waaronder inductiekookplaten, maar sommige pacemakers zijn nu eenmaal gevoeliger voor verstoring. De Hartstichting) raadt aan om toch de cardioloog of pacemakertechnicus te raadplegen. De Hartstichting zegt dat voor mensen met een ICD (inplanteerbare defibrillator) inductiekookplaten bij normaal gebruik veilig zijn. De verhalen dat deze ongezond zouden zijn, omdat ze het immuunsysteem beïnvloeden, zijn niet onderbouwd door wetenschappelijk onderzoek. Je mag er dus vanuit gaan dat de inductiekookplaat je gezondheid niet beïnvloedt. 

Is inductie duurder of goedkoper dan gas?

Een gemiddeld huishouden verbruikt 40 kuub gas per jaar bij een gasprijs (januari 2024) van 1,47 per kuub. Dat geeft een totaal van 58,8 euro. Inductie zal 200 kWh aan stroom verbruiken. In januari 2024 kost dit gemiddeld 0,36 euro per kWh. Dit komt dus uit op een verbruik van 72 euro. Koken op gas is dus goedkoper, maar een verschil in verbruik van 14 euro per jaar vinden we verwaarloosbaar. Natuurlijk is er wel een behoorlijk verschil in aanschafprijs, waarbij je moet afwegen of de uitstraling en comfort voor jou de meerprijs waard zijn. 

Lees ook: De keramische kookplaat versus de inductiekookplaat: welke is zuiniger?

Meer doen om je gasverbruik te verminderen? Laat je adviseren door een vakman (m/v/x)!

Vraag een offerte aan voor warmtepompen:

▼ Volgende artikel
Inductie, keramisch of gas: welke pan past bij jouw kookplaat?
© Malkov Konstantin
Huis

Inductie, keramisch of gas: welke pan past bij jouw kookplaat?

Of je nu op gas, inductie of een keramische plaat kookt, het type kookplaat in je keuken bepaalt in grote mate welke pannen je kunt gebruiken. Daarbij draait het vooral om het materiaal van de pan. In dit artikel lees je wat je nodig hebt om zorgeloos en efficiënt te kunnen koken, wat er op jouw fornuis ook staat. Smakelijk alvast!

👨🏼‍🍳 In het kort:

• Gas, inductie of keramisch: zo werken deze kookplaten • Van koper tot roestvrijstaal: welke pan past bij welke kookplaat? • Onderhoudstips voor je kookplaat • Misvattingen ontkracht

Lees ook: Overstappen van gasfornuis naar inductieplaat: de voor- en nadelen

Hoe werkt jouw kookplaat eigenlijk?

Om te begrijpen welke pannen het best op jouw kookplaat werken, is het handig om eerst te weten hoe die kookplaten precies hun werk doen. Een gaskookplaat verwarmt je pan direct via een open vlam: simpel, doeltreffend en visueel controleerbaar. Bij inductie gebeurt dat heel anders: een spoel onder het kookoppervlak wekt een magnetisch veld op, waardoor alleen pannen met een magnetiseerbare bodem zelf warm worden. De plaat zelf blijft koel. Keramische kookplaten zitten daar qua techniek tussenin. Onder een glad glasoppervlak zit een elektrisch verwarmingselement dat de plaat en vervolgens de pan verwarmt.

Van koper tot RVS: welke pan werkt waarbij?

Pannen zijn er in allerlei materialen, en elk daarvan gedraagt zich anders op een kookplaat. Hieronder lees je wat je van de bekendste soorten kunt verwachten.

Roestvrijstaal (RVS)

RVS is een echte alleskunner. Deze pannen doen het goed op alle soorten kookplaten, zolang ze voor inductie wel een magnetische bodem hebben. RVS geleidt warmte iets minder goed dan bijvoorbeeld koper of gietijzer, maar met een goede, dikke bodem kun je er uitstekend mee uit de voeten, ook op inductie.

©tsarenko | Fototocam

Gietijzer

Gietijzeren pannen zijn zwaar, maar daar krijg je gelijkmatige warmteverdeling voor terug. Ze zijn prima geschikt voor gas en keramisch, en door hun magnetische eigenschappen ook voor inductie. Let wel op bij glas-keramische kookplaten: de wat ruwe of ongelijke bodem van gietijzer kan krassen veroorzaken en minder efficiënt verwarmen. Ook het onderhoud vraagt aandacht – afwassen doe je met warm water en keukenpapier, niet in de vaatwasser.

©kseyale

Check: geschikt voor inductie? Bij inductiekookplaten is het belangrijk dat de pan magnetisch is, anders zal deze niet werken. Dit kun je eenvoudig controleren door een magneet aan de onderkant van de pan te houden - als deze wordt aangetrokken, is de pan compatibel.

Lees ook: Zo kook je extra zuinig op een inductiekookplaat

Koper

Met koperen pannen kook je snel en nauwkeurig: koper geleidt warmte als de beste. Tegelijk zijn ze kwetsbaarder voor krassen en deuken, en ze vergen wat meer onderhoud om mooi te blijven. Niet geschikt voor de vaatwasser dus. Op gas en keramisch doen ze het prima, maar voor inductie heb je een speciale bodem nodig. Zonder die aanpassing werkt het simpelweg niet.

©fotofabrika

Aluminium

Aluminium is licht, betaalbaar en geleidt warmte goed. Het doet zijn werk uitstekend op gas en keramisch. Voor inductie moet aluminium speciaal bewerkt zijn – alleen dan werkt het magnetische veld. Aluminium krast en deukt snel, dus voorzichtigheid is geboden bij gebruik én schoonmaak.

Check: geschikt voor keramisch? Voor keramische kookplaten moet de bodem van de pan vlak en glad zijn om een goede warmteoverdracht te garanderen en krassen op de plaat te voorkomen.

Pannen met een dikke, goed geleidende bodem leveren doorgaans het beste resultaat, ongeacht het fornuis. Koper en gietijzer scoren hoog op warmteverdeling en -behoud, terwijl roestvrij staat en aluminium het juist moeten hebben van slimme combinaties en coatings. Denk bijvoorbeeld aan een antiaanbaklaag of een gelaagde bodem, die verschillende eigenschappen combineren voor betere prestaties.

Welke pan op welke kookplaat?

MateriaalGasInductieKeramisch
RVSJaJa*Ja
GietijzerJaJaJa
AluminiumJaNee**Ja
KoperJaNee**Ja

*= Mits voorzien van een ferromagnetische bodem ** = Alleen als ze een speciale inductie-geschikte bodem hebben

Nog even in het kort:

⚪ RVS pannen werken goed op alle kookplaten, maar kunnen door inductie sneller en gelijkmatiger verhit worden. ⚫ Gietijzer is minder geschikt voor inductie vanwege de oneffen bodem, maar werkt prima op gas en keramisch. 🟠 ⚪ Koper en aluminium geleiden goed, maar zijn gevoelig voor krassen en deuken.

Zo houd je je kookplaat en pannen in topvorm

Met een beetje aandacht gaan je kookplaat én pannen langer mee. Voor inductie is het cruciaal dat de bodem van je pan vlak en onbeschadigd is, anders kunnen er krassen op de plaat ontstaan. Keramische platen vragen om een zachte aanpak: gebruik geen schurende middelen of scherpe voorwerpen. Hardnekkige resten? Leg er wat vochtig keukenpapier op en laat het twintig minuten weken. Daarna kun je het vuil meestal met een nat doekje verwijderen. Voor echt aangekoekte plekken is een speciale keramische schraper een veilig alternatief.

Lees ook: Inductiekookplaat schoonmaken? Dit moet je wel doen en dit niet

©Maryna Pleshkun | zest_marina

Misverstanden de wereld uit: vier hardnekkige kookmythes

Er doen nogal wat verhalen de ronde over pannen en kookplaten. Tijd om de vier hardnekkigste misverstanden recht te zetten.

1. Overstappen betekent al je pannen vervangen

Niet per se. Veel pannen kun je gewoon blijven gebruiken, ook als je overstapt naar een andere kookplaat. Kijk goed naar het materiaal, de staat van de pan en of de bodem geschikt is voor je nieuwe kooktype. Je hoeft dus zeker niet halsoverkop een nieuwe pannenset te kopen.

2. Inductie is gevaarlijk

Sommige mensen maken zich zorgen over het magnetisme van inductieplaten. Dat is nergens voor nodig: het magnetische veld is zwak en werkt alleen als er een geschikte pan op staat. Voor de gebruiker is het volkomen veilig.

3. Keramische platen zijn breekbaar

Zolang je ze met zorg gebruikt en pannen met een gladde bodem kiest, gaan keramische kookplaten jarenlang mee zonder noemenswaardige schade. Het glas is stevig, maar vraagt wel om voorzichtig gebruik.

4. Elke pan werkt op elke kookplaat

Helaas, zo eenvoudig is het niet. Niet elk materiaal is compatibel met elk type kookplaat. De juiste pan kiezen begint bij weten wat voor kookplaat je hebt en wat voor bodem die pan nodig heeft.

Tot slot

Je weet nu waar je op moet letten als je een pan kiest voor jouw kookplaat. Niet ieder materiaal werkt overal even goed, maar met de juiste match zit je altijd goed. Tijd om de keuken in te duiken en je kookkunsten de vrije loop te laten. Veel plezier aan het fornuis!

▼ Volgende artikel
Bescherm je accounts met MFA
© Rsquare stock - stock.adobe.com
Huis

Bescherm je accounts met MFA

Nog dit jaar zal alleen een wachtwoord niet meer volstaan om je bij Google aan te melden. Google gaat namelijk MFA verplichten, waarbij je minstens twee factoren gebruikt. Hoe pak je dit aan, ook bij een paar andere aanbieders?

In dit artikel laten we zien hoe je multifactorauthenticatie (MFA) instelt bij onder andere Google:

  • Stel tweestapsverificatie (2FA) in via je Google account
  • Genereer en bewaar back-upcodes voor noodgevallen
  • Gebruik Google Authenticator of alternatieven voor TOTP-codes
  • Maak een toegangssleutel aan via Windows Hello
  • Voeg een fysieke beveiligingssleutel toe, zoals YubiKey

Lees ook: Je wachtwoord gelekt? Deze tools geven je meteen een seintje!

Veel mensen hergebruiken wachtwoorden voor meerdere diensten, wat natuurlijk erg onveilig is. Maar zelfs met unieke, sterke wachtwoorden, bijvoorbeeld via een wachtwoordmanager, blijven er risico’s bestaan. Wachtwoorden zijn namelijk vatbaar voor phishing, datalekken, keyloggers, malware, brute-force- en dictionary-aanvallen en menselijke onvoorzichtigheid.

Steeds meer diensten adviseren daarom extra verificatiemiddelen naast een wachtwoord. Dit heet 2FA (tweefactorauthenticatie/tweestapsverificatie) of breder MFA (multifactorauthenticatie). Hierbij zijn minstens twee verificatiefactoren vereist. Omdat MFA het flink veel moeilijker maakt onbevoegde toegang tot een account te krijgen, maakt Google dit verplicht voor alle gebruikers. Het zou ons niet verbazen als ook andere aanbieders dit voorbeeld gaan volgen.

Eerst bespreken we kort de belangrijkste MFA-factoren (en dat zijn er behoorlijk wat). Daarna tonen we hoe je ze instelt bij populaire diensten, weliswaar met een duidelijke focus op Google, aangezien dit het meest urgent lijkt.

Wachtwoorden zijn ook vatbaar voor datalekken.

MFA-factoren

Bij de klassieke MFA-aanpak, inclusief 2FA, voer je eerst je wachtwoord in en daarna een tweede factor, wat op verschillende manieren kan.

Bij Googlekan dit een Google-prompt zijn: je krijgt een pop-upmelding op een vertrouwd Android- of iOS-apparaat om de inlogpoging te bevestigen. Ook mogelijk is een tijdelijke TOTP-code (Time-based One-Time Password) die je invoert via een authenticator-app als Google Authenticator. Een andere optie is een sms of spraakoproep met een cijfercode.

Daarnaast kun je een digitale FIDO2-toegangssleutel (Fast IDentity Online) oftewel passkey gebruiken, opgeslagen op een apparaat zoals je smartphone of computer, en beschermd met biometrische verificatie zoals een vingerafdruk of gezichtsherkenning. Of je plugt een hardwarematige beveiligingssleutel, zoals een Yubikey, in een usb-poort of verbindt deze via NFC/bluetooth. De sleutel fungeert dan als toegangscode.

Soms kun je de tweede factor niet invoeren, bijvoorbeeld als je smartphone gestolen is of je deze bent vergeten. Daarom biedt onder meer Google unieke back-upcodes die je in noodgevallen kunt gebruiken. Sommige diensten, zoals Microsoft, laten ook e-mail toe als tweede factor, waarbij je een eenmalige code of bevestigingslink ontvangt.

De belangrijkste opties bij Googles 2FA.

Wachtwoordloos

MFA (2FA) verhoogt de veiligheid aanzienlijk, omdat een tweede factor nodig is, meestal gebaseerd op iets wat je hebt (zoals een vertrouwde telefoon, computer of hardware-sleutel) of iets wat je bent (biometrische verificatie). Dit maakt inloggen helaas wel complexer. Daarom ondersteunen steeds meer diensten een wachtwoordloze login, waarbij je direct inlogt met een tweede factor, zonder eerst een wachtwoord in te vullen.

Zo hoef je bij Google geen wachtwoord meer te gebruiken als je toegangssleutels hebt ingesteld. Ook Microsoft biedt dit aan via Windows Hello (of via Microsoft Authenticator zonder wachtwoord), net als Apple met Face ID of Touch ID op Apple ID-loginpagina’s.

Sommigen noemen inloggen met een toegangssleutel ‘client-side MFA’. Dit combineert namelijk twee factoren op het apparaat zelf: de digitale sleutel wordt lokaal opgeslagen (iets wat je hebt) en je moet biometrie of een pincode invoeren (iets wat je bent of weet). Beide factoren worden dus geheel lokaal verwerkt, zonder dat er een extra verificatiestap via sms of een aparte app nodig is, vandaar ‘client-side MFA’.

We hebben zojuist een digitale toegangssleutel voor Google aangemaakt.

Google

Stel dat je je nu alleen met een wachtwoord bij Google aanmeldt en een tweede factor wilt toevoegen (2FA). Meld je aan bij https://account.google.com, open Beveiliging en scrol naar Inloggen bij Google. Klik op Tweestapsverificatie staat uit en vervolgens op Tweestapsverificatie aanzetten.

Voeg eerst je mobiele telefoonnummer toe. Selecteer het juiste land, zoals Nederland of België, voer je nummer in en druk op Volgende. Google stuurt een verificatiecode, G- gevolgd door zes cijfers. Vul deze in, klik op Verifiëren en daarna op Gereed. Tweestapsverificatie is nu ingeschakeld en je ziet dat je telefoonnummer als tweede stap is toegevoegd.

Log je opnieuw in, dan ontvang je na het invullen van je wachtwoord automatisch een nieuwe verificatiecode. In het venster voor de code kun je een vinkje zetten bij Niet meer vragen op dit apparaat, zodat de tweede factor op dat apparaat niet meer nodig is. Doe dit alleen als je het apparaat vertrouwt en niemand anders er fysiek toegang toe heeft. Heb je dit aangevinkt, maar wil je dit weer ongedaan maken, open dan opnieuw Beveiliging, scrol tot bij Je apparaten en klik op Alle apparaten beheren. Selecteer het betreffende apparaat en kies Uitloggen (twee keer).

Onze eerste 2FA-factor: verificatiecodes op de telefoon.

Back-upcodes

In dit venster zie je ook de optie Andere manier proberen, maar dit is alleen nuttig als je al minstens één andere factor hebt toegevoegd. Open dus opnieuw Tweestapsverificatie voor een overzicht van de beschikbare tweede stappen. Je merkt dat standaard al twee factoren geactiveerd zijn: sms via Telefoonnummer en Google-prompt, op voorwaarde dat je een smartphone gebruikt en je Google-account daarop is ingesteld. Je kunt wel zelf extra factoren toevoegen. Laten we deze even doorlopen.

Laten we beginnen met de factor die je achter de hand kunt houden voor noodgevallen: back-upcodes. Klik op Back-upcodes opvragen en vervolgens op Back-upcodes genereren. Vul je wachtwoord in als daarom gevraagd wordt en klik opnieuw op Back-upcodes genereren. Druk de tien codes af of download ze als txt-bestand. Bewaar de codes veilig.

Je doet er goed aan meteen je back-upcodes op te vragen en veilig te bewaren.

Authenticator (TOTP)

Een andere populaire methode zijn codes of wachtwoorden die meestal na 30 seconden automatisch verlopen (Time-based One-Time Passwords). Voor zulke TOTP’s heb je een specifieke tool nodig. Dat kan een desktopapplicatie, browserextensie of een ondersteunde veiligheidssleutel zijn, maar de meesten kiezen voor een mobiele authenticator-app. Bekende apps zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator en Authy. We nemen Google Authenticator als voorbeeld, al is dat ook voor een Google-login geen vereiste.

Open de appstore op je iPhone of Android en installeer Google Authenticator. Ga op de Google-site bij Tweestapsverificatie naar Authenticator-app toevoegen en klik op Authenticator instellen. Open de app op je smartphone, tik op de plusknop, kies QR-code scannen en richt je camera op de QR-code op de site. Of kies Instelsleutel invoeren, klik op de site op Kun je de code niet scannen en vul handmatig de 32 tekens in. Druk op Volgende en vul de 6 codecijfers van het TOTP in dat inmiddels in de app te zien is en automatisch wordt vernieuwd. Bevestig met Verifiëren. Je kunt deze code voortaan ook gebruiken bij het inloggen.

Dit systeem werkt als volgt. Via de QR-code of instelsleutel geef je een geheime sleutel door aan de app, waarna deze op basis van de tijd een TOTP berekent. De website met de login doet hetzelfde en vergelijkt de TOTP’s. Zijn deze identiek, dan krijg je toegang. Internet is hiervoor niet nodig; een gesynchroniseerde klok volstaat.

Op basis van een geheime sleutel kan de authenticator-app een geldige TOTP berekenen.

Toegangssleutel

Een andere tweede factor is een toegangssleutel, een van de beste manieren om je tegen phishing en andere bedreigingen te beschermen. Klik op Toegangssleutels en beveiligingssleutel. We gaan ervan uit dat je op een computer met Windows 11 werkt en dat Windows Hello actief is. Activeer dit eventueel via Instellingen, Accounts en Aanmeldingsopties, met Gezichtsherkenning, Vingerafdruk of Pincode (Windows Hello).

Je krijgt normaliter meteen de optie Toegangssleutel maken. Na bevestiging via Windows Hello en een klik op Klaar zie je dat je toegangssleutel is toegevoegd. Voortaan kun je via Windows Hello verifiëren dat jij bij Google inlogt. Klik gerust eens op Nu proberen. Je hoeft zelfs je wachtwoord niet meer in te vullen, omdat dit werkt als client-side MFA (zie tekstkader ‘Wachtwoordloos’).

Je kunt trouwens ook op andere apparaten een toegangssleutel aanmaken, bijvoorbeeld op macOS vanaf Ventura, ChromeOS vanaf versie 109, iOS vanaf 18, Android vanaf 9 of op een ondersteunde veiligheidssleutel.

Wil je bijvoorbeeld je Android-apparaat als toegangssleutel op je Windows-pc instellen, klik dan op Toegangssleutel maken en kies Ander apparaat gebruiken. Staat je apparaat er niet tussen, selecteer dan iPhone-, iPad- of Android-apparaat en druk op Volgende. Scan de QR-code met je Android, tik op Toegangscode gebruiken en als alles goed gaat worden de apparaten gekoppeld en kun je je voortaan ook hiermee aanmelden.

Een toegangssleutel met behulp van Windows Hello.

Beveiligingssleutel

Tot slot kun je bij Google ook een fysieke beveiligingssleutel gebruiken als tweede factor. Plug een geschikte sleutel in met ondersteuning voor FIDO2 of eventueel het oudere FIDO U2F. Bekende modellen zijn YubiKey en SoloKey. Afhankelijk van het model werken ze via usb, NFC of bluetooth, met prijzen tussen circa 35 en 80 euro.

Open daarna opnieuw Toegangssleutels en beveiligingssleutels, kies Toegangssleutel maken en Ander apparaat gebruiken. Selecteer Beveiligingssleutel, druk op Volgende en op OK (twee keer). Vul een pincode in bij Nieuwe pincode voor beveiligingssleutel (twee keer) en bevestig met OK. Raak de sleutel aan en voltooi met OK en Klaar. Je sleutel is nu toegevoegd, zodat je hiermee kunt aanmelden bij Google.

Op vergelijkbare manier kun je ook vanaf je smartphone een beveiligingssleutel via NFC toevoegen, zoals de Yubikey 5 NFC. Kies dan Ander apparaat, NFC-beveiligingssleutel en houd de sleutel plat tegen de achterkant van je toestel. Ook deze wordt als tweede factor toegevoegd.

Wat hoger James Bond-gehalte: aanmelding met een heuse beveiligingssleutel.

Geavanceerde beveiliging

Zelfs als je meerdere factoren toevoegt aan de tweestapsverificatie, zal Google standaard maar één extra factor vragen na je wachtwoord (of enkel een toegangssleutel als je wachtwoordloos werkt). De andere factoren dienen als alternatief of back-up wanneer een methode niet beschikbaar is. Je kunt dus geen drie of meer factoren tegelijk verplichten.

Via https://landing.google.com/advancedprotection kun je Google wel verplichten om een fysieke beveiligingssleutel te gebruiken en zwakkere methoden uit te sluiten. Klik op Aan de slag en daarna op Schrijf je in voor Geavanceerde beveiliging, en bevestig met Gereed. Je kunt later altijd kiezen voor Uitschrijven bij Geavanceerde beveiliging.

Je kunt Google forceren om je altijd om je beveiligingssleutel te vragen.

Microsoft

We hebben het tot nu toe alleen over Google gehad, maar ook veel andere diensten ondersteunen 2FA of MFA. Een overzicht van zulke diensten vind je op sites als www.2fa.directory. Als voorbeeld nemen we nog diensten van een paar bekende bedrijven: Microsoft en Meta (Facebook en Instagram).

Voor Microsoft meld je je aan op https://account.microsoft.com. Open de rubriek Beveiliging en klik op Beheren hoe ik me aanmeld. Klik rechtsboven op Beheren om tweestapsverificatie in te schakelen. Druk op Volgende en kies je tweede factor: een authenticatie-app, alternatief e-mailadres of telefoonnummer. We gaan uit van de veiligste optie: een authenticator-app. Klik op Nu downloaden en daarna op Volgende. Open je authenticator-app en scan de QR-code om het TOTP toe te voegen. Bevestig met Gereed en ververs de webpagina. Tweestapsverificatie is nu actief.

Klik nu op Een methode voor aanmelden of verifiëren kiezen om extra stappen toe te voegen, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk, pincode, beveiligingssleutel, app, code via e-mail of sms. Volg telkens de instructies.

Ook Microsoft laat je uit diverse tweede-factoren kiezen.

Meta

Het zal je niet verbazen dat ook bijna alle sociale media 2FA ondersteunen, waaronder Facebook en Instagram. Meld je aan bij het Meta-accountcentrum en open de rubriek Wachtwoord en beveiliging. Klik op Tweestapsverificatie en kies het account bij Facebook of Instagram, waarvoor je dit wilt instellen. We nemen hier Instagram als voorbeeld.

Standaard zie je twee opties: Verificatieapp (authenticator) en Sms-bericht. De aanbevolen methode is de verificatie-app. Selecteer deze en klik op Volgende. Je ziet nu een QR-code en de bijbehorende veiligheidscode. Scan de QR-code met je authenticator-app of voer de code handmatig in. Het TOTP wordt toegevoegd. Klik op Volgende en vul het actuele TOTP in. Je krijgt een bevestiging dat tweestapsverificatie actief is. Je kunt nu ook je lijst met back-upcodes bekijken en downloaden. Rond af met Klaar.

Eventueel kun je nog een extra tweede factor toevoegen, zoals een beveiligingssleutel.

Bijna alle socialmediaplatformen ondersteunen 2FA, waaronder de diensten van Meta.

Watch on YouTube