Als we de advertenties mogen geloven, bespaar je al gauw honderden euro’s met slimme thermostaten, slimme verlichting en andere slimme apparaten. Maar die apparaten zijn duur en ze verbruiken zelf ook stroom. Hoe slim is dat eigenlijk?

Het omlaag brengen van het energieverbruik is een populair onderwerp. Dat heeft niet alleen te maken met de stijgende energieprijzen. Het is ook beter voor het milieu. Door minder energie te verbruiken gaat de uitstoot van broeikasgassen omlaag, waardoor de aarde minder opwarmt. In de Klimaatwet staat dat de Nederlandse CO2-uitstoot in 2030 met 49 procent omlaag moet. In 2050 ligt dat percentage zelfs op 95 procent. Forse cijfers, er is dus werk aan de winkel!

Spectaculair

In advertenties spelen bedrijven in op de vraag naar lager energieverbruik. Ze beloven met eenvoudige oplossingen een flink lagere energierekening. Op internet spreekt energiemaatschappij Essent zelfs over ‘spectaculaire besparingen op de gaskosten’ als er een slimme thermostaat wordt geïnstalleerd. Is de werkelijkheid ook zo rooskleurig? Dit hangt sterk af van het gedrag van de gebruiker. Hieronder zetten we enkele populaire mogelijkheden op een rij.

Slimme thermostaat

Er zijn veel slimme thermostaten op de markt. Ze beloven een lagere gasrekening en meer comfort. De thermostaten houden onder meer in de gaten of er mensen thuis zijn. Is er niemand thuis? Dan gaat de verwarming uit. In Nederland is Toon populair. De thermostaat wordt door energiemaatschappij Eneco op de markt gebracht. Het is een gebruiksvriendelijk systeem waarmee meer kan dan alleen de verwarming uitzetten. Zo kun je er ook Hue-lampen mee bedienen, rookmelders verbinden, slimme stekkers aansturen en een beveiligingssysteem aansluiten. Zelfs het bekijken van de opbrengsten van zonnepanelen behoort tot de mogelijkheden.

Bewustwording

Radiatorknoppen

Nadeel van een centrale thermostaat is dat hij op een centrale plek in huis hangt en alle radiatoren tegelijk aanstuurt. Het is niet mogelijk om per ruimte de temperatuur te regelen. Onder meer Tado, Honeywell en Netatmo pakken dit anders aan. Ze beschikken niet alleen over een centrale thermostaat, maar ook over optionele radiatorknoppen. Die laatsten regelen in iedere ruimte apart de temperatuur waardoor je flink kunt besparen.

Tado

Deze Duitse fabrikant maakt zowel slimme thermostaten als slimme radiatorknoppen. Met het systeem kun je ook de airconditioning bedienen. De thermostaat kost zo’n 200 euro, een (aanvullende) radiatorknop 80 euro. Wie het hele huis hiermee wil voorzien, kan dus een flinke investering verwachten. Via de Tado-app haal je het maximale uit het systeem. Denk aan het programmeren van de temperatuur overdag en ’s avonds. De thermostaat en radiatorknoppen zelf laten je alleen de temperatuur wijzigen. Tado kun je koppelen aan Apple HomeKit, Amazon Alexa en Google Home.

©PXimport

Honeywell

Onder de noemer Evohome brengt deze Amerikaanse fabrikant een uitgebreid systeem op de markt voor het regelen van verwarming. Honeywell levert een thermostaat, radiatorknoppen en zelfs een vloerverwarmingsregelaar. De thermostaat kost 265 euro. De knoppen per stuk zo’n 74 euro. De app van Honeywell is minder uitgebreid dan die van Tado. Bij Honeywell regel je meer via de centrale thermostaat die over een uitgebreid aanraakscherm beschikt.

©PXimport

Netatmo

Netatmo heeft een systeem dat vergelijkbaar is met Tado. Je bedient de verwarming voornamelijk via de app. Op de thermostaat en radiatorknop kun je slechts de temperatuur wijzigen. De slimme thermostaat van Netatmo kost 180 euro. Voor losse radiatorkranen betaal je 80 euro. Netatmo is geschikt voor Apple HomeKit. Het Franse bedrijf brengt meer slimme apparaten op de markt zoals een weerstation, rookmelder en beveiligingscamera. De producten werken onderling samen. Het merk is dus een goede keuze voor wie ambitieuze plannen heeft om zijn huis ‘slim’ te maken

©PXimport

Wat levert het op?

Fabrikanten van slimme thermostaten beloven forse besparingen. Tado beweert dat je 31 procent minder kwijt bent aan verwarmingskosten. Honeywell wil daar klaarblijkelijk overheen en belooft een besparing van 37 procent. Helaas zijn die claims niet te controleren. Milieu Centraal heeft wel een voorzichtige schatting voor een gemiddeld huis. Als de bewoners eerder niet bewust zuinig verwarmden kan een besparing van 22 procent worden gerealiseerd. Als er al wel zuinig werd omgegaan met de verwarming of het huis goed geïsoleerd is, dan zal de besparing zeer klein zijn.

Een rekenvoorbeeld. Een gemiddeld gezin verbruikt 1470 m3 gas per jaar, waarvan driekwart voor verwarming. Dat komt neer op zo’n 800 euro. Een besparing van 22 procent levert dus jaarlijks ongeveer 175 euro op. In dit geval kun je de investering in slimme thermostaat en radiatorknoppen dus binnen vier jaar terugverdienen.

Bedenk dat veel mensen een slimme thermostaat vooral voor het comfort kopen. Zo kun je bij veel systemen instellen dat de verwarming alvast aangaat als je bijna thuiskomt. Zo kom je thuis in een behaaglijk warm huis.

Slimme meter

Alle Nederlandse huishoudens krijgen een slimme meter (tenzij je dit weigert). Deze energiemeter helpt bij het verkrijgen van inzicht in het verbruik. Veel energiemaatschappijen sturen maandelijks een overzicht toe.

Sneller inzicht wil krijgen in het verbruik kan ook. Er zijn hiervoor twee mogelijkheden. Je kunt allereerst een derde partij toestemming geven om de meter uit te lezen. Dat kan onder meer op SlimmemeterPortal.nl en Energiemanager Online. Deze sites tonen het verbruik in overzichtelijke grafieken. Nadeel is dat de gegevens met een vertraging van 24 uur worden getoond. Bovendien geef je zo’n bedrijf toegang tot persoonlijke energiegegevens.

Een geschikt alternatief is een apparaatje dat je via de P1-aansluiting koppelt aan de slimme meter. Dit apparaat geeft realtime inzicht in het verbruik. Een voorbeeld is BeeClear. Deze ‘energiemanager’ hang je in de meterkast en slaat verbruiksgegevens lokaal op. Je krijgt toegang tot de informatie via de browser. Hierdoor krijg je inzicht in het verbruik en dat is leerzaam, maar de investering is vrij hoog. BeeClear kost 99 euro. Je kunt als goedkoper alternatief ook een Raspberry Pi met een geschikte kabel aansluiten op je slimme meter. Je leest er hier meer over.

©PXimport

Energiemeters

Bovengenoemde mogelijkheden tonen wat het totaalverbruik is in een huishouden. Maar hoeveel verbruiken individuele apparaten? Daarvoor kun je een energiemeter aanschaffen. Het gaat om een tussenstekker die je tussen het apparaat en het stopcontact stopt.

Eenvoudige energiemeters beschikken over een lcd-scherm waarop het verbruik direct verschijnt. Handig om eenmalig een meting uit te voeren. Er zijn ook meters waarmee je over langere tijd een meting kunt uitvoeren. Ze geven via bluetooth of Z-Wave (een draadloze standaard voor slimme apparaten in huis) verbruiksgegevens door aan een app. Onder meer Voltcraft brengt dergelijke ‘energiekostenmeters’ op de markt voor een prijs van 35 euro per stuk. Wie zijn hele huis ermee wil volhangen is dus een flink bedrag kwijt. Beter is het om je te beperken tot de stopcontacten waar echte stroomvreters aan hangen. Met sommige energiemeters kun je apparaten ook aan- of uitzetten. Een voorbeeld is de Fibaro Wall Plug. Deze tussenstekker beschikt over rode en groene verlichting om aan te geven hoe hoog het verbruik is en kan via een app worden in- of uitgeschakeld.

©PXimport

Opladers

Slimme led-verlichting

Door te kiezen voor zuinige verlichting kan de stroomrekening flink omlaag. Kies minimaal spaarlampen, led-verlichting is natuurlijk nog beter. Ook hier speelt gedrag een rol bij het terugdringen van energieverbruik. Door altijd het licht uit te doen als je een ruimte verlaat, kun je de stroomrekening verder verlagen.

In de winkel kom je diverse slimme verlichtingssystemen tegen waarvan Philips Hue waarschijnlijk de bekendste is. Je kunt de verlichting bedienen via een app. Voordeel is dat je op afstand de lampen uit kunt zetten. Zelfs op vakantie kun je de verlichting thuis bedienen. Zo kun je potentiële inbrekers op een dwaalspoor zetten. Je kunt ook een schema aanmaken dat bepaalt wanneer lichten aangaan. Slimme verlichting is niet zuiniger dan ‘domme’ led-lampen. Integendeel: doordat er extra elektronica nodig is om de lampen draadloos aan te sturen, ligt het verbruik wat hoger.

Bij het kiezen van led-verlichting is het belangrijk om te letten op de lichtsterkte. Een erg felle lamp is hinderlijk, maar verbruikt ook onnodig veel energie. Met een dimbare lamp kun je precies regelen hoe fel de lamp schijnt. Je zou zeggen dat hierdoor ook het energieverbruik omlaag gaat. Bij gloei- en halogeenlampen is dat maar nauwelijks het geval. Het verbruik daalt met hooguit 25 procent in de laagste stand. Bij dimbare led- en spaarlampen gaat het verbruik wel evenredig omlaag met de dimstand.

©PXimport

Gloeilamp: bestaat die nog?

Besparen met led?

Hoeveel bespaar je dankzij led-verlichting? Een simpel rekensommetje maakt dit duidelijk. In een huiskamer staan vijf lampen met daarin ouderwetse gloeilampen van 25 watt. Ze staan dagelijks drie uur aan. Dat zorgt voor een verbruik van 3 x 25 = 75 Wh of 0,075 kWh per lamp. De vijf lampen gezamenlijk verbruiken dus 0,375 kWh per dag. Consumenten betalen gemiddeld zo’n 23 cent per kWh, waardoor we uitkomen op deze berekening:

0,375 kWh x 0,23 €/kWh x 365 dagen = € 31,48 per jaar

We vervangen de 25 watt lampen door led-lampen die 4 watt per stuk verbruiken. Zo kom je op een verbruik van 12 Wh of 0,012 kWh per lamp. De vijf lampen verbruiken gezamenlijk 0,06 kWh per dag. Nu kom je dus op:

0,06 kWh x 0,23 €/kWh x 365 dagen = € 5,04 per jaar

Led-lampen zijn wat duurder in de aanschaf, al zijn de prijzen de laatste jaren gekelderd. Een led-lamp kost nu zo’n 4 euro, terwijl de gloeilamp 3 euro moet opbrengen. De gloeilamp gaat slechts 1000 branduren mee, terwijl de led-lamp het minimaal 20.000 uren doet. In bovenstaande voorbeeld zouden de gloeilampen jaarlijks vervangen moeten worden, terwijl de led-verlichting 18 jaar meegaat. Tel uit je winst!

Stand-bykillers

Een bekend probleem is sluipverbruik. Apparaten blijven energie verbruiken als ze in de stand-bystand staan. Volgens Milieu Centraal kost sluipverbruik huishoudens jaarlijks 450 kWh. Dat komt neer op een bedrag van zo’n 100 euro.

Een oplossing is de zogeheten stand-bykiller dat je bijvoorbeeld kunt gebruiken in combinatie met een televisie. De stand-bykiller wordt tussen het stopcontact en de televisie gezet. Dankzij een infraroodontvanger reageert de stand-bykiller op de afstandsbediening van de tv. Een druk op de uitknop van de afstandsbediening schakelt de stroom af. Om de tv weer aan te zetten druk je op de aanknop van de afstandsbediening, waardoor de stand-bykiller de stroom weer inschakelt. Druk nog een keer op de aanknop om de tv weer aan te zetten.

Het is belangrijk om te bedenken dat een stand-bykiller zelf ook stroom verbruikt. Een exemplaar van het merk Go Green verbruikt 0,25 watt. Dat lijkt weinig, maar door strenge EU-regels verbruiken televisies in stand-by ook nog nauwelijks energie. Bij nieuwe televisies blijft het sluipverbruik beperkt tot zo’n 0,3 watt. In dat geval is een stand-bykiller niet de moeite waard. Als er nog een oude televisie, dvd-speler of videorecorder in huis aanwezig is met een hoog sluipverbruik kan een stand-bykiller wel de moeite waard zijn.

Een low-tech alternatief voor de stand-bykiller is een stekkerdoos met aan/uitknop. Door de stekkerdoos uit te schakelen gaan alle aangesloten apparaten uit. Ook een tijdschakelaar is een optie. Hiermee kun je regelen dat een apparaat automatisch van de stroom gaat als je het niet gebruikt, bijvoorbeeld ’s nachts. Zoek vooraf wel uit hoeveel elektriciteit de (digitale) tijdschakelaar zelf verbruikt.

©PXimport

Pas op voor deze sluipverbruikers

©PXimport

Zonnepanelen

Om de energierekening verder omlaag te krijgen, kun je zonnepanelen overwegen. De investering vooraf is hoog, maar de terugverdientijd is de laatste jaren omlaag gegaan. Door betere technologie en stijgende energieprijzen heb je de kosten er na zo’n zeven jaar uit. Zonnepanelen werken goed samen met een slimme meter. Het geeft je een nauwkeurig inzicht in de opgewekte stroom. De meeste zonnepanelen worden inmiddels ook op internet aangesloten, waardoor je realtime inzicht met een app krijgt. Wordt er meer energie opgewekt dan dat het huis verbruikt? Dan lever je energie terug aan de energiemaatschappij en dat levert geld op. Voor de thermostaat Toon is een uitbreiding beschikbaar (kosten: 100 euro) waarmee je de opbrengst in de gaten kunt houden op het scherm.

Stekker erin laten AUB!

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een krachtig geluidssysteem voor een memorabele feestavond? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Sonos Five

De Five is momenteel de krachtigste speaker van Sonos. In de behuizing van 36,4 × 20,3 × 15,4 centimeter sturen zes versterkers drie tweeters en evenzoveel midwoofers aan. Het resultaat is een kamervullend geluid waarbij je het volumeniveau desgewenst flink opschroeft. Twee tweeters zijn ietwat naar buiten gericht waardoor er een breed geluidsveld ontstaat. Als je de Sonos-app op een iPhone installeert, stemt de Five zijn geluidsinstellingen af op de akoestische eigenschappen van de kamer. Als alternatief pas je diverse equalizeropties handmatig aan (ook voor Android).

Je verbindt deze actieve luidspreker via wifi óf een kabel met jouw thuisnetwerk. Bepaal vervolgens met je smartphone welke muziek je wilt horen. Via de analoge 3,5mm-ingang kun je eventueel ook een extern audioapparaat aansluiten, zoals een cd- of platenspeler. Fijn is dat de Five met andere Sonos-speakers kan samenwerken. Je bepaalt dan in de mobiele app welke muziek je in welke ruimte(s) wilt horen. Je kunt deze veelzijdige luidspreker zowel verticaal als horizontaal plaatsen. In laatstgenoemde positie luister je naar stereogeluid. De Five is te koop in een zwarte en witte behuizing.

JBL Partybox Stage 320

Zoek je een energiek audiosysteem dat je op elke locatie kunt gebruiken? Voor dit doeleinde is de JBL Partybox Stage 320 bij uitstek geschikt. Rijd deze mobiele krachtpatser van 16,5 kilo met behulp van de telescopische handgreep naar de gewenste locatie en bouw ter plekke een feestje. De geïntegreerde accu is volgens de fabrikant goed voor een maximale speelduur van achttien uur. Verder draagt de ingebouwde verlichting met felle stroboscooplampen 's avonds bij aan een gezellige sfeer. Je kiest in de JBL PartyBox-app de gewenste feestverlichting.

Gebruik de Partybox Stage 320 gerust voor huis- en tuinfeesten, want de twee grote woofers en gevoelige tweeters hebben een behoorlijk bereik. De behuizing voldoet aan de eisen van de IPx4-norm, zodat je het apparaat tijdens een lichte regenbui niet meteen naar binnen hoeft te halen. Het overzichtelijke bedieningspaneel aan de bovenzijde spreekt voor zich. Draai aan de knoppen om het volume, het basniveau en de hoge tonen te reguleren. Tot slot kun je voor leuke karaokeavonden ook nog twee microfoons of een gitaar aansluiten. Deze grote partyspeaker is verkrijgbaar in een zwarte en witte uitvoering. Lees hier enkele reviews van Kieskeurig.nl-bezoekers.

JBL Partybox Ultimate

Kan het jou niet luid genoeg, dan valt de JBL Partybox Ultimate zonder twijfel bij je in de smaak. Met een hoog vermogen van 1100 watt vult deze forse partyspeaker een grote woonkamer, klein zaaltje of tuin moeiteloos met levendige klanken. De twee aanwezige tweeters, middentoners en subwoofers produceren gezamenlijk een vol geluid. Zoek wel een locatie met nabijgelegen netstroom, want in tegenstelling tot de hierboven besproken Partybox Stage 320 heeft dit exemplaar geen oplaadbare accu.

Via het geïntegreerde handvat en de wieltjes kun je de Partybox Ultimate relatief eenvoudig verplaatsen. Houd wel rekening met een grote behuizing van 45,5 × 105 × 44 centimeter en het nogal hoge gewicht van bijna veertig kilo. Muziek streamen doe je via wifi of bluetooth. Achter een klepje aan de achterzijde van de IPx4-gecertificeerde behuizing vind je een usb-poort, analoge 3,5mm-audioingang en twee microfoonaansluitingen. In plaats van een microfoon kun je trouwens ook een gitaar inpluggen. Een leuk extraatje is de ingebouwde feestverlichting. Die reageert op de beat van de muziek.

Lees ook: Oliebollen in de airfryer: ja of nee?

Sony ULT Tower 10

Met de Sony ULT Tower 10 organiseer je een gezellige karaokeavond. Er is namelijk een draadloze microfoon inbegrepen, zodat je meteen jouw zangkunsten kunt laten horen. In plaats van een microfoon kun je ook een gitaar aansluiten. Uiteraard gebruik je deze feestspeaker net zo goed voor het afspelen van muziek. Plaats de indrukwekkende behuizing van 41,8 × 1106 × 42,8 centimeter bij voorkeur in het midden van de kamer of tuin. Vier tweeters, een middentoner en twee woofers realiseren samen een 360 graden-geluid, waardoor alle feestgangers rondom de klankkast lekkere deuntjes horen.

De ULT Tower 10 heeft bovenop een uitgebreid bedieningspaneel. Bepaal daarmee onder meer vanaf welke audiobron je muziek wilt afspelen, zoals bluetooth, usb, s/pdif (optisch) of de analoge ingang. Daarnaast wijzig je het volumeniveau en voer je optioneel via de Ult-knop het basniveau verder op. Je kunt ook de kleuren van de geïntegreerde feestverlichting aanpassen. Installeer voor extra geluids- en lichtopties de Sony Music Center- en Fiestable-app op een smartphone.

Marshall Woburn III

Wil je een krachtige speaker met een chic design kopen, dan is de Marshall Woburn III een goede keuze. In de behuizing van 40 × 31,7 × 20,3 centimeter bevinden zich twee tweeters, twee middentoners en een woofer. De tweeters zijn naar buiten gericht, waardoor er volgens het markante audiomerk een brede soundstage ontstaat. Bovenop vind je een klassiek vormgegeven bedieningspaneel. Draai aan de knoppen om het volume, de lage tonen en het basniveau te wijzigen.

Je kunt een smartphone koppelen en vervolgens je favoriete (Spotify-)afspeellijsten streamen. Dat werkt via bluetooth. In tegenstelling tot veel andere actieve luidsprekers heeft de Woburn III een HDMI-poort. Sluit daarop een smart-tv aan en luister via de speaker naar helder tv-geluid. Daarnaast bevat de achterzijde ook nog analoge tulpingangen. Hierop kun je bijvoorbeeld een draaitafel, cd-speler of andere audiobron aansluiten. De Woburn III is in twee kleuren verkrijgbaar, namelijk zwart en crème.

Zeg oudejaarsavond en je zegt oliebollen. Heerlijk, met een knapperig korstje, lekker zacht van binnen en een laagje poedersuiker. Kun je oliebollen bakken in je airfryer? En wat is de beste manier om je airfryer te gebruiken voor een lekkere warme oliebol? Je leest het in dit artikel.

Lees ook: Dit zijn de 8 meest gemaakte airfryer-fouten (en zo vermijd je ze)

Oliebollen bakken in de airfryer

Om maar meteen met het slechte nieuws in huis te vallen: je kunt geen oliebollen bakken in je airfryer. Zoals je weet, gebruik je in de airfryer een bakmandje waarin je gerechten grilt of bakt. Oliebollen maak je met een lopend beslag dat je in hete olie frituurt. Door de hete olie stolt de buitenkant en krijg je van die lekkere crispy uitsteeksels aan je huisgemaakte oliebol. In een airfryer zou je beslag alle kanten op lopen en eindig je met een vormloos, ongaar baksel. Niet proberen dus!

Airbollen dan maar?

Op internet circuleren er recepten voor een soort alternatieve oliebol uit de airfryer: de airbol. Dat klinkt veelbelovend, als een soort luchtige oliebol met veel minder vet dan de traditionele bol. In de praktijk pakt dat wat anders uit: als je het recept volgt, bak je een soort massieve rozijnenbroodjes. Best lekker, maar niet als vervanger voor oliebollen.

©Sara Winter

Oliebollen opwarmen in je airfryer

Oliebollen die je zelf hebt gebakken of gehaald in de super of bij de kraam zijn warm natuurlijk het lekkerst. Warmde je ze tot nu toe altijd op in de magnetron? Niet doen! Om je oliebol weer warm en krokant te krijgen, komt je airfryer dan wél weer goed van pas. Verwarm je airfryer voor op 160 graden. Zit er op jouw airfryer geen opwarmprogramma, stel hem dan in op 4 minuten op 160 graden. Daarna doe je de bollen erin en warm je ze in 3 tot 4 minuten op. Test het even goed uit met de eerste oliebol – als je ze te kort opwarmt, blijft de binnenkant koud.

Opwarmen van bijvoorbeeld appelflappen en berlinerbollen gaat natuurlijk ook prima in de airfryer. Het belangrijkst is om je machine niet te heet in te stellen (om uitdrogen te voorkomen) en om de snacks niet te kort te laten bakken.

Lees ook: Van frituren tot grillen en bakken: zo veelzijdig is de airfryer

Oliebollen over?

Op 1 januari kun je misschien geen oliebol meer zien, maar als je er toch nog een paar overhebt is het zonde ze weg te gooien. Maak er eens wentelteefjes van voor bij de brunch (of tegen de kater):

Klop 2 eieren los met 250 ml melk en strooi er naar smaak wat kaneel en/of suiker over. Snijd je oliebollen in plakken van een centimeter dik. Haal ze door het ei-mengsel en bak de plakjes met een klontje boter in de koekenpan goudbruin.