Zonder muis computeren doe je zo
Werk je achter je pc met een toetsenbord en muis? Of gebruik je de touchpad van een laptop? Prima natuurlijk, maar problematisch als je muis het ineens laat afweten, of (vervelender nog) als je problemen met je hand, pols of arm ervaart. Dan is het goed om te weten dat je nagenoeg alles op je computer ook zonder muis kunt doen! Hoe? Dat laten wij je zien.
1 Muis of toetsenbord?
In deze workshop gaan we zo veel mogelijk met het toetsenbord doen. Niet alles gaat altijd sneller met het toetsenbord, sommige functies zitten diep in menu’s verborgen en kennen geen snelle toetscombinatie. In principe is vrijwel alles bereikbaar via het toetsenbord, maar soms moet je hiervoor zo’n omweg nemen dat de muis toch sneller is. Oh, en kijk eens goed naar je toetsenbord: op sommige toetsenborden zit ergens een knop om het rechtermuisknopmenu op te roepen (onder een fn-functie of rechts naast de Spatiebalk).
©PXimport
2 Word starten
Onze missie in dit artikel is het maken van een Word-document, dit opslaan in een map en dit document vervolgens samen met wat afbeeldingen (die we al gemaakt hebben) comprimeren in een zip-bestand. Dit zip-bestand willen we vervolgens naar iemand mailen, waarna onze taak erop zit en we de computer afsluiten.
Je kunt natuurlijk veel meer op je pc, maar deze taak omvat zoveel verschillende dingen, dat hij representatief is voor veel taken die de gemiddelde gebruiker zou willen uitvoeren. We beginnen met het starten van Word. Je doet dit door op de Windows-toets te drukken, en dan in het startmenu Word te typen. Als het goed is staat Word nu al automatisch geselecteerd, waarna je direct op Enter kunt drukken om het programma te starten. Worden er meer opties getoond, dan kun je met de pijltoetsen naar het pictogram van Word navigeren.
©PXimport
3 Nieuw document
Nu Word gestart is, kunnen we een nieuw document maken. Het kan zijn dat er direct een leeg document in beeld staat, we willen natuurlijk laten zien dat elke optie te bereiken is via het toetsenbord. Een nieuw document maak je door de toetscombinatie Ctrl+N in te drukken. Wanneer je meerdere documenten open hebt, dan wil je waarschijnlijk tussen deze documenten kunnen schakelen. Dat doe je op dezelfde manier als waarop je tussen programmavensters schakelt, namelijk met de toetscombinatie Alt+Tab. Je kunt overigens alle onderdelen van het lint eenvoudig activeren met behulp van je toetsenbord. Druk maar eens op Alt, dan zie je cijfers en letters verschijnen bij de verschillende onderdelen van het lint. Met zo’n cijfer of letter in ga je direct naar de juiste plek toe.
©PXimport
4 Selecteren en meer
Tekst typen in Word zal je wel lukken. Problematischer wordt het misschien als je stukken tekst wilt selecteren om daar iets mee te doen. Misschien ken je de toetscombinatie Ctrl+A al, daarmee selecteer je alle tekst in een document. Sta je aan het eind van een zin en druk je op Ctrl+Shift+PijltjeOmhoog, dan selecteer je de gehele paragraaf. Met Ctrl+Shift+PijltjeLinks selecteer je het woord aan de linkerkant van de cursor (en met de pijl naar rechts natuurlijk aan de rechterkant). De combinatie Shift+Home selecteert het stuk van de cursor tot het begin van de regel. Shift+End selecteert juist tot het eind van de regel. Met Ctrl+Shift+Home selecteer je alles van de cursor tot het begin van het document, en met Ctrl+Shift+End dus tot het eind van het document. Houd je alleen de Shift-toets ingedrukt, dan kun je tekst selecteren op letterniveau. Om tekst te kopiëren of knippen en elders te plakken, gebruik je uiteraard respectievelijk de beroemde toetscombinatie Ctrl+C of Ctrl+X, en daarna Ctrl+V.
©PXimport
5 Opmaak
Opmaak aan je document toevoegen met toetscombinaties is vrij eenvoudig. Om een tekst dikgedrukt te maken, gebruik je Ctrl+B (de b van bold). Je kunt dit doen wanneer je een stuk tekst hebt geselecteerd, of je kunt bold activeren en vervolgens tekst typen. Met dezelfde toetscombinatie schakel je deze functie weer uit. Met Ctrl+I (de i van italic) maak je tekst schuingedrukt en onderstrepen doe je met Ctrl+U (van underline).
Wat lastiger wordt het als je kopteksten wilt toevoegen. Selecteer daarvoor de tekst waaraan je bijvoorbeeld het profiel Kop wilt toekennen. Druk op Alt+R voor het tabblad Start, en vervolgens op S en op N om de cursor te verplaatsen naar het gedeelte Stijlen. Je kunt nu met de pijltoetsen door de stijlen bladeren, pas als je op Enter drukt worden deze echt toegepast. Wil je het nog sneller? Ctrl+Alt+1 past kopstijl 1 toe, Ctrl+Alt+2 kopstijl 2 enzovoort.
©PXimport
6 Inhoud toevoegen
Ook een afbeelding of een tabel toevoegen kan prima met het toetsenbord. Om een tabel toe te voegen druk je op Alt en vervolgens op N om het tabblad Invoegen te activeren. Door vervolgens de toetsen B en A te typen, kom je in het veld terecht waarmee je een tabel invoegt (onthoud, dit hoef je niet uit je hoofd te leren, als je op Alt drukt geeft Word aan welke toetsen bij welke optie horen). Voor het toevoegen van een afbeelding druk je weer op Alt en daarna weer op N (ondanks dat het tabblad al actief is, moet je het toch eerst weer activeren om daarna een sub-optie te kunnen kiezen) en vervolgens op A en F om een afbeelding in te voegen. De afbeelding kun je nu selecteren (met de pijltoetsen), om ze met Enter toe te voegen.
©PXimport
7 Bestand opslaan
De snelste manier om een document op te slaan is met behulp van de toetscombinatie Ctrl+S (de s van save). Maar als je het wilt opslaan in een andere map, dan moet je het anders doen. We willen het document in de map waarin we straks ook nog afbeeldingen gaan plaatsen. Druk op F12 om het Opslaan-als-venster te openen. Door herhaaldelijk op de Tab-toets te drukken, selecteer je verschillende onderdelen van dit venster, die je vervolgens met de pijltoetsen kunt bedienen. Zo kun je de juiste map selecteren (we geven toe, dit werkt wel langzamer dan het met de muis gaat). Wil je een nieuwe map aanmaken, dan gebruik je in dit venster de toetscombinatie Ctrl+Shift+N. Je kunt ook naar de knop Nieuwe map navigeren, maar de toetscombinatie is uiteraard veel sneller.
©PXimport
8 Beelden kopiëren
We hebben nu een Word-document gemaakt en het opgeslagen in een map op onze computer. De persoon aan wie we het document mailen, heeft ons ook gevraagd om twee afbeeldingen mee te sturen die hij nodig heeft. Die afbeeldingen staan elders op onze computer, die gaan we dus eerst kopiëren naar de map waarin ook het Word-document staat. Druk op Windows-toets+E om Windows Verkenner te openen (de letter e staat voor Windows Explorer in het Engels). Ook hier kun je herhaaldelijk op Tab drukken om naar het juiste onderdeel van het venster te navigeren. Je kunt ook ¬– net als in Word – de Alt-toets indrukken om toetscombinaties tevoorschijn te toveren. Een bestand kopiëren (of knippen) gaat op precies dezelfde manier als tekst kopiëren in Word: Ctrl+C om te kopiëren, Ctrl+X om te knippen en Ctrl+V om het bestand te plakken in de map waar je het wilt hebben.
©PXimport
9 Beelden draaien
We hebben de twee bestanden waarom gevraagd is in de juiste map geplakt, maar zien dat ze niet rechtop staan: beide bestanden moeten een kwartslag gedraaid worden. Zelfs nu hebben we de muis niet nodig. Selecteer eerst beide : navigeer in Verkenner naar het eerste bestand, houd de Shift-toets ingedrukt en navigeer naar het tweede bestand om beide bestanden te selecteren. Staan ze niet direct naast of onder elkaar in de map? Navigeer dan eerst naar het eerste bestand, houd de Ctrl-toets ingedrukt terwijl je met de pijltjes naar het tweede bestand gaat, en druk dan (met Ctrl nog steeds ingedrukt) op de Spatiebalk.
De twee bestanden zijn geselecteerd. Roep nu het rechtsklikmenu op. Dat kan met de toetscombinatie Shift+F10, en sommige toetsenborden hebben er een aparte toets voor (zie stap 1). Navigeer nu met de muis naar de optie Linksom draaien of Rechtsom draaien en druk op Enter om dit toe te passen. Je hebt de afbeeldingen nu gedraaid.
©PXimport
10 Zip-bestand maken
We gaan nu een zip-bestand maken. Windows heeft daar zelf een functie voor ingebouwd, maar het kan ook met een programma als WinZip of WinRar als je dat geïnstalleerd hebt. We willen in dit geval alle bestanden in de map waarin we ons in Windows Verkenner bevinden, opnemen in het zip-bestand. Druk dus op Ctrl+A. Druk nu weer op Shift+F10 om het contextmenu te openen en selecteer de optie die bij je compressieprogramma hoort (in het geval van WinRar is dat bijvoorbeeld Toevoegen aan archief). Gebruik je geen extra software, dan vind je het comprimeren in het rechtsklikmenu onder het kopje Kopiëren naar. De bestanden worden nu in een zip-bestand (of rar-bestand) verpakt en zijn klaar om te versturen.
©PXimport
Tip 11 Bestand hernoemen
Het zip-bestand heeft meestal de naam aangenomen van de map. En aangezien we die map De Grote Verstuurmap hebben genoemd, is dat niet echt een geschikte naam voor een bestand dat we aan iemand willen sturen. We gaan het zip-bestand hernoemen. Navigeer in Verkenner naar het bestand dat je wilt hernoemen, selecteer het en druk op F2. De tekst van het bestand wordt blauw gemarkeerd en je kunt de naam aanpassen. Let wel op dat je de bestandsextensie intact laat, want wanneer je per ongeluk het stukje .zip verwijdert, dan weet Windows (en dus ook je ontvanger) niet meer wat voor soort bestand dit is en kan het niet meer worden uitgepakt.
©PXimport
Tip 12 Bestand mailen
Het bestand e-mailen kan natuurlijk op verschillende manieren. Als je een dienst als Gmail wilt gebruiken, zul je eerst de browser moeten starten (op een gelijksoortige manier als Word) en navigeren van de site van Gmail (waar de Tab-toetsen je zullen helpen).
Wij gaan er nu vanuit dat je een mailprogramma hebt geïnstalleerd op je pc. Selecteer het zip-bestand in Verkenner en activeer het rechtsklikmenu (weer met Shift+F10). Je vindt nu onder de optie Kopiëren naar de optie Emailgeadresseerde. Selecteer je deze optie en druk je op Enter, dan wordt automatisch je standaard mailprogramma geopend, er wordt een nieuw bericht gestart én je bijlage wordt aan dit bericht toegevoegd.
©PXimport
Tip 13 Computer afsluiten
Goed, de mail is verzonden met ons document erin. Het is tijd om af te sluiten. En natuurlijk doen we dat – geheel in de stijl van dit artikel – niet met de muis, maar met het toetsenbord. Om je computer snel af te sluiten, druk je (in tegenstelling tot wat je zou denken) niet op de Windows-toets, maar gebruik je de wereldberoemde toetscombinatie Ctrl+Alt+Del. Er opent nu een menu in Windows, met daarin helemaal rechtsonderin de knop om je pc mee af te sluiten. Gebruik de Tab-toets om naar dit gedeelte te navigeren, selecteer de juiste knop met de pijltoetsen en druk op Enter om je pc daadwerkelijk af te sluiten. Je hebt nu van begin tot eind álles met je toetsenbord gedaan. Je merkt, een muis kan sneller zijn, maar als je al deze opties oefent, ben je in no-time net zo snel met je toetsenbord als met de muis.
©PXimport
Fn-toets
Sommige toetsenborden (vooral die van laptops) hebben naast de Ctrl, Shift, Alt en de Windows-toets nog een speciale toets tot hun beschikking: Fn. Met de Fn-toets worden extra functies van de laptop aangeroepen. De mogelijkheden van de Fn-toets verschillen per merk/type laptop, maar zijn eenvoudig terug te vinden, die staan in een kleurtje of in het klein op de betreffende toetsen. De functie wordt meestal met een icoontje aangeven. Zo kun je met de juiste Fn-toetscombinatie bijvoorbeeld snel het beeldscherm dimmen of juist helder maken, het geluidsvolume regelen of een film pauzeren.
