Een NAS kopen doe je vooral om heel veel data heel veilig op te slaan, om je fotoverzameling te beheren en de laatste films te streamen. Het is dan wel van belang dat je een NAS aanschaft die geschikt is voor wat je ermee van plan bent, en dat deze juist is ingesteld. We bespreken de meest gemaakte NAS-fouten (bij aankoop en configuratie) én hoe deze te voorkomen.

De verkeerde architectuur

Net als bij een pc is de processor ook bij de NAS het kloppende hart van het systeem. Maar waar het bij de pc voor de functionaliteit niet uitmaakt welke processor je koopt, doet het dat bij een NAS wel. Een NAS met een x86-processor van Intel of AMD kan andere dingen en soms meer dan een NAS met een ARM-processors van bijvoorbeeld Marvell, Realtek of Annapurna Labs. Dit verschil is goed zichtbaar in de app-store op de NAS waar alle installeerbare uitbreidingen staan, het aanbod verschilt op punten tussen de twee processorfamilies. Verschillen zijn er bij virtualisatie, sommige mediaservers maar soms ook minder bekende tools of toepassingen die veel geheugen vergen.

ARM-processors verbruiken daarentegen veel minder elektriciteit dan x86-processors, iets wat steeds belangrijker wordt én je maandelijks in de portemonnee voelt. Omdat het niet mogelijk is de processor van een NAS te upgraden of te wisselen van ARM naar x86 of omgekeerd, is het belangrijk al voor de aanschaf de juiste architectuur te kiezen.

Om zeker te zijn dat jouw beoogde aankoop de gewenste functionaliteit biedt, vind je op de site van elke NAS-aanbieder per model precies de uitbreidingen die voor dat model beschikbaar zijn. Voorkom dat je de verkeerde processor-architectuur koopt.

Lees ook: Wat kun je met een NAS?

Te weinig geheugen en niet uitbreidbaar

Een tweede fout bij de aankoop is een NAS te nemen met te weinig geheugen. Elke functie en elke gebruiker gebruikt een deel van het geheugen. Raakt het geheugen vol, dan wordt de NAS langzamer en ook instabieler. Dit kan ertoe leiden dat functionaliteit moet worden uitgeschakeld of onbruikbaar wordt. Zeker bij de goedkopere modellen zijn NAS-fabrikanten zuinig met geheugen, want dat is duur.

1 GB RAM is de onderkant van de markt, 2 GB de uitzondering. Voor alledaags NAS-gebruik thuis is dit doorgaans ook voldoende. Wil je meer en zwaardere functies tegelijk gebruiken (zoals mediaservices en virtualisatie) of werken meerdere mensen tegelijk op de NAS in bijvoorbeeld de kantoorapplicaties of databases, dan is 4 GB geheugen of meer echt aan te bevelen.

Opnieuw is de oplossing al bij de aanschaf de hoeveelheid geheugen van NAS af te stemmen op het toekomstige gebruik. Twijfel je nog, neem dan een NAS met een vrij geheugenslot. Dit maakt het mogelijk later een geheugenmodule bij te plaatsen. Dit is goedkoper dan het geheugen volledig vervangen, wat niet eens altijd mogelijk is.

Geen processor voor multimedia

Een NAS met een ARM-processor kan prima films en muziek streamen, maar als het gaat om het transcoderen (het omrekenen van films voor weergave op een andere beeldformaat zoals een smartphone of tablet), schieten ze vaak tekort. Uitzonderingen zijn er wel, zoals de Realtek RTD1296, maar met een x86-processor zit je vaak beter.

Maar weer niet altijd, want ook tussen de x86-processors zit er heel veel verschil tussen de capaciteiten van de verschillende processoren. Een x86-processor met een geïntegreerde grafische processor zoals veel Intel-modellen is fors in het voordeel omdat de grafische rekeneenheid de transcoding hardwarematig uitvoert en daarmee de rest van de processor ontlast. En dit geldt helemaal bij hoge resoluties zoals 4K/H.265.

Ben je een medialiefhebber en wil je films ook streamen naar bijvoorbeeld mobiele apparaten, check dan voor aankoop de transcoderingskwaliteit van de processor in de beoogde NAS. Een goede bron van informatie is de Plex-compatibiliteitslijst www.kwikr.nl/plexlijst en ook de NAS-producten bieden online goede uitleg zoals op www.kwikr.nl/nasuitleg.

Lees hier meer over streamen met Plex.

Tot zover de fouten die je kunt maken bij het kopen van een nieuwe NAS. Hierna gaan we verder op het instellen ervan. Heb je nog geen NAS in huis? Bekijk hier het NAS-aanbod van Bol.com.

Verkeerde schijfconfiguratie

Een belangrijke keuze die al direct bij de eerste configuratie van de NAS gemaakt moet worden, is die van de indeling van de opslagruimte. Wel of geen RAID en wordt het dan RAID 1, 2 of toch een nog een andere? Het probleem is dat veel NAS-gebruikers dan nog helemaal geen idee hebben wat ze precies met de NAS gaan doen en wat dan de goede schijfindeling is.

Het is niet leuk om na de aanschaf van al die mooie schijven de opslag flink te zien slinken omdat RAID een groot deel ervan inpikt. Geen wonder dat vaak de verkeerde keuze wordt gemaakt voor JBOD of RAID 0, terwijl de gegevens dan niet zijn beschermd tegen verlies bij een defecte schijf.

De schijfindeling later aanpassen is eigenlijk alleen mogelijk door eerst alle gegevens naar een ander systeem of externe harde schijf te kopiëren, pas je de indeling van de opslag aan dan gaan namelijk alle gegevens op de NAS verloren. Betreft het een Synology-NAS, kies dan de volgende keer voor voor Synology Hybrid RAID (SHR), een flexibele RAID-vorm waarbij de NAS zelf de ideale indeling bepaalt gericht op zekerheid, snelheid en maximale opslagcapaciteit. SHR staat bovendien het gebruik van schijven met verschillende omvang toe, wat het makkelijker maakt de opslagcapaciteit later uit te breiden.

Geen storagepools gebruikt

Een andere fout bij de schijfindeling is het niet gebruiken van de storagepools. De opslag van een NAS begint bij de harde schijven of ssd’s, daarboven zitten één of meer storagepools, daarboven één of meer volumes, en pas binnen een volume kun je mappen maken en bestanden opslaan. In een NAS met één schijf, is er ook maar één storagepool, zijn er meer schijven, dan kun je meerdere storagepools maken. Omdat de RAID-configuratie per storagepool gebeurt, kun je dan dus meerdere RAID-configuraties naast elkaar op dezelfde NAS hebben. Heeft de NAS zes schijven, dan kun je bijvoorbeeld drie storagepools maken.

De eerste drie schijven zijn samen storagepool 1, met RAID 5, schijven vier en vijf zijn storagepool 2 als RAID 1 en schijf 6 alleen als storagepool 3. Door dit zo te doen kun je verschillende soorten gegevens op één NAS bewaren en bij elke groep gegevens de indeling afstemmen op wat de gegevens nodig hebben. Foto’s wil je beschermen tegen een harde schijf die stuk gaat, daarvoor gebruik je storagepool 1, een database die vooral snelheid nodig heeft, zet je op storagepool 2 en bestanden die je altijd even maakt en dan weggooit, passen prima op storagepool 6. Storagepools zijn erg handig, zeker bij grotere NAS-apparaten!

Denken dat de NAS een back-up is

Een veelgemaakte fout die ook heel verkeerd kan aflopen, is denken dat het hebben van een NAS hetzelfde is als het hebben van een back-up. Dat is niet zo. Een goede back-up voldoet aan de 3-2-1-regel: er zijn minimaal drie kopieën van de data, op twee verschillende media en daarvan staat er minimaal één offline.

Staan gegevens alleen op een NAS, dan voldoet dat aan geen van de drie eisen. Weliswaar van de RAID in de NAS de gegevens beschermen tegen hardware-falen, maar neemt een inbreker de NAS mee of maakt iemand een configuratiefout, dan is alsnog alles weg. Een NAS kan dus heel goed een onderdeel zijn van een back-upstrategie maar alleen een NAS is nooit een back-up.

Meer weten over back-ups? Bestel de cursus back-up en herstel!

Admin-account niet uitgeschakeld

Met zoveel opgeslagen gegevens verdient de beveiliging van een NAS alle aandacht. Wat daarbij niet helpt, is dat het standaard hoofdaccount van de NAS bijna altijd het admin-account is. Dit account is extra krachtig omdat het verregaande rechten heeft. Weet een hacker of malware dit account te veroveren, dan heeft hij daarmee altijd toegang tot alle functionaliteit van de NAS. Een belangrijke maar helaas vaak niet genomen maatregel is het uitschakelen van het admin-account.

Om deze fout op te lossen is het nodig eerst een extra account aan te maken en dat lid te maken van de gebruikersgroep Administrators. Bescherm de login van dit account met een sterk wachtwoord en liefst ook een tweede factor zoals een sms-code of code van een authenticatie-app. Log daarna in met dit nieuwe account en schakel dan het oorspronkelijke admin-account uit. Noteer de naam en het wachtwoord van het nieuwe admin-account veilig in een wachtwoordmanager.

Werken als admin

Het standaard admin-account niet uitschakelen, is niet de enige veelvoorkomende account-fout bij het gebruik van de NAS. Standaard inloggen met een ander account dat wel administrator-rechten heeft, is er ook zo een. Want zelfs al heeft het account een andere naam, zolang je met een administrator-account inlogt zijn de gegevens op de NAS onnodig kwetsbaar.

Een configuratiefout is snel gemaakt, maak daarom voor elke gebruiker van de NAS (dus ook de hoofdgebruiker) een persoonlijk account aan dat alleen in de groep gebruikers zit en niet in de groep administrators. De hoofdgebruiker heeft dus twee accounts, één met admin-rechten dat hij maar zelden gebruikt en één zonder admin-rechten voor dagelijks gebruik.

NAS op de verkeerde plek

Deze fout heeft niet zozeer met de NAS te maken, maar met de plek in huis waar het apparaat staat. Een NAS maakt best veel lawaai, zeker wanneer deze zwaarder wordt belast en vaak zelfs al bij langdurig normaal gebruik. De harde schijven ratelen en na verloop van tijd gaat ook de ventilator aan. Staat de NAS dan in de woonkamer of naast de werkplek, dan gaat dat lawaai al snel afleiden en irriteren. Staat jouw NAS ook binnen gehoorafstand, kijk dan of er niet elders in huis of schuur een plek is om het apparaat buiten gehoorafstand te plaatsen. Aansluiting op het elektriciteitsnet en netwerk is voldoende, dan kan de NAS overal staan.

Is er geen andere ruimte of wil je de NAS juist dicht bij de tv plaatsen zodat je deze er direct op kunt aansluiten, kies dan een specifieke silent-NAS. QNAP heeft een aantal passief gekoelde modellen die prima in elke woonomgeving passen. Kijk bij een bestaande NAS of je de belasting van de NAS kunt terugschroeven zodat de noodzaak tot actieve koeling minder wordt of dat je het apparaat automatisch kunt in- en uitschakelen zodat het slaapt als jij dat ook doet.

HDMI niet bruikbaar

Beschikt een NAS over een HDMI-poort, dan wordt die vaak gebruikt voor het in hoge kwaliteit weergeven van films of andere beelden op een direct aangesloten televisie of monitor. Vooral wanneer je een 4K-televisie hebt en de HDMI-poort deze snelheid ondersteunt, werkt dat beter dan alles via het netwerk streamen.

Maar let wel, ten onrechte wordt vaak gedacht dat elke functie van de NAS ook toegang heeft tot die HDMI-poort. Dit verschilt per package of app en dit kan ook betekenen dat jouw favoriete mediaserver geen toegang tot de HDMI-poort heeft, hoe graag je dat ook wilt. Een oplossing is er niet, behalve vooronderzoek doen voor je de NAS koopt. Gebruikersforums van de NAS-fabrikant en de bekende mediaservers zoals Plex Mediaserver kunnen hierbij helpen.

Uitbreidingen niet opschonen

Een NAS is een handig apparaat, waarop je met een paar klikken een nieuwe functie toevoegt. Maar daarin schuilt wel het gevaar van een almaar uitdijend arsenaal apps en packages. Een functie die niet meer gebruikt wordt, wordt zelden opgeruimd of zelfs maar uitgeschakeld. En dat terwijl juist dat de prestaties van de NAS zeer positief kan beïnvloeden.

De oplossing voor deze veelvoorkomende fout is daarom regelmatig eens kritisch naar alle geïnstalleerde extra’s te kijken en apps of packages die niet meer gebruikt worden eerst eens te stoppen of anders gewoon direct te verwijderen.

Systeemmeldingen niet ontvangen

Een gevaarlijke fout in de configuratie van veel NAS-apparaten, is dat er geen waarschuwingen en andere systeemmeldingen worden verstuurd. Het gevolg is dat de NAS in grote problemen kan verkeren of problemen ziet aankomen, maar de gebruikers en de systeemeigenaar van niets weten.

Configureer daarom op de NAS het versturen van waarschuwingen en belangrijke systeemmeldingen per sms of e-mail naar je gewone mailbox of telefoon. Snel reageren is namelijk van groot belang het kan verlies van gegevens voorkomen.

Met de huidige energieprijzen letten we allemaal extra op ons stroomverbruik. Zuinig aandoen klinkt logisch, maar is best lastig als je niet weet waar de echte energieslurpers zitten. Soms zitten de kosten in een onverwachte hoek. We zetten vijf apparaten op een rij die meer stroom verbruiken dan je waarschijnlijk denkt.

Altijd doen: energielabel checken of instellingen aanpassen

Als je iets in huis moet vervangen, kijk in de winkel dan altijd eerst naar het energielabel. Dat geeft een duidelijk beeld van het stroomverbruik. Blijf je liever nog even bij je huidige toestel, dan helpt het om zuiniger met de instellingen om te gaan. Denk aan het aanpassen van de standby-stand of het apparaat alleen gebruiken op momenten waarop de stroomprijs lager ligt. Dat levert al snel tientallen euro's voordeel op.

©EPREL

1. Kokendwaterkraan: 133 euro per jaar

Meteen kokend water uit de kraan: wie eenmaal een Quooker heeft, wil niet meer zonder. Maar realiseer je wel dat zo'n kraan het water doorlopend op temperatuur moet houden. En dat zie je terug op je energierekening. Een voorbeeld: een gezin van drie personen gebruikt gemiddeld zo'n 10 liter kokend water per dag via een Quooker. Om dit water te verwarmen, is jaarlijks ongeveer 423 kWh aan energie nodig (bron: ANWB Energie) . Daarnaast kost het op temperatuur houden van het water nog eens 87,5 kWh per jaar. Dit komt neer op een totaal energieverbruik van 511 kWh per jaar. Stel dat je een energiecontract hebt waarbij je gemiddeld 0,26 euro per kWh betaalt, dan kost de kraan je 133 euro per jaar. Je moet dus zelf de afweging maken of je het extra comfort vindt opwegen tegen de extra kosten.

2. Wifi-versterker: 23 euro per jaar

Overal goede wifi in huis: we kunnen niet meer zonder. Zeker wanneer je veel thuis werkt, graag streamt of kids hebt die niet achter hun gameconsole zijn weg te slaan, is een must. Grote kans dus dat je een of meerdere wifi-versterkers of repeaters gebruikt. Omdat die 24/7 hun werk doen, kost dat meer dan je misschien denkt. De gemiddelde wifi-versterker – je hebt ze met verschillende wattages – verbruikt jaarlijks 88 kWh. Dat kost je per jaar dus ongeveer 23 euro per repeater.

3. Televisie: afhankelijk van grootte en schermresolutie

Niet verrassend: het stroomverbruik van een televisie is afhankelijk van het formaat van het scherm. Een 65inch-televisie verbruikt bijvoorbeeld twee keer zo veel stroom als een 43inch-exemplaar met hetzelfde energielabel. Vooral de resolutie van het scherm maakt veel uit voor het verbruik. Grotere beeldschermen hebben een hogere resolutie om een scherp beeld te krijgen, zoals een 4K- of zelfs 8K-resolutie. 8K-televisies verbruiken flink meer energie dan een 4K-televisie die net zo groot is. Bij televisies wordt daarom ook vaak het stroomverbruik apart vermeld voor zowel de SDR- als de HDR-video. In dit geval staat SDR voor Standard Dynamic Range met een resolutie van 1080p en HDR voor 4K-content.

Doordat er hier zo veel variabelen een rol spelen, kunnen we geen richtbedrag berekenen. Met deze gegevens en de uitleg over verbruik uitrekenen in het kader hierboven kun je dit het beste zelf doen.
Lees ook: Dit zijn de 11 best geteste televisies van 2025

4. Extra koelkast - tussen de 30 en 36 euro

Wanneer ze een nieuwe koelkast kopen, zetten veel mensen hun oude koelkast in de schuur of garage. Handig, maar houd er rekening mee dat oude koelkasten wel een stuk minder zuinig zijn dan nieuwe. Stel dat je een simpele, eendeurs oude koelkast als extra koelruimte gaat gebruiken. Grote kans dat zo'n koelkast dan energielabel D, E of zelfs F heeft. Daarvan is het gemiddelde jaarverbruik respectievelijk 113, 130 en 139 kWh. Dat kost je op jaarbasis al snel tussen de 30 en 36 euro op jaarbasis extra.

Het kan dus slimmer zijn om in plaats daarvan één grotere koelkast in de keuken neer te zetten. Neem een energiezuinig model als de Samsung RB38C607AB1: die heeft een koelinhoud van 273 liter en een vriesinhoud van 114. Verbruik op jaarbasis? 108 kWh, dus ongeveer 28 euro. Dat is dus lager dan die simpele, oude eendeurs koelkasten die we hierboven hebben aangehaald!

Weet je niet zeker of je aan één koelkast genoeg hebt? Veel mensen leggen uit gewoonte alles in de koelkast, maar dat is zonde van de ruimte én de energie. Sommige producten horen er zelfs liever niet in: tomaten, komkommers, avocado's en aubergines verliezen door de kou hun smaak. Daarnaast zijn harde groenten zoals pompoen, knolselderij en winterpeen op een koele plek in huis wekenlang houdbaar zonder koeling. En waarom zou je zes flessen frisdrank tegelijk koelen? Er pas een nieuwe fles in zetten wanneer de oude bijna leeg is werkt net zo goed.

Wil je de tweede koelkast toch houden, zet hem dan alleen aan wanneer je hem echt nodig hebt, bijvoorbeeld wanneer je je hele familie hebt uitgenodigd voor het kerstdiner of wanneer je je verjaardag viert.

5. Consoles en gaming-pc's - tussen de 45 en 365 euro

Ben je een fervent gamer of heb je kinderen die dat zijn? Afhankelijk van het apparaat waarmee er gegamed wordt, kunnen de kosten flink oplopen. Gebeurt dat op een Xbox of PlayStation, dan verbruikt deze tussen de 150 en 160 watt per uur. Game je 3 uur per dag, dan zit je per jaar zo aan de 45 euro.

Maar pas écht in de papieren loopt het met een game-pc: het verbruik zo'n machine komt gemiddeld per jaar – inclusief monitor – uit op ongeveer 1.400 kWh. Je hebt het dan, bij een tarief van 0,26 euro/kWh, over zo'n 365 euro. En dat staat gelijk aan het energieverbruik van drie koelkasten. Wil je echt besparen, dan is een gameconsole dus de betere keuze. En door hem echt uit te zetten in plaats van op stand-by wanneer je hem niet gebruikt, ben je nog voordeliger uit.

Een nieuwe laptop koop je niet zomaar. Het aanbod is groot, de verschillen in prijs en prestaties nog groter. Processors, opslag, schermtechniek en aansluitingen veranderen steeds, waardoor kiezen lastig blijft. De beste laptop is die past bij wat jij ermee doet: werk, studie, streamen of zwaardere taken als gamen of videobewerking. In deze koopgids lees je waar je anno 2025 (en ook al een beetje anno 2026) op let en hoe je binnen jouw budget een laptop vindt die lang meegaat.

Wanneer je een nieuwe laptop wilt kopen, dan is er aan keuze geen gebrek. Je moet dus goed weten waar je naar op zoek bent en dat begint bij je doel: wat ga je met de laptop doen en waar gebruik je hem? Bij een laptop die voor je werk of studie veel onderweg gebruikt wordt, zijn het gewicht en de accuduur bijvoorbeeld belangrijke aandachtspunten. Gebruik je een laptop voornamelijk thuis zonder extra randapparatuur, dan is een groter scherm fijner en maakt het gewicht weer minder uit. Belangrijk is dat je een realistisch budget bepaalt dat rekening houdt met je wensen. We raden je sowieso aan om minimaal 700 euro uit te trekken: vanaf dat prijsniveau krijg je zonder al te veel concessies een bruikbare 16 GB RAM en 512 GB-ssd. Wil je serieus aan de slag met fotobewerking of een heel goede bouwkwaliteit, mik dan op 900 tot 1200 euro zodat bijvoorbeeld een beter scherm tot de mogelijkheden behoort. Wil je serieus gamen of zware 4K-video's bewerken? Reken dan op minimaal 1200 euro voor een laptop met losse gpu en extra koeling. Ligt je budget lager, overweeg dan refurbished zakelijke modellen of een Chromebook als je vooral online werkt.

Snelle checklist

✅Bepaal waarvoor je de laptop vooral gebruikt (werk, studie, gamen, reizen)
✅Kijk naar formaat en gewicht als je vaak onderweg bent
✅Let op accuduur en schermhelderheid bij gebruik buiten
✅Ga voor minimaal 16 GB RAM en 512 GB ssd-opslag
✅Controleer aansluitingen (usb-c met laden en video, HDMI 2.0 of hoger)
✅Vergelijk toetsenbordcomfort en bouwkwaliteit
✅Controleer of onderdelen later uitbreidbaar zijn (RAM, ssd)

Schermformaat

Het beeldscherm bepaalt voor een belangrijk gedeelte het formaat van een laptop. Wanneer je een laptop veelvuldig buitenshuis wilt gebruiken, raden we je een 13- of 14inch-scherm aan. Een 14inch-laptop is wat ons betreft de ideale combinatie tussen een scherm waarop je comfortabel kunt werken en de draagbaarheid onderweg. We gaan er daarbij wel vanuit dat een laptop thuis of op je werkplek voornamelijk met een los beeldscherm gebruikt wordt als je echt langdurig werkt. Gebruik je geen los scherm en neem je je laptop nooit mee, dan is een wat groter 15- of 16inch-scherm wel fijn. Gebruik je een laptop vooral buitenshuis? Let dan op de schermhelderheid: voor gebruik in lastige lichtomstandigheden is minimaal 400 nits aan te raden. Daarnaast zijn matte schermen minder gevoelig voor storende reflecties, terwijl glanzende schermen vaak een levendiger beeld geven maar sneller spiegelen in fel licht.

Een Full-HD-scherm is ook op goedkope laptops tegenwoordig gelukkig de standaard en op een 14inch-scherm heb je hiermee een scherp plaatje. Op een 14inch-laptop is de meerwaarde van een 4K-scherm beperkt, al kan een scherm met wat hogere resolutie als 2880 x 1620 of 2560 x 1600 pixels wel prettig zijn. Voor grotere laptops geldt dat nog sterker. We zien dat de markt steeds meer verschuift van 16:9- naar 16:10-schermen. In plaats van een resolutie van 1920 x 1080 pixels heb je dan een scherm met 1920 x 1200 pixels. Die extra verticale ruimte maakt spreadsheets en websites zichtbaar prettiger zonder dat de behuizing significant groter wordt.

©Dell | Shaun Lucas

Beeldkwaliteit

Naast dat je ook op goedkopere laptops tegenwoordig een bruikbare resolutie krijgt, is ook een IPS-scherm steeds meer standaard geworden. Hierdoor is de beeldkwaliteit over het algemeen beter dan een aantal jaar geleden, toen er vooral TN-schermen op goedkopere laptops gebruikt werden. Uiteraard zijn er nog wel verschillen tussen goedkopere en duurdere IPS-panelen, maar de kwaliteit van een goedkoop IPS-paneel is doorgaans een stuk beter dan die van een goedkoop TN-paneel. Duurdere IPS-panelen hebben een betere kleurweergave omdat ze een groter gedeelte van het kleurspectrum kunnen weergeven. Goedkope panelen kunnen vaak niet alle kleuren goed weergeven, waardoor ze niet heel geschikt zijn voor serieuze fotobewerking. Daarnaast is oled sterk in opmars en bij laptops vanaf 800 euro is er genoeg keuze als je op zoek bent naar een oledscherm. Oled heeft als voordeel dat het contrast veel hoger is dan bij IPS-schermen, omdat de individuele pixels uitgeschakeld of gedimd kunnen worden. Ook is de kleurweergave over het algemeen goed, waardoor een oledscherm er al snel indrukwekkend uitziet. Een nadeel kan zijn dat oledschermen op laptops doorgaans PWM (pulse-width modulation) gebruiken om de helderheid te regelen en niet iedereen dat comfortabel vindt. Een andere schermtechniek die in opkomst is, is het mini-ledscherm. Dit is een IPS-scherm waarvan de achtergrondverlichting bestaat uit mini-leds die in zones aangestuurd kunnen worden. Hierdoor is het contrast veel beter dan bij traditionele achtergrondverlichting, waardoor de eigenschappen van een oledscherm benaderd worden.

©ASUS

©HP

RAM en opslag

Windows 11 heeft genoeg aan 8 GB RAM, maar dat is een hoeveelheid werkgeheugen die we in 2025 afraden. Software stelt steeds meer eisen en het is wel zo prettig als je tijdens het werken meerdere vensters en programma's naast elkaar kunt gebruiken. Kies dus voor minimaal 16 GB RAM. Op een krachtige laptop voor videobewerking of een krachtige gamelaptop raden we je 32 GB RAM aan. Kies ook als je weinig eisen hebt minimaal een ssd met een capaciteit van 512 GB. Een kleinere ssd wordt namelijk wel heel krap als je wat programma's op je laptop installeert. Wil je gamen? Dan is een ssd van 1 TB wat ons betreft het minimum. Moderne spellen vereisen vaak ergens tussen de 40 en 100 GB opslagruimte. Het is toch wel prettig om een paar spellen tegelijkertijd te kunnen installeren, zeker omdat het downloaden en installeren door de grote omvang ook steeds meer tijd in beslag neemt. Let erop dat het bij veel laptops niet mogelijk is om het werkgeheugen later uit te breiden of te vervangen. Bij gamelaptops of krachtigere workstations kan dat doorgaans nog wel. De opslag is bij veel laptops wel te vervangen omdat er meestal gebruik wordt gemaakt van een M.2-NVMe-ssd. Sommige laptops hebben een tweede M.2-slot.

©Adnan Ahmad Ali - stock.adobe.com

Toetsenbord

Het toetsenbord is een van de belangrijkste onderdelen van een laptop en bepaalt in grote mate hoe fijn je kunt werken. In de praktijk zijn er grote verschillen tussen het tikcomfort van laptops. Sommige toetsenborden geven een duidelijke feedback als je een toets indrukt, terwijl andere toetsenborden geen duidelijk drukpunt hebben. Op heel dunne laptops hebben de toetsen soms minder travel, wat zorgt voor een minder comfortabele tikervaring. Op goedkope laptops zit er soms speling in het toetsenbord, wat vervelend is als je langere stukken wilt tikken. Soms vind je in reviews informatie over het tikcomfort, maar in het echt uitproberen heeft wel onze voorkeur. Werk je veel met getallen, dan is een numeriek veld waarschijnlijk onmisbaar en moet je in de praktijk kijken naar laptops met minimaal een 15inch-scherm.

Een verlicht toetsenbord lijkt misschien een onbeduidend detail, maar is in de praktijk een heel fijne toevoeging. Laptops gebruik je immers vaak ook onderweg, waarbij de verlichting niet altijd zo goed is als op je werkplek thuis. Dan is het toch wel fijn als je kunt zien op welke toetsen je drukt als je naar je toetsenbord kijkt.

©Hairem - stock.adobe.com

Aansluitingen

Uiteraard is het belangrijk dat je laptop alle aansluitingen heeft die je nodig hebt, waarbij je extra moet letten op de mogelijkheden van de usb-c-poorten. Een laptop zonder usb-c-poort die ook geschikt is voor laden en het aansluiten van een beeldscherm zouden we zelf niet meer kopen. Als een laptop thunderbolt 4 of 5 ondersteunt, dan weet je zeker dat je een usb-c-poort met alle mogelijkheden krijgt, met ondersteuning voor heel hoge overdrachtssnelheden van 40 of zelfs 80 Gbit/s (thunderbolt 5). In combinatie met een geschikt thunderbolt-dockingstation ondersteunt een thunderbolt-poort twee 4K-schermen; op usb-c-dockingstations zonder thunderbolt kan dit beperkt zijn tot één scherm. Usb 4 is gebaseerd op thunderbolt en kan theoretisch ook een snelheid tot 40 Gbit/s ondersteunen, maar de eisen zijn minder streng, waardoor de maximale snelheid vaak 20 Gbit/s is. Daarnaast is het mogelijk dat de beelduitvoer beperkt is tot één 4K-scherm. In de praktijk zijn alle usb-c-aansluitingen met ondersteuning voor usb 4 geschikt voor laden en video. Tot slot zijn er ook usb-c-poorten die gebruikmaken van usb 3.2 en een maximale overdrachtssnelheid van 5 of 10 Gbit/s bieden en maximaal één 4K-scherm ondersteunen. De meeste laptops met een usb-c-poort op basis van usb 3.2 ondersteunen laden en video, maar dat is niet altijd zo. Gebruik je HDMI voor het aansluiten van een scherm, controleer dan of dat HDMI 2.0 of nieuwer is, zodat je een 4K-scherm op 60 Hz kunt gebruiken. Een of twee usb-a-poorten, een kaartlezer en een 3,5mm-headsetaansluiting zijn in de praktijk ook erg handig.

©HP

Veel processorkeuze

Elk jaar komen er nieuwe laptop-cpu's uit, terwijl ook oudere generaties in de schappen blijven, waardoor vergelijken snel onoverzichtelijk wordt en het lastig is om een bepaalde processor aan te raden. In grote lijnen gebruikt Intel tegenwoordig Core 3/5/7 voor mainstream en Core Ultra 5/7/9 voor de premiumklasse. De belangrijkste vernieuwingen zitten in de Core Ultra 200V-reeks (Lunar Lake), bedoeld voor dunne en zuinige laptops. Deze processors combineren een moderne geïntegreerde gpu met een npu voor on-device AI en voldoen aan Microsofts eisen voor een Copilot+-pc, waarmee je extra functies in Windows krijgt. Voor normale energiezuinige laptops heeft Intel de Core Ultra 200U-reeks, terwijl de 200H/HX voor krachtige laptops bedoeld is. Deze doorgaans snellere processors op basis van de Arrow Lake-architectuur zijn echter niet voorzien van een npu die voldoet aan de eisen voor een Copilot+-pc. Let er daarnaast op dat er ook Core 200-processors zonder Ultra zijn: die zijn bedoeld voor iets goedkopere mainstreamlaptops en gebruiken een oudere architectuur, vergelijkbaar met Intels eerdere 13e en 14e generatie Core-processors (Raptor Lake). Op zich is dat niet heel erg, ook de oudere generaties Core-processors zijn prima chips.

AMD volgt grofweg eenzelfde logica als Intel en verkoopt processors als Ryzen 3, 5, 7 en 9. AMD heeft wel de generatieaanduiding veranderd, want waar er eerst reeksen waren als 5000, 7000 en 8000, vallen de nieuwste processors in de 9000-, 200- en 300 AI-reeks. De Ryzen 200-reeks is een refresh op basis van Zen 4 die inzet op prijs en efficiëntie en, net als de oudere chips in de 7000- en 8000-reeks, geen npu heeft die krachtig genoeg is om te voldoen aan de eisen van een Copilot+-pc. Geschikte chips vind je bij AMD in de Ryzen AI 300-reeks met nieuwe Zen 5-cores en snellere geïntegreerde graphics. De 9000-reeks is eveneens op Zen 5 gebaseerd en omvat krachtige processors die bedoeld zijn voor bijvoorbeeld gamelaptops. Deze chips hebben een relatief langzame geïntegreerde gpu, want ze worden gecombineerd met een losse gpu.

©Intel

Prestatieverschillen

Net als bij Intel gebruikte AMD op oudere processors de letter H voor chips met een hoger energieverbruik en de letter U voor energiezuinige processors. Bij de nieuwe Ryzen 300 AI- en Ryzen 200-reeks staan geen letters meer in het typenummer. In de specificaties vind je wel een standaardenergieverbruik. Het energieverbruik zegt wel iets over prestaties, maar kan door fabrikanten vaak ook lager ingesteld worden. De koeling en fabrieksinstellingen per laptop bepalen in de praktijk veel van het werkelijke prestatieniveau. Omdat moderne chips vaak verschillende soorten kernen combineren (prestatie- en efficiëntiekernen), zegt ook een simpele eis als 'minstens zoveel cores' weinig. Als vuistregel zit je voor de meeste gebruikers veilig met Core (Ultra) 5 of Ryzen (AI) 5 of hoger. Eind 2025 komt Intel met een nieuwe processorreeks op basis van de Panther Lake-architectuur die vermoedelijk als Core Ultra 300 op de markt komt. Laptops op basis van die processors worden begin 2026 verwacht.

©AMD

ARM-processors

Toen de Microsoft Windows 11 Copilot+-pc's in 2024 geïntroduceerd werden, was dat in combinatie met een Qualcomm Snapdragon X Plus of Elite-processor die gebruikmaken van de ARM-architectuur. Een architectuur die Apple sinds 2020 met de introductie van de M1 gebruikt voor Macbooks. We vroegen ons een jaar geleden dan ook af of dit wellicht het einde van x86 in de Windows-laptop inluidde. Een jaar later moeten we concluderen dat dat nog niet het geval is. Er is namelijk niet zo heel gek veel gebeurd. Qualcomm heeft sindsdien goedkopere varianten van de Snapdragon X-processor met 8 cores geïntroduceerd, maar er zijn nog geen ARM-processors van andere fabrikanten. Nvidia en Mediatek zouden bezig zijn met een ARM-processor voor Windows, maar die lijkt te zijn uitgesteld naar 2026. De introductie van goedkopere varianten betekent wel dat ARM-laptops er nu vanaf zo'n 700 euro zijn. Als je op zoek bent naar een laptop voor kantoorwerkzaamheden, kunnen die interessant zijn als je zeker weet dat je niet tegen beperkingen aanloopt op het gebied van softwarecompatibiliteit. Want hoewel de meeste software werkt op de ARM-architectuur en de ondersteuning steeds beter wordt, zou het kunnen dat dit niet voor al jouw software geldt. Op de website windowsonarm.org vind je voor veel software informatie of deze werkt op een Windows-laptop voorzien van ARM-processor. Laptops voorzien van een Snapdragon X hebben over het algemeen een lange accuduur.

©Qualcomm

Lees ook: Productiever en creatiever: dit kan Copilot voor jou betekenen

Wat is je budget en wat kun je voor dat bedrag verwachten?

Gamelaptop

Iedere laptopprocessor is voorzien van een geïntegreerde gpu en voor dagelijks gebruik voldoen die ruimschoots. Sommige geïntegreerde gpu's zijn zelfs snel genoeg voor (licht) gamen. De gpu's in processors in Intels Core Ultra 200V-processors en AMD's Ryzen AI 300-processors zijn voor geïntegreerde gpu's best indrukwekkend. E-sportstitels en wat oudere spellen kun je bijvoorbeeld spelen op Full HD als je de kwaliteitsinstellingen bescheiden houdt. De geïntegreerde gpu's die je in andere processors vindt, zijn een stuk zwakker en niet heel geschikt voor gamen. Waar je op de desktop de keuze hebt uit videokaarten van Nvidia, AMD en Intel, ligt dat voor een laptop anders en biedt alleen Nvidia geschikte gpu's aan.

Wil je gamen in Full HD, dan heb je aan een laptop voorzien van een RTX 4060 of RTX 5050 genoeg. Wil je wat comfortabeler op Full HD of zelfs in 1440p spelen, dan zijn de RTX 4070, RTX 5060 of RTX 5070 goede kandidaten. Dit zijn helaas wel allemaal gpu's met 8 GB VRAM, een hoeveelheid die we je op een desktop-pc zouden afraden omdat spellen steeds vaker VRAM vereisen om lekker te draaien. Helaas hebben de meeste mobiele gpu's minder geheugen dan hun desktoptegenhangers. Laptops met een RTX 4050 of de oudere, nog wel verkrijgbare, RTX 3060, 3050 Ti en 3050 raden we wel af. Die gpu's zijn voorzien van 6 of zelfs 4 GB VRAM en dat is zelfs met lagere kwaliteitsinstellingen erg krap. Wil je comfortabel in spelen, dan zijn minimaal een RTX 4080 of RTX 5070 Ti dankzij de ruimere hoeveelheid 12 GB VRAM goede kandidaten.

Probeer bij gamelaptops altijd reviews te vergelijken als je meerdere modellen op het oog hebt. Want waar de prestaties van grafische kaarten op de desktop nauwelijks van elkaar verschillen, is dat bij mobiele gpu's anders. Fabrikanten kunnen op basis van de koeloplossing in de laptop het vermogen van een gpu aanpassen, waardoor een laptop met een RTX 4070 toch beter kan presteren dan een RTX 4080.

©Nvidia

Chromebook

Gebruik je een laptop vooral voor browsen en andere online-toepassingen, dan kan een Chromebook interessant zijn. Chrome OS is een relatief licht besturingssysteem, waardoor een Chromebook doorgaans goedkoper is dan een Windows-laptop. Wel is Chrome OS inmiddels meer dan alleen een browser; zo kun je tegenwoordig ook Android-apps installeren en is het ook mogelijk om Linux-applicaties te gebruiken. Hierdoor is het prettig als een Chromebook wat snellere hardware heeft. Zo is ook onder Chrome OS 8 GB RAM prettig, zodat je genoeg tabbladen en applicaties tegelijkertijd kunt gebruiken zonder tegen grenzen aan te lopen. Daarom is er naast de normale Chromebook tegenwoordig ook de Chromebook Plus. Google stelt strengere hardware-eisen aan een Chromebook Plus, waardoor deze varianten sneller zijn en softwarematig wat meer mogelijkheden, zoals ingebouwde Gemini, bieden. Ook is een Chromebook Plus net wat handiger offline te gebruiken, omdat je bestanden automatisch voor offline bewerken beschikbaar zijn. Bij een normale Chromebook moet je dat per bestand van tevoren aangeven. Een Chromebook Plus heb je vanaf zo'n 400 euro en dan krijg je sowieso een Full HD IPS-scherm, minimaal 8 GB RAM en minimaal 128 GB opslag. We raden je, gezien deze relatief lage prijs, aan om eerst naar de Plus-modellen te kijken als je een Chromebook zoekt. Normale Chromebooks zijn nog goedkoper en heb je al voor zo'n 300 euro. Dan krijg je doorgaans wel een laptop met slechts 4 GB RAM, weinig opslag of juist heel trage eMMC-opslag en een relatief trage processor.

Omdat Chromebooks ook gebruik kunnen maken van Android-apps, is een aanraakscherm met opklapbaar scharnier in de praktijk een fijne toevoeging. Veel Android-apps werken immers prettiger als je ze op een tablet kunt gebruiken.

©Acer

Apple MacBook Air

Het assortiment laptops van Apple is behoorlijk overzichtelijk en bestaat uit de MacBook Air en MacBook Pro, die beide in twee schermformaten leverbaar zijn. Met de huidige MacBook Air, die verkrijgbaar is in een 13- of 15-inchvariant, haal je een laptop in huis waarmee je vrijwel alle werkzaamheden kunt uitvoeren. De normale M4-processor heeft 10 cores en is een relatief vlotte laptopprocessor. Indrukwekkend is dat er ondanks die krachtige processor toch geen actieve koeling noodzakelijk is, waardoor de MacBook Air altijd heerlijk stil zijn werk doet. Een minpuntje van de MacBook Air is dat de instapmodellen voorzien zijn van 256 GB opslag en dat is, afhankelijk van je gebruiksdoel, wellicht te weinig. Upgraden kan alleen bij aanschaf; het is onmogelijk om de ssd op een moderne MacBook later te vervangen. Iedere MacBook is tegenwoordig wel van minimaal 16 GB RAM voorzien en dat werkt in de praktijk gewoon prettig en hoef je dus niet per se te upgraden, iets dat overigens ook alleen bij aanschaf kan. Voor consumenten is de MacBook Air wat ons betreft de laptop waar we naar zouden kijken. De duurdere MacBook Pro heeft wel een wat beter scherm met mini-ledverlichting en kan met veel krachtigere processors geconfigureerd worden en kan, doordat er wel actieve koeling is, de prestaties langduriger volhouden.

©Apple

De 10 bekendste laptopmerken in Nederland

HP (Hewlett-Packard) heeft een groot en veelzijdig aanbod. Van instapmodellen voor school en thuis tot de snellere Envy- en Omen-laptops, waarmee je ook zwaardere taken aankunt.

Apple richt zich op gebruikers die een stil en krachtig systeem willen dat jaren meegaat. De MacBook Air en Pro met M-chips draaien soepel, hebben een sterke accuduur en passen goed binnen het Apple-ecosysteem.

Lenovo valt op door zijn degelijke bouw en scherpe prijzen. De IdeaPad en Yoga zijn populaire keuzes voor dagelijks gebruik. De 2-in-1-modellen bieden extra flexibiliteit, handig als je het scherm ook als tablet wilt gebruiken.

ASUS combineert prestaties met vernieuwing. De ROG- en TUF-modellen spreken gamers aan, terwijl de ZenBook-serie bekendstaat om het slanke ontwerp en de OLED-schermen.

Acer is sterk in laptops die veel waar bieden voor hun geld. De Swift- en Aspire-series zijn betaalbaar, snel genoeg voor alledaags gebruik en breed verkrijgbaar.

Dell levert met de XPS-lijn hoogwaardige Windows-laptops voor wie kwaliteit en afwerking belangrijk vindt. Ook de Inspiron-serie blijft populair onder thuisgebruikers.

Microsoft richt zich met de Surface-lijn op lichtgewicht laptops en tablets met een goed scherm en nauwkeurige stylus-ondersteuning.

MSI spreekt vooral gamers en videomakers aan. De laptops hebben krachtige hardware, goede koeling en een uitgesproken uiterlijk.

Huawei groeit snel met de MateBook-serie. De laptops zijn dun, licht en netjes afgewerkt, met een helder scherm en scherpe prijs.

Samsung richt zich met de Galaxy Book-lijn op gebruikers die al andere Samsung-apparaten hebben. Laptops en smartphones werken daarin soepel samen.

De beste laptop ...

...is de laptop die het best bij jou past. Bedenk dus vooraf goed wat je wilt en nodig hebt. Kijk niet alleen naar de prijs, maar ook naar bouwkwaliteit, accuduur en uitbreidbaarheid. De techniek verandert snel, maar door nu slim te kiezen, zorg je dat je ook over drie of vier jaar nog prettig met je laptop werkt. Of je nu kiest voor Windows, macOS of ChromeOS: een model dat past bij wat je dagelijks doet, daar heb je uiteindelijk het meest aan!