ID.nl logo
Let hierop als je je NAS gaat instellen
© Randolf
Huis

Let hierop als je je NAS gaat instellen

Een NAS kopen doe je vooral om heel veel data heel veilig op te slaan, om je fotoverzameling te beheren en de laatste films te streamen. Het is dan wel van belang dat je een NAS aanschaft die geschikt is voor wat je ermee van plan bent, en dat deze juist is ingesteld. We bespreken de meest gemaakte NAS-fouten (bij aankoop en configuratie) én hoe deze te voorkomen.

De verkeerde architectuur

Net als bij een pc is de processor ook bij de NAS het kloppende hart van het systeem. Maar waar het bij de pc voor de functionaliteit niet uitmaakt welke processor je koopt, doet het dat bij een NAS wel. Een NAS met een x86-processor van Intel of AMD kan andere dingen en soms meer dan een NAS met een ARM-processors van bijvoorbeeld Marvell, Realtek of Annapurna Labs. Dit verschil is goed zichtbaar in de app-store op de NAS waar alle installeerbare uitbreidingen staan, het aanbod verschilt op punten tussen de twee processorfamilies. Verschillen zijn er bij virtualisatie, sommige mediaservers maar soms ook minder bekende tools of toepassingen die veel geheugen vergen.

ARM-processors verbruiken daarentegen veel minder elektriciteit dan x86-processors, iets wat steeds belangrijker wordt én je maandelijks in de portemonnee voelt. Omdat het niet mogelijk is de processor van een NAS te upgraden of te wisselen van ARM naar x86 of omgekeerd, is het belangrijk al voor de aanschaf de juiste architectuur te kiezen.

Om zeker te zijn dat jouw beoogde aankoop de gewenste functionaliteit biedt, vind je op de site van elke NAS-aanbieder per model precies de uitbreidingen die voor dat model beschikbaar zijn. Voorkom dat je de verkeerde processor-architectuur koopt.

Lees ook: Wat kun je met een NAS?

Selecteer je bij Synology de Virtual Machine Manager als functie die je wilt gebruiken, dan blijven er alleen modellen met een x86-processor over.

Te weinig geheugen en niet uitbreidbaar

Een tweede fout bij de aankoop is een NAS te nemen met te weinig geheugen. Elke functie en elke gebruiker gebruikt een deel van het geheugen. Raakt het geheugen vol, dan wordt de NAS langzamer en ook instabieler. Dit kan ertoe leiden dat functionaliteit moet worden uitgeschakeld of onbruikbaar wordt. Zeker bij de goedkopere modellen zijn NAS-fabrikanten zuinig met geheugen, want dat is duur.

1 GB RAM is de onderkant van de markt, 2 GB de uitzondering. Voor alledaags NAS-gebruik thuis is dit doorgaans ook voldoende. Wil je meer en zwaardere functies tegelijk gebruiken (zoals mediaservices en virtualisatie) of werken meerdere mensen tegelijk op de NAS in bijvoorbeeld de kantoorapplicaties of databases, dan is 4 GB geheugen of meer echt aan te bevelen.

Opnieuw is de oplossing al bij de aanschaf de hoeveelheid geheugen van NAS af te stemmen op het toekomstige gebruik. Twijfel je nog, neem dan een NAS met een vrij geheugenslot. Dit maakt het mogelijk later een geheugenmodule bij te plaatsen. Dit is goedkoper dan het geheugen volledig vervangen, wat niet eens altijd mogelijk is.

512 MB geheugen is zelfs voor alledaags gebruik van een NAS al snel te weinig.

Geen processor voor multimedia

Een NAS met een ARM-processor kan prima films en muziek streamen, maar als het gaat om het transcoderen (het omrekenen van films voor weergave op een andere beeldformaat zoals een smartphone of tablet), schieten ze vaak tekort. Uitzonderingen zijn er wel, zoals de Realtek RTD1296, maar met een x86-processor zit je vaak beter.

Maar weer niet altijd, want ook tussen de x86-processors zit er heel veel verschil tussen de capaciteiten van de verschillende processoren. Een x86-processor met een geïntegreerde grafische processor zoals veel Intel-modellen is fors in het voordeel omdat de grafische rekeneenheid de transcoding hardwarematig uitvoert en daarmee de rest van de processor ontlast. En dit geldt helemaal bij hoge resoluties zoals 4K/H.265.

Ben je een medialiefhebber en wil je films ook streamen naar bijvoorbeeld mobiele apparaten, check dan voor aankoop de transcoderingskwaliteit van de processor in de beoogde NAS. Een goede bron van informatie is de Plex-compatibiliteitslijst www.kwikr.nl/plexlijst en ook de NAS-producten bieden online goede uitleg zoals op www.kwikr.nl/nasuitleg.

Lees hier meer over streamen met Plex.

Tot zover de fouten die je kunt maken bij het kopen van een nieuwe NAS. Hierna gaan we verder op het instellen ervan. Heb je nog geen NAS in huis? Bekijk hier het NAS-aanbod van Bol.com.

Verkeerde schijfconfiguratie

Een belangrijke keuze die al direct bij de eerste configuratie van de NAS gemaakt moet worden, is die van de indeling van de opslagruimte. Wel of geen RAID en wordt het dan RAID 1, 2 of toch een nog een andere? Het probleem is dat veel NAS-gebruikers dan nog helemaal geen idee hebben wat ze precies met de NAS gaan doen en wat dan de goede schijfindeling is.

Het is niet leuk om na de aanschaf van al die mooie schijven de opslag flink te zien slinken omdat RAID een groot deel ervan inpikt. Geen wonder dat vaak de verkeerde keuze wordt gemaakt voor JBOD of RAID 0, terwijl de gegevens dan niet zijn beschermd tegen verlies bij een defecte schijf.

De schijfindeling later aanpassen is eigenlijk alleen mogelijk door eerst alle gegevens naar een ander systeem of externe harde schijf te kopiëren, pas je de indeling van de opslag aan dan gaan namelijk alle gegevens op de NAS verloren. Betreft het een Synology-NAS, kies dan de volgende keer voor voor Synology Hybrid RAID (SHR), een flexibele RAID-vorm waarbij de NAS zelf de ideale indeling bepaalt gericht op zekerheid, snelheid en maximale opslagcapaciteit. SHR staat bovendien het gebruik van schijven met verschillende omvang toe, wat het makkelijker maakt de opslagcapaciteit later uit te breiden.

Een RAID-rekenmachine zoals deze van Synology bepaal is een prima hulpmiddel bij het bepalen van de gewenste schijfindeling.

Afhankelijk van het aantal schijven kun je bij de schijfconfiguratie kiezen voor JBOD, RAID 0, RAID 1, RAID 5, 6 of 10. Belangrijk is dat JBOD en RAID0 de gegevens op de NAS niet beschermen wanneer een harde schijf stuk gaat. Bij JBOD verlies je in elk geval de gegevens op de schijf die defect is geraakt, bij RAID 0 alle gegevens. RAID 1 en hoger beschermen de gegevens op de NAS wel tegen het falen van één of meer harde schijven maar gebruiken hiervoor een flink deel van de opslagruimte.

Wel verschillen deze RAID-vormen onderling in lees- en schrijfsnelheid én op het gebied van dataredundantie (zijn gegevens beschikbaar als de RAID beschadigd is of moet de RAID eerst herstellen) en fouttolerantie (het aantal schijven dat stuk kan gaan zonder gegevensverlies). RAID 1 vereist minimaal twee schijven, RAID 5 drie, RAID 6 en 10 vier.

Geen storagepools gebruikt

Een andere fout bij de schijfindeling is het niet gebruiken van de storagepools. De opslag van een NAS begint bij de harde schijven of ssd’s, daarboven zitten één of meer storagepools, daarboven één of meer volumes, en pas binnen een volume kun je mappen maken en bestanden opslaan. In een NAS met één schijf, is er ook maar één storagepool, zijn er meer schijven, dan kun je meerdere storagepools maken. Omdat de RAID-configuratie per storagepool gebeurt, kun je dan dus meerdere RAID-configuraties naast elkaar op dezelfde NAS hebben. Heeft de NAS zes schijven, dan kun je bijvoorbeeld drie storagepools maken.

De eerste drie schijven zijn samen storagepool 1, met RAID 5, schijven vier en vijf zijn storagepool 2 als RAID 1 en schijf 6 alleen als storagepool 3. Door dit zo te doen kun je verschillende soorten gegevens op één NAS bewaren en bij elke groep gegevens de indeling afstemmen op wat de gegevens nodig hebben. Foto’s wil je beschermen tegen een harde schijf die stuk gaat, daarvoor gebruik je storagepool 1, een database die vooral snelheid nodig heeft, zet je op storagepool 2 en bestanden die je altijd even maakt en dan weggooit, passen prima op storagepool 6. Storagepools zijn erg handig, zeker bij grotere NAS-apparaten!

Denken dat de NAS een back-up is

Een veelgemaakte fout die ook heel verkeerd kan aflopen, is denken dat het hebben van een NAS hetzelfde is als het hebben van een back-up. Dat is niet zo. Een goede back-up voldoet aan de 3-2-1-regel: er zijn minimaal drie kopieën van de data, op twee verschillende media en daarvan staat er minimaal één offline.

Staan gegevens alleen op een NAS, dan voldoet dat aan geen van de drie eisen. Weliswaar van de RAID in de NAS de gegevens beschermen tegen hardware-falen, maar neemt een inbreker de NAS mee of maakt iemand een configuratiefout, dan is alsnog alles weg. Een NAS kan dus heel goed een onderdeel zijn van een back-upstrategie maar alleen een NAS is nooit een back-up.

Meer weten over back-ups? Bestel de cursus back-up en herstel!

Admin-account niet uitgeschakeld

Met zoveel opgeslagen gegevens verdient de beveiliging van een NAS alle aandacht. Wat daarbij niet helpt, is dat het standaard hoofdaccount van de NAS bijna altijd het admin-account is. Dit account is extra krachtig omdat het verregaande rechten heeft. Weet een hacker of malware dit account te veroveren, dan heeft hij daarmee altijd toegang tot alle functionaliteit van de NAS. Een belangrijke maar helaas vaak niet genomen maatregel is het uitschakelen van het admin-account.

Om deze fout op te lossen is het nodig eerst een extra account aan te maken en dat lid te maken van de gebruikersgroep Administrators. Bescherm de login van dit account met een sterk wachtwoord en liefst ook een tweede factor zoals een sms-code of code van een authenticatie-app. Log daarna in met dit nieuwe account en schakel dan het oorspronkelijke admin-account uit. Noteer de naam en het wachtwoord van het nieuwe admin-account veilig in een wachtwoordmanager.

Schakel het standaard admin-account op de NAS uit voor extra beveiliging.

Werken als admin

Het standaard admin-account niet uitschakelen, is niet de enige veelvoorkomende account-fout bij het gebruik van de NAS. Standaard inloggen met een ander account dat wel administrator-rechten heeft, is er ook zo een. Want zelfs al heeft het account een andere naam, zolang je met een administrator-account inlogt zijn de gegevens op de NAS onnodig kwetsbaar.

Een configuratiefout is snel gemaakt, maak daarom voor elke gebruiker van de NAS (dus ook de hoofdgebruiker) een persoonlijk account aan dat alleen in de groep gebruikers zit en niet in de groep administrators. De hoofdgebruiker heeft dus twee accounts, één met admin-rechten dat hij maar zelden gebruikt en één zonder admin-rechten voor dagelijks gebruik.

Gebruik voor alle normale NAS-activiteiten een standaard gebruikersaccount zonder administrator-rechten.

NAS op de verkeerde plek

Deze fout heeft niet zozeer met de NAS te maken, maar met de plek in huis waar het apparaat staat. Een NAS maakt best veel lawaai, zeker wanneer deze zwaarder wordt belast en vaak zelfs al bij langdurig normaal gebruik. De harde schijven ratelen en na verloop van tijd gaat ook de ventilator aan. Staat de NAS dan in de woonkamer of naast de werkplek, dan gaat dat lawaai al snel afleiden en irriteren. Staat jouw NAS ook binnen gehoorafstand, kijk dan of er niet elders in huis of schuur een plek is om het apparaat buiten gehoorafstand te plaatsen. Aansluiting op het elektriciteitsnet en netwerk is voldoende, dan kan de NAS overal staan.

Is er geen andere ruimte of wil je de NAS juist dicht bij de tv plaatsen zodat je deze er direct op kunt aansluiten, kies dan een specifieke silent-NAS. QNAP heeft een aantal passief gekoelde modellen die prima in elke woonomgeving passen. Kijk bij een bestaande NAS of je de belasting van de NAS kunt terugschroeven zodat de noodzaak tot actieve koeling minder wordt of dat je het apparaat automatisch kunt in- en uitschakelen zodat het slaapt als jij dat ook doet.

De Silent-NAS van QNAP zoals deze HD-453DX is passief gekoeld, fluisterstil en dus ideaal voor gebruik in de woonomgeving.

HDMI niet bruikbaar

Beschikt een NAS over een HDMI-poort, dan wordt die vaak gebruikt voor het in hoge kwaliteit weergeven van films of andere beelden op een direct aangesloten televisie of monitor. Vooral wanneer je een 4K-televisie hebt en de HDMI-poort deze snelheid ondersteunt, werkt dat beter dan alles via het netwerk streamen.

Maar let wel, ten onrechte wordt vaak gedacht dat elke functie van de NAS ook toegang heeft tot die HDMI-poort. Dit verschilt per package of app en dit kan ook betekenen dat jouw favoriete mediaserver geen toegang tot de HDMI-poort heeft, hoe graag je dat ook wilt. Een oplossing is er niet, behalve vooronderzoek doen voor je de NAS koopt. Gebruikersforums van de NAS-fabrikant en de bekende mediaservers zoals Plex Mediaserver kunnen hierbij helpen.

Een HDMI-poort op een NAS is nog geen garantie dat elke app of uitbreiding ermee overweg kan.

Uitbreidingen niet opschonen

Een NAS is een handig apparaat, waarop je met een paar klikken een nieuwe functie toevoegt. Maar daarin schuilt wel het gevaar van een almaar uitdijend arsenaal apps en packages. Een functie die niet meer gebruikt wordt, wordt zelden opgeruimd of zelfs maar uitgeschakeld. En dat terwijl juist dat de prestaties van de NAS zeer positief kan beïnvloeden.

De oplossing voor deze veelvoorkomende fout is daarom regelmatig eens kritisch naar alle geïnstalleerde extra’s te kijken en apps of packages die niet meer gebruikt worden eerst eens te stoppen of anders gewoon direct te verwijderen.

Schakel ongebruikte apps en packages uit of verwijder ze zelfs volledig om de NAS te ontlasten.

Systeemmeldingen niet ontvangen

Een gevaarlijke fout in de configuratie van veel NAS-apparaten, is dat er geen waarschuwingen en andere systeemmeldingen worden verstuurd. Het gevolg is dat de NAS in grote problemen kan verkeren of problemen ziet aankomen, maar de gebruikers en de systeemeigenaar van niets weten.

Configureer daarom op de NAS het versturen van waarschuwingen en belangrijke systeemmeldingen per sms of e-mail naar je gewone mailbox of telefoon. Snel reageren is namelijk van groot belang het kan verlies van gegevens voorkomen.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 e-readers met kleurenscherm voor minder dan 250 euro
© ID.nl
Huis

Waar voor je geld: 5 e-readers met kleurenscherm voor minder dan 250 euro

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets extra's of bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week voor jullie op zoek naar leuke deals. Nu de avonden weer steeds vroeger donker worden en je vaker binnen zit, is lezen bij een leuke bezigheid. En met een mooie e-reader kan dat ook in kleur. Wij bekeken vijf betaalbare e-readers met kleurenscherm.

Kleuren‑e‑readers zijn relatief nieuw; ze combineren de batterijzuinigheid van elektronische inkt met een kleurenfilter dat magazines, strips en geïllustreerde kinderboeken tot leven brengt. Voor de Nederlandse markt zijn er nog niet heel veel modellen beschikbaar. Wij hebben vijf mooie exemplaren voor minder dan 250 euro op een rijtje gezet voor je.

Kobo Libra Colour - 7 inch

De Kobo Libra Colour is een 7 inch e‑reader met een E Ink Kaleido 3‑scherm. De zwart‑wit resolutie bedraagt 1264 × 1680 pixels en 300 ppi, terwijl kleuren worden weergegeven met 150 ppi. Je beschikt over 32 GB intern geheugen en een dual‑core processor van 2,0 GHz, waardoor pagina’s vlot worden ververst. Voor draadloze audioboeken of Bluetooth‑oortjes biedt de Libra Colour wifi (2,4 en 5 GHz) en Bluetooth 5.0, en bestanden worden geladen via USB‑C. Het apparaat is waterbestendig volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m diepte). De geïntegreerde ComfortLight PRO‑verlichting heeft instelbare helderheid en kleurtemperatuur.

Dankzij de fysieke bladerknoppen heb je maar één hand nodig om te lezen en met de instelbare lettertypes en paginamarges pas je het leescomfort aan. De accu van 2050 mAh levert volgens Kobo een leestijd van enkele weken per lading. Het toestel meet 144,6 × 161 × 8,3 mm en weegt 199,5 g. Dankzij het kleurenscherm is dit model aantrekkelijk voor strips, tijdschriften en kleurrijke kinderboeken, terwijl hij ook standaard ePub‑, PDF‑ en audiobookbestanden ondersteunt.

Kobo Clara Colour - 6 inch

Zoek je een compacte kleurene‑reader, dan is de Kobo Clara Colour met een 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm interessant. Het scherm biedt een resolutie van 1448 × 1072 pixels met 300 ppi voor zwart‑wit en 150 ppi voor kleuren. Dankzij een dual‑core processor (2,0 GHz) en 16 GB opslagruimte is er genoeg vermogen om romans of stripboeken te laden. De reader ondersteunt wifi (dual band) en Bluetooth zodat je audioboeken kunt streamen, en hij gebruikt USB‑C om op te laden. Kobo past ComfortLight PRO toe met instelbare kleurtemperatuur, en de reader is waterdicht volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m).

De accu heeft een capaciteit van 1 500 mAh en levert bij gemiddeld gebruik tot zes weken leestijd. Dankzij 13 lettertypen en verschillende lettergroottes pas je het scherm volledig aan. Met afmetingen van 112 × 160 × 9,2 mm en een gewicht van 174 g past de Clara Colour in een jaszak. Het apparaat ondersteunt onder meer EPUB, PDF, MOBI en CBZ/CBR en kan via Bluetooth naar audioboeken luisteren. Het kleurenscherm maakt hem geschikt voor geïllustreerde kinderboeken, kaarten en kookboeken terwijl het compacte formaat ideaal is voor onderweg.

PocketBook Verse Pro Color - 6 inch

PocketBook positioneert de Verse Pro Color als een robuuste kleuren‑e‑reader voor veel lezers. Het 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm beschikt over een grijstintenresolutie van 1072 × 1448 pixels en een kleurenlaag met 536 × 724 pixels. Daardoor krijgen stripillustraties en grafieken 4 096 kleuren te zien terwijl zwart‑wittekst scherp blijft met 300 ppi. De quad‑core processor (1,8 GHz) en 1 GB RAM zorgen voor soepele bladwisselingen, en met 16 GB opslagruimte kun je duizenden e‑books bewaren. Via de USB‑C‑poort en wifi en Bluetooth laad je gemakkelijk bestanden of luister je naar audioboeken.

PocketBook levert SMARTlight, een voorgrondverlichting waarmee je zowel helderheid als kleurtemperatuur aanpast. De reader draait op Linux en ondersteunt talloze formaten zoals ACSM, EPUB, PDF, DOCX en CBR/CBZ. Dankzij text‑to‑speech kun je boeken laten voorlezen. De 2100 mAh‑batterij biedt volgens PocketBook tot een maand leesplezier. De behuizing (108 × 156 × 7,6 mm, 182 g) is waterdicht volgens IPX8, zodat je bij het zwembad kunt lezen. Een G‑sensor draait pagina’s automatisch mee als je het apparaat kantelt. Kortom, de Verse Pro Color levert kleuren‑e‑ink in een handzaam formaat met brede bestands­ondersteuning.

PocketBook Era Color - 7 inch

Met een groter kleurenscherm en ingebouwde luidspreker richt de PocketBook Era Color zich op lezers die audioboeken willen luisteren zonder externe headset. Het 7 inch E Ink Kaleido 3‑display heeft een grijstintenresolutie van 1264 × 1680 pixels en een kleurresolutie van 632 × 840 pixels met 300/150 ppi. Dit zorgt voor scherpe tekst en kleurrijke afbeeldingen. De reader gebruikt een quad‑core processor (1,8 GHz) met 1 GB RAM en biedt 32 GB interne opslag. Het besturingssysteem is gebaseerd op Linux en ondersteunt een groot aantal ebook‑ en stripformaten.

Met dual‑band wifi, Bluetooth 5.4 en USB‑C met OTG‑functie koppel je eenvoudig draadloze hoofdtelefoons, luister je naar audioboeken of speel je muziek via de ingebouwde mono‑luidspreker. De SMARTlight‑voorgrondverlichting laat je zowel helderheid als kleurtemperatuur instellen. Dankzij de 2500 mAh accu en het efficiënte E‑Ink‑scherm is volgens PocketBook een maand gebruik mogelijk. Het apparaat is IPX8‑waterbestendig en uitgerust met een g‑sensor, coversensor en speakers. Met afmetingen van 134,3 × 155 × 7,8 mm en een gewicht van 235 g is de Era Color iets groter maar nog steeds draagbaar. De fysieke bladerknoppen zorgen voor comfortabel lezen, terwijl de ingebouwde spraakfunctie tekst kan voorlezen.

Tolino Vision Color - 7 inch

De Tolino Vision Color is een Duitse die dezelfde hardware heeft als de Kobo Libra Colour maar een eigen Android‑softwarelaag gebruikt. Volgens een productaankondiging biedt het apparaat een 7 inch E Ink Kaleido 3‑scherm met een zwart‑witresolutie van 1264 × 1680 pixels (300 ppi) en 150 ppi voor kleuren. De reader heeft fysieke bladerknoppen naast het aanraakscherm en gebruikt een MediaTek MT8113T‑dual‑core processor (2,0 GHz), 1 GB RAM en 32 GB interne opslag. Een 2050 mAh batterij voorziet de Vision Color van stroom, terwijl de ComfortLight PRO‑verlichting de kleurtemperatuur aanpast.

Het toestel biedt wifi en Bluetooth 5.0 zodat je audioboeken kunt streamen, en het is IPX8‑waterbestendig. Tolino gebruikt Android, waardoor je afhankelijk bent van de Tolino‑boekwinkel maar via de Tolino‑cloud kunt synchroniseren met diverse Duitse boekhandels. Een stylus is optioneel verkrijgbaar voor handschrift en aantekeningen. De Vision Color ondersteunt ePub, PDF en andere standaard‑e‑bookformaten en biedt toegang tot de HotSpots van Deutsche Telekom. Dit apparaat is in Nederland nog beperkt verkrijgbaar; een Duitse webwinkel verkoopt het voor ongeveer € 180,68 (incl. btw). Omdat Kieskeurig nog geen productpagina heeft, is het toestel alleen via buitenlandse winkels te vinden.

▼ Volgende artikel
Kan je iPhone ook virussen krijgen?
© ID.nl
Huis

Kan je iPhone ook virussen krijgen?

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ja en nee. Een iPhone wordt niet snel besmet met traditionele malware, maar dat betekent niet dat hij onkwetsbaar is voor hackers en cybercriminelen. En daarbij is het grootste risico niet iOS. Nee, het grootste risico ben je zelf…

Dit artikel in het kort

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onkwetsbaar. Toch richten de meeste aanvallen zich niet op iOS zelf, maar op de zwakste schakel. En dat is jouw gedrag: dat ene moment dat je klikt, scant of downloadt zonder nadenken. In dit artikel lees je hoe criminelen te werk gaan, waaraan je kunt merken dat er iets mis is met je iPhone en hoe je je telefoon kunt beschermen tegen malware, phishing en andere digitale risico's.

Hoe raakt je iPhone besmet?

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet tegen wat je zelf doet – en daar spelen kwaadwillenden op in. Het gaat vaak mis bij iets wat volkomen normaal lijkt: een link openen, een QR-code scannen of een agenda-uitnodiging accepteren kan al genoeg zijn om gegevens prijs te geven. Dit zijn de zes meest voorkomende manieren waarop je iPhone geïnfecteerd kan worden:

1: Zero-click en zero-day-aanvallen

De meest geavanceerde aanvallen gebruiken lekken in iOS die nog niet door Apple of beveiligingsonderzoekers zijn ontdekt. Via zo'n kwetsbaarheid kan spyware worden geïnstalleerd nog vóórdat er een update beschikbaar is.

Een zero-click-aanval gaat nog verder: jij hoeft niets aan te raken. Eén kwaadaardig iMessage-bericht of zelfs een gemiste FaceTime-oproep kan al genoeg zijn om toegang tot je toestel te krijgen.

De beste verdediging is simpel maar belangrijk: installeer updates direct zodra ze beschikbaar zijn (Instellingen > Algemeen > Software-update) en zet Automatische updates aan.

2: Quishing: malafide QR-codes

QR-codes worden soms vervangen door valse exemplaren die naar een nepsite met gemeentelogo of parkeerdienst leiden. Controleer altijd de link die de Camera-app toont voordat je op 'open' tikt, en laat dubieuze adressen desnoods scannen met een tool zoals Scamio.

Lees ook: Zo herken je verdachte QR-codes op parkeerautomaten en laadpalen

 3: Kwaadaardige configuratieprofielen

Een configuratieprofiel is een bestand waarmee instellingen op een iPhone of iPad in één keer kunnen worden aangepast. Zo'n profiel bepaalt bijvoorbeeld welke wifi-netwerken worden gebruikt, welke apps mogen worden geïnstalleerd of welke websites worden geblokkeerd. Bedrijven en scholen gebruiken configuratieprofielen vaak om meerdere toestellen tegelijk te beheren.

Ook kwaadwillenden kunnen zo'n profiel aanbieden, bijvoorbeeld via een link in een phishingbericht. Zodra je het installeert, krijgt de afzender toegang tot je netwerkverkeer of kan hij extra apps laten installeren. Controleer daarom altijd de herkomst voordat je een profiel accepteert, en verwijder onbekende profielen via Instellingen > Algemeen > VPN en apparaatbeheer.

4: Nagemaakte wifi-netwerken

Criminelen zetten daarnaast nepwifinetwerken op met namen als 'Airport_Free_WiFi' of 'NS_Gratis_Wifi_In_De_Trein'. Maak je daar verbinding mee, dan kan al je internetverkeer worden onderschept en kunnen je wachtwoorden of persoonlijke gegevens eenvoudig worden buitgemaakt. Gebruik op openbare wifi een VPN, bijvoorbeeld via Bitdefender Mobile Security, zodat je verbinding versleuteld blijft.

5: Malafide agenda-uitnodigingen

Krijg je een vreemde agenda-uitnodiging die je niet herkent? Verwijder die, want er zitten vaak phishinglinks in. De veiligste manier is om de hele ongewenste agenda te wissen zonder op links of knoppen in de afspraak te tikken. Druk ook niet op 'Weiger', want daarmee laat je de afzender weten dat je account actief is, wat juist tot meer spam leidt. Controleer bij twijfel onderaan in je agenda-instellingen welke kalenders zijn toegevoegd en verwijder alles wat je niet herkent.

6: AirDrop-spam

AirDrop is ideaal wanneer je snel en draadloos foto's, documenten, video's of zelfs wachtwoorden of passkeys wilt delen – of ontvangen. Voor hackers is dit ook een aantrekkelijke ingang in je iPhone. Stel, je hebt net iets gedeeld of ontvangen via AirDrop, bijvoorbeeld foto's tijdens een concert. Misschien heb je daarvoor in de instellingen Iedereen gedurende 10 minuten geselecteerd. Zet je dat na het delen of ontvangen niet uit, dan blijft je iPhone dus nog tien minuten zichtbaar voor iedereen. Beter is het om, vooral op drukke plekken, AirDrop in te stellen op Alleen contacten of zelfs te kiezen voor Ontvangen uit.

Let op met AirDrop

Als AirDrop is ingesteld op Iedereen gedurende 10 minuten, kunnen onbekenden jouw toestel zien en je iets sturen, maar er wordt niets automatisch ontvangen. Je krijgt altijd eerst een melding met een voorbeeld van wat iemand wil delen, bijvoorbeeld een foto of document. Pas wanneer je op Accepteren tikt, wordt het bestand opgeslagen.

Het gevaar zit in de verleiding om tóch te klikken. Aanvallers sturen soms misleidende of schokkende beelden met een naam die je nieuwsgierig maakt. Accepteer je zo'n bestand en open je het daarna, dan kan het een link of document bevatten dat je naar een phishingpagina leidt of schadelijke code uitvoert.

Zo merk je dat er iets mis is met je iPhone

Als je iPhone besmet of gehackt is, verschijnt er geen knipperende pop-up om je dat te vertellen. De signalen zijn subtiel – maar herkenbaar als je weet waar je op moet letten. Dit zijn de zeven meest voorkomende aanwijzingen dat je iPhone geïnfecteerd kan zijn.

1: De batterij raakt opvallend snel leeg

Malware kan continu draaien en daardoor veel stroom verbruiken. Controleer in Instellingen > Batterij welke apps dat doen. Let vooral op apps die veel actief zijn op de achtergrond, zeker als ze daar geen reden voor hebben. Een weerapp die acht uur blijft draaien terwijl je hem niet gebruikt, is bijvoorbeeld niet normaal.

2: Je dataverbruik schiet omhoog

Spyware stuurt ongemerkt gegevens door naar servers van aanvallers. Dat zie je vaak terug in Instellingen > Mobiel netwerk. Daar kun je, als je een stukje naar onder scrolt, bij Mobiele data zien of het dataverbruik ineens hoger ligt dan normaal. Let op opvallende pieken in datagebruik, onbekende apps of vreemde pictogrammen. Een simpele tool of een spel dat je zelden opent, hoort geen gigabytes aan data te verbruiken.

3: Apps crashen of lopen vast

Malware kan problemen geven met iOS of andere apps. Als apps vaak opnieuw opstarten of het toestel warm wordt, is dat verdacht.

4: Er verschijnen pop-ups of advertenties buiten Safari om

iOS hoort reclamevrij te zijn. Zie je ineens advertenties op je beginscherm of in instellingen, dan zit er waarschijnlijk adware achter.

5: Er staan onbekende apps of profielen op je toestel

Sommige aanvallers installeren via een lek of misleidende link een app die er betrouwbaar uitziet, maar in werkelijkheid data doorstuurt of instellingen wijzigt. Kijk daarom regelmatig in de Appbibliotheek of er iets tussen staat wat je niet kent. Verwijder verdachte apps meteen; op een iPhone worden daarmee ook de bijbehorende gegevens gewist. Heb je het toestel tweedehands gekocht of vertrouw je het niet helemaal, dan is een volledige fabrieksreset de veiligste keuze.

6: Je toestel is mogelijk gejailbreakt

Bij een jailbreak wordt een deel van Apple's beveiliging uitgezet om functies vrij te geven die normaal niet zijn toegestaan. Dat lijkt handig, maar maakt het systeem kwetsbaar voor apps met te veel rechten. Als je nooit bewust een jailbreak hebt uitgevoerd en toch apps als Cydia, Sileo, or Checkra1n ziet, is dat een teken dat iemand heeft geknoeid met je iPhone.

7: Je ziet vreemde uitgaande oproepen

Een gehackt toestel kan worden ingezet om spam te versturen of te bellen naar dure servicenummers. Kijk in je berichten en belgeschiedenis of er iets geks tussen staat.

Denk je dat je iPhone besmet is? Dit kun je doen

Merk je dat je iPhone zich vreemd gedraagt, begin dan met een eenvoudige reset van je browsergegevens. Open Instellingen > Apps > Safari en kies Wis geschiedenis en websitedata. Daarmee verwijder je tijdelijke bestanden en scripts die schadelijk kunnen zijn. Herstart daarna het toestel.

Blijven de problemen terugkomen, herstel dan een eerdere iCloud-reservekopie van vóór het moment waarop het misging. Helpt dat ook niet, dan is een fabrieksreset de veiligste manier om alle sporen van malware te verwijderen. Dat doe je via Instellingen > Algemeen > Stel opnieuw in > Wis alle inhoud en instellingen. Je iPhone wordt dan teruggezet naar de oorspronkelijke staat. Omdat alles gewist wordt, verdwijnt ook eventuele malware verdwijnt mee.

Zoals altijd geldt: voorkomen is beter dan genezen

De beste beveiliging blijft een combinatie van gezond verstand en actuele software. Zet automatische updates aan via Instellingen > Algemeen > Software-update > Automatische updates. Zo worden veiligheidslekken gedicht voordat ze misbruikt kunnen worden.

Gebruik op openbare netwerken altijd een VPN, en controleer verdachte links met een analyse-tool voordat je klikt. Wie extra zekerheid wil, kan een beveiligingsapp installeren die phishinglinks en onveilige wifi-verbindingen blokkeert.

Conclusie

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onschendbaar. De meeste risico's ontstaan niet door fouten in iOS, maar door wat jij doet: op een verkeerde link tikken, een uitnodiging openen of een netwerk gebruiken dat niet te vertrouwen is.

Wie zijn toestel up-to-date houdt, links kritisch bekijkt en een VPN gebruikt op openbare wifi, verkleint de kans op misbruik of datadiefstal aanzienlijk. iOS doet veel om je te beschermen, maar waakzaamheid blijft nodig.