ID.nl logo
In 10 stappen overal snel internet
© PXimport
Huis

In 10 stappen overal snel internet

Draadloos internet is inmiddels zozeer de norm dat we de nadelen ervan graag vergeten. Maar wifi heeft een aantal onmiskenbare zwaktes die maar moeilijk op te lossen zijn, hoezeer de producenten van routers en accesspoints hun best ook doen. Heb je genoeg van de vaak matige dekking, lage snelheid en moeizame beveiliging, gebruik dan een van de beschikbare alternatieven om wel overal in en om het huis veilig en snel internet te krijgen.

Snelheid, stabiliteit, veiligheid en bereik zijn belangrijke kwaliteiten waaraan een draadloos netwerk moet voldoen. De eerste generaties wifi-routers scoorden eigenlijk op al deze punten slecht, maar tegenwoordig zijn de routers flink verbeterd. Het bereik blijft echter een zwak punt en elk huis heeft wel plekken waar geen of nauwelijks ontvangst is. Routerfabrikanten zetten daarom nu massaal in op mesh-techniek waarbij je met meerdere, intelligent samenwerkende stations een volledige dekking bereikt. De eerste resultaten zijn best goed, maar perfect zijn ze nog niet. Bovendien moet je om met mesh-techniek te beginnen, alle bestaande netwerkspullen vervangen en dat kan aardig in de papieren lopen. Gelukkig zijn er ook alternatieven waarmee je ook overal in huis een goede netwerkverbinding krijgt. In deze how to gaan we aan de slag met de simpelste oplossingen.

01 Good old … netwerkkabel

Voor smartphones en tablets is wifi de enige mogelijkheid om verbinding met het thuisnetwerk te maken, voor veel andere apparaten zoals pc’s, gameconsoles en smart-tv’s geldt dat niet. Deze apparaten worden meestal gemakshalve via wifi aangesloten, maar kunnen vaak ook via een netwerkkabel worden verbonden. Een actie waar bovendien ook de wifi van profiteert, want minder gebruikers maakt het draadloze netwerk sneller. En het mooie is: alles dat je hiervoor nodig hebt, is meestal gewoon in huis aanwezig. Voor elk apparaat dat je wilt overzetten naar een eigen netwerkaansluiting, heb je een vrije netwerkaansluiting op je router of switch, en een netwerkkabel nodig.

©PXimport

02 Over kabels

Netwerkkabels kun je bij elke computer- of doe-het-zelf-winkel kopen. Let wel op, er zijn veel verschillende kabels met heel uiteenlopende prijzen. Netwerkkabels worden gemaakt volgens bepaalde specificaties die verschillende snelheden ondersteunen. De meest gangbare kabel is de cat5e- of cat6-kabel. Beide ondersteunen snelheden tot 1000 Mbit/s (gigabit) maar cat 6 kan in theorie nog sneller en is op korte afstanden ook geschikt voor 10 Gbit/s. Wil je echt voorbereid zijn op 10 Gbit/s, dan kun je overigens beter het duurdere cat 6a kiezen. Voor thuis is cat 5e vooralsnog voldoende.

Een ander aspect om rekening mee te houden is het type kabel, waarbij je kunt kiezen tussen een vaste (solid) of soepele (stranded) kern. Gebruik je een kabel om een verbinding te maken naar een apparaat zelf, dan is een soepele kabel het handigste. Patchkabels met aan beide kanten een stekkertje zijn overigens altijd soepel. Werk je de kabel weg in de muur of achter een plint en monteer je die af op een wandcontactdoosje of patchpaneel, dan heb je een kabel met vaste kern nodig. Zo’n kabel koop je doorgaans op een rol en knip je zelf op lengte.

©PXimport

03 Verbinding maken

Om verbinding met het netwerk te maken, steek je de ene kant van de kabel in een vrije poort op de router en de andere in het aan te sluiten apparaat. Na een paar seconden is de verbinding actief en is het apparaat online. Blijft het apparaat de oude verbinding gebruiken, dan moet je de omschakeling naar de netwerkkabel forceren door de wifi-functie uit te schakelen. Sommige apparaten hebben een schakelaar om de wifi-functie uit te zetten, maar meestal moet je even in de configuratie duiken. De manier waarop verschilt per apparaat. Is de optie onvindbaar, dan kun je nog proberen de draadloze netwerkkaart van het apparaat op de router te blokkeren. Dit kan door op het wifi-netwerk de zogeheten mac-filtering in te schakelen. Elke netwerkkaart heeft een uniek mac-adres, dat er bijvoorbeeld uitziet als 00:1C:6F:E2:21:D6. Noteer het mac-adres van de wifi-netwerkkaart op een papiertje. Log dan in op de router en zoek de opties voor het draadloos netwerk. Klik op een optie als Beveiliging / Mac-filtering. Zet het mac-adres in de lijst met mac-adressen en kies ervoor het apparaat met dat adres te blokkeren. Misschien schakelt het apparaat nu over op de netwerkkabel, maar het kan ook dat de verbinding geheel wegvalt. Check dan of je netwerkkabel goed is (zie ook het kader ‘Stekkertje uit de muur’)

©PXimport

04 Langere kabels?

De plekken met slecht wifi zijn vaak ook de uithoeken van het huis. Om daar een netwerkkabel naartoe te krijgen is lastig, maar niet onmogelijk. Belangrijk is dat je goed nadenkt over de beste route voor de kabel. Moet deze echt naar een andere hoek, kijk dan of je de netwerkkabel achter een plint kunt wegleggen. Voor een verbinding naar een andere verdieping is het misschien mogelijk de kabel met een trekveer door een al bestaande buis te trekken. Voor echt lange verbindingen kun je de kabel door de kruipruimte van het huis trekken. Zorg er in alle gevallen voor dat de kabel bij de aanleg niet beschadigd raakt en geen scherpe bochten maakt. Elke knik heeft negatieve impact op de kwaliteit en snelheid van het signaal. Komt de kabel onder het huis door, leg deze dan in een waterdichte pvc-buis om de invloed van kou en water te beperken. Je monteert de kabel met vaste kern af op een wandcontactdoosje of patchpanel. Hier lees je hoe dat moet.

©PXimport

Stekkertje uit de muur

Het beste en netste zijn netwerkkabels met een vaste kern in de muur, die je afmonteert op wandcontactdoosjes. Wil je kosten besparen, dan kun je eventueel ook een soepele kabel gebruiken waar je stekkertjes op zet. Moet een kabel die al voorzien is van stekkers door een buis of gat in de muur, knip dan één van de stekkers eraf. Trek vervolgens de kabel naar de juiste plek en zet er een nieuwe stekker aan. Dit laatste is niet moeilijk, maar wel even iets om goed uit te voeren. Een foute aansluiting zorgt er namelijk voor dat de verbinding of niet werkt of veel stoort. Om een nieuwe connector aan een netwerkkabel te zetten, heb je een nieuwe utp-stekker en een utp-tang nodig. Zet de twee mesjes die op bijna elke utp-tang zitten op het omhulsel van de kabel en snijd dit ronddraaiend door. Verwijder het omhulsel. Je ziet nu verschillende gekleurde draden. Deze hoef je niet te strippen (!) maar moet je alleen netjes recht drukken en naast elkaar leggen. De juiste volgorde is belangrijk, van links naar rechts: oranje/wit, oranje, groen/wit, blauw, blauw/wit, groen, bruin/wit, bruin. Knip de draden nu op ongeveer een centimeter van het einde van het omhulsel, recht af. Schuif de stekker over de draden, zodat elk op de juiste volgorde in de hoesjes in de stekker schuift. Dit is best lastig en vereist soms meerdere pogingen. Zit alles goed, zet dan de utp-tang op de stekker en knijp deze goed samen. De kabel is weer klaar voor gebruik. Hier lees je meer over het knijpen van een stekkertje op een netwerkkabel.

05 Geen poorten vrij

Zijn er niet voldoende lan-poorten vrij op de router om alle apparaten aan te sluiten, breid je netwerk dan uit met een switch. Op een switch kun je meerdere apparaten aansluiten. Er zijn switches met vier, acht of nog meer poorten. Koop altijd een gigabit-switch, alleen dan geniet je van maximale snelheid. Haal een van de apparaten die direct op een lan-poort van de router is aangesloten los en steek een nieuwe kabel in de router. Steek het andere einde van de kabel in een van de poorten van de switch en daarna steek je de kabel die je losmaakte van de router in een andere poort op de switch. Vervolgens kun je net zoveel andere apparaten aansluiten op de switch als er vrije poorten zijn. Zet de switch op een slimme plek. Staan ergens veel apparaten bij elkaar, zet dan daar de switch neer en verbind al die apparaten met de switch. Je hoeft dan maar één kabel naar de router te trekken. De meeste switches zijn ‘unmanaged’ en kun je aanschaffen voor een paar tientjes. Sommige duurdere switches zijn ‘managed’ en hebben een webinterface waarin je nog instellingen kunt configureren. Voor een normaal thuisnetwerk is dat doorgaans niet nodig.

©PXimport

06 Via het stopcontact

Helaas is het niet altijd praktisch om een netwerkkabel te trekken naar alle plekken waar het wifi-netwerk niet voldoet. Voor deze plekken moet je een alternatieve techniek gebruiken. De bekendste is powerline. Powerline is een techniek die de elektriciteitsbekabeling tussen de stopcontacten in huis gebruikt om een netwerkverbinding te maken. Anders dan bij een router of switch, heb je bij powerline altijd twee adapters nodig. De eerste verbind je met de router en steek je daarna in het stopcontact. De tweede steek je in het stopcontact op de plek waar je een beter netwerk nodig hebt. Op die laatste sluit je dan een apparaat of wifi-accesspoint aan. Je kunt het powerline-netwerk uitbreiden met extra adapters en zo overal in huis waar een stopcontact zit eenvoudig een snelle netwerkverbinding maken.

©PXimport

07 Waarop letten

Behalve het type adapter (met of zonder stopcontact en met of zonder wifi-accesspoint), zijn er nog wel meer kenmerken om bij de aanschaf van een powerline-adapter op te letten. De belangrijkste is de snelheid. Powerline is de afgelopen jaren stapsgewijs steeds sneller geworden. Het snelst zijn de adapters met de HomePlug AV2-standaard die een theoretische bandbreedte tot 1200 Mbit/s of 2000 Mbit/s hebben. De minder snelle modellen hebben een maximumsnelheid van 1000, 600, 500 of 200 Mbit/s. Binnen HomePlug AV2 zijn er twee typen: er is HomePlug AV2 siso en HomePlug AV2 mimo. Mimo is hiervan de snelste maar ook de duurste en wordt afhankelijk van de chipsetfabrikant op de markt gezet als 1200 of 2000 Mbit/s. Een mimo-adapter gebruikt, anders dan een siso-adapter, ook de randaarde van het elektriciteitsnetwerk en kan daardoor twee dataverbindingen opzetten. In de praktijk halen de beste siso-adapters zo’n 190 Mbit/s onder goede omstandigheden terwijl de mimo-adapters zo’n 270 Mbit/s halen. In minder goede omstandigheden daalt dit voor beide typen adapters al snel tot 100 Mbit/s of minder.

Heb je nog geen powerline-adapters, koop dan liefst een set met de recente AV2-standaard. Een duurdere mimo-set loont alleen wanneer de stopcontacten randaarde hebben.

©PXimport

08 Powerline installeren

De verbinding tussen twee powerline-adapters wordt automatisch opgezet, wat het installeren van powerline erg eenvoudig maakt. Begin met de adapter bij de router. Steek een netwerkkabel in een vrije lan-poort van de router en de andere zijde in de netwerkpoort op de powerline-adapter. Steek daarna de adapter in het stopcontact. Loop dan naar de andere plek in huis waar je het netwerk ‘wilt oppakken’ en steek daar de tweede adapter in het stopcontact. Op de meeste powerline-adapters zitten een of meerdere led-lampjes die een indicatie geven van de status van de onderlinge verbinding tussen de powerline-adapters en soms ook die van het computernetwerk. Kort nadat de tweede adapter is geplaatst, moet de led voor het powerline-netwerk aan gaan of groen kleuren. Zodra je ook in de tweede adapter een netwerkkabel steekt en deze verbindt met een computer of ander apparaat, moet dan ook de tweede led opblinken of groen kleuren.

©PXimport

09 Powerline beveiligen

De enige stap die je nadat de verbinding is gemaakt nog kunt uitvoeren, is het beveiligen van de verbinding. HomePlug AV biedt de mogelijkheid al het netwerkverkeer te versleutelen. Daarmee voorkom je dat iemand door alleen een extra adapter in een stopcontact te steken, al het netwerkverkeer kan afluisteren. De meeste powerline-adapters bieden een knop om de beveiliging te activeren. Die knop moet dan op elk apparaat binnen een bepaalde tijd van elkaar ingedrukt worden. Steeds meer merken leveren ook software met de adapters mee waarin je de adapter kunt configureren en waarin je ook de beveiliging kunt instellen. Dit is altijd pas mogelijk nadat de adapters op de hiervoor beschreven manier in de stopcontacten zijn aangesloten. Zorg ervoor dat je de beveiliging pas inschakelt wanneer het powerline-netwerk goed werkt en alle adapters in het netwerk zijn opgenomen. Te vroeg op de beveiligingsknop drukken zorgt er juist voor dat die adapter voor de andere onbereikbaar wordt. Een reset naar de fabrieksinstellingen is dan nodig om de adapter weer te kunnen laten communiceren met de andere adapters.

©PXimport

Fasesprong

Powerline-adapters gebruiken het stroomnet voor het transporteren van gegevens. Daarvoor is dat netwerk niet gemaakt, en het kan dan ook niet anders dan dat er obstakels zijn om te overwinnen. Een belangrijke hindernis is het aantal fasen in een stroomnet. Lange tijd lukte het powerline-adapters niet om het signaal van de ene fase in de andere te krijgen. Daardoor was het altijd onvoorspelbaar of een verbinding ook echt tot stand zou komen. De nieuwste powerline-adapters hebben een extra techniek aan boord waarmee ze de zogeheten fasesprong kunnen maken. Die adapters zijn vooral aan te bevelen in nieuwe huizen die vaak standaard van meerdere fasen zijn voorzien.

10 Via de televisiekabel

MoCA is een techniek die veel lijkt op powerline, alleen gebruikt MoCA niet het stroomnet maar een al in huis aanwezige televisiekabel. Net als bij powerline heb je ook bij MoCA minimaal twee adapters nodig. De eerste plaats je liefst dicht bij de router. Op elke adapter zit een coaxingang, coaxuitgang en een netwerkaansluiting waarmee je de adapter met de router verbindt. Nadat je de adapter volgens het meegeleverde schema hebt aangesloten, herhaal je deze stappen op de plek waar je het netwerksignaal wilt gebruiken maar nu verbind je de netwerkaansluiting niet met de router maar met het apparaat dat daar staat. Na een paar minuten zullen de leds op de adapters aangeven dat de verbinding is gemaakt en kun je behalve televisiekijken ook internetten via de coax-kabel. De nieuwste Moka32-adapters van Hirschmann beloven een snelheid van 400 Mbit/sec, die je in de praktijk ook echt haalt. Het is bij Hirschmanns adapters niet mogelijk het MoCA-signaal te versleutelen. Volgens de leverancier blijft het signaal echter altijd binnen het eigen huis.

©PXimport

Repeater of router

Behalve dat je de genoemde alternatieven kunt gebruiken om op de plekken waar het wifi-netwerk geen of maar slechte dekking heeft, een snelle bekabelde verbinding te realiseren, kun je met die bedrade verbinding natuurlijk ook op die plek weer een beter wifi-signaal in de lucht brengen. De resultaten die je dan haalt, zijn veel beter dan wat je met een wifi-repeater bereikt, nog los van andere beperkingen die wifi-repeaters hebben. Je kunt om een tweede wifi-accesspoint te realiseren ook heel goed een al wat oudere router gebruiken. Let er bij de configuratie op dat je voor zowel de 2,4 GHz-band als de 5GHZ een ander kanaal kiest dan de huidige wifi-router gebruikt. Zo voorkom je dat beide wifi-zenders elkaar beconcurreren. Steeds vaker regelt de router dit overigens automatisch, maar het kan geen kwaad het handmatig in te stellen en in elk geval te controleren.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Review LG OLED EVO 65G56LS – Opnieuw de grens verlegd
Huis

Review LG OLED EVO 65G56LS – Opnieuw de grens verlegd

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

Fantastisch
Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De LG OLED EVO 65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit. De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Plus- en minpunten
  • Alpha11-processor met uitstekende beeldverwerking
  • Fantastische HDR-beelden in HDR10 en Dolby Vision
  • Goede kijkhoek en anti-reflectie
  • WebOS 25, met vijf jaar lang nieuwe versies
  • Advertenties op het Home-scherm
  • Geen ondersteuning voor HDR10+ en DTS
  • Voorlopig weinig meerwaarde met AI

 

LG OLED EVO 65G56LS (2025)

  • Adviesprijs: 3,299 euro
  • Wat: Ultra HD 4K 165 Hz W-OLED-tv
  • Aansluitingen: 4x HDMI (4x v2.1 (48 Gbps), ARC/eARC, ALLM, VRR, HFR), 3x usb, 1x optisch digitaal uit, 2x antenne, 1x IR-blaster, Wifi 6 (802.11ax), ethernet, Bluetooth 5.3, WiSA
  • Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision IQ, Dolby Atmos, webOS 25, AirPlay 2, Google Cast, USB/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot, Alpha 11 gen2 processor
  • Afmetingen: 1.441 x 910 x 263 mm (incl. voet)
  • Gewicht: 26,6 kg (incl. voet)
  • Verbruik (per 1000 uur): SDR 85 kWh (E) / HDR 222 kWh (G) 

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Lees ook: Zo testen we televisies

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

▼ Volgende artikel
Tekst kopiëren en plakken? Zo krijg je toegang tot het klembord op Android
Huis

Tekst kopiëren en plakken? Zo krijg je toegang tot het klembord op Android

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Wat gaan we doen?

In dit artikel leggen we uit hoe kopiëren en plakken in Android precies werkt. Dat geldt voor zowel Android-smartphones en Android-tablets.

  • Zo werkt kopiëren, knippen en plakken
  • Knippen en plakken vanuit toetsenbord
  • Verbeteringen dankzij Android 13

Wil je meer weten over de veiligheid van Android? Lees dan het artikel Alles wat je moet weten over Android-beveiliging

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.