Sinds de WannaCry malware-aanval van vorig jaar staat ransomware nog meer in de belangstelling dan het al stond. Malwarebesmettingen die bestanden gijzelen en losgeld eisen, zijn al een tijd zeer populair bij criminelen. Het kost beveiligers moeite om computers automatisch tegen deze aanvallen te beschermen. Blijf ransomware voor in 6 stappen.

Virussen, wormen, spyware en andere aanvallen op besturingssystemen worden samengevat onder de naam malware. Dat bestaat uit grofweg uit twee delen: een vector en een payload. De vector is de manier waarop de malware zich verspreidt. Denk daarbij onder meer aan een website die bij bezoek ongewenste code plaatst (drive-by-download), software die zich automatisch via het internet/netwerk verspreidt (worm) of code die zich in een gewenste toepassing verstopt (virus). Een malwarevariant kan verschillende vectoren hebben. Naast de vector is er een payload: datgene dat de malware doet. In het geval van ransomware (ook vaak cryptomalware genoemd) versleutelt het bestanden of het hele systeem en eist het losgeld. De eerste geregistreerde ransomware-aanval werd in 1989 uitgevoerd met behulp van geïnfecteerde floppydisks. Een aids-onderzoeker verspreidde 20.000 floppy’s onder medeonderzoekers in meer dan 90 landen. De malware activeerde pas nadat een computer 90 keer herstart was. Deze aanval kreeg, vanwege zijn oorsprong, de naam AIDS Trojan. Ransomware is vooral de laatste tijd een zeer populaire payload. Reden om stappen te nemen zodat je zelf een besmetting kunt voorkomen.

01 Blijf scherp

De meest gebruikte manier van malware infecteren is door middel van een e-mail met daarin een ‘rekening’ of link naar een malafide website. Een flink deel van deze mails is eenvoudig herkenbaar omdat ze niet aan je geadresseerd zijn, vol spelfouten staan of van een zeer raar mailadres afkomen (de bank gebruikt altijd zijn eigen domein voor mail!). Wie zijn nieuwsgierigheid niet kan bedwingen (en volgens de cijfers van beveiligers zijn dat een hoop mensen), infecteert zijn systeem. Met proactieve scans probeert antivirussoftware mensen tegen zichzelf te beschermen. Mail en links worden centraal in de gaten gehouden en bij een mogelijke dreiging geblokkeerd. Maar voor die dreiging geconstateerd wordt, vallen er al enkele slachtoffers. Die eerste slachtoffers fungeren als digitale kanarie in de kolenmijn. Door scherp te blijven voorkom je niet iedere besmetting, maar verlaagt je wel je kans om die rol te vervullen.

©PXimport

02 Automatische updates

Het is niet zo eenvoudig om op een modern besturingssysteem ongewenste activiteit uit te voeren. Om zichzelf te installeren, misbruikt malware fouten in code. Daarbij hebben de criminelen achter de malware een voorkeur voor veelgebruikte software. Want hoe meer gebruikers een softwarepakket op de computer hebben staan, hoe groter de kans natuurlijk is dat de malware zijn slag kan slaan. Door fouten bij ontdekking snel te herstellen, bieden softwareleveranciers extra bescherming. Dat vereist wel dat die patches worden uitgevoerd. De besmetting met WannaCry (zie kader) was vooral succesvol bij grotere organisaties omdat systeembeheerders daar patches met vertraging doorvoeren om de stabiliteit van de systemen te bewaken. Voor thuis(-kantoor) speelt die overweging niet mee. Gebruik dus de automatische updates die Microsoft voor Windows en Office beschikbaar stelt. De installatie en de mogelijke herstart die nodig is kan irritant zijn, maar deze ergernis weegt niet op tegen de gevolgen die het alternatief kan hebben. Door Microsoft-software up-to-date te houden, sluit je een groot deel van de risico’s al uit. Dat weten criminelen maar al te goed. Daarom wordt tegenwoordig steeds vaker gemikt op zwaktes in andere veelgebruikte software. Adobe Reader, browsers en Java Runtime Environment vormen een top drie die extra aandacht vraagt. Houd applicaties in deze top drie up-to-date met (bij voorkeur) automatische updates.

©PXimport

03 Installeer beveiligingssoftware

Een beveiligingspakket is onmisbaar op iedere computer. Alle beveiligingssoftware, van de ingebouwde gratis scanner van Windows Defender tot het meest kostbare zakelijke pakket, scant op bekende dreigingen en herkent gedragspatronen van toepassingen. Dat voorkomt dat je slachtoffer wordt van een (variant op een) bekende aanval. Bescherming tegen ransomware vraagt om specifieke extra bescherming die niet iedereen biedt. Er zijn twee onderdelen in een beveiligingspakket die bij nieuwe varianten kunnen proberen om problemen te voorkomen. Allereerst ‘exploit protection’, dat het gedrag van applicaties in de gaten houdt en ingrijpt als een toepassing ineens abnormale acties neemt. Gaat Flash Player bijvoorbeeld ineens naar een bestand schrijven waar het niets mee te maken heeft, dan grijpt de beveiliging in. Daarmee kan een onbekende aanval, puur op basis van gedrag, gestopt worden. Enkele beveiligingsbedrijven bieden ook nog specifieke ‘ransomware protection’ aan. Dit onderdeel houdt in de gaten of de computer encryptietaken gaat uitvoeren. Worden deze taken aangeroepen door een niet geautoriseerde applicatie, dan grijpt de scanner in. Let bij keuze van een beveiligingspakket op of deze opties geboden worden. Alle extra bescherming is uiteindelijk mooi meegenomen.

©PXimport

04 Onveilige back-ups

Hoe meer maatregelen je neemt, des te kleiner de kans is dat het misgaat. Maar die kans blijft wel altijd bestaan. Het beste verweer tegen ransomware is dan ook een betrouwbare back-up. Bestanden die veilig op een tweede locatie benaderbaar zijn, kun je niet gijzelen. Een back-up opzetten om je tegen ransomware te beschermen vraagt extra aandacht. Er zijn venijnige varianten in omloop die alle bereikbare bestanden versleutelen. Dat betekent dat je back-up op de nas geen soelaas kan bieden. Ook zijn er varianten die bestanden in de cloud meenemen in de aanval. Hier gaat het volgende principe op: als je er zelf eenvoudig (zonder wachtwoord) bij kunt, geldt dat ook voor een ongewenste ‘bezoeker’. Houd daar rekening mee bij het plannen van de back-up. Verschillende back-up-systemen werken met versiebeheer. Zo biedt Windows Volume Shadow Copy bijvoorbeeld toegang tot oudere versies van een bestand. Is de laatste versie ongewenst versleuteld, dan zou je met versiebeheer kunnen teruggrijpen naar een niet-versleutelde versie. Helaas zijn er ook varianten ransomware die de schaduwkopieën beschadigen.

©PXimport

05 Maak veilige back-ups

De enige betrouwbare manier om te beschermen tegen ransomware is daarom met een back-up die na synchronisatie weer offline gehaald wordt. Voor thuis is daarbij een externe harde schijf het meest voor de hand liggende middel. Diverse programma’s kunnen je helpen om naar een externe schijf te back-uppen, bijvoorbeeld de gratis tool SyncToy. Koppel je externe schijf na gebruik los en maak een schema om regelmatig de back-up te updaten. Vergeet niet om na ingebruikname van de back-upschijf te testen of je bestanden tijdens de back-up ook echt weggeschreven zijn. Niets is zo frustrerend als pas ná een ramp ontdekken dat je trouw gemaakte back-ups niet werken.

©PXimport

06 Eerste hulp bij ransomware

We schreven het al: hoeveel maatregelen je ook neemt, een besmetting met malware kan iedereen overkomen. Als je computer op slot schiet met een boodschap equivalent aan: ‘betalen of anders’, raak dan niet in paniek. Er is mogelijk nog redding te vinden. Betaal om te beginnen nooit. Hiermee moedig je criminelen aan en je hebt geen enkele garantie dat je je gegevens ook terugkrijgt. Haal de computer van het netwerk en maak een notitie van de melding (wat staat er op het scherm). Gebruik die notitie op een schoon en veilig systeem om te zoeken naar decryptie- en ontsmettingsmogelijkheden. Beveiligingsbedrijven bieden, waar mogelijk, toepassingen om gekaapte systemen te redden (decryption tools). Is er voor je besmetting geen gereedschap voorhanden, neem dan contact op met de ondersteuning van je beveiligingsbedrijf. Soms zijn er nog maatregelen te nemen en baat het niet, dan schaadt het niet. Valt ook deze optie weg, maak dan je systeem schoon en gebruik je back-up. Let op: scan je systeem eerst voordat je de back-up koppelt. Het zou een beetje jammer zijn om op de valreep ook je reservebestanden te infecteren.

©PXimport

Misbruik van gelekte NSA-informatie

WannaCry

©PXimport

Je klapt je Chromebook open, drukt op de knop en… niets. Het scherm blijft zwart en er brandt geen enkel lampje. Geen paniek! Voordat je naar de winkel rent voor een nieuwe laptop, zijn er een paar simpele trucs die je zelf kunt proberen om hem weer tot leven te wekken. Vaak is het probleem minder ernstig dan het lijkt.

Begin met loskoppelen

Hardware kan soms in de war raken door een aangesloten accessoire dat een storing of kortsluiting veroorzaakt. De eerste stap is daarom simpelweg het loshalen van alles dat aan je Chromebook hangt. Verwijder de oplader, maar haal ook eventuele usb-sticks, muizen, externe harde schijven en dongels eruit. Vergeet hierbij niet om ook eventuele geheugenkaartjes en je koptelefoon te verwijderen. Probeer de Chromebook nu opnieuw aan te zetten. Start hij op? Dan veroorzaakte een van je randapparaten waarschijnlijk het conflict. Sluit ze daarna één voor één weer aan om de boosdoener te vinden.

De geheime toetscombinatie

Dit is de stap die in veel handleidingen ontbreekt, maar het vaakst werkt bij Chromebooks die 'dood' lijken. Je voert hiermee een zogenoemde 'Hard Reset' uit van de hardware-controller. Dit werkt anders dan bij een Windows-laptop. Zorg dat de Chromebook uit staat en houd de Verversen-toets ingedrukt; dit is de toets met het rondje en de pijl, die je meestal boven de cijfertoetsen 3 of 4 vindt. Terwijl je deze vasthoudt, druk je kort op de Aan/Uit-knop. Laat de Verversen-toets pas los zodra de Chromebook teken van leven geeft. Heb je een tablet-model zonder vast toetsenbord? Druk dan de knop voor 'Volume Omhoog' en de Aan/Uit-knop tegelijkertijd in voor minstens tien seconden.

Controleer de stroom en heb geduld

Als de reset niets uithaalt, kan de accu volledig leeg of zelfs 'diep ontladen' zijn. Sluit de originele lader aan en controleer of het led-lampje aan de zijkant gaat branden. Oranje betekent meestal dat hij oplaadt, wit of groen dat hij vol is. Brandt er geen lampje? Probeer dan een ander stopcontact of, als je die hebt, een andere usb-c-lader van bijvoorbeeld een telefoon. Belangrijk is dat je geduld hebt: als een accu extreem leeg is, kan het tot wel dertig minuten duren voordat het apparaat genoeg stroom heeft om zelfs maar een lampje te laten branden. Laat hem dus even rustig aan de lader liggen. Kijk tot slot ook kritisch in de oplaadpoort. Als hier veel stof in zit, maakt de lader geen contact. Blaas dit voorzichtig weg met perslucht of peuter het er heel voorzichtig uit met een plastic tandenstoker. Belangrijk: gebruik hiervoor nooit een paperclip of een ander metalen voorwerpen!

©ID.nl

Is het scherm misschien het probleem?

Soms staat de Chromebook wel aan, maar zie je het simpelweg niet. Het klinkt flauw, maar het kan gebeuren dat de helderheid per ongeluk naar nul is gedraaid. Druk daarom een paar keer op de toets voor hogere helderheid (het grote zonnetje). Hoor je de ventilator wel blazen of zie je lampjes branden, maar blijft het beeld zwart? Sluit de Chromebook dan eens aan op een televisie of monitor via een HDMI-kabel of usb-kabel. Heb je daar wel beeld, dan is helaas je beeldscherm defect.

Tip: Gebruik je een hoesje met magneten of heb je een magnetisch horlogebandje? Houd die weg bij de Chromebook. Soms raakt de sensor in de war en 'denkt' de laptop dat hij dichtgeklapt is, waardoor het scherm zwart blijft.

ChromeOS herstellen

Start de Chromebook wel op, maar krijg je direct de melding 'Chrome OS ontbreekt of is beschadigd'? Dan is de software corrupt geraakt. Je hebt in dat geval een andere computer en een usb-stick van minimaal 8GB nodig. Via Google kun je de Chromebook Recovery Utility downloaden om een herstel-stick te maken. Hiermee installeer je het systeem opnieuw. Houd er wel rekening mee dat je hiermee alle bestanden die lokaal op de harde schijf staan wist.

©ID.nl

Wanneer is een Powerwash nuttig?

Vaak wordt een 'Powerwash' genoemd als oplossing voor problemen, maar dit is eigenlijk alleen relevant als de Chromebook nog wel opstart. Een Powerwash is een fabrieksreset die handig is als het apparaat traag is, vastloopt of softwarefouten vertoont. Krijg je hem met bovenstaande tips weer aan de praat, maar loopt hij daarna direct vast? Dan is zo'n Powerwash wél een goed idee om met een schone lei te beginnen. Doet hij het weer? Check dan direct de gezondheid. Open de app 'Diagnose' (standaard geïnstalleerd op elke Chromebook) om de batterijstatus en het geheugen te testen. Zo zie je meteen of de accu aan vervanging toe is.

Alles geprobeerd?

Heb je de lader gecheckt, de toetscombinaties geprobeerd en het apparaat langdurig aan de stroom gehangen, maar blijft hij niets doen? Dan is waarschijnlijk de accu of het moederbord defect. Valt het apparaat nog binnen de garantie, neem dan contact op met de winkel. Ga niet zelf schroeven, want dan vervalt je recht op garantie. Is het apparaat al wat ouder, dan zijn de reparatiekosten vaak hoger dan de waarde van de laptop en is het waarschijnlijk slimmer om uit te kijken naar een vervanger.

Nieuwe Chromebook kopen? Dit zijn de 5 beste opties van 2025

Acer Chromebook Plus 515: Acer is al jaren heer en meester in de categorie 'gewoon goed' en deze 515-serie bewijst dat opnieuw. Het is met zijn ruime 15,6 inch Full-HD scherm en vlotte processor de ideale laptop voor op de keukentafel. Hij is misschien niet het dunste model op de markt, maar hij is wel ontzettend degelijk en biedt simpelweg de beste specificaties voor een scherpe prijs.

Lenovo IdeaPad Flex 5i Chromebook: Zoek je meer flexibiliteit, dan is deze 'convertible' een uitstekende keuze. Dankzij het slimme scharnier klap je het scherm volledig om tot een tablet of zet je hem in de 'tent-stand' om films te kijken. Lenovo staat bovendien bekend om zijn heerlijke toetsenborden, waardoor je op dit apparaat ook comfortabel langere teksten tikt.

Lenovo IdeaPad Slim 3 Chromebook: Voor wie niet de hoofdprijs wil betalen, is de Slim 3 in december 2025 nog altijd de koning van het budgetsegment. Verwacht geen snelheidsmonster voor zware videobewerking, maar voor Netflix, e-mail en schoolwerk is hij perfect. Het is een lichte 14-inch laptop die, ondanks het lage prijskaartje, toch stevig aanvoelt en een prima accuduur heeft.

Asus Chromebook Plus CX34: Deze laptop ziet er met zijn strakke behuizing niet alleen modern uit, hij kan ook tegen een stootje. Asus test zijn laptops vaak volgens strenge militaire standaarden, wat de CX34 heel betrouwbaar maakt. Daarnaast heeft hij opvallend veel aansluitingen, zodat je zelden met losse verloopstekkertjes of dongels in de weer hoeft.

Acer Chromebook Plus Spin 514: Hoewel het toetsenbord vast zit, kun je het scherm dankzij het 360-graden scharnier volledig omklappen tot een (dikke) tablet. Bovendien is dit een Chromebook Plus: hij is dus gegarandeerd twee keer zo snel als een standaard Chromebook, heeft slimme AI-functies en een betere webcam. Met zijn scherpe 14-inch scherm (met extra werkruimte door de 16:10 verhouding) is dit een razendsnelle alleskunner voor zowel werk als entertainment.

Samsung gaat in 2026 meer televisies met Micro RGB-schermen uitbrengen. Het nieuwe assortiment omvat modellen van 55, 65, 75, 85, 100 en 115 inch. De nieuwe serie introduceert de volgende evolutie van Samsungs Micro RGB-schermtechnologie en zet volgens het bedrijf een nieuwe standaard voor premium kijkervaringen thuis.

"Met de nieuwste technologie van Samsung levert ons Micro RGB-portfolio levendige kleuren en helderheid die bij films, sport en tv-programma's zorgen voor een levensechter en meeslepender beeld", aldus Hun Lee, Executive Vice President van de Visual Display (VD) Business bij Samsung Electronics. "We breiden het assortiment voor 2026 uit met een nieuwe premiumcategorie met voor elke moderne woonruimte een geschikt formaat, terwijl onze hoogste beeldnormen gehandhaafd blijven."

Consumenten willen volgens Samsung steeds vaker televisies met een betere beeldkwaliteit, wat een belangrijke reden is waarom veel kijkers upgraden naar duurdere modellen. Elk Micro RGB-model maakt gebruik van een geavanceerde schermarchitectuur die gericht is op technische precisie en hoogwaardige beeldprestaties, of het nu in een grote woonruimte staat of als premium scherm in een kleinere ruimte dient.

De nieuwe Micro RGB-technologie bouwt voort op het 115-inch model dat eerder in 2025 werd geïntroduceerd. De technologie maakt gebruik van rode, groene en blauwe LED's van minder dan 100 µm die elk onafhankelijk van elkaar licht uitstralen. Deze schermarchitectuur maakt nauwkeurige lichtregeling en verbeterde kleurnauwkeurigheid mogelijk.

Motion enhancer en upscaling

De tv's zijn uitgerust met verbeterde beeldverwerkingstechnologieën zoals 4K AI Upscaling Pro en AI Motion Enhancer Pro, die helderheid verfijnen en bewegingen vloeiender maken. De Micro RGB AI Engine Pro is voorzien van een AI-chipset die per frame nauwkeurigere helderheid en realisme mogelijk maakt. De technologie Micro RGB Precision Color 100 heeft een VDE-certificering en haalt volgens Samsung 100% van het BT.2020-kleurenpalet.

Verder beschikken de modellen over de verbeterde Vision AI Companion, een multi-agent platform dat op een groot taalmodel (LLM) gestuurde intelligentie en natuurlijke gesprekken via Bixby combineert. Dit maakt functies mogelijk zoals gespreksgericht zoeken en interactieve Q&A. Samsungs Glare Free-technologie minimaliseert reflecties voor betere kleuren en contrast in verschillende lichtomstandigheden.

De audiofuncties omvatten Dolby Atmos voor multidimensionaal geluid, Adaptive Sound Pro voor geoptimaliseerde helderheid en Q-Symphony, dat TV-luidsprekers verbindt met compatibele Samsung-apparaten. Alle Samsung-tv's van 2026 zijn ook voorzien van Eclipsa Audio, een nieuw ruimtelijk geluidssysteem voor 3D-audio.

Samsung zal zijn nieuwe Micro RGB-assortiment presenteren op CES 2026, die van 6 tot en met 9 januari plaatsvindt in Las Vegas.