ID.nl logo
Antivirus: wat is de beste virusscanner?
© Reshift Digital
Huis

Antivirus: wat is de beste virusscanner?

Ondanks dat Microsofts marketingafdeling keer op keer vertelt dat Windows 10 “de veiligste Windows ooit is”, is het besturingssysteem nog altijd kwetsbaar voor malware. Extra bescherming installeren is dan ook onveranderd noodzakelijk. Maar wat is de beste virusscanner? En kun je volstaan met alleen een antivirusprogramma of is meer nog altijd veiliger? In dit artikel gaan we terug naar de basics om deze vraag te beantwoorden.

Meer weten over online veiligheid? Op deze pagina verzamelen we alle artikelen rond dit thema voor je.

Microsoft investeert al jaren in het veiliger maken van zijn producten. Er zitten inderdaad belangrijke nieuwe beveiligingsfuncties in Windows 10. De misschien wel belangrijkste is virtualization-based security (vbs). Vbs gebruikt de virtualisatietechniek in de processor om kritische onderdelen van het besturingssysteem van elkaar te scheiden. Malware kan hierdoor, wanneer het op de computer weet te komen, minder eenvoudig de volledige controle over de pc overnemen. Een andere nieuwe techniek is SmartScreen: een Microsoft-cloudservice die de reputatie van websites en downloads controleert en zo phishing en malware bestrijdt.

Veiliger maar nog niet veilig

Hoewel Windows 10 dus zeker veiliger is, betekent dat nog niet dat het ook veilig is. De belangrijkste reden daarvoor is Windows Defender, het realtime antivirusprogramma van Microsoft dat altijd aanwezig is en zichzelf inschakelt wanneer er geen ander antivirusprogramma is geïnstalleerd. Het probleem van Windows Defender is dat het niet goed genoeg is. De prestaties zijn zowel bij het herkennen als het verwijderen van malware hooguit matig, zo blijkt keer op keer uit de tests van gerenommeerde antivirusonderzoekers als AV-Test en AV-Comparatives.

©PXimport

Een belangrijke oorzaak is dat Windows Defender nagenoeg volledig vertrouwt op virushandtekeningen om malware te herkennen. Een virushandtekening is een deel van de programmacode van een virus, waaraan een antivirusprogramma de malware kan herkennen. Virussen zijn slimmer geworden en gebruiken een arsenaal aan technieken om herkenning te voorkomen. Een virus verandert bijvoorbeeld continu de eigen programmacode of versleutelt zichzelf. Op deze technieken heeft Windows Defender nog onvoldoende antwoord, waardoor malware toch weer vrij spel krijgt. Volgens kenners zoals Andres Marx van het antivirustestlaboratorium AV-Test is Windows Defender vooral geschikt ‘als basisbeveiligingsoplossing, maar is het onvoldoende wanneer je online winkelt en betalingen doet’.

Of Windows Defender ooit goed genoeg zal zijn om andere antivirusprogramma’s overbodig te maken, weten we natuurlijk niet. Microsoft heeft wel degelijk een betere versie van Windows Defender die veel meer gebruikmaakt van cloudtechniek en gedragsherkenning om malware op te sporen. Maar die Windows Defender Advanced Threat Protection (ATP) verkoopt het in elk geval voorlopig alleen aan bedrijven. Plannen om dit product ook aan consumenten beschikbaar te stellen zijn – in elk geval bij Microsoft Nederland – onbekend.

©PXimport

“Uniformiteit maakt de pc niet veiliger”

Ondanks de matige prestaties, heeft Windows Defender volgens Andreas Marx van het onafhankelijke antiviruslaboratorium AV-Test toch flinke impact op de nieuwste malwares. “Windows Defender is het primaire doel van virusmakers geworden. De criminelen sleutelen nu net zolang tot hun malware in elk geval niet door Windows Defender wordt herkend.” Dit is volgens Marx ook een belangrijke reden vooral niet massaal op de beveiliging van Windows Defender te vertrouwen. “Het is voor een virusmaker veel eenvoudiger zich voor één programma onzichtbaar te maken dan voor meerdere. Daarom wordt Windows niet veiliger wanneer iedereen dezelfde antivirussoftware gebruikt. De onvoorspelbaarheid welke antivirussoftware op een pc staat, maakt het voor virusmakers moeilijker de beveiliging te doorbreken.”

©PXimport

Welke extra beveiliging is nodig?

Net als bij alle eerdere versies van het besturingssysteem, is het dus ook bij Windows 10 noodzakelijk een extra beveiligingsprogramma te installeren. Het aanbod is groot. Niet alleen zijn er veel leveranciers, ook biedt nagenoeg elke leverancier meerdere varianten van een beveiligingspakket voor Windows. Grofweg zijn er vier varianten. Soms is er een gratis antivirusprogramma, altijd is er een betaald antivirusprogramma, meestal een uitgebreidere Internet Security en soms ook nog een nóg uitgebreider pakket dat vaak iets als Total Security, Total Protection of LiveSafe heet.

Jarenlang was de ‘echte firewall’ het belangrijkste argument om niet voor ‘alleen’ een antivirusprogramma te kiezen maar een heel beveiligingspakket te willen. Met Windows 10 is de noodzaak hiervan opnieuw kleiner geworden. Windows Firewall biedt goede beveiliging en voldoende functionaliteit, en heeft bovendien nauwelijks aandacht nodig. Zo maakt de firewall onderscheid tussen private en openbare netwerken, en is hij daarbij slim genoeg om een onbeveiligd wifi-netwerk altijd als openbaar te behandelen, zelfs als het je eigen wifi-netwerk is.

Meer extra’s

En wat voor de firewall geldt, geldt steeds meer ook voor anti-spam, ouderlijk toezicht, antiphishing-browserextensies, wachtwoordmanager en back-up. Allemaal functies die handig kunnen zijn en bijdragen aan de totale beveiliging, maar waarvoor steeds vaker goede alternatieven bestaan. Van Windows zelf, of van andere makers. Bovendien zijn die soms ook duidelijk beter dan wat je van de antivirusmaker krijgt. Ook zit er een groot nadeel aan het gecombineerd afnemen van deze extra’s met je antivirussoftware: je kunt niet zo eenvoudig meer wisselen. Een los back-upprogramma of een aparte wachtwoordmanager, geeft je de vrijheid om altijd een ander programma te kiezen. En omgekeerd: wanneer je van antiviruspakket wilt veranderen, ben je niet ineens je opgeslagen wachtwoorden en je vertrouwde back-uptool kwijt. Zit er dan geen voordeel meer in een Internet Security-pakket of nog groter beveiligingspakket? Jawel, het kan een voordelige keuze zijn of een prima voortzetting van een al bestaand abonnement.

©PXimport

Windows Defender als extra beveiliging

Windows Defender is dan wel niet de beste beveiliger, je kunt het wel gebruiken om de pc af en toe extra op malware te controleren. Hiervoor is het wel noodzakelijk dat je eerst een ander antivirusprogramma installeert. Pas dan namelijk kun je de optie Beperkt periodiek scannen inschakelen. Hetzelfde kun je trouwens doen met bijvoorbeeld Malwarebytes, een niet-realtime scanner die ook prima naast andere antivirussoftware kan worden gebruikt.

De toegenomen beveiliging van Windows 10 maakt de keuze voor alleen een antivirusprogramma een goede en te verantwoorden keuze. Wij testen de voor Nederland meest relevante oplossingen. Hierbij nemen we de goedkoopste betaalde variant plus de gratis versie als die aanwezig is. We kijken bij het testen vooral naar de basics: welk programma is het beste in virussen herkennen en verwijderen?

Testmethode

Alle producten zijn geïnstalleerd op twee pc’s. De algemene functionaliteit en gebruiksvriendelijkheid zijn beoordeeld. Ook zijn er tests gedaan met usb-media en snelheidsmetingen door het herhaaldelijk scannen van een map met 10 GB gebruikersdata. Verder is de integratie met andere software zoals Microsoft Office en diverse browsers bekeken. Voor de antimalware-bescherming is gebruikgemaakt van resultaten van onafhankelijke antiviruslaboratoria AV-Comparatives en vooral AV-Test.

Avast Free Antivirus en Antivirus Pro

Avast biedt zowel een gratis Free Antivirus als een betaalde Antivirus Pro. Beide beschermen tegen malware, de Pro-versie beschermt ook bij internetbankieren en online shoppen, tegen phishing en biedt een sandbox om risicovolle programma’s in te draaien. Avast geeft duidelijk aan dat het gegevens verzamelt en anoniem deelt met derden. Het delen kun je uitschakelen, het verzamelen niet. AV-Test testte de Free Antivirus-software. Het wist alle zero-day-malware inclusief web- en e-mailbedreigingen te herkennen.

Bij malware die niet ouder is dan vier weken waren de prestaties is iets minder, maar nog altijd bovengemiddeld. Avast had geen false positives, maar merkte wel eenmaal een legitiem programma als malware aan. Voor de bescherming en de overall impact van de software, scoorde het de maximale 6 uit 6. De score voor de systeemimpact is erg laag, met slechts 3,5 uit 6 is die onvoldoende. Beide producten van Avast zitten vol opties die je pas kunt gebruiken na een betaalde upgrade naar een uitgebreidere versie. Dit is vooral vervelend bij scans die wel problemen rapporteren maar die de problemen dus niet oplossen.

Avast Free Antivirus en Antivirus Pro

6Score60

  • Pluspunten

  • Goede beveiliging

  • Gratis variant beschikbaar

  • Netwerkscan

  • Minpunten

  • Agressieve reclame

  • Geen e-mailscan

  • Gegevensverzameling

©PXimport

AVG AntiVirus Free

AVG scoort op de beveiliging een 4,5 uit 6, wat dezelfde score is als Windows Defender. Vooral de detectie van de meest voorkomende malware uit de laatste vier weken voor de test is laag en zit beduidend onder het gemiddelde. Daarbij markeerde AVG tweemaal een regulier programma als malware. Omdat AV-Test de variant AVG Internet Security met extra beveiligingsfuncties testte, kunnen de scores voor AVG Antivirus Free in theorie zelfs nog lager liggen. Daarbij is de gebruiksvriendelijkheid laag en verzamelt AVG gegevens over de gebruiker zonder een optie om dit te stoppen. Wij zien dus geen reden om voor AVG te kiezen.

AVG Antivirus Free

4Score40

  • Pluspunten

  • Gratis

  • Bestandsvernietiging

  • Minpunten

  • Reclame

  • Installatie

  • Gegevensverzameling

©PXimport

Avira Free Antivirus en Avira Antivirus Pro

In een poging tot een volgende upgrade te verleiden, tonen de beide Avira-producten ook alle functies die niet in deze versies zitten. Vervelender is de Avira Browser Safety-plug-in die je privacy beschermt maar ook concurrerende advertenties toont wanneer je aan het shoppen bent. De prestaties van de antivirussoftware van Avira liggen net onder de top. De malware-herkenning is maximaal, maar het pakket scoort minder op de impact op het systeem en de algehele invloed op het gebruik van de computer. Vooral de impact op de download van bekende software is groot en ook geïnstalleerde software start langzamer op na de installatie van Avira. Via Avira Connect kun je de Avira-software op meerdere apparaten controleren en beheren. De Free-versie van Avira krijgt ons van ons het keurmerk Redactietip omdat deze software gratis is met goede prestaties en weinig echt lastigvallende reclames.

Avira Free Antivirus en Avira Antivirus Pro

6Score60

  • Pluspunten

  • Gratis variant

  • Rustige reclame

  • Minpunten

  • Geen e-mailscan

  • Installatie belast pc zwaar

©PXimport

Bitdefender Antivirus Plus

Antivirus Plus is het ‘minst uitgebreide’ beveiligingsprogramma van Bitdefender, maar is toch een zeer uitgebreid antivirusprogramma. Behalve bescherming tegen malware en nadrukkelijk ook ransomware, beschermt het tegen malafide en besmette websites, biedt het een afgeschermde browser voor veilig internetbankieren en nog veel meer. Belangrijker zijn de meer dan uitstekende prestaties met maximale scores bij het herkennen van malware, een beperkte impact op de systeemprestaties en opnieuw een nauwelijks merkbare invloed op de algemene bruikbaarheid van de pc. Doordat AV-Test de altijd zwaardere Internet Security van Bitdefender testte, kunnen de cijfers van Antivirus Plus mogelijk zelfs nog hoger liggen. Op de Bitdefender-portal kun je de beveiliging van alle met Bitdefender beschermde apparaten controleren, logs bekijken en ook remote een scan starten. Een punt waar Antivirus Plus nog kan verbeteren is het gebruiksgemak.

Bitdefender Antivirus Plus

8Score80

  • Pluspunten

  • Goede beveiliging

  • Bankbeveiliging

  • Wachtwoordmanager

  • Minpunten

  • Gebruiksgemak

©PXimport

BullGuard Antivirus

Geen firewall, geen back-up, geen kwetsbaarhedenscanner, geen socialmedia-bescherming, geen PC Tune-up, geen identiteitsbescherming en ook geen ouderlijk toezicht. De interface van BullGuard Antivirus doet erg zijn best te laten zien dat er nog zó veel meer Bullguard te koop is. Dit pakket is alleen antivirus en antispam en meer niet. Het aantal instellingen is klein, zelfs wanneer je van de basisinterface naar de geavanceerde interface schakelt. AV-Test testte de Internet Security-variant en die behaalde op alle gebieden redelijke scores, twee keer een 5,5 en één 5,0 van de 6,0. Maar de impact op het gebruik van de pc is groot bij de installatie van nieuwe software en Bullguard scoorde het hoogste aantal onterechte meldingen van alle producten in de test. BullGuard Antivirus kent geen licentie voor meerdere pc’s, voor elke pc betaal je het volle pond. Een rode bulldog naast de klok als teken dat de pc veilig is, vergt enige gewenning.

BullGuard Antivirus

6Score60

  • Pluspunten

  • Rustige reclame

  • Minpunten

  • Duur voor meerdere pc’s

©PXimport

ESET NOD32 Antivirus 10

ESET is een oude bekende, die zijn populariteit dankt aan de lichtheid van het programma in de jaren dat een antivirusprogramma een computer nog echt lam kon leggen. Juist nu dat eigenlijk niet meer mogelijk is, scoort NOD32 matig in de performancetests van AV-Test (dat de Internet Security-versie testte). Het moet gezegd, met de Antivirus-versie merkten wij in het gebruik geen verschil met de andere programma’s. De prestaties bij de malwareherkenning en de algemene bruikbaarheid van de pc zijn maximaal goed. Het pakket biedt enkele handige hulpmiddelen zoals een reputatiescan van de Windows-processen en het heeft een eigen Host Intrusion Prevention System (HIPS) dat systeemactiviteiten monitort en bij ongewenst gedrag direct ingrijpt. Als enige had ESET geen enkele onterechte melding.

ESET NOD32 Antivirus 10

6Score60

  • Pluspunten

  • Gebruiksvriendelijk

  • Minpunten

  • Extra functionaliteit

©PXimport

F-Secure Anti-Virus

F-Secure Anti-Virus bevat behalve de standaardscan nog een apart opschoonprogramma om hardnekkigere malware te lijf te gaan. Onbekende malware en ook ransomware bestrijdt F-Secure via DeepGuard, een eigen cloudservice die de reputatie een programma controleert voor het wordt gestart en die ook daarna het gedrag kritisch blijft volgen. Search by F-Secure controleert zoekresultaten op verdachte en schadelijke websites maar meer specifieke antiphishing ontbreekt. Bij de malwareherkenning haalde F-Secure Safe bij AV-Test de maximale score van 6,0, maar de impact op de systeemprestaties en algemene bruikbaarheid van de pc scoorden lager. Vooral de installatie van nieuwe software ging na de installatie trager. Tweemaal werd bovendien onterecht een programma geblokkeerd en eenmaal werd een installatie onterecht tegengehouden. Hier kan het pakket nog verbeteren, om echt recht te doen aan de immers uitstekende score bij de malwarebestrijding.

F-Secure Anti-Virus

8Score80

  • Pluspunten

  • Goede beveiliging

  • Functionaliteit

  • Minpunten

  • Minder gebruiksvriendelijk

©PXimport

G Data Antivirus 2017

Vooral de manier waarop G Data het internetbankieren beveiligt is mooi. G Data doet dit niet met een aparte browser of via sandboxing, maar door enkele voor de beveiliging van een websessie essentiële browserbestanden (dll’s) te bewaken. Een ander uniek onderdeel is Keyboard Guard dat beschermt tegen keyloggers. De interface bestaat uit drie delen: het securitycenter voor statusinformatie en toegang tot alle onderdelen, het onderdeel virusbeveiliging voor scans en het maken van een opstart-cd en de Auto-startmanager. De score voor het herkennen van malware maximaal, maar minder goed is de impact op de systeemprestaties, al zal dat bij deze Antivirus-versie minder zijn dan bij de door AV-Test geteste Internet Security-variant van G Data. G Data levert een heel fijn pakket, getuige ook de opnieuw maximale score op de algehele bruikbaarheid van de pc na installatie van G Data.

G Data Antivirus 2017

8Score80

  • Pluspunten

  • Gebruiksvriendelijk

  • Bankbeveiliging

  • Keyloggerbeveiliging

  • Minpunten

  • Impact systeemprestaties

©PXimport

Kaspersky Anti-Virus 2017

Kaspersky behaalt als enige bij AV-Test de maximale score van drie keer een 6,0. De malwareherkenning is altijd 100%, een lage impact op het systeem en slechts een keer werd onterecht een legitiem programma als malware aangemerkt. Verder alleen maar hoogste cijfers. Bovendien biedt Kaspersky Anti-Virus extra waar voor zijn geld met behalve de uitstekende bescherming ook een schermtoetsenbord en beveiliging tegen keyloggers. Deze nieuwste versie biedt ook Kaspersky Secure Connection, een product van het Amerikaanse Hotspot Shield. Hiermee kun je dagelijks 200 MB internetverkeer afschermen om anoniem te surfen of als beveiliging op openbare wifi-netwerken. Voor 25 euro per jaar vervalt de datalimiet en kun je zelf het endpoint kiezen, zodat je minder snel in een voor privacy minder gunstig land als Rusland of de VS uitkomt. Een terechte winnaar.

Kaspersky Anti-Virus 2017

10Score100

  • Pluspunten

  • Goede beveiliging

  • Functionaliteit

  • Minpunten

  • Bijbetaling VPN-functie

©PXimport

McAfee Antivirus Plus

Het zit McAfee niet echt mee. Heeft het net de overgang naar Intel Security afgerond, moet het weer op eigen benen staan. De merknaam McAfee prijkt gelukkig nog nadrukkelijk op alle verpakkingen. Ondanks de ondersteuning vanuit technologie-gigant Intel, is het McAfee nooit gelukt een leidersrol te veroveren. Die leidersrol weet het ook niet te pakken in de tests van het onafhankelijke AV-Test, die hiervoor de Internet Security-variant testte. Net geen maximale score op herkenning en systeemimpact, wel op de algehele bruikbaarheid van de pc. Twee keer werd een programma onterecht als malware aangemerkt. Toch is McAfee hoopvol. De nieuwe versie van Antivirus Plus beschikt namelijk over een nieuwe scan-engine die cloud- en handtekeningherkenning combineert, en zo de herkenning van zowel bekende virussen en zero-days moet verbeteren. We zijn benieuwd naar de volgende resultaten met de nieuwe engine.

McAfee Antivirus Plus

6Score60

  • Pluspunten

  • Nieuwe engine

  • Functionaliteit

  • Onbeperkt apparaten

  • Minpunten

  • Prestaties

©PXimport

Panda Free Antivirus en Antivirus Pro

Panda Free biedt bescherming tegen malware en phishing en heeft als extra’s een procesmonitor die de gedragingen op de pc controleert en de mogelijkheid usb-media automatisch te scannen. De betaalde versie Antivirus Pro voegt hier een eigen firewall met heel veel opties aan toe, plus een virtueel toetsenbord tegen keyloggers en een scan van de wifi-beveiliging. Toch scoort Panda overall zelfs nog lager dan Windows Defender met slechts 14 van maximaal 18 punten, waar Windows Defender er 15 haalt. Het grootste manco is – bij het door AV-Test geteste Panda Security Protection – de te hoge impact op het systeem en het grote aantal false postives. De door ons functioneel geteste Free Antivirus en Antivirus Pro zullen vermoedelijk beter scoren doordat deze minder functionaliteit hebben, waardoor deze het systeem ook minder zullen belasten.

Panda Free Antivirus en Antivirus Pro

4Score40

  • Pluspunten

  • Goede beveiliging

  • Gratis variant

  • Rustige reclame

  • Minpunten

  • Geen mailscan

  • Complexe firewall (betaald)

©PXimport

Sophos Home Free

Sophos verkoopt zijn producten alleen aan bedrijven, maar biedt consumenten wel de mogelijkheid tien pc’s en Macs te beschermen tegen malware, onbetrouwbare websites en potentieel gevaarlijke programma’s. Via de zeer goed uitgevoerde webportal kun je de beveiliging controleren en deels ook configureren. Een nadeel: Sophos Home is Engelstalig. AV-Test rekent Sophos tot de antimalwareprogramma’s voor bedrijven en test een hele andere versie dan deze Sophos Home. Die scores zijn wat de beveiliging betreft redelijk, en vooral bij de impact op de pc niet goed. Bij onze test van Sophos Home werd die indruk niet bevestigd. Sophos Home is voor thuisgebruik dan ook zeker geen slechte keuze als je geen geld wilt uitgeven.

Sophos Home Free

6Score60

  • Pluspunten

  • Goede beveiliging

  • Gratis

  • Minpunten

  • Webportaal

  • Geen e-mailscan

©PXimport

Symantec Norton Security Standaard

Symantec heeft geen basis-antiviruspakket meer, het is altijd antivirussoftware met heel veel meer. Security Standaard is van die pakketten wel de ‘kleinste’ en ook door AV-Test meegenomen in de vergelijking. De scores van Security Standaard zijn goed met een maximale score op de beveiliging en net geen maximale score bij de prestaties en de algemene bruikbaarheid. Wel wijst het tweemaal een programma onterecht als malware aan en werd maar liefst drie keer een programma tijdens de installatie geblokkeerd, ook onterecht. Norton Security Standaard biedt veel functionaliteit, met identiteitsbescherming door je gegevens veilig in een digitale kluis te stoppen, enige systeemoptimalisatie, beheer van programma’s die automatisch opstarten met Windows en het heeft een eigen firewall. Security Standaard kent geen licenties voor meerdere apparaten, bij meer pc’s is een uitgebreider pakket van Norton al snel goedkoper.

Symantec Norton Security Standaard

8Score80

  • Pluspunten

  • Goede beveiliging

  • Wachtwoordmanager

  • Minpunten

  • Duur voor meerdere pc’s

©PXimport

Trend Micro Antivirus+

Trend Micro levert al vele jaren drie programma’s voor de beveiliging van de pc. Antivirus+ is daarvan de minst uitgebreide. Het programma beveiligt tegen malware, beschermt de privacy door te waarschuwen tegen riskante websites en het biedt een basale vorm van ransomware-beveiliging. Deze laatste, de Mappenbescherming, biedt de mogelijkheid één map aan te wijzen en de bestanden daarbinnen extra te beschermen. Heel geavanceerd is het niet. De resultaten van Trend Micro Antivirus+ in de tests zijn echter goed met maximale scores op het herkennen van malware en algemene bruikbaarheid van de pc na installatie van de software, en slechts een iets lagere score op de systeemimpact. Met slechts één onterecht alarm zit Trend Micro helemaal aan de top. De licentie is voor één apparaat, heb je meerdere pc’s dan moet je steeds een nieuwe licentie kopen.

Trend Micro Antivirus+

6Score60

  • Pluspunten

  • Goede beveiliging

  • Minpunten

  • Beperkte functionaliteit

  • Gebruiksgemak

©PXimport

Conclusie

Er liggen nog steeds kansen voor malwareschrijvers om de beveiliging van Windows 10 te doorbreken, dus goede antivirussoftware is nog altijd nodig. De combinatie van beste beveiliging met ook hoge scores op de overige geteste punten worden gehaald door Bitdefender Antivirus Plus en Kaspersky Anti-Virus. Zoek je gratis beveiliging, dan ben je het beste af met Sophos Home. Maar beveiliging is meer dan alleen de bestrijding van malware en de persoonlijke ervaring en voorkeur met een bepaald beveiligingspakket mag zeker in de keuze bij jouw computerbeveiliging voor 2017 worden meegenomen.

In de onderstaande tabel (pdf) vind je alle geteste virusscanners op een rijtje.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Gourmetten zonder stank: 10 ideeën die écht werken
© NilsZ - stock.adobe.com
Huis

Gourmetten zonder stank: 10 ideeën die écht werken

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Dit gaan we doen

Stankvrij gourmetten is een kwestie van goede voorbereiding én de juiste nazorg. We splitsen de tien tips daarom op. We beginnen bij de basis: ingrediënten en spullen die nauwelijks rook veroorzaken. Vervolgens geven we je praktische hacks om, mocht er toch wat gourmetlucht blijven hangen, die direct weer uit je woonkamer te krijgen, zodat je de volgende ochtend wakker wordt in een fris huis.

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Watch on YouTube

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!

▼ Volgende artikel
Slimme stekker voor kerstverlichting: hier moet je op letten
© detry26 - stock.adobe.com
Zekerheid & gemak

Slimme stekker voor kerstverlichting: hier moet je op letten

Er zijn weinig dingen zo gezellig als kerstverlichting. Maar laten we eerlijk zijn: elke avond achter de bank of onder de boom kruipen (🤬 naalden in je knieën) om de stekker eruit te trekken: kan dat niet handiger? Zeker wel: met een slimme stekker maak je in één klap je 'domme' lichtsnoeren slim.

In dit artikel

Kerstverlichting slim maken hoeft niet ingewikkeld te zijn. In dit artikel lees je waar je op let bij het kiezen van een slimme stekker voor de feestdagen, welke modellen in Nederland goed scoren en hoe je een handig tijdschema instelt. Ook leggen we uit wat wel en niet kan met slimme stekkers, bijvoorbeeld als je verlichting wilt laten meebewegen met muziek.

Lees ook: Slimme stekkers: welke modellen zijn echt zuinig?

Met een slimme stekker, ook wel smart plug genoemd, stuur je de kerstverlichting aan via je telefoon, stel je tijdschema's in of roep je simpelweg naar je slimme speaker dat de kerstboom aan moet. Maar waar moet je op letten bij de aanschaf en welke stekkers zijn nu echt handig voor die specifieke kerstsituatie? Wij leggen het uit.

Waar moet je op letten bij een slimme stekker voor kerst?

Niet elke slimme stekker is even geschikt voor de decembermaand. Het eerste waar je goed op moet letten is het formaat van de stekkerbehuizing. Kerstverlichting zit namelijk vaak met meerdere adapters en stekkers in één verdeeldoos. Veel oudere modellen slimme stekkers zijn vrij breed, waardoor ze onbedoeld de stopcontacten links en rechts ervan blokkeren. Zoek daarom specifiek naar een compact of smal ontwerp, zodat je geen kostbare stroompunten verliest rondom de kerstboom.

Daarnaast is de manier waarop de stekker verbinding maakt, het zogenaamde protocol, een belangrijke keuze. De meest laagdrempelige optie is een wifi-stekker. Deze werkt direct samen met je router zonder dat je extra kastjes nodig hebt, wat het ideaal maakt voor beginners. Heb je echter al slimme verlichting zoals Philips Hue of IKEA Tradfri, dan is een stekker met het Zigbee-protocol vaak slimmer. Deze stekkers vormen samen een eigen netwerkje, waardoor je wifi niet overbelast raakt als je veel lampjes ophangt. Tegenwoordig zie je ook steeds vaker 'Matter' op de verpakking staan; dit is de nieuwe standaard die garandeert dat de stekker moeiteloos samenwerkt met zowel Apple, Google als Amazon.

Vergeet ook de locatie van je verlichting niet. Wil je lampjes in de heg, aan de schutting of langs de gevel slim maken, gebruik dan nooit een binnenstekker. Voor buitengebruik is een model met een IP44-certificering nodig. Dat betekent dat de behuizing beschermd is tegen spatwater, zoals regen of opspattend water, en geschikt is voor normaal gebruik buitenshuis. Let wel op: IP44 is niet waterdicht. De stekker mag dus niet onder water liggen en ook niet langdurig in een plas staan. Een plek waar water kan blijven staan, bijvoorbeeld op de grond zonder goede afwatering, is daarom minder geschikt. Je kunt dan beter een stekker met IP65 of hoger kiezen.

Tot slot kan een slimme stekker waarbij je het energieverbruik kunt aflezen in de app (zoals de TP-Link Tapo P115)  een fijne extra optie zijn. Zeker oudere kerstverlichting kan ongemerkt veel stroom verbruiken. Een stekker die het verbruik meet, geeft je inzicht en helpt je grip te houden op de energierekening in december.

©ID.nl

Lees ook: Kerstsfeer in huis? Dit kun je allemaal met Philips Hue

Zo stel je het perfecte tijdschema in

Het grote voordeel van een slimme stekker is dat je hem één keer instelt en er vervolgens niet meer naar om hoeft te kijken. Maar wat is nu een handig schema? Wij raden aan om te werken met een schema dat gebaseerd is op jouw leefritme én de stand van de zon.

Een ideaal weekschema voor werkende mensen begint vaak 's ochtends vroeg. Stel de stekker zo in dat de kerstverlichting rond 06:30 of 07:00 uur aangaat. Er is niets fijner dan opstaan in een donker huis waar de kerstboom al gezellig staat te branden. Laat de verlichting automatisch weer uitgaan rond 09:00 uur, wanneer je naar je werk vertrekt of het daglicht fel genoeg is.

Voor de avondinstelling is de 'zonsondergang-functie' (astro-timer) de beste optie. Bijna elke app van slimme stekkers heeft deze functie. Hiermee gaan de lampjes automatisch aan zodra het buiten donker wordt, wat in december al rond 16:30 uur kan zijn. Zo kom je nooit thuis in een donker huis. Stel als eindtijd een vast moment in waarop je meestal naar bed gaat, bijvoorbeeld 23:30 uur. Zo voorkom je dat de boom de hele nacht stroom staat te verbruiken voor de kat of de inbrekers. Heb je vakantie? Gebruik dan een aangepast schema. Laat de verlichting bijvoorbeeld pas om 09:30 uur aanspringen (lekker uitslapen!), zet hem uit tussen 11:30 en 16:00 uur (wanneer je veel daglicht hebt), laat hem daarna weer aanspringen en stel in dat alles weer uitgaat wanneer jij naar bed gaat.

FAQ: Kan ik mijn kerstboom laten knipperen op Spotify-muziek?

Een veelgestelde vraag is of je met een slimme stekker je kerstverlichting kunt laten meebewegen op de maat van je favoriete kerstplaylist op Spotify. Het korte antwoord is: nee, dat is met een slimme stekker helaas niet mogelijk en zelfs af te raden.

Een slimme stekker is namelijk een mechanische schakelaar. Als je die heel snel achter elkaar aan en uit zou laten gaan om een 'disco-effect' te creëren, hoor je de stekker niet alleen constant klikken, maar zal hij door de slijtage ook binnen de kortste keren kapotgaan. Bovendien zit er vaak een kleine vertraging op het wifi-signaal, waardoor het licht nooit strak in de maat zou lopen.

Wil je toch een lichtshow op 'All I Want for Christmas is You'? Dan heb je geen slimme stekker nodig, maar slimme verlichting. Kijk hiervoor bijvoorbeeld naar de speciale kerstverlichting van het merk Twinkly of de Festavia-snoeren van Philips Hue. Deze systemen zijn digitaal en kunnen via hun app (en een koppeling met Spotify of de microfoon van je telefoon) wél vloeiend van kleur veranderen en knipperen op de beat, zonder dat er iets slijt. Gebruik de slimme stekker dus puur voor het aan- en uitzetten van je traditionele 'domme' verlichting.

Watch on YouTube

Koopgids: 5 slimme stekkers voor je kerstverlichting

Philips Hue Smart Plug: voor iedereen die al slimme lampen van Philips Hue in huis heeft, is de Philips Hue Smart Plug veruit de meest logische keuze. Deze stekker integreert naadloos met je bestaande Hue Bridge en app. Het grote voordeel hiervan is dat je kerstboom direct onderdeel wordt van je lichtscènes. Als je via je slimme speaker het commando geeft om de 'Kerstsfeer' te activeren, gaat zowel je boom als je normale sfeerlicht in de juiste dimstand aan. Hij werkt via Zigbee, maar ondersteunt ook bluetooth voor directe aansturing.

Lees ook: Review Philips Hue Bridge Pro: dé bridge voor de toekomst

TP-Link Tapo P115: als je zoekt naar een betaalbare en zeer compacte oplossing, dan is de TP-Link Tapo P115 een goede kandidaat. TP-Link staat bekend om betrouwbare smarthome-producten voor een zachte prijs en dit model is zo klein ontworpen dat hij in een stekkerdoos geen andere stopcontacten blokkeert. De stekker werkt direct op je wifi-netwerk, dus je hebt geen extra hub nodig. Een prettige bijkomstigheid is dat dit kleine apparaatje ook nog eens nauwkeurig je stroomverbruik meet via de bijbehorende app.

Hombli Smart Outdoor Socket: wie lampjes wil in de voortuin of op het balkon, kan niet om de Hombli Smart Outdoor Socket heen. Hombli is een Nederlands merk dat bekendstaat om gebruiksvriendelijkheid en deze stekker is speciaal gebouwd voor buiten. Hij is robuust, heeft een IP44-classificatie en een stevig klepje dat het stopcontact beschermt tegen vocht en vuil. Via de app stel je eenvoudig in dat de buitenverlichting automatisch aangaat bij zonsondergang en weer uitgaat wanneer jij naar bed gaat.

Innr Smart Plug (SP 240): wil je wel gebruikmaken van het stabiele Zigbee-netwerk, bijvoorbeeld in combinatie met een Homey of Hue Bridge, maar vind je de originele Philips-stekker aan de prijzige kant? Dan is de Innr Smart Plug het perfecte alternatief. Innr specialiseert zich in producten die compatibel zijn met grote systemen, maar dan voor een lagere prijs. De SP 240 is slank vormgegeven en werkt in vrijwel alle gevallen vlekkeloos samen met je bestaande Zigbee-setup. Let er wel op dat deze stekker, wanneer gekoppeld via de Hue Bridge, niet zichtbaar is in Apple HomeKit.

Eve Energy: voor de Apple-gebruiker die zijn hele huis bedient via de Woning-app op de iPhone, is de Eve Energy de beste keuze. Deze robuuste stekker ondersteunt de moderne standaarden Matter en Thread. Dit zorgt ervoor dat het apparaat razendsnel reageert en het bereik van je smarthome-netwerk vergroot zonder je wifi te belasten. Handig: de app geeft uiterst gedetailleerde grafieken over je stroomverbruik en de geschatte kosten. 

©Philips

Kerstverlichting

Vrolijke lichtjes in de tuin