ID.nl logo
Wat te doen bij besmetting van ransomware?
© PXimport
Huis

Wat te doen bij besmetting van ransomware?

Het Buma/Stemra-virus was het eerste virus in de categorie ransomware dat bekendheid in Nederland verkreeg. Dit virus gaf een melding die zich niet makkelijk liet verwijderen. Ransomware kan in erge gevallen zelfs persoonlijke bestanden onbereikbaar maken. Hoe ga je om met zo'n besmetting?

Natuurlijk was het niet Buma/Stemra zelf die met een boete komt. Sterker nog, deze partij is helemaal niet gemachtigd om boetes uit te delen en niemand is gemachtigd om zomaar je systeem te vergrendelen, om wat voor reden dan ook. Maar dat mensen er in geloven is niet heel verwonderlijk, het waarschuwingsscherm (dat niet zomaar weg te klikken valt) maakt gebruik van echte logo's en duur taalgebruik dat gemiddeld minder taalfouten bevat dan phishingmails. Lees ook: Pc gekaapt door Petya-ransomware? Zo los je het op.

Er doken ook varianten op voor verkeersboetes, justitie en zelfs de FBI en CIA. Allemaal hadden ze een duidelijk motief: geld in het laatje brengen via een betaalmethode die niet traceerbaar is. Was je na betaling verlost? Nee. In de meeste gevallen verdween het virus naar de achtergrond van je pc, om je een paar weken later weer lastig te vallen voor nog een betaling.

©PXimport

Beboeten van muziekluisteraars gaat zelfs een schimmige partij als Buma/Stemra een brug te ver. Sterker nog, ze mogen het niet eens.

Kat-en-muis

Gelukkig was het Buma/Stemra-virus redelijk onschuldig. Virusscanners konden makkelijk korte metten maken met de vergrendeling om de malware volledig te verwijderen, zonder dat er een cent naar criminelen werd overgemaakt. Maar het soort virussen bleek erg lucratief, waardoor het kat-en-muisspel tussen virusmakers en beveiligingsbedrijven begon. Intussen is ransomware, waarbij je computer vergrendeld wordt, geëvolueerd tot cryptomalware, waarbij je belangrijke bestanden worden versleuteld door middel van encryptie (en vandaar de naam). De ontsleutelcode krijg je pas nadat je hebt betaald (zeggen ze). Halverwege 2014 dook deze vorm van malware voor het eerst grootschalig op: Cryptolocker.

Deze malware voor Windows versleutelde bestanden en eiste losgeld in de vorm van Bitcoin. De ontsleutelcode werd op servers van de criminelen opgeslagen en als dat niet erg genoeg was, moest de betaling binnen een korte deadline worden overgemaakt, ander werd de sleutel verwijderd.

Besmetting met ransomware is frustrerend, maar besmetting met cryptomalware kan een ware nachtmerrie zijn. Vooral als je geen back-up hebt. Zoals in veel gevallen is voorkomen beter dan genezen. Maar wat kun je doen als het ongeluk al is geschied?

©PXimport

Betalen, of je bent je bestanden kwijt.

Hoeveel loont de misdaad?

Omdat de criminelen achter ransomware onder de radar willen blijven vliegen, verlangen ze anonieme betalingen via Bitcoin. Dit maakt schattingen over de totale schade en het percentage van de slachtoffers die tot betaling overgaan erg moeilijk. Toch heeft beveiligingsbedrijf Fox-IT onderzoek gedaan naar de ransomware TorrentLocker.

©PXimport

TorrentLocker sloeg toe met een vervalst mailtje dat een zogenaamde link naar een track-and-trace van de post bevatte.

Portemonnee op zak!

We vroegen aan beveiligingsexperts Righard Zwienenberg (ESET) en Eddy Willems (G DATA) hoe je het beste kunt handelen wanneer je systeem ontoegankelijk gemaakt is door ransom- of cryptomalware. Het antwoord op de vraag het verstandig is om te betalen als je écht bij je systeem wilt of om bestanden te ontsleutelen was van beide experts bijzonder eenduidig: nooit betalen! Niet alleen vanwege de eerder genoemde reden dat je systeem (waarschijnlijk) besmet blijft, maar Willems stipt ook een ander punt aan: "De kans dat je daadwerkelijk de ontsleutelcode krijgt is klein. In de meeste gevallen is er zelfs geen mogelijkheid om te ontsleutelen."

Geen ontsleutelcode betekent in feite dat je systeem of bestanden praktisch onherstelbaar zijn, tenzij er een geniale cryptograaf bij een beveiligingsbedrijf werkt die zelf een ontsleutelcode fabriceert. Hoe reageer je dan op een besmetting? "Op het moment dat je merkt dat je door een vorm van ransomware besmet bent geraakt, zal de meeste ransomware dit direct melden aan de gebruiker. Dit terwijl in de achtergrond het gijzelen van bestanden doorgaat", aldus Zwienenberg. "Ga voordat de ransomware verwijderd is, niet een back-up proberen terug te zetten van bijvoorbeeld een externe harde schijf, aangezien de ransomware dan ook de back-up kan gijzelen. Het is natuurlijk al onverstandig om een back-up continu aan een systeem te hangen. Op deze manier maak je het ransomware of andere vormen van malware wel heel makkelijk."

Veel mensen gebruiken echter ook cloudopslag voor hun back-up. Willems vult aan: "Noteer eerst het Bitcoin-wallet-adres waar je moet betalen (dit is de enige aanwijzing die er is naar de criminelen). Koppel daarna je pc los van het netwerk en internet, zodat de malware geen kans krijgt andere apparaten in het netwerk te besmetten of je bestanden in de cloud te beïnvloeden."

Righard Zwienenberg

Zwienenberg is al sinds 1988 actief met bestrijding van malware. Sinds 2012 is hij actief als onderzoeker bij ESET (bekend van de NOD32-antivirus), maar hij is tevens werkzaam geweest bij onder meer Norman en is CEO van AMTSO (Anti-Malware Testing Standards Organization).

Eddy Willems

Ook Willems heeft al vele jaren ervaring in de bestrijding van malware. In 1991 richtte hij EICAR op (European Institute for Computer Anti-Virus Research), is tevens betrokken bij AMTSO en heeft enkele jaren ervaring opgedaan bij Kaspersky. Sinds 2010 is hij werkzaam als beveiligingsexpert bij G DATA.

Niet afwachten

Door snel te handelen, kun je dus schade voorkomen. Volgens Zwienenberg krijg je als gebruiker in de meeste besmettingsgevallen direct een melding, terwijl de cryptomalware op de achtergrond steeds meer bestanden versleutelt. Een volgende stap die je kunt nemen is je pc opstarten van een herstel-cd of -usb-stick. Het is dus aan te raden om altijd zo'n opstartbare cd of stick bij de hand te houden. De meeste antivirusbedrijven (bijvoorbeeld Kaspersky, Bitdefender, G DATA, ESET) bieden dit gratis aan. Wanneer je hiermee opgestart bent, is het mogelijk je pc te scannen en de malware te verwijderen voordat het meerdere bestanden versleutelt. Wanneer je opstart van een opstartbare usb-stick, start het besmette Windows niet mee. Hierdoor krijgt de malware niet de mogelijkheid nog meer te versleutelen en kun je eventueel belangrijke niet-getroffen bestanden veiligstellen. Helaas is het haast onmogelijk om reeds versleutelde bestanden te herstellen, beamen ook Willems en Zwienenberg.

Kaspersky Rescue Disk

Het is dus altijd van belang een opstartbare cd of usb-stick paraat te hebben. Veel antivirusmakers bieden dit gratis aan. Wij hebben goede ervaringen met de Kaspersky Rescue Disk. Je downloadt deze hier. Het .iso-bestand dat je krijgt, kun je in Windows 8 en 10 direct op cd branden. Bij oudere Window-versies heb je daar een tool als CDBurnerXP voor nodig. Wil je het liever op een opstartbare usb-stick, dan vind je hier instructies hoe je zo'n stick aanmaakt. Start je pc niet op vanaf je cd of stick, loop dan de instellingen van het BIOS of de UEFI even na.

Voorkomen beter dan genezen

Het is zo'n dooddoener, maar ook in het geval van systeemgijzeling is voorkomen beter dan genezen. Allereerst is het zaak dat je een goede, actuele back-up hebt (bij voorkeur zelfs meerdere). Dat kan op een externe schijf, maar koppel de schijf altijd los na het maken van de back-up en wees er altijd zeker van dat het systeem (weer) malwarevrij is wanneer je de schijf aankoppelt. Vertrouw nooit op een back-up op een interne schijf of partitie.

Als je geen privacybezwaren hebt, volstaat een back-up in de cloud (bijvoorbeeld OneDrive, Dropbox of Google Drive). Let echter op: als je een client voor cloudopslag hebt geïnstalleerd, dan synchroniseert deze de bestanden in de lokale map met je cloudopslag. Dus: in geval van besmetting overschrijft de cloudopslag-software de bestanden online met de lokale geïnfecteerde bestanden. Een NAS is een veilige opslaglocatie, maar zorg wel dat de software hiervan altijd up-to-date is. Er is een vorm van cryptomalware in omloop geweest die specifiek NAS-apparaten van Synology besmette via een veiligheidslek, dat snel gedicht werd door Synology. Een handig gratis tooltje om je back-ups mee te regelen is EaseUS Todo Back-up, op onze site lees je precies hoe je dit programma gebruikt.

Alles bij de tijd

Zorg ook dat je antivirussoftware op je systeem hebt. Niet alleen is antivirus geschikt om malware te verwijderen, ook beschikken virusscanners over een heuristische scanner, die preventief ingrijpt bij verdacht gedrag, zoals het overschrijven van bestanden in Mijn Documenten met willekeurig-ogende nulletjes en eentjes. Windows 8- en Windows 10-systemen zijn standaard al beschermd met het gratis Windows Defender. Maar omdat deze virusscanner in tests maar matige scores behaalt, raden we een alternatieve virusscanner aan. Dat kan betaalde software zijn, maar gratis volstaat ook. Onlangs hebben we een vergelijkende test uitgevoerd welke gratis virusscanner je het beste kunt kiezen, deze test lees je hier.

De meeste cryptomalware-besmettingen vinden plaats door veiligheidslekken in software, bijvoorbeeld Java, Silverlight of Flash. Als je dit soort software niet (meer) gebruikt is het sowieso aan te raden om dit te verwijderen. Zorg er in ieder geval ook voor dat je software up-to-date is. Voer daarom altijd updates uit en vergeet daarbij de Windows Update uiteraard ook niet. Eventueel kun je met een gratis tool als Secunia Personal Software Inspector nagaan of al je software up-to-date is.

©PXimport

Houd alle programma's up-to-date.

Extra beveiliging

Malwarebytes heeft recentelijk een tooltje uitgebracht dat specifiek beschermt tegen ransom- en cryptomalware. Wanneer het programma verdachte activiteit detecteert, zoals het vergrendelen van programma's of het toepassen van versleuteling, grijpt het in. Malwarebytes Anti-ransomware is nog in bèta, maar daarom gratis uit te proberen. Het tooltje is overigens geen alternatief voor antivirussoftware.

©PXimport

Een extra slot op de deur.

Meer dan Windows

Hoewel cryptomalware zijn beruchtheid te danken heeft aan Windows-besmettingen, is het geen malwarevariant die exclusief is voor Windows. We noemden al NAS-apparaten van Synology die getroffen werden door een variant van het Cryptolocker-virus. Maar ook OS X kan getroffen worden. Het besturingssysteem dat nu echter in de spotlight staat voor virusmakers is Android. Immers, wanneer een besturingssysteem een enorme gebruikersgroep én veel persoonsgegevens verkrijgt, zet het zichzelf automatisch op de radar. Groot risico op besmetting is er echter niet, de meeste ransom/cryptomalware voor Android richt zich op opkomende markten waar de Play Store niet beschikbaar is. Bovendien hebben deze malafide apps aanvullende (root-)machtigingen nodig. Haal je je apps uit de Play Store en ben je een beetje kritisch op gevraagde permissies, dan is aanvullende bescherming niet nodig.

©PXimport

Data van onderzoek naar ransom- en cryptomalware van het Nationaal Cyber Security Centrum.

Blijvend gevaar

Hoewel voorkomen nog altijd beter is dan genezen, kun je nooit helemaal zeker zijn dat je systeem niet besmet wordt met ransomware, net als bij andere virussen. Je systeem genezen is te doen, maar er is een hele minieme kans dat versleutelde bestanden hersteld kunnen worden. We kunnen niet genoeg op het belang van een goede back-up blijven hameren. Als je geen back-up hebt, is het ook noodzakelijk de verleiding om te betalen te weerstaan, maar je opties zijn beperkt. Een opstartbare usb-stick of cd biedt een kleine kans. Aangifte doen en de Bitcoin-wallet delen kan geen kwaad, maar zal hoogstwaarschijnlijk weinig uitrichten. Zwienenberg vult daarbij aan: "Neem contact op met je antivirus-leverancier. In veel gevallen kan via een omweg het systeem weer beschikbaar komen en de bestanden hersteld worden. De supportafdeling van de security-suite-leverancier kan je hierbij helpen."

Hoe gaat een antivirusbedrijf om met cryptomalware?

We vroegen Righard Zwienenberg ook hoe een antivirusbedrijf als ESET bestanden probeert te ontsleutelen die door cryptomalware getroffen zijn. "Door reverse-engineering van de code (stapsgewijs het besmettings- en versleutelproces terug te lopen - red.) leren wij wat de ransomware doet, hoe deze het systeem of bestanden gijzelt en ook of (en zo ja, hoe) dit weer hersteld kan worden. Deze oplossing wordt dan toegevoegd aan de beveiligingssuite en indien nodig ook aan andere tools. In veel gevallen kunnen de bestanden helaas nooit ontsleuteld worden, omdat er bugs in de encryptie-algoritmen zitten. Deze bestanden zullen dan ook als verloren moeten worden beschouwd. Er is zelfs ransomware in omloop waarbij de makers zelf niet weten wat de code om het systeem of de bestanden te unlocken is." Ook weinig bemoedigende woorden van Eddy Willems: "In de meeste gevallen kun je die bestanden niet meer ontsleutelen en ben je aangewezen op je back-up."

©PXimport

Zorg ook dat je NAS up-to-date is.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 vriezers met een grote inhoud van minstens 100 liter
© andov
Huis

Waar voor je geld: 5 vriezers met een grote inhoud van minstens 100 liter

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Met een aparte vriezer kun je extra veel eten invriezen en voor langere tijd bewaren. Wij zochten vier vrijstaande vriezers voor je met een inhoud van minstens 100 liter.

Bij een koelkast is het vriesvak meestal beperkt van formaat. Kies je voor een losse vriezer, dan heb je veel meer ruimte. Modellen met meer dan 100 liter zijn geen uitzondering. Wij hebben vijf stuks voor je gevonden met flink wat ruimte.

Whirlpool W55ZM 112 W 2 N

De Whirlpool heeft een netto inhoud van 103 liter. Met een hoogte van 83,8 cm is het apparaat geschikt voor plaatsing onder een aanrechtblad. De vriezer beschikt over twee transparante lades en een vriesvak met klep. De draairichting van de deur is omkeerbaar, waardoor de vriezer flexibel te plaatsen is. De W55ZM heeft een invriescapaciteit van 4,5 kg per 24 uur en een bewaartijd bij stroomuitval van 16 uur. De vriezer behoort tot klimaatklasse SN-T, wat betekent dat hij goed functioneert bij omgevingstemperaturen tussen +10°C en +43°C, maar niet geschikt is voor onverwarmde ruimtes als een schuur of garage. Gezien het formaat is hij ook eerder geschikt voor plaatsing in de keuken.

Jaarlijks energieverbruik: 170 kWh
Netto inhoud: 103 liter
Bewaartijd bij stroomuitval:
16 uur
Geschikt voor schuur of garage
: Nee

Bosch GSN29VLEP 

Deze vrieskast heeft een royale inhoud van 200 liter en is afgewerkt in een roestvrijstalen look, waardoor hij er strak uitziet in elke keuken. Binnenin vind je vier handige, doorzichtige vrieslades, waaronder een extra ruime BigBox-lade voor grotere producten zoals pizza's of diepvriesgroenten. Dankzij de Supervriezen-functie worden nieuwe etenswaren snel ingevroren. Bij een eventuele stroomuitval hoef je je geen zorgen te maken: de vriezer houdt je producten tot wel 25 uur op de juiste temperatuur.

Jaarlijks energieverbruik: 221 kWh
Netto inhoud: 200 liter
Bewaartijd bij stroomuitval: 25 uur
Geschikt voor schuur of garage: Nee

Inventum VR1420

De Inventum VR1420 is een vrijstaande vrieskast met een netto inhoud van 160 liter. Hij beschikt over drie transparante lades en twee vriesvakken met kleppen. De draairichting van de deur is omkeerbaar, waardoor de vriezer flexibel te plaatsen is. Met een invriesvermogen van 7,2 kg per 24 uur en een bewaartijd bij stroomuitval van 9 uur biedt de VR1420 betrouwbare prestaties. Het geluidsniveau bedraagt 42 dB, wat als normaal wordt beschouwd voor dit type apparaat. De vriezer is geschikt voor plaatsing in ruimtes met temperaturen tot -10°C, zoals een garage. Het energielabel van de VR1420 is E, met een jaarlijks energieverbruik van 235 kWh.

Jaarlijks energieverbruik: 235 kWh
Netto inhoud: 160 liter
Bewaartijd bij stroomuitval: 9 uur
Geschikt voor schuur of garage: Ja

Beko RFNE448E45W

Deze Beko heeft een netto inhoud van maar liefst 404 liter. Met een hoogte van 192 cm, een breedte van 70 cm en een diepte van 77 cm biedt deze vriezer dus ruime opslagmogelijkheden. Het apparaat heeft acht transparante vrieslades, waaronder een ruime lade voor het opslaan van grotere producten. De draairichting van de deur kan aangepast worden aan de plaatsingsruimte. Bij stroomuitval blijft de temperatuur tot 30 uur op een veilig niveau. Deze vriezer is echter niet geschikt voor de schuur of garage. Wel heeft deze vriezer een iets zuiniger energielabel dan de meeste apparaten die hier besproken zijn, namelijk D.

Jaarlijks energieverbruik: 233 kWh
Netto inhoud: 404 liter
Bewaartijd bij stroomuitval: 30 uur
Geschikt voor schuur of garage: Nee

AEG OAG7M281EX

De AEG OAG7M281EX is een vrijstaande vrieskast uit de 7000-serie met een netto inhoud van 278 liter. Dankzij de NoFrost-technologie hoef je nooit meer handmatig te ontdooien. De MultiFlow-luchtcirculatie zorgt voor een stabiele temperatuur en luchtvochtigheid in de hele vriezer, wat de kwaliteit van je voedsel beschermt. De vriezer is uitgerust met vijf transparante lades en twee uitneembare glazen legplanken, wat flexibiliteit biedt bij het opbergen van grotere items. Dankzij de elektronische bediening met LED-indicatie kun je de temperatuur en andere instellingen precies regelen. De invriescapaciteit bedraagt 13 kilogram per 24 uur, ruim voldoende om ook na een grote boodschappenronde alles snel in te vriezen.

Jaarlijks energieverbruik: 248 kWh
Netto inhoud: 278 liter
Bewaartijd bij stroomuitval: 15 uur
Geschikt voor schuur of garage: Nee

▼ Volgende artikel
Review JBL Tour One M3 – Zeer complete hoofdtelefoon
© Rens Blom
Huis

Review JBL Tour One M3 – Zeer complete hoofdtelefoon

De JBL Tour One M3 is een over-ear-hoofdtelefoon met ANC-modus, waarin hij zoveel mogelijk omgevingsgeluiden minimaliseert om jou rustig te laten luisteren naar muziek of een podcast. JBL voorziet de hoofdtelefoon van nog veel meer functies. In deze review lees je onze ervaringen met de JBL Tour One M3 na drie weken intensief gebruik.

Uitstekend
Conclusie

De JBL Tour One M3 biedt premium draagcomfort, een uitstekende accuduur en krachtig geluid in een strak jasje. De ANC-modus werkt effectief, maar moet verschillende andere hoofdtelefoons voor zich dulden. Tot slot de Smart Tx: een slim ontworpen gadget waar de een veel plezier aan gaat beleven, en waar een ander geen behoefte aan heeft. Goed dat JBL de Tour One M3 met en zonder Smart Tx aanbiedt, voor een prijs vanaf 350 euro. Een stevige prijs, maar een gerechtvaardigde prijs naar onze mening.

Plus- en minpunten
  • Prettig, vouwbaar ontwerp
  • Geluidskwaliteit
  • Veel functies
  • Optionele Smart Tx-gadget kan echt nuttig zijn
  • ANC-modus is goed maar moet sommige concurrenten voor zich dulden

JBL heeft voor velen een wat stoerder imago, onder andere door de focus op krachtige luidsprekers en oordopjes en marketing gericht op een jongere doelgroep. Daar horen ook speciale hoofdtelefoons bij. De Tour One M3 is wat dat betreft een minder typisch JBL-product, want deze luxe hoofdtelefoon past qua adviesprijs (350 euro), uitstraling en functies meer bij mensen die in alle rust willen genieten. Bijvoorbeeld in de trein of in het vliegtuig. Ja, de Tour One M3 is zeker interessant voor (zaken)reizigers. Een domein waar traditioneel vooral Bose en Sony sterk in zijn.

Ontwerp en draagcomfort

De JBL Tour One M3 oogt zakelijk in zijn blauwe (getest), zwarte of zandachtige kleur en valt prettig over onze oren heen. De hoofdband is zacht en irriteert niet na een paar uur luisteren. We krijgen dan wel wat warme oren. Je kunt de bluetooth-hoofdtelefoon opvouwen. De knoppen op de schelpen voor de bediening vergen wat gewenning om op de tast te vinden, maar werken naar behoren.

©Rens Blom

Ook de meegeleverde opbergdoos is strak, sterk gebouwd en geeft een premium gevoel. In de doos zitten genoeg kabels om de hoofdtelefoon bekabeld te gebruiken, ook in het vliegtuig. Een usb-c-oplaadkabel is uiteraard ook aanwezig.

©Rens Blom

Geluidskwaliteit en ANC-modus

Heel belangrijk aan een dure hoofdtelefoon is de geluidskwaliteit. We vallen met de deur in huis: die is heel goed bij de JBL Tour One M3. De hoofdtelefoon klinkt krachtig, duidelijk en best ruimtelijk. Altijd knap aangezien de oorschelpen over je oren heen vallen en het geluid dus heel duidelijk je oren in gaat.

Wat we ook fijn vinden is dat JBL geen extra nadruk legt op de bas, iets dat het merk wel doet bij producten die meer op jongeren gericht zijn. Podcasts klinken ook lekker realistisch.

We zijn ook fan van de uitgebreide equalizer in de JBL Headphones-app die je op je smartphone kunt installeren. Wie raad weet met een equalizer, kan lekker pingelen in de app om de geluidskwaliteit van de Tour One M3 meer naar eigen hand te zetten.

©Rens Blom

De app van JBL biedt heel veel functies.

De ANC-modus is effectief in het onderdrukken van omgevingsgeluiden, vooral repetitieve geluiden als vliegtuigmotoren (wanneer we in het vliegtuig zitten) of voorbijrazende auto's (als we op circa dertig meter van een drukkere weg wandelen). We merken echter ook dat de Sonos Ace en Sony WH-1000XM5 nog beter zijn in het minimaliseren van niet-repetitieve geluiden, zoals luid pratende mensen achter je in het vliegtuig, joelende kinderen in de trein of knisperende verpakkingen in een kantoortuin. Met de JBL Tour One M3 op horen we dergelijke geluiden meer dan met de twee andere genoemde hoofdtelefoons. Voor onze volgende langere vlieg- en treinreizen kiezen we daarom liever voor een van die andere modellen. Niet omdat de accuduur van de Tour One M3 tegenvalt – die is ruim voldoende – maar vanwege de demping van omgevingsgeluid.

©Rens Blom

Accuduur

Over die accuduur gesproken: de Tour One M3 gaat zeker 35 uur mee bij het luisteren naar muziek met de ANC-modus aan. Zonder ANC komen daar nog tientallen uren bij. Opladen doet de hoofdtelefoon snel via zijn usb-c-poort. Vijf minuten opladen is goed voor ruim drie uur muziek luisteren.

Smart Tx is interessante gadget

Dan nog even over de Smart Tx, het kleine rechthoekige apparaatje dat werkt met de hoofdtelefoon. De Smart Tx heeft een accu die in de praktijk meerdere werkdagen meegaat, of langer als je de hoofdtelefoon minder vaak gebruikt. Op het aanraakgevoelige schermpje van de gadget zie je nuttige informatie over het gebruik van de hoofdtelefoon en je muziek. Je kunt ook allerlei instellingen veranderen. Met deze gadget binnen handbereik hoef je de JBL-app op je smartphone eigenlijk niet te openen.

©Rens Blom

Maar de gadget kan – gelukkig – meer. Je kunt 'm namelijk bekabeld via usb aansluiten op vele typen audiobronnen, van een computer en televisie tot het inflight-entertainmentsysteem in het vliegtuig. Na het koppelen en aanzetten van de Smart TX maakt deze automatisch verbinding met je Tour One M3 en stuurt het geluid draadloos door. Zo kun je dus een film kijken op het vliegtuigschermpje zonder dat je per ongeluk de kabel uit je hoofdtelefoon trekt als je je dekentje lekker warm om je benen vouwt.

©Rens Blom

Ook noemenswaardig is dat de Smart Tx ondersteuning biedt voor Auracast, een relatief nieuwe bluetooth-functionaliteit waarmee je geluid van één apparaat kunt streamen naar meerdere ondersteunde hoofdtelefoons, oordopjes en luidsprekers. JBL zet al langer in op Auracast, wat de Smart Tx-gadget extra nuttig maakt voor wie al andere moderne JBL-producten gebruikt.

Spreken de functies van de Smart Tx je niet aan? Je kunt de Tour One M3 los kopen voor een adviesprijs van 349 euro of in combinatie met de Smart Tx voor 399 euro. Fijn dat JBL je niet verplicht laat betalen voor een gadget die je misschien niet hoeft.

©Rens Blom

Conclusie: JBL Tour One M3 kopen?

De JBL Tour One M3 biedt premium draagcomfort, een uitstekende accuduur en krachtig geluid in een strak jasje. De ANC-modus werkt effectief, maar moet verschillende andere hoofdtelefoons voor zich dulden. Tot slot de Smart Tx: een slim ontworpen gadget waar de een veel plezier aan gaat beleven, en waar een ander geen behoefte aan heeft. Goed dat JBL de Tour One M3 met en zonder Smart Tx aanbiedt, voor een prijs vanaf 350 euro. Een stevige prijs, maar een gerechtvaardigde prijs naar onze mening.