Grote kans dat je goed op de hoogte bent van het wel en wee van je internetverbinding thuis. Maar weet je ook hoe de markt ervoor staat, welke technische en juridische ontwikkelingen er nu spelen, en wat je in de toekomst kunt verwachten van providers en fabrikanten? Computer!Totaal legt de huidige situatie uit en blikt vooruit op de toekomst van je internetverbinding.

Vind je de wereld van vaste internetproviders saai? Kijk dan nog eens goed, want er is een hoop gebeurd. KPN heeft onlangs de stekker uit de merknamen Xs4all en Telfort getrokken, T-Mobile fuseerde met Tele2 en nam Vodafone Thuis over van Vodafone, en Ziggo en Vodafone zijn tegenwoordig samen VodafoneZiggo. En niet alleen de namencarrousel draait op volle toeren. Er is veel gaande in de wereld van internet voor thuis. Terwijl de aanleg van glasvezelnetwerken floreert, maken providers ruzie over het gebruik van die netwerken. Tegelijkertijd ontstaan er nieuwe providers, breken technieken als 5G, wifi 802.11ax (wifi 6) en 1Gbit/s-internet door en discussiëren providers en de overheid over onderwerpen als vrije modemkeuze. We duiken in de wereld van het internet in Nederland.

Providers

Als je vandaag de dag op zoek gaat naar een vast internetabonnement voor thuis, kun je kiezen uit drie grote spelers: KPN, VodafoneZiggo en T-Mobile. Die eerste twee hebben een eigen netwerk, terwijl T-Mobile dat nog aanlegt en zodoende vooral gebruikmaakt van de bestaande netwerken. Naast deze bekende partijen zijn er ook kleinere providers actief, waaronder Delta, Tweak en het splinternieuwe Freedom. Deze providers onderscheiden zich bijvoorbeeld met een focus op privacy en minder technische beperkingen, maar zijn niet allemaal landelijk beschikbaar. De prijzen kunnen bovendien hoger zijn. De drie grote spelers bieden namelijk ook mobiele abonnementen aan en adverteren daarom graag met combivoordeel. Ze willen graag dat je zowel je thuispakket als mobiele abonnement(en) bij hen afneemt en lokken je met extra tv-zenders, gratis sneller internet (thuis) en euro’s korting op de maandelijkse factuur. Sommige kleinere providers doen dat trouwens ook. De maandelijkse abonnementsprijs is hiermee een interessante en variabele factor.

©PXimport

Snelheden en prijzen

Het is lastig om te zeggen wat vast internet elke maand kost. Providers hanteren uiteenlopende prijzen voor uiteenlopende pakketten, en op het ene adres is veel sneller internet mogelijk dan op het andere. Uiteraard is dat afhankelijk van de fysieke aansluitmethode (telefoonkabel, televisiekabel of glasvezel), maar ook tussen dezelfde aansluitmethodes bestaan significante snelheidsverschillen. Vooral bij een dsl-verbinding die over de telefoonlijn loopt kunnen er grote verschillende in de haalbare snelheid zijn door onder andere de lijnlengte en het wel of niet aanwezig zijn van twee telefoonlijnen (bonding). Een praktijkvoorbeeld: op ons adres betalen we T-Mobile maandelijks 35 euro voor dsl-internet met een downloadsnelheid van 100 Mbit/s en een uploadsnelheid van 30 Mbit/s. KPN levert op dit adres 100/30 Mbit/s voor 47,50 euro per maand, terwijl Freedom het KPN-netwerk gebruikt om eveneens 100/30 Mbit/s te realiseren, maar dan voor 47 euro per maand. Kortingen – veelal de eerste maanden – laten we bij alle genoemde providers achterwege.

Glasvezel in Nederland

Dsl-internet over de telefoonlijn is al lang beschikbaar en steeds sneller geworden, maar de rek begint er wel uit te raken. Onder optimale omstandigheden is er bij één telefoonlijn nu maximaal een downloadsnelheid van 100 Mbit/s en een uploadsnelheid van 30 Mbit/s mogelijk. Hogere snelheden via het netwerk van KPN moeten worden gezocht in ‘opvolger’ glasvezel. Via een glasvezelkabel zijn immers veel hogere up- en downloadsnelheden beschikbaar. Een ouder glasvezelnetwerk biedt vaak een maximale up- en downloadsnelheid van 100 Mbit/s. Nieuwere verbindingen zijn doorgaans voorzien van gigabit-apparatuur voor een downloadsnelheid van maximaal 1 Gbit/s.

Overigens kunnen glasvezelverbindingen met 100Mbit/s-apparatuur door het vervangen van de apparatuur wel geschikt worden gemaakt voor gigabit. Een glasvezelverbinding is in tegenstelling tot vdsl en kabel doorgaans symmetrisch, waardoor ook een uploadsnelheid tot 1 Gbit/s mogelijk is.

Glasvezel is nog lang niet voor alle huishoudens beschikbaar, om de simpele reden dat providers of neutrale aanbieders de straat moeten openbreken om nieuwe kabels te leggen. Dat kost veel tijd, geld en overleg met gemeenten. Als we ervan uitgaan dat er op jouw adres glasvezel beschikbaar is, is de kans groot dat de prijzen bij de aanbieders verschillen. Dat komt deels omdat sommige providers een eigen glasvezelnetwerk hebben, terwijl andere providers afhankelijk zijn van een concurrent of neutrale aanlegpartij. KPN heeft het grootste glasvezelnetwerk, dat beschikbaar is voor honderdduizenden huishoudens. T-Mobile volgt op afstand met enkele tienduizenden huishoudens. Vóór het eind van dit jaar wil de provider nog minimaal 100.000 huishoudens ‘verglazen’.

Critici vinden het niet snel genoeg gaan. Volgens Dirk Strijker, die als hoogleraar onderzoek deed naar glasvezelaanleg, moet de Rijksoverheid een open en landelijk dekkend glasvezelnetwerk eisen en hier budget voor beschikbaar stellen. De onvrede is er deels omdat KPN na de overname van Reggefiber jarenlang nauwelijks aan verglazing heeft gedaan. De provider is er sinds kort weer volop mee bezig, waarschijnlijk vanwege toenemende concurrentie van vooral T-Mobile en VodafoneZiggo.

Een kleinere partij als Freedom heeft op dit moment nog geen eigen glasvezelnetwerk en betaalt daarom aan diverse partijen voor het gebruik van de kabels. De prijsafspraken hebben grote invloed op de prijs. Woon je als Freedom-klant in een regio waar L2Fiber, E-fiber of Glasvezel de Wolden een glasvezelnetwerk heeft, dan betaal je 49 euro per maand voor een 1Gbit/s-verbinding. Als die partijen geen glasvezel op jouw adres aanbieden, dan kan KPN een uitkomst zijn. Voor een 1Gbit/s-glasvezelverbinding via het KPN-netwerk betaal je bij Freedom echter 84 euro per maand.

Ziggo Gigabit

De ‘televisiekabel’ is naast de telefoonlijn en glasvezelverbinding de derde manier waarop een vaste internetverbinding je huis in kan komen. Voor de meeste huishoudens is die kabel van Ziggo. Er zijn echter delen van Nederland met een andere kabelaanbieder, waarvan Delta in Zeeland het bekendste voorbeeld is. Een internetverbinding van Ziggo verloopt voor 97 procent via glasvezel, terwijl de laatste 3 procent via een coaxkabel gaat. Het bedrijf biedt alle huishoudens een downloadsnelheid tot 500 Mbit/s en gebruikt de nieuwere docsis 3.1-standaard om de downloadsnelheid te verhogen naar 1 Gbit/s. Dit zogeheten Giga-abonnement komt met een uploadsnelheid van (slechts) 50 Mbit/s, kost 99,50 euro per maand en is inclusief het meest uitgebreide tv-abonnement en vaste telefonie.

Ziggo meldde begin dit jaar dat het Giga-abonnement eind dit jaar beschikbaar moet zijn voor meer dan de helft van de 7,2 miljoen aansluitingen. Omdat de provider de uitrol van zijn 1Gbit/s-netwerk bijna vier maanden moest pauzeren vanwege de coronacrisis, is dit doel bijgesteld naar ‘bijna de helft’. Het Gigabit-netwerk gebruikt geen glasvezelkabel tot de deur en ondersteunt daarom een minder hoge uploadsnelheid. Het voordeel is dat de provider geen schop in de grond hoeft te steken en klanten daarom eenvoudig en met heel veel tegelijk kan opwaarderen.

Ook het eerdergenoemde Delta biedt in Zeeland op het kabelnetwerk dankzij docsis 3.1 een downloadsnelheid van 1 Gbit/s aan. De uploadsnelheid in combinatie met het snelste kabelabonnement is bij Delta 100 Mbit/s. Die hogere upload dan bij Ziggo is onder meer mogelijk doordat Delta naast analoge televisie ook met analoge radio is gestopt. De totale bandbreedte op de coaxkabel wordt namelijk verdeeld tussen televisie-, radio- en internetsignalen.

©PXimport

Xs4all is dood, leve Xs4all!

Waarschijnlijk is het je niet ontgaan: Xs4all is niet meer. KPN faseert de naam en bedrijfsonderdelen van de dochteronderneming uit en ziet graag dat Xs4all-klanten veranderen in KPN-klanten. Dat is niet vanzelfsprekend. Een deel van de Xs4all-gebruikers zat namelijk bij de provider vanwege zijn principes en onderscheidende kenmerken ten opzichte van de concurrentie. Denk aan een helpdesk met écht technisch onderlegde medewerkers en vrije modemkeuze. KPN weet dat natuurlijk ook en belooft – na veel getouwtrek met het Xs4all-bestuur – dat daar niets aan verandert.

Dat blijkt niet helemaal te kloppen. KPN introduceert bijvoorbeeld een technische helpdesk genaamd de Tech Desk, maar deze is optioneel en kost 5 euro per maand. Daarnaast stopt de provider op 1 augustus met het aanbieden van tweestapsverificatie voor webmail omdat dit niet meer mogelijk is door ‘een upgrade van ons e-mailplatform’. En er zijn nog meer veranderingen, gelukkig ook positieve. Zo introduceerde KPN in maart vrije modemkeuze – waarover zo meteen meer – en schakelde het bedrijf in diezelfde maand dnssec in voor alle vaste en mobiele klanten. Xs4all gebruikte dit al sinds 2016. Dnssec beschermt je beter tegen aanvallen als dns spoofing, waarbij een malafide nep-website zich voordoet als de originele website.

©PXimport

Freedom als alternatief?

Partijen als T-Mobile en VodafoneZiggo proberen oud-Xs4all-klanten juist binnen te halen met aanbiedingen en combivoordeel, maar er zijn meer kapers op de kust. De interessantste is Freedom, een nieuwe provider die is ontstaan uit de actiegroep ‘Xs4all moet blijven’. De provider haalde miljoenen op met een crowdfunding-actie en levert sinds het voorjaar internet, televisie (via Canal Digital) en voip aan enkele duizenden klanten.

Over een paar jaar wil Freedom 25.000 klanten hebben, vertelde algemeen directeur Anco Scholte ter Horst ons eerder. “Deze bewuste internetters en techsavvy gebruikers vormen inderdaad een nichemarkt, maar wij streven er niet naar zo groot te worden als een Ziggo.” Freedom wil zich volgens Scholte ter Horst onderscheiden met zijn dienstverlening en ondersteuning. “Dat gaat lukken, want we hebben kundige en supergemotiveerde medewerkers.”

De provider focust zich op de kernwaarden van Xs4all; privacybescherming en veel technische mogelijkheden, waaronder het draaien van je eigen server en vrije modemkeuze. Tim Poulus, financieel analist bij onderzoeksbureau Telecompaper, zei destijds niet direct een toekomst te zien in Freedom. “Het is natuurlijk prachtig dat er een partij is die een nieuwe internetprovider wil opzetten, maar ik zou eerder gaan samenwerken met bestaande, onafhankelijke providers als Tweak. Freedom Internet stapt in een verzadigde markt die deels om een scherpe prijs draait, en ik denk niet dat ze direct op prijs kunnen concurreren.” De prijzen van Freedom-abonnementen liggen gemiddeld inderdaad hoger dan die van de concurrentie.

©PXimport

Vrije modemkeuze

We noemden het net al: vrije modemkeuze. Kortgezegd betekent vrije modemkeuze dat je niet meer verplicht bent het modem van je provider te gebruiken, maar dat je die kunt weigeren en een eigen modem of router kunt gebruiken. De Europese Unie heeft in 2008 bepaald dat lidstaten regelgeving moeten invoeren waarmee jij als consument zelf kunt kiezen welk modem je gebruikt. De Nederlandse overheid heeft dat nog steeds niet(!) gedaan en overlegt nog altijd met onder meer providers over deze heikele kwestie.

De meeste providers zijn namelijk – al sinds het begin – tegen vrije modemkeuze. Ze zijn van mening dat het zelf kiezen van een modem de functionaliteit van het vaste netwerk verslechtert, de dienstverlening bemoeilijkt en eigenlijk ook helemaal niet nodig is. Toch lijkt er eindelijk schot in de zaak te komen. KPN geeft je sinds maart dit jaar de mogelijkheid om een eigen modem of router te gebruiken en in juli presenteerde de toezichthouder Autoriteit Consument & Markt (ACM) een conceptbeleid waarin staat dat consumenten in 2021 vrije modemkeuze krijgen. De regel is echter nog niet definitief. Providers mogen de ACM – voor de zoveelste keer – laten weten wat ze van de regel vinden.

Ziggo had daar niet lang voor nodig. De provider blijft van mening dat vrije modemkeuze al bestaat omdat je het Ziggo-modem in bridgemodus kunt zetten en zo een eigen router kunt gebruiken – in combinatie met die van Ziggo dus. Dat is volgens een woordvoerder om de volgende reden nodig: “Het door Ziggo geleverde modem heeft een essentiële functie in het Ziggo-netwerk. Over het geleverde modem gaat namelijk een continue stroom van informatie die benodigd is om het Ziggo-netwerk te laten functioneren en onze diensten aan te kunnen bieden.”

T-Mobile is traditiegetrouw ook tegen vrije modemkeuze, maar wil op moment van schrijven niet zeggen of dat nog steeds zo is. Een interessante kwestie: KPN levert steeds meer huishoudens glasvezel via de gpon-variant, waarbij het glasvezelmodem niet vervangbaar is. Dat is dus in strijd met de conceptbeleidsregel van de ACM, waarin staat dat alle actieve apparatuur die elektriciteit vereist vervangbaar zou moeten zijn.

©PXimport

Zo veel vrijheid geven providers je

Wanneer je als hobbygebruiker van vrijheid houdt en wilt sleutelen aan je internetverbinding, ben je met de ene provider beter af dan met de ander. Zo biedt T-Mobile geen vrije modemkeuze en wil de provider niet zeggen of daar verandering in komt. VodafoneZiggo biedt ook geen vrije modemkeuze en lijkt dat zo te willen houden. KPN laat je wel een eigen modem kiezen en helpt je met technische informatie. Bij Freedom kun je eveneens een eigen modem gebruiken. De provider juicht dat toe en geeft niet alleen technische instructies, maar ook 2 euro per maand korting.

Delta biedt voor zover bij ons bekend geen vrije modemkeuze. Tweak doet dat wel. De provider geeft duidelijk aan wat hier de voor- en nadelen van zijn, zet de verschillende modellen op een rij en meldt in hoeverre ze geschikt zijn om naar eigen wens in te stellen. De provider waarschuwt wel dat eigen apparatuur zelf geïnstalleerd moet worden en dat niet alle servicemedewerkers je goed kunnen helpen als je eigen apparatuur gebruikt. KPN doet dat overigens ook.

©PXimport

Mobiel internet als alternatief

Providers zetten groots in op het verbeteren van bekabeld internet en hiermee ook wifi, maar er is ook een alternatief. Je kunt bij sommige providers namelijk een mobiel internetabonnement en speciale router aanschaffen om een 4G-verbinding om te zetten naar een wifinetwerk voor thuis. KPN biedt Sneller Internet Buitengebied aan, een dienst die de vaste internetverbinding combineert met het mobiele 4G-netwerk. Deze dienst is alleen beschikbaar voor klanten in buitengebieden met erg langzaam bekabeld internet, en kost niets als je een KPN internetabonnement afneemt. T-Mobile biedt 4G voor Thuis aan als vervanger van bekabeld internet. Het duurste 4G voor Thuis-pakket kost 45 euro per maand, vereist naast een router ook een buitenantenne en biedt een maximale downloadsnelheid van 100 Mbit/s en een maximale uploadsnelheid van (slechts) 10 Mbit/s. De snelheden zijn dus vergelijkbaar met die van een eenvoudige dsl-verbinding en liggen aanzienlijk lager dan die van een glasvezelverbinding.

©PXimport

5G als alternatief?

De 5 belangrijkste toekomstverwachtingen

Sneller mobiel internet via het 5G-netwerk is slechts een van de vele ontwikkelingen waar we de komende jaren meer van gaan merken. Computer!Totaal zet de vijf belangrijkste toekomstverwachtingen onder elkaar.

Verglazing houdt aan

Allereerst verwachten we dat de verglazing in rap tempo blijft toenemen. Meer huishoudens krijgen de komende jaren dus glasvezel. KPN zet hier groots op in, terwijl T-Mobile hard werkt aan een eigen netwerk en spelers als Freedom en Delta samenwerken met uiteenlopende partijen. KPN is begin dit jaar bijvoorbeeld gestart met de aanleg van glasvezel in Amsterdam, waar het de komende jaren 320.000 huishoudens wil aansluiten. KPN verglaast ook in Zeeland (50.000 huishoudens) en Den Haag (80.000 huishoudens).

T-Mobile is al klaar in Den Haag en verglaast op moment van schrijven in Eindhoven. De (teruggekeerde) interesse in glasvezel heeft onder meer te maken met toenemende concurrentie, onder andere van nieuwkomer T-Mobile. Bij KPN kunnen sommige glasvezelklanten een abonnement kiezen met 1 Gbit/s download en 500 Mbit/s upload. T-Mobile spant vooralsnog de kroon. Een klein deel van de T-Mobile Thuis-klanten kan al internetten via een verbinding die up- én downloadsnelheden tot 1 Gbit/s haalt.

Ziggo’s Gigabit-netwerk gebruikt een coax-verbinding in combinatie met docsis 3.1 voor een hogere downloadsnelheid (1 Gbit/s), maar komt op dit moment niet verder dan 50 Mbit/s upload. Ziggo bevestigt dat dat voorlopig zo blijft. De provider werkt achter de schermen aan het verhogen van de uploadsnelheid, maar kan nog niet zeggen wanneer de verhoging beschikbaar komt en hoeveel Mbit/s de verhoging wordt.

Vaste netwerken openstellen?

Een tweede interessante en erg belangrijke ontwikkeling is het wel of niet openstellen van de vaste netwerken van KPN en VodafoneZiggo. Nadat het College van Beroep voor het bedrijfsleven in maart oordeelde dat dit niet hoeft, heeft VodafoneZiggo de lopende gesprekken met geïnteresseerde partijen afgebroken en zegt T-Mobile dat KPN zich niet aan eerder gemaakte afspraken houdt wat betreft glasvezelnetwerken. Toezichthouder ACM zal hier met argusogen naar kijken en wacht volgens betrokkenen op de invoering van de vernieuwde Nederlandse Telecommunicatiewet. Die gaat 21 december 2020 in en geeft de ACM meer mogelijkheden om concurrentie te bevorderen.

Aangezien de toezichthouder ‘teleurgesteld’ is in de uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven, is de kans groot dat het in 2021 met een nieuw marktanalysebesluit komt met de conclusie dat de vaste netwerken toch echt opengesteld moeten worden. Daarna zullen er naar verwachting opnieuw stevige onderhandelingen plaatsvinden en moet er een besluit worden genomen. Het duurt vermoedelijk dan ook nog jaren voordat de netwerken eventueel worden opengesteld. De Consumentenbond kijkt ernaar uit. “Als er meer aanbieders komen, verwachten wij ook dat de prijzen van abonnementen iets omlaag gaan”, laat een woordvoerder weten. Tom Koonen, hoogleraar telecommunicatie aan de TU Eindhoven, gaf eerder al aan te verwachten dat meer onderlinge competitie zal leiden tot lagere kosten en betere kwaliteit. “Voor de consument is dit dus een goede ontwikkeling.”

Taco Jelgersma van kabelaar YouCa zat met Ziggo om tafel, maar moet nu weer afwachten. “Je ziet dat de markt nu niet werkt. Als er meer aanbieders op de kabel komen, is dat per definitie goed voor de kabel als infrastructuur”, liet hij destijds weten.

Vrije modemkeuze

Als derde verwachten we de komende maanden meer te horen over wel of geen vrije modemkeuze. Met de recente stellingname van toezichthouder ACM en het besluit van KPN zijn we erg benieuwd of er volgend jaar inderdaad vrije modemkeuze komt. Een groot deel van de consumenten zal er – denken wij – weinig om geven, maar voor technisch onderlegde gebruikers en hobbyisten is het een interessante ontwikkeling. Wie nu al zelf zijn modem wilt bepalen, kan naast KPN ook kiezen uit kleinere partijen als Tweak en Freedom. Mogelijk volgen er – vrijwillig – meer partijen.

Combivoordeel blijft

We verwachten ook dat providers flink blijven inzetten op combivoordeel, met als doel dat je zo veel mogelijk diensten afneemt en zo lang mogelijk klant blijft. Zo maakte T-Mobile in oktober al bekend dat de prijs van zijn combipakket van 1Gbit/s-internet en onbeperkt mobiel internet minimaal twee jaar intact blijft – inflatiecorrecties uitgezonderd. Concurrerende providers wagen zich (nog) niet aan zulke beloftes.

©PXimport

Wifi 802.11ax breekt door

Onze vijfde en laatste verwachting is dat wifi 802.11ax definitief zal doorbreken. Deze nieuwste wifi-standaard staat ook bekend als wifi 6 en is de opvolger van wifi 802.11ac (wifi 5). Wifi 6 maakt vooral sneller draadloos internet mogelijk, ook als er veel (mobiele) apparaten tegelijk verbonden zijn. De 802.11ax-standaard kan gebruikmaken van in totaal twaalf datastromen; vier op de 2,4GHz-frequentie en acht op de 5GHz-frequentie. Dat zijn vier keer zo veel datastromen als wifi 802.11ac. Wifi 6 kan daarom theoretische snelheden van tussen de 600 en 9600 Mbit/s bieden.

De eerste routers met wifi 6-ondersteuning verschenen halverwege 2018, maar waren met zo’n 499 euro erg prijzig. Gelukkig dalen ze sindsdien in prijs en inmiddels verkopen merken als TP-Link en Netgear exemplaren vanaf 119 euro. Deze bieden echter niet de maximale internetsnelheden van wifi 6. Een goede wifi 6-router – vanaf ongeveer 349 euro – doet dat wel en kan met de juiste hardware sneller zijn dan gigabit-internet.

In 2019 kwamen de eerste smartphones en laptops met wifi 6-ondersteuning uit en dat aantal neemt gestaag toe. Als je binnenkort een nieuwe router wilt kopen, is het in elk geval verstandig om rekening te houden met de opmars van wifi 6. Bedenk ook dat één wifi6-accesspoint voor de meeste huizen niet toereikend is. Een mesh-systeem (een router met satellieten) of extra accesspoints bieden betere dekking.

Providers houden zich uiteraard ook bezig met wifi 6. KPN bracht in juni zijn eerste wifi 802.11ax-modem uit. De Box 12 is de opvolger van de Experiabox V10 en is afkomstig van het Franse bedrijf Sagemcom. Nieuwe KPN-klanten met een internetabonnement ontvangen het modem standaard, bestaande klanten komen geleidelijk aan de beurt. Ziggo’s ConnectBox Giga – alleen voor klanten met het Gigabit-abonnement – werkt nog met de oudere 802.11ac-standaard, maar kan dankzij het eurodocsis 3.1-modem wel overweg met de hogere downloadsnelheid van het netwerk.

©PXimport

Conclusie

Concluderend kunnen we stellen dat de huidige ontwikkelingen en toekomstige vernieuwingen en besluitvorming het internet voor thuis op alle mogelijke vlakken beïnvloeden. Veelal positief, al zijn er ook kanttekeningen te plaatsen. Omdat er zo veel tegelijk gebeurt, is er genoeg om naar uit te kijken en over na te denken. Saai is het in elk geval niet.

Je hebt nét je auto gewassen of je ramen gelapt… en dan is alles weer bedekt met een waas van stof. Vooral in de zomer is het vaak geen gewone luchtvervuiling, maar stuifmeel (pollen), Saharazand of een combinatie van beide. Hoe verwijder je dat spul snel én veilig, zonder krassen of vlekken?

Lees ook: Zonnepanelen onderhouden: moet dat?!

Een paar dozijn keer per jaar komt het voor, dat alles ineens onder een roodbruine of gelige stofwaas zit. Het eerste is Saharazand, dat ontstaat in de woestijn en door sterke luchtstromen duizenden kilometers wordt meegenomen. Het komt via regen of droge luchtstromen in Nederland terecht, vooral in het voorjaar (maart-juni) en in het najaar (oktober-november). Het geelgroene stof zijn pollen: stuifmeelkorrels van bomen, grassen en planten. In het voorjaar zijn elzen, berken en hazelaars actief. In de zomer en nazomer volgen grassen en kruiden. Pollen zijn licht en plakkerig, hechten zich makkelijk aan oppervlakken en zijn lastig te verwijderen. Voor zowel Saharazand als pollen geldt dat het geen kwestie is van gewoon even wegvegen. Onder de tabel lees je wat je wél moet doen.

*Met 'in de lak branden' wordt bedoeld dat Saharazand zich onder invloed van zonlicht en warmte kan hechten aan de lak van je auto. Dit gebeurt vooral wanneer het zand niet tijdig wordt verwijderd en de zon fel schijnt. Het resultaat zijn doffe plekken of vlekken die moeilijk te verwijderen zijn en soms alleen met polijsten kunnen worden hersteld. Dit effect is vergelijkbaar met wat er gebeurt bij vogelpoep of boomhars die te lang op de lak blijft zitten. Daarom is het belangrijk om Saharazand zo snel mogelijk en op de juiste manier van je auto te verwijderen.

Auto

Zowel Saharazand als stuifmeel zijn schurend. Veeg je het droog af, dan ontstaan microscopische krasjes in de lak of op het glas. En bij zon of regen kunnen er doffe vlekken ontstaan, omdat het vuil zich vastzet.

Laat de auto dus nooit alleen in de regen staan in de hoop dat het vanzelf wegspoelt. Spoel eerst royaal af met schoon water. Pas daarna gebruik je een spons, zachte borstel of microvezeldoek. Ga je naar de wasstraat? Kies dan een programma met voorwas en hogedruk. Overweeg ook een waxbehandeling: dat maakt de lak water- en vuilafstotend, waardoor vuil zich minder snel hecht.

©Kärcher

Ramen

Na een Saharazandbui blijft er vaak een bruinig stoflaagje achter op de ramen en kozijnen. Laat dit niet te lang zitten: zonlicht en regen kunnen het zand als het ware 'inbakken', met doffe plekken als gevolg. Spoel de ramen daarom altijd eerst ruim af met schoon water. Zo voorkom je dat het zand krassen maakt tijdens het zemen. Gebruik daarna een raamwisser of een snoerloze raamreiniger voor een streeploos resultaat. Ook buitenvensterbanken verdienen aandacht: daar hoopt het stof zich vaak in hoekjes op.

Pollen zijn minder zichtbaar dan zand, maar kunnen een plakkerige laag vormen op glas. Op ramen kunnen ze zich hechten aan condens of lichte verontreinigingen, waardoor je een doffe waas ziet. Binnenramen kun je het best afnemen met een licht vochtige doek. Hebben er ventilatieroosters open gestaan, dan is het slim ook die in de schoonmaak mee te nemen: pollen komen daar makkelijk door naar binnen.

Zonwering, parasols en rolluiken

Op textiel en kunststof mengt Saharazand zich met pollen, roet en stof tot een hardnekkige laag. Vooral zonneschermen, parasols, rolluiken en buitenjaloezieën raken snel vervuild. Stel schoonmaken niet uit: bij regen trekt het vuil in de vezels of ontstaan er vlekken.

Gebruik een zachte borstel of een opzetstuk van je hogedrukreiniger om het vuil voorzichtig los te weken. Werk van boven naar beneden. Spoel goed na en laat het doek volledig drogen, bij voorkeur uitgeklapt. Behandel textiel daarna met een impregneermiddel dat vuil en vocht afstoot. Zo blijft het langer schoon én beschermd.

Lees ook: Je zonnescherm schoonmaken doe je zo

Terras en tuinmeubels

Op je terras lijkt het zand of stuifmeel misschien onschuldig. Maar wie het laat liggen, loopt het al snel naar binnen. En dat kan krassen veroorzaken op parket, pvc of laminaat. Bovendien blijven fijne stofdeeltjes aan schoenen plakken.

Verwijder Saharazand en pollen met een zachte buitenbezem of een nat-droogzuiger. Daarna kun je het terras grondig reinigen met een hogedrukreiniger. Een terrasreiniger-opzetstuk verdeelt het water gelijkmatig, voorkomt opspattend vuil en zorgt voor een egaal resultaat zonder modderspetters tegen je gevel. Denk ook aan je tuinmeubels: hout of kunststof moet je direct afspoelen en zacht afborstelen om vlekvorming te voorkomen.

Zonnepanelen

Pollen en Saharazand laten een dunne laag achter die de lichtinval op zonnepanelen vermindert. Zeker na enkele droge dagen kan het rendement met meerdere procenten dalen. Je merkt dit vooral aan een lager opgewekt vermogen in je app of omvormerdisplay.

Spoel de panelen voorzichtig af met een tuinslang of zachte borstel met water. Vermijd schurende materialen of hogedruk, want die kunnen de coating beschadigen. Gebruik alleen een neutraal schoonmaakmiddel als dat écht nodig is. Zijn je panelen moeilijk bereikbaar? Laat dan een professioneel bedrijf langskomen. Zij reinigen de panelen veilig en controleren direct of alles nog goed werkt.

©Marina Lohrbach

Ook binnen kun je last hebben

Heb je ramen of deuren open gehad tijdens een stofwolk of stuifmeelperiode? Dan ligt er vaak een fijne laag op vensterbanken, vloeren en meubels. Gebruik een stofzuiger met HEPA-filter om te voorkomen dat het stof wordt rondgeblazen. Microvezeldoekjes (licht vochtig) zijn ideaal om het stof op te nemen. Droog afnemen heeft weinig effect en verspreidt het alleen maar. Heb je hooikoorts? Dan is grondig schoonmaken extra belangrijk. Fijnstof en pollen kunnen allergische klachten verergeren.

Minder last met de juiste voorbereiding

Wanneer er Saharazand wordt verwacht, hoor je dat vaak bij het weerbericht op radio, tv of online. En ook van pollen is redelijk bekend wanneer je er last van kunt hebben – omdat dat meestal seizoensgebonden is. Met een paar simpele maatregelen beperk je de overlast:

☐ Houd een tuinslang, zachte borstel en een paar microvezeldoeken binnen handbereik.

☐ Impregneer zonwering en parasoldoek elk voorjaar.

☐ Plan vaste schoonmaakmomenten in het voorjaar en na de zomer.

☐ Overweeg wax of coating voor je auto.

☐ Houd ramen gesloten tijdens droge, stoffige dagen – zeker als je gevoelig bent voor pollen.

Je hebt eerder een kopie gemaakt van een map met heel veel bestanden, maar je twijfelt of de inhoud van beide mappen nog wel volledig overeenkomt. In zo’n situatie – en in vele andere – wil je heel graag eenvoudig mappen, documenten en afbeeldingen kunnen vergelijken. We gaan kijken op welke manieren je de verschillen kunt vinden.

Uiteraard kun je handmatig mappen openen om vervolgens de inhoud met elkaar te vergelijken. Bijvoorbeeld wanneer je een back-up wilt controleren. Maar als er in zo’n map tientallen of honderden submappen en bestanden zitten, dan is een handmatige vergelijking onbegonnen werk. Voor een dergelijk scenario is er een efficiëntere aanpak nodig. We kijken naar wat er in Windows en Word kan, en schakelen ook de hulp in van het externe programma WinMerge.

Eigenschappen naast elkaar

Een eenvoudige manier om snel na te gaan of de inhoud van mappen met elkaar overeenkomt, is naar de eigenschappen te kijken. Hiervoor hoef je de map niet eens te openen. Klik met de rechtermuisknop op de eerste map en kies Eigenschappen in het contextmenu. Hiermee open je een klein venster waarin je de details leest over de map zoals de grootte, het aantal bestanden en mappen en de tijd en datum waarop de map is aangemaakt. Om dit te vergelijken met een andere map, sleep je het venster even opzij en herhaal je het proces bij de tweede map. Deze handmatige controle is alleen niet geschikt voor grootschalige vergelijkingen. En als je een verschil ziet, weet je ook nog niet om welke bestanden het gaat.

Beide mappen zijn identiek; ze bevatten elk 36.431.519 bytes aan gegevens.

Met de opdrachtprompt

In Windows zit een uitgekiende hulpfunctie voor bestandsvergelijking, maar die werkt niet met een GUI (grafische interface) maar met een cmd-opdracht. Je moet dus naar het terminalscherm om de vergelijkingsopdracht nogal oldskool in te voeren. Typ cmd in het startmenu en open de Opdrachtprompt. Typ hier de opdracht robocopy gevolgd door de paden naar de twee mappen die je wilt vergelijken. Om het pad van een bepaalde map te kopiëren, druk je Shift in en klik je met de rechtermuisknop op de map. In het contextmenu kies je dan de opdracht Kopiëren als pad.

In ons voorbeeld gaat het om twee mappen die op het bureaublad staan. Deze informatie plak je achter de robocopy-opdracht. De opdracht wordt dan:

Je typt uiteraard je eigen gebruikersnaam. Druk nog niet op Enter, want deze opdracht is bedoeld om de inhoud van de ene map naar de andere te kopiëren. Je wilt tenslotte vergelijken en niet kopiëren. Daarom moet je nog enkele opties toevoegen, namelijk /L /NJH /NJS /NP /NS. De volledige opdracht voor de vergelijking ziet er in dit voorbeeld als volgt uit:

Zodra alles op zijn plaats staat, druk je wel op Enter. Je ontvangt een samenvatting van de verschillen. Unieke bestanden in de eerste map worden weergegeven bij New File, terwijl verschillende bestanden in de tweede map staan bij Extra File. Gaat het om dezelfde bestanden maar andere versies? Dan worden ze gelabeld als Older of Newer op basis van de aanmaakdatum in de eerste map.

Op deze manier krijg je de vergelijking vanuit de opdrachtprompt.

Vergelijken in Word

Microsoft Word heeft ook een uitstekende optie om twee versies met elkaar te vergelijken en op elkaar af te stemmen. Open een leeg document in Word. Ga naar het tabblad Controleren en in de groep Vergelijken klik je op de knop Vergelijken. In de pop-up die verschijnt, selecteer je het oorspronkelijke document en het gereviseerde document met de knop Bladeren. Bevestig met OK. Er opent nu een samengevoegd document waar de verschillen in rood zijn gemarkeerd. Op die manier kun je op je eenvoudig nagaan welke suggesties de beste zijn.

In het deelvenster Revisies worden alle wijzigingen ook nog eens opgesomd. Door met de rechtermuisknop op een stukje gemarkeerde tekst te klikken, kun je de revisie behouden of verwerpen. Bij het opslaan vraagt Word om het gewijzigde document onder een nieuwe naam op te slaan. Je hoeft dus niet bang te zijn dat je het geopende bestand verknoeit.

Microsoft Word heeft een uitstekende optie om versies te vergelijken.

WinMerge installeren

Gaat het om mappen met allerlei submappen en veel bestanden, dan raden we een tool van derden aan: WinMerge 2.16. Er zijn meerdere oplossingen te vinden, maar WinMerge is de populairste en kost je niets. Download dit hulpprogramma via de officiële website van WinMerge.

Vink tijdens de installatie de Nederlandstalige menu’s en vensters aan. In het volgende venster selecteer je de optie Contextmenu-integratie in Verkenner inschakelen. Hierdoor kun je WinMerge rechtstreeks aanspreken in Windows Verkenner. In de derde stap geef je aan of je wilt dat de app in de Opstarten-map komt. Daarmee wordt WinMerge actief wanneer je de pc opstart. We zien daar het nut niet van in en klikken daarom op de knop Voltooien.

Zorg dat WinMerge zich integreert in het contextmenu.

Mappen selecteren

Wanneer je WinMerge opent, begin je met een leeg venster, want je moet nog mappen selecteren. Ga naar Bestand / Openen of klik op het tweede pictogram van links in de knoppenbalk. Vervolgens opent een keuzevenster waar je maximaal drie mappen kunt selecteren en vergelijken. Door op de knop Bladeren bij elk veld te klikken, selecteer je de locaties van de mappen die je wilt vergelijken.

Bij deze methode lijkt het alsof je mappen kunt blijven openen. Om dit probleem te voorkomen, kun je ook in de verkenner de Shift-knop indrukken en met de rechtermuisknop op een doelmap klikken. Daarna selecteer je de optie Kopiëren als pad en die gegevens plak je in de locatievelden van WinMerge. Vink de optie Submappen bijvoegen aan wanneer de mappen die je vergelijkt submappen bevatten. Druk op Enter als je klaar bent.

Selecteer de mappen die je wilt vergelijken.

Inhoud vergelijken

WinMerge vergelijkt de geselecteerde mappen en verzamelt de relevante informatie. Wanneer de scan klaar is, krijg je een rapport met als belangrijkste kolom het Vergelijkingsresultaat. Lees je bij items de status Binaire bestanden zijn identiek, dan weet je dat het perfecte dubbelgangers zijn. Gaat het om een map, dan lees je in dat geval gewoon Identiek. Deze status herken je ook aan het groene pictogram vooraan.

Wanneer er twee gelijknamige bestanden worden gevonden die toch inhoudelijk verschillend zijn, dan krijgen die een rood pictogram en het label Binaire bestanden zijn verschillend. In bepaalde gevallen zie je ook het label Alleen links of Alleen rechts voor de items die in de ene map wel voorkomen maar in de andere map niet.

In de kolom Vergelijkingsresultaat kun je de verschillen bekijken.

Selectieve weergave

Met de standaardinstelling toont WinMerge zowel de identieke bestanden als de bestanden die verschillen. Om het jezelf gemakkelijker te maken, pas je de weergave-opties aan in het menu Beeld. Als je het vinkje weghaalt bij Identieke items weergeven, dan krijg je alleen de verschillen te zien en op die manier wordt de lijst al heel wat korter.

Wil je uitsluitend de bestanden zien die links en rechts niet met elkaar overeenkomen? Dan vink je alleen de optie Verschillende items weergeven aan. Op dezelfde manier is het ook mogelijk om de items te zien die links of rechts ontbreken met de opdrachten Linkse unieke items weergeven of Rechtse unieke items weergeven.

Pas de weergaveopties aan om de lijst korter te maken.

Inhoud identiek maken

Ondertussen heb je via WinMerge een helder zicht gekregen op wat er verschillend is in beide mappen. Nu kun je zorgen dat de inhoud identiek wordt. Wanneer er links of rechts bestanden ontbreken, dan kun je die gemakkelijk overbrengen. Klik op het kopje van de kolom Vergelijkingsresultaat om alle resultaten volgens hun status te rangschikken.

Begin bijvoorbeeld bij de bestanden waar je leest Alleen links. Selecteer de bestanden met dit label tegelijk door de Ctrl- of de Shift-toets ingedrukt te houden. De Shift-toets gebruik je wanneer alle bestanden netjes aansluiten. Dan klik je op het eerste bestand dat je wilt kopiëren. Vervolgens druk je de Shift-toets in en dan klik je op het laatste bestand in de reeks. Alle tussenliggende bestanden worden meteen geselecteerd. De Ctrl-toets gebruik je om de selectie één na één uit te breiden.

Vervolgens selecteer je in het menu Samenvoegen de opdracht Links naar rechts. Daarna selecteer je de bestanden van het label Alleen rechts en daar pas je de opdracht toe: Samenvoegen / Rechts naar links. Na deze bewerking zie je dat de vergelijkingsstatus van deze bestanden wijzigt in Identiek.

Ook met de rechtermuisknop kun je van de ene kant naar de andere kopiëren.

Handige knoppenbalk

In plaats van elke keer opnieuw naar het menu Samenvoegen te gaan, kun je eenvoudig de knoppenbalk gebruiken. Bovenaan zie je groene pijltjes met telkens een rood blokje. Om de namen van deze knoppen te lezen, ga je met de muisaanwijzer over zo’n knop.

Klik op de knop Eerste verschil. Als het item alleen links voorkomt, licht de knop Naar rechts kopiëren op. Je kunt je dus eigenlijk niet vergissen. Daarna klik je op de knop Volgende verschil en ook daar licht de knop op om het bestand naar de kant te kopiëren waar het ontbreekt.

Alleen wanneer de bestanden verschillend zijn en in beide mappen voorkomen, zullen beide knoppen beschikbaar zijn: Naar links kopiëren en Naar rechts kopiëren. Door op zo’n bestand te dubbelklikken, opent dat in een gesplitst scherm. Op basis daarvan kun je beslissen welke versie je wilt behouden.

Je kunt ook snel door de verschillen gaan met behulp van de knoppen.

Tekst vergelijken

In WinMerge kun je ook tekst vergelijken. Daarmee bedoelen we platte tekst en geen opgemaakt Word-document. Dat kan op verschillende manieren, maar wij geven de voorkeur aan deze.

Kopieer de tekst uit het eerste bestand. Open WinMerge en klik op de eerste knop om bestanden te vergelijken. Je krijgt een gesplitst scherm te zien, daarin plak je links de gekopieerde tekst. In de rechterhelft plak je de tweede tekst. In de standaardinstelling van WinMerge zie je geen automatische terugloop. Dat betekent dat een alinea als één ontzettend lange regel in beeld komt. Dat is niet praktisch en daarom selecteer je in het menu Beeld de optie Automatische terugloop.

Er gebeurt nog niets totdat je in de knoppenbalk op de knop Vernieuwen klikt. De paragraaf waar iets verschillend staat, krijgt een kleur en ook de woorden die verschillen worden gemarkeerd. Ook hier kun je de knoppen Naar links kopiëren en Naar rechts kopiëren gebruiken om een eensluidende versie te maken.

De verschillen worden in kleur gemarkeerd.

Afbeeldingen vergelijken

Denk je dat twee afbeeldingen niet identiek zijn, maar kun je niet zomaar het verschil vinden? Is de bestandsgrootte of de datum niet hetzelfde? WinMerge verraadt waar de verschillen zitten. Open de twee afbeeldingen in WinMerge en vink de optie Markeren aan. Daaronder staat de optie Knipperen. Hiermee komen de wijzigingen knipperend in beeld.

Met de optie Blokgrootte bepaal je hoe groot de blokjes worden die de verschillen aanduiden. Met het schuifje Alpha bepaal je de transparantie van de gekleurde blokjes die de verschillen markeren. Wil je de verschillen nog duidelijker zien? Dan selecteer je Overlay / XOR. Daarmee komen de aangepaste pixels in kleur in beeld tegen een zwarte achtergrond.

Met de XOR-weergave zie je de verschillen in de afbeeldingen nog duidelijker.