Encryptie, ook wel versleuteling genoemd, is misschien wel de belangrijkste schakel als het aankomt op online veiligheid. Onbewust maak je er al gebruik van. Hoe beveiligt encryptie je, en hoe maak je er zelf het beste gebruik van?

Versleuteling vindt overal plaats in ons digitale leven. Het groene slotje als je veilig inlogt op een site in je browser? Dat garandeert dat je gegevens versleuteld worden verstuurd. Wanneer je een WhatsApp-gesprek opent meldt de app dat je gesprek veilig is dankzij versleuteling.

Maar hoe beveiligt versleuteling eigenlijk? In principe wordt de data door elkaar gehusseld, alleen met de goede sleutel is je apparaat in staat de gehusselde gegevens weer uitleesbaar te herstellen. In praktijkvoorbeeld nemen we je smartphone: bij het configureren van je smartphone – of dat nu een iPhone of Android is – moet je een wachtwoord ingeven. Dit kan een wachtwoord, pincode of een ontgrendelpatroon zijn. Dit is een voorbeeld van zo’n sleutel. De gegevens op je telefoon zijn niet uit te lezen totdat je de sleutel ingeeft. Zo kan iemand die je telefoon steelt niet bij de data op je toestel zonder sleutel. Zelfs niet als je de gegevensopslag-chip uit de smartphone zou halen.

Bij gegevensoverdracht, zoals WhatsApp en het groene slotje (https). Zijn er meerdere sleutels, bij zowel de ontvangende apparaten als het apparaat dat verzendt. Als het apparaat dat verzendt zijn eigen versleuteling toepast en de sleutel alleen op een ontvangend apparaat beschikbaar is, dan is er sprake van end-to-end-encryptie.

Alles wordt versleuteld

Versleuteling is essentieel voor beveiliging. Het garandeert dat jij in vertrouwen dingen kunt zeggen tegen anderen, zonder dat advertentieverkopers, overheden of andere stalkers meekijken. Veilige opslag op je smartphone, veilig bankverkeer, medische gegevensoverdracht, DigiD. Overal wordt gewaarborgd dat encryptie ervoor zorgt dat anderen niet zomaar bij de data kunnen.

Ook om bedrijfsgegevens te beschermen is versleuteling belangrijk, door middel van een VPN wordt een versleutelde verbinding gelegd tussen de werkapparatuur en het bedrijfsnetwerk. In gebieden met heftige internetcensuur is versleuteling via VPN of het Tor-netwerk (dat niet alleen dataverkeer versleutelt, maar ook via willekeurige andere gebruikers laat verlopen) is versleuteling essentieel om vrije informatie te vergaren. Zonder dat overheden je kunnen blokkeren of zien wát je kunt doen.

Het is daarom niet gek dat landen als China versleuteling via VPN verbieden en ook Westerse overheden en geheime diensten vaak balletjes opgooien om versleuteling te verbieden of te verzwakken. Verzwakken zou dan moeten gebeuren door overheden een soort ‘hoofdsleutel’ (of achterdeurtje) te geven. Dat klinkt niet onredelijk, maar het gaat ten koste van de veiligheid van iedereen, aangezien er kunstmatig een mogelijke kwetsbaarheid wordt toegevoegd.

©PXimport

Wanneer is versleuteling veilig?

Het husselen van gegevens en het weer ontsleutelen hiervan kost natuurlijk veel meer rekenkracht van de systemen. Maar met de nodige rekenkracht kunnen willekeurige sleutels gegenereerd worden om de data toch uit te lezen, door passwoordkrakers of andere tools die nieuwsgierigen maar wat graag inzetten. Hoe moeilijker het wachtwoord, hoe moeilijker dat kraken wordt.

Ook de versleutel-algoritmes zelf moeten goed geprogrammeerd zijn: bij voorkeur zo willekeurig mogelijk en met openbare broncode. Zo kunnen andere experts verifiëren of er geen achterdeurtjes of fouten in de code zitten. Dat maakt diensten als Signal, VeraCrypt, 7-Zip écht betrouwbaar als het aankomt op versleuteling. BitLocker, Microsoft’s tool om schijven en partities te beveiligen via versleuteling, maakt geen gebruik van open source code. Hierdoor valt het nooit écht hard te maken of je data dankzij Bitlocker veilig is.

Zelf aan de slag met versleuteling

Als je meer te weten wilt komen over hoe versleuteling werkt, waarin het allemaal verwerkt zit en hoe je zelf met versleuteling je data beveiligt tegen bijvoorbeeld hackers kun je bij de Tech Academy terecht. De cursusbundel Veilig met encryptie zorgt ervoor dat je alles te weten komt.

Liquid Glass is een nieuwe manier waarop Apple de vormgeving van knoppen, tabbladen, iconen en widgets neerzet. Alles krijgt een glasachtige uitstraling: halfdoorzichtig en met kleuren die meekomen uit je wallpaper of de inhoud van een app. Het reageert bovendien vloeiend op beweging, omdat het beeld steeds in realtime wordt opgebouwd. Zo ontstaat een herkenbare stijl die op al je Apple-apparaten hetzelfde aanvoelt.

Op je iPhone zie je Liquid Glass meteen terug in het toegangsscherm, het Dock, de zoekbalk en appmappen. Iconen ogen daarbij gelaagd en glanzend of zelfs helemaal doorzichtig. Wil je dat proberen, houd dan je beginscherm ingedrukt tot de iconen bewegen, tik op Wijzig, kies Pas aan en zet Helder aan. Tik daarna ergens op het scherm om te bevestigen. Je ziet direct hoe de achtergrond subtiel door de iconen heen komt. Vind je het toch minder prettig, dan kun je op dezelfde plek altijd terug naar Automatisch of Donker.

Op welke toestellen en vanaf welke versie?

Liquid Glass is onderdeel van iOS 26, dat vanaf 15 september beschikbaar is voor alle ondersteunde iPhones. Extra downloads zijn niet nodig. Apple geeft aan dat iPhone 11 en iPhone SE (2e generatie) en nieuwer worden ondersteund.

Wil je nagaan of jouw toestel in aanmerking komt, open Instellingen, kies Algemeen en tik op Software-update. Zie je iOS 26 staan, dan kun je meteen bijwerken. Maak vooraf een back-up en update je apps. Voer de update bij voorkeur uit via wifi en zorg dat de batterij minstens halfvol is, of sluit je iPhone aan op de oplader. Wil je controleren of de installatie geslaagd is, ga dan in Instellingen naar Algemeen, open Info en bekijk het versienummer.

Ook iPadOS 26 en macOS Tahoe 26 ondersteunen Liquid Glass, zodat de uitstraling op je iPad en Mac aansluit bij die van je iPhone. Apple heeft dezelfde stijl bovendien doorgetrokken naar watchOS en tvOS, waardoor al je apparaten er herkenbaar en consistent uitzien.

©Apple

Zo maak je Liquid Glass rustiger

Liquid Glass helemaal uitschakelen kan niet, maar je kunt het effect wel verzachten. Open Instellingen, tik op Toegankelijkheid, kies Weergave en tekstgrootte en zet Maak minder doorzichtig aan. Achtergronden worden dan donkerder, waardoor contrast en leesbaarheid verbeteren zonder dat de glaslook verdwijnt.

Wil je nog meer verschil zien, zet op dezelfde pagina ook Verhoog contrast aan. Voor een snelle manier ga je in Instellingen naar Toegankelijkheid, open je Activeringsknop en vink je Maak minder doorzichtig aan. Je kunt de functie dan via het bedieningspaneel eenvoudig aanpassen.

Vind je vooral de transparante iconen te overheersend, houd dan opnieuw je beginscherm ingedrukt, tik op Wijzig, kies Pas aan en ga terug naar Automatisch of Donker. Donkere achtergronden en de Donkere modus (te vinden bij Beeldscherm en helderheid) dempen het glaseffect eveneens, bijvoorbeeld buiten in fel zonlicht. Zo houd je in elke situatie zelf de regie over hoe nadrukkelijk Liquid Glass aanwezig is.

Verzendlijsten in Microsoft Word zijn handig om brieven, documenten en zelfs etiketten te personaliseren. Er is wel een probleem wanneer het gaat om datums, daar zal Word automatisch de Amerikaanse datumnotatie gebruiken en niet de Nederlandse. Op deze manier los je dat op.

Schakelopties

Wanneer je in Word een gegevenslijst uit Excel gebruikt om brieven samen te voegen via Afdruk samenvoegen, dan gebeurt er iets vreemds. Alle datums die in Excel correct staan genoteerd (bijvoorbeeld 7 september 2025) worden dan omgedraaid met een slash (bijvoorbeeld 9/7/2025). In de Amerikaanse datumnotatie staat de maand namelijk altijd vooraan. Het gaat om een bug in Word, maar gelukkig kun je dit oplossen met zogenaamde schakelopties. Schakelopties zijn codes die je aan een samenvoegveld toevoegt om de weergave van de gegevens aan te passen. Voor datumnotaties gebruik je de schakeloptie: \@ (de datum/tijd-weergave).

Veldweergave aanpassen

Nadat je de samenvoegvelden in het Word-document hebt geplaatst, klik je met de rechtermuisknop op het samenvoegveld van de datum. In het contextueel menu kies je de opdracht Andere veldweergave. Je kunt ook dit veld ook selecteren met de sneltoets Alt+F9. Hierdoor wordt het datumveld op een andere manier weergegeven. Veronderstel dat het veld de naam «datum» heeft, dan zal het nu verschijnen als {MERGEFIELD “Datum”}. Plaats de cursor achter de naam van het samenvoegveld, maar vóór de accolade } en plak of typ dan de onderstaande code afhankelijk van hoe je de datum wilt zien.

Het eindresultaat ziet er dan bijvoorbeeld als volgt uit: {MERGEFIELD datum \@ “dd-MM-yyyy”}. Voor maanden gebruik je de hoofdletter M, de kleine letter m staat voor minuten.

Voorbeeld bekijken

Daarna klik je opnieuw met de rechtermuisknop op het samenvoegveld en weer selecteer je de opdracht Andere veldweergave. Klik dan nogmaals met de rechtermuisknop op het samenvoegveld en kies de optie Veld bijwerken. In het Lint bij het tabblad Verzendlijsten klik je op de knop Voorbeeld van het resultaat, en nu zul je zien dat de datum correct wordt weergegeven.