Microsoft bracht samen met Qualcomm onlangs de Copilot+-pc op de markt. Deze lijn valt vooral op door het gebruik van een Qualcomm ARM-processor. De HP OmniBook X is zo'n nieuw type laptop. Wat zijn de verschillen met een normale laptop en is deze laptop een aanrader? Wij hebben de Omnibook X voor je getest.

©Jeroen Boer - ID.nl

De HP OmniBook X is qua behuizing een van de fraaiste laptops die we de afgelopen twee jaar getest hebben. De grijs afgewerkte aluminium behuizing is stevig, dun en ziet er modern uit. Het enige smetje dat we konden ontdekken is dat het scherm wat lastig open gaat. HP heeft hiervoor op de voorkant wel een inkeping gemaakt, maar die is wat ons betreft net te smal waardoor het openklappen alsnog moeilijk gaat.

©Jeroen Boer - ID.nl

Je krijgt met tweemaal usb-c, usb en een headsetaansluiting niet heel veel aansluitingen, maar dat is door de universele usb-c-poort een steeds minder groot probleem. De twee usb-c-poorten zijn namelijk allebei geschikt voor data, opladen en het aansluiten van een beeldscherm. Wel is er een snelheidsverschil met respectievelijk een maximumsnelheid van 10 en 40 Gbit/s.

©Jeroen Boer - ID.nl

Aan de andere kant zien we een usb-a-poort met een maximale snelheid van 10 Gbit/s. Die is vanwege de geringe dikte van de laptop uitgevoerd met een klepje dat je omlaag moet duwen. Aanvankelijk waren we sceptisch, maar het klepje blijkt bijzonder handig te zijn ontworpen. Je kunt met de usb-stekker een randje naar beneden duwen waarna je de stekker direct in de usb-poort steekt.

©Jeroen Boer - ID.nl

Fijn toetsenbord

Het donkergrijze gedeelte van de behuizing met daarin het grotendeels grijze toetsenbord is een naadloos onderdeel van de behuizing. De functietoetsen zijn lichtgrijs, terwijl de aan-uit-toets blauw is. Het zorgt voor een overzichtelijk geheel, zeker in combinatie met de grote letter die op de toetsen wordt gebruikt. Afhankelijk van je typestijl zou het enige minpuntje kunnen zijn dat er geen rechter ctrl-toets is. Dat komt doordat HP aan de rechterkant een Copilot-toets heeft geplaatst die Microsofts virtuele assistent opent en relatief grote cursortoetsen gebruikt.

©Jeroen Boer - ID.nl

Het toetsenbord tikt lekker en heeft een duidelijke aanslag. Zoals we van een dure laptop verwachten, is er toetsverlichting die je kunt instellen op twee standen. Onder het toetsenbord vinden we een grote touchpad met een enigszins luide geïntegreerde knop. De touchpad werkt uitstekend en ondersteunt multitouchgebaren met twee, drie en vier vingers. 

Prima scherm

Het 14inch-scherm heeft een resolutie van 2240 x 1400 pixels en daarmee een prettige beeldverhouding van 16:10. Het gebruikte IPS-paneel heeft een goede kleurweergave. Vergeleken met andere duurdere laptops als de MacBook Air valt wel op dat de maximale helderheid niet heel hoog is. Het scherm is afgewerkt met spiegelend Gorilla Glass omdat het een aanraakscherm betreft.

©Jeroen Boer - ID.nl

Boven het scherm heeft HP een 5megapixel-webcam geplaatst met een uitstekende beeldkwaliteit. Ook in minder goede lichtomstandigheden ben je duidelijk zichtbaar. Handig is dat de camera een fysiek schuifje heeft om de lens te bedekken als je de camera niet gebruikt. De camera ondersteunt gezichtsherkenning en is hiermee geschikt voor inloggen op je laptop met Windows Hello. Als onderdeel van de Copilot+-functies kun je Studio-effecten gebruiken waarmee je bijvoorbeeld de achtergrond kunt vervagen. Dit werkt in alle programma's.

©Jeroen Boer - ID.nl

Goede prestaties

De Qualcomm Snapdragon X Elite met 12 cores valt vooral op doordat het een ARM-processor is. De HP OmniBook X bevat de X1E-78-100 (de simpelste variant) die een turbosnelheid mist in combinatie met 16 GB RAM. Qualcomm vergelijkt de prestaties zelf graag met Apple's M3, al is dat een chip met 8 cores en zou de M3 Pro met 12 cores wellicht logischer zijn. Die vind je echter in alleen significant duurdere laptops.

In de benchmarks Cinebench 2024 en Geekbench 6.3 zien we dat de multicoreprestaties met een score van respectievelijk 836 en 13250 punten beter zijn dan Apple's M3. Apple's M3 biedt dan wel weer een stuk betere singlecoreprestaties die in Cinebench 2024 en Geekbench 6.3 respectievelijk 101 en 2353 punten bedragen. De prestaties van de Snapdragon in deze laptop zijn daarmee vergelijkbaar met de wat snellere processors uit Intels Core Ultra-reeks, bijvoorbeeld de Core Ultra 9 185H. Voor een volledig nieuwe processor is dat uitstekend. Helaas werkt de benchmark in PCMark 10 die we doorgaans op Windows-laptops gebruiken niet op de ARM-architectuur.

Een volledig passieve koeling zoals op Apple's MacBook Air krijg je helaas niet, maar de koeling is wel een stuk stiller dan de doorsnee Windows-laptop.

De Kioxia BG5-ssd met 1 TB opslagcapaciteit behoort met een snelheid van 293,84 MB/s in de PCMark 10 Quick System Drive Benchmark niet tot de top, maar is op zich snel genoeg is voor een moderne laptop. Dat zie je ook terug in de maximale lees- en schrijfsnelheden van 3425,13 en 1196,60 MB/s. De M.2-ssd kun je eventueel vervangen.

De normaal door ons gebruikte accuduurtest in PCMark 10 werkt niet. In plaats daarvan hebben we de vergelijkbare accuduurtest op basis van Microsoft Office gebruikt. Hierin houdt de laptop het 13 uur en 33 minuten uit en dat is voor deze test een uitstekend resultaat. Als je zelf op de laptop werkt, haal je zeker 15 uur.

©Jeroen Boer - ID.nl

AI-functies niet heel nuttig

De AI-functies in Windows als onderdeel van Copilot+ die gebruikmaken van de NPU zijn grappig, maar niet onmisbaar. We zouden er in ieder geval niet speciaal een Copilot+-pc voor aanschaffen. Slimme assistent Copilot draait niet op de NPU, maar in de cloud en is dus hetzelfde als op normale Windows-pc's. In Paint kun je dankzij Cocreator lokaal plaatjes laten generen op basis van een prompt en een eigen tekening. Het generen gebeurt lokaal, maar wordt wel in de cloud gecontroleerd op verboden content en werkt dus alsnog niet zonder internet. De gegenereerde plaatjes halen het ook niet bij andere generators als Dall-E of Midjourney. Daarnaast is er Liveondertitels dat gesproken audio uit alle bronnen van ondertiteling kan voorzien. Er worden veel talen begrepen, maar slechts een beperkt aantal talen als doel ondersteund. Je kunt geen Nederlandse ondertitels tonen, wel Engelse. De functie werkt op zich wel, maar gaat toch regelmatig de mist in. Het meest handige zijn nog de eerder genoemde Studio-effecten waarmee je filters over je webcam heen legt. De meest opbarende functie in de vorm van Recall (Herinnering) dat een doorzoekbare tijdlijn van je geschiedenis maakt, is door Microsoft voorlopig teruggetrokken na zorgen over de privacy.

Niet alle programma's werken

Veel software – waaronder alles van Microsoft, maar ook populaire programma's als Photoshop, Lightroom en Google Chrome – zijn er in een ARM-variant. Uiteraard is lang niet alles er in een ARM-verise en de Snapdragon X Elite kan de 'normale' x86-64-programma's niet direct uitvoeren. Toch zullen veel programma's gewoon werken dankzij Microsofts emulatielaag Prism. Ten opzichte van ARM-software lever je met emulatie wel zo'n 20 procent aan prestaties in, maar de processor is snel genoeg waardoor dat voor de meeste programma's niet heel veel uitmaakt. Helaas werkt niet alle software goed via PRISM. Start een programma niet, dan kun je via de compatibiliteitsinstellingen eventueel nog instellingen aanpassen. Zo wilde de Epic Games Launcher pas starten nadat we ervoor kozen om het programma op één core uit te voeren. Dat is natuurlijk niet optimaal, maar voor dit programma niet heel erg. Op het moment van schrijven is er ook populaire software als Adobe InDesign, Illustrator en Premiere Pro die helemaal niet functioneert; daar wordt wel aan gewerkt. Andere opvallende software die niet werkt is Google Drive voor desktop dat Google Drive in Verkenner integreert; Google zegt daar bovendien geen plannen voor te hebben.

Niet optimaal voor casual gamen

Aanvankelijk zette Qualcomm ook in op de prestaties in games, maar daar lijkt het een beetje op teruggekomen te zijn. Microsoft zelf vindt de processor in ieder geval duidelijk nog niet geschikt voor games, want vanuit de Xbox-app kunnen we geen games installeren. Via bijvoorbeeld Steam of Epic kun je wel spellen installeren. Veel spellen zijn voor een x86-64-processor gemaakt en draaien dus via Prism. Niet ieder spel werkt: zo kun je op het moment van testen de populaire spellen Fortnite en League of Legends niet spelen. Op de website www.worksonwoa.com vind je een database waarin je kunt opzoeken of een spel werkt.

Het is bovendien relatief ingewikkeld om een spel optimaal te draaien. Dat komt door Automatic Super Resolution dat AI gebruikt om het beeld op te schalen en dat je configureert via de instellingen van Windows zelf. Een spel wordt vervolgens uitgevoerd in een resolutie die dicht bij 800 verticale pixels ligt, zoals 1280 x 768 pixels. Dat werkt niet helemaal lekker op het 16:10-scherm van de HP OmniBook X, want resoluties in een 16:9-beeldverhouding worden naar het volledige scherm uitgerekt.

Maar hoe presteert het geheel dan? Wanneer we Shadow of the Tomb Raider draaien met de voorinstelling 'lowest' op 1920 x 1080 pixels, dan halen we 38 fps. Dat is ondanks de emulatie vergelijkbaar met bijvoorbeeld Intels Core Ultra-processors. Met Automatic Super Resolution halen we vervolgens een veel beter speelbare 52 fps zonder al te veel in te boeten op beeldkwaliteit. 

Conclusie

De HP OmniBook X is een prettige laptop die opvalt door een fraaie behuizing en lange accuduur. Het is een van de fraaiste Windows-laptops die we in de afgelopen twee jaar hebben gezien. De prestaties zijn bovendien goed en de laptop is relatief stil. De laptop is niet goedkoop, maar dankzij 16 GB RAM en 1 TB opslag heb je in combinatie met de overige hardware wel een prima product voor de gevraagde 1399 euro.

Je merkt bij alledaags gebruik niks van de ARM-architectuur van de Qualcomm Snapdragon X Elite-processor. Toch is het is mogelijk dat niet alle software die je gebruikt (al) werkt op de ARM-architectuur. Het hangt dus ook van de door jou gebruikte software af in hoeverre deze laptop voor jou geschikt is. Wel een waarschuwing: als simpel gamen voor jou belangrijk is, kun je voorlopig nog beter voor een laptop met AMD- of Intel-processor kiezen. De extra AI-functies die Microsoft aan Windows heeft toegevoegd voor Copilot+ zijn vooralsnog hooguit een grappig extraatje, daar zouden we niet speciaal een Copilot+-pc voor kopen.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.

Een parfum is meer dan een lekker luchtje; het is je onzichtbare visitekaartje. De juiste geur kan je stemming versterken, je zelfvertrouwen een boost geven en direct vertellen wie jij bent. Maar hoe vind je een geur die echt bij jouw persoonlijkheid past?

Zeg me wat je draagt, ik zeg wie je bent

Geuren zijn de snelste weg naar onze emoties. Ruik je versgebakken brood, dan sta je in gedachten direct in een warme keuken. Ruik je zonnebrandcrème, dan voel je het strand. Parfums werken precies zo: ze communiceren iets over jou, zonder dat je een woord zegt.

Door een parfum te kiezen dat aansluit bij je karakter, versterk je je uitstraling. Welk type ben jij?

Persoonlijkheidstypen en bijpassende geuren

Hieronder vind je een overzicht van veelvoorkomende persoonlijkheidstypen en welke geuren daar goed bij aansluiten.

1. De romanticus (dromerig & gevoelig)

Ben je creatief, nostalgisch en gevoelig ingesteld? Dan voel jij je waarschijnlijk het prettigst bij zachte, ronde geuren. Bloemige en poederachtige noten omhullen je als een warme deken en passen perfect bij jouw zachtaardige karakter. Zoek naar: roos, jasmijn, viooltjes, vanille en lelie.

Voor dames:
Chloé - Chloé Eau de Parfum: de ultieme romantische geur. Ruikt naar een vers boeket rozen met een poederige, schone ondertoon.
Marc Jacobs - Daisy: Speels, zacht en dromerig. Met noten van viooltjes en aardbei is dit een lichte, vrolijke bloemengeur.

Voor heren:
Dior - Dior Homme: een zeldzame herengeur met iris. Hierdoor is hij zacht, poederig en verfijnd (in plaats van typisch 'mannelijk' stoer).
Prada - L'Homme: schoon, luchtig en zacht. Ruikt naar luxe zeep en verse bloemen (neroli/iris), perfect voor de gevoelige man.

2. De power-persoonlijkheid (krachtig & zelfverzekerd)

Jij komt een ruimte binnen en mensen hebben het door. Je staat stevig in je schoenen en houdt niet van poespas. Houtachtige en kruidige geuren sluiten hier naadloos op aan. Ze hebben een diepe, stabiele basis die autoriteit en rust uitstraalt. Zoek naar: Sandelhout, cederhout, leer, patchouli en zwarte peper.

Voor dames:
Chanel - Coco Mademoiselle: een moderne klassieker met karakter. De combinatie van frisse sinaasappel en krachtige patchouli straalt pure klasse en zelfvertrouwen uit.
Tom Ford - Black Orchid: niet voor muurbloempjes. Een zware, aardse geur met truffel en pure chocolade. Je vult er de kamer mee.

Voor heren:
Hermès - Terre d’Hermès: ruikt naar aarde, hout en sinaasappel. Een hele stabiele, volwassen geur die autoriteit uitstraalt zonder te schreeuwen.
Dior - Sauvage: extreem populair vanwege zijn kracht. Peperig en fris; een geur die zegt: "Ik ben er."

3. Het mysterie (sensueel & raadselachtig)

Houd je ervan om niet direct het achterste van je tong te laten zien? Ben je gek op de avond en subtiele verleiding? Dan zijn Oriëntaalse geuren jouw match. Deze zijn vaak rijk, zwaar en gelaagd. Zoek naar: Amber, wierook, muskus, kaneel en exotische kruiden.

Voor dames:
Yves Saint Laurent - Black Opium: een verslavende mix van zwarte koffie en vanille. Donker, zoet en perfect voor de avond.
Dior - Hypnotic Poison: de naam zegt het al. Een betoverende, zware geur met amandel, karwij en vanille. Zeer verleidelijk.

Voor heren:
Viktor&Rolf - Spicebomb: een explosie van kruiden (peper, kaneel) en tabak. Warm en kruidig, maar met een mysterieuze diepte.
Armani - Code: een geraffineerde mix van tonkaboon en leer. Glad, donker en een tikkeltje geheimzinnig.

4. De zonnestraal (speels & spontaan)

Ben jij de optimist van de groep, altijd vrolijk en ongecompliceerd? Zware geuren passen vaak niet bij jouw energie. Jij bloeit op van frisse, fruitige noten die licht en uitnodigend zijn. Zoek naar: Perzik, appel, framboos, zwarte bes en citrusbloesem.

Voor dames:
DKNY - Be Delicious: het bekende 'groene appeltje'. Fris, fruitig en ongecompliceerd. Echt een energieboost.
Giorgio Armani - My Way: een vrolijk boeket van witte bloemen en citrus. Heel open, zoet en uitnodigend.

Voor heren:
Versace - Eros: een luide, vrolijke geur met munt, appel en vanille. Jong, energiek en een echte allemansvriend.
Paco Rabanne - 1 Million: bekend om de goudstaaf-flacon. Zoet, kruidig en fruitig. Een geur met een knipoog die het leven viert.

5. De avonturier (energiek & sportief)

Stilzitten is niets voor jou. Je houdt van buitenlucht, actie en nieuwe ervaringen. Daar past geen bedwelmende geur bij, maar juist iets dat energie geeft. Aquatische (water) geuren en citrus zijn jouw beste vrienden. Zoek naar: Bergamot, grapefruit, munt, zeewater en groene thee.

Voor dames:
Giorgio Armani - Acqua di Gioia: geïnspireerd op de zee. Ruikt naar munt, citroen en water. Heerlijk fris en opwekkend.
Davidoff - Cool Water Woman: een klassieker die ruikt naar de oceaan en frisse meloen. Voor vrouwen die liever buiten zijn dan binnen.

Voor heren:
Giorgio Armani - Acqua di Giò: waarschijnlijk de bekendste 'watergeur' ter wereld. Ruikt naar zeewater, wind en limoen.
Issey Miyake - L'Eau d'Issey Pour Homme: een unieke, scherpe frisheid dankzij de Japanse yuzu (citrusvrucht). Strak, modern en heel energiek.

©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy) - stock.adobe.com

Begrijp wat je koopt: de opbouw van een geur

Heb je wel eens een parfum gekocht dat in de winkel heerlijk rook, maar thuis tegenviel? Grote kans dat je alleen de topnoten hebt geroken. Een parfum is opgebouwd als een piramide:

1: Topnoten (de binnenkomer)
Dit is wat je de eerste 10 tot 15 minuten ruikt. Vaak fris en licht (citrus), bedoeld om je aandacht te trekken. Topnoten vervliegen snel.
2: Hartnoten (de kern)
Zodra de topnoten verdwijnen, komt het 'hart' naar boven. Dit is de ware geur van het parfum, vaak bloemig of kruidig. Dit blijf je enkele uren ruiken.
3: Basisnoten (de blijver)
Dit is wat er aan het einde van de dag nog op je huid zit. Zware ingrediënten zoals hout, muskus en vanille die zorgen voor diepte.

💡Tip: Koop een parfum nooit direct na het opspuiten. Wandel de winkel uit, doe boodschappen en ruik na een uur nog eens. Pas dan weet je hoe het parfum écht ruikt.

Eau de toilette of eau de parfum?

Op de flacon staan vaak termen die iets zeggen over de sterkte (en de prijs):
Eau de Cologne: zeer licht, vervliegt snel (3-5% geurstoffen). Lekker wanneer je je even wilt opfrissen.
Eau de Toilette (EDT): de meest verkochte variant. Fris en geschikt voor dagelijks gebruik (5-10% geurstoffen).
Eau de Parfum (EDP): sterker en blijft langer hangen (10-20% geurstoffen). Je hebt er minder van nodig, maar het is vaak duurder.
Parfum / Extrait: Zeer geconcentreerd en kostbaar. Een paar druppels ruik je de hele dag.

Zo voorkom je een miskoop: 4 gouden tips

Tot slot: hoe hak je de knoop door in de parfumerie?
1. Test op je huid (niet op een papiertje) Een papieren strookje heeft geen pH-waarde en geen hormonen. Jouw huid wel. Door je lichaamschemie kan een parfum bij jou heel anders ruiken dan bij je beste vriendin. Spray altijd op je pols om te weten hoe de geur op jou reageert.
2. Niet wrijven! Een klassieke fout: sprayen op de polsen en ze dan tegen elkaar wrijven. Niet doen! Door de wrijving maak je de geurmoleculen kapot, waardoor de topnoten sneller verdwijnen en de geurbalans verstoord raakt. Gewoon laten drogen aan de lucht.
3. Maximaal drie geuren Na drie verschillende parfums is je neus 'vermoeid' en kun je geuren niet meer goed onderscheiden. Ruik tussendoor even aan je eigen kleding (of aan koffiebonen als ze die hebben staan) om je neus te neutraliseren.
4. Kijk naar wat je al hebt Weet je niet waar je moet beginnen? Kijk naar de flesjes die je al hebt staan of opgebruikt hebt. Google de geurnoten van je favoriet (bijvoorbeeld op een website als Fragrantica) en zoek naar nieuwe parfums die dezelfde ingrediënten bevatten. Of kijk naar geuren in huis die je fijn vindt. Houd je van lavendel in je wasmiddel of vanille in je kaarsen? Dat zijn goede uitgangspunten.