ID.nl logo
Je telefoon koppelen aan je pc? Zo doe je dat!
© Tierney - stock.adobe.com
Huis

Je telefoon koppelen aan je pc? Zo doe je dat!

Berichten, foto's en documenten: je bewaart veel data op je mobiel. Als je die ook op je Windows-pc kunt openen en bekijken, is dat wel zo handig. Er bestaan allerlei (voornamelijk gratis) tools om die samenwerking te verbeteren, al dan niet via de cloud. En er zijn nog andere vormen van interactie mogelijk. In dit artikel lees je er alles over.

Wat gaan we doen?

Veel apps slaan gegevens of bestanden op je telefoon op, zoals de camera-app, mobiele Office-programma's, WhatsApp, e-mailapps, agenda's en notitie-apps. Die informatie vanaf je pc benaderen is niet altijd vanzelfsprekend. Andersom, bestanden van pc naar telefoon sturen, kan ook onhandig zijn.

In dit artikel bespreken we verschillende manieren en hulpmiddelen om dat proces makkelijker te maken. Soms volstaat een eenmalige overdracht, bijvoorbeeld voor één foto of document. Vaak is synchronisatie via de cloud een betere oplossing. We beginnen met foto's, daarna komen ook andere bestandstypen aan bod, net als berichten en klembordgegevens. Verder kijken we naar andere vormen van samenwerking tussen pc en telefoon en laten we kort zien hoe je Windows automatisch je smartphone kunt laten herkennen om een actie uit te voeren.

In alle voorbeelden gaan we ervan uit dat beide apparaten met hetzelfde netwerk zijn verbonden, tenzij je synchroniseert via de cloud.

1 Fotobestanden

Wil je een paar foto's van je telefoon naar je pc kopiëren, dan kun je ze naar jezelf mailen, maar er zijn handiger manieren. Zo kun je de Microsoft-app Telefoonkoppeling gebruiken, standaard aanwezig in Windows. Deze is ontwikkeld voor Android, maar werkt ook met iOS. Open het startmenu en start Telefoonkoppeling. Lukt dat niet, ga dan naar Instellingen / Bluetooth en apparaten / Mobiele apparaten en schakel de optie Telefoonkoppeling in.

Klik op Aan de slag, meld je aan met je Microsoft-account en klik op Doorgaan. Open het tandwielpictogram, ga naar Apparaten en kies Apparaat toevoegen. Selecteer Android of iPhone. Scan de getoonde QR-code met je mobiel, bevestig met Gereed en schakel de knop bij Aan in. In de Windows-app verschijnt het tabblad Foto's. waarmee je door je galerij kunt bladeren en foto's kunt downloaden. Dit werkt alleen voor losse foto's en alleen van telefoon naar pc.

Wil je meerdere foto's sneller overzetten, sluit dan je telefoon aan met een usb-datakabel. Sta bestandsoverdracht toe op je toestel. De telefoon verschijnt nu in Verkenner en je kunt foto's kopiëren, bijvoorbeeld vanuit de map DCIM (Digital Camera Images). Bij Android kan dit beide kanten op, bij iPhone alleen van telefoon naar pc.

Foto's kopiëren in Telefoonkoppeling: één tegelijk en alleen naar de pc.

2 Externe fototools

Naast Telefoonkoppeling zijn er gratis opensource-tools zoals LocalSend en PairDrop. Beide werken vergelijkbaar, maar verschillen technisch. LocalSend vereist op beide apparaten een eigen app (www.localsend.org). De overdracht verloopt via een http-verbinding in je lokale netwerk. De app vindt andere apparaten automatisch via multicast (Bonjour of MDNS).

PairDrop
werkt volledig in de browser op beide apparaten, maar er zijn ook mobiele apps onder de naam Snapdrop & PairDrop. Overdracht gaat via WebRTC, vergelijkbaar met videochat. Bij verbindingsproblemen schakelt het systeem over op een relay-server, maar je data blijft versleuteld. Voor PairDrop ga je op beide apparaten naar www.pairdrop.net. Je ziet de naam van het andere apparaat verschijnen, klikt of tikt daarop, kiest de foto's en bevestigt op het ontvangende apparaat. Bij LocalSend start je op één apparaat de app, kies je Verzenden en selecteer je de foto’s. Na bevestiging start de overdracht.

De app van LocalSend onder Windows.

3 Fotoreeksen

Wil je een complete map met foto's verzenden, dan kan dat ook met LocalSend. Via de knop +Toevoegen kun je niet alleen Bestand kiezen, maar ook Map, waarbij automatisch alle bestanden in die map worden meegenomen. Op mobiele apparaten kun je ook Media selecteren. In dat geval geef je LocalSend toegang tot je fotomap en kun je eenvoudig meerdere foto's tegelijk kiezen.

Wil je je mobiele fotocollectie altijd beschikbaar hebben op of via je pc, dan blijft een automatische synchronisatie via een cloudoplossing, zoals Google Drive (Foto's) of iCloud, de meest voor de hand liggende aanpak.

We nemen Google Drive als voorbeeld op een Android-toestel. Open de app Google Foto's, tik op je profielfoto en kies Instellingen voor foto's. Ga dan naar Back-up en schakel deze optie in. Scrol omlaag voor meer opties.

Je foto's worden nu automatisch naar de cloudopslagruimte van je Google Drive-account geback-upt. Op je pc ga je naar https://fotos.google.com en meld je je aan met hetzelfde account om je foto's te bekijken en je selectie te downloaden (via Shift+D).

Zorg dat je foto's automatisch naar je cloud (bij Google Drive) worden geback-upt.

4 Willekeurige bestanden

Naast foto's wil je af en toe vast ook andere bestandstypes uitwisselen tussen je smartphone en je pc. Dat kan met eerder vermelde methodes zoals een directe kabelverbinding of via een cloudopslagdienst, of met apps zoals LocalSend en PairDrop.

Een andere tool is het gratis en opensource KDE Connect (https://kdeconnect.kde.org), beschikbaar voor vrijwel alle (mobiele) platformen. Installeer de app op beide toestellen binnen hetzelfde netwerk en start deze op. In het appvenster zie je de gedetecteerde toestellen met KDE Connect. Selecteer een toestel en tik op Verzoek voor maken van paar of klik op Paren, en kies op het andere toestel voor Accepteren. Afhankelijk van wat je wilt doen, moet je soms nog extra toestemmingen geven, zoals Bestandssysteem blootstellen.

Voor bestandstransfers in batch kies je Bestanden verzenden op je mobiel en selecteer je alle gewenste bestanden (op je pc kan dit via Bestand delen, maar helaas slechts voor één bestand tegelijk). Na bevestiging worden de bestanden meteen opgeslagen in de opgegeven map op je pc. Ga hiervoor naar het Windows-systeemvak, klik met rechts op het KDE Connect-icoon, kies Configureren en klik op het knopje Configureren bij Delen enontvangen om de datamap in te stellen. KDE Connect biedt daarnaast nog veel andere functies; zie daarvoor ook tips 5, 6 en 8.

Je kunt meerdere bestanden in één keer naar je pc verzenden.

5 Berichten en gesprekken

Wanneer je op je Windows-pc of -laptop aan het werk bent, is het handig als je binnenkomende sms-berichten op het scherm ziet en deze kunt beantwoorden. Bij iPhones zijn de mogelijkheden hier helaas erg beperkt.

Werk je op je pc en wil je sms-berichten ontvangen en beantwoorden, dan kan dat bij Android eenvoudig via Telefoonkoppeling. Na de koppeling open je op je pc het onderdeel Berichten om sms-berichten te bekijken. Je kunt zoeken op trefwoord, nieuwe berichten typen en verzenden. Ook meldingen van andere apps kunnen via Telefoonkoppeling verschijnen. Voor een overzicht van telefoongesprekken open je Oproepen, waar je ook een nieuw gesprek kunt starten vanaf je pc.

Ook met KDE Connect kun je sms-berichten op je pc lezen en verzenden. Klik met rechts op het programma-icoon in het Windows-systeemvak, selecteer je telefoon en kies SMS-berichten, waarna een dialoogvenster verschijnt. Controleer bij Configureren of de optie SMS is ingeschakeld. Wil je ook telefoonmeldingen ontvangen, activeer hier dan Meldingenontvangen.

Gebruik je op Android de berichten-app Google Berichten in plaats van de standaard sms-app, dan kun je deze ook op je pc beheren via https://messages.google.com. Klik op Berichten voor het web en verbind je telefoon via de QR-code, door in de app op je profielfoto te tikken, Apparaatkoppeling te kiezen en de instructies te volgen.

Google Berichten: de koppeling met mijn Windows-pc is actief.

6 Klembord

Je werkt tegelijk op je pc en mobiele apparaat en hebt regelmatig tekstgegevens van het ene apparaat nodig op het andere. Die kopieer je dan naar het klembord, bijvoorbeeld via Ctrl+C op Windows of door een tekstselectie ingedrukt te houden en Kopiëren te kiezen op je mobiel. Met de juiste tools kun je dit klembord delen met het andere apparaat.

Met KDE Connect tik of klik je op Klembord verzenden om de huidige inhoud te delen. Dit werkt in beide richtingen. Ook via de app Telefoonkoppeling is klembordsynchronisatie mogelijk, maar alleen met bepaalde smartphones, zoals sommige Samsung-modellen. Zorg dat de app Koppeling met Windows op je mobiel de nodige rechten krijgt. Op je Windows-pc klik je bij Telefoonkoppeling op het tandwielpictogram, ga je naar Functies en schakel je Kopiërenen plakken tussen apparaten in.

Tools als LocalSend en PairDrop bieden geen echte klembordsynchronisatie, maar je kunt de klembordinhoud wel overzetten. Bij LocalSend kies je Verzenden en dan Plakken, selecteer je het andere apparaat en kun je de tekst eventueel nog aanpassen via het potloodicoon. Op het ontvangende toestel kies je vervolgens Kopiëren. Bij PairDrop werkt dit net iets minder elegant: klik met rechts op het andere apparaat of houd je vinger hier wat langer op gedrukt, plak de tekst en tik of klik op Verzenden. Aan de andere kant bevestig je met Kopiëren.

Ook via PairDrop kun je tekst uit het klembord naar het andere apparaat overzetten.

7 Browsergegevens

Schakel je vaak tussen je browser op desktop en mobiel, en wil je gegevens als geschiedenis, tabbladen, bladwijzers en wachtwoorden synchroniseren, dan kun je daarvoor het gebruikenbest de ingebouwde synchronisatiefuncties. We laten kort zien hoe dat werkt in Chrome en Edge.

Open Chrome op je Windows-pc, klik rechtsboven op je profielicoon en meld je aan met je Google-account. Ga naar Instellingen / Jij en Google en kies Synchronisatie en Google-services. Klik op Synchronisatie aanzetten en bevestig met Ja, aanzetten. Kies daarna Beheren wat je synchroniseert, selecteer Synchronisatie aanpassen en selecteer de items aan die je automatisch wilt bijhouden. Zorg dat je op je mobiele Chrome ook met hetzelfde Google-account bent aangemeld, tik op je profielicoon, ga naar Jij enGoogle en activeer hier de gewenste onderdelen. Je kunt je gesynchroniseerde gegevens ook bekijken via de webpagina https://chrome.google.com/sync.

In Edge verloopt dit vergelijkbaar. Open Instellingen, ga naar Profielen en selecteer je Microsoft-account. Klik op Aanmelden en ga naar het onderdeel Synchroniseren om de gewenste items te activeren.

Gebruik je ook de mobiele Edge-app, meld je dan aan met hetzelfde Microsoft-account, open Instellingen / Account, ga naar Synchronisatie-instellingen en schakel hier eveneens de gewenste onderdelen in.

Je kiest zelf wat je synchroniseert (hier de desktopversie van Chrome).

Clouddiensten

Veel clouddiensten werken zowel op desktop als mobiel via een app of browser en synchroniseren gegevens automatisch, zoals Google Drive, iCloud, OneDrive, Gmail, Google Agenda en Outlook. Ook notitie- en takenapps zoals OneNote, Keep, Evernote, Google Tasks en Microsoft To Do werken zo. Sociale media hebben vaak zowel een mobiele app als desktopversie, bijvoorbeeld Facebook, Instagram, X, LinkedIn en Pinterest.

8 Extra functies

Er zijn nog wat andere functies die gebruikmaken van interactie tussen je pc en je mobiele toestel. Zo biedt de eerder besproken app Telefoonkoppeling de knop Geluid afspelen, waarmee je smartphone gedurende twintig seconden een geluid laat horen, handig om deze terug te vinden.

Ook KDE Connect biedt extra opties voor Android, naast Bestanden verzenden en Klembord verzenden. Zo kun je je toestel laten rinkelen via Apparaat zoeken. Daarnaast kun je op je smartphone Invoer op afstand kiezen om je pc te bedienen met vingerbewegingen en virtuele muisknoppen.

Met de optie Presentatie op afstand gebruik je je smartphone als afstandsbediening, bijvoorbeeld om door je PowerPoint-dia's te gaan. Via Bediening van multimedia stuur je de mediaspeler op je pc aan (bijvoorbeeld VLC).

Lees ook: VLC: het Zwitsers zakmes onder de mediaplayers

Via KDE Connect fungeert de smartphone als afstandsbediening voor de mediaspeler op de pc.

9 Vergrendeling

Je kunt het ene toestel ook als vertrouwd apparaat instellen, zodat je het andere automatisch kunt vergrendelen of ontgrendelen. Zo kun je Windows automatisch laten vergrendelen zodra je Android-telefoon buiten bluetooth-bereik komt. Ga hiervoor in Windows naar Instellingen / Accounts/ Aanmeldingsopties, open Dynamisch vergrendelen en vink deze optie aan: Toestaan dat Windows automatisch uw apparaat vergrendelt wanneer u niet aanwezig bent. Als alles correct is ingesteld, detecteert Windows je smartphone via bluetooth.

Op de meeste Android-toestellen vind je Smart Lock, meestal via Instellingen / Beveiliging en Privacy, bij Apparaatontgrendeling. Voorwaarde is dat je eerst schermvergrendeling activeert. Vervolgens kun je je Windows-pc toevoegen aan Vertrouwde apparaten. Zolang je telefoon via bluetooth verbonden is met die pc blijft hij dan automatisch ontgrendeld.

Smartphone buiten bereik? Windows vergrendelt zichzelf!

10 Schermweergave en bediening

Soms kan het handig zijn het scherm van je smartphone live te weer te geven op je Windows-pc, bijvoorbeeld voor presentaties, instructievideo's, voor het grotere scherm of het fysieke toetsenbord en muis.

Voor Android kun je het gratis en opensource Scrcpy gebruiken. Download de Windows-versie via www.kwikr.nl/scrcpy: klik op Latest en download het bestand scrcpy-win64-v[…].zip. Verbind je Android-toestel via usb met je pc. Activeer USB-foutopsporing op je smartphone via Instellingen / Over de telefoon waar je zeven keer tikt op Buildnummer. Ga vervolgens naar Instellingen / Systeem / Ontwikkelaarsopties en schakel USB-foutopsporing in.

In Windows start je scrcpy.exe op in de uitgepakte map Scrcpy. Het scherm van je Android-toestel verschijnt nu live op je pc, en je kunt het bedienen met muis en toetsenbord.

Een alternatief is LetsView (www.letsview.com), beschikbaar voor Windows, macOS, Android en iOS (gratis met beperkingen). Installeer de app op beide toestellen en start deze op. Als beide zich in hetzelfde netwerk bevinden, verschijnen ze automatisch in de app. Stel My devices in de Windows-app in op Receive a screen en klik op de naam van het andere toestel (LetsView[apparaatnaam]). Op je smartphone kies je dan tussen Eén app delen en Hele scherm delen. Bevestig met Scherm delen om het beeld naar je pc te sturen. Je kunt je toestel niet interactief bedienen, maar bijvoorbeeld wel het schermbeeld roteren of annoteren.

Met behulp van ADB (Android Debug Bridge) bedienen we via Scrcpy onze Android-telefoon.

11 Autodetectie

Met enige moeite kun je je Windows-pc automatisch acties laten uitvoeren zodra het systeem de aanwezigheid van je smartphone opmerkt.

Zo kun je bijvoorbeeld een batchbestand gebruiken dat via een ping-commando het ip-adres van je smartphone controleert. Om te vermijden dat dit adres zomaar wijzigt, neem je het adres op in de DHCP-reserveringen in je router.

@echo off
ping -n 1 192.168.0.173 | findstr /i "TTL=" > nul
if %errorlevel%==0 (
    echo Toestel gedetecteerd!
    start "" "d:\progs\backups\duplicati.bat"
) else (
    echo Geen toestel gedetecteerd!
)
pause

Je kunt ook een batchbestand gebruiken dat via een ARP-commando op het MAC-adres van je smartphone controleert. Vervang daarvoor de tweede batchregel hierboven door:

arp -a | findstr /i "94-45-60-a6-65-30" > nul

Sommige smartphones gebruiken evenwel een wisselend MAC-adres, maar je kunt deze functie uitschakelen, bijvoorbeeld op Android via Instellingen / Netwerk eninternet. Selecteer hier je wifi-netwerk, tik op het tandwiel en open Privacy.

In je batchbestand vul je uiteraard het ip- en MAC-adres van je eigen smartphone in, evenals het juiste pad naar het uit te voeren programma of commando. De regels met echo en pause kun je (na een testfase) weglaten.

Het batchbestand heeft het MAC-adres van de smartphone gedetecteerd.

Compactcamera nodig?

(omdat je sommige foto's niet met je smartphone kunt maken)
▼ Volgende artikel
Europese chatbots gaan de concurrentie aan met ChatGPT
© Ranazain - stock.adobe.com
Huis

Europese chatbots gaan de concurrentie aan met ChatGPT

‘Weg met Amerikaanse tech!’ Onze afhankelijkheid van Amerikaanse technologische producten en -diensten stuit een groeiend aantal Europeanen steeds meer tegen de borst. Overstappen op Europese alternatieven lijkt daarom een logische keuze, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Europese chatbots zijn lastig te vinden, terwijl kunstmatige intelligentie een steeds grotere rol in de maatschappij lijkt te gaan spelen.

In dit artikel lees je:
  • Waarom Europa zo afhankelijk is van Amerikaanse AI-chatbots

  • Welke risico’s dat met zich meebrengt voor privacy en digitale soevereiniteit

  • Hoe Europese alternatieven als Le Chat (Mistral AI) en Lumo (Proton) proberen tegenwicht te bieden

  • Wat de EU doet om een eigen AI-industrie van de grond te krijgen

ChatGPT van OpenAI, Gemini van Google, Copilot van Microsoft, Grok van xAI of Claude van Anthropic. Als je aan een AI-chatbot denkt, is de kans groot dat een van deze diensten als eerste bij je te binnen schiet. Dat is niet zo vreemd, want het zijn op dit moment de populairste chatbots. Een andere interessante overeenkomst is dat ze allemaal afkomstig zijn uit de Verenigde Staten.
Onlangs kwam er een scheurtje in die Amerikaanse AI-dominantie: de chatbot van het Chinese DeepSeek haalde ineens de voorpagina’s. Voor het eerst leek een niet-Amerikaanse chatbot het te kunnen opnemen tegen de gevestigde orde uit de VS. Dat was goed nieuws voor inwoners van China, aangezien Amerikaanse chatbots daar worden geblokkeerd. Met de komst van DeepSeek kregen Chinezen dus eindelijk toegang tot een geavanceerde AI-bot.
Wij Europeanen hebben wel gewoon toegang tot Amerikaanse AI-modellen. Dat is maar goed ook. Voor de meeste Amerikaanse onlinediensten, zoals WhatsApp, OneDrive of Gmail, zijn er prima Europese alternatieven te vinden. Alleen voor AI-chatbots is dat een stuk lastiger.

Afhankelijk van Amerika

Het verlangen naar de ‘Europeanisering’ van ons internetgebruik is de afgelopen maanden sterk gegroeid. Dat komt vooral door een daling in het vertrouwen in onze samenwerking met Amerika. De huidige Amerikaanse president ziet de EU meer als concurrent dan als partner. Het kan dus riskant zijn om een onvoorspelbaar land zo veel macht over ons (bedrijfs)leven te geven.
Niet alleen privé gebruiken we Amerikaanse diensten, ook op het werk zijn veel producten afkomstig uit de VS, zoals Microsoft Office, Gmail en Slack. In de meeste organisaties kun je AI-chatbots aan dat rijtje toevoegen. Volgens onderzoekers groeit onze AI-afhankelijkheid de komende jaren ook nog eens gestaag verder.

In een hoop werkvelden, waaronder de militaire sector, is kunstmatige intelligentie mogelijk binnen de kortste keren onmisbaar. Het baart experts dan ook zorgen dat wij als Europa momenteel geen enkele controle hebben over deze belangrijke technologie. Ze vrezen dat de VS op een dag besluit om Amerikaanse AI-diensten voor ons te blokkeren. Dan hebben tal van bedrijven ineens een groot probleem.

Volgens het Future of Jobs Report groeit onze AI-afhankelijkheid de komende jaren gestaag door.

Zorgen om privacy

In het verleden is al meerdere keren gebleken dat buitenlandse AI-bedrijven het niet zo nauw nemen met de privacy van hun gebruikers. Zo zou OpenAI zonder toestemming de data van EU-gebruikers hebben gebruikt voor het trainen van ChatGPT. Ook is duidelijk dat AI-chatbots gevoelige gegevens van gebruikers lekken, doordat ze ingevoerde tekst als trainingsdata opslaan en later met andere gebruikers delen.

Daarnaast wordt er gevreesd dat overheden de gegevens die gebruikers met AI-modellen delen, kunnen opeisen. In het privacybeleid van DeepSeek staat bijvoorbeeld dat het persoonsgegevens (denk aan chat- en zoekgeschiedenis en zelfs de toetsaanslag) in China opslaat. Volgens de wetten van het land heeft de Chinese overheid het recht om gegevens op te eisen van binnenlandse bedrijven wanneer zij daarom vraagt. Veel regeringen hebben hun werknemers dan ook verboden om DeepSeek op hun werktelefoons te installeren.

DeepSeek vermeldt nadrukkelijk dat je gegevens naar China worden verstuurd.

Moeilijke markt

Er zijn dus genoeg redenen om over te willen stappen op Europese alternatieven voor AI-diensten, maar dan moeten die er dus wel zijn. De Amerikaanse techindustrie is een stuk groter dan de Europese. EU-bedrijven beginnen daardoor met een grote achterstand en moeten met veel minder middelen een gelijkwaardig product zien te ontwikkelen. We zijn natuurlijk gewend aan de kwaliteit van de Amerikaanse tegenhangers. Slechts weinig mensen en bedrijven zijn bereid om over te stappen op een inferieur alternatief.

Hoe ingewikkelder (en dus duurder) het is om een dienst op te zetten, hoe moeilijker het is om Europese varianten te vinden. En laat het nou net zo zijn dat specifiek het opzetten en trainen van AI-modellen ontzettend prijzig is. Je hebt gigantische datacenters nodig om de vele peperdure, specialistische hardware-installaties 24/7 te kunnen laten draaien. Het trainen van AI-modellen verbruikt bovendien enorme hoeveelheden elektriciteit en de hitte die daarbij vrijkomt, moet dagelijks met miljoenen liters water worden gekoeld.

Er zijn in Europa maar weinig bedrijven voorhanden die bereid zijn om zulke investeringen te doen. Dat komt deels doordat de grote investeerders in Amerika zitten, waardoor start-ups moeilijk aan startkapitaal kunnen komen. Verder zijn de lonen in de VS hoger en is de loonbelasting lager, waardoor ook veel van het toptalent op AI-gebied dáár te vinden is. Daar komt ook nog de strenge regelgeving van de EU bij, die bedrijven kan afschrikken om te innoveren.

Toch is er sinds kort voorzichtig beweging zichtbaar op de Europese AI-markt. Steeds meer bedrijven werken aan eigen taalmodellen en chatbots die binnen de Europese wetgeving opereren en beter aansluiten op onze privacywaarden. Het gaat vaak nog om kleinschalige initiatieven met beperkte rekenkracht, maar ze laten wel zien dat Europa niet stilzit. Zo verschenen er de afgelopen maanden eindelijk enkele concrete voorbeelden van Europese chatbots die de concurrentie durven aan te gaan met Amerika: het Franse Le Chat van Mistral AI en het Zwitserse Lumo van Proton. Hun aanpak verschilt, maar beide projecten tonen dat ook binnen Europa ruimte ontstaat voor kunstmatige intelligentie op eigen voorwaarden.

Nederlandse chatbot

In Europa lijken dus vooral Frankrijk en Zwitserland druk bezig met kunstmatige intelligentie, maar wist je dat ook Nederland aan de weg timmert met een eigen chatbot? In opdracht van de overheid wordt al een paar jaar gewerkt aan GPT-NL, een bot die zich specifiek moet richten ‘op de waarden van Europa en Nederland’. De makers willen er bijvoorbeeld voor zorgen dat alle trainingsdata auteursrechtenvrij is en dat het model duurzaam wordt getraind.

GPT-NL is niet bedoeld als serieuze concurrent van de bekende chatbots, maar dient als ‘veilig alternatief’ voor gebruikers die met gevoelige informatie werken, zoals overheidsinstanties of scholen. Het budget (13,5 miljoen euro) en de rekenkracht komen in de verste verte niet in de buurt van de miljarden die een ChatGPT uitgeeft aan het trainen van zijn krachtigste modellen. In de benchmarks komt Neerlands trots er daardoor waarschijnlijk bekaaid vanaf. Maar dat weten we pas zeker als de bot begin 2026 beschikbaar komt.

Le Chat: Concurrent uit Frankrijk

Het Franse Mistral AI bracht eerder dit jaar onder de toepasselijk genaamde chatbot Le Chat een directe concurrent voor de gevestigde orde uit. Deze bot, beschikbaar voor Android, iOS en webbrowsers, maakt gebruik van volledig zelfgetrainde AI-modellen en staat dus voor een groot deel los van de VS. De hardware wordt nog wel geleverd door Amerikaanse fabrikanten. De gegevens worden echter opgeslagen op Europese servers en moeten daarmee voldoen aan strenge Europese privacywetten. Zo mag Mistral volgens de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) je gegevens niet buiten de EU beschikbaar maken. Er moet een juridisch zwaarwegende reden zijn om de gegevens met de overheid te mogen delen.

Mistral AI doet grootse beloften op zijn website.

Hoe goed is Le Chat?

Voor de privacy is Le Chat dus een interessante keuze, maar hoe presteert Mistral in vergelijking met de concurrentie? Uit onze eigen tests blijkt dat Le Chat op de eerste plaats nog niet zo heel vaardig is in het Nederlands. Bij het schrijven van een Sinterklaasgedicht komt de chatbot met veel kromme zinnen, terwijl ChatGPT (naast wat rare rijmpjes) wel consequent kloppende zinnen aan elkaar rijgt. Datzelfde geldt voor zaken die de Nederlandse cultuur aangaan. Als we vragen om suggesties voor klassieke verjaardagshapjes, zegt Le Chat dat we miniquiches en sushi moeten serveren. ChatGPT begrijpt de opdracht beter en raadt ons oer-Hollandse blokjes kaas met mosterd, leverworst en haring op roggebrood aan.

Ook uit onafhankelijke benchmarks blijkt dat Le Chat het vaak moet afleggen tegen Amerikaanse en Chinese modellen. Benchmarks meten hoe chatbots presteren in een breed scala aan taken, bijvoorbeeld op het gebied van wereldkennis, wetenschappelijk redeneren, wiskunde en programmeren.

Mistral Large 2, het model dat momenteel voor Le Chat wordt gebruikt, krijgt van de grootste AI-vergelijkingssite, Artificial Analysis, een gemiddelde intelligentiescore van 38. Vrijwel alle andere AI-chatbots behalen hogere scores. Het huidige standaardmodel van ChatGPT, GPT-4o, verschilt met zijn score van 41 niet veel van Le Chat. Alleen OpenAI biedt ook een Pro-abonnement aan voor 24 dollar waarmee gebruikers toegang krijgen tot geavanceerdere modellen, zoals o3, die juist een topscore van 69 behaalt.

Mistral biedt ook een betaald abonnement (15 dollar), maar daarbij krijgen gebruikers alleen een hogere daglimiet bij het genereren van teksten en afbeeldingen. Ook kun je dan aangepaste chatbots te maken, bijvoorbeeld een bot die altijd antwoordt als een rapper. Betalende gebruikers krijgen dus geen geavanceerder AI-model.

In het Nederlands dichten moet je niet aan Le Chat overlaten.

Het intelligentieniveau van Le Chat ligt lager dan vrijwel alle andere populaire chatbots.

Lumo: Protons privacygerichte alternatief

Sinds juli 2025 is Proton – bekend van Proton Mail en Proton VPN – met zijn eigen AI-chatbot Lumo op de markt gekomen. Daarmee voegt het bedrijf zich bij de kleine maar groeiende groep Europese spelers die een antwoord proberen te bieden op de Amerikaanse dominantie. Lumo profileert zich nadrukkelijk als een privacyvriendelijk alternatief dat de waarden van de Europese digitale soevereiniteit belichaamt.

De chatbot is gebouwd op open-sourcemodellen, waaronder Nemo, OpenHands, OLMO en Mistral Small, en draait volledig op Europese servers. Dat betekent dat alle gegevens binnen de grenzen van de EU blijven en dus onder de strenge AVG-regels vallen. Proton garandeert dat gesprekken niet worden gelogd en uitsluitend lokaal versleuteld worden opgeslagen, zodat zelfs het bedrijf zelf er geen toegang toe heeft. De dienst gebruikt geen enkele gebruikersinput om zijn modellen verder te trainen, iets wat bij Amerikaanse chatbots nog altijd de norm is.

©Proton

Wie wil, kan de webzoekfunctie inschakelen om actuele informatie op te vragen, maar standaard staat die uit. Daardoor werkt Lumo iets minder up-to-date dan ChatGPT of Gemini, maar het voorkomt dat de dienst ongezien data doorsluist naar externe bronnen. Ook kun je bestanden uploaden voor analyse, die vervolgens via Proton Drive worden verwerkt en net als e-mails en documenten volledig end-to-end-versleuteld blijven.

Lumo kent nog beperkingen. Zo kan de chatbot minder context onthouden dan de grote Amerikaanse modellen en ontbreken geavanceerde multimodale functies, zoals spraakinteractie of beeldherkenning. Toch is de komst van Lumo van grote symbolische waarde: eindelijk heeft Europa een concreet alternatief dat niet draait om schaal of winst, maar om vertrouwen, transparantie en privacy. Het laat zien dat innovatie ook kan ontstaan vanuit principes in plaats van marketingbudgetten – al zal de tijd moeten uitwijzen of dat genoeg is om het tegen de reuzen uit Silicon Valley op te nemen.

Andere Europese AI-modellen

Mistral is niet het enige Europese bedrijf dat AI-modellen heeft uitgebracht. Zo heeft de Duitse OpenGPT-X zijn taalmodel Teuken 7B opensource uitgebracht. Dat is specifiek getraind om de 24 officiële talen van de Europese Unie optimaal te kunnen beheersen. Je hebt ook het Italiaanse iGenius. Hiermee worden ‘veilige’ AI-producten ontwikkeld met eigen taalmodellen voor industrieën waarbij de naleving van de Europese AI Act van groot belang is.
Ook OpenEuroLLM, een samenwerkingsverband tussen universiteiten, bedrijven en verenigingen als SURF, heeft al verschillende taalmodellen gepubliceerd. OpenEuroLLM wil in de toekomst kunnen concurreren met Amerika en China. Geen van deze bedrijven heeft alleen al chatbots gebouwd met hun zelfgetrainde modellen. Daarin is Mistral AI vooralsnog de enige, als we de verzamelwebsite European Alternatives mogen geloven.

OpenGPT-X heeft zijn AI-modellen op het deelplatform Hugging Face geplaatst.

Kleine tekortkomingen

Een veelgehoorde klacht van AI-fanaten is dat Le Chat minder flexibel is dan de niet-EU-bots. Zo kan de chatbot minder context verwerken, waardoor de dienst niet geschikt is om een verslag van honderden pagina’s samen te vatten. Ook ontbreekt de mogelijkheid voor spraakgesprekken en kan de bot geen tekst lezen op afbeeldingen die je opstuurt. Je kunt Le Chat wel vragen om plaatjes te maken, maar daarvoor gebruikt de dienst het Flux Pro-model van een Duitse start-up. Dat model levert behoorlijke resultaten, al zijn de nieuwste beeldgeneratoren van ChatGPT en Google Gemini nog beter in het uitvoeren van complexe opdrachten en het leesbaar schrijven van tekst.

Ook Lumo is op dit vlak nog beperkt: de chatbot kan geen beelden genereren of analyseren en mist functies als spraakinteractie of uitgebreide contextherkenning. Proton richt zich voorlopig bewust op een veilige basisfunctionaliteit in plaats van op toeters en bellen. In vergelijking met Le Chat is Lumo dus minder veelzijdig, maar wel consistenter in zijn focus op privacy en databeveiliging.

AI-actieplan

Al met al kunnen Le Chat en Lumo op sommige punten aardig meekomen met hun Amerikaanse tegenhangers, maar op veel fronten blijven ze nog achter. De gemiddelde gebruiker kan er prima mee uit de voeten, al zullen bedrijven pas overstappen als Europese bots krachtiger worden en meer taken aankunnen. Om dat te bereiken zijn forse investeringen nodig. De Europese Unie beseft dat inmiddels ook. In april werd een actieplan gepresenteerd dat Europa moet helpen uit te groeien tot wereldleider op het gebied van kunstmatige intelligentie. Daarin belooft Brussel de bouw van vijf gigafabrieken voor de ontwikkeling van geavanceerde AI-modellen, investeringen in cloudcapaciteit en datacenters, en steun voor Europese start-ups. Na jaren van afwachten lijkt Europa zich dus eindelijk op te maken voor een inhaalslag. Met de komst van spelers als Mistral AI (Le Chat) en Proton (Lumo) krijgt het continent stap voor stap meer grip op zijn digitale toekomst. Misschien is dat bescheiden begin precies wat nodig is om ooit echt onafhankelijk te worden van Silicon Valley.

▼ Volgende artikel
Bescherm je data: voorkom digitale beveiligingslekken
© The 2R Artificiality - stock.ado
Huis

Bescherm je data: voorkom digitale beveiligingslekken

Op elke website, in elke app en zelfs in de supermarkt laat je digitale sporen achter. Deze worden door bedrijven verzameld en doorverkocht en helaas gebeurt dat vaak op een slecht beveiligde manier. Het gevolg? Datalekken die je privacy en je geld in gevaar brengen. Gelukkig kun je je gegevens met een paar gerichte maatregelen zelf beschermen.

In dit artikel leer je:
  • Hoe je je digitale voetafdruk opspoort en verkleint.

  • Waarom een wachtwoordmanager en tweestapsverificatie essentieel zijn.

  • Welke rechten je hebt onder de AVG en hoe je die gebruikt.

  • Hoe je veilig bestanden deelt met versleutelde diensten.

  • Wat een VPN doet en hoe je dat inzet tegen datadieven.

  • Hoe je met monitoring en alerts nieuwe datalekken snel opvangt.

Een goede bescherming van je gegevens begint met het vaststellen welke gegevens er al van je rondzwerven. Daarna beslis je wat écht bewaard moet blijven en vervolgens dicht je elk lek met slimme hulpmiddelen. In dit artikel leiden we door het hele proces. We starten met een snelle inventarisatie van je digitale voetafdruk. Denk aan ongebruikte accounts, verborgen toestemmingen en vergeten wachtwoorden.

Vervolgens gaan we aan de slag: van wachtwoordmanagers en tweestapsverificatie tot versleutelde bestandsdeling en VPN’s. Tot slot kijken we naar je wettelijke rechten onder de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) en laten we zien hoe je die in je voordeel kunt inzetten. Zo groeit je beveiliging organisch mee met elke stap die je zet. Je minimaliseert de risico’s en pakt je regie terug!

Digitale voetafdruk

Elk beveiligingsplan begint met inzicht. Open daarom eerst op je computer Instellingen, kies Privacy en beveiliging en bekijk alle categorieën om te zien welke apps toegang hebben tot je locatie, camera en microfoon. Noteer wat je niet verwacht had.

Ga vervolgens naar je e-mail en zoek op trefwoorden als ‘registratie’, ‘bevestig je account’ en ‘privacyverklaring’. Zo spoor je vergeten accounts op, bijvoorbeeld de webshop waar je vijf jaar geleden een cadeautje bestelde. Bezoek tot slot de website Have I Been Pwned en vul je e-mailadres in. De dienst toont of je gegevens in bekende datalekken zitten.

Geef elke vondst een kleurcode: groen voor veilig, oranje voor opletten en rood voor directe actie. Met dit kleurenoverzicht zie je in een oogopslag waar het gevaar zit. Sla het bestand lokaal op, niet in de cloud, en bescherm het met een wachtwoord. Nu je precies weet welke gegevens rondzwerven, kun je gericht maatregelen nemen in plaats van schieten met hagel. Zo bespaar je tijd en mis je geen verborgen risico.

Controleer goed welke apps en programma’s toegang hebben tot welke gegevens.

Onkraakbare wachtwoorden

Een uniek en lang wachtwoord voor elk account is de simpelste en beste bescherming. Installeer daarom een wachtwoordmanager zoals Bitwarden (https://bitwarden.com) of 1Password (https://1password.com). Maak eerst een hoofdwachtwoord van minstens zestien tekens dat geen bestaand woord bevat; combineer hoofdletters, leestekens en een zin die je alleen zelf begrijpt. Open daarna de manager en klik op Nieuwe login of Add Item, plak de url, vul gebruikersnaam in en laat de generator een wachtwoord van vijfentwintig willekeurige tekens maken.

Je kunt ook een volledige lijst met wachtwoorden importeren uit je browser. Sla het op en activeer Autofill in de browserextensie. Wis direct het oude, zwakke wachtwoord en gebruik de functie Password Health om overgebleven duplicaten op te sporen. Dankzij de versleutelde kluis verlaat geen enkel wachtwoord je apparaat onversleuteld; alleen jij bezit de sleutel. Vergeet niet regelmatig een back-up van de kluis te exporteren naar een versleuteld usb-station voor extra zekerheid. Zo voorkom je dat één lek al je accounts in gevaar brengt en kun je wachtwoorden probleemloos blijven vernieuwen.

De wachtwoordmanager is een onmisbare tool om al je online-accounts veilig te houden.

Jouw wettelijke rechten

De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) geeft je meer macht dan je misschien denkt. Artikel 15 garandeert het recht op inzage: elk bedrijf moet je op aanvraag een overzicht leveren van alle gegevens die het over jou bewaart, inclusief de herkomst en de bewaartermijn. Artikel 16 geeft recht op rectificatie, bijvoorbeeld wanneer je adres verkeerd gespeld staat.

Het bekendste is artikel 17: het recht op gegevens verwijderen. Daarmee mag je laten wissen wat voor de oorspronkelijke dienst niet langer noodzakelijk is. Artikel 20, tot slot, verplicht bedrijven tot dataportabiliteit: je krijgt je gegevens in een leesbaar formaat zodat je soepel kunt overstappen naar een concurrent. Zodra je zo’n verzoek indient, moet de organisatie binnen een maand reageren of gemotiveerd uitstel vragen. Houd de correspondentie goed bij, want de bewijslast ligt bij het bedrijf. Door deze rechten actief te gebruiken, dwing je organisaties tot zorgvuldige omgang met jouw data en verklein je zo structureel het lekkagerisico op zowel de korte als de lange termijn. 

Tweestapsverificatie

Helaas is zelfs een fantastisch wachtwoord kwetsbaar wanneer een bedrijf een datalek heeft. Activeer daarom altijd een tweestapsverificatie, ook wel multi-factor authentication genoemd. Veel diensten bieden deze optie aan. Ga naar de beveiligingsinstellingen van je account, bijvoorbeeld Account / Beveiliging / Tweestapsaanmelding, en kies voor een authenticator-app.

Installeer op je telefoon een gratis app als Google Authenticator. Klik op QR-code scannen, houd de camera boven het scherm en bevestig. De app toont nu elke dertig seconden een nieuwe zescijferige code. Voer die in op het webformulier en sla de herstelcodes op in een offline-document.

Voor kritieke accounts, zoals je cloudopslag of crypto-wallet, gebruik je bij voorkeur een hardware-sleutel als YubiKey. Steek de sleutel in de usb-poort, druk op het lampje en log in zonder een code over te typen. Dankzij de FIDO2-standaard wordt phishing onmogelijk, omdat de sleutel de url controleert voordat hij tekent. Zo combineer je gemak met een ijzersterke tweede factor die indringers buitenhoudt. Bewaar een reservesleutel op een andere locatie zodat verlies of diefstal je niet buitensluit.

Met tweestapsverificatie leg je een extra beveiligingslaag over je inloggegevens.

Profiel opschonen met dataverzoek

Bedrijven zijn verplicht je gegevens te verwijderen zodra je daarom vraagt, maar ze doen het meestal niet uit zichzelf. Log in op ieder oud account dat je in het begin van dit artikel vond, open de privacy-instellingen en zoek naar Account verwijderen, of iets soortgelijks.

Staat de knop er niet, stuur dan via het contactformulier of het e-mailadres een AVG-verzoek: vraag om inzage, correctie of verwijdering van je persoonsgegevens. Vermeld je gebruikersnaam en mailadres, en als onderwerp iets als Verzoek op grond van artikel 17 AVG.

Licht kort toe wat je precies wilt en schrijf dat je binnen een maand een bevestiging verwacht en dat je anders de Autoriteit Persoonsgegevens inschakelt. Bewaar een pdf van het verzoek. Ontvang je na dertig dagen geen reactie, stuur dan een herinnering met de oorspronkelijke mail als bijlage.

Bij hardnekkige weigering vul je online een klachtenformulier in bij de toezichthouder. Door deze juridische drietrapsaanpak verminder je je digitale voetafdruk drastisch en leg je tegelijk druk op organisaties om hun beveiliging te verbeteren. Voeg tot slot een herinnering in je agenda zodat je de opvolging niet vergeet. 

Veilig en tijdelijk delen

Je wilt een scan van je paspoort opsturen naar een overheidsinstelling, of een map met familiefoto’s delen met oma. Gebruik dan nooit onbeveiligde e-mailbijlagen. Kies in plaats daarvan voor een end-to-end-versleutelde dienst als Wormhole.

Sleep het bestand naar het tabblad en beperk de download tot één keer. Kopieer de link, plak hem in een bericht en stuur het wachtwoord via een ander kanaal. Wie te laat klikt, krijgt een 404-fout, waardoor je geen nieuwsgierige meelezers meer hebt.

Werk je in Windows, open dan een willekeurige map, klik met rechts op een bestand, ga naar OneDrive / Delen, kies via de drie puntjes Instellingen voor delen en voeg een Wachtwoord en Vervaldatum toe. Door tijd, wachtwoord en versleuteling te combineren geef je kwaadwillenden geen kans. Bovendien bespaar je opslagruimte omdat het bestand niet in talloze inboxen blijft zweven.

Er zijn online heel veel diensten voor het veilig versturen van bestanden. Wormhole is er eentje van.

Virtueel privénetwerk

Openbare hotspots in hotels en cafés zijn een paradijs voor datadieven. Zodra je onversleuteld verkeer verstuurt, kan iedereen in het netwerk meelezen. De eenvoudigste bescherming is het inschakelen van een virtueel privénetwerk. Installeer op je laptop en mobiel bijvoorbeeld de opensource-dienst Mullvad of het commerciële NordVPN.

Open de app, klik op Snel verbinden en verifieer dat het slot-pictogram in de menubalk verschijnt. Activeer daarnaast de optie Kill Switch zodat je verbinding blokkeert zodra de tunnel wegvalt. Voor extra zekerheid kun je in je browser de ingebouwde optie Altijd beveiligde verbindingen gebruiken activeren, die je vindt via Instellingen / Privacy en beveiliging. In Firefox heet de optie Alleen-HTTPS-modus. Test je opstelling via de site DNSLeakTest. Verschijnt je eigen provider niet, dan zit je goed. Zo browse je veilig, zelfs op een open wifinetwerk.

Met een killswitch laat je automatisch de verbinding met internet of een bepaalde app verbreken om je gegevens veilig te houden.

Welke wachtwoordmanager past bij jou?

Niet elke wachtwoordkluis werkt hetzelfde. Bitwarden is opensource, draait in de cloud en laat je onbeperkt wachtwoorden synchroniseren tussen alle apparaten. De broncode is publiek, waardoor beveiligingsonderzoekers snel fouten kunnen melden.

  • LastPass was populair, maar lekte in 2022 versleutelde kluizen, waarna criminelen brute-forceaanvallen begonnen.

  • 1Password combineert cloudopslag met een extra geheime sleutel die uitsluitend lokaal wordt bewaard.

  • KeePass slaat je kluis alleen lokaal op en vereist handmatig kopiëren naar andere systemen, ideaal voor mensen die maximale controle willen.

  • Tot slot is NordPass interessant door de optie om wachtwoorden te delen via een versleuteld kanaal, handig binnen gezinnen.

Kijk bij je keuze naar prijs, opensource-status, exportmogelijkheden en ondersteuning voor hardware-sleutels. Installeer een proefversie, importeer twintig willekeurige log-ins en test de auto-invulfunctie op je belangrijkste websites. Voelt de workflow soepel en krijg je geen valse waarschuwingen? Dan heb je jouw ideale match gevonden zonder concessies aan veiligheid te doen.

Monitoren én reageren

Beveiliging is geen eenmalige klus. Stel dus alerts in die automatisch waarschuwen wanneer jouw gegevens op straat liggen. Klik op Have I Been Pwned bovenaan op Notify me en vul je e-mailadres in. De dienst mailt je voortaan zodra je mailadres opduikt in een nieuw lek.

Voeg daarnaast domeinmonitoring toe voor je eigen website als je die hebt. Als er een waarschuwing verschijnt, open je direct de wachtwoordmanager, genereer je een nieuw wachtwoord en controleer je of tweestapsverificatie actief is. Noteer het incident in je kleurenoverzicht.

Reageer je snel, dan is de kans klein dat cybercriminelen al hebben toegeslagen. Zo bouw je een continue verdedigingslinie die meegroeit met het dreigingslandschap. Maak er een maandelijkse routine van. Dan zijn al je accounts, ook de oude, veilig.

Voorkomen is beter dan genezen: stel notificaties in wanneer je e-mailadres in een hack voorkomt.

Pak de regie over je data!

Datalekken horen bij het digitale leven, maar hun impact bepaal jij. Door eerst je voetafdruk in kaart te brengen, vervolgens unieke wachtwoorden en tweestapsverificatie toe te passen en je apparaten te versleutelen, sluit je de belangrijkste toegangspoorten. Veilige bestandsdeling, een betrouwbare VPN en een periodieke schoonmaak dichten de resterende kiertjes. Met automatische monitoring en hulp van de AVG is er een goede basis. Geen enkele maatregel staat op zichzelf; samen vormen ze een flexibel schild dat meebeweegt met nieuwe dreigingen. Begin vandaag, ervaar morgen al meer gemoedsrust en bespaar geld en ongemak op de lange termijn.