Aangezien de Sony PlayStation 5 voor de deur staat, is het tijd om de balans op te maken. Wat kun je verwachten van de console en over wat voor specificaties beschikt het apparaat? In dit artikel lees je alles dat je wil weten over de PS5, die 19 november gelanceerd wordt.

Vanaf die dag kunnen we twee versies van de PlayStation 5 in de winkel verwachten (tenminste: wanneer de voorraad dat toelaat): een versie met en een versie zonder disclade. Het verschil moge duidelijk zijn: de eerstgenoemde variant speelt discs af en ondersteunt digitale titels, terwijl de laatstgenoemde alleen digitale games en content ondersteunt. Er zit prijsverschil tussen beide modellen. De discversie kost 499 euro, de versie zonder discopening kost 399 euro.

©PXimport

PlayStation 5: de specificaties

Onder de motorkap komen we flink wat geweld tegen. Neem bijvoorbeeld de processor: een AMD-chip die gebaseerd is op de derde generatie Ryzen-lijn. Het is een zelfgemaakte processor voorzien van acht kernen, gebaseerd op de 7nm Zen 2-microarchitectuur. De kloksnelheid bedraagt 3,5 GHz, maar er is ondersteuning voor een variabele frequentie. Verder is er 16 GB aan werkgeheugen ingebouwd. Dit is gddr6-geheugen met 10 GB die rekent op 560 GB per seconde en 6 GB die rekent op 336 GB per seconde.

De gpu, bedoeld voor de graphics, is dan weer gebaseerd op AMD’s Radeon Navi-microarchitectuur. Dat is in dit geval een custom RDNA 2-chipset. De gpu biedt ondersteuning aan voor de belangrijke technologie ray tracing. Dat wordt hardware- en niet softwarematig geregeld. Die gpu heeft een uitvoer van 10,28 teraflops. Het aantal teraflops staat gelijk aan de rekenkracht van de console. Hoe hoger dat getal, hoe mooier en sneller de beelden weergeven worden. De 36 aanwezige kernen hebben een kloksnelheid van 2,23 GHz, maar ook hier geldt dat er een variabele frequentie is.

Dat klinkt allemaal heel leuk en aardig, maar wat betekent dit nou concreet? De PlayStation 5 is in staat natively games in 4k en op 60 frames per seconde (fps) af te spelen. Ook is er ondersteuning voor beelden in 120 fps, waarschijnlijk dan in een lagere resolutie. De belofte van Sony is dat de PS5 uiteindelijk een resolutie van 8k kan presenteren.

©PXimport

Onze vrienden van Power Unlimited hebben de PlayStation 5 al binnen.

Interne ssd en media

Verder zit aan boord een ssd met een beschikbare ruimte van 825 GB. Waarschijnlijk is dat een schijf van 1 TB, waar allerlei systeembestanden op geïnstalleerd staan. Mocht het te weinig ruimte zijn: je kunt zelf een eigen ssd inbouwen, mocht je dat willen. Ook kun je een usb-schijf gebruiken. De datasnelheden van de interne ssd komt neer op 5,5 GB per seconde voor onbewerkte data, terwijl dat aantal op 8 tot 9 GB per seconde ligt voor gecomprimeerde gegevens.

Een handig aspect die het gebruik van een ssd toelaat is de functie Activities. Hiermee kun je meteen een bepaald level van een game spelen, bijvoorbeeld. Dat regel je vanuit het vernieuwde thuisscherm, dat Sony onlangs presenteerde. Je hoeft in dat geval niet heel het spel in te laden.

De PlayStation biedt verder ondersteuning aan voor 3d-audio en brengt daarvoor ook een speciale headset uit. Dit moet leiden tot een natuurlijk klinkend surroundgeluid, zelfs met een normale headset op. Ook beschikt de PS5 over een 4k blu-ray-discdrive (wanneer je de discversie koopt), waardoor je dus media op schijfjes kunt kopen en in 4k kunt bekijken.

Tot slot is het goed om te weten dat nagenoeg elke PlayStation 4-game op de PlayStation 5 te spelen is. We zeggen bewust ‘nagenoeg’, omdat er een handjevol titels bestaan die niet op de nieuwe console gespeeld kunnen worden. Dit zijn:

• DWVR
• Afro Samurai 2: Revenge of Kuma Volume One
• TT Isle of Man – Ride on the Edge 2
• Just Deal With It!
• Shadow Complex Remastered
• Robinson: The Journey
• We Sing
• Hitman Go: Definitive Edition
• Shadwen
• Joe’s Diner

Bovendien is en blijft het mogelijk games te spelen via de PlayStation Now-dienst. Dat is een gamestreamingdienst waarmee je toegang krijgt tot een grote selectie PlayStation-games. Dat moet het gemis van uitgebreide backwards compatibility enigszins opvangen, ook al dien je hier wel maandelijks 9,99 euro voor te betalen. Je kunt helaas niet zomaar een PS3-schijfje in de discopening doen en die game spelen.

©PXimport

De controller

Niet geheel onbelangrijk: de controller. Het is voor het eerst dat Sony drastische veranderingen doorvoert aan zijn PlayStation-controller, die tot nu toe altijd DualShock-controllers genoemd werden. De vernieuwde controller heet DualSense en heeft een aantal interessante dingen aan te bieden.

Aan de indeling van de knoppen is weinig veranderd. De gebruikelijke knoppen zitten nog steeds op dezelfde plek, waardoor je dus geen grote overstap hoeft te maken. Wel is de controller dit keer forser en is er verbeterde haptische feedback aanwezig. Daardoor voelt de DualSense toch anders aan tijdens het spelen. Bovendien zijn er nu adaptieve triggers, net als op Xbox. Daardoor kun je zelf bepalen hoeveel gas je geeft in een racegame bijvoorbeeld, omdat de triggers verschillende drukniveaus ondersteunen. Verder zit er een microfoon ingebouwd.

De PlayStation 5 biedt overigens eveneens ondersteuning aan voor PlayStation 4-controllers, maar alleen wanneer je een PS4-game op het systeem speelt. Dat kan via een download, maar ook wanneer je dus de discversie hebt en je je PS4-verzameling voornamelijk fysiek houdt.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.