Vorig jaar lag de nadruk bij Fifa vooral op de introductie van de Frostbite Engine, dit jaar kon de EA weer ouderwets bijschaven en finetunen. Het is dan ook fijn om te zien dat bekende minpunten van vorig jaar succesvol zijn aangepakt voor Fifa 18. Op het gras is Fifa 18 simpelweg aangenamer om te spelen door wat kleine tweaks in het speltempo en de manier waarop je medespelers zich gedragen.

Vorig jaar waren vleugelspelers een behoorlijke doorn in het oog. Enerzijds trokken ze te veel naar binnen waardoor de Hollandse school met een 4-3-3-formatie nauwelijks tot zijn recht kwam. Anderzijds won snelheid het altijd van spierkracht waardoor rappe vleugelspelers met wat slimmigheden wel te misbruiken waren om eenvoudig voorbij je tegenstander te komen. Dat is nu allebei minder het geval. Spelers vullen hun rol wat logischer in en met een 4-3-3-opstelling ontstaan er precies die driehoekjes waar Johan Cruijff altijd zo over elaboreerde. Tegelijkertijd hebben vleugelspelers nét even wat meer tijd nodig om op stoom te komen, waardoor je als verdedigende partij de gelegenheid krijgt om in te grijpen. Is Robben, Messi, of zelfs Justin Kluivert echter weg, dan heb je het nakijken—maar dat is in het echt natuurlijk ook zo.

©PXimport

Fijn tempo

Dat korte moment dat je de gelegenheid krijgt aan de noodrem te trekken, komt mede voort uit het fijne tempo van Fifa 18. Dat ligt ietsje lager dan vorig jaar, waardoor je net iets meer de gelegenheid hebt om uit te kiezen of je de bal kopt, volleyt of toch eerst aanneemt, of dat je tijdens een dribbel nog een extra stapje zet en zo een tegenspeler fysiek passeert alvorens de bal door te spelen. Tegelijkertijd kun je met de juiste aanname, passjes op maat of dus de juiste vleugelspeler weldegelijk de boel versnellen waardoor Fifa 18 geen moment stroperig aanvoelt. EA weet wat tempo betreft echt de juiste snaar te raken, waardoor Fifa 18 even spectaculair als realistisch is.

Als we écht spijkers op laag water gaan zoeken, gaan ballen vanaf een afstand er soms wel erg makkelijk in en wordt zeker in een multiplayerpotje het aluminium bovengemiddeld vaak geraakt. Misschien dat de meter dus soms net wat meer uitslaat naar spektakel.

©PXimport

Makkelijker kunnen we het niet maken

Ook buiten het pure veldspel heeft EA ingegrepen. Zo kun je nu snelle wissels toepassen iedere keer als het spel stilligt, zonder dat je daarvoor naar het pauzemenu hoeft. Standaard worden er wissels voorgesteld op basis van vermoeidheid, wat vooral in de multiplayer een erg fijne manier is om je team fit en fris te houden. Je kunt echter ook zelf maximaal drie snelle wissels vooraf instellen wat vooral weer handig is in de carrièremodus. Zo kun je iedere wedstrijd makkelijker jeugdspelers ervaring op laten doen, of een pinchhitter inbrengen als je een doorbraak moet forceren.

Ook een leuke toevoeging is de ‘Trainer Indicator’ in herhalingen. Hierdoor zie je met pijlen en strepen wat je precies op je controller invoerde en hoe zich dat vertaalde naar de game. Gebeurt het je dus vaak dat je de bal het stadion uit knalt terwijl je steeds verwacht de touwen te zien trillen, dan kun je nu in de herhaling precies zien wat er fout ging. Maar druk je bijvoorbeeld twee keer op rondje voor een schot over de grond, dan zie je grappig genoeg ook even kort hoe hoog je bal zou zijn gegaan als je een normaal schot uitvoerde. De Trainer Indicator is dus zeker een interessant systeem voor wie zijn innerlijke Jan van Halst op de vrije loop wil laten.

Een ander prominent minpunt is niet aangepakt. The Journey wordt nog steeds geplaagd door laadschermen, menu’s en andere rompslomp zoals de saaie trainingssessies die de vaart uit deze modus halen. Dat is erg jammer, want het idee van een jongensdroom najagen en doorbreken als profvoetballer blijft leuk. Net als vorig jaar is de uitvoering verder voldoende, en is het vooral grappig om je bewust als arrogante galbak (inclusief overdadige tatoeages en kleding) te gedragen, of juist als de voorbeeldige prof die altijd het team boven zichzelf stelt. Wel is het wederom jammer dat je vrij weinig invloed op het verloop van het verhaal hebt, al is het logisch dat de tussenfilmpjes waar onder andere Rio Ferdinand, Cristiano Ronaldo en Thierry Henry aan meewerkten (en overigens vrij belabberd stemwerk leveren) een bepaald verloop dicteren.

©PXimport

Compleet pakket

Los van de stroperigheid bij The Journey valt er eigenlijk maar weinig te klagen over Fifa 18. Scheidsrechters doen hun werk en zijn zelden op een fout te betrappen, al fluiten ze soms iets te snel voor een simpele schouderduw. Grafisch scoort Fifa 18 hoog. Zo hoog dat op een zonnige speeldag het veld overbelicht is als je op dat moment in de schaduw speelt, waardoor je soms nauwelijks je teamgenoten kunt zien. Het geeft Fifa net dat beetje extra realisme mee.

Los van het jaarlijks terugkerende manco van eredivisiespelers die in de verste verte niet op hun realistische evenknie lijken, biedt Fifa 18 een extreem compleet pakket. Fifa Ultimate Team, de carrièremodus voor spelers en trainers, The Journey, onlinecompetities, live-updates en vrouwenelftallen waaronder onze eigen Leeuwinnen (die overigens wél lijken, in tegenstelling tot de eredivisiespelers); Fifa 18 biedt voor ieder wat wils. Van de casual speler die na afgelopen EK eens met Lieke Martens en Jackie Groenen wil spelen, tot FUT-heads die hun ultieme team willen samenstellen, verbeten supporters die Ajax of PSV een langer Europees avontuur hadden gegund dit jaar, en voetbalfanitici die vooral een realistische benadering van voetbal zoeken. Fifa 18 is de veiligste keuze dit je dit jaar kan maken.

Fifa 18 is vanaf 29 september beschikbaar op pc, Xbox One, PlayStation 4, Xbox 360 en PlayStation 3. Voor deze recensie is de game gespeeld op een PS4 Pro. De recensie is gebaseerd op de offlineversie van de game.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we een paar keer per week voor je op zoek naar de leukste en mooiste producten. Dit keer: luxe volautomatische koffiemachines waarmee je in een handomdraai de lekkerste koffie, cappuccino, latte macchiato of espresso maakt.

Smaakt de koffie tegenwoordig niet meer zo lekker als vroeger en ben je een beetje klaar met die eenvoudige pad- of cup-apparaten? Kijk dan eens naar een volautomatische koffiemachine. Je hebt dan bijvoorbeeld veel meer mogelijkheden tot het aanpassen van de sterkte en er worden verse bonen gebruikt, wat de smaak al direct ten goede komt. We vonden vijf luxe modellen voor de lekkerste koffie(varianten).

Krups Sensation Milk EA9129

De Krups Sensation Milk EA9129 is een volautomaat die sinds eind 2025 op de markt is. Het apparaat heeft een ingebouwde bonenmaler en een waterreservoir van 1,7 liter. Je kunt één kop per keer zetten en er is een geïntegreerd melkreservoir voor cappuccino of latte. Omdat het waterreservoir aan de voorzijde zit, kun je het gemakkelijk bijvullen zonder de machine te verplaatsen. Met de intuïtieve knoppen kun je de koffiesterkte, het volume en het melkschuim instellen. Deze machine is bedoeld voor gebruikers die graag koffie zetten met verse bonen en tegelijkertijd automatisch melk willen opschuimen. Dankzij het compacte ontwerp past hij op het aanrecht en de ingebouwde molen maalt de juiste hoeveelheid bonen voor elke zetbeurt.

De'Longhi Magnifica ECAM 20.110.B

Dit model van De'Longhi behoort tot de populaire Magnifica‑serie. De machine is uitgerust met een ingebouwde bonenmaler en een ruim waterreservoir van 1,8 liter. Er is geen geïntegreerd melkreservoir; melk schuim je handmatig op via de stoompijp. Met enkele knoppen kies je voor espresso, koffie of lungo en stel je de hoeveelheid en sterkte in. Dankzij de dubbele uitloop kun je twee kopjes tegelijk zetten. Doordat de machine gebruikmaakt van verse koffiebonen, bepaal je zelf de smaak. Het ontwerp is compact en bedoeld voor thuisgebruikers die verse bonenkoffie willen zonder al te veel instellingen.

Philips 2300‑Series EP2336/40

De Philips EP2336/40 uit de 2300‑serie combineert een ingebouwde keramische bonenmaler met een melkreservoir. Het waterreservoir heeft een inhoud van 1,8 liter en de machine kan twee kopjes tegelijk zetten. Via het bedieningspaneel kies je voor espresso, koffie of cappuccino, waarbij de geïntegreerde melkkan automatisch melk opschuimt. De bonen worden vers gemalen en dankzij het systeem kun je de maalgraad en koffiesterkte aanpassen. Er is ook een optie voor heet water voor thee of een americano. Het apparaat is geschikt voor huishoudens die verschillende koffiedranken willen maken zonder veel handmatig werk.

Siemens EQ.6 plus s100 (TE651319RW)

De Siemens EQ.6 plus s100 is een volautomatische espressomachine die vooral gericht is op gebruiksgemak. Het toestel heeft een ingebouwde bonenmaler en een waterreservoir van 1,7 liter. De machine kan cappuccino’s bereiden via de melkopschuimer en beschikt over een krachtige 1 500 W‑verwarming waardoor de eerste kop snel klaar is. Je bedient de machine via een overzichtelijk display waarmee je onder meer de koffiesterkte en hoeveelheid aanpast. De dubbele uitloop maakt het mogelijk twee kopjes tegelijk te zetten. De machine is ontworpen voor liefhebbers van verse koffie die ook regelmatig een cappuccino willen drinken zonder losse melkopschuimer.

Melitta Barista SE F830‑003

De Melitta Barista SE F830‑003 is ontworpen voor koffieliefhebbers die veel variatie zoeken. De machine heeft een dubbele bonencontainer zodat je kunt kiezen tussen twee soorten bonen. Het waterreservoir biedt plaats aan 1,8 liter en de machine kan twee koppen tegelijk zetten. In tegenstelling tot sommige andere modellen heeft dit apparaat geen geïntegreerd melkreservoir; melk schuim je op via de aparte melkopschuimer. De machine kan 18 verschillende koffiespecialiteiten bereiden en biedt een functie om favoriete recepten voor meerdere gebruikers op te slaan. De molen is stil, zodat de bereiding niet storend is.

Ben jij team #oliebollenbakken of #oliebollenkopen? Voor veel mensen hoort bakken bij oud en nieuw: het kost wat tijd, maar je hebt er samen plezier van. Kopen is vooral makkelijk, al hangt daar een prijskaartje aan. Maar hoe groot is dat verschil nu echt? In dit artikel zetten we de kosten naast elkaar en rekenen we uit wat het scheelt als je zelf 40 oliebollen bakt in plaats van ze te kopen.

Wat betaal je bij de kraam?

Oliebollen van een kraam kosten in december 2025 doorgaans tussen de 1,30 euro en 1,50 euro per stuk. Hoewel losse bollen prijzig zijn, bieden veel kramen voordeelzakken aan. Voor 40 stuks betaal je gemiddeld tussen de 45 en 55 euro.

©Praewphan - stock.adobe.com

Hoeveel bespaar je als je zelf oliebollen bakt?

Totaal betaal je voor 40 zelfgebakken oliebollen dus: 3,80 + 2,75 + 6,30 + 0,65 = 13,50 euro. Dat is een besparing van ongeveer 36,50 euro!

Zelf bakken is ook: precies zoals jij lekker vindt

Grote bollen of kleine oliebolletjes? Veel of weinig rozijnen? Wie zelf bakt, heeft alles in eigen hand. Misschien wil je wel variëren met de vulling. Stukjes appel doen het altijd goed, vooral als je kiest voor een stevige, lichtzure soort zoals Elstar of Jonagold en die vooraf mengt met wat kaneel. Ook gedroogd fruit, zoals krenten, abrikoos of cranberry's, past prima en geeft net een andere twist. Een beetje geraspte citroen- of sinaasappelschil zorgt voor frisheid. Liever wat meer bite? Ga dan voor gehakte noten zoals walnoten, pecannoten of amandelschaafsel.

©André Muller - stock.adobe.com

Luxe bollen: wat bespaar je als je die zelf maakt?

De klassieke oliebol krijgt steeds vaker gezelschap van de 'luxe variant'. Denk aan bollen gevuld met banketbakkersroom, gezouten karamel of chocoladepasta. Bij de kraam betaal je voor deze eyecatchers al snel tussen de 2,50 euro en 3,50 euro per stuk. Voor een gezin loopt dat aardig in de papieren. Gelukkig maak je deze varianten eenvoudig zelf. Een pakje mix voor banketbakkersroom kost ongeveer 1,50 euro en een pot chocoladepasta heb je al voor 2,50 euro. Met een simpele spuitzak vul je hiermee moeiteloos 40 bollen. Waar je bij de kraam voor 40 luxe bollen dus minimaal 100 euro kwijt bent, ben je thuis voor circa 17,50 euro klaar. Een verschil van 82,50 euro. En daar koop je al snel twee flessen Moët & Chandon Brut Impérial-champagne voor!

Geen baklucht in huis?

Heb je de mogelijkheid, bak dan buiten, in de garage of onder een overkapping, zodat de geur niet in meubels en gordijnen trekt. Bak je binnen, zet tijdens het bakken een pannetje met water en een scheut natuurazijn op het vuur om de lucht te neutraliseren. Is de frituurpan uit, ventileer dan meteen door ramen en deuren tegenover elkaar open te zetten.

De moeite waard?

Zelf bakken vergt tijd en voorbereiding, maar het levert een flinke besparing op. Zeker als je voor de luxe varianten gaat, houd je tientallen euro's over. Het enige wat je nodig hebt is een frituurpan, een beetje geduld en een goed recept om het jaar smakelijk af te sluiten. Fijne jaarwisseling!

Lees ook: Bang voor vuurwerk? Zo blijft je huisdier kalm tijdens de feestdagen