ID.nl logo
Tips en tools voor het gebruik van je monitor
© Stocks Marketing
Huis

Tips en tools voor het gebruik van je monitor

Voor veel gebruikers is een monitor een apparaat dat je aansluit en inschakelt, en klaar. Maar weet je zeker dat alles goed staat ingesteld? Er zijn verschillende aspecten waar je op kunt letten om zo prettig mogelijk de dag door te komen.

In dit artikel bekijken we verschillende aspecten die de beeldschermweergave bepalen:

  • Ergonomie
  • Driverupdates
  • Energiebesparing
  • Kalibratie
  • Kleurtemperatuur
  • Meerdere schermen

Voor een quickfix: Beeldscherm kijkt niet lekker? In 3 stappen verbeter je het!

Tip 01: Kijkcomfort

De positie van het scherm bepaalt op meerdere manieren het kijkcomfort. Vermijd bijvoorbeeld directe lichtbronnen op je scherm om reflectie te voorkomen. Positioneer de monitor daarom bij voorkeur in een hoek van 90° ten opzichte van lichtbronnen zoals ramen. Hoewel glanzende schermen een iets betere kijkervaring bieden bij films en games, zorgt een mat scherm – eventueel met een antireflectiefilter – voor minder reflectie.

Let ook op het omgevingslicht. Daglicht is het meest comfortabel. Maar heb je kunstlicht nodig, kies dan voor een verstelbare tafellamp, zodat je vervelende schaduwen en reflectie kunt voorkomen. Ga voor verlichting met een kleurtemperatuur van 4000K tot 6500K, omdat dit het beste het natuurlijk daglicht benadert. Uplighters, die licht naar een muur of plafond schijnen, zijn ook een goede optie.

Denk voor kijkcomfort ook aan het beeldscherm zelf. Plaats het op ooghoogte om overmatige nekbelasting te vermijden. Kantel daarnaast het scherm ongeveer 15° naar achteren voor de beste kijkhoek en plaats het op een armlengte afstand. Gebruik daarvoor eventueel een verstelbare monitorstandaard of -arm.

©Denis Rozhnovsky - stock.adobe.com

Er zijn ook instelbare monitorarmen die twee beeldschermen tegelijk kunnen dragen.

Tip 02: OSD-instelling

Niet alleen het omgevingslicht, maar ook het licht dat je monitor uitstraalt, is van groot belang. Stel de helderheid van je scherm zo in dat deze het omgevingslicht benadert om oogvermoeidheid te vermijden. Meestal is 150-250 cd/m2 hiervoor geschikt (cd staat voor candela, wat ruwweg overeenkomt met de lichtsterkte van een gewone kaars). Bij de meeste monitors kun je de helderheid regelen via een OSD-menu (On Screen Display), bereikbaar met fysieke knopjes. Hiermee kun je ook het contrast instellen, optimaal is 70-80%. Te hoog is vermoeiend, te laag vermindert de beeldkwaliteit. De kleurtemperatuur stel je bij voorkeur in op (maximaal) 6500K overdag. ’s Avonds is warmer licht, rond 3000K, beter.

Een typisch OSD-menu voor regeling van helderheid, contrast, kleur en meer (hier een AOC-monitor).

Tip 03: Helderheid

Sommige beeldschermen hebben sensoren die de helderheid automatisch aanpassen aan de omgevingsverlichting, wat zorgt voor een goede leesbaarheid. Maar er zijn ook tools die dit voor je in kunnen stellen. Zo zit er vanaf Windows 10 standaard een Nachtlamp-functie ingebouwd die op instelbare tijdstippen het blauwe licht van je beeldscherm vermindert tot een zelf te bepalen niveau. Wil je hiervan gebruikmaken, ga dan naar Instellingen / Systeem, kies Beeldscherm / Nachtlamp, schakel deze in en stel de sterkte en timing in.

Meer opties vind je in de gratis tool f.lux. Hiermee kun je via een schuifknop de kleurtemperatuur instellen (tussen 1900K en 6500K), of dit automatisch laten doen op basis van de stand van de zon en je geografische locatie. Bekijk ook de extra instellingen bij Options and Smart Lighting. Hier kun je slimme lampen als Philips Hue aansturen via het tabblad Connected Lighting.

Daarnaast is er een gratis portable tool, genaamd Monitorian. Hiermee kun je de helderheid van al je aangesloten schermen via schuifknoppen in één keer instellen.

Met f.lux pas je de kleurtemperatuur van je scherm automatisch aan het tijdstip van de dag aan.

Tip 04: Resolutie en schaal

Voor een optimaal beeld speelt de schermresolutie een grote rol. Die hangt af van de schermgrootte, afstand tot het scherm en het beoogde gebruik (zoals kantoortaken of gaming). Een algemene richtlijn is 1920x1080 (Full HD) voor 24inch-schermen, 2560x1440 (Quad HD) vanaf 27 inch en 3840x2160 (4K of UHD) vanaf 32 inch. Windows geeft de aanbevolen resolutie zelf aan. Ga naar Instellingen / Systeem / Beeldscherm en kies bij Beeldschermresolutie de aanbevolen waarde.

In deze rubriek vind je ook opties als Beeldschermstand (kies bijvoorbeeld Staand als je je monitor verticaal opstelt) en Schaal. Standaard wordt een pixelratio van 1:1 oftewel een schalingspercentage van 100% gebruikt, wat meestal goed is. Bij hogeresolutie-schermen kunnen elementen als tekst en pictogrammen echter te klein worden. Verhoog in dat geval de schaal: klik op het pijlknopje bij Schaal en vul een andere waarde in, bijvoorbeeld 175.

Windows geeft doorgaans zelf de aanbevolen resolutie en schaal aan.

Tip 05: Dpi en schaal

Blijkt een verhoogde schaal niet goed te werken voor een specifieke applicatie, dan kun je dit aanpassen. Klik met rechts op de bijbehorende snelkoppeling, kies Eigenschappen en open het tabblad Compatibiliteit. Klik op Hoge DPI-instellingen wijzigen. DPI staat voor dots per inch en bereken je met de volgende formule: de wortel van het kwadraat van de som van de horizontale en de verticale resolutie, gedeeld door de schermdiagonaal in inches. Een Full HD-scherm van 24 inch komt dan uit op circa 92 dpi.

De schaal die Windows instelt, wordt normaliter hoger naarmate de dpi-grootte toeneemt, bijvoorbeeld 100% bij circa 96 dpi, 150% bij 144 dpi en 200% bij 192 dpi. Werkt dat dus niet goed, plaats dan een vinkje bij Gedrag van hoge DPI-schaalbaarheid negeren. Probeer het eerst met Applicatie (wellicht beheert deze de dpi-schaalaanpassing zelf beter) en daarna met Systeem of Systeem (uitgebreid). Je kunt ook een vinkje plaatsen bij Deze instelling in plaats van […] en kiezen tussen de dpi-instellingen die actief waren tijdens je Windows-aanmelding of de actuele (en inmiddels misschien aangepaste) dpi-instellingen die gelden bij het opstarten van de toepassing.

Worstelt een applicatie met de dpi- en schaal-instellingen? Dit kan helpen!

Tip 06: Refresh rate

Ook de verversingsfrequentie van je beeldscherm bepaalt het kijkcomfort. De refresh rate is het aantal keren per seconde dat je beeld op je scherm wordt vernieuwd, dit wordt uitgedrukt in Hertz (Hz). Een hogere verversingsfrequentie zorgt voor vloeiendere beelden, wat vooral merkbaar is bij snel bewegende beelden zoals video’s of games. Je vindt deze instellingen bij Instellingen / Systeem / Beeldscherm, waar je Geavanceerd beeldscherm kiest. Per monitor kun je nu de hoogst beschikbare vernieuwingsfrequentie instellen.

Nog meer opties vind je door op de link Eigenschappen van beeldschermadapter voor beeldscherm [x] en vervolgens op Alle modi weergeven te klikken. Afhankelijk van je beeldscherm en gpu kun je hier uit verschillende verversingsfrequenties kiezen, in combinatie met de resolutie en bitdiepte (het aantal bits per pixel, gebruikt voor alpha- (transparantie) en rgb-kleurkanalen).

Per aangesloten monitor kun je de verversingsfrequentie aanpassen.

Tip 07: Graphics en gaming

Bij grafisch intensieve programma’s en tijdens het gamen wil je natuurlijk gebruikmaken van de hoogst beschikbare vernieuwingsfrequentie, maar er zijn nog andere aspecten om rekening mee te houden. De belangrijkste opties vind je via Instellingen / Systeem / Beeldscherm / Graphics. Deze instellingen kun je per app aanpassen. Open een app, kies eventueel Opties en geef je gpu-voorkeur aan: Energiebesparing of Hoge prestaties. Heb je naast de geïntegreerde gpu ook een losse videokaart, dan kies je doorgaans deze laatste voor betere prestaties.

Lees hierover ook dit artikel: Energie-instellingen: zuinig of juist gericht op prestaties?

Je kunt hier ook Geen optimalisaties gebruiken voor games met vensters inschakelen, wat de prestaties van (compatibele) games in de venstermodus verbetert door verlaagde frame-latentie. Als Auto HDR is ingeschakeld (via Instellingen / Systeem / Beeldscherm / HDR) kun je deze optie niet inschakelen. Auto HDR verbetert de visuele kwaliteit van sommige oudere games door ze te upgraden naar HDR, voor levendigere kleuren, dieper zwart en meer contrast. Dit vereist wel een HDR-compatibele monitor.

Je kunt per app de energiemodus van je gpu instellen.

Tip 08: Energiebesparing

Monitors verbruiken best veel stroom, afhankelijk van het type en de grootte. Het kan variëren van 20 tot 100 watt bij grote beeldschermen en van 10 tot 20 watt bij laptops. Bij sommige monitors kun je vanuit het OSD-menu een energiebesparingsmodus instellen, maar ook in Windows kun je aangeven hoelang de monitor ingeschakeld moet blijven als je pc niet in gebruik is. Open Instellingen / Systeem / Aan/uit en kies Scherm en slaapstand, waar je kunt instellen na hoeveel tijd je scherm moet worden uitgeschakeld (en je pc in slaapstand gaat). Een alternatief is de schermbeveiliging op een leeg, zwart scherm in te stellen, via Instellingen / Persoonlijke instellingen. Kies Vergrendelingsscherm / Schermbeveiliging en selecteer Leeg, en de tijd, bijvoorbeeld na 10 minuten.

Laat je scherm uitschakelen na een ingestelde periode van inactiviteit.

Tip 09: Driverupdates

Net als andere hardware-onderdelen worden je monitor en grafische adapter aangestuurd door drivers. Voor een goede werking houd je die up-to-date. Zo zorgt een monitordriver ervoor dat Windows de juiste resolutie, verversingsfrequentie en kleurprofielen herkent.

Om de status te controleren, klik je met rechts op de Windows-startknop en kies je Apparaatbeheer, waar je het onderdeel Monitors opent. Staat hier Generic monitor, dan heb je wellicht niet de beste driver. Check de website van de fabrikant voor een aangepast stuurprogramma (meestal een inf-bestand). Installeer dit door met rechts op de huidige driver te klikken en via Stuurprogramma bijwerken / Op mijn computer naar stuurprogramma’s zoeken naar de gedownloade driver te verwijzen.

Ook je gpu wordt door een driver aangestuurd en een update kan zomaar zorgen voor meer energiebesparing of voor ondersteuning van bijvoorbeeld DirectX 12 Ultimate, met onder andere DXR (DirectX Raytracing) en VRS (Variable Rate Shading) voor betere prestaties of grafische kwaliteit. Je kunt de update van deze drivers in principe overlaten aan de ingebouwde updatefunctie van Windows (via Instellingen / Windows update / Naar updates zoeken), maar voor losse grafische kaarten, zoals van AMD, Intel of Nvidia, is het raadzaam de software van de fabrikant te gebruiken.

Links een generieke driver, rechts een update naar een specifiekere driver.

Configuratietool

Zoals al blijkt uit de configuratietools die gpu-fabrikanten aanbieden, zoals AMD Radeon Software, Intel Graphics Command Center en Nvidia Control Panel, werken de gpu en het beeldscherm nauw samen. Via deze tools kun je namelijk zowel de gpu-instellingen als je monitor(s) beheren.

Neem bijvoorbeeld het Nvidia Control Panel. Heb je meerdere monitors aangesloten, dan moet je bij ieder onderdeel eerst het gewenste beeldscherm selecteren. Vervolgens kun je de resolutie, verversingsfrequentie en allerlei kleurinstellingen, waaronder de kleurdiepte, instellen. Of je past de helderheid, het contrast of het gamma aan via schuifknoppen, voor alle kleurkanalen tegelijk of per kanaal. Je kunt ook de kleurinstellingen specifiek voor videoweergave aanpassen. Verder zijn er opties om aan te geven hoe je meerdere aangesloten beeldschermen precies wilt gebruiken.

Het Control Panel van Nvidia: tal van instellingen voor een optimale beeldweergave.

Tip 10: Kalibratie

Na negen tips weet je de weg naar allerlei instellingen waarmee je de beeldweergave kunt optimaliseren, maar het blijft de vraag in hoeverre de kleuren natuurgetrouw zijn en er hetzelfde uitzien op andere schermen en printjes. Om dit te controleren, voer je een kalibratie uit. Hiermee stel je de kleuren, de helderheid, het contrast en het gamma van je scherm op algemene waarden in. We beperken ons in dit artikel tot een kalibratie van je scherm, maar vergeet zeker ook je printer niet.

Lees voor een uitgebreide handleiding het artikel: Kleurverschillen tussen scherm en print? Kalibreren is de oplossing

Idealiter gebruik je een colorimeter, maar voor nu houden we het bij een eenvoudige ‘oogbal-kalibratie’ met behulp van referentie-afbeeldingen (Print art, PhotoDisc, Lagom LCD-test) die je online kunt vinden. Positioneer zo’n afbeelding in groot formaat op je scherm en druk deze ook af. Gebruik daarna het OSD-menu of een configuratietool (zie het kader ‘Kleurprofiel’ hieronder) voor de beste weergave. Of beter nog, gebruik de kalibratietool van Windows: tik kalibreren in de Windows-zoekbalk en start Beeldschermkleur kalibreren. Heb je meerdere monitors, verplaats het venster dan eerst naar het gewenste beeldscherm. Volg nauwkeurig de instructies en laat het vinkje staan bij ClearType Tuner starten […] om een wizard op te starten voor een scherpe tekstweergave.

©Slawomir Gawryluk

Professionele gebruikers kalibreren hun monitor regelmatig met een colorimeter.

Kleurprofiel

De kalibratiewizard van Windows creëert na afloop automatisch een zogenaamd icc-kleurprofiel, wat standaard opgeslagen wordt in de map %SystemRoot%\System32\spool\drivers\color. Zo’n profiel bevat gegevens die de kleurkenmerken van je beeldscherm beschrijven, zodat kleuren consistent worden weergegeven. Je ziet dit wanneer je naar Instellingen / Systeem / Beeldscherm gaat: bij Kleurprofiel staat na de kalibratie iets als sRGB display profile with display hardware configuration data derived from calibration. Of je treft hier het kleurprofiel aan dat tijdens de driverinstallatie vanuit de fabrikant is meegekomen. Zo’n schermprofiel van de fabrikant is op zich prima, maar weet dat de kleurweergave ook wordt beïnvloed door de leeftijd van het scherm en het omgevingslicht. Daarom is het verstandig af en toe een nieuwe kalibratie uit te voeren (bij ‘normaal’ omgevingslicht).

Wil je zelf een ander kleurprofiel aan je monitor koppelen, tik dan kleurbeheer in de Windows-zoekbalk en start de gelijknamige applicatie. Op het tabblad Apparaten selecteer je de gewenste monitor en via Toevoegen verwijs je naar het profielbestand. Selecteer dit en klik eventueel op Als standaardprofiel instellen.

Een kleurprofiel bevat de kleurinstellingen voor een scherm.

Tip 11: Multimonitor-opzet

Steeds meer gebruikers werken met meerdere monitors, en eenmaal gewend wil je niet meer terug. Windows biedt gelukkig een ingebouwde ondersteuning voor zo’n multimonitor-opzet.

Zodra je een extra monitor aansluit, hoort Windows deze automatisch te herkennen. Met Windows-toets+P kun je snel aangeven of je het beeld wilt uitbreiden of dupliceren naar de extra monitor. Meestal kies je voor de eerste optie, zodat je vensters naar de tweede monitor kunt verslepen en deze onafhankelijk van de hoofdmonitor kunt gebruiken. Elk scherm heeft bovendien zijn eigen resolutie en instellingen.

Om alles goed in te stellen, ga je naar Instellingen / Systeem / Beeldscherm. Klik op Identificeren om de beeldschermen te onderscheiden en versleep de virtuele schermen zodat ze overeenkomen met de fysieke positionering. Hier vind je ook handige weergaveopties, zoals Dit beeldscherm instellen als hoofdbeeldscherm. Bevestig eventuele wijzigingen met Toepassen.

Hoeveel monitors heb jij op je bureau staan?

Tip 12: Multimonitor (ext)

Zoals gezegd kan Windows prima overweg met meerdere monitors, maar er zijn ook tools die nog meer opties bieden, zoals DisplayFusion en het gratis, opensource Dual Monitor Tools.

We nemen DisplayFusion als voorbeeld. Gebruik je dit programma voor de eerste keer, dan krijg je een korte voorstelling van de interessantste functies. Via Configureer DisplayFusion stel je alle opties naar wens in, verdeeld over twintig rubrieken zoals Functies, Triggers, Taakbalk, Schermbeveiliging, Monitor Vervaging en Afstandsbediening. Blauw gekleurde items zijn niet beschikbaar in de gratis versie (behalve tijdens de proefperiode van 30 dagen). Een upgrade naar de Pro-versie kost circa 34 dollar (ruim 30 euro), maar biedt veel extra functies. Je kunt bijvoorbeeld vensters automatisch of bij bepaalde triggers naar specifieke monitors verplaatsen, vensters op alle monitors indelen in vooraf bepaalde gebieden, inactieve monitors laten dimmen, bureaubladachtergronden uitgebreid configureren en tussen verschillende monitorprofielen schakelen.

DisplayFusion: een leuke speeltuin voor wie met meerdere monitors werkt.

▼ Volgende artikel
Wat is een VPN en waarom heb je er in 2025 écht een nodig?
© pollard
Huis

Wat is een VPN en waarom heb je er in 2025 écht een nodig?

We klikken, streamen en scrollen alsof het niets is, maar achter die ogenschijnlijk onschuldige handelingen schuilt een wereld aan dataverkeer die zelden privé blijft. Elke keer dat je online gaat, laat je digitale sporen achter: voor je internetprovider, adverteerders en zelfs nieuwsgierige hackers. Een VPN is dé manier om weer grip te krijgen op je eigen internetgebruik. Hoe dat precies werkt en waarom het niet alleen slim, maar eigenlijk onmisbaar is? Je leest het hier.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Kape Technologies

Een VPN was ooit het domein van technerds en mensen die je ook wel gekscherend 'paranoïde' noemde. Maar anno 2025 is het een onmisbare tool geworden voor iedereen die waarde hecht aan privacy, vrijheid en gemak online. Of je nu veilig wilt internetten in een café, toegang zoekt tot je favoriete series in het buitenland of gewoon liever niet gevolgd wordt op het web: een VPN geeft je de controle terug. Maar wat is een VPN precies? En welke aanbieder past het best bij jouw online leven?

Wat is een VPN en hoe werkt het?

Misschien denk je: ik heb toch niets te verbergen? Maar online privacy draait niet om geheimzinnigheid, het draait om controle. Met een VPN bepaal jij wie er meekijkt — en wie niet. Zo'n VPN, oftewel Virtual Private Network, creëert een beveiligde, versleutelde tunnel tussen jouw apparaat en het internet. Je dataverkeer loopt via een externe server, waardoor je IP-adres wordt afgeschermd. Voor websites, apps en nieuwsgierige derden lijk je daardoor iemand anders, ergens anders. Dat betekent niet alleen meer privacy, maar ook bescherming tegen meekijkers en toegang tot content die normaal gesproken buiten je bereik ligt.

Waarom gebruiken steeds meer mensen een VPN?

In de eerste plaats omdat online privacy steeds schaarser wordt. Zonder VPN kan je internetprovider precies zien welke websites je bezoekt en wat je daar doet. Veel mensen vinden dat geen prettig idee. Een VPN versleutelt je internetverkeer, zodat niemand – zelfs je provider niet – nog kan volgen wat je online uitspookt. Ook op openbare wifi-netwerken, zoals die op vliegvelden en in koffiebars, is dat geen overbodige luxe. Daar liggen je gegevens vaak letterlijk op straat en kan een kwaadwillende eenvoudig meekijken. Een VPN voorkomt dat.

©maglara

Even internetbankieren vanaf een idyllisch Thais strandje? Met een VPN is dat geen probleem.

Daarnaast biedt een VPN vrijheid. Je kunt digitale grenzen omzeilen en zelf bepalen vanuit welk land je 'online' lijkt te zijn. Dat is handig als je op vakantie bent en je Nederlandse series wilt blijven kijken, of als je toegang zoekt tot Amerikaanse content op Netflix, Disney+ of Amazon Prime. Ook gamers en sportliefhebbers profiteren ervan: je kunt bijvoorbeeld Formule 1-streams kijken vanuit een regio waar ze goedkoper of vrij beschikbaar zijn. Over prijzen gesproken: het aanpassen van je virtuele locatie levert soms ook financieel voordeel op. Vliegtickets, software of hotels zijn in het ene land goedkoper dan in het andere. Met een VPN kun je eenvoudig de voordeligste optie vinden.

Welke VPN past bij jou?

Er zijn volop aanbieders, maar drie diensten springen eruit qua prestaties, betrouwbaarheid en gebruiksgemak: CyberGhost VPN, Private Internet Access (PIA) en ExpressVPN. Elk met een unieke invalshoek, en via onderstaande links profiteer je bovendien van tijdelijke interessante aanbiedingen.

ExpressVPN is de premium keuze onder de VPN's. Deze dienst blinkt uit in snelheid, stabiliteit en gebruiksgemak. De apps zijn beschikbaar op werkelijk elk denkbaar apparaat – van smartphones en laptops tot routers en smart-tv's – en draaien op supersnelle 10Gbps-servers in 105 landen. Dankzij het zelf ontwikkelde Lightway-protocol is de verbinding niet alleen razendsnel, maar ook uiterst betrouwbaar en veilig. ExpressVPN biedt bovendien extra's zoals een ingebouwde wachtwoordmanager, bescherming tegen trackers en advertenties en zelfs een gratis eSIM voor internationaal mobiel internet. Wie voor een tweejarig abonnement kiest, krijgt nu tijdelijk vier maanden gratis.

Claim je voordeel bij ExpressVPN

Ongelofelijke topdeal: nu tijdelijk 4 maanden gratis!

CyberGhost VPN is een uitstekende keuze voor wie gemak en veelzijdigheid zoekt. Met één klik activeer je bescherming op maximaal zeven apparaten tegelijk, en dankzij een indrukwekkend servernetwerk in honderd landen is er altijd een snelle verbinding beschikbaar. Of je nu wilt streamen, torrenten of gewoon veilig wilt kunnen surfen: CyberGhost doet het allemaal. De app is intuïtief, biedt geavanceerde privacy-instellingen en beschermt je ook tegen advertenties, trackers en malware. Je krijgt bovendien toegang tot geoptimaliseerde servers voor Netflix, Disney+ en meer. Als extra zekerheid geldt een 45 dagen niet-goed-geld-terug-garantie.

Probeer CyberGhost VPN

De nr. 1 VPN in Nederland: nu 2 maanden gratis!

Private Internet Access (of kortweg PIA) richt zich op de privacybewuste gebruiker die graag grip houdt op de instellingen. De software is volledig opensource en heeft meermaals in de rechtbank bewezen géén gebruikslogs bij te houden. Je kunt alles aanpassen: van protocollen tot split tunneling en netwerkregels. PIA werkt uitstekend samen met grote streamingdiensten en ondersteunt P2P op al zijn servers. Eén abonnement beschermt bovendien ongelimiteerd veel apparaten, wat het extra aantrekkelijk maakt voor huishoudens met veel schermen.

Start nu met PIA VPN

En ook PIA krijg je nu 2 maanden gratis - wees er snel bij!

Dit is hét moment om een VPN te nemen

Of je nu vooral online streamt, veel reist, werkt met gevoelige informatie of gewoon je privacy belangrijk vindt: een VPN is een investering in je digitale vrijheid. Dankzij de tijdelijke kortingen op CyberGhost VPN, PIA VPN en ExpressVPN is dit hét moment om in te stappen. Kies de provider die bij jou past, klik op de link en surf voortaan veiliger, vrijer en slimmer.

▼ Volgende artikel
Weg met de chaos: zo is je keuken altijd opgeruimd
© Olga Yastremska, New Africa, Africa Studio
Huis

Weg met de chaos: zo is je keuken altijd opgeruimd

Een opgeruimde keuken is niet alleen prettiger werken, maar ook makkelijker schoon te houden. Maar je kent het wel: voor je het weet staat het aanrecht vol spullen, kan je rommella niet eens meer dicht en zoek je tevergeefs naar die ene handige dunschiller of citroenpers. Tijd voor orde. Moeilijk? Welnee: gewoon een kwestie van logisch indelen, op tijd opruimen en af en toe kritisch kijken naar wat je echt gebruikt. Moet lukken met deze 8 tips!

8 tips voor een opgerumde keuken
  1. Soort bij soort: groeperen = overzicht
  2. Deel je voorraadkastjes logisch in
  3. Berg apparaten op die je niet vaak gebruikt
  4. Haal het aanrecht leeg
  5. Weinig ruimte? Hang spullen op
  6. Reorganiseer je rommella
  7. Ruim op tijdens het koken
  8. Houd één kastje leeg

Lees ook: Zo deel je je keuken handig en logisch in

Tip 1: Soort bij soort: groeperen = overzicht

Een opgeruimde keuken begint met ... inderdaad, opruimen. Begin met alles uit de kastjes te halen. Maak de planken schoon en groepeer daarna wat bij elkaar hoort: pannen bij pannen, glazen bij glazen, servies bij servies. Zo zie je meteen wat je dubbel hebt, wat eigenlijk nooit gebruikt wordt en wat misschien wel weg kan. Spullen die al een jaar ongebruikt in de kast liggen, kun je net zo goed naar de kringloop brengen. Wat overblijft, zijn de spullen die je echt gebruikt – én extra ruimte in je kastjes!

Tip 2: Deel je voorraadkastjes logisch in

Met losse zakjes, open verpakkingen en allerlei blikken wordt het al snel een rommeltje in je voorraadkast. Dat kan handiger. Doe droge voedingswaren als pasta, rijst en bloem in voorraadpotten, het liefst transparante. Eventueel kun je er nog een etiket op plakken als niet meteen duidelijk is wat wat is (bijvoorbeeld omdat je meerder soorten bloem in huis hebt). Zet verder de producten die je vaak gebruikt vooraan en (als je een hoge kast hebt) op ooghoogte. Wat je minder vaak gebruikt, zet je meer naar boven of naar achter.

Kijk ook naar de houdbaarheidsdatum, vooral bij spullen die in zakjes of flessen zitten (denk: maaltijdmixen, sausjes, enzovoorts). Zet wat het eerste op moet vooraan. Vul je je voorraad aan, zet dan de nieuwe spullen achter de spullen die je al een tijdje in de kast hebt staan. Zo pak je telkens die dingen die het eerste op moeten, en dat scheelt verspilling!

©Didecs

Tip 3: Berg apparaten op die je niet vaak gebruikt

Een gourmetstel of fondueset heb je misschien één keer per jaar nodig. Die hoeft dus niet in de keuken te staan. Berg deze apparaten weg, bijvoorbeeld op zolder of in de schuur. Alleen de apparaten die je vaak gebruikt (denk: koffiezetapparaat, waterkoker, eventueel airfryer) laat je staan. Zo houd je werkruimte over en blijft het aanrecht overzichtelijk. Heb je een wat grotere keuken met voldoende kastruimte? Dan kun je apparaten die je niet heel regelmatig gebruikt misschien ook daar in kwijt.

Tip 4: Haal het aanrecht leeg

Hoe minder er op het aanrecht staat, hoe makkelijker je werkt én schoonmaakt. Zet apparaten die je niet dagelijks gebruikt in een kast (zie ook Tip 3) en haal ze pas tevoorschijn als je ze nodig hebt. Denk aan de blender, het tosti-ijzer of de keukenmachine. Alles wat wel mag blijven staan, geef je een vaste plek.

Tip 5: Weinig ruimte? Hang spullen op

Is de kastruimte beperkt? Kijk dan omhoog. Met een wijnglazenrek onder een plank maak je ruimte vrij in de kast én het ziet er gezellig uit. Ook handig: een magneetstrip voor je messen of haken aan een stang voor keukengerei. Zo benut je loze ruimte en houd je het aanrecht leeg.

Tip 6: Reorganiseer je rommella

De beruchte rommella kan prima blijven, zolang je maar weet wat erin ligt. Haal alles eruit, maak de lade schoon en bekijk alle spullen nauwkeurig. Ook hier geldt: eerst opruimen. Die half opgebrande kaarsjes voor op een verjaardagstaart, heb je die echt nodig? Vier bijna lege doosjes lucifers, kun je daar niet één vol doosje van maken? En wat moet je eigenlijk met drie kurkentrekkers en vier flesopeners?

Als je een schifting hebt gemaakt tussen houden en weggooien of naar de kringloop, sorteer je alle overblijvende spullen op categorie. Een la-organizer helpt om het netjes te houden. Heb je geen la-organizer? Je kunt spullen ook op grootte in de la leggen (van klein naar groot), dat helpt ook al om de boel overzichtelijker te maken.

©ID.nl

Tip 7: Ruim op tijdens het koken

Niets zo vervelend als na een heerlijke maaltijd de bende in de keuken nog moeten opruimen. Door tijdens het koken alvast op te ruimen, voorkom je een berg afwas achteraf. Gebruikte snijplanken, kommetjes en spatels? Meteen in de vaatwasser. Lege verpakkingen? Weg ermee. Kruiden en olie terug in het kastje. Als je pannen staan te pruttelen, maak je alvast wat schoon. Het kost allemaal nauwelijks moeite, maar zorgt er wel voor dat je keuken (én je humeur) opgeruimd blijven.

Tip 8: Houd standaard één kastje leeg

Staat er ineens onaangekondigd bezoek op de stoep? Eén leeg kastje in de keuken zorgt ervoor dat je binnen 30 seconden alles opgeruimd hebt – in ieder geval voor het oog. Je hebt dan namelijk voldoende ruimte om alles wat rondslingert snel uit het zicht te zetten. Kastje dicht, keuken netjes.

Nieuwe keuken?

Bovenstaande tips gelden voor bestaande keukens. Ga je een nieuwe keuken kopen, zorg dan dat je vooraf goed nadenkt over de benodigde opbergruimte. En net zoals je bij tijd die je nodig denkt te hebben voor klussen altijd minstens de helft optelt, kies je in je keukenontwerp bij voorkeur voor ook wat meer ruimte dan je denkt te gaan gebruiken. Kijk ook meteen naar mogelijkheden om je laden te organiseren en naar ophangsystemen voor glazen en keukengerei. Daarmee maak je het jezelf later, als de keuken eenmaal in gebruik is, een stuk makkelijker!