Langer werken met een volle accu, betere prestaties of een minder hoge energierekening: wist je dat je de energie-instellingen van Windows tot in detail naar je hand kunt zetten? Daar heb je uiteraard wel de nodige handigheid voor nodig.

Windows 11 kent verschillende manieren om het energieverbruik te optimaliseren. Niet alle onderdelen zijn standaard optimaal ingesteld: daar brengen we verandering in. Je vindt de energie-instellingen in de Windows-instellingen. Open het onderdeel via het Startmenu of gebruik de toetscombinatie Windows-toets+I. Kies voor Systeem / Aan/uit en accu. Deze energiemodus van Windows 11 helpt je bij het optimaliseren van het energieverbruik en de prestaties en vormt een goed startpunt voor onze optimalisatieslag.

De energiemodus werkt op basis van profielen. In het venster Aan/uit en accu zoek je naar Energiemodus. Je kunt kiezen uit drie profielen. Het eerste profiel Beste energie-efficiëntie zorgt ervoor dat je lang kunt doorwerken op een acculading. De modus Gebalanceerd zoekt het midden tussen prestaties en energie-efficiëntie. Wil je geen concessies doen op het gebied van prestaties, dan kies je voor Beste prestaties.

Ben je een gevorderde gebruiker, dan kun je de beheerschema’s van Windows naar je hand zetten. Je bepaalt dan zelf de voorwaarden voor het uitschakelen van de computeronderdelen. Open het Startmenu en typ energie. Kies Energiebeheerschema bewerken. Kies nu Geavanceerde energie-instellingen wijzigen. Klap de verschillende secties uit, zoals Harde schijf en Batterij, en bepaal per component wanneer het moet worden uitgeschakeld.

Dimmen maar!

Hoe feller het beeldscherm, hoe hoger het energieverbruik. Pas daarom de helderheid van je beeldscherm aan. In de Instellingen kies je voor Systeem / Beeldscherm. Zoek naar de optie Helderheid en gebruik de schuifregelaar om de helderheid te verminderen. Je kunt het ook aan Windows overlaten: plaats dan een schuifje bij de optie Helderheid automatisch aanpassen als het licht verandert.

Het scherm heeft een grote invloed op het energieverbruik. En dus is het verstandig het een en ander nog wat meer te optimaliseren. In het instellingenvenster kies je Systeem / Aan/uit en accu. Klap de sectie Scherm en slaapstand open. Geef nu aan na hoeveel minuten van inactiviteit het scherm moet worden uitgeschakeld. Windows maakt onderscheid tussen situaties met batterijstroom en netstroom. In hetzelfde onderdeel kun je bepalen na hoeveel minuten er moet worden overgeschakeld naar de slaapstand.

Dat kan minder

Ook de vernieuwingsfrequentie (refresh rate) heeft invloed op het energieverbruik van je computer. Hoe hoger deze waarde, hoe meer energie er wordt opgeslurpt. Je vindt de huidige instellingen in het instellingenvenster via Systeem /Beeldscherm / Geavanceerd beeldscherm. Standaard is de vernieuwingsfrequentie 60 Hz. De hoogste stand is afhankelijk van je beeldschermmogelijkheden. Heb je een hogere stand ingesteld dan 60 Hz? Overweeg deze dan terug te brengen naar 60 Hz. Selecteer de gewenste waarde bij Een vernieuwingsfrequentie kiezen.

Op de achtergrond

Apps die op de achtergrond van Windows draaien, verbruiken ook energie. Sommige apps zijn handig om op de achtergrond actief te hebben: denk aan bestandssynchronisatie (bijvoorbeeld OneDrive), waarbij je bestanden continu worden bijgewerkt op de server. Ook antivirusbeveiliging is een goed voorbeeld van een app die je graag actief houdt. Hoe meer achtergrondapps er draaien, hoe meer energie er verbruikt wordt. Schakel onnodige apps daarom uit. In de Instellingen kies je voor Apps / Geïnstalleerde apps. Zoek de app die je niet meer op de achtergrond wilt gebruiken en klik op de drie puntjes aan de rechterkant. Kies (indien mogelijk) Geavanceerde opties. Bij Laat deze app op de achtergrond draaien kies je Nooit. Ben je benieuwd naar de impact van de app op het energieverbruik? In hetzelfde venster vind je de optie Accuverbruik controleren. Over deze optie lees je meer onder het kopje ‘Welke apps?’ Schakel alle apps uit die je niet nodig hebt.

Usb-besparing

Usb-apparaten, zoals een scanner, verbruiken uiteraard ook energie. Je kunt deze apparaten automatisch laten stoppen wanneer het beeldscherm is uitgeschakeld. In het geval van een laptop bespaar je hiermee kostbare acculading. In het instellingenvenster kies je voor Bluetooth en apparaten. Kies USB en zet de schuif op Aan bij USB-batterijbesparing.

Weg met schermbeveiliging

Schermbeveiliging was in het verleden vaak noodzakelijk om het inbranden van het scherm bij inactiviteit te voorkomen. Die tijden zijn voor de meeste schermen voorbij. Bovendien verhindert een schermbeveiliging dat het beeldscherm kan worden uitgeschakeld en hiermee minder energie verbruikt. Daar brengen we verandering in. In het instellingenvenster kies je voor Persoonlijke instellingen. Kies voor Vergrendelingsscherm / Schermbeveiliging. Een ouderwets instellingenvenster verschijnt: zorg ervoor dat (Geen) geselecteerd is bij Schermbeveiliging.

Gedrag van knoppen

Wat gebeurt er op jouw computer wanneer je de aan/uit-knop indrukt of het deksel van de laptop sluit? Je hoeft geen genoegen te nemen met de standaard fabrieksinstellingen, maar kunt ook aangepast gedrag instellen. Bijvoorbeeld dat de laptop niet meer naar de slaapstand overschakelt bij het sluiten van het deksel, maar volledig wordt uitgeschakeld. Open het Startmenu en typ deksel. Kies De actie bij het sluiten van het deksel wijzigen. Windows maakt onderscheid tussen twee scenario’s: Op batterij en Netstroom. Je bepaalt het gedrag per scenario. Kies eerst wat er gebeurt met de aan/uit-knop, bij de optie Actie als ik op de aan/uit-knop druk. Kies tussen Geen actie ondernemen, Slaapstand, Sluimerstand of Het beeldscherm uitschakelen. Lees het kader ‘Sluimerstand versus slaapstand’ voor de verschillen tussen de modi.

Energiebewust Startmenu

In het Startmenu vind je standaard de slaapstand. Maak je liever gebruik van de sluimerstand? Die optie wordt niet getoond onder de knop Aan/uit. Gelukkig hoeven we hiermee geen genoegen te nemen. In het eerder geopende onderdeel waarin je het gedrag van de knoppen bepaalt, klik je op Instellingen wijzigen die momenteel niet beschikbaar zijn. Nu komen alle opties onder Instellingen voor afsluiten beschikbaar. Plaats een vinkje bij Sluimerstand.

Besparen maar!

Windows 11 kent een ingebouwde batterijbesparing. Die optie helpt je bij het verlengen van de levensduur van de accu: onnodige processen op de achtergrond worden uitgeschakeld als de accu een bepaald niveau bereikt. Kies voor Systeem / Aan/uit en accu. In de sectie Batterij bekijk je het onderdeel Batterijbesparing. Standaard wordt de modus geactiveerd als de accu 20% of minder lading over heeft. Door deze waarde te verhogen, schakel je de modus eerder in en kun je nog langer met de accu doen. Kies het percentage bij Batterijbesparing automatisch inschakelen bij. Standaard wordt de helderheid van het scherm ook verlaagd. Gaat dat je iets te ver, zet die schuif dan op Uit.

Welke apps?

De ene app verbruikt meer energie dan de andere app. Deze informatie is handig als je wilt achterhalen welke apps minder van belang zijn en je eventueel kunt uitschakelen. In het onderdeel Systeem /Aan/uit en accu klap je de sectie Accuverbruik uit. Eerst bekijken we de grafiek bovenin. Hier zie je over de afgelopen 24 uur hoe lang het scherm ingeschakeld en uitgeschakeld is geweest en hoelang de computer in de slaapstand stond. Gebruik het lijstje rechts boven de grafiek om het verbruik van de afgelopen 7 dagen te zien.

De sectie eronder, Batterijverbruik per app, geeft aan hoeveel de apps van de computer vragen. Windows maakt onderscheid tussen de periode dat de app in gebruik was (in procenten én in minuten) en de periode dat een app op de achtergrond actief was. Je kunt sorteren op gebruik, op achtergrondgebruik en op naam. Gebruik het zoekvak als je snel het verbruik van een specifieke app wilt bekijken. Op basis van deze informatie kun je bepalen of je een app daadwerkelijk nodig hebt of dat je zo’n energieslurper kunt uitschakelen.

Extra hulp

Vooral de afgelopen jaren hebben de makers van Windows veel aandacht besteed aan de mogelijkheden om met Windows energie te besparen. Zo is er een relatief nieuwe optie: Aanbevelingen voor energie. Die bestaat uit vijf basisstappen waarmee je energie kunt besparen. Kies in de instellingen voor Systeem / Aan/uit en accu / Aanbevelingen voor energie. Bovenin zie je de status, op basis van het aantal adviezen dat je hebt uitgevoerd. Zo geeft Windows als suggestie om de zuinigste energiemodus in te stellen of de computer na een paar minuten in de slaapstand te zetten. Kun je je ergens in vinden, dan klik je achter die suggestie op de knop Toepassen.

Langer uithouden

Een voornamelijk donkere bureaubladomgeving in Windows zorgt ervoor dat je beeldscherm minder energie verbruikt. In Windows kun je snel schakelen naar een donkere omgeving. Daarvoor kies je in het instellingenvenster voor Persoonlijke instellingen / Kleuren. Bij Kies de modus selecteer je Donker. Uiteraard kun je ook de losse schermelementen donker maken. Je vindt ze onder Persoonlijke instellingen / Kleuren / Accentkleur.

Energiebewuste browser

Maak je gebruik van Edge? Deze browser is sinds enige versies energiebewust. In de browser klik je op de knop met de drie puntjes (…) en kies je Instellingen. Klik op Systeem en prestaties. In de sectie Prestaties optimaliseren kun je kiezen tussen twee modi: Gebalanceerde besparingen en Maximale besparingen. Bij elke modus vind je een uitgebreide beschrijving. De optimalisatie is niet alleen actief als je de accu gebruikt, maar kan ook bij netstroom gebruikt worden. Activeer daarvoor de optie De efficiëntiemodus inschakelen wanneer deze is aangesloten op netstroom. Standaard worden inactieve tabbladen na één uur inactiviteit in slaapstand gebracht, waardoor ze minder energie verbruiken. Je kunt deze periode inkorten, zodat het tabblad nog eerder wordt uitgeschakeld. Bij de optie Slaapstand inschakelen voor inactieve tabbladen na de opgegeven tijdsduur kies je een aangepaste periode. Tabbladen die je nooit in de slaapstand wilt plaatsen, geef je op via de knop Toevoegen bij de optie Deze sites nooit in slaapstand zetten. Stel je de slaapstand voor tabbladen helemaal niet op prijs, dan zet je de schuif op Uit bij Bronnengebruik beperken met sluimerstandtabbladen.

Met een prijskaartje van 399 euro is de Dyson V8 Cyclone een van de meest betaalbare draadloze steelstofzuigers van het Britse merk. Je haalt hiervoor een redelijk compacte maar krachtige huishoudhulp in huis, die een aantal duidelijke kanttekeningen heeft.

De Dyson V8 heeft een nieuw ontwerp gekregen. Weg is de trekker die je constant moet indrukken om het apparaat te laten zuigen. In plaats daarvan beschikt hij voortaan over een handige aan-uitknop. Daarnaast zit een moduswisselaar, die met verschillende kleuren aangeeft welke zuigstand je gebruikt. Opvallend is ook dat Dyson voor de V8 Cyclone geen spannende kleuren voor de plastic onderdelen gebruikt. In plaats daarvan zien we een combinatie van kaki, rood, grijs en zwart; het geheel valt daardoor minder op.

©Wesley Akkerman

De nieuwe Dyson V8 Cyclone

De nieuwe V8 levert 30 procent meer zuigkracht en een 50 procent langere accuduur. In de laagste zuigstand houdt hij het tot 60 minuten vol. Helaas ontbreekt een handig lcd-scherm (dat wel op duurdere modellen zit) voor de resterende accutijd; ook hier moet je het doen met iets te simpele led-indicators. Onderop zit een nieuwe vloerzuigmond, die Dyson de 'Motorbar' noemt. Die moet dankzij het gebruik van speciale kammetjes effectief zijn tegen vastzittende haren, maar de stofzuiger moet het verder ook zonder moderne functies doen zoals lasers of stofsensoren.

Met slechts 2,7 kilogram is de Dyson V8 Cyclone lekker licht en wendbaar, waardoor je moeiteloos vloeren en zelfs hoekjes op het plafond schoonhoudt. Het stofreservoir (540 milliliter) heeft een handig uitwerpsysteem waarbij je het vuil niet hoeft aan te raken. Toch zijn we niet helemaal tevreden over alle eigenschappen van de zuigmodule. Het handvat is namelijk smal en klein, waardoor je grip bij langer gebruik oncomfortabel is. Ook kan het bij je duim gaan schuren. Dit is waarschijnlijk de minst ergonomische Dyson die we op de redactie hebben getest.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone in de praktijk

Gelukkig biedt de Dyson V8 Cyclone met 297 air-watts in de Boost-stand een flinke verbetering in zuigkracht (ten opzichte van zijn voorganger). De standaardmodus levert 79 aW en dat is voor ons ruim voldoende voor dagelijkse taken. Vooral het vloerkleed moet eraan geloven: haren, kruimels en ander vuil worden daar moeiteloos uit gezogen. Op hardere vloeren stelt de Cyclone eveneens niet teleur, al valt er wel één ding op. Wanneer je de stofzuiger oppakt nadat je bijvoorbeeld wat kruimels of korrels opzuigt, kan het zijn dat er een paar uit de mond vallen.

Daarnaast missen we een zachte(re) borstel op de Dyson V8 Cyclone. De huidige zuigmond ratelt namelijk hard over de vloer, wat niet zo prettig is voor (onder)buren in een flat- of appartementsgebouw of slapende kinderen. En dat terwijl de motor zelf stiller is dan verwacht. Gelukkig neemt de zuigmond moeiteloos allerlei soorten haren op en raken die niet in de borstel verstrengeld. Ook goed om te weten: de Cyclone past zijn zuigkracht niet automatisch aan, zoals duurdere modellen dat wel doen, waardoor je dat dus zelf in de gaten moet houden. Geen groot probleem, maar toch.

©Wesley Akkerman

Batterij en accessoires

Zoals gezegd gaat de batterij maximaal een uurtje mee wanneer je de zuinigste modus inschakelt. Anders moet je rekening houden met ongeveer een halfuur in de normale stand. Zet je de Boost-modus aan en laat je die aanstaan, dan is het binnen tien minuten wel gedaan. Geen vreemde scores als je kijkt naar het formaat en de behoorlijk indrukwekkende zuigkracht. Een groot pluspunt is daarnaast dat je de accu kunt verwisselen. Daardoor kun je de levensduur aanzienlijk verlengen door mettertijd een nieuwe batterij aan te schaffen.

Je krijgt trouwens twee accessoires bij aanschaf van de Dyson de V8 Cyclone: een kierenzuiger en een gemotoriseerde miniborstel. Hoewel dat misschien wat karig lijkt vergeleken met eerdere modellen, zijn oude V8-hulpstukken compatibel (mocht je die nog hebben). In de praktijk blijkt de basisset echter compleet genoeg. De kierenzuiger werkt goed voor meubels en lastige hoeken, terwijl de miniborstel onmisbaar is voor trappen, matrassen en bekleding. Ondanks het beperkte pakket biedt de stofzuiger dus voldoende opties voor de meeste huishoudens.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone kopen?

De Dyson V8 Cyclone is een geslaagde steelstofzuiger voor wie krachtige prestaties zoekt zonder overbodige luxe. Vooral op tapijt en bekleding komt hij sterk naar voren, en ook het verwijderen van haren gaat hem goed af. Het harde, smalle handvat en de wat stugge vloermond voelen niet altijd even prettig aan, maar dat past deels bij de prijsklasse. Jammer is ook het ontbreken van een lcd-display met handige informatie, al is dat net als het gebrek aan een automatische zuigstand goed te overzien. Alles bij elkaar is dit een betrouwbaar basismodel dat doet wat hij moet doen.

In de winter loopt de energierekening al snel op. De droger gaat vaker aan omdat de was buiten niet droogt, en omdat we vaker thuis koken en eten gaat ook de vaatwasser vaker aan. Ook de wasmachine draait op volle toeren, want nat weer en dikke kleding leveren extra was op. Hét moment dus om even stil te staan bij het energieverbruik van deze drie apparaten. Met wat kleine aanpassingen zorg je voor een zichtbaar (gunstig!) verschil op je stroomrekening.

Slim plannen loont

Wie een slimme meter of dynamisch energietarief heeft, kan precies zien wanneer stroom het goedkoopst is. Door het programma van je wasmachine, droger of vaatwasser daarop af te stemmen, draai je letterlijk op de voordeligste momenten. Veel moderne apparaten hebben een startuitstelknop, waarmee je eenvoudig plant dat een was 's nachts of vroeg in de ochtend klaar is.

Heb je geen dynamisch contract, dan is het slim om eerst te kijken of jouw leverancier een piek- en daltarief hanteert. Bij een dubbeltariefmeter geldt het lagere tarief meestal alleen tussen ongeveer 23.00 en 07.00 uur, niet standaard in het weekend. Even checken bij je energieleverancier voorkomt verrassingen.

Wassen op lagere temperatuur

De grootste energiebesparing zit in de temperatuur van het waswater. Een was van 30 graden is meestal voldoende schoon, zeker met de huidige wasmiddelen die ook bij lage temperatuur goed werken. Alleen bij sterk vervuilde was of handdoeken kan een hogere stand nodig zijn. Een wasbeurt op 60 graden of af en toe een machinereiniger houdt de trommel fris en voorkomt vetluis - een kookwas op 90 graden is bij moderne machines niet meer nodig.

Een andere eenvoudige stap is de wasmachine pas te laten draaien als hij goed vol is. Een halve was verbruikt bijna evenveel energie als een volle: zonde. Ook de juiste dosering helpt: te veel wasmiddel kan op den duur zeepresten achterlaten, waardoor de machine harder moet werken.

Droger of droogrek?

De droger is een onmisbare hulp in de winter, maar verbruikt veel stroom. Centrifugeer je was daarom eerst op de hoogste stand, zodat er minder vocht overblijft. Hoe droger het de trommel ingaat, hoe korter het droogprogramma duurt. Warmtepompdrogers verbruiken het minst stroom, al bespaar je nog meer door de was af en toe op te hangen. In een goed geventileerde kamer, bijvoorbeeld bij de verwarming, droogt het prima zonder dat je ernaar hoeft om te kijken.

De vaatwasser slim inzetten

Een vaatwasser verbruikt vooral energie om water te verwarmen. Kies daarom het eco-programma: dat duurt wat langer, maar gebruikt minder stroom en water doordat het water op lagere temperatuur wordt verwarmd. Grote etensresten kun je beter even wegschrapen, maar spoel servies niet voor onder de kraan - dat is onnodig en verspilt warm water. Licht aangekoekte pannen en schalen vormen voor moderne vaatwassers echt geen probleem.

Wie zonnepanelen heeft, kan de vaatwasser het beste overdag laten draaien, zodat de stroom direct uit eigen opwekking komt. Ook hier geldt dat een startuitstelknop handig is: je plant eenvoudig in dat het programma start zodra de zon op het dak staat.

Onderhoud maakt echt verschil

Goed onderhoud klinkt saai, maar heeft een direct effect op het energieverbruik. Een verstopt filter, kalk in de sproeiarmen of pluis in de droger laten apparaten harder werken dan nodig. Zet ze af en toe op een onderhoudsprogramma of gebruik een speciale reiniger. Dat voorkomt niet alleen geurtjes, maar zorgt ook dat de machine weer zo goed (lees: zo zuinig) mogelijk zijn werk kan doen.

Kleine aanpassingen, harde euro's

Energie besparen is vooral een optelsom van gewoontes. Door slimmer te plannen, de juiste temperatuur te kiezen en je apparaten schoon te houden, daalt het verbruik ongemerkt. En misschien nog belangrijker: je verlengt de levensduur van apparaten die het dagelijks zwaar te verduren hebben. Daarmee bespaar je ook op de langere termijn.