Als het kalf verdronken is, dempt men de put. Als er één spreekwoord van toepassing is op veel computergebruikers, dan is het deze wel. Je voelt immers pas het belang van een back-up als de harde schijf is gecrasht of als ransomware alle gegevens heeft versleuteld, en er géén veilige kopie is. Dat is ook het moment dat iedereen weet wat hij had moeten doen, namelijk back-ups maken. Gelukkig is het maken van professionele back-ups makkelijker dan ooit.

Dat je een Windows-computer moet beveiligen, weet iedereen, daarom installeert iedereen antivirussoftware. Maar met alleen een antivirusprogramma ben je er niet, de gegevens op een pc lopen meer risico’s dan alleen door malware. Gebruikers maken fouten, een harde schijf kan crashen, een notebook kan verloren raken of gestolen worden. Heb je dan geen back-up, dan zijn je gegevens ook echt weg. Regelmatig back-ups maken is daarom noodzakelijk. Toch heeft lang niet iedereen z’n back-ups goed op orde, waardoor ze het risico lopen om bijvoorbeeld jarenlang werk aan Word- en Excel-documenten en ook de totale digitale foto- en video-collectie kwijt te raken.

01 Drie-twee-één

Hoeveel back-ups heb je eigenlijk nodig? Een goede vuistregel is de 3-2-1-regel: 3 back-ups, op 2 media, waarvan 1 buitenshuis.

Met drie back-ups bedoelen we drie complete kopieën op drie verschillende momenten gemaakt. Met elk moet het mogelijk zijn om, onafhankelijk van de andere twee, alle gegevens te herstellen. Met twee media worden twee verschillende opslagsoorten bedoeld, bijvoorbeeld een harde schijf en cloudopslag, of een harde schijf en een nas. Dat je één van die drie back-ups buitenshuis moet bewaren klinkt lastig, maar denk praktisch: op je werk, bij familie of bij vrienden, het zijn allemaal goede locaties om een back-up neer te leggen. En uit wederkerigheid leg je er een van hen bij jou thuis. Zeker wanneer je voor langere tijd van huis weg bent, bijvoorbeeld als je op vakantie gaat, is het onverstandig alle gegevens plus alle back-ups alleen thuis te hebben.

Met deze regel voor echt goed (professioneel) back-uppen in het achterhoofd, gaan we in dit artikel aan de slag met de betaalde software Acronis True Image 2017 – Standard 1-Year Subscription. Deze software kost 40 euro per jaar (op het moment van schrijven afgeprijsd naar 30 euro per jaar) en biedt gelijk 50 GB cloud-back-up. Dat is ideaal om één van je back-ups in de cloud en dus gelijk buitenshuis te bewaren.

©PXimport

Alternatieve software

©PXimport

02 Kopie of back-up?

Een back-up is eigenlijk niets anders dan ‘een kopie’. Gaat het origineel stuk, dan gebruik je de kopie. Zo eenvoudig als het klinkt, is het helaas niet. Zo is niet elke kopie altijd een back-up. Staat de kopie op dezelfde harde schijf als het origineel en crasht die schijf, dan was er wel een kopie maar is er geen back-up. Staat de kopie op een andere schijf in dezelfde computer, dan is het weer wel een back-up, tenzij niet de harde schijf crashte maar ransomware alle schijven versleutelde. Dan heb je er nog niets aan. En wat als de kopie zes maanden geleden is gemaakt, is het dan een back-up? En wat als je wel een back-up hebt, maar niet het programma om de gegevens terug te zetten? Kortom, een back-up is pas nuttig als je daarmee binnen een acceptabele tijd en tegen een haalbare inspanning, zo veel mogelijk van de oorspronkelijke gegevens terug kunt zetten.

©PXimport

03 Wat back-uppen?

De vraag wat je moet back-uppen is niet zo moeilijk te beantwoorden: alles wat nodig is om na een computerprobleem zo snel mogelijk weer aan het werk te kunnen. De back-up omvat dus in elk geval de eigen bestanden zoals documenten, foto’s en video’s, maar ook alles wat nodig is om de gegevens te kunnen herstellen. Dus ook Windows hoort bij de back-up en ook het back-upprogramma en misschien een wachtwoord of licentiesleutel. En hoewel dit allemaal nodig is, betekent dit niet dat dit allemaal op dezelfde wijze geback-upt moet worden, of dat dit allemaal met elkaar moet. Omdat je mogelijk vaker de data zult willen back-uppen dan Windows (en ook om opslagruimte te besparen), is het aan te bevelen het systeemherstel los te maken van het gegevensherstel.

©PXimport

RPO en RTO

©PXimport

04 Systeemback-up

Windows 10 biedt de mogelijkheid de Windows-installatie te back-uppen om daarmee na een incident de pc te herstellen. Dit is een Windows 7-functie die niet meer wordt ontwikkeld, zo lijkt het, en met maar beperkte mogelijkheden. Zo kun je maar één systeemback-up maken en deze alleen herstellen op dezelfde pc. Allemaal beperkingen die de software Acronis True Image niet heeft. Zoals gezegd gaan we aan de slag met de standaard 1-Year Subscription. Na de trial van dertig dagen betaal je voor een licentie voor één systeem 40 euro per jaar (momenteel 30 euro).

Download de trialversie en installeer het programma. Kies Hulpprogramma’s / Rescue Media Builder. Maak een hersteldisk op dvd of usb-stick. Is dat klaar, klik dan op Back-up maken / Back-up toevoegen. Geef de back-up een naam en klik op Volledige PC / Schijven en partities en selecteer hier de Windows-schijf. Klik op OK. Klik dan op Acronis Cloud en verander de bestemming naar een schijf met flinke opslagruime. Twee voorbeelden van speciaal voor dit doel ontwikkelde producten zijn de opslagapparaten WD My Book en Seagate Backup Plus. Klik dan op Nu een back-up maken. Als de back-up klaar is, kun je altijd de pc herstellen door de computer op te starten vanaf de hersteldisk, de back-up te selecteren, daarna de schijf met de defecte Windows-installatie te selecteren en deze te laten herstellen. Minder dan een kwartiertje later kun je weer verder of kun je – bij een grotere ramp – beginnen met het herstel van de eigen bestanden.

©PXimport

05 Hoeveel eigen bestanden

De eigen documenten, foto’s en video’s kunnen zich in theorie overal op de pc bevinden, maar staan bij een standaard Windows-inrichting altijd in de map C:\Gebruikers. In die map vind je submappen: één voor elk account waarmee minimaal één keer is ingelogd op de computer. In elk van die submappen staan van elke gebruiker de bekende standaardmappen om bestanden te bewaren, zoals Afbeeldingen, Documenten, Muziek, Video’s maar ook het Bureaublad. Wanneer je nu deze mappen back-upt, dan heb je van alle gebruikers van de pc, de eigen bestanden. Voordat je gaat back-uppen is het belangrijk te weten hoeveel gegevens je gaat back-uppen. Dat gegeven is nogal bepalend voor de plek waar je die eigen gegevens gaat bewaren. Start daarom Windows Verkenner op en klik in de linkerkantlijn op Deze pc. Rechts zie je nu de schijf C. Dubbelklik daarop om die te openen. Nu zie je de map Gebruikers. Klik daar met de rechtermuisknop op en kies Eigenschappen. Laat nu Windows even tellen tot het de totale grootte van de bestanden in de mappen van de gebruikers heeft opgeteld.

06 Back-upmedia

Een back-up moet je dus niet bewaren op dezelfde schijf als waar de originele gegevens staan, en beter ook niet op dezelfde pc. Er zijn ook voldoende andere opties om uit te kiezen, zoals een externe usb-schijf, een nas of de cloud. Het enige middel dat eigenlijk inmiddels niet meer courant is, is de recordable cd en dvd. Te klein, te duur en onvoldoende herbruikbaar. Maar ook de andere media hebben nadelen waar je rekening mee moet houden bij je keuze.

Een usb-schijf is goedkoop en snel en je houdt altijd de volledige controle over de back-up. Met twee of drie snelle externe schijven kun je bovendien rouleren en er altijd een of twee op je werk of bij familie bewaren. Zorg dan wel dat je de schijf of de back-up dan versleutelt. Dat kan Acronis True Image doen, maar je kunt het ook zelf met een programma als VeraCrypt. De functionaliteit van een nas is voor back-up vergelijkbaar met de externe schijf, alleen is de nas duurder. Wel kan een nas met meerdere schijven via RAID beschermen tegen een falende schijf, en is deze oplossing dus minder kwetsbaar dan de usb-schrijf. Vaak staat een nas dicht bij de pc, wat dan weer kwetsbaarder is voor bijvoorbeeld diefstal. De cloud is een prima back-upoplossing met als voordeel dat de back-up niet in je eigen huis staat. Maar cloud is, zeker bij grote back-ups, al snel duur en doordat alle data over het internet gaan is het ook traag. Bovendien kan ook een cloudleverancier fouten maken of failliet gaan waardoor je je gegevens kwijt bent. Bij de software waarvoor wij hier kozen krijg je 50 GB cloud-ruimte, extra ruimte kun je bijkopen (bijvoorbeeld het abonnement met 500 GB cloud-ruimte kost je 20 euro per jaar extra).

©PXimport

07 Mobiele apparaten

Steeds meer gegevens staan niet meer op een computer, maar op een mobiel apparaat. Dat kan nog een notebook of MacBook zijn, maar steeds vaker is het een tablet of smartphone. Ook op die apparaten worden gegevens aangemaakt en verzameld en een deel daarvan zul je zeker willen bewaren en moeten back-uppen. De uitdaging om geen gegevens kwijt te raken, is er door de komst van mobiele apparaten niet kleiner op geworden. Acronis biedt bij True Image ook apps voor Android en iOS waarmee je de gegevens op deze apparaten kunt back-uppen naar de cloud of de eigen pc. Het laatste werkt erg eenvoudig. Start True Image en kies Dashboard / Back-up mobiel apparaat. Er verschijnt nu een QR-code in beeld. Pak dan de smartphone of tablet en start de Acronis-app. Klik op Change destination / Back-up to computer / I alread have it / Scan QR code en scan met de smartphone of tablet de QR-code in het scherm van Acronis True Image. Selecteer wat je wilt back-uppen, typ eventueel een wachtwoord bij Backup encryption / Set password en klik dan op Back-up now.

Makkelijkere mobiele back-up

©PXimport

08 Back-up maken

Eigenlijk is alles nu geregeld om goed te gaan back-uppen. We hebben een image van het systeem gemaakt die we kunnen herstellen via een hersteldisk, zodat je altijd weer een werkende Windows mét de back-upsoftware hebt. Je hebt ook achterhaald hoeveel gegevens je wilt back-uppen en je hebt een keuze gemaakt voor de plek waar je de back-ups gaat bewaren. Vooral het wisselen met externe schijven is erg handig, zeker door de mogelijkheid om een of enkele back-ups dan op een andere locatie te bewaren. Let er dan wel op die schijven te versleutelen, maar je kunt ook volstaan met het versleutelen van de back-up.

Sluit nu de eerste externe schijf aan op de computer, liefst op een usb3-poort omdat dit de snelheid flink ten goede komt. Start dan het back-upprogramma en kies Back-up toevoegen. Selecteer de gegevens die je wilt back-uppen, in dit geval Bestanden en mappen en blader naar de gebruikersmappen. Selecteer die en klik op OK. Selecteer dan de bestemming van de back-up, in dit geval de externe usb-schijf. Klik dan op Nu een back-up maken. Wil je de back-up beveiligen, klik dan nog even eerst op Back-up coderen en voer tweemaal het wachtwoord in. Bevestig met Opslaan en bewaar het wachtwoord goed, zonder dat kom je nooit meer bij de gegevens.

©PXimport

Een schijf versleutelen

©PXimport

09 Back-up naar de cloud

Een back-up in de cloud is vooral geschikt voor een kleinere selectie van heel belangrijke gegevens die je nog eens extra in een goed beveiligd professioneel rekencentrum wilt bewaren. Veel back-upprogramma’s en ook harde schijven bieden inmiddels, vaak wel tegen extra betaling, ook online opslag en die is prima hiervoor te gebruiken. Klik op Back-up toevoegen en geef de back-up een naam. Klik dan op Volledige pc en kies Bestanden en mappen. Omdat je in de cloud minder opslagruimte hebt, moet je heel gericht de belangrijkste bestanden kiezen. Blader naar de mappen en bestanden en selecteer die. Klik dan op OK. Als bestemming laat je de Acronis Cloud staan maar wel belangrijk nu: de versleuteling. Klik op Back-up coderen en voer tweemaal een wachtwoord in. Bewaar dit wachtwoord in een wachtwoordmanager als KeePass, Enpass of LastPass. Klik dan op Opties en selecteer op het tabblad Geavanceerd / Datacentrum in welk land jouw back-up wordt bewaard. Handig als je bijvoorbeeld niet wilt dat je gegevens in de Verenigde Staten worden opgeslagen.

©PXimport

10 Opties

De eerste back-ups zijn gemaakt, nu is het tijd om te finetunen. Belangrijk is dat de back-ups regelmatig worden gemaakt. Gebruik hiervoor de planner in True Image. Selecteer de back-up die je gemaakt hebt en klik op Opties. Op het tabblad Plannen kun je aangeven wanneer je wilt dat deze back-uptaak automatisch wordt uitgevoerd. Wanneer je met wisselende schijven werkt, is Geavanceerde instellingen / Uitvoeren wanneer het huidige bestemmingsapparaat is aangesloten een goede optie. Op het tabblad Schema kun je kiezen of je elke keer een volledige back-up wilt maken of alleen de wijzigingen wilt opslaan. Voor de laatste kies je Incrementeel schema. Wil je een mailtje als de back-up is gelukt of juist mislukt, dan stel je dat in via Meldingen. Gebruik je de cloud voor de back-up, kijk dan zeker even op het tabblad Geavanceerd. Hier kun je aangeven na hoeveel versies of maanden de back-ups verwijderd kunnen worden om zo opslagruimte te besparen.

©PXimport

11 Test het herstel

Het is heel belangrijk om te testen of het lukt om gegevens uit de back-ups te herstellen. Selecteer de back-up en kies Bestanden herstellen. Kies nu een of enkele bestanden in de back-up en klik op Volgende. Omdat het een test is. wil je de oorspronkelijke bestanden niet overschrijven. Klik daarom boven in beeld op Bladeren en selecteer een andere plek, bijvoorbeeld het Bureaublad. Klik dan op Nu herstellen en wacht tot de test is geslaagd.

©PXimport

12 Overzicht

Een mooie functie van True Image is het overzicht van alle back-ups op alle met True Image beheerde apparaten. Klik hiervoor op Dashboard / Online Dashboard en wacht even tot het online dashboard is geopend. Hier zie je alle met True Image geback-upte apparaten en de status van de back-ups. Ook kun je er aanvullende opties regelen.

©PXimport

Met zijn elegante touchscreen, ruime kijkvenster en geïntegreerde verlichting is de Bosch Serie 6 Air Fryer een heuse blikvanger. Naast het oog willen je smaakpapillen natuurlijk ook wat. We voelden deze stijlvolle airfryer een aantal weken aan de tand. Lees hier onze ongezouten mening.

Dankzij een riante capaciteit van 7,2 liter is de Serie 6 Air Fryer (MAF671B1) geschikt voor gezinnen. Naast de airfryer zelf levert de Duitse fabrikant een grillrooster en vijf vleesspiesjes mee. Dit grillrooster komt ook van pas als je gerechten wilt 'stapelen'. Kortom, keukenprinsen en -prinsessen kunnen er alle kanten mee op. Na het uitpakken kan de kok van dienst er vrijwel meteen mee aan de slag. Je dient wel eerst even het handvat op het mandje te monteren, maar dat is vanwege het kliksysteem zo gepiept. De behuizing weegt nog geen 6 kilo, waardoor je deze airfryer van 30,9 × 31,4 × 38,8 centimeter relatief makkelijk meeneemt, mocht dat nodig zijn.

©Maikel Dijkhuizen

Kookinstellingen kiezen

Het touchscreen bevat duidelijke pictogrammen voor patat, kip, vlees, vis, groente, gebak en brood. Daarnaast is er een warmhoudfunctie. Zodra je op een van de pictogrammen tikt, selecteert het apparaat de bijbehorende temperatuur en kooktijd. Het kan eigenlijk niet misgaan. Vanzelfsprekend pas je deze automatische instellingen naar eigen inzicht aan. Gebruik hiervoor de plus- en minknoppen. Kies hierbij tussen een temperatuur van minimaal 40 en maximaal 200 graden Celsius. Dat gaat in stapjes van vijf graden. Het opgegeven uitgangsvermogen bedraagt 1800 watt. Wanneer er een kookprogramma is gestart, komt het geluidsniveau uit op zo'n 63 decibel. Dat valt erg mee, zodat je in de keuken gelukkig nog gewoon een gesprek kunt voeren.

©Maikel Dijkhuizen

Eten bereiden

Op de bodem van het mandje bevindt zich een uitneembaar rooster. Hierop plaats je rechtstreeks een flinke lading friet, snacks of groente. Voor het bereiden van vlees kun je eventueel ook het bijgesloten grillrooster gebruiken. Een minpunt is het ietwat stroeve sluitsysteem voor het mandje. De onderzijde bevat weliswaar antislipvoetjes, maar het apparaat glijdt evengoed (te) makkelijk over het keukenblad. Hierdoor is het noodzakelijk om de achterkant van de behuizing met één hand tegen te houden als je het mandje in het apparaat duwt. Zeker wanneer het apparaat al warm is, is dat niet zo prettig.

Dankzij het kijkvenster houd je de voortgang van het gerecht nauwlettend in de gaten. Tik je op het pictogram met het lampje, dan gaat de verlichting ongeveer tien seconden branden. Voor diverse kookprogramma's activeert de Serie 6 Air Fryer (MAF671B1) het zogeheten Shake-alarm. Je hoort dan om de zoveel minuten een piepend geluid. Na het schudden van het mandje gaat het kookproces weer verder.

©Maikel Dijkhuizen

Knapperige gerechten

Net als de meeste airfryers heeft ook dit exemplaar boven in de behuizing een verwarmingselement en ventilator. Deze fan blaast de hete lucht omlaag. Volgens de fabrikant heeft deze airfryer voldoende power om vijf porties friet klaar te maken. Dat blijkt ook in de praktijk. Het bereiden van 750 gram patat is bijvoorbeeld geen enkel probleem. Leg daarnaast gerust tien kroketten in de mand, want ze worden stuk voor stuk warm. Bosch claimt dat je gerechten zonder voorverwarmen kunt klaarmaken, maar neem deze belofte met een flinke korrel zout. Voor een knapperig resultaat is het namelijk wel degelijk nodig om de airfryer voor te verwarmen. Daarnaast is goed schudden essentieel, anders worden de frietjes niet gelijkmatig gaar.

Verder zien we een verschil in kleur, maar gelukkig smaken ook de ietwat bleke patatjes prima. Na de maaltijd ben je weinig tijd kwijt met schoonmaken. De gladde buitenkant bevat geen knoppen die uitsteken, waardoor je de behuizing vlot kunt afnemen. Verder zijn alle losse onderdelen vaatwasserbestendig. Was je het mandje handmatig af, dan belandt er soms wel wat water of sop in de loze ruimte van het kijkvenster. Dit kijkvenster bestaat namelijk uit twee 'plaatjes' van transparante kunststof. Overigens trekt dat vocht snel weg.

©Maikel Dijkhuizen

©Maikel Dijkhuizen

Bosch Serie 6 Air Fryer kopen?

De Bosch Serie 6 Air Fryer heeft een goede prijs-kwaliteitverhouding. Merken als Ninja, Inventum en Tefal produceren weliswaar vergelijkbare airfryers tegen een iets lagere aanschafprijs, maar toch vinden we de adviesprijs van 169,99 euro gerechtvaardigd. Dit apparaat beschikt tenslotte over enkele extra's die veel andere producten niet hebben. Zo volg je met het kijkvenster en de verlichting het kookproces op de voet. Bovendien maak je de airfryer inclusief alle accessoires binnen mum van tijd schoon. Ook niet onbelangrijk; de gerechten smaken prima! Jammer genoeg levert Bosch geen fysiek receptenboek mee.

Het is september, en dat betekent dat de nazomer ten einde loopt. Het licht wordt zachter, de avonden koeler en veel planten maken zich klaar voor de herfst. Dit is de maand om nog nieuw groen te planten, vaste planten te verjongen en hagen bij te knippen. Ook het gazon, de moestuin en de vijver vragen nu aandacht. Met een paar gerichte klussen zorg je dat je tuin gezond de herfst en winter ingaat.

Lees ook: Van januari tot en met december: dit doe je elke maand in de tuin

Dit kun je zaaien en planten in september

In september kan er nog veel de grond in. Bosanemonen, herfst- en winterakonieten en cyclamen doen het goed wanneer je ze nu plant, net als groenblijvers die de tuin ook in de koude maanden kleur geven. Koop je een boom, let er dan op dat het blad nog stevig en fris oogt. Een boompje dat al kaal aan het worden is, kun je beter niet planten.
Wie volgend voorjaar een bloemenzee wil, zaait in deze periode korenbloemen, goudsbloemen en klaprozen. Ook vaste planten die al jaren op dezelfde plek staan, kun je nu delen om ze te verjongen. Wil je een groenblijver verplaatsen, dan is dit de juiste tijd: de grond is nog warm genoeg voor de wortels om zich goed te herstellen.

©Leika production

Haal de snoeischaar maar tevoorschijn

Veel planten kun je nu nog een knipbeurt geven. Begin bij kuipplanten die buiten staan, want snoeiwonden genezen beter in de buitenlucht. Ook hagen kun je in september mooi in vorm brengen. Werk van onder naar boven en knip ze licht taps toe, zodat ook de onderste takken voldoende licht krijgen. Geef daarna wat compost zodat de haag sterk de winter ingaat.
Lavendel kort je ongeveer tien centimeter in, de Japanse wijnbes die vrucht heeft gedragen knip je helemaal terug en hortensia's ontdoe je van de stugge bloemen. Bij bomen en struiken verwijder je aangetast blad. Daarnaast is het slim om wekelijks uitgebloeide bloemen van dahlia's, rozen en andere zomerbloeiers weg te knippen. Zo blijft de tuin verzorgd en verklein je de kans op ziektes.

©SKT Studio

Lees ook: Welke snoeischaar voor welke tuinklus?

Planten en gras in september

Sommige planten hebben juist nu extra zorg nodig. Camelia's en rododendrons vormen in september hun knoppen voor volgend jaar en hebben daarom voldoende water nodig. Tweejarige planten zoals vingerhoedskruid kun je verplaatsen naar een nieuwe plek in je tuin. Hoge bloeiers als zonnebloemen, dahlia's en herfstasters geef je steun, zodat ze niet bezwijken onder de eerste herfststormen.
Het gazon vraagt een andere aanpak dan in de zomer. Maai het gras wat hoger en zaai waar nodig bij. Verticuteer eerst om mos en dood gras te verwijderen. Kies een zaadmengsel dat past bij zon of schaduw, afhankelijk van de ligging van je tuin. Heb je in augustus niet bemest, dan is dit hét moment om dat alsnog te doen. Vul kuilen aan en houd je terras vrij van onkruid en mos.

Werk in de moestuin

Ook in de moestuin valt er nog genoeg te doen. Boontjes moeten tijdig worden geplukt om taaie peulen te voorkomen. Tomaten die nog groen zijn leg je op een zonnige plek zodat ze verder kunnen rijpen. September is ook de maand van de appel- en perenoogst. Maak er compote, sap of een taart van, of bewaar ze op een koele plek. Verder kun je winterpostelein en raapstelen zaaien, zodat je later in het seizoen nog kunt oogsten.