Banken waren aanvankelijk niet erg enthousiast over blockchain, maar inmiddels stort de financiële sector zich wereldwijd op blockchainprojecten. In dit artikel bespreken we enkele van deze blockchain-toepassingen.

Hoe interessant Bitcoin en Ethereum ook zijn, ze zijn nooit ontworpen om door de financiële sector gebruikt te worden. Er kleven toch ook wel wat nadelen aan.

SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication), de organisatie verantwoordelijk voor het wereldwijde betaalverkeer, publiceerde in 2016 samen met adviesbureau Accenture een onderzoek over distributed ledger technology (DLT), waarvan blockchain één uiting is. De conclusie was dat de huidige dlt’s nog niet volwassen genoeg zijn voor de financiële sector. SWIFT is wel actief aan het experimenteren met DLT’s, onder andere Ethereum. De organisatie is ook medeoprichter van Hyperledger, een project van de Linux Foundation dat opensource-blockchaintechnologie voor de industrie ontwikkelt. Daarover lees je verderop meer.

Een groot verschil tussen blockchains voor consumenten, zoals Bitcoin en Ethereum, en blockchains die je in de zakelijke financiële sector inzet, is dat die eerste ‘permissionless’ zijn en die tweede ‘permissioned’. Met permissionless bedoelen we dat niemand toestemming hoeft te vragen om aan het bitcoinnetwerk deel te nemen. Iedereen kan een bitcoinclient draaien en de hele transactiegeschiedenis van Bitcoin doorzoeken. Dat is de ultieme transparantie.

Bedrijven in de financiële sector en hun klanten vinden zulke totale transparantie onprettig, omdat het toch om gevoelige informatie gaat. Ze zien meer in een zogeheten permissioned blockchain. Daarbij krijgen alleen geautoriseerde deelnemers toegang, en niet iedere deelnemer kan zomaar alles zien: er zijn gebruikersrechten die bepalen wie toegang heeft tot welke informatie. Op dit vlak schieten de huidige systemen trouwens nog erg tekort, aldus SWIFT.

Toepassingen door bedrijven

Een van die financiële partijen die Hyperledger gebruikt, is ABN Amro Clearing Bank. De bank heeft samen met de Nederlandse fintech Nxchange een derdengeldrekening ontwikkeld die gebaseerd is deze technologie. Dat is een traditioneel een afzonderlijke rekening bij een bank, waarop geld gestort en geblokkeerd wordt tot de transactie afgerond is.

Die ontwikkeling is interessant voor partijen zoals brokers, pensioenfondsen, notarissen en gerechtsdeurwaarders, die geld van klanten beheren voor beleggingen of betalingen.

Met het systeem van ABN Amro Clearing Bank kunnen ze elke klant een individuele rekening aanbieden via blockchain. De administratieve lasten van het aanhouden van een derdengeldrekening valt dan weg. Nxchange gebruikt de derdengeldrekening voor haar beursplatform, en ook de fintech BUX past de technologie van ABN Amro Clearing Bank toe voor de beleggingsapp STOCKS.

©PXimport

Een andere uitdaging waarmee elke bank te maken krijgt, is KYC (Know Your Customer). Om aan de strenge regelgeving, onder andere rond witwassen van geld, te voldoen, moet elke bank de identiteit van zijn klanten uitvoerig checken. Als klant moet je bij elke nieuwe bank weer laten zien wie je bent, en elke bank moet al die controles ook opnieuw doen. Veel dubbel werk dus. Voor bedrijven is het papierwerk nog groter: ook de belangrijkste aandeelhouders en ander bevoegde personen moeten worden gecontroleerd. En elke keer dat er gegevens veranderen (zoals een verhuizing, een nieuw paspoort, een nieuwe aandeelhouder) moet die informatie overal bijgewerkt worden.

De vier grootste Belgische banken (Belfius, BNP Paribas Fortis, ING en KBC) besloten om samen met de financiële dienstverlener Isabel Group het IBM’s Hyperledger-gebaseerd blockchainplatform te gebruiken, met als doel dit alles voor ondernemingen efficiënter te maken. Het project KUBE, dat in de zomer van 2020 klaar moet zijn en dan ook voor andere banken opengesteld wordt, gaat dubbel werk bij zowel de klanten als de banken tegen.

Dubbel werk vermijden

Als je bijvoorbeeld voor je bedrijf een bankrekening opent bij ING, vraagt die bank je om allerlei informatie, die de bank controleert. Van elk veld dat de bank geverifieerd heeft, wordt die verificatie (maar niet het veld zelf) op de blockchain geschreven. Als je daarna bij KBC een rekening opent, hoef je alleen maar te bevestigen dat je gegevens nog kloppen en dat de bank ze bij de blockchain kan opvragen. Frank Verhaest is binnen Isabel Group verantwoordelijk voor het KUBE-project: “Op deze manier kan een bedrijf in 1-2 dagen als klant goedgekeurd worden in plaats van 2-3 weken.”

De bank die de gegevens via de blockchain opslaat, krijgt een vergoeding van de banken die deze gegevens gebruiken. De inspanningen om aan de regelgeving te voldoen, worden dus gedeeld. Maar elke bank kan nog zijn eigen risicoanalyse van het klantenprofiel uitvoeren en beslissen om je als klant te weigeren. “De blockchain is een ideaal platform voor KYC-toepassingen, omdat je het proces zo efficiënter kunt maken terwijl je de vertrouwelijkheid van bedrijfsinformatie verzekert. De Isabel Group heeft op geen enkel moment toegang tot de gegevens van de ondernemingen die van KUBE gebruikmaken”, zegt Verhaest.

©PXimport

R3 Corda

Terwijl Hyperledger een algemeen blockchainplatform is, ontwikkelt het consortium R3 met Corda een opensource gedistribueerd grootboek specifiek voor de financiële sector. Corda is een platform voor slimme contracten, dat bedrijfslogica en bedrijfsgegevens koppelt aan juridisch afdwingbare rechten en verplichtingen voor de deelnemers. Grote namen zoals Credit Suisse, Goldman Sachs en Royal Bank of Scotland behoorden tot de oprichters, en ING was in 2015 de eerste Nederlandse bank die toetrad. Al zo’n driehonderd financiële instellingen hebben zich erbij aangesloten. Omdat Corda voor en door de financiële sector ontwikkeld wordt, houdt het rekening met alle strenge eisen en regels die er gelden in de sector.

Meer hierover lees je in een recente technische whitepaper ‘Corda: a distributed ledger’. Een algemener overzicht vind je in de introductiewhitepaper ‘Corda: An Introduction’.

Het grote verschil tussen Corda en Bitcoin of Ethereum is dat transacties niet wereldwijd zichtbaar zijn. Als transacties zich tussen een kleine subgroep afspelen, blijven de gegevens in die groep. Het basisobject in Corda is een ‘state object’, een digitaal document dat het bestaan, de inhoud en de huidige toestand van een overeenkomst tussen twee partijen beschrijft. Een state object wordt alleen gedeeld met belanghebbenden.

Het gedistribueerde grootboek bestaat bij Corda dan uit een verzameling niet te veranderen state objects. Een state object kan naar een hash van een slim contract en een hash naar juridische tekst verwijzen. Nieuwe state objects worden via transacties aangemaakt. Zo’n overeenkomst kan een eenvoudige betaling zijn, maar ook een complex contract. Corda gebruikt geen blockchain (en ook geen ‘miners’ die een puzzel dienen op te lossen) om te waarborgen dat alle deelnemers het eens zijn over de toestand van de overeenkomst, maar ‘notaries’.

©PXimport

De slimme contracten van Corda worden in een Java Virtual Machine uitgevoerd. De keuze voor Java, in plaats van bijvoorbeeld Ethereums programmeertaal Solidity, zorgt ervoor dat bedrijven gemakkelijker ontwikkelaars voor Corda kunnen vinden. Bovendien maakt Corda geen gebruik van Java op zich, maar van de Java Virtual Machine: alle talen die je naar JVM-bytecode kunt compileren, zijn dus bruikbaar, zoals Kotlin of Scala.

Bovendien kan het platform overweg met allerlei standaardtechnologie die in financiële instellingen ingeburgerd is. Slimme contracten kunnen ook in een beveiligd geheugengebied gedraaid worden dat gebruikmaakt van Intel SGX.

Ontwikkelingen gaan snel

Voor internationale en interbancaire betalingen levert de blockchain heel wat voordelen op. Dat zijn immers vaak fraudegevoelige transacties. Momenteel worden die nog vooral handmatig gecontroleerd. Uitbreiding van de blockchain kan er dus voor zorgen dat internationale betalingen sneller en accurater worden uitgevoerd, tegen lagere kosten en met minder risico op fraude. Mastercard heeft in september een overeenkomst met R3 gesloten om een gedistribueerd grootboek te ontwikkelen voor internationale overschrijvingen tussen bedrijven. Hoewel Mastercard vooral bekend is als uitgever van creditcards, speelt het bedrijf via zijn overnames van Nets en Transfast ook een rol in betaaldiensten.

Ook SWIFT bouwt op Corda voort. Twee jaar geleden begon de organisatie het Global Payments Initiative om het internationale betalingsverkeer sneller en veiliger te maken. Ondertussen heeft SWIFT het GPI ook met het Corda-platform gekoppeld, zodat dlt-gebaseerde handelsplatforms op het netwerk kunnen aansluiten.

ING was al vanaf het begin betrokken bij R3 en is ondertussen een voorloper in blockchaintoepassingen. Begin 2019 sloot ING een deal voor een vijfjarige samenwerking met R3. In 2018 verhandelden ING en Credit Suisse voor 25 miljoen euro liquide middelen over het Corda-platform met gebruik van de toepassing HQLAx, die zorgt voor een digitaal onderpand. De oplossing maakt het mogelijk om efficiënter te handelen in liquide middelen, waardoor banken gemakkelijker hun reserves kunnen aanhouden en zo aan de regelgeving voldoen.

ING werkt ook aan ‘zero-knowledge proofs’ en ontwikkelt daarvoor zelfs een opensource-project. Met de software kun je bijvoorbeeld bewijzen dat je banksaldo positief is, zonder het saldo zelf te hoeven vrijgeven.

©PXimport

Grondstoffenhandel

Begin 2017 presenteerden ING en Société Generale de resultaten van een pilot met hun platform Easy Trading Connect. De banken werkten samen met grondstoffenhandelaar Mercuria om live oliecontracten te verhandelen. Door het papierwerk in te ruilen voor een blockchainplatform, konden de banken de transactietijd gemiddeld verkorten van 180 tot 25 minuten.

Begin 2018 hebben ING en Société Generale samen met ABN Amro en Louis Dreyfus Company het platform verbeterd voor het verschepen en verkopen van sojabonen van de Verenigde Staten naar China. Dat leverde een behoorlijke snelheidswinst en vermindering van de papierwinkel op.

Eind 2018 besloten de ontwikkelaars van beide pilots om samen te werken aan een blockchainplatform voor grondstoffenhandel, komgo. Naast ING, ABN Amro en de Rabobank zijn de partners enkele internationale banken en grondstoffenhandelaars. Komgo heeft op zijn platform vorig jaar een digitale kredietbrief voor grondstoffenhandelaars gelanceerd en ook dit jaar zijn er veelbelovende projecten. Er is geen twijfel meer mogelijk: de financiële sector heeft blockchaintechnologie omarmd.

Nog niet zo heel lang geleden was een elektrische deken vooral iets voor omaatjes. Maar sinds de gasprijzen eind 2021 enorm opliepen, hebben we allemaal de warmtekussen en -dekens omarmd. Welk deel van je lichaam je ook wilt verwarmen: het aanbod is enorm. Tijd voor een uitgebreide test dus. Zaten we er warmpjes bij?

Het van oorsprong Duitse bedrijf Beurer richt zich vooral op producten die te maken hebben met beauty, medical en wellbeing. Dat loopt van haardrogers tot weegschalen en bloeddrukmeters. Maar van oorsprong – en we hebben het dan over 1919(!) – hield Beurer zich bezig met de productie van warmtekussens. Het is dan ook niet vreemd dat het bedrijf een aanzienlijk aantal warmteproducten in het assortiment heeft. Voor deze test probeerden we vier producten uit: een verzwaarde warmtemat (HK 145), een oplaadbaar warmtekussen (Heaty HK 77), een voetenwarmer met massagefunctie (FWM 45) en tot slot een elektrische bovendeken (HD 82 Stockholm). 

Voor gerichte warmte: HK 145 Cosy Weight Green Planet

We beginnen met de HK 145. Hoewel de HK 145 Cosy Weight door Beurer zelf als verwarmingskussen wordt aangeduid, zouden wij het toch eerder een warmtemat noemen. Dat komt door de langwerpige vorm (60x30 centimeter) en de geringe dikte (iets minder dan 9 centimeter). Heel geschikt dus om op specifieke delen van je lichaam te leggen – denk aan een stijve schouder of pijnlijke knieën. Ook als je bijvoorbeeld menstruatiekrampen hebt, kan de HK 145 helpen.

Bij het uit de doos halen viel meteen het gewicht van de mat op: ongeveer anderhalve kilo. Door de vulling van glaskralen is hij een stuk zwaarder dan traditionele warmtekussens. Wie wel eens onder een verzwaringsdeken heeft geslapen, weet hoe rustgevend dat werkt. Bovendien zorgen de kralen ervoor dat de warmte langer wordt afgegeven. Fijn is dat de mat gemaakt is van superzachte materiaal (100% gerecycled – de HK 145 maakt deel uit van de duurzame Green Planet-lijn).

©AK | ID.nl

De werking is heel simpel: stekker in het stopcontact en de gewenste stand kiezen. In totaal zijn er zes warmtestanden. Omdat wij enorme koukleumen zijn, vonden we de hoogste stand het lekkerst, maar dat is een persoonlijk iets. We hebben het kussen eerst uitgeprobeerd op onze de buik. Dat voelde door het verzwarende effect vooral heel ontspannend. Daarna was onze schouder aan de beurt (de combinatie een zekere leeftijd + 40 uur per week achter de laptop zitten is daar niet al te best voor). De warmte werkte snel en gericht: na een minuut of vijftien voelde de schouder duidelijk soepeler. Langer doorgaan was minder prettig, vooral door het gewicht en de harde rand van de mat, die in onze nek begon te drukken.

Om mee te knuffelen: HK 77 Heaty warmtekussen

Zeg je cosy warmte, dan zeg je al snel: warmtekussen. Maar dan wel eentje die in je interieur past. Dat hebben ze bij Beurer goed begrepen: het HK 77 Heaty kussen is verkrijgbaar met een corduroy hoes (in crème, oudroze, blauwgroen) of een velvet hoes (in taupe, roze. blauw). De hoes is wasbaar.

Net als bij de andere producten in deze test wordt ook de Heaty (wij probeerden de velvetblauwe versie) geleverd met een handleiding met een duidelijke schematische tekening waarop alle onderdelen en functies staan uitgelegd. Het enige wat we in de handleiding niet helemaal duidelijk vonden, was of je de accu kunt opladen terwijl hij nog in het zakje van het binnenkussen zat, of dat je hem eerst moet verwijderen. Voor de veiligheid hebben wij hem eruit gehaald. Het opladen zelf wijst zich vanzelf. Drie witte ledjes op het bedieningspaneel (het bruine label aan de buitenzijde) geven de voortgang van het opladen aan. Is de accu helemaal opgeladen, dan regel je via de drukknop op het paneel de hoogte van de warmte. Als het kussen aan staat, zie je zowel de ingestelde temperatuur-indicator als de ledjes van het batterijniveau.

©AK | ID.nl

Om met die warmte te beginnen: we kunnen niet anders concluderen dan dat het ultiem comfort is, snuggelen met een warm kussen. Wij als koukleumen opteerden natuurlijk voor de hoogste stand, maar ook na terugschakelen naar een lagere stand gaf het kussen nog steeds behaaglijke warmte af.

Wel vonden we dat de accu redelijk snel leegliep.Na ongeveer een uur op de hoogste warmtestand waren al twee van de drie witte ledlampjes uit. Volgens Beurer heeft de accu een maximale gebruiksduur van vier uur, maar dat geldt alleen voor de laagste stand. Op de hoogste stand haal je dus waarschijnlijk nét het einde van een romantische kerstfilm niet.

Warmte en ontspanning voor je voeten: FWM 45 voetenwarmer

Wie vaak koude voeten heeft, heeft niets aan een warmtekussen. Speciaal voor die mensen is er de FWM 45: een voetenwarmer met een teddyvoering, die twee verschillende warmtestanden heeft én twee verschillende massagestanden. Je kunt zowel de warmte als de massage afzonderlijk of tegelijkertijd gebruiken. Variatie genoeg dus.

Op een thuiswerkdag waarop het buiten behoorlijk koud was hebben wij de voetenzak onder het bureau gezet. Stekker in het stopcontact, even laten opwarmen en voeten erin. Aanvankelijk hielden we daarbij onze sokken aan. Dat voelde oké, maar echt warm: nee. Met blote voeten ging dat wat beter, hoewel het van ons nog wel wat warmer had gemogen. Jammer is dat de warmte alleen van een verwarmingselement aan de onderkant komt en dat de bovenkant niet elastisch sluit, waardoor er een opening blijft waardoor koude lucht naar binnen glipt. Kleine tip: vouw de teddyvoering uit in plaats van die over de zak te laten hangen, zodat je onderbenen beter bedekt zijn. Doen, wat ons betreft.

©AK | ID.nl

Bijzonder aan deze voetenwarmer (geschikt voor voeten tot en met maat 47) is dat er een massagefunctie op zit. Je kunt daarbij kiezen uit twee standen: rustgevend en verkwikkend. De rustgevende modus (stand 1) doet precies wat hij belooft. Je voelt de trilling in je voeten en kuiten. Het is niet hinderlijk en vooral ontspannend. We kunnen ons voorstellen dat dit een prettige stand is bij het tv-kijken na een dag hard werken. Tv-kijken terwijl de verkwikkende modus (stand 2) aan staat, zouden we zelf niet zo snel doen. Het masseren gaat in deze stand namelijk een stuk harder (en maakt ook wat meer geluid). Voelt het vervelend? Nee, dat niet. Maar het voelt ook niet heel lekker – je bent je vooral heel de tijd bewust van het getril onder je voeten. Wij vonden het lastig om ons tijdens deze stand te focussen op ons werk.

Om nooit meer onderuit te kruipen: HD 82 Stockholm warmtedeken

Reviewen is soms hard werken, maar soms is het een feestje. Het uitproberen van de HD 82 warmtedeken was zo'n feestje. Dankzij zijn afmetingen (130x180 centimeter) kun je er helemaal in wegkruipen. Op de handig verlichte bedieningseenheid kun je kiezen uit zes warmtestanden, waarbij koukleumen zoals wij ook bij een lagere stand dan de hoogste nog heerlijk warm blijven.

©AK | ID.nl

De deken is heel zacht (fleece) en ziet er luxueus uit. Geen deken die je na gebruik opbergt omdat hij lelijk staat in je interieur, maar echt een deken om standaard op de bank te hebben liggen. Een fijn idee daarbij is dat er een veiligheidssysteem is ingebouwd: bij een storing schakelt de deken automatisch uit. Ook wanneer hij drie uur heeft aangestaan, schakelt hij automatisch uit. Dat voorkomt dat je hem zelf vergeet uit te zetten. Scheelt weer op je energierekening! Niet veel, want een gemiddelde warmtedeken verbruikt ongeveer 100 watt per uur. Na drie uur is dat dus ongeveer 0,3 kWh. Bij een gemiddelde elektriciteitsprijs van 0,28 euro per kWh (niveau november 2025; bron: ANWB) kom je uit op net iets meer dan 9 cent. Dat is veel goedkoper dan drie uur de kachel aan… 

FRITZ! heeft de Mesh Set 1700 uitgebracht, een nieuwe wifi 7-oplossing die je gewoon in het stopcontact prikt. De compacte set bestaat uit kleine repeaters die samen één groot draadloos netwerk vormen, bedoeld om in elke hoek van het huis snel en stabiel internet te bieden.

De set draait om de vernieuwde FRITZ!Repeater 1200 AX, nu uitgerust met wifi 7 en goed voor snelheden tot 3.600 Mbit/s op de 2,4- en 5GHz-banden – een toename van ongeveer 600 Mbit/s ten opzichte van het vorige model. Dankzij multigigabit-wifi kunnen meer apparaten tegelijk verbonden zijn zonder dat de snelheid merkbaar daalt. De nieuwe wifi 7-functie Multi-Link Operation maakt het mogelijk om data gelijktijdig via beide frequentiebanden te versturen, wat de stabiliteit verder verbetert. Voor vaste apparaten is er bovendien een gigabitpoort aanwezig.

Omdat de repeaters direct in het stopcontact worden gestoken, nemen ze nauwelijks ruimte in en zijn ze eenvoudig te installeren. Gebruikers kunnen kiezen voor een set met twee of drie repeaters, afhankelijk van de grootte van de woning. De FRITZ!Mesh Set 1700 werkt het best samen met een FRITZ!Box, maar kan ook worden gekoppeld aan routers van andere merken. In dat geval fungeert de eerste repeater als centrale wifi-regelaar.

Goed om te weten: alle FRITZ!Box-routers en repeaters worden in Europa geproduceerd, krijgen vijf jaar garantie krijgen en ontvangen gratis beveiligings- en functie-updates.

Beschikbaarheid

De FRITZ!Mesh Set 1700 is per direct verkrijgbaar als set van twee of drie repeaters. De afzonderlijke repeater is ook los te koop onder de naam FRITZ!Repeater 1700.