Van belangrijke bestanden is het altijd goed om een recente back-up te hebben. Een foutje is tenslotte zo gemaakt of er kan een virus optreden. Of misschien heb je de bestanden simpelweg nodig op een ander toestel. Back-ups met de hand uitvoeren is tijdrovend, saai en foutgevoelig. Gelukkig zijn er tools als jaBuT Backup waarmee je meerdere back-upsessies kunt automatiseren.

De tool jaBuT Backup is van Duitse origine en werd in 2011 ontwikkeld. Inmiddels heeft de ijverige maker al voor meer dan honderd releases gezorgd. Wij gingen aan de slag met de recentste versie van juli 2020. Je vindt de Windows-tool op www.jabut.de, zowel in 32 bit als 64 bit. Je downloadt de versie die past bij je systeem. Weet je niet welke dat moet zijn? Open dan de Windows Verkenner, klik met rechts op Deze PC en kies voor Eigenschappen: je vindt de informatie bij Type systeem. JaBuT Backup is beschikbaar in zowel een installeerbare als in een portable versie. De werking is identiek, de portable versie heeft als voordeel dat je die ook op een usb-stick kunt zetten. Overigens is het wel zo dat je vanuit de installeerbare versie op het einde toch nog voor Install as a portable version kunt kiezen. Een beetje verwarrend, maar goed.

Kennismaking

Na de installatie krijg je een venster te zien dat je met zeven tabbladen wegwijs maakt in de werkingsprincipes van jaBuT Backup. Wat we hiervan vooral onthouden is dat de tool op basis van profielen werkt, met diverse back-upopties die je met de hand of geautomatiseerd kunt laten uitvoeren.

De eerste keer krijg je enkele geanimeerde instructies die je met de grafische omgeving van jaBuT Backup kennis laten maken. Je doet er goed aan meteen het menu Edit te openen en Settings te kiezen. Hier vind je onder meer linksonder de knop Help terug waarmee je uitgebreide feedback over het programma krijgt.

Ook goed om weten: in de rubriek Update kun je zelf aangeven of de tool zichzelf up-to-date mag houden en hoe vaak die daarop mag checken. Bij Notifications kun je een mailserver aangeven, zodat je na afloop van een back-upsessie ook via de e-mail op de hoogte wordt gebracht.

©PXimport

Bron- en doelmap

Gezien jaBuT Backup met profielen werkt moet je dus eerst zo’n profiel creëren. Druk hiervoor op de groene plusknop, zodat het venster Create or edit profile verschijnt, inclusief de Help-knop. In het welkomstvenster kies je tussen een Express setup en een Custom setup. In de meeste gevallen volstaat de eerste. Je stelt de bron- en doelmap, de back-upinterval en -type in.

Kies je voor Custom setup dan kun je onder meer inclusie- en exclusieregels vastleggen en aangeven op basis van welke criteria jaBuT Backup bestanden in bron- en doelmap moet vergelijken. We houden het hier voorlopig bij Express setup. Denk je dit profiel later nog te kunnen gebruiken, kies dan Save as a preset en geef een passende naam op. Naderhand kun je dit ophalen via de optie Load data from preset.

Bevestig met Forward. Verwijs naar je bronmap en laat Include subdirectories aangevinkt als je ook submappen wilt meenemen. In de volgende stap duid je een doelmap aan, bij voorkeur op een ander medium. Let wel, kies je bijvoorbeeld e:\backups en gebruik je deze doelmap ook voor andere back-upprofielen, dan belanden alle back-ups standaard in dezelfde map. Je kunt daarom beter kiezen voor zoiets als e:\back-ups\<profiel-x>, zodat elk profiel naar een eigen submap back-upt.

©PXimport

Interval en modus

Vervolgens leg je het back-upinterval vast. Standaard staat dit ingesteld op Manual maar je kunt nog uit vijf andere, geautomatiseerde modi kiezen, waaronder Every few hours en When files change. Bij When files change bijvoorbeeld bepaal je onder meer het minimumaantal vastgestelde wijzigingen voor de back-up mag starten. Rechts kun je dagen selecteren waarop de back-up niet moet worden uitgevoerd.

In het volgende venster kies je de back-upmodus. Standaard gaat jaBuT Backup uit van het type Simple copy, waarbij alle (nieuwe of gewijzigde) bestanden in de bronmap die niet in de doelmap staan, worden gekopieerd. Niets meer, niets minder.

Bij Exact copy daarentegen worden bestanden uit de doelmap die niet in de bronmap staan zonder meer verwijderd. Move verplaatst alle bestanden uit de bronmap naar de doelmap. Hierbij worden bestanden in de doelmap niet overschreven. Kies je voor Exact Move dan worden identieke bestanden in de doelmap verwijderd evenals bestanden die niet in de bronmap staan.

Het type Mirror Copy zorgt ervoor dat de doelmap exact dezelfde inhoud krijgt als je bronmap. Bij Synchronize wordt een kopieeroperatie in twee richtingen gestart, zodat alle bestanden van de bronmap naar de doelmap gaan en omgekeerd.

©PXimport

Afronding en uitvoering

In de laatste stap kies je een profielnaam. Laat hier, zeker de eerste paar keren, het vinkje staan Show preview before the operation starts staan. Eventueel breng je je profiel nog een in groep onder: klik op (New profile group) en vul een groepsnaam in. Bevestig met Save. Je profiel wordt aan de lijst toegevoegd.

Wanneer je met rechts op dit profiel klikt, kun je allerlei acties uitvoeren, zoals Activate/deactivate profile waarmee je de uitvoering tijdelijk opschort. Er zijn verder nog belangrijke opties als Rename profile, Delete profile, Duplicate profile en Run profile. Met de laatste start je het profiel. Door het vinkje bij Show preview duikt nu eerst een venster op waarin je in een oogopslag ziet wat er precies met de data gebeurt wanneer je met OK bevestigt. Druk op Cancel als je deze operatie alsnog wilt tegenhouden.

Om het profiel aan te passen kies je   Profiel properties: je belandt nu in het venster Create or edit profile. Profielen importeren en exporteren doe je via het Tools-menu. Vanuit het tabblad All profiles kun je volgens diverse criteria en met zoektermen naar profielen zoeken.

©PXimport

Aangepaste set-up

Je kunt nu uiteraard nog andere back-upprofielen creëren. Laten we eens kijken wat er gebeurt als je voor Custom setup kiest. Je merkt dat er nu drie extra rubrieken beschikbaar komen: Select data,File comparison en Other options. De eerste twee stappen, het bepalen van je bron- en doelmap, zijn je inmiddels al bekend. Bij Source directory kun je er deze keer wel voor kiezen om de mappenstructuur van de bronmap naar de doelmap over te zetten. Stel, de bronmap is c:\data\computertotaal, dan worden in de doelmap de submappen \c\data\computertotaal gecreëerd.

Nadat je bron- en doelmap hebt vastgelegd kun je bij Select data via de optie Process only selected data from the source directory aangeven welke bestanden en mappen je zeker wel of zeker niet mee in de back-up wilt nemen. Dat doe je met behulp van jokertekens, zoals \*.docx of \data?.*. Een ? vertegenwoordigt hierbij één teken, terwijl een * meerdere tekens symboliseert.

©PXimport

Vergelijking en compressie

In de rubriek File comparison kun je bijbehorende criteria vastleggen waaraan bestanden in je bron- en/of doelmap moeten voldoen voor ze in de profieluitvoering worden betrokken. Alleen het back-type Mirror Copy trekt zich hier niets aan. Er zijn zeven vergelijkingsmethodes waarvan je er twee kunt combineren: via and (er moet aan beide worden voldaan) of met or (het volstaat als aan één van beide is voldaan).

Stel, je kiest Compare file size and Compare last access date, dan worden uitsluitend de bestanden verwerkt waarvan niet alleen de grootte in de bron- en doelmap verschilt, maar waarbij het bronbestand ook recenter werd benaderd dan het doelbestand. De Help-functie geef je meer feedback over alle methodes.

De rubrieken Interval en Mode bevatten nauwelijks extra’s, maar het is wel een goed moment om de twee resterende back-uptypes toe te lichten: Compress en Exact Compress. Hiermee creëer je in de doelmap een gecomprimeerd archiefbestand van alle data uit de bronmap. Het tweede type verwijdert hierbij ook alle data uit de doelmap als die niet in de bronmap staan. Klik je bij een van beide types op Show advanced archive options, dan kun je uit twee archiefformaten kiezen: ZIP en 7z (de laatste is compacter maar werkt trager). De archieven uit beide types kun je encrypteren en met een wachtwoord afschermen, maar bij ZIP moet je op het tabblad ZIP options dan wel eerst een Encryption method aanduiden, zoals AES-256.

©PXimport

Extra opties

Over naar Other options, waar je oudere versies kunt laten bewaren van bestanden die door een profieluitvoering uit de doelmap werden verwijderd. Wanneer je hier op de knop Show advanced profile options drukt komen nog extra opties beschikbaar op vier tabbladen.

Zo bijvoorbeeld kun je op het tabblad Execute programs toepassingen selecteren die bij aanvang of na afloop van de profieluitvoering automatisch moeten opstarten. Bij Removable media laat je profielen uitvoeren zodra je een usb-stick inplugt.

Er zijn trouwens nog meer mogelijkheden. Zo laat jaBuT Backup zich via allerlei parameters nauwgezet aansturen vanaf de opdrachtregel en kun je een Silent Mode activeren waarmee je zowat alle visuele feedback van jaBuT Backup uitschakelt.

Een functie of tool om geback-upte data terug te zetten is er niet, maar dat valt goed te regelen met je reguliere bestandsverkenner, desnoods met wat hulp van een (de)archiveringstool als het gratis 7-Zip. Een excuus van dat je geen recente back-ups hebt, gaat met jaBuT Backup niet meer op.

©PXimport

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.