Naast de populaire The One biedt Philips sinds vorig jaar ook The Xtra aan. Dat model moet miniled-technologie betaalbaar maken, en is net boven The One gepositioneerd, maar wel onder de oled-modellen. De 65PML9009 begeeft zich dan ook in een vol segment. Hoe presteert dit model?

Neutraal ogende ontwerpen, we komen ze met regelmaat tegen nu het scherm groot genoeg is om de show te stelen. Een eenvoudig, antracietgrijs ontwerp, met een mooi afgewerkte rug, past bovendien in elke woonkamer. De tv is voorzien van een driezijdige Ambilight - daarover meer in dit artikel. The Xtra staat op twee kleine, metalen vleugelvoeten die aan het uiteinde van het scherm staan. We hadden liever de draaivoet gezien, zoals die van The One.

Geschenk voor gamers

Een eigenschap die hij wel deelt met The One zijn de vier HDMI2.1-poorten. Ze leveren allemaal 48Gbps bandbreedte, erg handig voor de hardcore gamers die meerdere 4K-bronnen hebben die 120fps (of meer, want de tv kan tot 144Hz verversingsfrequentie aan) kunnen leveren, en eventueel een soundbar via eARC/ARC willen gebruiken. Op dat vlak krijg je meer dan bij de Philips oled-modellen die maar twee HDMI 2.1-poorten hebben. Er is ondersteuning voor ALLM, 4K120 (en 4K144) en VRR (HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync Compatible).

Koppel dat aan een prima input-lag van 16,0ms in 4K60 en 7,4ms in 2K120 en gaming-plezier is gegarandeerd. Voor 4K60-bronnen kun je bovendien ook motion interpolation activeren voor een meer vloeiend beeld. De input-lag stijgt dan wel naar 46ms, maar dat is aanvaardbaar voor casual gaming, zeker als je dat vergelijkt met de vorige modellen, waar de input-lag maar liefst bijna 200 ms was.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Titan OS: op de goede weg, maar met groeipijnen

De volledige lcd-line-up en de OLED700-reeks werkt nu met Titan OS. Een gloednieuw smart tv-systeem, ontwikkeld in Europa. Dat mikt op een vlotte, gebruiksvriendelijke omgeving. De lay-out van het Home-scherm ziet er bij de meeste smart tv-systemen vrijwel hetzelfde uit, en ook Titan OS kiest voor een soortgelijke lay-out. Gesponsorde content bovenaan, favoriete apps centraal in beeld, en daaronder rijen met aanbevelingen. Erg handig is dat die rijen verschijnen in dezelfde volgorde als die van je favoriete apps. Je kunt bovendien elke app verwijderen, en dan verdwijnt ook de bijhorende rij. Wie dat wil, kan dus voor een minimale lay-out gaan.

©TP Vision / Titan OS

Tijdens het testen van deze tv konden we ineens geen apps meer verwijderen of toevoegen. De bug was aanvankelijk onbekend bij Titan OS, maar is ondertussen onderzocht en met een software-update opgelost.

Het app-aanbod moet echter nog wat groeien, maar de belangrijkste internationale streamingdiensten, met uitzondering van Apple TV+ en HBO Max, zijn beschikbaar. Die twee diensten zouden wel rond eind 2024 moeten verschijnen.

Het lokale app-aanbod is ook goed op weg. NL Ziet, Pathé Thuis en Videoland, VRT Max, VTM Go en Streamz zijn al beschikbaar. Casten kan, met behulp van de AirServer-app op de tv, maar er is geen volledige Google Cast-ondersteuning, net zo min als Airplay2.

Een goede zoekfunctie, die voor de verschillende geïnstalleerde streamingdiensten werkt, was ook een speerpunt voor Titan OS. Daar moet duidelijk nog aan gesleuteld worden, want is duidelijk nog werk nodig, we kregen alleen resultaten van Rakuten TV te zien en die waren vrij willekeurig. Zo schaarde de zoekfunctie The Godfather en The Shining onder 'Spaanse films'. Tot slot wil Titan OS, net zoals heel wat andere smart tv-systemen, wat extra gratis content aanbieden via FAST-kanalen (Free Ad-supported Streaming TV). De meerwaarde lijkt erg beperkt. De kanalen hebben een heel specifieke doelgroep (skaters, fans van Yu-Gi-Oh … ), waren soms enkel in het Frans beschikbaar en leverde vaak geen ingevulde tv-gids.

Goede afstandsbediening

De afstandsbediening is dezelfde als die van The One, met een belangrijk verschil. Waar we op The One niet tevreden waren over de zachte en onduidelijke aanslag, is dat op deze afstandsbediening veel minder het geval. De layout is goed, met verlichte toetsen en een handig verborgen blok cijfertoetsen. Die lichten namelijk op onder de d-pad als je de cijfer-toets (centraal tussen geluid- en kanaaltoetsen) indrukt.

©TP Vision

Minileds en quantum dots

De missie van The Xtra is met miniled en quantum dots een duidelijke meerwaarde creëren ten opzichte van The One. Daarbij merken we wel dat Philips wel erg zuinig is geweest met het aantal dimmingzones, we tellen er 16 × 6 (96) en dat is bijzonder weinig voor wat we tegenwoordig verwachten van een miniled-tv. Concurrenten leveren al snel rond de 1000 zones. Het VA-paneel zorgt gelukkig voor een sterk ANSI-contrast van 6180:1 en met de local dimming actief trekt Philips dat naar bijna 10.000:1; verrassend goed.

©TP Vision

Met het beperkte aantal zones kan de tv niet voorkomen dat je soms halo's ziet bij heldere voorwerpen tegen een donkere achtergrond, maar afgezien daarvan werkt de dimming prima. We zien geen zonegrenzen verschijnen of zones ongewenst oplichten. De uniformiteit van het scherm is goed, en zwart is in donkere beelden geen donkergrijs, zodat het niet afleidt van de ervaring. De SDR Film beeldmode is goed gekalibreerd, zodat je kunt rekenen op neutrale correcte grijstonen en accurate kleurweergave. Enkel het zwartdetail kan beter, de fijne nuances verdwijnen in een zachte waas. 

Goed resultaat voor HDR

Naast een degelijk contrast kan The Xtra ook uitpakken met een zeer ruim kleurbereik van 93% P3. De piekhelderheid zet geen recordprestaties neer. We meten in de HDR Film beeldmode een piek van 878 nits op een 10%-venster, dat kan zelfs klimmen tot 980 nits op een 25%-venster. Een volledig wit scherm levert nog steeds 486 nits. Dat Dolby Vision de mooiste HDR-beelden levert, is geen verrassing. De basisprestaties licht, kleur en contrast zijn voldoende sterk om HDR mooi te tonen.

©TP Vision

Maar ook met HDR10-content zet deze Philips mooie resultaten neer. De tonemapping behoudt erg goed de heldere nuances en bewaart ook de helderste kleurintensiteiten. Daar zien we enkel wat verlies bij zeer helder gemasterde (en dus uiterst zeldzame) content. Enkel in donkere scènes kun je, net zoals in SDR, wat detail verliezen, waardoor het beeld wat wazig wordt. Maar over het algemeen krijg je mooie HDR-beelden, met voldoende impact en nauwkeurige weergave.

📺Meer weten over Philips-tv's? Lees dan ook: Review Philips 55OLED809/12 – Stijlvolle en veelzijdige oled-tv

Philips P5-beeldverwerking

De 65PML9009 gebruikt dezelfde P5-processor als de 65PUS8909 en levert nagenoeg dezelfde prestaties. Dat betekent dat hij moeite heeft om compressieruis weg te werken. Die is zichtbaar als blokvorming in te sterk gecomprimeerde bestanden, of als zichtbare kleurstroken in zachte kleurovergangen. Bovendien werkt deze instelling (Artefactreductie) niet bij 4K-bronmateriaal. Voor native 4K-beeldmateriaal is dat zelden een probleem, maar als je speler ook HD- en SD-materiaal upscalet, dan kan dat lastig zijn. Overweeg eventueel de speler in HD te zetten. Dat is het enige zwakke punt van de processor.

Van alle andere taken kwijt hij zich uitstekend. Voor live tv 1080i-content is er goede deinterlacing, zodat er weinig risico is op gekartelde randen. Willekeurige ruis werkt hij prima weg, en de upscaling met Textuurverbetering werkt HD-materiaal mooi op naar 4K. Voor SD-materiaal zoals van een dvd kun je een beetje extra scherpte activeren voor wat meer diepte.

©TP Vision

Het LCD-paneel heeft een prima bewegingsscherpte, we zien een fijne wazige rand rond bewegende voorwerpen, maar geen storende dubbele rand of sleepsporen. Wie schokken in het beeld bij snelle camerabewegingen liever kwijt dan rijk is, kan motion interpolation activeren. De processor grijpt correct en zonder aarzelen in, al kun je (zeker in lage-resolutiebeelden) soms wel behoorlijk wat beeldartefacten zien. Kies in zo'n geval voor een motion-stijl die het beste compromis biedt.  

Adequate audioprestatie

Uitblinken doet The Xtra niet in deze categorie, hij is uitgerust met een 40W 2.0-systeem. De ondersteuning voor Dolby Atmos en DTS:X is fijn, maar verwacht geen bioscoopervaring. Er is wat surround hoorbaar, weliswaar zonder hoogte-effecten. De tv levert ook voldoende volume, maar heeft een beperkte basweergave. De prestaties zijn adequaat, maar een soundbar zal een duidelijke verbetering zijn.

©TP Vision

Conclusie

Dat deze The Xtra, de Philips 65PML9009, met minileds, local dimming en quantum dots een duidelijke verbetering is ten opzichte van The One, de 65PUS8909, kunnen we bevestigen. Maar is het genoeg verbetering om in deze categorie te scoren? Net als de LG 65QNED91 moet ook deze tv flink terrein prijsgeven aan de concurrenten van Hisense en TCL, zowel op vlak van piekhelderheid als dimmingzones en contrast. Wat deze Philips wél uitstekend doet, is het maximale uit zijn potentieel halen.

Ondanks het beperkt aantal dimmingzones is het contrast erg goed, de televisie heeft een ruim kleurbereik en voldoende piekhelderheid om knappe SDR- en HDR-beelden te tonen. Het Titan OS-besturingssysteem moet duidelijk nog wat verbeterd worden, maar is nog steeds op de goede weg. Voor gamers zijn de vier HDMI2.1-poorten een interessante troef. De adviesprijs is wat ons betreft te hoog, maar wie goed zoekt, vindt deze 65PML9009 al voor een mooie prijs.

Je smarthome hangt vol met slimme apparatuur en sensoren die je van alles over je huis vertellen, waardoor het haast zonde is dat je deze data alleen vanaf je smartphone of computer kunt aflezen. Een tablet aan de muur hangen kan een oplossing zijn, maar het kan nog een beetje moderner. In dit artikel lees je hoe je zelf een e-ink-scherm bouwt dat je overal in huis kunt neerzetten of ophangen.

Er zijn meerdere redenen om e-ink te gebruiken om informatie over je smarthome te tonen. Ten eerste zijn deze schermen niet voorzien van achtergrondverlichting, waardoor ze geen baken van licht in je kamer worden. Zo’n scherm is net zo subtiel als een foto aan de muur en kan bij het juiste formaat zelfs in een fotolijstje worden gestopt. Ten tweede is e-ink zeer energiezuinig: het scherm verbruikt alleen stroom als deze het de inhoud ververst. Laat jouw scherm de temperatuur in een kamer zien en blijft die urenlang stabiel? Dan wijzigt het scherm niet en verbruikt het bijna geen energie.

Compatibiliteit

Uiteraard is niet ieder smarthomesysteem compatibel met zelfgebouwde e-ink-schermpjes. In dit artikel gaan we uit van een smarthome met Home Assistant, een populair opensource-platform van Nederlandse makelij. Omdat Home Assistant opensource is, werkt het met tal van extra toepassingen en apparaten – waaronder de zeer flexibele ESP32-microcontroller. Dit zijn kleine apparaatjes die je met allerlei apparatuur kunt verbinden en vervolgens programmeert om door Home Assistant als slim thuisapparaat te worden gezien.

Home Assistant

Home Assistant is op allerlei soorten apparaten te installeren. Het bedrijf achter het systeem verkoopt de Home Assistant Green voor pakweg 130 euro. Dat is de simpelste oplossing, maar wie een ongebruikte Raspberry Pi in de kast heeft liggen, kan daar ook de Home Assistant-software op installeren. Een Raspberry Pi 3 is bruikbaar, maar een Pi 4 of 5 wordt geadviseerd. Groot voordeel van een Pi is dat Home Assistant in de officiële configuratiesoftware van de fabrikant zit verwerkt.

Je downloadt de Raspberry Pi Imager van www.raspberrypi.com/software. Bij het voorbereiden van je microSD-kaart kies je Other specific-purpose OS gevolgd door Home assistants and home automation. In de getoonde lijst selecteer je de software voor Home Assistant.

De Home Assistant Green is een alles-in-één-oplossing voor wie zijn smarthome op Home Assistant wil aansluiten.

Configuratie

Staat de software op je microSD-kaart, dan kun je deze in je Pi steken, de stroom aansluiten bij voorkeur een ethernetkabel aansluiten. In de browser van je computer open je dan http://homeassistant.local:8123 om het smarthomesysteem naar wens te configureren.

Je kunt binnen Home Assistant nagenoeg al je gebruikte slimme gadgets toevoegen, zoals de lampen van Hue, sloten van Nuki en verwarmingsknoppen van Tado. Voor apparaten die niet officieel worden ondersteund zijn er bijna altijd wel door fans gemaakte integraties die met het systeem communiceren. Over alle apparaten die gekoppeld zijn aan Home Assistant koppelt kun je later informatie laten weergeven op je e-ink-scherm.

Drie stukjes van de puzzel

Voor de bouw van je e-ink-display heb je drie zaken nodig. Ten eerste is er het scherm zelf. Hier gaan we uit van een 4,2inch-display van WaveShare. Deze is in meerdere webwinkels te koop voor rond de 35 euro. Andere schermen zouden ook moeten werken, maar van dit WaveShare-scherm is bekend dat meer mensen ze succesvol met Home Assistant hebben verbonden. Omdat je later afhankelijk bent van een stukje code, is het gunstig om een beproefde optie te kiezen.

Dit beeldscherm van WaveShare gebruikt e-paper, waardoor informatie net als bij een e-reader wordt getoond. Zeer zuinig en goed af te lezen in fel zonlicht.

Vergeet je HAT niet

Let er bij je aanschaf goed op dat je scherm voorzien is van een zogeheten E-Paper Driver HAT. Bij WaveShare zit dit er standaard op. HAT staat voor Hardware Attached on Top, een printplaatje dat extra functionaliteit aan je onderdeel geeft. In dit geval kun je de Driver HAT met een standaard ribbonkabel met het scherm verbinden, waarna je allerlei kleine pinnetjes hebt om snoertjes op aan te sluiten om weer met een andere device te verbinden. Snoertjes die je nodig hebt voor het laatste stuk van onze puzzel.

Met de speciale E-Paper Driver HAT kun je het beeldscherm aansluiten op andere apparaatjes, zoals de ESP32.

Microcontroller aansluiten

Als laatste hebben we een ESP32-microcontroller nodig. Door de kabels van de E-Paper Driver HAT te verbinden met de ESP32, kan het scherm met wifi verbinden en data ontvangen van Home Assistant. Bijna iedere ESP32 werkt, maar zorg er wel voor dat je model kleine cirkelgaatjes aan de zijkanten heeft. Deze heb je later nodig om te solderen. Dit vergt enige ervaring met een soldeerbout. Hoewel de HAT snoertjes heeft die je kunt vastpluggen, moet je de uiteindes vastsolderen aan verbindingspoortjes van de ESP32-module.

©Tomasz - stock.adobe.com

Deze ESP32 is een zogeheten microcontroller. Programmeer hem met de juiste firmware en hij kan ieder apparaat met Home Assistant verbinden.

ESPHome

Zijn je schermpje, de HAT en de ESP32 allemaal met elkaar verbonden? Dan is het tijd om de ESP32 te programmeren. Dat doen we met behulp van ESPHome, wat op zijn beurt weer in Home Assistant kan worden geïnstalleerd. Open in een browser het webadres van jouw Home Assistant en ga in de linkerbalk onderaan naar Instellingen / Add-ons. Druk rechtsonder op de knop voor de add-on-winkel, zoek ESPHome en installeer dat.

Druk na installatie op de knop Start. Klik daarna op Open Web UI te klikken. Je ziet het ESPHome Dashboard. Hier kun je de ESP32 configureren zonder geavanceerde programmeerkennis. Verbind je installatie met een usb-kabel aan Home Assistant en tik op New Device. Volg hierna de geboden stappen.

ESPHome is gebruiksvriendelijk vanwege het dashboard met alle opties.

YAML-configuratie

Wordt er om een YAML-configuratie gevraagd, plak dan de code getoond op de pagina die je vindt via www.kwikr.nl/epaperyaml. Voer de gegevens van je wifi-netwerk in. Dit configuratiebestand zorgt ervoor dat de ESP32 weet met welke pins hij voor je scherm moet communiceren en wat voor data er op het display getoond moeten worden. Standaard heeft dit bestand een configuratie met een plantensensor, koolmonoxidemeter, de huidige temperatuur en luchtvochtigheid in de ruimte. Door deze apparaten te vervangen door andere apparatuur die aan jouw Home Assistant is verbonden, kun je de inhoud van het display naar eigen smaak veranderen.

In een fotolijstje

Nu zou je e-inkscherm het moeten doen. Dan rest ons nog maar één ding: de gadget ergens in je huis neerzetten of ophangen. Met een beetje geluk kun je een fotolijstje vinden dat ruimte biedt aan het scherm, de HAT en de ESP32. Het 4,2inch-display is aan de buitenkant 103 bij 78,5 millimeter groot, waardoor hij ruim past in een lijstje voor een foto van klein formaat, 100 bij 150 millimeter.

Heb je een 3D-printer? Op www.printables.com vind je allerlei 3D-behuizingen voor de e-ink-schermen van WaveShare, van simpele standaarden tot aan elegante lijstjes voor aan de muur. Groot voordeel aan deze oplossingen is dat ze vaak gemaakt zijn om de ESP32 en HAT ook te integreren, waardoor alles mooi in één pakketje kan worden weggestopt.

Er zijn online tal van 3D-printbare hoesjes speciaal voor dit project te vinden, waaronder deze op printables.com van gebruiker G00TH.

Als je het belangrijk vindt dat je niet gevolgd wordt tijdens het internetten, kun je beter geen standaardbrowser als Microsoft Edge en Google Chrome gebruiken. Er zijn verschillende browsers die beweren speciaal te zijn ontworpen om je online sporen zo veel mogelijk te verbergen. In dit artikel bespreken we vier zelfbenoemde privacybrowsers en kijken we of ze hun beloftes waarmaken.

Brave

De op Chromium gebaseerde Brave-browser zorgt er (zonder dat je aan de instellingen hoeft te komen) voor dat de identificeerbare informatie die je browser naar websites en adverteerders stuurt (oftewel je 'fingerprint'), iedere keer weer compleet willekeurig is, zodat je niet betrouwbaar kunt worden geïdentificeerd. Volgens de website Cover Your Tracks worden vrijwel alle trackers geblokkeerd door de browser.

Desondanks vertrouwen sommige gebruikers Brave niet meer, doordat de browser verschillende controverses op zijn naam heeft staan. Zo kwam Brave in 2016 met een (optionele) functie die advertenties op websites blokkeerde, maar vervolgens verving door eigen reclames. Gebruikers kregen dus alsnog advertenties te zien, maar nu streek de browser daar zelf de inkomsten voor op.

Vier jaar later verving Brave zonder het te melden URL's naar sommige cryptosites door affiliatelinks (waar de browser geld mee verdient) en in 2023 kwam de browser in opspraak omdat het zijn VPN-dienst standaard installeerde bij gebruikers. Brave beweert overigens dat dit allemaal fouten betrof en heeft de controversiële veranderingen inmiddels teruggedraaid.

DuckDuckGo

De zelfbenoemde 'Private Browser' DuckDuckGo belooft net als de andere browsers in dit artikel dat je tijdens het surfen niet kan worden getraceerd. Toch scoort de browser op basis van de uitslagen van PrivacyTests.org minder goed dan andere privacybrowsers. Er worden met de standaardinstellingen maar iets meer trackers geblokkeerd en fingerprintgegevens verborgen dan bij reguliere browsers. In een recent onderzoek werd dan ook geconcludeerd dat DDG direct na de installatie 'middelmatige privacybescherming' biedt, terwijl de andere in dit artikel besproken browsers volgens de onderzoekers een hoge mate van privacybescherming bieden. Wel kun je je privacy via de instellingen opkalefateren.

DuckDuckGo maakt (net als veel andere privacybrowsers) standaard gebruik van zijn gelijknamige zoekmachine waarmee je incognito surft. Hoewel de zoekmachine de zoekindex van Microsofts Bing gebruikt, kan Microsoft hierdoor niet zien waar je naar zoekt. Deze zoekdeal met Microsoft zorgde in 2022 wel voor wat controverse, aangezien toen bleek dat DDG hierdoor de trackers van Microsoft niet mocht blokkeren. Kort nadat dit ontdekt werd, liet DuckDuckGo weten dat het de trackers van het bedrijf toch wel gaat blokkeren.

LibreWolf

LibreWolf is een aangepaste versie van Firefox die standaard een stuk meer privacyfuncties en een robuustere beveiliging biedt. Net als Brave komt de browser feilloos door de trackingtests van PrivacyTests.org heen, al laat je volgens Cover Your Tracks wel nog enkele vingerafdrukgegevens achter in LibreWolf.

Standaard worden alle gebruikersgegevens en cookies gewist na het sluiten van de browser, wat lang niet iedereen handig zal vinden, maar dat kan via de instellingen ongedaan gemaakt worden. Ook zijn de standaardinstellingen mogelijk dusdanig streng dat sommige websites onbruikbaar worden en er andere problemen ontstaan, zoals het niet kunnen inschakelen van de donkere modus. Volgens de ontwikkelaar kun je de meeste problemen verhelpen door de optie Resist Fingerprinting in de instellingen uit te schakelen, maar dat gaat natuurlijk wel ten koste van de privacy.

TOR

Als je écht zo anoniem mogelijk wil internetten, is TOR waarschijnlijk de beste keus. Voordat je een website bezoekt, wordt je 'bezoekaanvraag' eerst door meerdere lagen versleuteling gehaald voordat de pagina in kwestie wordt geladen. TOR anonimiseert alle fingerprints en blokkeert alle reclames en trackingscripts, waardoor het bijna onmogelijk wordt om iemands locatie of identiteit (bijvoorbeeld door middel van het IP-adres) te achterhalen. Niet zo gek, dus, dat TOR de populairste manier is om verborgen .onion-adressen (ook wel het darkweb genoemd) te bezoeken.

Deze verregaande privacyfocus gaat wel ten koste van de gebruiksvriendelijkheid. TOR is merkbaar langzamer dan reguliere browsers, omdat al je verzoeken eerst meerdere keren omgeleid worden zodat je onnavolgbaar blijft. Ook worden alle cookies na iedere sessie standaard gewist, waardoor je telkens met 'schone lei' begint en je veelgebruikte webadressen, inloggegevens en dergelijke steeds weer handmatig moet invullen. Doordat TOR álle trackers blokkeert, functioneert een groot aantal websites bovendien niet goed in deze browser, blijkt uit onderzoek van The Markup.

Lees ook: Hoe gaan populaire browsers om met je privacy?