Er zijn diverse beeldtechnieken voor televisies die allemaal hun eigen voor- en nadelen kennen. Maar welk effect hebben die verschillende technologieën eigenlijk op het energieverbruik van een tv? En wat kun je zelf nog instellen om je televisie zuiniger te maken?

De beeldtechnologie van een televisie heeft veel minder impact op je verbruik dan je in eerste instantie zou denken. Lang geleden waren er wel technologieën die effectief meer verbruikten. Denk maar aan plasma, maar ook crt en de eerste lcd-televisies die nog gebruik maakten van buislampen als achtergrondverlichting. Nu delen we tv’s op in twee categorieën: lcd en oled.

De oled-categorie bevat zowel de w-oled-tv’s als de qd-oled-tv’s. En in de lcd-categorie zitten alle vormen van verschillende led-achtergrondverlichtingen, zoals direct, edge en full array. In de praktijk zien we echter dat beeldtechnologie veel minder impact heeft dan sommige andere factoren. Zo veel zelfs, dat je je eigenlijk niet druk hoeft tet maken over de eventuele besparing die het zou opleveren als je voor de ene of andere technologie kiest.

Energielabels

Voor televisies (maar ook monitoren) geldt sinds 1 maart 2021 een nieuw energielabel. Deze loopt van de letter G tot A, waarbij G zeer onzuinig is en A het meest zuinig. Naast het energielabel zie je ook het energieverbruik in kWh per 1000 uur en wordt ook aangegeven wat de energie-efficiëntie is bij HDR-beelden, eveneens aangeduid met een letter (ook van A tot G). Bij de informatie over HDR zie je ook wat het energieverbruik in Kilowattuur per 1000 uur is. Kortom: de nieuwe energielabels bevatten behoorlijk wat nuttige informatie die jou kunnen helpen een goede keuze te maken voor de juiste balans. De informatie over HDR is puur ter informatie, want de regels hiervoor zo soepel dat fabrikanten ze zeer uiteenlopend kunnen gebruiken. De informatie omtrent het normale (SDR-) verbruik is in dit geval betrouwbaarder, want daar gelden striktere regels voor.

©Bron: eprel.ec.europa.eu

Vooral in de winkel is het handig dat de energielabels zijn voorzien van een QR-code, die stuurt je naar een webpagina waar je nog meer informatie vindt over het scherm, zoals de garantie en een uitgebreidere specificaties. Bekijk hier een voorbeeld van zo'n pagina.

Schermgrootte

Eén van de belangrijkste factoren die het energieverbruik bepalen is de schermgrootte. Een grotere tv vereist immers een grotere achtergrondverlichting (de lichtbron) en die verbruikt meer energie. De stap van 40 inch naar 55 inch lijkt misschien niet zo groot, maar je verdubbelt wel bijna het schermoppervlak. En stap je over van 55 inch naar 65 inch, dan krijg je nog eens 40 procent extra schermoppervlak. Kijken we even snel naar wat energielabels, dan verbruikt een 40 inch ongeveer 50 Watt, een 55 inch zit al snel aan 70-80 Watt en een 85 inch heeft 150-170W nodig.

©alexlmx | Adobe Stock

Resolutie

Ook de beeldschermresolutie heeft een impact op het verbruik. Naarmate resoluties hoger worden, is er meer energie nodig om dezelfde lichtopbrengst te creëren. De reden is dat het pixeloppervlak nooit 100 procent gebruikt kan worden om licht te tonen. Er is namelijk altijd wat verlies door de transistoren die op een pixel staan, en dat verlies is groter bij kleinere pixels. Bovendien vergen meer pixels ook meer rekenkracht om alle beeldverwerking uit te voeren. Energieverbruik is dus een reden om twee keer na te denken of je echt wel een 8K-tv nodig hebt.

Maximale helderheid

De piekhelderheid van een tv heeft een grote invloed op het energieverbruik. Hogere helderheidsinstellingen verbruiken meer energie. Ja, een direct led-tv kan veel zuiniger lijken dan een full array local dimming-model, maar die eerste levert maximaal 300 nits, en de tweede 1.000 nits. Dat is eigenlijk appels met peren vergelijken.

Beeldmodus

Elke tv heeft verschillende beeldmodi zoals levendig, sport, film, eco enzovoort. Welke beeldmode je gebruikt kan flink wat impact hebben op het energieverbruik. Wanneer je een televisie voor de eerste keer instelt, komt het meestal uit de doos in een eco-beeldmodus, al zal die benaming per fabrikant verschillen. Schakel je naar een andere beeldmode, dan zal het verbruik vrijwel zeker stijgen. Je kunt de eenvoudige regel aanhouden: hoe helderder een beeldmodus is, hoe hoger het verbruik.

©© Eric Beeckmans

Lichtsensor helpt besparen

Het aanpassen van de helderheid aan de omgevingsverlichting in de kamer kan helpen energie te besparen. De lichtsensor in de tv is daarbij je beste vriend, want die doet dat automatisch voor je. Over het algemeen vind je in de eco-instellingen ook andere energiebesparende instellingen. Die verminderen het energieverbruik effectief, maar verlagen vaak ook de schermhelderheid.

©Eric Beeckmans

Welke content kijk je?

Het klinkt misschien niet heel logisch, maar wat voor content je kijkt bepaalt mede het energieverbruik. Kijk je bijvoorbeeld veel HDR-beelden, dan zul je merken dat de tv meer verbruikt. Dat is logisch, want HDR-beelden kunnen veel meer helderheid eisen van je televisie.  HDR zelf is weliswaar niet per definitie helderder, maar in sommige gevallen zou de impact best groot kunnen zijn. Wie bijvoorbeeld vooral HDR-games speelt op de tv zal dat merken. Wie gewoon elke dag naar live tv kijkt, in SDR, heeft een veel minder verbruik.

©Vasiliy | Adobe Stock

Stroomverbruik in stand-by

Het stroomverbruik van een tv in stand-by is vaak zo'n 0,5W of minder. Dat is ongeveer 4kWh op jaarbasis, met een gemiddelde prijs van 0,4€/kWh is dat dus nog net geen twee euro, dus zoveel bespaar je daar niet. Maar er zijn wel een paar zaken om rekening mee te houden. Want een smart-tv die je bijvoorbeeld kunt aanzetten met behulp van een app verbruikt al snel een stuk meer; 5W of hoger. En daarmee kom je op jaarbasis al gauw uit op 20 euro. Gebruik je die functionaliteit niet, schakel deze dan uit.

©Bigc Studio | Adobe Stock

Je kunt natuurlijk ook de tv volledig uit het stopcontact halen om sluipverbruik helemaal uit te schakelen, maar doe dat  alleen bij lcd-tv’s. OLED-tv’s doen regelmatig een onderhoudscyclus voor het scherm wanneer je geen tv kijkt. Hiermee vermijden ze burn-in. Zet je ook een oled-tv helemaal uit, dan kunnen ze dat onderhoudsprogramma niet afdraaien of storen ze juist tijdens het tv-kijken dat een onderhoudscyclus noodzakelijk is.

Tot slot

Het type schermtechnologie in je televisie speelt een rol bij energieverbruik, maar de impact is beperkt vergeleken bij andere factoren. De schermgrootte, resolutie, maximale helderheid, beeldmode, helderheidsinstellingen en energiebesparende functies spelen allemaal een rol bij het verbruik. De vuistregel is dat grotere, helderdere televisies meer verbruiken.  

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar producten voor een mooie prijs die je leven makkelijk(er) maken. Werk je vaak thuis, maar is je werkplek niet al te groot? Dan kun je overwegen om een klein formaat pc aan te schaffen. Een mini-pc voldoet aan die behoefte, het enige dat nodig is, is een aparte monitor.

Een mini-pc kan een goede oplossing zijn voor thuiswerkplekken die niet al te groot zijn, of waar je simpelweg gewoon een opgeruimder bureau wil hebben. Mini-pc's zijn compact, maar snel en veelzijdig genoeg om er je gewone werk op te doen of om op te gamen. Wij vonden vijf krachtige mini-pc's voor je.

Acer Revo Box RB102-01W Mini

De Acer Revo Box RB102-01W Mini is een compacte computer die zijn rekenkracht ontleent aan een Intel Core Ultra 5 125U processor. Deze processor is ontworpen om een balans te bieden tussen prestaties en energie-efficiëntie. Voor het uitvoeren van je dagelijkse taken en het wisselen tussen verschillende applicaties beschikt het systeem over 8 GB aan DDR5 werkgeheugen. De opslag van je bestanden, software en het besturingssysteem wordt verzorgd door een 512 GB SSD, wat bijdraagt aan snelle opstart- en laadtijden. Qua connectiviteit kun je gebruikmaken van een reeks poorten. Zo zijn er meerdere USB-aansluitingen beschikbaar voor je randapparatuur. Voor het aansluiten van beeldschermen is de mini-pc uitgerust met zowel een HDMI- als een DisplayPort-uitgang. Om verbinding te maken met een netwerk, is er een 2.5 Gigabit Ethernetpoort aanwezig. Het systeem wordt geleverd met Windows 11 voorgeïnstalleerd.

MSI Cubi 5 12M-002EU

De MSI Cubi 5 12M-002EU is een rappe mini-pc van slechts 12,4 × 12,4 × 5,4 centimeter. Via de bijgesloten VESA-beugel monteer je de behuizing optioneel achterop een pc-monitor. Ondanks het nogal kleine formaat betreft het een volwaardige pc waarop je één of twee schermen kunt aansluiten. Gebruik hiervoor de HDMI- en/of DisplayPort-aansluiting aan de achterzijde. Verder zien we hier twee netwerk- en usb-poorten. Via drie usb-ingangen aan de voorzijde sluit je makkelijk randapparaten aan. Voor draadloze communicatie heeft de binnenzijde een bluetooth- en wifi-adapter.

In het kleine 'doosje' zit een ssd van 512 GB. Hierop is Windows 11 Pro voorgeïnstalleerd. Om die reden leent de Cubi 5 12M-002EU zich goed voor zakelijke gebruikers, want deze Windows-editie beschikt over extra veiligheidsfuncties. De Intel Core i5-1235U-processor voldoet voor dagelijkse pc-taken prima. Deze processor heeft tien rekenkernen waarvan de snelste twee zijn afgeregeld op een maximale klokfrequentie van 4,4 GHz. Tot slot is er een geheugenmodule van 8 GB RAM ingebouwd. Blijkt dat op den duur onvoldoende, dan kun je eventueel upgraden naar maximaal 64 GB RAM. Deze mini-pc is als alternatief ook met meer rekenpower verkrijgbaar.

Lenovo ThinkCentre M70q Gen 5 Mini PC 

De Lenovo ThinkCentre M70q Gen 5 is een compacte computer die zijn prestaties haalt uit een Intel Core i5-14400T processor. Voor het uitvoeren van je taken en het draaien van software is het systeem voorzien van 16 GB aan DDR5 werkgeheugen. Dit type geheugen heeft een hogere snelheid dan zijn voorganger, DDR4. Als het gaat om de opslag van je bestanden en programma's, dan maak je gebruik van een 512 GB SSD. De aanwezigheid van een SSD is van invloed op de opstarttijd van de computer en de laadsnelheid van je applicaties. Verbindingen met het internet en je lokale netwerk leg je via de ingebouwde Wi-Fi 6 (802.11ax) module of de aanwezige ethernetpoort. Voor het koppelen van randapparatuur zoals een monitor, muis of extern opslagapparaat, beschikt de mini-pc over een variatie aan poorten, waaronder HDMI, DisplayPort en meerdere USB-aansluitingen. Het besturingssysteem dat vooraf geïnstalleerd is, is Windows 11 Pro.

DELL OptiPlex 3000 Thin Client - N6005

De DELL OptiPlex 3000 in deze Thin Client-uitvoering is een systeem dat is ontworpen voor specifieke computertaken. Het apparaat draait op een Intel Pentium Silver N6005 processor, een chip die de basis vormt voor de functionaliteit. Voor het werkgeheugen is er 16 GB RAM aanwezig, wat van invloed is op de prestaties bij het gebruiken van meerdere programma's. De opslag bestaat uit een SSD met een capaciteit van 256 GB, waarop het besturingssysteem en je applicaties worden geïnstalleerd. Dit model is uitgerust met Dell ThinOS, een specifiek besturingssysteem dat is gericht op het werken met virtuele desktopomgevingen. Voor het aansluiten van je apparatuur beschikt de computer over diverse poorten. Je vindt er onder andere USB 3.2-poorten, een netwerkaansluiting en twee DisplayPort-uitgangen voor het koppelen van beeldschermen. De compacte behuizing maakt het mogelijk om het systeem op verschillende manieren te plaatsen

Blackview MP100 Mini PC

Binnen de compacte behuizing van de Blackview MP100 vind je een AMD Ryzen 7 5825U processor, een chip met 8 kernen die de taken van het systeem verwerkt met een maximale turbofrequentie van 4.5 GHz. Voor het gelijktijdig gebruiken van verschillende programma's is het systeem, afhankelijk van de uitvoering, voorzien van 16 GB of 32 GB DDR4 werkgeheugen. Mocht je in de toekomst meer geheugen nodig hebben, dan is dit uit te breiden tot een maximum van 64 GB. De opslag van je bestanden en software wordt verzorgd door een M.2 SSD, met een capaciteit van 512 GB of 1 TB. Qua verbindingen heb je de beschikking over Wi-Fi 6 en Bluetooth 5.2 voor draadloze connectiviteit. Fysieke aansluitingen zijn er ook volop: het apparaat heeft onder andere USB 3.2-poorten, twee Type-C poorten, een HDMI-aansluiting en een DisplayPort. Hiermee kun je tot drie 4K-beeldschermen tegelijk aansturen. Het vooraf geïnstalleerde besturingssysteem op dit model is Windows 11 Pro.

Acer heeft de nieuwe Swift Air 16 (SFA16-61M) gepresenteerd, een ultralichte 16 inch-laptop die minder dan een kilo weegt. De laptop is bedoeld voor gebruikers die veel reizen en combineert een ruim scherm met de nieuwste AI-functies van Windows 11.

De Swift Air 16 draait op de AMD Ryzen AI 300-serie processoren, tot maximaal een Ryzen AI 7 350. Deze chips zijn ontworpen om lokale AI-toepassingen sneller en energiezuiniger uit te voeren. Volgens Acer gaat de batterij tot 13 uur mee. De laptop is bovendien onderdeel van Microsofts Copilot+ pc-programma, waarmee functies als Recall, Click to Do en verbeterde Windows Search beschikbaar zijn voor productiever werken.

De behuizing is gemaakt van een magnesium-aluminiumlegering, wat zorgt voor stevigheid bij een gewicht van minder dan één kilo. Daarmee behoort de Swift Air 16 tot de lichtste laptops met een 16 inch-scherm. Gebruikers kunnen kiezen uit verschillende kleuruitvoeringen en twee schermopties: een WQXGA+ AMOLED-display met 120 Hz verversingssnelheid of een WUXGA IPS-paneel met een refresh rate van 60 Hz. De AMOLED-versie biedt een hoge helderheid (400 nits) en volledige DCI-P3-kleurruimte, wat vooral interessant is voor ontwerpers en andere creatieve professionals.

Voor videogesprekken is de laptop uitgerust met een 2MP Full HD IR-camera met privacysluiter en gezichtsherkenning via Windows Hello. Twee microfoons en luidsprekers zorgen voor helder geluid. Qua aansluitingen zijn er twee USB-C-poorten, een USB-A-poort en een HDMI 1.4-uitgang. Draadloos biedt het apparaat ondersteuning voor wifi 6E en de nieuwste Bluetooth-standaard.

De Acer Swift Air 16 ligt vanaf november 2025 in de Benelux in de winkels, met een adviesprijs vanaf 999 euro.