Er zijn diverse beeldtechnieken voor televisies die allemaal hun eigen voor- en nadelen kennen. Maar welk effect hebben die verschillende technologieën eigenlijk op het energieverbruik van een tv? En wat kun je zelf nog instellen om je televisie zuiniger te maken?

De beeldtechnologie van een televisie heeft veel minder impact op je verbruik dan je in eerste instantie zou denken. Lang geleden waren er wel technologieën die effectief meer verbruikten. Denk maar aan plasma, maar ook crt en de eerste lcd-televisies die nog gebruik maakten van buislampen als achtergrondverlichting. Nu delen we tv’s op in twee categorieën: lcd en oled.

De oled-categorie bevat zowel de w-oled-tv’s als de qd-oled-tv’s. En in de lcd-categorie zitten alle vormen van verschillende led-achtergrondverlichtingen, zoals direct, edge en full array. In de praktijk zien we echter dat beeldtechnologie veel minder impact heeft dan sommige andere factoren. Zo veel zelfs, dat je je eigenlijk niet druk hoeft tet maken over de eventuele besparing die het zou opleveren als je voor de ene of andere technologie kiest.

Energielabels

Voor televisies (maar ook monitoren) geldt sinds 1 maart 2021 een nieuw energielabel. Deze loopt van de letter G tot A, waarbij G zeer onzuinig is en A het meest zuinig. Naast het energielabel zie je ook het energieverbruik in kWh per 1000 uur en wordt ook aangegeven wat de energie-efficiëntie is bij HDR-beelden, eveneens aangeduid met een letter (ook van A tot G). Bij de informatie over HDR zie je ook wat het energieverbruik in Kilowattuur per 1000 uur is. Kortom: de nieuwe energielabels bevatten behoorlijk wat nuttige informatie die jou kunnen helpen een goede keuze te maken voor de juiste balans. De informatie over HDR is puur ter informatie, want de regels hiervoor zo soepel dat fabrikanten ze zeer uiteenlopend kunnen gebruiken. De informatie omtrent het normale (SDR-) verbruik is in dit geval betrouwbaarder, want daar gelden striktere regels voor.

©Bron: eprel.ec.europa.eu

Vooral in de winkel is het handig dat de energielabels zijn voorzien van een QR-code, die stuurt je naar een webpagina waar je nog meer informatie vindt over het scherm, zoals de garantie en een uitgebreidere specificaties. Bekijk hier een voorbeeld van zo'n pagina.

Schermgrootte

Eén van de belangrijkste factoren die het energieverbruik bepalen is de schermgrootte. Een grotere tv vereist immers een grotere achtergrondverlichting (de lichtbron) en die verbruikt meer energie. De stap van 40 inch naar 55 inch lijkt misschien niet zo groot, maar je verdubbelt wel bijna het schermoppervlak. En stap je over van 55 inch naar 65 inch, dan krijg je nog eens 40 procent extra schermoppervlak. Kijken we even snel naar wat energielabels, dan verbruikt een 40 inch ongeveer 50 Watt, een 55 inch zit al snel aan 70-80 Watt en een 85 inch heeft 150-170W nodig.

©alexlmx | Adobe Stock

Resolutie

Ook de beeldschermresolutie heeft een impact op het verbruik. Naarmate resoluties hoger worden, is er meer energie nodig om dezelfde lichtopbrengst te creëren. De reden is dat het pixeloppervlak nooit 100 procent gebruikt kan worden om licht te tonen. Er is namelijk altijd wat verlies door de transistoren die op een pixel staan, en dat verlies is groter bij kleinere pixels. Bovendien vergen meer pixels ook meer rekenkracht om alle beeldverwerking uit te voeren. Energieverbruik is dus een reden om twee keer na te denken of je echt wel een 8K-tv nodig hebt.

Maximale helderheid

De piekhelderheid van een tv heeft een grote invloed op het energieverbruik. Hogere helderheidsinstellingen verbruiken meer energie. Ja, een direct led-tv kan veel zuiniger lijken dan een full array local dimming-model, maar die eerste levert maximaal 300 nits, en de tweede 1.000 nits. Dat is eigenlijk appels met peren vergelijken.

Beeldmodus

Elke tv heeft verschillende beeldmodi zoals levendig, sport, film, eco enzovoort. Welke beeldmode je gebruikt kan flink wat impact hebben op het energieverbruik. Wanneer je een televisie voor de eerste keer instelt, komt het meestal uit de doos in een eco-beeldmodus, al zal die benaming per fabrikant verschillen. Schakel je naar een andere beeldmode, dan zal het verbruik vrijwel zeker stijgen. Je kunt de eenvoudige regel aanhouden: hoe helderder een beeldmodus is, hoe hoger het verbruik.

©© Eric Beeckmans

Lichtsensor helpt besparen

Het aanpassen van de helderheid aan de omgevingsverlichting in de kamer kan helpen energie te besparen. De lichtsensor in de tv is daarbij je beste vriend, want die doet dat automatisch voor je. Over het algemeen vind je in de eco-instellingen ook andere energiebesparende instellingen. Die verminderen het energieverbruik effectief, maar verlagen vaak ook de schermhelderheid.

©Eric Beeckmans

Welke content kijk je?

Het klinkt misschien niet heel logisch, maar wat voor content je kijkt bepaalt mede het energieverbruik. Kijk je bijvoorbeeld veel HDR-beelden, dan zul je merken dat de tv meer verbruikt. Dat is logisch, want HDR-beelden kunnen veel meer helderheid eisen van je televisie.  HDR zelf is weliswaar niet per definitie helderder, maar in sommige gevallen zou de impact best groot kunnen zijn. Wie bijvoorbeeld vooral HDR-games speelt op de tv zal dat merken. Wie gewoon elke dag naar live tv kijkt, in SDR, heeft een veel minder verbruik.

©Vasiliy | Adobe Stock

Stroomverbruik in stand-by

Het stroomverbruik van een tv in stand-by is vaak zo'n 0,5W of minder. Dat is ongeveer 4kWh op jaarbasis, met een gemiddelde prijs van 0,4€/kWh is dat dus nog net geen twee euro, dus zoveel bespaar je daar niet. Maar er zijn wel een paar zaken om rekening mee te houden. Want een smart-tv die je bijvoorbeeld kunt aanzetten met behulp van een app verbruikt al snel een stuk meer; 5W of hoger. En daarmee kom je op jaarbasis al gauw uit op 20 euro. Gebruik je die functionaliteit niet, schakel deze dan uit.

©Bigc Studio | Adobe Stock

Je kunt natuurlijk ook de tv volledig uit het stopcontact halen om sluipverbruik helemaal uit te schakelen, maar doe dat  alleen bij lcd-tv’s. OLED-tv’s doen regelmatig een onderhoudscyclus voor het scherm wanneer je geen tv kijkt. Hiermee vermijden ze burn-in. Zet je ook een oled-tv helemaal uit, dan kunnen ze dat onderhoudsprogramma niet afdraaien of storen ze juist tijdens het tv-kijken dat een onderhoudscyclus noodzakelijk is.

Tot slot

Het type schermtechnologie in je televisie speelt een rol bij energieverbruik, maar de impact is beperkt vergeleken bij andere factoren. De schermgrootte, resolutie, maximale helderheid, beeldmode, helderheidsinstellingen en energiebesparende functies spelen allemaal een rol bij het verbruik. De vuistregel is dat grotere, helderdere televisies meer verbruiken.  

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Zin in een lekkere maaltijd, maar niet in een vette hap? Dan is een airfryer wellicht iets voor je. De redactie van ID.nl zocht er vijf uit, die bovendien van bijzondere functies zijn voorzien.

Aan een airfryer kun je niets meer verbeteren, horen we je denken. Toch is dat niet zo, want hoewel deze handige apparaten al in menig keuken te vinden zijn, wordt er nog veel doorontwikkeld. Daarom valt de keuze dit keer op airfryers met bijzondere functies die je niet direct op iedere airfryer tegen komt.

Tefal EY905D Easy Fry & Grill Dual 8.3L XXL

Deze Tefal-airfryer heeft twee gescheiden kookzones waarmee je verschillende gerechten tegelijkertijd kunt klaarmaken. Beide zones kunnen apart worden ingesteld qua temperatuur en tijd. Hierdoor kun je gerechten bereiden die niet dezelfde bereidingstijd nodig hebben, maar wel op hetzelfde moment klaar moeten zijn, bijvoorbeeld kip en friet. De inhoud van 8,3 liter is ruim genoeg voor huishoudens van 3 tot 5 personen.

De bediening van deze airfryer is digitaal, met knoppen en een overzichtelijk scherm. Het apparaat heeft verder een timer, instelbare temperatuur tot 200 graden en antiaanbaklaag. Er zijn geen geavanceerde voorgeprogrammeerde standen, maar de basisfuncties zijn voldoende voor alledaags gebruik. De manden zijn uitneembaar en kunnen met de hand of in de vaatwasser worden schoongemaakt. Met de Tefal-app vind je handige gerechten voor deze airfryer.

Inventum GF1200HLD

Dit model van Inventum combineert de functies van een airfryer en heteluchtoven. Het apparaat heeft een inhoud van 12 liter en beschikt over een roterende mand, waarmee je bijvoorbeeld friet automatisch kunt laten draaien voor een gelijkmatig resultaat. Daarnaast zijn ook een grillrek, bakplaat en draaispit meegeleverd, zodat je verschillende bereidingswijzen kunt toepassen. De temperatuur is instelbaar tot 200 graden en de timer tot 90 minuten.

LEES OOK: Airfryer met één of twee lades? Zo kies je slim

De bediening bestaat uit fysieke knoppen met een klein digitaal display. Gebruikers geven aan dat de prestaties stabiel zijn, en dat vooral de draaimand goed werkt bij snacks en aardappelproducten. Er is geen stoomfunctie of slimme aansturing. De buiten- en onderkant worden tijdens gebruik warm, dus plaatsing op een hittebestendig oppervlak is aanbevolen.

Ninja Foodi SP101EU

De Ninja Foodi SP101EU is opvallend in die zin dat het eruit ziet en werkt als een oven, maar toch airfryer-functionaliteit heeft. Het heeft dan ook acht functies: heteluchtfrituren, bakken, braden, grillen, drogen, roosteren, warmhouden en een aparte bagelstand. De oven heeft een vermogen van 2400 watt en verwarmt snel op, met een opwarmtijd van ongeveer 60 seconden. Door de combinatie van zes infrarood verwarmingselementen en luchtcirculatie wordt voedsel gelijkmatig bereid. De temperatuur en bereidingswijze worden digitaal ingesteld via een bedieningspaneel.

Bij de oven worden standaard een bakplaat, een heteluchtfrituurmand en een rooster geleverd. Het apparaat is geschikt voor verschillende soorten gerechten, van ovenschotels tot broodjes en gegrilde groenten. Dankzij het ontwerp en de functies kan de oven ook worden gebruikt als alternatief voor een traditionele heteluchtoven.

Ninja Foodi Dual Zone AF400EUWH

De Ninja Foodi AF400EU beschikt over twee aparte manden van elk 4,75 liter. Dit maakt het mogelijk om twee gerechten tegelijk te bereiden, met verschillende instellingen qua tijd en temperatuur. De zogenaamde 'Match Cook'- en 'Sync Finish'-functies zorgen ervoor dat je gerechten op hetzelfde moment klaar zijn, zelfs als deze andere bereidingstijden hebben. De bediening is volledig digitaal, met zes automatische kookprogramma’s zoals max crisp, air fry, roast en bake.

LEES OOK: Dit zijn de meestgemaakte fouten met airfryers (en zo voormijd je ze)

Je kunt de temperatuur instellen vanaf 40 tot 240 graden Celsius en het maximum vermogen is 2470 Watt. De binnenmanden zijn voorzien van een keramische antiaanbaklaag en kunnen in de vaatwasser. Het apparaat is relatief groot, dus dat is wel iets om rekening mee te houden als de ruimte in je keuken beperkt is. Gebruikers van de AF400EUWH waarderen de stille werking en de mogelijkheid om flexibel te koken zonder tussendoor schoon te maken of het apparaat opnieuw in te stellen.

Princess 1.182068.01.001

Met de Princess 1.182068.01.001 Double Basket Airfryer kun je twee gerechten tegelijk bereiden, dankzij de dubbele mand. Het apparaat staat los op het aanrecht en heeft een zwart ontwerp dat in de meeste keukens past . Je bedient het eenvoudig via het LED-display en de touchknoppen. Er zijn acht programma’s, een timer en je kunt de temperatuur zelf instellen tot 220 °C. De totale inhoud is 8 liter, genoeg voor ongeveer zes porties.

Tijdens het gebruik blijven de handvatten koel, en bij oververhitting schakelt het apparaat zichzelf automatisch uit. De losse onderdelen – inclusief de binnenbakken – mogen gewoon in de vaatwasser. Met een vermogen van 2400 watt warmt de airfryer snel op en bereid je je eten gelijkmatig. Of je nu frietjes bakt of kip grilt, deze airfryer maakt het eenvoudig zonder veel gedoe.

Het is lente, en dat is hét moment om allerlei klusjes in de tuin aan te pakken. Heb je een terras of pad dat in de loop van tijd wat is verzakt? Daarvoor hoef je geen stratenmaker in te huren, dat kun je prima zelf weer herstellen. Hoe je dat doet, lees je in deze uitgebreide handleiding.

Lees ook: Zo leg je zelf een terras aan

Het gebeurt regelmatig dat (sier)bestrating verzakt. Vaak ligt dat aan een instabiele ondergrond, slechte afwatering, zand dat is weggespoeld door regen of een te zware belasting. Door hier bij de aanleg of tijdens het herstel al rekening mee te houden, voorkom je veel problemen. Denk bijvoorbeeld aan voldoende ophoogzand, goede opsluitbanden en een slimme afwatering.

Probleemplekken identificeren

Je ziet het meestal snel als een pad of terras verzakt is. Zeker als regenwater blijft staan op plekken waar het niet weg kan. Vaak ligt dat aan een deel van de bestrating dat letterlijk is ingezakt. Ook als stenen zijn gaan schuiven of er kieren ontstaan, heb je waarschijnlijk te maken met verzakking. Dat gebeurt vaak wanneer opsluitbanden niet stevig genoeg geplaatst zijn en langzaam naar buiten zijn gedrukt of gekanteld.

©MG | ID.nl

👷 Dit heb je nodig voor je klus

• Goede werkhandschoenen

• Waterpas

• Metseldraad

• Balk of lat

• Rubberen hamer

• Bats of spade

• Ophoogzand

Tegels wippen

Zelfs de kleinste verzakking kan er al voor zorgen dat er water blijft liggen, omdat water nu eenmaal de weg van de minste weerstand kiest, dus het is belangrijk dat je goed in kaart brengt waar bij jou alle verzakkingen zitten. Leg een lange, rechte lat over het deel dat is weggezakt of gebruik een waterpas . Zo zie je hoe scheef het ligt. Een lange lat werkt het best als je die op zijn smalle kant neerlegt. Leg je hem plat, dan buigt hij makkelijk door en geeft hij een vertekend beeld.

Heb je duidelijk welk stuk verzakt is en dus opgehoogd moet worden, dan haal je daar de tegels of stenen weg. Bij randen zonder opsluitband lukt dat meestal met je handen of een klein schepje. Zit het probleem ergens in het midden van het terras, dan heb je er iets meer werk aan.

©MG | ID.nl

Doe dat wel voorzichtig: je wilt schade aan de tegels natuurlijk zoveel mogelijk voorkomen. Ga dus niet wrikken met een spade of schep. Beter gebruik je twee platte schroevendraaiers. Zet ze aan weerszijden van de steen en wip deze voorzichtig los. Geen oude schroevendraaiers bij de hand? Dan kun je ook lange, dikke spijkers of schroeven gebruiken. Draag daarbij wel handschoenen.

Is de eerste steen eruit, dan volgen de andere meestal vanzelf. Haal ze als het kan met de hand eruit, zo blijft het zandbed eronder zoveel mogelijk intact.

Hoogte bepalen

Ligt het verzakte deel open, dan kun je het zandbed ophogen. Gebruik een rechte lat of metseldraad om de juiste hoogte af te stemmen op de rest van het terras. De lat of het draad laat je dan van links naar rechts lopen vanaf de hoogte van de niet-verzakte bestrating. Vervolgens schep je er ophoogzand bij en controleer je – door een tegel of steen neer te leggen – of het zandbed op de goede hoogte is gebracht. Vergeet niet dat je ongeveer 3 tot 5 millimeter hoger legt dan de rest van de bestrating. De tegel of steen sla je er immers nog een stukje in.

©MG | ID.nl

Ligt alles op zijn plek? Leg dan een stevige balk of plank (die je op op z'n kant legt) op de nieuwe bestrating en tik er met een rubberen hamer op. Zo werk je kleine hoogteverschillen weg.

©MG | ID.nl

Tot slot veeg je overtollig straatzand in de voegen. Je kunt ook inveegzand gebruiken dat onkruidwerend is. Dat werkt vooral goed bij nieuw aangelegde terrassen die nog onkruidvrij zijn, dus voornamelijk bij nieuw aan te leggen terrassen.

Lees ook: Het belang van goede tuindrainage

Opsluitbanden (her)plaatsen

Zijn de randen van je terras verzakt of verschoven en heb je daar opsluitbanden liggen? Dan zijn die waarschijnlijk gaan kantelen of wijken ze naar buiten uit. Dat zie je vaak bij opritten die hoger liggen dan de omliggende grond. Zit er aan de buitenzijde te weinig grond, dan geven die opsluitbanden niet genoeg tegendruk.

In zo’n geval kun je proberen de banden opnieuw in te graven. Lukt dat niet, maar wil je ze wel verstevigen? Zet ze dan – nadat je ze natuurlijk in de hoogte ook waterpas hebt gezet – vast in beton. Dat kan gewoon met kant-en-klare betonmortel uit de bouwmarkt. Alleen wat water erbij en het hardt vanzelf uit.

©Bron: YouTube / Papaklust

Beschadigde bestrating door wortels

Wortels van bomen en struiken kunnen ervoor zorgen dat je bestrating niet verzakt, maar juist omhoog komt. Je ziet dan een bult in het terras en losse tegels. In dat geval moet je eerst de wortels aanpakken. Daarnaast moet je extra zand aanbrengen om de vrijgekomen ruimte op te vullen.

©MG | ID.nl

Wortels kunnen ervoor zorgen dat de bestrating omhoog komt.

Verwijder uitgelopen wortels zo veel mogelijk buiten de bestrating zelf: het heeft geen zin om wortels vlak vóór of in het bestratingsdeel af te zagen of af te steken. Binnen enkele maanden zullen ze namelijk weer voor hetzelfde probleem zorgen. Helemaal tegenhouden lukt niet, maar je kunt wel voorkomen dat ze omhoog komen. Gebruik daarvoor worteldoek. Dat stuurt de wortels onder je bestrating horizontaal verder.

Let op: worteldoek werkt vooral bij kleinere wortels. Grote wortels kunnen alsnog schade veroorzaken. Een bijkomend voordeel van worteldoek is dat het onkruidgroei tegengaat. Worteldoek leg je overigens aan bij een compleet nieuw terras of bestrating. Wil je worteldoek gebruiken bij het herstellen van een terras of pad, dan moet je eigenlijk helemaal opnieuw beginnen, omdat het worteldoek onder de gehele bestrating en onder het niveau van het straatzand komt te liggen.

Mollen

Mollen maken niet alleen je gazon kapot, ze kunnen ook zorgen voor verzakking van je bestrating. Door gangen onder je terras te graven, ontstaat er instabiliteit. Storten die gangen in, dan zakken de tegels weg. Bij dit soort verzakkingen heb je vaak veel zand nodig voor herstel.

Lees ook: Acht manieren om je tuin te beschermen tegen ongedierte

©MG | ID.nl

Mollen graven gangen en die kunnen ervoor zorgen dat je bestrating verzakt.

Mollen zijn lastig te weren, maar je kunt het ze wel moeilijker maken. Hoe diverser je beplanting, hoe minder aantrekkelijk je tuin is voor mollen: wortels vormen obstakels. Wil je specifiek je terras beschermen, dan kun je een mollennet plaatsen. Dat graaf je verticaal in langs de randen van je terras, tot zo'n 70 cm diep. Deze klus kun je prima uitvoeren na het ophogen, want je hoeft alleen de zijkanten aan te pakken.