Sinds de introductie van OLED - inmiddels al weer tien jaar geleden - is er flink wat veranderd aan deze beeldtechnologie. Waar moet je eigenlijk allemaal op letten als je een OLED-televisie koopt? We bekijken wat er allemaal nieuw is en hoe de diverse technieken van elkaar verschillen.

Voordat we in de verschillende typen duiken, vertellen we je eerst even wat een OLED-tv bijzonder maakt. In een gewone LCD-tv wordt het licht gegenereerd door achtergrondverlichting. De pixels zelf lichten dus niet op, maar worden geopend en gesloten en laten het licht op die manier door. Het zijn in feite dus kleine klepjes. Het nadeel van LCD is dat perfect zwart weergeven erg moeilijk is, omdat de miliculse klepjes toch steeds wat licht lekken. t zwart is erg moeilijk voor een LCD-tv aangezien het LCD-klepje toch steeds wat licht lekt. Het contrast is bij een LCD-scherm dus minder.

©Eric Beeckmans

Geen achtergrondverlichting bij OLED

Bij OLED-tv’s is er geen achtergrondverlichting, elke pixel is zijn eigen lichtbron die individueel aan- of uitgezet kan worden. Het licht wordt gegeneerd door een organisch materiaal, maar werkt net als een traditionele LED, het licht op als er stroom door gaat. En nu weet je dus ook meteen waar de letter 'O' in OLED voor staat; organic. Vandaar de naam OLED. Dat is tevens de reden waarom OLED-schermen wél perfect zwart kunnen weergeven; ze schakelen zichzelf helemaal uit en er is geen lichtlekkage omdat er aan de achterzijde van een OLED-pixel geen verlichting aanwezig is.

©Eric Beeckmans

W-OLED

Een standaard RGB-OLED (RGB staat voor Rood, Groen, Blauw, oftewel de primaire kleuren waarmee alle andere kleuren zijn te maken) gebruiken een rood, groen en blauw OLED-materiaal. Dit type werd door Samsung ontwikkeld en in 2013 gelanceerd, maar bleek al snel moeilijk te fabriceren. Concurrent LG gooide het over een andere boeg en lanceerde een compleet ander type OLED. Die versie gebruikt een wit OLED-materiaal en heeft kleurfilters. Om de werking efficienter te maken, kregen deze door LG-ontwikkelde pixels een witte subpixel. De letter W in W-OLED staat in dit geval dus voor 'White' ofwel wit. Veruit de meeste OLED-tv’s die op de markt zijn, zijn van het W-OLED-type. De eerste modellen met dit pixeltype kwamen in 2013 op de markt. Al deze tv’s gebruiken een paneel van LG Display en ze delen dus veel karakteristieken zoals piekhelderheid, kleurbereik, contrast en kijkhoek. Er is in de afgelopen tien jaar wel wat evolutie geweest in deze technologie.

©Eric Beeckmans

W-OLED Gen1

De eerste generatie W-OLED heeft veel kleine veranderingen gekregen, bijvoorbeeld de vorm en afmeting van de subpixels, maar daarover werd nooit officieel iets gecommuniceerd. Die nieuwe types panelen leverden immers dezelfde prestaties. In de eerste jaren waren verbeteringen vermoedelijk ook meer gefocust op het vermijden van inbranden dan op het verhogen van de helderheid.

De enige duidelijke verbetering kwam toen LG de G1-smart-tv in 2021 lanceerde, die voor het eerst een 'OLED evo'-paneel gebruikte dat 20% helderder is dan een conventioneel paneel. Dat paneel bevatte een extra laag OLED-materiaal, maar LG benadrukte ook dat een deel van de prestaties afkomstig waren van nieuwe software in hun processor.

©LG Electronics

W-OLED Gen2: EX

In 2022 lanceerde LG Display de OLED EX-panelen, en die worden als een echte nieuwe generatie beschouwd. Ze gebruiken Deuterium in plaats van waterstof in het organische materiaal. Deuterium maakt het OLED-materiaal stabieler, waardoor het beter bestand is tegen hitte en stroom. Ook is het paneel beter bestand tegen inbranden, en omdat er meer stroom door gejaagd kan worden, is het ook helderder. LG Display claimde tot 30% verbetering tegenover een conventioneel paneel. Daarnaast zijn OLED EX-panelen ook voorzien van een manier om het paneel te optimaliseren op basis van je kijkgedrag om zo de levensduur nog te verbeteren.

W-OLED Gen3: META

Dit jaar werd een derde generatie OLED-paneel gelanceerd, het META-paneel. Die is gebaseerd op een OLED EX-paneel, en maakt daarnaast gebruik van een laag microlenzen en de META booster software. De microlenzen beletten verlies van licht door interne reflecties in het paneel, de software optimaliseert in real-time helderheid en kleurexpressie. META-panelen zijn tot 60% helderder dan een conventioneel OLED-paneel, bieden een 30% bredere kijkhoek (die daardoor bijna perfect is), en zijn 22% energie-efficiënter. Meer uitleg vind je in ons artikel over het META-paneel.

©LG Display

Samsung's QD-OLED: andere techniek

In 2022 lanceerde Samsung Display de QD-OLED-technologie. Maar wat is QD-OLED en hoe verschilt het van W-OLED? Samsung's QD-OLED is een combinatie van quantum dots en OLED. Een blauwe OLED-laag zorgt voor het licht. Die kan net zoals bij W-OLED op pixelniveau aan- en uitgezet worden.

Een quantum dot-kleurconverter zet het blauwe licht om naar rood en groen, blauw wordt doorgelaten. Het verschil met een kleurfilter is dat dit geen licht wegfiltert, maar het blauw licht effectief omzet naar een andere kleur. Zo hebben QD-OLED-tv’s een iets groter kleurbereik dan W-OLED-modellen. Ze hebben een quasi perfecte kijkhoek, en ze zijn erg helder, in elk geval helderder dan de OLED EX-panelen.

QD-OLED-generaties

Net als bij de LG-panelen heeft ook Samsung verschillende generaties uitgebracht van haar QD-OLED-panelen. De nieuwste versies volgden elkaar al snel op, want de QD-OLED Gen1 - dat in 2022 werd gelanceerd - werd enkel gebruikt in de Samsung S95B en de Sony AK95K. Samsung is nu bij QD-OLED Gen2 aanbeland. Dit nieuwe paneel gebruikt een efficiënter OLED-materiaal en heeft het nu een ingebouwde realtime monitoring systeem dat de belasting van elke pixel optimaliseert.

©Samsung Electronics

Samsung Display claimt dat deze panelen tot 30% helderder zijn, een verbeterde energie-efficiëntie hebben en een verbeterde levensduur. We hebben over dit nieuwe QD-OLED-paneel al eerder geschreven .

Welke tv heeft welk paneel?

Heb je een OLED-tv van voor 2021, dan is dat zeker een eerste generatie W-OLED-paneel. Sommige modellen van 2021 gebruiken het OLED evo-paneel (LG G1, Philips OLED936, Panasonic JZW2004, Sony A90J). Modellen van 2022 en later gebruiken vrijwel zeker allemaal OLED EX-panelen. De META-panelen vind je momenteel alleen in de topmodellen van 2023: LG G3, Panasonic MZW2004 en de Philips OLED907.

QD-OLED-panelen zijn op dit moment beperkt tot vier modellen: de Samsung S95B en Sony A95K gebruiken Gen1-panelen, de Samsung S95C en Sony A95L gebruiken Gen2-panelen. De Samsung S90C is een lastig geval, want dit toestel zit qua prestaties op het niveau van de S90B en het gebruikt daarom vermoedelijk het Gen1-paneel. Het is echter niet uitgesloten dat de toestellen toch een Gen2 paneel hebben, maar dat de prestaties via software wat beperkter zijn.

Hoe belangrijk is het paneel?

Zoals gezegd is het als consument erg lastig om het gebruikte paneel in je tv te identificeren. Daarnaast kunnen fabrikanten een paneel op verschillende manieren inzetten. Want meer helderheid van een paneel eisen vereist ook meer stroom. Daardoor veroudert een paneel sneller, en verbruikt het meer energie. Het is dus best mogelijk dat verschillende fabrikanten met hetzelfde paneel toch tv’s maken die verschillen, de ene wat helderder, de andere wat energiezuiniger.

Uiteindelijk is het vooral belangrijk dat je de grote verschillen kent. Zoals welke modellen de QD-OLED-technologie gebruiken en En welke tv's de laatste nieuwe META W-OLED-panelen. Uiteindelijk zitten daar de belangrijkste verschillen en die hebben we voor je in dit artikel uiteengezet.

WhatsApp werkt aan een officiële app voor de Apple Watch. De chatdienst test op dit moment een bètaversie via Apples TestFlight-programma. Daarmee kunnen gebruikers voor het eerst rechtstreeks vanaf hun horloge berichten niet alleen lezen, maar ook beantwoorden.

De nieuwe Apple Watch-versie is een zogenoemde companion-app en werkt dus alleen in combinatie met een iPhone. Zonder telefoon in de buurt blijven berichten onbereikbaar. Zodra het horloge gekoppeld is met de iPhone, wordt WhatsApp automatisch herkend; een aparte QR-code scannen is niet nodig.

Basisfunctionaliteit aanwezig
In de huidige bètaversie van de chat-app kunnen gebruikers recente chats openen, berichten lezen en antwoorden sturen met emoji's, korte standaardreacties of voiceberichten. Ook ontvangen media, zoals foto's en spraakopnames, zijn voortaan zichtbaar en afspeelbaar. De interface is eenvoudig gehouden en sluit aan bij de stijl van watchOS.

©WhatsApp

Vereisten en beschikbaarheid
De bètaversie is beschikbaar via WhatsApp beta for iOS build 25.32.10.71 in TestFlight en vereist watchOS 10.0 of hoger. Alleen gebruikers met toegang tot het TestFlight-programma kunnen de app momenteel uitproberen. WhatsApp heeft nog niet aangegeven wanneer de publieke versie verschijnt.

Voorzichtige eerste stap
Tot nu toe konden Apple Watch-gebruikers alleen WhatsApp-meldingen ontvangen en daarop summier reageren. Met deze bètaversie komt daar voorzichtig verandering in: voor het eerst is er een aparte app waarmee gesprekken vanaf de pols kunnen worden beheerd. Omdat de iPhone nog steeds nodig is, blijft de functionaliteit enigszins beperkt, maar de test laat zien dat WhatsApp de integratie met watchOS langzaam maar zeker serieus neemt en eindelijk uitbreidt.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Het wordt steeds vroeger donker en dan is het prettig als je je huis ook 's-avonds goed kunt beveiligen. Dat kan met een goede beveiligingscamera. Wij vonden vijf 4K-modellen voor je voor minder dan 200 euro.

Als je een beveiligingscamera zoekt die haarscherpe beelden levert, is 4K-resolutie inmiddels gemeengoed geworden. Voor minder dan tweehonderd euro zijn er verrassend veel camera’s die niet alleen in hoge kwaliteit filmen, maar ook lokaal kunnen opslaan en op afstand te bedienen zijn via een app. Wij vonden vijf modellen voor je.

eufyCam 3 S330

De Eufy S330 eufyCam (eufyCam 3) is een draadloze IP-beveiligingscamera voor buiten die je huis in 4K-kwaliteit bewaakt. De camera heeft een maximale resolutie van 3840 × 2160 pixels en een groothoek van 135 graden, zodat je een brede kijkhoek hebt. Het apparaat is bedoeld voor buitengebruik en voldoet aan IP65 (stofdicht en beschermd tegen sproeiwater) en kan werken tussen –20 °C en 50 °C. Je installeert de camera eenvoudig met de meegeleverde muurbevestiging. Dankzij de geïntegreerde speakers en microfoon kun je tweewegsaudio gebruiken, zodat je op afstand kunt communiceren met mensen in de buurt.

De eufyCam 3 biedt meerdere detectiefuncties. Hij onderscheidt mensen en voertuigen, heeft een bewegingsdetector en zoomfunctie en geeft een melding op je telefoon wanneer er iets wordt gedetecteerd. Voor het nachtzicht gebruikt de camera infrarood, zodat je ook ’s nachts duidelijke beelden hebt. Indien nodig kun je de ingebouwde sirene van 100 dB activeren om indringers af te schrikken. De camera heeft 16 GB aan geïntegreerd flashgeheugen en werkt op een oplaadbare lithium-accu, waardoor er geen abonnement voor cloudopslag nodig is.

EZVIZ BC1C Pro

De EZVIZ BC1C Pro is een oplaadbare beveiligingscamera die speciaal is ontworpen voor buitengebruik. Deze camera werkt volledig draadloos en ondersteunt wifi, waardoor je hem overal rondom je huis kunt monteren. Een geïntegreerd zonnepaneel en een krachtige 10 400 mAh-accu zorgen ervoor dat je de batterij slechts af en toe hoeft op te laden; volgens de fabrikant kan de camera tot 180 dagen werken zonder stopcontact. De camera levert haarscherpe beelden dankzij de 4K Ultra HD-resolutie en heeft een Always-On Video-functie die continu opneemt. ’s Nachts zorgt kleurennachtzicht voor heldere beelden.

De BC1C Pro beschikt over AI-ondersteunde bewegingsdetectie die onderscheid maakt tussen personen en voertuigen, zodat je minder ongewenste meldingen krijgt. Je ontvangt via de EZVIZ-app slimme meldingen op je smartphone en je kunt via tweeweg-spraak met bezoekers praten. Voor lokale opslag is een microSD-slot aanwezig waarmee je tot 512 GB kunt opslaan. De camera heeft bovendien een ingebouwd alarm en twee LED-spotlights om indringers af te schrikken. De behuizing is weersbestendig, waardoor het apparaat geschikt is voor buitenplaatsing.

TP-Link Tapo C560WS

De TP-Link Tapo C560WS is een 4K-camera (8 megapixel) die je op afstand kunt draaien en kantelen. Volgens de specificaties heeft deze camera een resolutie van 3840 × 2160 pixels en ondersteunt hij 25 frames per seconde. Je kunt hem 360 graden draaien en verticaal kantelen om een groot gebied rondom je huis te overzien. Voor de verbinding kan de camera gebruikmaken van zowel een 100 Mbps Ethernetverbinding als wifi (802.11a/b/g/n/ac/ax), waardoor je hem ook via je draadloze netwerk kunt gebruiken. De stroomvoorziening verloopt via netspanning; er is dus geen batterij om te vervangen.

De Tapo C560WS is uitgerust met audiodetectie en bewegingsdetectie, een ingebouwde microfoon en speaker, geïntegreerde verlichting en een sirene. Voor nachtzicht wordt zowel IR-licht als een spotlight gebruikt, zodat je ook ’s nachts beeld in kleur kunt krijgen. Dankzij de IP66-classificatie is de camera volledig stofdicht en spatwaterdicht. Je kunt beelden lokaal opslaan op een microSD-kaart of via een NAS. De camera ondersteunt Onvif voor koppeling aan andere systemen. Met de Tapo-app stel je de bewegingsdetectie in en volg je live-beelden, terwijl de tweeweg-audio je laat praten met mensen die voor de camera staan.

Reolink P430 4K PoE IP-camera

De Reolink P430 is een 4K-PoE-camera met een 5× optische zoom. De camera heeft geïntegreerde spotlights en ondersteunt kleurennachtzicht, zodat je ook in het donker kleuren kunt zien. Slimme detectie onderscheidt personen, voertuigen en andere bewegingen en stuurt direct meldingen naar je smartphone. Het apparaat beschikt over een sirene en felle lampen om ongewenste bezoekers af te schrikken. Met tweeweg-audio kun je via de app met bezoekers praten.

Deze Reolink-camera wordt gevoed via Power over Ethernet (PoE), waardoor je via één kabel zowel data als stroom levert. Voor opslag kun je kiezen uit meerdere opties: een microSD-kaart tot 256 GB, een NVR-systeem of een FTP-server. De behuizing heeft een IP67-classificatie, wat betekent dat de camera volledig beschermd is tegen stof en regen. Het model is gericht op buitengebruik en kan eenvoudig worden geïntegreerd in een Reolink-NVR-systeem voor een groter beveiligingsnetwerk.

EZVIZ EB5 4K Solar camera

De EZVIZ EB5 4K combineert een 4K-camera met zonne-energie. Het apparaat is uitgerust met een 1/2,7-inch CMOS-sensor, een diafragma van F1,6 en levert video met een maximale resolutie van 3840 × 2160 pixels. De camera werkt volledig draadloos dankzij een ingebouwde 10 400 mAh-accu en een 1,4 W zonnepaneel, zodat twee uur zonlicht per dag voldoende is om hem draaiende te houden. Het apparaat ondersteunt Wi-Fi 6 voor een stabiele draadloze verbinding, zelfs rond grote huizen.

Voor nachtzicht gebruikt de EB5 zowel infrarood als led-spotlights, wat zorgt voor helder kleurbeeld in het donker. Een AI-systeem onderscheidt personen en voertuigen en stuurt direct meldingen naar jouw smartphone. Dankzij Always-On Video maakt de camera automatisch opnames op vaste tijden, waardoor hij 24/7 bewaakt. Er zijn tweeweg-audio en een ingebouwde sirene met spotlights om bezoekers aan te spreken of af te schrikken. Voor opslag kun je een microSD-kaart tot 512 GB gebruiken of kiezen voor cloudopslag. De behuizing is IP65-gecertificeerd en bestand tegen regen, stof en sneeuw. Het beeldveld is breed: 113 graden horizontaal, 60 graden verticaal en 135 graden diagonaal.