ID.nl logo
Zo poets je de plaat: weg met stof, vet en gekraak
© Youril - stock.adobe.com
Huis

Zo poets je de plaat: weg met stof, vet en gekraak

Kaarsvet, kattenharen, nicotinevlekken, vette vingers… Wie graag tussen tweedehands lp’s snuffelt, weet dat niet elke plaat even fris uit de hoes komt. En zelfs spiksplinternieuwe exemplaren zijn niet altijd vrij van stofjes en minuscule restjes uit de perserij. Gelukkig hoef je geen labjas aan te trekken om je vinyl weer glanzend en schoon te krijgen — er zijn genoeg simpele manieren om je platen in topconditie te houden.

In dit artikel vertellen we je:

💿 Waarom het belangrijk is om schone lp’s te draaien 💿 Op welke manieren je platen kunt reinigen 💿 Welke schoonmaakproducten je voor vinyl kunt kopen

Ook lezen: 7 onmisbare onderhoudstips voor plaatjesdraaiers

Als er veel stof op de plaat ligt, hoor je tijdens het luisteren om de haverklap tikken en kraken. Bij hardnekkiger vuil kan de plaat zelfs overslaan. Hierbij springt de naald van de platenspeler uit de groef. Kortom, je doet er goed aan om een vuile lp voorafgaand aan de luistersessie altijd schoon te maken.

💡 Vegen met vinylborstel Ligt er op de plaat alleen een beetje stof? Met een eenvoudige platenborstel veeg je dat eenvoudig weg. In dat geval is het grondig reinigen van de lp niet nodig.

©Maikel Dijkhuizen

Als je een lp goed in het licht houdt, zie je of die erg vies is.

Platen handmatig wassen

Het is belangrijk om een lp zorgvuldig te reinigen. Ga je te ruw met het vinyl om, dan kun je hem namelijk onherstelbaar beschadigen. Ben je bereid om platen handmatig te wassen, dan kost het je alleen een beetje afwasmiddel en wat water. Een voorwaarde is dat het afwasmiddel geen residu achterlaat. Doe eerst een beetje sop in een volledig schone afwasteil en vul die met gedestilleerd water. In kraanwater zit doorgaans te veel kalk, dus gebruik dat beslist niet. Wil je liever geen afwasmiddel gebruiken? Er zijn als alternatief ook speciale reinigingsmiddelen verkrijgbaar. Verder heb je nog een pluisvrije doek nodig. Hiermee ga je de plaat schoonmaken.

Leg de plaat voorzichtig op een schone theedoek of vergelijkbare ondergrond. Je doopt nu een punt van het schoonmaakdoekje in het sop en veegt daarna met de groeven mee over de lp. Gebruik zo weinig mogelijk water en maak het middelste label niet nat. Zodra je alle groeven hebt gehad, draai je de plaat voorzichtig om. Herhaal vervolgens de poetsbeurt. Na afloop laat je de plaat volledig opdrogen. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld een druiprek.

Lees ook: Lp’s luisteren? Zo vind je de beste platenspeler

Speciaal afwassysteem kopen

Als je regelmatig meerdere platen reinigt, is de aanschaf van een speciaal afwassysteem geen overbodige luxe. De Knosti Disco Antistat, Knosti Disco Antistat Generation 2 en Pro-Ject Spin Clean Record Washer zijn hiervan bekende voorbeelden. Hierbij draai je de lp rond in een smalle spoelbak met reinigingsvloeistof. Aan de binnenzijde van het reservoir zitten borstels die het vuil uit de groeven verwijderen. Goed om te weten is dat de geïntegreerde houders de kwetsbare platenlabels tegen het vocht beschermen.

Na afloop laat je de gewassen platen in de bijgesloten afdruiprek drogen. Deze methode gaat een stuk sneller dan handmatig wassen. De aanschafprijzen vallen bovendien mee. Afhankelijk van welk product je koopt, ben je tussen de 65 en 110 euro kwijt. Een bijkomend voordeel is dat deze afwassystemen de statische elektriciteit van platen verminderen. Het vinyl trekt hierdoor minder stof aan.

Dit afwassysteem van Knosti is een effectieve methode om snel meerdere platen achter elkaar te wassen.

Gemotoriseerde platenwasser

Voor de serieuze vinylfan is een gemotoriseerde platenwasser een waardevolle investering. Hiermee maak je je lp’s grondig schoon en kun je ze daarna direct weer afspelen. De meeste modellen draaien de plaat automatisch in beide richtingen. Je begint door de lp stevig vast te zetten met de meegeleverde klem. Vervolgens breng je met een klein flesje reinigingsvloeistof aan op het oppervlak.

Meestal zit er een speciale borstel van geitenhaar bij. Daarmee druk je voorzichtig op de draaiende plaat, zodat de vloeistof goed in de groeven komt. Daarna zuigt een krachtige afzuigarm het vuil en de vloeistof weg. Het vocht wordt opgevangen in een reservoir, waardoor je lp na afloop vrijwel direct droog is dankzij het ingebouwde ‘stofzuigersysteem’.

Handig om te weten: lang niet elke platenwasser kan overweg met alle vinylformaten. Voor 12-inch lp's zit je meestal goed, maar 10- en 7-inch platen zijn niet altijd compatibel. Controleer dus goed welk apparaat je koopt. Voor kleinere formaten heb je mogelijk een speciale zuigarm nodig. Dat geldt soms ook voor platen die afwijken van het standaard toerental, zoals 45 of 78 toeren.

Bekende merken op dit gebied zijn Okki Nokki, Watson's, Tonar en Pro-Ject. De prijzen liggen gemiddeld tussen de 400 en 600 euro. Er zijn ook luxere modellen verkrijgbaar die beide kanten van de plaat tegelijk kunnen reinigen.

©Maikel Dijkhuizen

Deze populaire platenwasmachine van Okki Nokki bedien je via twee knoppen aan de voorzijde.

Gewassen lp's opbergen

Zodra jouw vuile lp's eenmaal zijn gewassen, stop je ze bij voorkeur in een nieuwe antistatische binnenhoes. Daarmee voorkom je dat het schone vinyl weer stof aantrekt. Verder bewaar je de platen rechtop in de originele kartonnen buitenhoes. Veel luisterplezier!

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 smartphones met eSim voor minder dan 400 euro
© Farknot Architect - stock.adobe.
Huis

Waar voor je geld: 5 smartphones met eSim voor minder dan 400 euro

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Op zoek naar een betaalbare smartphone, maar dan wel eentje met een virtuele simkaart? De redactie van ID.nl is voor je op zoek gegaan naar smartphones met een prijskaartje van onder de 400 euro.

Met een eSim ben je niet meer afhankelijk van een fysiek simkaartje en heb je geen gepriegel meer met het plaatsen van je sim in de telefoon. Je kunt daardoor snel van provider wisselen zonder gedoe. Dit bespaart niet alleen tijd, maar ook ruimte in je apparaat. Perfect voor wie veel reist, omdat je eenvoudig internationale abonnementen kunt activeren. Daarnaast kun je op die manier ook gebruik maken van meerdere telefoonnummers op een enkel toestel, bijvoorbeeld eentje voor werk en prive.

Samsung Galaxy A26 5G

De Galaxy A26 5G combineert een slank ontwerp met krachtige prestaties. Het 6,7-inch FHD+ Super AMOLED-display biedt levendige kleuren en vloeiende beelden dankzij de 120 Hz verversingssnelheid. Onder de motorkap bevindt zich de Exynos 1380-chipset, ondersteund door 4 tot 8 GB RAM, wat zorgt voor soepele multitasking.

De 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie legt scherpe foto's vast, zelfs bij weinig licht. Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en IP67-certificering is dit toestel zowel duurzaam als betrouwbaar. Bovendien belooft Samsung tot zes jaar beveiligingsupdates, wat de levensduur van het apparaat verlengt

Redmi Note 13 Pro

De Redmi Note 13 Pro 5G is een krachtpatser in het middensegment. Met een indrukwekkende 200 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie leg je elk detail vast. Het 6,67-inch AMOLED-display met een resolutie van 1220x2712 pixels en een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor een meeslepende kijkervaring.

Aangedreven door de Snapdragon 7s Gen 2-chipset en beschikbaar met tot 16 GB RAM, biedt dit toestel uitstekende prestaties. De 5100 mAh batterij ondersteunt 67W snelladen, waardoor je snel weer op pad kunt.​

Motorola Moto G35 5G

De Motorola Moto G35 5G biedt solide prestaties voor een betaalbare prijs. Het 6,72-inch LCD-scherm met een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor vloeiende beelden. De 50 MP Quad Pixel-camera levert scherpe foto's, zelfs bij weinig licht.

Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en ondersteuning voor 5G-connectiviteit blijf je de hele dag verbonden. Hoewel de Unisoc T760-processor niet de snelste is, biedt het toestel voldoende kracht voor dagelijks gebruik

Sony Xperia 10 VI

De Sony Xperia 10 VI is een compacte smartphone met een focus op multimedia. Het 6,1-inch FHD+ OLED-scherm met een 21:9 beeldverhouding is ideaal voor het bekijken van films. Aangedreven door de Snapdragon 6 Gen 1-chipset en uitgerust met 8 GB RAM, biedt het toestel soepele prestaties.

De 48 MP hoofdcamera legt gedetailleerde foto's vast, terwijl de 5000 mAh batterij zorgt voor langdurig gebruik. Met IP68-certificering is het toestel bestand tegen water en stof

Samsung Galaxy A35 5G

De Galaxy A35 5G biedt premium functies in een betaalbaar jasje. Het 6,6-inch FHD+ Super AMOLED-display met een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor heldere en vloeiende beelden. De 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie legt scherpe foto's vast, terwijl de 13 MP selfiecamera zorgt voor duidelijke zelfportretten.

Aangedreven door de Exynos 1380-chipset en beschikbaar met tot 12 GB RAM, biedt het toestel krachtige prestaties. De 5000 mAh batterij ondersteunt 25W snelladen, en Samsung belooft tot vijf jaar beveiligingsupdates.

▼ Volgende artikel
Review LG OLED65C54LA – Een kleine update voor de iconische C-serie
Huis

Review LG OLED65C54LA – Een kleine update voor de iconische C-serie

De OLED C-reeks van LG is inmiddels bijna een icoon. Het model situeert zich in de line-up net onder het topmodel, maar biedt nog steeds topprestaties voor games, films en sport. De C5 vertoont echter bijzonder veel gelijkenissen met de C4. Heeft deze LG C5 dan wel iets extra's te bieden?

Uitstekend
Energy label
Samenvatting

De LG OLED65C5 bouwt voort op de C4 met hetzelfde design, betere piekhelderheid en uitstekende kalibratie. De tv biedt sterke gamefeatures, prima beeldverwerking en Dolby Atmos-audio, maar mist DTS. WebOS 25 is snel en uitgebreid, al bevat het storende reclame. Dankzij de goede prestaties, breed app-aanbod en vijf jaar updates blijft de C5 een goede keuze.

Plus- en minpunten
  • Uitstekende piekhelderheid
  • Prachtige HDR-beelden in HDR10 en Dolby Vision
  • Goede kijkhoek en anti-reflectie
  • Zeer goede gamer-ondersteuning, met vier HDMI 2.1-poorten
  • Niet content-gerelateerd advertenties op het Home-scherm
  • Geen ondersteuning voor HDR10+ en DTS
  • Dynamische tonemapping maakt het beeld te helder
LG OLED65C54LA

Adviesprijs: 2.099 euro
Wat: Ultra HD 4K 144 Hz W-OLED-tv
Schermformaat: 65 inch (164 cm)
Aansluitingen: 4x HDMI (4x v2.1 (48 Gbps), ARC/eARC, ALLM, VRR, HFR), 3x USB, 1x optisch digitaal uit, 2x antenne, 1x IR-blaster, WiFi 6 (802.11ax), ethernet, Bluetooth 5.3
Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision IQ, Dolby Atmos, WebOS 25, AirPlay 2, Google Cast, USB/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot, Alpha 9 processor
Afmetingen: 1441 x 880 x 230 mm (incl. voet)
Gewicht: 18,5 kg (incl. voet)
Verbruik (per 1000 uur): SDR 95 kWh (F) / HDR 234 kWh (G)

LG heeft voor de C5 heeft het ontwerp van de C4 overgenomen, maar daar hebben we geen bezwaar tegen; het is mooi en stijlvol. Het scherm heeft een dunne, metalen rand en aan de achterzijde zit de behuizing relatief diep achter het scherm. De structuur op de rug doet nog steeds aan stof of leder denken, alleen is deze nu grijs-zwart in plaats van bruin. Zonder voet is deze televisie 45mm diep, dus als hij aan de muur zou hangen ziet hij er fraai uit. Kies je voor een opstelling op tv-meubel, dan staat hij op een centrale voet. Veel ruimte onder het scherm heb je dan niet, de soundbar kan idealiter maar 5,5cm hoog zijn.

Aansluitingen

De C-reeks is al jaar en dag bijzonder goed uitgerust en zeker voor gamers heeft deze televisie flink wat te bieden. De vier HDMI-poorten ondersteunen allemaal de maximale 48Gbps bandbreedte van HDMI 2.1, en leveren ook ALLM, 4K144 (voor pc, gameconsoles zijn zelf beperkt tot 4K120) en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken. Met andere woorden: geen probleem om zowel een soundbar als meerdere high-end gamebronnen aan te sluiten. Dankzij de erg lage input-lag, 10,8ms voor 4K60 en 5,9ms voor 2K120, is een responsieve game-ervaring gegarandeerd. Er is een IR-blaster poort voorzien om tv's die uit het zicht staan te besturen met de LG-afstandsbediening, maar de IR-blaster zelf zit niet in de doos. De C5 ondersteunt WiFi 6 (802.11ax), terwijl op de C4 nog WiFi 5 werd toegepast. De WiSA-ondersteuning (Wireless Speaker and Audio Association) is geschrapt, maar dat is geen enorm verlies. Alle aansluitingen wijzen naar opzij zodat ze wandmontage niet storen. 

De aansluitingen op de LG OLED65C54LA

Premium piekhelderheid

Het nieuwe, helderste paneel blijft voorbehouden voor de G5, de C5 is nog steeds voorzien van een OLED evo paneel met Brightness Booster. LG vermeldt officieel geen verbetering, maar we meten een iets hogere piekhelderheid op het 10%-venster, die bedraagt nu 1214 nits. Op de C4 was dat nog 1060 nits. Het volledig wit beeld haalt 195 nits, dat is onveranderd, net als het kleurbereik dat nu 98,7% P3 haalt. Toch moet je van die 20% verbetering op het kleinere testvenster geen grote impact verwachten. De C5 staat daarmee wel in de top van het helderheidsklassement in zijn categorie, hij moet enkel de Samsung S90F voorlaten. En uiteraard mag je rekenen op een prima kijkhoek, en redelijke anti-reflectie. Ons testexemplaar had ook een goede uniformiteit.

Zo worden televisies getest voor ID.nl

Voor ID.nl testen we met regelmaat televisies, maar lang niet iedereen is bekend met de gebruikte terminologie en testmethodes. Hoe televisies voor ID.nl precies worden getest, kun je in dit artikel lezen.

We schakelen naar de Filmmaker Mode om de kalibratie te beoordelen, en die blijkt al snel bijzonder goed te zijn. De SDR-weergave is uitstekend, met goed schaduwdetail, accurate kleuren en natuurlijke huidtinten. In HDR ondersteunt de LG naast HDR10 en HLG ook Dolby Vision, en die laatste beelden zijn fantastisch. Maar ook met standaard HDR10 is het resultaat bijzonder knap. De kalibratie is ook hier uitstekend, met zeer mooie kleuren en goede witnuances. In de donkerste scènes is hij iets te donker, waardoor er nuance kan ontbreken. Gelukkig kun je dat met de ‘Dark Detail’-instelling verbeteren. De optionele dynamische tonemapping voor HDR10 lieten we uitgeschakeld staan. Deze maakt het beeld helderder en dat is niet goed voor de contrastperceptie. 

Goede beeldverwerking

Met zoveel verschillende contentformaten is goede beeldverwerking erg belangrijk om elke bron optimaal weer te geven. De Alpha 9 Gen 8-processor krijgt deze taak goed voor elkaar. De ruisonderdrukking en upscaling zorgen voor mooie, scherpe beelden, zelfs als je vertrekt van relatief lage kwaliteit als dvd. De beste resultaten krijg je weliswaar als er van HD-beelden wordt uitgegaan. Voor live tv-beelden (1080i) is deinterlacing een noodzakelijke stap. Op een van onze testpatronen zagen we iets meer karteling dan gebruikelijk op een bijna horizontale lijn, maar in echte content lijkt het gelukkig toch een zeldzaam probleem. Zijn er kleurstroken zichtbaar in zachte kleurgradiënten, dan kan je die met de optie 'Vloeiende gradatie' in de laagste stand vrij goed wegwerken.

Op de G5 ging het daar soms mis, maar dat probleem zagen we hier niet. In heel lastige donkere scènes kan die strookvorming wel zichtbaar blijven. De bewegingsscherpte is uitstekend, OLED-panelen scoren hier dankzij hun snelle responstijd altijd goed. Het is een prima troef voor sport en games. Het nadeel is wel dat de typische 24fps judder in films beter zichtbaar is. Je kan Trumotion gebruiken om dat weg te werken, al blijft het een kwestie van persoonlijke smaak. In de ‘Vloeiend’ stand elimineert dat bijna alle gestotter maar zijn er mogelijk wel beeldfouten zichtbaar tegen complexe achtergronden. Beweegt de camera erg snel, dan laat de processor gemakkelijker steken vallen en stottert het beeld nog steeds. 

Dolby Atmos, maar geen DTS meer

De 2.2-kanaals 40W audioconfiguratie is overgenomen van de C4, met een belangrijk verschil. De tv ondersteunt nog steeds Dolby Atmos, maar geen DTS meer. Dat zagen we ook al op de G5. Streamingdiensten gebruiken bijna altijd Dolby Atmos, het zijn vooral de eigenaars van een eigen (Ultra HD) Blu-ray-collectie die DTS zullen missen. Heb je een externe audio-oplossing, weet dan dat ook pass-through van DTS via eARC/ARC onmogelijk is.

Je moet je speler aansluiten op bijvoorbeeld je soundbar, en het beeldsignaal doorgeven aan de tv. De C5 heeft een rijke klank met mooie balans, en is goed genoeg om van zowel film als muziek te genieten. Er is redelijk wat bas te horen, dat ondersteunt de filmervaring goed. Hoogte-effecten ontbreken wel, maar je krijgt wel wat surroundgevoel. Experimenteer met de standaard-, muziek- of bioscooppreset afhankelijk van wat je kijkt of luistert, maar blijf weg van de AI Sound-modus die veel te scherp klinkt.

WebOS 25 en een nieuwe afstandsbediening

Een negatieve trend die we merken is de opkomst van niet-content gerelateerde reclame in smart-tv's. En helaas speelt LG webOS daar duidelijk op in. Zowel op het Home-scherm als in de screensaver, als in bepaalde banners verderop tussen de aanbevelingen kun je reclame tegenkomen. Wil je dat uitschakelen, lees dan in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

Afgezien van dat minpunt heeft webOS heel wat te bieden. Het app-aanbod is erg uitgebreid, en de tv ondersteunt Google Cast en Apple Airplay2. Quick Cards op het Home-scherm groeperen bepaalde functies, en er is een rij met favoriete apps. Beide kan je customiseren door items die je niet interesseren te verbergen (of volledig te verwijderen). In dit overzichtsartikel (weliswaar nog van webOS23) vind je alle info over webOS. Dankzij vijf jaar gegarandeerde upgrades aan de nieuwste versie, blijft het smart-tv-systeem up-to-date.

WebOS 25 op de LG OLED65C54LA

De afstandsbediening is na vele jaren volledig vernieuwd. De aanwijsfunctie is gebleven, maar de vorm en lay-out zijn volledig aangepast. LG kiest net als veel andere fabrikanten voor een eenvoudigere afstandsbediening. De afgeronde vorm heeft nu plaats gemaakt voor een meer klassieke rechthoekig remote. Daarnaast is het cijferblok verdwenen en is er gekozen voor kanteltoetsen voor volume en kanaal. Op zich niets mis mee, maar er is ook een aantal twijfelachtige keuzes gemaakt. Zo is de ingangentoets vervangen door de Thuis Hub, al kan je de ingangen wel nog bereiken door lang op die toets te duwen. De mute-toets is weg, het geluid uitzetten doe je nu door de volumeknop naar beneden gedrukt te houden. Dat is echt onhandig. De microfoon is nu gelabeled als AI, totaal overbodig. En tot slot, de meeste toetsen vereisen te veel druk om ze in te drukken. Zeker bij de ok-toets die ook een scrollwiel is, leidt dat wel eens tot foute aanslagen. 

De opnieuw ontworpen afstandsbediening van LG

Conclusie

De LG OLED65C5 bevestigt andermaal zijn plaats als een uitstekende keuze in de subtop van OLED-tv’s. De gelijkenissen met de C4 zijn aanzienlijk, en dat toestel blijft zeker ook een goede keuze. Als we de C5 een minpunt zouden moeten geven, dan is dat het overmatig gebruik van niet-content gerelateerde reclame binnen webOS. Dat is onaanvaardbaar, maar gelukkig kun je het wel uitschakelen. Het verlies van DTS-ondersteuning en het uitblijven van HDR10+ rekenen we veel minder zwaar aan. De C5 levert prachtige prestaties voor film en sport, en is rijkelijk uitgerust voor gamers. De uitstekende kalibratie brengt topbeelden binnen handbereik. WebOS biedt vijf jaar updates, heeft een ruim app-aanbod en ondersteunt Google Cast en Apple Airplay2.