Een lp is een prachtige geluidsdrager, maar tegelijkertijd erg kwetsbaar. Datzelfde geldt ook voor de platenspeler. Daarom geven we je zeven nuttige onderhoudstips, zodat je zo lang mogelijk van ‘het zwarte goud’ en de draaitafel kunt genieten. Een bijkomend voordeel: door goed onderhoud beperk je het aantal tikken en kraken in de geluidsweergave!

Lees ook: Lp’s luisteren? Zo vind je de beste platenspeler

Tip 1: Bewaar jouw lp’s zorgvuldig

Hoe vuiler een lp, hoe slechter hij klinkt. Daarnaast ontstaan er relatief snel krassen op het vinyl. Kortom, bewaar platen zorgvuldig in de bijbehorende (buiten)hoes. Het is bovendien belangrijk dat je de albums altijd rechtop neerzet. Er zijn hiervoor allerlei geschikte kasten, bakken, kratten en platenkoffers te koop. Je mag nooit meerdere albums op elkaar stapelen, want anders trekken de lp’s mogelijk krom. Ze zijn in dat geval niet meer afspeelbaar. Zorg daarnaast dat er geen zonlicht op de platen valt. De kleuren van de buitenhoezen vervagen namelijk relatief snel. Tot slot kunnen lp’s niet goed tegen hitte. Plaats ze dus niet in de buurt van een kachel, radiator of andere warmtebron.

©Maikel Dijkhuizen

Tip 2: Gebruik antistatische binnenhoezen

Bij nagenoeg elk vinylalbum zit een kartonnen hoes (picture discs uitgezonderd). Hiermee houd je de plaat stofvrij. Stop het vinyl na een luistersessie altijd direct terug in deze hoes. Laat je de lp onnodig lang op de draaitafel liggen, dan komt er meer stof op en in de groeven terecht. Meestal heeft een vinylalbum ook binnenhoezen, maar die zijn lang niet altijd van een goede kwaliteit. Je gebruikt voor elke lp het beste antistatische binnenhoezen. Die hebben een plastic voering, zodat de lp minder stof aantrekt. Een bijkomend voordeel is dat de zachte binnenzijde bij het in- en uithalen van een plaat de kans op krassen verkleint. Jammer genoeg kiest lang niet elke artiest voor antistatische binnenhoezen. Gelukkig kun je ze wel los kopen. Wil je ook de kartonnen buitenkant beschermen? Hiervoor zijn ook speciale beschermhoezen verkrijgbaar.

©Maikel Dijkhuizen

Tip 3: Pak een lp goed beet

Mensen hebben van nature de neiging om een plaat tussen duim en wijsvinger beet te pakken. Doe dat niet, want hierdoor belanden er huidvet, schilfers en vuil op de lp. Om die reden is het belangrijk om een plaat goed vast te pakken. Met name voor beginners is dat wellicht even wennen. Overigens kun je de gladde buitenste ring voor de inloopgroef wél gewoon beetpakken. Trek de lp via dit gedeelte uit de binnenhoes en raak de groeven hierbij niet aan. Vervolgens kun je de lp op twee manieren op de draaitafel leggen. Je klemt de plaat bijvoorbeeld tussen twee handen, waarbij je alleen de randen aanraakt. Je kunt het middelste gat van de lp ook op je wijsvinger laten rusten, terwijl je met jouw duim de rand aanraakt (zie foto hieronder).

©Maikel Dijkhuizen

Tip 4: Gebruik een platenborstel

Ondanks alle eerder besproken voorzorgsmaatregelen zit er meestal toch wat stof op het vinyl. Zeker als je een album een tijdje niet hebt gedraaid, ontkom je daar eigenlijk niet aan. Deze stofresten verwijder je met een platenborstel. Dat werkt eenvoudig. Start het draaiplateau van de platenspeler en druk de borstel voorzichtig op het vinyl. Je beweegt dit hulpstuk vervolgens rustig naar het midden van de plaat en tilt hem omhoog. Het laatste beetje stof zit nu in het (onbespeelbare) midden van het vinyl, maar dat is niet zo erg. Vinylliefhebbers kiezen onder meer tussen een fluweel/carbon-borstel, carbonborstel, nylonborstel en microvezelplatenborstel. Tot slot is het belangrijk dat je een stofkap op de platenspeler gebruikt. Meestal is die bij de draaitafel inbegrepen, maar ze zijn eventueel ook los verkrijgbaar.

©Maikel Dijkhuizen

Tip 5: Vermijd stof

Voorkomen is natuurlijk beter dan genezen. Regelmatig stofzuigen en/of dweilen van de kamer waarin je platenspeler staat beperkt de aanwezigheid van stof en (dieren)haren, waardoor er minder vuil op jouw platen en de draaitafel terechtkomt. Zelfs bij gebruik van een beschermkap belandt er na verloop van tijd evengoed stof op de toonarm, het element en overige onderdelen. Aan jou de taak om de boel minimaal eenmaal per week even af te stoffen. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld een klein kwastje of pluisvrije microvezeldoek. Je voorkomt met dit klusje dat er stofdeeltjes vanaf de toonarm op het vinyl neerdwarrelen.

©Maikel Dijkhuizen

Tip 6: Houd je naald schoon

Na een tijdje hechten er mogelijk minuscule stofdeeltjes aan de naald. Hierdoor ontstaat er wellicht meer ruis in het geluid. Het is dan ook belangrijk om de naald goed schoon te houden. Gelukkig is dat niet zo moeilijk, want je gebruikt hiervoor een speciale naaldreiniger. Doop hierbij een kleine borstel in een flesje vloeistof en beweeg hiermee voorzichtig in de speelrichting van de lp over de naald. Zodra de boel is opgedroogd, kun je weer luisteren. Een alternatieve mogelijkheid is om het onderdeel via geluidsgolven schoon te maken. Verder is het belangrijk om een naald tijdig te vervangen. Een versleten exemplaar beschadigt namelijk de groeven van de lp. Een diamantnaald is na ongeveer duizend draaiuren aan vervanging toe.

©Maikel Dijkhuizen

Tip 7: Gebruik zo nodig een afwassysteem of platenwasser

Voor hardnekkig vuil op de lp heb je grover geschut nodig. Met name tweedehands aankopen kunnen namelijk erg vies zijn. Daarnaast zitten er op nieuwe platen geregeld piepkleine papiersnippers. Maak een vuile lp altijd eerst schoon. Sommige mensen doen dat handmatig met afwasmiddel en gedestilleerd water. Als alternatief kun je ook een handig afwassysteem voor platen kopen, zoals de Knosti Disco Antistat of Knosti Disco Antistat Generation 2. Koop je geregeld (vervuilde) platen en/of heb je een uitgebreide collectie? In dat geval kun je de aanschaf van een motorische platenwasser overwegen, bijvoorbeeld van Okki Nokki of Pro-Ject.

©Maikel Dijkhuizen

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een betaalbare printer met navulbare inktreservoirs? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Epson EcoTank ET-2860

De scherp geprijsde Epson EcoTank ET-2860 is gegarandeerd een goede aankoop. Deze all-in-one-printer is op het moment van schrijven goedkoper dan ooit. Bovendien sleepte dit product onlangs het Beste Koop-predicaat van de Consumentenbond in de wacht. Volgens de Japanse fabrikant bespaar je met de EcoTank ET-2860 tot negentig procent op de inktkosten ten opzichte van een reguliere printer met cartridges. Er is een flessenset bijgesloten, zodat je meteen aan de slag kunt. Hiermee vul je de vier beschikbare kleuren zonder morsen na. Aan de voorzijde kun je het actuele inktniveau aflezen.

Dankzij een hoge printresolutie van 5760 × 1440 dpi leent de EcoTank ET-2860 zich goed voor het afdrukken van foto's. Dat kan in verschillende formaten, bijvoorbeeld 15 × 10 (randloos) en 20 × 13 centimeter. De geïntegreerde scanner ondersteunt een respectabele resolutie van 2400 × 1200 dpi. Daarnaast maak je met dit apparaat eventueel kopietjes. Als je de printer op wifi aanmeldt, voer je vanaf elke computer, tablet en smartphone afdruktaken uit. Voor een bekabelde aansluiting gebruik je als alternatief de usb-poort.

Epson EcoTank ET-4800

Als je geregeld meerdere paperassen scant of kopieert, is de Epson EcoTank ET-4800 een goede keuze. Bovenop bevindt zich namelijk een houder voor automatische documentinvoer. Leg hierin maximaal dertig A4'tjes van pakweg een verslag of rapport. De vellen worden vervolgens een voor een gescand of gekopieerd. Hierdoor hoef je niet elk A4'tje eigenhandig op de glasplaat te leggen. Een pluspunt is dat je de EcoTank ET-4800 zowel draadloos als bekabeld op jouw (thuis)netwerk kunt aansluiten. Op die manier kun je vanaf elk (mobiel) apparaat afdruktaken starten.

Met de bijgesloten flessenset kun je wel een tijdje vooruit. De fabrikant claimt dat de inhoud hiervan overeenkomt met maximaal 72 cartridges. Ga uit van ongeveer 4500 pagina's in kleur. Net zoals de meeste Epson-printers ondersteunt ook dit exemplaar een maximale resolutie van 5760 × 1440 dpi. Je kunt dus foto's scherp uitprinten. Gebruik je fotopapier van 15 × 10 centimeter, dan hebben de uitgeprinte kiekjes geen witranden. Tot slot is er ook nog een fax ingebakken.

HP Smart Tank 5107

Deze prijsvriendelijke inkttankprinter van HP neemt nauwelijks ruimte in beslag, want de Smart Tank 5107 meet slechts 43,5 × 15,7 × 36,2 centimeter. Plaats hem bijvoorbeeld in een kast of op het hoekje van je bureau. Ondanks het compacte formaat hebben de vier navulbare inktreservoirs een gezamenlijke capaciteit van duizenden pagina's. Verder kun je tot zo'n honderd vellen in de papierlade kwijt. De maximale afdrukresolutie bedraagt 4800 × 1200 dpi. Je print foto's in een formaat van maximaal 29,7 × 21 centimeter zonder witranden.

De Smart Tank 5107 heeft een wifi-adapter. Zodra je het apparaat met het thuisnetwerk verbindt, kun je vanaf een willekeurige computer, tablet of smartphone afdrukken. Je hoeft hiervoor niet per se de print-app van HP te installeren. Deze all-in-one-printer kan namelijk overweg met Apple AirPrint en Mopria. Hierdoor benader je de Smart Tank 5107 rechtstreeks vanuit het menu van jouw mobiele toestel. Voor een rechtstreekse verbinding met een pc of laptop is er ook nog een usb-poort beschikbaar.

Lees ook: Mobiel printen vanaf je smartphone of tablet: zo werkt het

HP Smart Tank 7605

De HP Smart Tank 7605 heeft erg veel te bieden. Zo ondersteunt deze all-in-one-printer automatisch dubbelzijdig afdrukken. Zeker wanneer je regelmatig lange documenten uitprint, bespaar je op het papierverbruik. Kopieer of scan je weleens een stapeltje documenten? In dat geval komt de automatische documentinvoer voor maximaal 35 A4'tjes goed van pas. Maak op die manier in één klap een (digitale) kopie. De bovenzijde bevat diverse aanraaktoetsen. Start hiermee bijvoorbeeld een scan- of kopieertaak. Dankzij een respectabele resolutie van 4800 × 1200 dpi is de Smart Tank 7605 voor fotoafdrukken een goede keuze. Er is ook nog een fax ingebouwd.

Fijn is dat de inkttankprinter met 2,4GHz- en 5GHz-netwerken uit de voeten kan. Hiermee vergroot je de kans op een stabiele draadloze verbinding. Je kunt trouwens ook een internetkabel in de netwerkpoort prikken. Dankzij AirPrint-ondersteuning maak je vanaf een iPhone, iPad of ander geschikt Apple-apparaat rechtstreeks printjes. Op andere mobiele apparaten kun je de gebruiksvriendelijke HP Smart-app installeren. Mooi meegenomen is de ruime invoerlade voor maximaal 250 vellen. Voorkom zo dat je steeds papier moet bijvullen.

Canon PIXMA G550

Voor (hobby)fotografen is de Canon PIXMA G550 een uitstekende kandidaat. In tegenstelling tot de andere besproken inkttank-printers heeft dit exemplaar niet vier, maar zes navulbare inktreservoirs. Naast zwart, cyaan, magenta en geel zijn er 'vakjes' voor grijze en rode inkt beschikbaar. Daardoor hebben fotoafdrukken natuurgetrouwe kleuren. Canon belooft dat je met een enkele flessenset maar liefst 3800 kiekjes in een standaardformaat van 15 × 10 centimeter kunt afdrukken. Let op: je kunt met deze fotoprinter niet kopiëren en scannen. Op de iets duurdere Canon PIXMA G650 zijn deze functies wél beschikbaar.

Een voordeel is dat de uitgeprinte kiekjes geen witrand hebben. Zelfs fotoafdrukken op A4-formaat zijn randloos. De maximale afdrukresolutie bedraagt 4800 × 1200 dpi. Je kunt de PIXMA G550 met wifi verbinden en vervolgens vanaf een computer, tablet, smartphone of geschikt fototoestel afdrukken. Ondersteuning voor AirPrint en Mopria is ingebakken, waardoor je de Canon PRINT-app in feite links kunt laten liggen. Print in plaats daarvan gewoon vanuit de standaardmenu's van je smartphone of tablet.

De Apple AirPods zijn razend populaire draadloze oordoppen, de Apple TV is dan weer een geslaagde mediaspeler. Voeg de twee samen en je kunt films, tv-series en games beleven in meeslepend 3D-ruimtelijke audio. Dit is hoe je dat doet!

In dit artikel hebben we het over de Ruimtelijke audio-ervaring die je kunt beleven als je bepaalde oordoppen of koptelefoons aan een Apple TV koppelt. Het is enorm indrukwekkend, met geluidseffecten die driedimensionaal rond je worden afgespeeld. Net als in de bioscoop, maar dan bij je thuis. Het werkt even goed of beter dan een soundbar, en is ideaal voor wie alleen tv-kijkt en echt ondergedompeld wil worden in de actie.

Wat kun je verwachten?

Ruimtelijke audio is niet helemaal hetzelfde als Dolby Atmos en ander surroundgeluid. Maar het doel is wel hetzelfde: jezelf onderdompelen in een geluidsbubbel waarbij bijvoorbeeld geluidseffecten van een film 360 graden om je heen te horen zijn. De AirPods voegen daar bovendien headtracking aan toe, waarbij het geluid aan het scherm wordt 'verankerd'. Hierdoor blijven onder meer dialogen altijd uit het beeld komen, wat de kijkervaring realistischer maakt.

Wat heb je nodig?

Ruimtelijke audio (of Spatial Audio) is een Apple-technologie voor hoofdtelefoons die ingebouwd is in de AirPods 3, AirPods 4 (beide modellen) en alle AirPods Pro. Ook de over-ear AirPods Max-hoofdtelefoon is ermee uitgerust. Ruimtelijke audio is er ook bij de Beats Fit Pro, de Beats Studio Pro of de Beats Solo 4. Je hebt dus een van deze toestellen nodig. Om het eenvoudig te houden, spreken we verder in dit artikel alleen over 'AirPods'.

©Apple

Daarnaast moet je beschikken over een Apple TV 4K (alle versies); de nagenoeg identieke Apple TV HD is helaas niet geschikt. Hier ontdek je hoe je het verschil kunt zien. De Ruimtelijke audio-functie is al even beschikbaar, maar voor alle veiligheid kun je via de Instellingen het best even je Apple TV updaten naar de nieuwste versie van tvOS.

©Jamie Biesemans

Hoe moet je alles instellen?

Apple heeft het heel eenvoudig gemaakt om je AirPods met een Apple TV te verbinden. Schakel eerst de Apple-mediaspeler in. Als het hoofdscherm alle apps toont, open je het doosje van je AirPods (of schakel je de hoofdtelefoon in). Bijna onmiddellijk verschijnt er in de bovenhoek een melding. Druk je op de knop met het tv-icoon, dan wordt het geluid van je Apple TV afgespeeld via je oortjes of koptelefoon. Ben je net te laat om de melding te bevestigen? Dan druk je lang op de tv-knop op de Apple-remote en kies je Audio. Hier zie je een lijst van AirPlay-speakers én als het goed is ook je AirPods. 

©Apple

Ruimtelijke audio wordt standaard ingeschakeld. Maar als je zelf in de opties wilt duiken, dan kan dat. Druk opnieuw lang op de tv-knop en klik op het pictogram van de hoofdtelefoon of oortjes (net rechts van de klok). Je ziet dan verschillende opties in een lijst, terwijl de content verder speelt. Zo kun je ook tijdens het bekijken van een film ruisonderdrukking of gespreksdetectie instellen. Iets lager zie je een pictogram van de actieve app (bijvoorbeeld Netflix of Disney+) en in welke kwaliteit audio wordt aangeleverd (bijvoorbeeld Dolby Atmos). Je kunt dan Ruimtelijke audio instellen, met of zonder headtracking. De optie Vast wil zeggen dat je ruimtelijke audio krijgt zonder hoofdtracking. 

©Jamie Biesemans

Welke apps bieden Ruimtelijke audio? 

Niet alle apps en diensten ondersteunen Ruimtelijke audio, maar de meerderheid wél. Nagenoeg alle streamingdiensten, waaronder Netflix, HBO Max en Disney+, bieden deze optie. Via Apple Music op je Apple TV kun je ook veel muziek in surround beleven. Daarnaast zijn er games die het ondersteunen, wat heel fijn werkt. Is de audio die de app levert toch in stereo (bijvoorbeeld oudere muziek), dan kun je nog altijd van ruimtelijke audio genieten door in de Instellingen te kiezen voor Maak stereo ruimtelijk.

©Apple

Zo personaliseer je Ruimtelijke audio

Om geluid realistisch om je heen te creëren, gebruikt het algoritme achter de Ruimtelijke audio-functie een model van het hoofd van een mens. Dat werkt meestal prima. Maar je kunt de ervaring nog natuurlijker maken door het algoritme informatie te geven over jezelf (onder meer over je hoofd- en oorvorm). Dat gebeurt via beelden gemaakt met een TrueDepth-camera. Zo'n camera vind je op recente iPhones (vanaf de iPhone X) waarop minstens iOS 16 draait. 

Het instellen van Gepersonaliseerde ruimtelijke audio doe je door de Instellingen op een geschikte iPhone te openen. Tik op je AirPods of AirPods Pro. Ook de Beats Fit Pro, Beats Solo 4 of Beats Studio Pro zijn compatibel met deze functie. Je ziet vervolgens de optie Gepersonaliseerde ruimtelijke audio. Selecteer dit en kies daarna Personaliseer ruimtelijke audio. Er verschijnt een stappenplan waarbij gevraagd wordt om je gezicht op een afstand van 30 cm in beeld te brengen. Daarna moet je langzaam je hoofd heen en weer bewegen om een afbeelding te maken van je oren. Het klinkt misschien wat merkwaardig, maar met deze informatie kan het Ruimtelijke audio-algoritme een betere inschatting maken van hoe je exact hoort.