ID.nl logo
LP's digitaliseren: van vinyl naar pc
© Reshift Digital
Huis

LP's digitaliseren: van vinyl naar pc

Waarom LP's digitaliseren? Alles staat toch op Spotify en andere streamingdiensten? Nou, die vlieger gaat lang niet altijd op. Zo ontbreken er bij veel artiesten specifieke (live)albums. Bovendien is het maar de vraag of bepaalde muziek voor altijd op internet beschikbaar blijft. Bewaar daarom voor de zekerheid een digitale kopie van je dierbaarste platen, en wel zo!

Veel mensen hebben op zolder nog dozen vol oude lp’s staan. Het digitaliseren van een ruime vinylcollectie kost zeeën van tijd. Je dient elke lp namelijk integraal af te spelen, waarbij je het audiospoor in een computerbestand vastlegt. Wie weet heb je muziek van sommige lp’s al op cd of digitaal op de computer, zodat je niet alles hoeft te digitaliseren. Je kunt dan een selectie maken, waarbij je alleen de inhoud van je meest dierbare en bijzondere platen op de computer bewaart.

Veel meer media dan enkel LP's is te digitaliseren voor later. Volg de gratis cursus Digitaliseer je dierbare herinneringen.

Kwetsbaarheid vinyl

Hoe beter de staat van het vinyl, hoe beter de digitale kopie klinkt. Wacht daarom niet langer dan nodig. Lp’s raken namelijk relatief snel beschadigd. Zijn de platen op elkaar gestapeld, dan kunnen ze bovendien kromtrekken. Bij het digitaliseren van een plaat is het belangrijk dat het vinyl in goede staat is. Krassen hoor je namelijk vaak als een tik of kraakje in de opname terug. Verder kan een kromme of sterk vervuilde plaat overslaan, waarbij de naald van de platenspeler uit een groef springt. Wees daarom kritisch op welke lp’s je digitaliseert.

©PXimport

Lp’s schoonmaken

Platen trekken doorgaans veel stof aan. Bovendien zit er wellicht ook ander vuil op, zoals haartjes, (kaars)vet of nicotineresten. Leg een vervuilde lp niet op de draaitafel, want vermoedelijk hoor je dan ruis en talloze tikken terug in de uiteindelijke opname. Met de juiste hulpmiddelen krijg je een lp weer spic en span. Bevat het vinyl alleen maar stof, dan voldoet een antistatisch platenborsteltje prima. Dat kost een paar euro.

Voor hardnekkig vuil zijn er diverse gespecialiseerde platenreinigers te koop. Zo is de Knosti Disco Antistat een betaalbare oplossing. Hierbij vul je het smalle reservoir met reinigingsvloeistof, waarna je de lp hierin ronddraait. De geïntegreerde borstels verwijderen vervolgens het vuil uit de groeven. Laat de lp’s na de poetsbeurt drogen en ze klinken weer als nieuw. Het basismodel van de Knosti Disco Antistat kost ongeveer 50 euro.

Tot slot bestaan er ook motorische platenwassers, al zijn die stevig aan de prijs. Hierbij breng je een speciaal schoonmaakgoedje op een ronddraaiende plaat aan. Het ingebouwde zuigmechanisme verwijdert de vloeistof samen met al het vuil. De lp is daarna meteen speelklaar. Fabrikanten van elektrische platenwassers zijn onder meer Okki Nokki en Pro-Ject.

Welke platenspeler?

Voor het digitaliseren van lp’s kun je elke platenspeler gebruiken. Uiteraard is het wel een voorwaarde dat alles goed werkt. Een oude of versleten naald vervang je bij voorkeur voor een nieuw exemplaar. Zo voorkom je dat de groeven van een plaat beschadigd raken.

Heb je geen draaitafel (meer) in bezit? Geen probleem, want er zijn allerlei modellen in verschillende prijsklassen te koop. Sinds een aantal jaar zit de verkoop van vinyl weer in de lift. In navolging daarvan brengen fabrikanten als Pro-Ject, Rega en Denon regelmatig nieuwe platenspelers uit. Wil je tegen een bescheiden budget een kwalitatief leuke pick-up aanschaffen? Sommige gespecialiseerde (web)winkels verkopen gereviseerde platenspelers. Tot slot kun je voor een tweedehands exemplaar natuurlijk ook door de advertenties op Marktplaats grasduinen.

Platenspeler en versterker

Wil je lp’s digitaliseren, dan dien je de platenspeler met een computer te verbinden. Hiervoor bestaan verschillende mogelijkheden. We bespreken diverse scenario’s.

Een klassieke draaitafel geeft de inhoud van een lp op een zeer laag volumeniveau weer. Er is daarom altijd een versterkt signaal nodig. Dat geldt ook als je gaat opnemen. Vinylliefhebbers hebben hun platenspeler doorgaans op een (voor)versterker of receiver aangesloten, waarna de luidsprekers de muziek laten horen. Veel versterkers of receivers hebben een analoge geluidsingang, waarmee je het audiospoor naar een computer kunt doorsluizen. Je kunt deze uitgang bijvoorbeeld herkennen aan de markering ‘tape out’, ‘audio out’, ‘recorder’ of ‘rec’. Is deze uitgang niet beschikbaar? Gebruik dan de koptelefoonuitgang.

©PXimport

Via een analoge uitgang op de versterker of receiver kun je een platenspeler dus indirect met een computer verbinden. Gebruik hiervoor de blauwe 3,5mm-lijningang op de computer. Die bevindt zich meestal achter op de systeemkast. Een voorwaarde is natuurlijk wel dat de desktop in de nabije omgeving van de hifiapparatuur staat opgesteld.

Voor de verbinding heb je veelal een aparte verloopkabel nodig. Deze kabel bevat twee tulpstekkers en aan de andere zijde een 3,5mm-plug. Gelukkig vallen de kosten voor zo’n verloopkabel erg mee. Gebruik je de hoofdtelefoonuitgang? In dat geval volstaat een kabel met twee 3,5mm-stekkers. Bij een brede koptelefoonuitgang gebruik je daarnaast een 6,3/3,5mm-adapter.

©PXimport

Geen lijningang

Nagenoeg alle laptops en sommige pc’s moeten het zonder lijningang doen. Volg dan de instructies uit de paragraaf ‘Direct op pc aansluiten’ om de platenspeler via een usb-phono-voorversterker met een computer te verbinden. Wil je de platenspeler per se via de versterker of receiver op een computer aansluiten? Bij het ontbreken van een blauwe lijningang heb je een externe geluidskaart met twee tulpingangen nodig.

 Sluit hierop de versterker of receiver aan. Je koppelt deze externe geluidskaart vervolgens via usb aan een pc of laptop. Overigens hebben sommige externe geluidskaarten ook een geïntegreerde phono-voorversterker, zodat je een platenspeler rechtstreeks hierop kunt aansluiten.

©PXimport

Direct op pc aansluiten

Wil je een platenspeler zonder tussenkomst van hifiapparatuur met een computer verbinden? Wellicht heeft jouw draaitafel al een geïntegreerde voorversterker. In dat geval sluit je de platenspeler rechtstreeks op de blauwe lijningang van de computer aan. Daarnaast bestaan er pick-ups met een (vierkante) usb-uitgang. Die kun je eveneens aan een pc of laptop koppelen, mits er een vrije usb-poort voorhanden is.

Een traditionele platenspeler zonder ingebouwde voorversterker kun je niet direct op de pc aansluiten. Je hebt als tussenstation namelijk een usb-phono-voorversterker nodig. Sluit de draaitafel aan op de twee tulpingangen, waarna je dit apparaatje via usb met een computer verbindt. Usb-phono-voorversterkers zijn vanaf een paar tientjes verkrijgbaar.

Audiosoftware

Zodra de draaitafel direct of indirect met de computer is verbonden, kan de opname beginnen. Windows herkent veelal op eigen houtje usb-platenspelers en usb-phono-voorversterkers. In een enkel geval dien je een stuurprogramma handmatig te installeren. Sommige fabrikanten van bovengenoemde producten leveren opnamesoftware mee. Daarnaast bestaan er allerlei betaalde oplossingen. Een gebruiksvriendelijk programma is bijvoorbeeld Sound Forge Audio Cleaning Lab. Hiervoor betaal je via de eigen website van de ontwikkelaar 89,99 euro.

Er bestaat er onder de vlag van Audacity ook een gratis tooltje om lp’s te digitaliseren. Bovendien kun je hiermee naderhand muziek restaureren. In de resterende paragrafen van dit artikel laten we zien hoe je met behulp van Audacity lp’s digitaliseert. Download de freeware vanaf www.audacityteam.org. Er zijn versies voor Windows, macOS en Linux beschikbaar.

Windows-gebruikers kiezen achtereenvolgens voor DOWNLOAD AUDACITY, Download Audacity for Windows, Mac or Linux en Audacity Windows 64-bit Installer. Dubbelklik op het gedownloade exe-bestand en voer de installatie uit.

Platenspeler met opnamefunctie

Sommige platenspelers hebben van zichzelf al een opnamefunctie. Het voordeel hiervan is dat je het apparaat niet met een computer hoeft te verbinden. Prik in plaats daarvan een usb-stick of geheugenkaart in de behuizing. Leg vervolgens de naald op de lp en druk op de opnameknop. Na afloop van een liedje breek je de opname handmatig af. 

De meeste draaitafels met een opnamefunctie slaan mp3- of wav-bestanden op. Stop de usb-stick of geheugenkaart na afloop in een computer of muzieksysteem om naar de opgenomen audiobestanden te luisteren.

©PXimport

Opnamebron selecteren

Zodra je Audacity voor de eerste keer opstart, controleert het Nederlandstalige programma eerst of er updates zijn. Klik op OK. Verder verschijnt er een pop-upvenster met een uitleg over nieuwe functies. Selecteer linksonder de optie Niet meer weergeven bij het opstarten en bevestig met OK.

Met Audacity neem je het geluid afkomstig van de platenspeler rechtstreeks op. Selecteer hiervoor de juiste opnamebron. Boven in de werkbalk bevindt zich een klein microfoontje. Klik rechts van dit microfoontje op het uitklapmenu en selecteer de gewenste opnamebron. 

Dat is bijvoorbeeld de naam van een usb-platenspeler of usb-phono-voorversterker. Wanneer de draaitafel (indirect) op de blauwe lijningang van de computer is aangesloten, selecteer je de geluidskaart van de pc.

Opnemen in stereo

Uiteraard wil je het geluid van vinyl in stereokwaliteit vastleggen, want monogeluid is niet meer van deze tijd. Selecteer in de werkbalk daarom de optie 2 opnamekanalen (stereo). Soms gaan stereo-opnames in Audacity weleens mis. Controleer daarom of de opname-instellingen in Windows correct staan ingesteld.

Klik in Windows 10 rechtsonder in de Taakbalk met de rechtermuisknop op het pictogram met de luidspreker. Kies daarna in het contextmenu Geluiden. In Windows 11 klik je eveneens met de rechtermuisknop op het speakertje. Kies vervolgens voor Geluidsinstellingen. Scrol in het nieuwe venster helemaal omlaag en klik op Meer geluidsinstellingen.

In Windows 10 en 11 verschijnt het dialoogvenster Geluid. Ga nu naar het tabblad Opnemen, waarna je met rechts op de juiste opnamebron klikt. Via Eigenschappen en het tabblad Geavanceerd klik je onder Standaardindeling op het uitklapmenu. Controleer of de optie 2-kanaals, 16 bits, 44100 Hz (Cd-kwaliteit) is geselecteerd. Bevestig tweemaal met OK.

©PXimport

Volumeniveau optimaliseren

Het is belangrijk dat je het geluid van de lp uit de speakers van de pc of laptop hoort. Zo kun je tijdens de opname namelijk meeluisteren. Controleer bovenaan in de werkbalk of de juiste luidsprekers als uitgangsbron zijn geselecteerd. Klik indien nodig achter het speakertje op het uitklapmenu om je keuze te wijzigen.

Het volumeniveau van de ingangsbron is tijdens de opname een essentiële factor. Neemt Audacity het geluid namelijk te luid op, dan klinkt de digitale versie vervormd. Een te zachte opname is daarentegen ook niet prettig. Maak daarom eerst een testopname. Klik in de menubalk achtereenvolgens op Beeld / Oversturing weergeven. Klik in de werkbalk vervolgens op de rode knop Opnemen en speel de lp af. Zodra de naald het vinyl raakt, hoor je geluid uit de computerspeakers. Dit is het audiospoor dat Audacity nu digitaliseert.

De bedoeling is dat de audiogolven blauw blijven. Gebruik de schuifregelaar in de werkbalk achter het microfoontje om het opnamevolume te wijzigen. Zie je (soms) rode golven? Dan is het volumeniveau van het ingangssignaal te luid. Beweeg de schuifregelaar in dat geval iets naar links. Probeer op deze manier een goede balans te vinden.

Klik op de knop Stoppen om de testopname af te breken. Je kunt het opgenomen geluid eventueel terugluisteren. Klik in de menubalk op Afspelen / Cursor naar / Begin project. Via de groene knop Afspelen beoordeel je de audio-opname. Tevreden over de geluidskwaliteit? Dan kun je de testopname weggooien. Klik eerst op Stoppen en kies in het menu Tracks / Tracks verwijderen.

Lp digitaliseren

Na alle voorbereidingen is het nu eindelijk tijd om een lp definitief te digitaliseren. Klik in de werkbalk op Opnemen en speel de plaat af. Klik na afloop van het eerste nummer op Stoppen, waarna je de naald van de platenspeler omhoog lift. Je kunt de opgenomen audiotrack nu naar een bestand op de computer exporteren. Klik op Bestand / Exporteren / Audio exporteren. Je hebt achter Opslaan als onder meer keuze tussen bekende audioformaten als mp3, wav en flac. Selecteer het gewenste bestandsformaat.

Onder Formaat-opties pas je naar eigen inzicht diverse instellingen aan. Zo kun je bij mp3 bijvoorbeeld de geluidskwaliteit Waanzinnig instellen. Dit populaire audioformaat gebruikt een sterke compressie, waardoor mp3’tjes weinig opslagcapaciteit in beslag nemen. Ga je voor de beste geluidskwaliteit, dan zijn flac en wav betere keuzes. Houd hierbij wel rekening met een ruimere bestandsomvang.

Heb je eenmaal een audioformaat gekozen, dan selecteer je in de Verkenner een opslagmap op de computer. Wijzig de bestandsnaam ‘naamloos’ bijvoorbeeld naar de titel van het liedje. Klik vervolgens op Opslaan. Er verschijnt nu een venster om metadata toe te voegen. Vul zo veel mogelijk zogeheten tags in, zoals de artiestennaam en titeltrack. Bevestig met OK. Het eerste liedje van de lp staat nu op je computer. Op naar nummer twee!

Muziek restaureren

In dit artikel leggen we uit hoe je muziek van vinyl een-op-een naar de computer overhevelt. Voor kritische luisteraars heeft Audacity nog veel meer te bieden. Na afloop van een opname kun je het geluidsspoor namelijk nog bewerken. Verminder bijvoorbeeld de aanwezigheid van ruis of tikken en corrigeer hinderlijke volumepieken. 

Wanneer je besluit om na afloop van de opname aan het audiospoor te sleutelen, kun je het best een kant van de lp in één keer opnemen. Na de restauratiewerkzaamheden splits je de opname vervolgens op in aparte nummers.

▼ Volgende artikel
Veiliger online? Deze (extra) bescherming vind je in Edge
© © Simon Lehmann - PhotoGranary
Huis

Veiliger online? Deze (extra) bescherming vind je in Edge

Naast Chrome is Microsoft Edge een van de populairste webbrowsers. Edge bouwt voort op dezelfde basis als Chrome, maar onderscheidt zich vooral met extra functies voor veiligheid en privacy. Daarmee verklein je de kans dat websites je volgen of gevoelige gegevens onderscheppen.

Lees ook: Alternatieve browsers: surf ook eens op een andere golf

Voorkom tracking

Klik in de rechterbovenhoek op de drie puntjes om het menu te openen. Selecteer Instellingen en kies in de linkerkolom Privacy, zoeken en services. Daar vind je de optie Traceringspreventie. Zorg dat deze bescherming is ingeschakeld. Je kunt kiezen uit drie niveaus van traceringspreventie: Basis, Gebalanceerd en Strikt. Trackers worden meestal gebruikt om je gepersonaliseerde advertenties te sturen, maar ze geven ook andere persoonlijke gegevens door, zelfs aan websites die je nog nooit hebt bezocht. Kies je Basis, dan staat Edge de meeste trackers toe, het andere uiterste is Strikt, dat het merendeel van de trackers blokkeert. De eerste optie lijkt ons niet veilig en Strikt kan ervoor zorgen dat bepaalde websites niet naar behoren werken. Daarom raden we de optie Gebalanceerd aan als standaardinstelling.

Onder deze drie niveaus vind je de lijst van websites waarvan trackers alvast zijn geblokkeerd.

We raden aan om het veiligheidsniveau Gebalanceerd te kiezen.

Scareware-blokker

Sluit het venster Traceringspreventie en open het onderdeel Beveiliging, dat iets lager staat. Daar activeer je de Scareware-blokker. Scareware is een methode waarbij hackers je proberen bang te maken met nepwaarschuwingen. Via deze meldingen stellen ze dan voor om software te downloaden die de zaak kan herstellen of dien je een bepaald nummer te bellen van een zogenaamde Microsoft-helpdesk. Als je de Scareware-blokker activeert, sta je toe dat Microsoft AI gebruikt om dit soort scams te detecteren en te blokkeren.

Schakel zeker de Scareware-blokker in.

Betalingsmethoden

Bij Privacy, zoeken en services / Privacy activeer je ook de optie Niet volgen-verzoeken verzenden. Het effect is afhankelijk van de betreffende website. Websites kunnen beslissen om je browsegegevens toch te blijven verzamelen. Eronder vind je de optie Toestaan dat sites controleren of betalingsmethoden zijn opgeslagen. Hoewel het handig is om je betaalmethoden in een webbrowser op te slaan, raden we dit nooit aan. Ten slotte schakel je bij Privacy, zoeken en services / Privacy de bescherming in: Mogelijk ongewenste apps blokkeren.

Voorkom dat een site kan controleren of de betalingsmethoden zijn opgeslagen.

Geen zin in offline pottenkijkers?

Met een privacyscreen op je laptop kunnen ze niet meekijken
▼ Volgende artikel
Review Sony Bravia 8 II K-65XR8M2 - Waar voor je geld?
Huis

Review Sony Bravia 8 II K-65XR8M2 - Waar voor je geld?

Nu Sony zijn tv-modellen blijkbaar slechts om de twee jaar vernieuwt, keken we des te meer uit naar deze Bravia 8 II. De opvolger van de A95L belooft een mooie verbetering op het gebied van piekhelderheid, maar de concurrentie is genadeloos.

Uitstekend
Energy label
Conclusie

De Sony Bravia 8 II (K-65XR8M2) biedt een uitstekende beeldkwaliteit met een fraaie HDR-weergave, goede schaduwdetails en sterke beeldverwerking. Toch is hij minder helder dan bijvoorbeeld de Samsung S95F die hetzelfde maneer heeft, en het toestel is voor gamers wat beperkt met 4K120 en slechts twee HDMI 2.1-poorten. Pluspunten zijn Google TV, Sony Pictures Core en goed geluid.

Plus- en minpunten
  • Ruime piekhelderheid
  • Zeer goede beeldverwerking
  • Mooie schaduwdetails
  • Erg ruime kijkhoek
  • Minder piekhelderheid dan concurrenten
  • Slechts twee HDMI 2.1-aansluitingen en max 120Hz
Sony K-65XR8M2

Adviesprijs: 3699 euro
Wat: Ultra HD 4K 120Hz QD-OLED-tv
Schermformaat: 65 inch (164 cm)
Aansluitingen: 4x HDMI (2x 48 Gbit/s, 2x 18 Gbit/s, ARC/eARC, ALLM, 4K120, VRR), S-middenspeaker, 1x optisch digitaal uit, 2x usb, 3x antenne, bluetooth, ethernet, wifi 6 (802.11ax)
Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision, Dolby Atmos, DTS:X, Google TV (12), Google Cast, AirPlay 2, usb/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot, XR-processor
Afmetingen: 1443 x 905 x 339 mm (incl. voet)
Gewicht: 24,2 kg (incl. voet)
Verbruik (per 1000 uur): SDR 87 kWh (F) / HDR 108 kWh (G)

Deze Bravia 8 II (spreek uit: Bravia 8 mark twee) neemt plaats in de lange rij van knappe Sony-designs. Hij is niet alleen stijlvol, maar is ook uitstekend afgewerkt. Het is een echte blikvanger in de woonkamer. Hij is amper 34 mm diep, met een volledig vlakke rug die aan de randen licht gewelfd is voor een nog slankere look. Het vierkantpatroon in de rug is een mooi detail. Het scherm is afgezet met een donkermetalen rand. Hij staat stevig opgesteld op twee volledig metalen poten in dezelfde kleur als de schermrand. Je monteert ze aan het uiteinde van de tv, dus een breed meubel is wel vereist. Je kunt de poten ook monteren in een positie die het scherm voldoende boven het meubel tilt om ruimte te laten voor een soundbar.

Aansluitingen

Haal je deze tv in huis om vooral films, series en televisie te kijken, dan is de selectie aansluitingen uitstekend. Gamers daarentegen zien dat Sony toch wat achterstand oploopt op zijn concurrenten. Van de vier HDMI-poorten leveren er nog steeds maar twee de volledige 48Gbit/s-bandbreedte die nodig is om te kunnen gamen in 4K120Hz. En omdat slechts één van die poorten ARC/eARC biedt, zijn gamers die een soundbar gebruiken beperkt tot slechts één poort voor hun gamebronnen. En terwijl je op modellen van Samsung en LG al tot 4K165Hz kunt gaan (met een pc weliswaar), is 4K120Hz het maximum bij Sony. Er is daarentegen ondersteuning voor ALLM en VRR (NVIDIA G-Sync). De input-lag bedraagt 17,5 ms bij 4K60 en 8,5 ms bij 2K120, en dat is ruim voldoende voor een lekker vlotte game-ervaring.

De achterzijde met de aansluitingen.

Welke aansluitingen biedt Sony je naast de HDMI-poorten? Een digitaal optische audio-uitgang die dubbelt als S-Center-ingang. Met die laatste sluit je de tv aan op een Sony-audiosysteem en doet de tv dienst als center luidspreker. Er is een dubbele tv-tuner aan boord met één CI+-slot en twee usb-poorten. Live-tv opnemen of pauzeren is mogelijk als je een externe usb-opslag aansluit. Bluetooth (voor een hoofdtelefoon), wifi en een ethernetaansluiting maken de lijst compleet.

Google TV

De Mediatek Pentonic MT5897 chipset met quadcore ARM Cortex-A73 CPU, een ruime 6 GB RAM en de Mali-G57 grafische processor vormen het hart van de Sony. Die processor deed ook in vorige modellen al dienst en zorgt voor een vlotte Google TV-beleving. Met Apple AirPlay 2, Google Cast en alle apps die Google TV te bieden heeft, is het entertainment aanbod erg ruim.

De Sony Bravia 8ii K-65XR8M2 is uitgerust met Google TV.

Sony biedt je bovendien toegang tot een eigen streamingdienst: Sony Picture Core. Je krijgt tien credits voor films en twee jaar lang toegang tot een regelmatig aangepaste selectie van 100 films. Onze enige klacht is dat Sony het instellingenmenu te omslachtig heeft gemaakt. Gelukkig kun je via het snelmenu de belangrijkste instellingen zoals de beeld- en geluidspreset aanpassen, zonder dat je door het volledige menu hoeft te navigeren.

Sony Picture Core is de eigen streamingdienst van de fabrikant.

De tv wordt geleverd met een klassieke afstandsbediening én een moderne versie. Die eerste lijkt ons in de meest gevallen overbodig. De moderne afstandsbediening daarentegen is erg handig. Het aantal toetsen is beperkt, maar goed gekozen zodat je de meest gebruikte actie met een minimaal aantal aanslagen kunt uitvoeren. Zo zijn er toetsen voor zes populaire smart-tv-apps, live-tv, HDMI-ingangen, opties en een snelmenu. De aanslag is licht en duidelijk. Het viel ons op dat Sony, hoewel dit een echte premium-tv is, toch heeft beknibbeld op de afstandsbediening. Zo heeft hij geen oplaadbare batterij en zijn de toetsen niet verlicht.

Beeldverwerking

De Sony XR-processor staat garant voor uitstekende beeldverwerking. De upscaling levert scherpe, zuivere beelden en Reality Creation geeft ze wat extra scherpte en diepte. Ook oudere SD-content (zoals dvd) ziet er wat scherper uit, zonder die typisch overmatig bewerkte, uitgevlakte look. Ruisonderdrukking schoont lo-res beelden goed op. De 'Soepele gradatie'-instelling die ontbrak op de XR80 (Bravia 8) is op dit toestel gelukkig weer beschikbaar. Die instelling doet de meeste kleurstroken in zachte gradiënten verdwijnen.

Alleen voor heel zware gevallen blijft dat lastig. Je kunt dan de mediumstand kiezen in plaats van laag, maar weet dat je dan ook wat detail opoffert, dus gebruik het alleen als je het echt storend vindt. Het oledscherm heeft een zeer snelle pixelresponstijd en dat levert uitstekende bewegingsscherpte. Anderzijds zorgt het voor een stotterend effect van snelle camerabewegingen in 24fps-films. Met Motionflow kun je dat compenseren. De motion interpolation-techniek kan die snelle pans vloeiend maken. Het blijft een persoonlijke keuze of je dat wenst; motionflow is instelbaar in stappen, dus experimenteer wat voor jou het aangenaamst is. Bij complexe achtergronden kan het wel wat beeldfouten veroorzaken.

Nieuw QD-OLED-paneel: beperkte helderheidswinst

De Bravia 8ii is uitgerust met het nieuwste QD-oledpaneel, net zoals we dat terugvinden in de Samsung S95F. We meten de piekhelderheid in HDR Professional Mode die de beste kalibratie levert. Op het 10%-venster komen we uit op 1634 nits, op het volledig wit beeld meten we 249 nits. Zeer goede resultaten, maar toch zijn we wat teleurgesteld. Tegenover de voorganger, de A95L, zien we alleen op het 10%-venster een duidelijke verbetering.

De Samsung S95F, een rechtstreekse concurrent, levert respectievelijk 2060 en 391 nits. Vooral dat verschil op het volledig witte beeld valt op. De Sony zal de gemiddeld zeer heldere beelden (denk aan sneeuwlandschappen) duidelijk minder helder weergeven. Waarom Sony het toestel zo inperkt, is onduidelijk. Mogelijk wil de fabrikant elk risico op inbranden van het scherm vermijden. Het paneel heeft echter een erg goede uniformiteit en een uitmuntende kijkhoek. In tegenstelling tot de Samsung is de Sony voorzien van een glossy afwerking in plaats van een matte. Het weert reflecties redelijk goed, maar het is op dat vlak uiteraard niet te vergelijken met de Samsung. Houd er bovendien rekening mee dat sterk omgevingslicht het scherm een lichte magenta glow geeft, waardoor je wat contrast verliest.

De Professional-modus heeft een goede kalibratie. De grijsschaal is iets te koel, de wittinten neigen daardoor naar blauw, maar zonder referentie zal dat niemand storen. De kleurweergave is zeer goed en het beeld levert een uitstekend schaduwdetail. In HDR zien we dezelfde opmerkingen, maar ook hier is het eindresultaat erg goed. Sony gebruikt dynamische tone mapping die zeer goed witdetail bewaart, alleen zeer extreme (en zeldzame) gevallen laten wat witdetail verdwijnen. Met een kleurbereik van 100% P3 en zeer heldere primaire kleuren komen HDR-beelden erg goed tot hun recht. Specifiek voor Netflix, Prime Vieo en Sony Pictures Core heeft de tv zogenoemde Calibrated-beeldmodes. In een doorsnee huiskamer is ook de Cinema-beeldmode een prima keuze.

Geluid

Het Acoustic Surface blijft een exclusieve eigenschap van Sony-toestellen. Het scherm doet dienst als luidsprekermembraan voor de hoge en middentonen, de bassen hebben een woofer in de rug. De 50 watt 2.1-opstelling is wat krap bemeten voor echte filmbeleving, maar scoort in dagelijks gebruik erg goed. De klank is prima gebalanceerd en de bas is duidelijk hoorbaar. Het geluid komt recht uit het scherm en dat helpt het realisme wel wat, zeker omdat ook de stereoscheiding duidelijk hoorbaar is. Alleen bij hoge volumes grijpt de processor in, waarbij de bas wat wegvalt. Het surroundgeluid is nogal beperkt, ook al ondersteunt de tv Dolby Atmos en DTS:X, maar dat mag bij een 2.1-opstelling geen verrassing zijn.

Conclusie

We hebben met veel plezier naar de Sony Bravia 8 II (de K-65XR8M2) gekeken. De beeldkwaliteit is erg goed, met prachtige HDR-beelden, prima schaduwdetail en uitstekende beeldverwerking. En toch… De Sony is duidelijk minder helder dan de Samsung S95F, terwijl ze beiden toch hetzelfde QD-oledpaneel gebruiken. Vooral voor overwegend heldere beelden zal de Sony nog duidelijk moeten dimmen; dat zal zowel in SDR als HDR zichtbaar zijn. Gamers zullen dan weer wat teleurgesteld zijn dat de tv nog steeds 4K120 als maximum hanteert, en dat hij maar twee volwaardige HDMI 2.1-poorten heeft. Toch zijn we overtuigd dat de tv heel wat te bieden heeft. Naast de knappe beeldkwaliteit krijg je Google TV, een extra streamingdienst (Sony Pictures Core), en fijne audio via het Acoustic Surface. De officiële adviesprijs is echter veel te hoog, al zien we af en toe kortingen voorbijkomen die deze Sony wel degelijk aantrekkelijk maken.